WAREGEMSE GIDSENKRING
Lekker Waregem Op zaterdag 27 oktober 2012 ging de Waregemse Gidsenkring op herfstuitstap naar ... Waregem. Ter gelegenheid van ons 20-jarig bestaan trakteerden we onze leden op de première van de nieuwe stadswandeling Lekker Waregem, een culinaire en historische verkenning van het centrum van Waregem, met bijzonder aandacht voor de streekspecialiteiten. Een verslag. Patrick MEURIS
D
e producten van zes Waregemse voedingszaken kregen vorig jaar het label 'Erkend West-Vlaams Streekproduct' van de vzw Het Beste van bij ons: de koffies van koffiebranderij Grymonprez, het gaverbrood, de steeplebroodjes, steepletaart en paardenkopjes van bakkerij Platteau, de wildpatés, droge worst, smout en het hoofdvlees van slagerij Cremelie, het huisgemaakte ijs van ijssalon Azzurro, de pralines en truffels van chocolatier Stijn Vanhoutte en het appelsap van fruitbedrijf Lambrecht. Om de erkenning te krijgen, moet het product authentiek zijn, gemaakt worden met streekeigen grondstoffen, op ambachtelijke wijze en/of volgens een traditioneel recept, en kleinschalig. Enkele van die streekproducten gingen we proeven. Tegen 14u verzamelden 30 gidsen en leden van de gidsenkring aan de hoofdingang van zwembad de Treffer in de Meersstraat. Even leek het erop dat er ook nog honderd joelende kinderen meegingen, maar die kwamen gewoon zwemmen. De deelnemers werden opgedeeld in twee groepjes van 15 en vertrokken met een kwartier verschil voor een achtervolging door het stadscentrum. De twee groepen kruisten elkaar bij iedere tussenstop, gelukkig zonder noemenswaardige incidenten. De stadsgidsen van dienst waren Simonne en Manette. De eerste halte op de tocht was koffiebranderij en lekkernijenwinkel Grymonprez in de Stormestraat, waar we versgebrande fairtrade koffie proefden en lekkere cake, speculoos en marsepein. Al drie generaties, van moeder op dochter, brandt en verkoopt de familie Grymonprez koffie. Grootmoeder Paula had een winkel in Rumbeke. Moeder Frieda en dochter Elsie runnen de winkel in Waregem. Frieda verkoopt honing, likeur en andere lekkernijen. Elsie brandt de koffie en heeft ook een miniwinkeltje in Harelbeke. Het gamma bestaat uit meer dan 10 soorten koffie, waaronder decaféiné en fair trade koffie, en het nieuwe Waregems Duiveltje, een pittige mokka. Elsie is gepassioneerd door koffie en gaf uitleg bij de koffiebrander in actie en bij de vele soorten koffiebonen die in haar werkplaats achter de winkel staan opgesteld, in grote jute zakken van 65 kg. Wist u bijvoorbeeld dat voor het maken van caffeïnevrije koffie de koffiebonen eerst worden gedecaffeïneerd (met CO2) en dan pