Wat beweegt de hedendaagse jongeren? Verslag van herfstlezing op 22 september 2008
pagina 2 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
Voorwoord Ieder jaar organiseert Patrimonium Barendrecht een herfstlezing. Dat doen we voor onze leden en belanghouders. De herfstlezing van 2008 vond plaats op 22 september in Discotheek Yellow in Barendrecht. Het thema was jongeren: wat beweegt hen en waarom begrijpen we hen niet altijd even goed?
We hebben bewust gekozen voor een locatie
waarbij jongeren tussen twaalf en zeven-
De herfstlezing is afgesloten met een hapje
waar de leden van onze vereniging niet
tien jaar zijn gevraagd naar hun mening over
en een drankje waarbij iedereen met elkaar
wekelijks komen: een discotheek. Ondanks de
wonen en hun ideale woonsituatie.
nog even kon napraten. De middag heeft
donkere entree en de Griekse naakte torso
veel nieuwe inzichten opgeleverd. September
die de genodigden bij binnenkomst al meteen
Via de Stichting Alle-r-hande en de Stichting
was door Stichting Alle-r-hande en Stichting
verwelkomden, werden zij gastvrij ontvangen
Welzijn
Welzijn
door jongeren met koffie en thee.
hebben we jongeren (de debating club
uitgeroepen tot de maand van de tolerantie.
van het Dalton College) en ouderen
Patrimonium Barendrecht sloot met de
Inez Groen was uitgenodigd als gastspreker.
uitgenodigd om met elkaar te discussiëren.
herfstlezing aan op deze themamaand.
Zij schreef samen met Jeroen Boschma de
Maar ook het college van B en W was
bestseller Generatie Einstein: slimmer, sneller
aanwezig. Het leek ons goed met elkaar
Afra Boon
en socialer; Communiceren met jongeren van
in debat te gaan, omdat juist in het wonen
directeur-bestuurder
de 21ste eeuw. Ook werkte zij mee aan een
in Barendrecht, en ook uit het veiligheids-
onderzoek van het ministerie van VROM,
onderzoek, naar voren komt dat jong en oud
In de toekomst zijn de scholieren aan zet,
elkaar niet altijd even goed verstaan.
Ouderen
Barendrecht
(SWOB)
Ouderen
Barendrecht
(SWOB)
Inez Groen, consultant, onderzoeker, schrijver en prater over de jeugd:
‘ De generatie Einstein is slimmer, sneller en socialer’ Inez Groen onderzoekt, schrijft en praat over de jeugd. Wat beweegt jongeren? Wat
ze dat het gezellig is. Daar kennen ze iedereen. Of ze gaan naar plekken toe waar ze hun
willen ze? Waarom begrijpen we ze niet altijd? Onderstaand vindt u het enigszins ingekorte
vrienden hebben wonen en waar het gezellig is. In het onderzoek voor het ministerie heb
verhaal dat zij vertelde op de herfstlezing en de reacties in de zaal op haar vragen.
ik ook nog nooit zo vaak het woord gezellig gehoord als daar. Dat was een van de eerste dingen die werden gezegd. Hoe moet iets eruit zien? Gezellig. Maar wat betekent dat dan
‘Ik wil het met jullie hebben over de jeugd.
heb meegemaakt. [zie tekst in kader, redactie]
precies? Dat hangt ook een beetje af van waar
Over de spanning tussen jong en oud. Ik heb
Een van de kernuitspraken in het onderzoek
je bent opgegroeid. Als iemand uit Ommen
twee jaar geleden een boek geschreven met
was dat het leuk is als er veel verschillende
zegt: “Ja, ik wil hier blijven wonen want het is
Jeroen Boschma over de generatie Einstein,
mensen zijn. Ook willen veel jongeren blijven
hier zo gezellig”, hoe moet dat er dan uitzien?
over de jeugd. Waarom worden de jongeren
op de plek waar ze wonen, want daar weten
Dan is dat in een vrijstaand huis met een tuin,
generatie Einstein genoemd? Niet omdat ze zo ontstellend veel slimmer zijn dan wij.
Wie van de jongeren heeft enig idee waar hij in 2020 woont?
Ze zijn vooral slimmer in het omgaan met
- ‘Ik weet het niet echt, in een eigen huis denk ik of op kamers.’
alles wat deze wereld nu aan ze biedt, en ze
- ‘Ik ga natuurlijk studeren, ik weet ook nog niet precies of ik een eigen huis wil, maar door
zijn sneller en veel socialer.’
financiële redenen zal ik eerder op kamers gaan dan in een eigen huis gaan wonen.’ - ‘Dan heb ik, als het goed is, een eengezinswoning samen met mijn vriend en een kindje
Onderzoek Scholieren aan zet
en dan woon ik gewoon in Mijnsheerenland, aan de andere kant van het water, in een
Inez Groen verrichtte onderzoek voor het
mooi huis met een tuin en een keuken en een trap. Ik woon nu in een appartement in
ministerie van VROM, In de toekomst zijn de
Lombardijen en zou graag een eigen huis willen.’
scholieren aan zet. Ze is daarvoor in Rotter-
- ‘Ik wil graag naar Dordrecht. Barendrecht is nogal een klein dorp en hier wonen niet heel veel
dam, Ommen, Weert en het Gooi geweest.
verschillende mensen. Maar in Dordrecht wonen allerlei soorten mensen, daar wonen al mijn
‘Ik heb in deze zaal in vijf minuten alles uit
vrienden. Daar weet je waar je aan toe bent. Hier is gewoon niet zo vreselijk veel te doen.’
het onderzoek teruggehoord van wat ik daar
pagina 4 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
uitkijkend over de weilanden; de kinderen daar weten niet anders. In Rotterdam vroegen we het aan allerlei jongeren en die zeiden. “Het moet gewoon gezellig zijn”. Hoe ziet dat er dan uit? Dat mocht dan gewoon op de galerijflat zijn.’
Toekomstbeeld verschillend ‘Als je mensen vraagt hoe hun toekomst eruit ziet, dan heeft iedereen een ander toekomstbeeld, gebaseerd op de tijd waarin hij is opgegroeid. Als vijftienjarige midden in de Tweede Wereldoorlog is je toekomstbeeld totaal anders dan als vijftienjarige nu. De babyboomers bijvoorbeeld, die nu zo’n zestig jaar zijn, hadden een heel positief toekomstbeeld. Zij zouden in de toekomst alles gaan veranderen. De hele wereld gaat op de schop, we gaan in protest met elkaar, de toekomst wordt geweldig en wij maken die toekomst. Toen kwam mijn generatie die opgroeide met kernwapens, Koude Oorlog en een enorme werkeloosheid. We hadden een donker idee van de toekomst. Als je met jongeren van nu praat, zeggen ze dat de toekomst er prachtig uitziet. Ze maken zich geen zorgen
Generatietestje
waren punk, en we luisterden niet. En 2000
Hoeveel generaties zijn er in de zaal? Een testje. Inez Groen noemde een begrip en degene
voor Christus zeiden ze precies hetzelfde
die dat begrip herkende als iets uit zijn of haar eigen jeugd, moest gaan staan.
over de jeugd. Daar is onderzoek naar gedaan
‘Hebben wij een authentieke provo in de zaal die met tomaten heeft gegooid? Iemand die het
en het is inderdaad waar. Elke eeuw wordt
Maagdenhuis heeft bestormd met eigen handen? Wie zat er op de middelbare school toen
weer geklaagd over de nieuwe generatie.
de kernwapendiscussie op zijn grootst was? Wie heeft er op de lagere school met flippo’s
Dit is dus van alle tijden.’
gespeeld? Wie heeft er met Pokemon-kaarten gespeeld? Wie zat er op de middelbare school toen de kleurentelevisie werd geïntroduceerd? Iemand naar een concert van The Beatles
Puberteit
geweest of deze op zijn minst op tv gezien? De Spice Girls dan? Is iemand nog bij Tiësto
‘Ook pubers blijven pubers. We hebben voor
geweest? Miami Vice, de eerste aflevering? Heeft iemand met een Furby gespeeld? Wie zat er
het boek een fotoserie gemaakt van gezichten
op de lagere school met de treinkaping in Assen? En wie zat er op de lagere school tijdens
van jongeren. Niels is mijn persoonlijke favoriet.
de moord op John F. Kennedy? Wie zat er op school met 9/11? De eerste afleveringen van
Ik ken Niels niet. Toch denk ik dat ik hem wel
Swiebertje? Wie luisterde naar Frits Spits en de Avondspits op de middelbare school? De
ken. Niels is dertien jaar. Hij heeft rood haar,
Vietnam-oorlog, wie was er toen jong? Doe Maar - als de bom valt - voor wie was dat een
sproeten, een beugel en haar dat nog met geen
nummer uit zijn tijd?’ Resultaat: er zaten drie generaties in de zaal.
gel in een hip kapsel te krijgen valt. En Niels is het meest onzekere wezen op deze hele aarde. Dat deelt Niels met alle dertien- en veertienjarigen. Niels zit namelijk midden in de puberteit.
over werk en anders gaan ze wel een tijdje in
van hoe de wereld is. Je deelt met zijn allen
Niet alleen alles verandert qua lijf maar ook qua
een bar staan bier tappen of in een discotheek
datzelfde gevoel. Je groeit eigenlijk met elkaar
hersenen. Nieuwe eigenschappen komen erbij.
werken. Dat is een heel ander beeld van de
een beetje op. En dat blijft zo. Oudere
En zodra er een nieuwe eigenschap bijkomt,
toekomst.’
generaties hebben het altijd moeilijk met
wordt die ook gebruikt. Zo zal een kind tot
de jeugd. De generatiekloof. Mijn generatie
een jaar of tien à twaalf altijd alles aannemen
‘De tijd waarin je opgroeit en de mensen om
vonden ze niet meer idealistisch, mijn generatie
wat papa en mama zeggen. Daar zijn ze op ge-
je heen maken dat je een bepaald wereld-
demonstreerde niet meer. We waren uiter-
bouwd. Hun wereldbeeld wordt gemaakt door
beeld hebt, dat je een bepaald gevoel hebt
aard brutaal en we droegen óf lang haar, óf
hun ouders. Maar zo langzamerhand gaan
pagina 6 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
ze nadenken, kijken eens om zich heen, zien de wereld ontstaan en dan krijgen ze er een nieuwe hersencapaciteit bij. Dat is namelijk: “Hé, als ik iets denk over jou, dan denk jij iets over mij. Oh help. Je kijkt dus naar me.” Dan begint de periode van schaamte over jezelf, van het steeds maar zien alsof er een soort camera op je gericht is, van ik schaam me en nu heb ik dit verkeerd gezegd en nu denken ze dat van me. Ook wel puber-egocentrisme genoemd, namelijk denken dat alles om hen draait. Dat gaat voorbij. Maar ook iets anders. Dat is namelijk ook de wereld en dat wat je meemaakt, te kunnen afzetten tegen dat wat je hebt geleerd. Stel, je bent gelovig opgevoed, met God is liefde. Tot een jaar of tien-twaalf is dat prima, en dan horen ze wat meer over wat er op de hele wereld gebeurt en dan denken ze “God is liefde, hoe kan het dan dat ze overal op de wereld elkaar dood maken? Dat klopt niet”. Dan treedt de fase in van discussiëren met elkaar. Discussies waarin standpunten elk kwartier veranderen of juist heftig worden volgehouden. Dat is met een heftigheid die wij ons niet meer kunnen voorstellen.
Die puberteit is extreem belangrijk. 80 procent van de jongeren komt daar fatsoenlijk doorheen. Die jongeren hebben twee tot drie jaar slaande ruzie met iedereen maar daarna is het over en groeien ze op tot zelfstandige individuen met een eigen mening. 10 procent raakt echt in de problemen, komt in aanraking met Justitie. Die jongeren zijn niet gewoon moeilijk, maar extreem moeilijk. 3 procent daarvan blijft in dat circuit hangen. De overige 10 procent raakt helemaal niet in de puberteit. Wel lichamelijk, maar niet geestelijk. Daar moet je voor uitkijken. Die komen namelijk terug als ze een jaartje of 28 zijn en dan heb je pas echt problemen.’
Invloed op de generatie ‘Hoe wordt de generatie gemaakt? Er is een aantal belangrijke omstandigheden waardoor je als generatie opgroeit. Eentje daarvan is voor de jeugd van nu, het internet. Het andere is het feit dat we een hele commerciële wereld hebben gebouwd met elkaar. Het derde is hoe wij ouders, dertigers/veertigjarigen van nu, opvoeden. Dat bepaalt natuurlijk ook voor een belangrijk deel hoe je als generatie staat.’
pagina 8 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
Internet
maar heen. Dat kind woont op 500 meter
Internet is een veelgebruikt medium. Veel
afstand. Moet je nu alweer met haar bellen,
mensen zitten bijvoorbeeld op msn, Hyves,
je hebt haar net uren gezien!” Ja, maar er was
Habbo Hotel of Sugababes. Hyves is een
toch nog heel veel wat je moest bespreken
website waar je je eigen profiel op zet. Je
met elkaar. Dat gebeurt in feite nu op het
eigen verhaal: wie je bent, wat je doet, wat
internet ook. Of dat nou via msn gaat of via
je leuk vindt. Je kunt er foto’s op plaatsen,
Hyves, maakt niet uit. Het gaat erom dat je
vertellen wat je hebt gedaan en berichtjes
constant met elkaar in contact staat. Voor
naar elkaar sturen. Habbo Hotel is ook een
school, tijdens school, na school.’
virtuele hangplek voor kinderen. Je bouwt een virtuele wereld met een eigen kamer en
Commerciële boodschappen
die richt je ook helemaal zelf in. Habbo Hotel
‘Maar we hebben nog een andere wereld.
wordt gerund door professionele mensen en
We hebben een commerciële wereld op-
kost heel veel geld. Sugababes en Superdudes
gebouwd en daarvoor zijn wij, volwassenen,
zijn websites waarop je ook je profiel plaatst,
verantwoordelijk. Duizenden commerciële
maar hier gaat het echt om zien en gezien
boodschappen vuren we af op onze jeugd.
worden. Je foto mooi maken met paint shop
Duizenden. We willen ze niet alleen van
pro, opleuken met sterretjes en dergelijke en
allerlei dingen verkopen, maar ook ideeën.
dan complimentjes verzamelen. Dit is echt
Vierduizend commerciële boodschappen per
het digitale, puberale schoolpleingebeuren.
dag, zestienduizend in de VS! Wat heeft dat
Verliefd worden, flirten, daten, et cetera. Dus
voor gevolg? Dat reclame de meeste jonge-
waar gaat het hele internet over? Volgens Inez
ren die ik ken, helemaal niks doet. Het glijdt
Groen gaat het eigenlijk over maar één ding:
langs hen heen. Zo is er een tijdje geleden
‘communicatie met elkaar. En wat zei mijn
een enorme kartwedstrijd georganiseerd in
moeder vroeger als ik de telefoon pakte en
Berlijn, in een verlaten metrostation. Het was
mijn beste vriendin wilde bellen? “Loop er
een fantastisch evenement, met dertig- tot
pagina 10 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
veertigduizend jongeren. Iedereen had het er
mooie foto’s, met prachtige verhalen. Ik heb
nog weken over, tot de vraag kwam: wie heeft
het ze horen zeggen: “Reclame, reclame. Waar
het gesponsord? En dat wisten ze niet. Binnen
staat nou wat ik moet, hoe lang het duurt en
een week wist niemand meer dat Snickers dat
wat het kost?” Weg ermee. Dat is dus het
had gesponsord. En als Snickers iets sponsort,
effect. En omdat dit soort reclame dus niet
dan struikel je over de Snickers. Ze wisten het
meer werkt, is het antwoord van de reclame-
niet meer.
industrie: nog meer reclame.’
Wat gebeurt er op scholen? Daar hangen
Ouders
schoolboards. Dat zijn reclameborden, uit-
‘Een andere factor zijn wij als ouders. Onze
hangborden met foldertjes erbij. Er zijn ook
kinderen groeien op in een zeer welvarende
vending machines van Mars en Coca Cola.
wereld. Nog even los van kinderen die het
Plekken die voorheen altijd commercievrij
minder hebben in Nederland, zijn we met zijn
waren, stoppen we vol met commercie. En
allen nog niet zo rijk geweest sinds de Tweede
het resultaat is schouder ophalen. Stel dus
Wereldoorlog. Dus we geven onze kinderen
dat je als school echt iets belangrijks wilt
spullen. Met verjaardagen, Sinterklaas, kerst, het
vertellen aan je leerlingen, dan moet je dat
hele jaar door geven we onze kinderen van
dus niet op zo’n commerciële reclameachtige
alles. Dus onze kinderen raken gewend aan
manier aanpakken. Hang vooral geen prachtige
hoge kwaliteit en apparaten die het doen. Het
posters en billboards op. Helemaal niemand
is toch vervelend als je op school komt en de
ziet ze. Als je mooie glossy folders maakt;
computer op school is slechter dan die jij thuis
het zal wel reclame zijn. Weg ermee. Ik heb
hebt. We hebben gehoord van werkgevers,
leerlingen horen praten over een vervolg-
bijvoorbeeld Microsoft, dat nieuwe werk-
studie. Wat moet ik gaan doen? Er is zo ontzet-
nemers van achttien, negentien jaar daar
tend veel te kiezen. En daar zijn dan de folders
komen met hun eigen laptop onder hun arm.
van zo’n vervolgstudie. Die staan barstensvol
“Ik neem gewoon mijn eigen laptop mee. Als
jij mij vertelt welke software ik moet installeren,
het proces in het gezin om te beslissen. Dus
dan houd ik liever mijn eigen apparaat als je het
wat gebeurt er als je die kinderen op een
niet erg vindt.” Of ze nemen hun eigen mobiele
willekeurige middelbare school zet? Dan
telefoon mee. “Mijn leven zit in mijn mobiele
staat een leerling ineens aan het bureau van
telefoon, dus die neem ik mee.” Dingen moeten
een directeur en zegt dat hij respectloos is
goed werken en moeten functioneel zijn.
behandeld door een docent! Vroeger werd je de klas uitgestuurd en stond je op de
Maar we vragen kinderen ook vanaf een jaar
hoek te wachten met het schaamrood op je
of twaalf waar ze naartoe willen op vakantie,
kaken tot je bij de directeur naar binnen
wat ze aan willen, wat ze willen eten, waar we
mocht. Nu stormen ze naar binnen. Maar
naartoe zullen gaan, of ze mee willen helpen
niet alleen schooldirecteuren maken dit mee.
een nieuwe computer of een nieuwe auto uit
Directeuren van bedrijven ook. Men noemt
te kiezen. We houden van ze en we nemen ze
de jeugd van tegenwoordig respectloos, maar
serieus. Dat was niet zo met mijn generatie.
de jongeren vinden dat ze zelf respectloos
Wij waren er gewoon, gewild of ongewild.
worden behandeld. Beide partijen vinden dus
Toen wij nog heel hard bezig waren de wereld
dat de ander respectloos is.’
te verbeteren, kwamen daar ook die kinderen. Mijn generatie wordt de eerste generatie
Helicopter parents
sleutelkinderen genoemd. De eerste schei-
‘Tegelijkertijd, en dan raken we aan het gezellige
dingen kwamen bij mijn generatie. Wat heeft
van daarnet, is er een sterke terug-naar-af
mijn generatie besloten? Wij houden van onze
beweging. De wereld is in feite erg groot.
kinderen hoe dan ook. En we houden van
Internet is groot, en er is veel druk om te
ze wat ze ook doen, wie ze ook zijn, wat ze
presteren. Ondanks dat we al onze jongeren
ook worden. Of dat nou putjesschepper of
overal steeds maar bij betrekken, verwach-
advocaat is, maakt niet uit. Kinderen worden
ten we ook dat ze hun best doen. Er is net
serieus genomen en worden betrokken bij
een onderzoek geweest op de universiteit
pagina 12 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
van Liverpool over het fenomeen helicopter
betekent voor mij namelijk leuk op de bank
hij één vraag altijd stelt als hij voor een groep
parents, helikopter-ouders, die staan tegen-
met elkaar kletsen en een wijntje drinken of
mensen staat:“Wat deed jij als kind het aller aller
over submarine parents, onderzeeboot-ouders.
wat eten. De jeugd die ik heb gesproken over
liefst?”Voor mij was dat hutten bouwen. Buiten. Ik
Helikopter-ouders hangen boven hun kind.
gezellig, zegt: “Het is gezellig als jij kan doen
woonde gelukkig in een klein dorp, daar kon dat.
Constant, doorlopend, hangen ze boven hun
wat jij wilt en ik kan doen wat ik wil.” Waarop
Heeft iemand van jullie als favoriete bezigheid in
kind en bemoeien zich met elk facet van
zo’n vader dan op een gegeven moment zegt:
de speeltuin zitten op een wipkip? Nee? Zelfs ie-
hun leven. Zozeer dat in de VS en Engeland
“Ik snap het. Dan zit ik thuis, boven op mijn
mand bij wie het heel lang duurt voordat hij zich
ouders inmiddels al bellen met werkgevers.
studeerkamer, ben ik aan het werk, pakt mijn
verveelt, is na vijf minuten echt wel uitgekeken
Hoe kan het dat Jantje of Marietje geen
zoon zijn laptop en gaat bij mij zitten. En dan
op een wipkip. Maar wat doen wij? We bouwen
salarisverhoging heeft gehad? Zo’n werkgever
zeg ik: wat doe je hier? En dan zegt hij: het
onze wereld zo, dat onze kinderen alleen nog
zit daar helemaal niet op te wachten;
is gezellig hier. En dan zeg ik: maar ik vind
maar kunnen spelen in speeltuinen. Als je nu in
het kind zelf ook niet, maar het gebeurt.
het helemaal niet gezellig. We doen niks met
een speeltuin gaat kijken, dan zijn kinderen aan
Helicopter parents, ze geven hun kind
elkaar.” Nee, dat hoeft niet. Het is gewoon
het spelen en zit er een heel rijtje met ouders,
misschien te veel liefde en ze zitten misschien
gezellig dat jij hier bent en ik hier ben en we
die in de gaten houden wat daar gebeurt. Tijd
te veel boven op hun kinderen. Aan de
doen beiden onze eigen dingen.’
zonder supervisie is heel schaars. Tijd dat je als
andere kant, onze kinderen vinden dat
kind zomaar kan rondlopen, rondrennen op
allemaal niet zo heel erg. Ja, wel als ze met
Naar buiten!
oude braakliggende terreinen, wat dan ook maar
hun werkgever gaan bellen. Dat vindt volgens
‘We horen heel vaak, en dat kwam ook
kan uitvreten en dan ’s avonds met gescheurde
mij iedereen verschrikkelijk. Maar het is
in dat onderzoek weer naar voren, dat de
kleren thuiskomen, is bijna gebeurd. We maken
ook wel heel gezellig thuis en het is duur om
jongeren van tegenwoordig nooit meer naar
de wereld voor onze kinderen erg klein. En dit
op jezelf te gaan wonen.’
buiten komen. Die hangen de hele dag achter
hangt nauw samen met hangplekken, want dat
een computer en dat is niet goed voor ze. Ze
krijg je met dit systeem, je zult toch ergens met
Gezellig
worden te dik. Ze moeten dus achter de com-
de kinderen heen moeten, naar hangplekken.’
‘Wat betekent gezellig nou precies? De term
puter vandaan. Dit raakt weer aan de opvoe-
gezellig of de term respect kan juist voor
ding.Wat is er veranderd de afgelopen jaren? De
Hangjongeren
ontzettend veel discussie zorgen. Gezellig
directeur van Jantje Beton vertelde mij eens dat
‘We hebben in datzelfde onderzoek gevraagd
naar hangjongeren. Wat moet je daar nou mee? Op een gegeven moment staat een groepje jongeren op straat en er komt een mijnheer aan. Die ziet de jongeren en gaat er met een grote bocht omheen. Op dat moment zijn die jongeren hangjongeren geworden. Want iemand loopt dus voor hen uit de weg. Dan komt bij hetzelfde groepje jongens iemand anders, die net een assertiviteitstraining heeft gevolgd, en die sjouwt er dwars doorheen. Op dat moment zijn die jongeren agressieve hangjongeren geworden. Nu staat hetzelfde groepje jongeren daar, er komt iemand aan, die de jongeren kent en die zegt: “Hé! Hoe gaat het met jou? Is het hier nog een beetje gezellig, nog wat meegemaakt?” En die loopt weer door. Op dat moment zijn het geen hangjongeren, maar leuke jongeren uit de wijk die hier ook bezig zijn. Of je een hangjongere bent, is gebaseerd op hoe andere mensen op je reageren. Ik heb gesproken met jongeren uit Rotterdam die op het Marconiplein hangen. De meeste mensen willen daar niet graag zijn. Die jongeren vertelden dat er op een gegeven moment een mevrouw aankwam, die een heel grote bocht om hen heen maakte. Ze vertelden
pagina 14 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
ook dat ze het erg jammer vonden dat ze dat
gek doen met mensen om wie ze geven. En
deed, alsof ze bang voor hen was. Ik vertelde hen
het belangrijkste: gelukkig worden. Zijn en wor-
Wie van jullie zit er wel eens op een hangplek?
dat ze inderdaad hartstikke bang voor hen was.
den wie je bent. In feite is dit een hele kleine
- ‘Jongeren hangen voor het merendeel bij het
Die jongeren vonden dat raar, ze stonden
ambitie die toch ook weer heel erg groot is.
Middeldijkerplein. Bij waar de tram komt, en bij het
toch gewoon te praten met elkaar? Ze had
Als je het mijn generatie had gevraagd, was het
winkelcentrum, en dan hangen ze bij de bankjes.’
ook even hallo kunnen zeggen of hoe gaat
antwoord geweest: status en extreem veel geld
- ‘De georganiseerde plekken worden weinig bezocht.
het ermee. Die jongeren vonden het jammer
verdienen. Of jezelf ontplooien door cursus-
We hebben een aantal jop’s, dat zijn jongeren
dat mensen bang voor hen zijn.
sen, want je moet wel de perfecte moeder of
ontmoetingsplaatsen, die worden weinig bezocht
Door de kranten en televisie krijgen mensen
de perfecte werkgever worden. De huidige
door jongeren.’
een negatief beeld van jongeren. In alle kran-
generatie is voor het eerst niet meer gericht op
tenartikelen over jongeren gaat het in 70 of 80
status maar op gelukkig worden. Hoe bizar
procent van de gevallen in negatieve zin over de
is dat? De waarden van de jeugd van nu zijn
- ‘Er is ook een hangplek voor andere leeftijdsgroe-
jeugd. Maar als je naar de cijfers kijkt, is de meest
dan ook authenticiteit, respect, zelfontplooiing,
pen, maar daar hang ik niet zelf hoor. Dat is op
criminele generatie van de afgelopen eeuw de
gezelligheid en samen. Authenticiteit is het
het kruispunt, daar is een bankje bij de kerk. Daar
mijne. Jongeren die jong waren zo rond 1985-
allerbelangrijkste wat er is, namelijk jezelf zijn.
zaten vroeger altijd oudere mensen, senioren, en die
1986, zaten op het hoogtepunt van de crimi-
Mensen die zichzelf zijn staan heel hoog in het
zitten daar nog. En die bespreken daar, nou ja, wat
naliteit. Daarna is de criminaliteit alleen maar
vaandel van de jeugd. Leraren die volledig zich-
er gebeurt in Barendrecht.’ (uitspraak van senior)
gedaald. Je hoort er meer over en je hoort er
zelf zijn, die echt vanuit hun hart en vanuit hun
- ‘Ik hing ergens achteraf; in de duinen geloof ik.
meer de excessen over, maar in principe zijn we
passie lesgeven, zijn super populair. Mensen die
eigenlijk alleen maar liever en beter voor elkaar.’
nep doen, of onecht of in jongerentaal gaan
- ‘Op metrostations.’
praten zijn dat niet. Respect voor wie je bent.
- ‘Op achterpaden in Vreewijk, een wijkje in
Wat willen jongeren?
Respect voor verschillen. Respectvol met elkaar.
‘Tot slot, wat willen jongeren? De jongeren die
Dat is belangrijk. Zelfontplooiing, worden wie je
ik heb gesproken, willen eigenlijk alleen maar
bent, doen wat je kan. Gezelligheid en samen,
heel simpele dingen. Namelijk een leuk huis,
ieder op zijn eigen individuele manier. Maar
een leuke baan met vrienden, en gezellig en
samen maak je er dus wel één wereld van.’
- ‘Die zijn natuurlijk neergezet door de gemeente en het is niet de plek die jongeren zelf kiezen.’
Dat was in Noordwijk.’
Rotterdam.’ (uitspraak van senior)
Discussie met de zaal Na de lezing van Inez Groen is er met de hele zaal gediscussieerd over diverse stellingen. Inez Groen leidde de discussie. Onderstaand een weergave van de diverse opvattingen in de zaal.
pagina 16 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
Sfeer in de wijk
den dat ze daar allerlei rotzooi achterlieten.
Het is niet alleen goed om in je huis sfeer en
Ze zijn met die jongeren gaan praten en de
gezelligheid te hebben, maar ook in de hele
volgende dag hadden ze alle rotzooi in een
wijk. Maar hoe kun je dat voor elkaar krijgen?
plastic tas gedaan.
Zowel oud als jong denkt dat dat kan door
In de discussie werd duidelijk dat er plekken
de bevolking te mengen: zowel ouderen als
moeten worden gecreëerd voor iedereen.
jongeren in de wijk. Men moet respect voor
Zodat iedereen zijn eigen ding kan doen. Maar
elkaar hebben, elkaar in de eigen waarde
als het aan de senioren ligt, toch liever niet bij
laten en het gezellig houden. Een wijk met
hen voor de deur.
alleen maar mensen die hetzelfde doen, die
Vinex-wijken worden door jongeren helemaal
hetzelfde zijn, is voor de meeste aanwezigen
niet gewaardeerd, hoewel die wijken toch
een ramp!
flink worden bewoond. De woonwensen
Eén senior zegt dat het wel leuk is als er
van heel veel mensen gaan toch over een
allemaal verschillende mensen zijn, maar dat
standaard tweekappertje met een puntdakje.
er wel plek moet zijn voor al die verschillende
Er zijn mensen die in een Vinex-locatie gaan
mensen. Als voorbeeld noemt ze dat er veel
wonen, juist om niet tussen allemaal verschil-
jongeren voor haar seniorenappartement
lende mensen te wonen, maar om ergens
staan, maar dat de bewoners niet accepteer-
te wonen waar de kinderen veilig op straat
kunnen lopen. Dat beeld leeft dus ook. Het is niet voor niets dat die woningen relatief gemakkelijk worden verkocht en gevuld.
Hangplekken De meeste jongeren zijn niet erg enthousiast over de hangplekken. Sommigen denken dat er helemaal geen hangplekken zijn in Barendrecht, weer anderen zeggen dat je boetes van 75 euro krijgt op de hangplekken. Dat lijkt vooral het geval op het Middeldijkerplein, omdat daar een samenscholingsverbod is (of was). Als jongeren daar met meer dan drie personen zijn, krijgen ze een verbod. Eén jongere snapt wel dat het eigenlijk geen plek is om te hangen, omdat er een 55+-flat is. Dus is het voor de ouderen misschien minder fijn dat daar jongeren voor de deur staan. Het probleem lijkt vooral lawaai te zijn. Volgens Inez Groen is jeugd van nature misschien wat lawaaieriger dan anderen. Eén mijnheer vindt dat de openbare ruimte van iedereen is. Als iedereen in leefstijl respect voor elkaar moet hebben, dan geldt dat natuurlijk ook voor buiten. Jongeren zoeken wel hun eigen plek. De excessen worden
er uitgelicht, als er zwerfvuil is of lawaai. Hij denkt echter dat de meeste jeugd in Barendrecht dat niet veroorzaakt. Dus moet je dan wel aparte plekken creëren?
Kinderen in Barendrecht Willen mensen hun kinderen eigenlijk laten opgroeien in Barendrecht? Is er genoeg geregeld voor kinderen? Zeker op sportgebied en in het verenigingsleven is het goed geregeld. De meesten, vooral de wat ouderen, vinden Barendrecht een mooi dorp, met mooie fietspaden en veel groen. De jongeren vinden het echter een saai dorp met een slecht uitgaansleven, de meesten gaan stappen in Rotterdam. Ook is er geen hart in Barendrecht. Volgens burgemeester Van Belzen wordt er op dit moment echter hard gewerkt aan het centrumplan en dan komt dat hart er zeker. Eigenlijk komen er twee harten: in Barendrecht Centrum, maar ook een in Barendrecht Carnisselande. Het plein is in 2008 opgeleverd. En er is al enige tijd de weekmarkt. Daar omheen zit de horeca die nu tot bloei
pagina 18 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
Burgemeester Van Velzen
komt. Dus het moet allemaal een beetje gaan lopen. Het college van B en W wil ook veel meer evenementen organiseren, zowel in het centrum als in Carnisselande. De aanwezige jongeren reageren sceptisch op die mededeling. Dat hebben ze vaker gehoord, maar ze hebben nog geen resultaat gezien. Volgens de burgemeester kost dat tijd, maar zijn ze wel op de goede weg. Ook vroeg een jongere zich af wat er met de plannen voor 2025 gaat gebeuren waarover ze het op school hadden gehad. Ze hadden leuke plannen bedacht voor Barendrecht (tuinen), maar ze hoorden er niets meer van. Volgens de burgemeester zou daarover de week erna met de gemeenteraad worden besloten. Barendrecht wordt ook gewaardeerd vanwege het vele water en de vele visplekken. Zowel ouderen, kleinere kinderen, opgroeiende jeugd en vaders met kinderen zijn daar en dat is uniek. Tot slot wordt nog een tip gegeven.Als jongeren iets willen organiseren of iets willen veranderen, dan kunnen ze terecht bij Stichting Alle-rhande.
Column Inez Groen: ‘ Burgemeesters en hangjo ‘Hangjeugd is meestal niet het meest
andere partijen ook aanwezig waren: de
populair in de buurt. Ze staan met zijn allen
burgemeester vergezeld van een aantal
op kruispunten/onder fietsviaducten/metro-
wethouders en de plaatselijke hangjeugd.
stations (vul de eigen plekken maar in) te
‘Hoe weten die nou dat wij deze avond
kletsen met elkaar, rondom brommers, met
hebben georganiseerd?’, vroeg de organisatie
vaak wat giebelende meiden in de buurt.
zich af.
Filmer Bert Haanstra zou er prachtige documentaires over kunnen maken - balts-
Niet uitgenodigd* en toch aanwezig, zaten
gedrag van de menselijke soort, om een
ze achter in de zaal en deden mee met
onderwerp te noemen - maar de omgeving
de discussie. Naar mijn mening stelden de
vindt het knap vervelend.
hangjongeren de belangrijkste vraag van die avond. Hoe het toch kwam dat maanden
In een avond georganiseerd door een
geleden al beloofd was iets te doen aan
woningbouwvereniging, kwam dit uitgebreid
het feit dat de stad zo saai was, en er
aan bod. De gehele stad was uitgenodigd en
inmiddels nog steeds niets gebeurd was.
de zaal was gevuld met mensen van écht alle
De burgemeester antwoordde met de
leeftijden. Persoonlijk had ik nog nooit voor
gebruikelijke omwegen over agenda’s en
een zaal gestaan met mensen ouder dan 70,
vergaderingen. Je zag dat dit geen begrip
een leeftijd die ik helaas mis in mijn genera-
opleverde bij deze jongeren.
tiebeschrijvingen, zoals ze me achteraf wat
pagina 20 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
verwijtend vertelden. Ook waren er jongeren
Politiek bewust als ze waren, zijn ze gebleven
van een debatclubje van de plaatselijke
tot aan het eind en stonden, nog tot lang
middelbare school uitgenodigd. Oud en jong
na afloop, buiten met iedereen te praten en
was goed vertegenwoordigd; de discussie
hun zaak te verdedigen. Jong en oud aan
over de woonplaats was levendig. Wat echter
de praat voor het beter maken van de eigen
de avond nog zinvoller maakte, was dat twee
woonplaats. Waarbij de hangjeugd, ondanks
ngeren’ haar altijd slechte imago, gebruik heeft gemaakt van de kans om zichzelf eens wat positiever over het voetlicht te brengen. Stoer toch?’ Bron: Aedes-Magazine 21/2008 * De hangjongeren waren wel degelijk uitgenodigd, namelijk op ons verzoek via stichting Alle-r-hande.
Blog wethouder Bas Nootenboom Herfstlezing Patrimonium Het begint al een leuke traditie te worden dat woonvereniging Patrimonium een bijeenkomst organiseert in de herfst. Rond een specifiek thema worden bepaalde doelgroepen uitgenodigd om deel te nemen aan een discussie of lezing. Deze keer stond op 22 september 2008 het thema ‘jongeren’ centraal. Inez Groen, een van de auteurs van het boek Generatie Einstein, gaf in haar inleiding aan dat de jongeren van deze tijd in basis met dezelfde vragen worstelen als alle vorige generaties. De manier waarop ze leven is anders. De communicatie met deze jongeren moet je dus ook anders aanpakken.Een boeiend betoog met veel interactie met de verschillende generaties in de zaal. Bron: http://wethouder-nootenboom.blogse.nl | Bas Nootenboom | 20-10-2008 | 12:56 |
pagina 22 Wat beweegt de hedendaagse jongeren?
Nawoord ‘Gezellig’ is het woord dat steeds terugkomt
De jongens en meisjes van vandaag kennen
kwaliteit van de woningen, maar ook om
in de gesprekken met jong en oud. Iedereen
andere wegen en zijn niet zo afhankelijk van
het leven in de buurt: gezelligheid dus! Dit doen
heeft daaraan blijkbaar behoefte. Wat dat
de buurtcontacten. Maar het kan zeker geen
we samen met onder meer Wijkregie van de
betreft verschillen we niet zo veel van elkaar.
kwaad als we iets van elkaar proberen te leren.
gemeente Barendrecht. Onze communicatie-
We willen allemaal een plek hebben waar we
Door onbegrip overheersen soms vooroor-
middelen zullen we nog eens onder de loep
ons op ons gemak voelen, thuis voelen, een
delen: jongeren maken herrie, vernielen alles,
nemen en nauwer afstemmen op de mensen
goede band met anderen hebben, willen leven
zijn brutaal, onverschillig. Ouderen zijn zeuren,
die we willen bereiken. Als dit jongeren zijn dan
met bekenden om ons heen.
klagen veel, zitten de hele dag op te letten.
zal het internet een grotere rol gaan spelen.
Een beetje interesse in elkaar kan geen kwaad,
Als het ouderen zijn dan zullen we vaker
Maar we spreken daarin niet altijd dezelfde
want we zijn allemaal jong geweest en we
gebruik maken van persoonlijk contact. In
taal, we begrijpen elkaar niet altijd. Dat is
hopen ook allemaal oud te worden. Praat
nauwe samenwerking met ouderenwerk
ook niet zo gek: er is nogal wat veranderd
eens met oma en opa over hun jeugd; praat
en scholen zijn er diverse projecten waaraan
in de samenleving. Hyves-vriendschappen,
eens met je kleinzoon of dochter over hoe
Patrimonium meedoet.
msn’en, sms’en; dat zegt de jongens en meisjes
zij hun weg vinden in deze tijd. En kijk dan
Laat iedereen eens een stapje zetten naar
van vroeger misschien niet zo veel. Maar
eens naar de andere ouderen en jongeren. Ze
elkaar, want gezelligheid maak je samen.
de jongens en meisjes van nu kunnen zich
hebben net zo goed hun eigen verhaal.
nauwelijks voorstellen wat ouderen associëren met gezelligheid.
Namens team Sociaal Beheer, We hebben heel wat kunnen opsteken uit de herfstlezing van 2008. En we gaan er wat mee
Corry van den Berg
De onderlinge contacten op dorps-, wijk- en
doen. Jongeren en ouderen hebben in elk
projectleider wijkbeheer
buurtniveau waren vroeger veel belangrij-
geval één gezamenlijk probleem en dat is
ker dan nu. Families huisden vaak tientallen
dat er voor beide groepen niet voldoende
jaren lang in elkaars buurt. Dat was de plek
geschikte woningen zijn. Daar kunnen we
waar men gezelligheid vond, problemen
als corporatie voor zorgen. Verder heeft
oploste. Er was nog geen telefoon of tv, laat
Patrimonium sinds kort een team Sociaal
staan een computer.
Beheer. Daar gaat het niet alleen om de
Bezoekadres: Londen 14-16 2993 LA Barendrecht Postadres: Postbus 25 2990 AA Barendrecht Telefoon: algemeen (0180) 61 38 77 reparatieverzoek (0180) 61 43 33 Internet www.patrimoniumbarendrecht.nl E-mail
[email protected] Aan deze folder kunnen geen rechten worden ontleend.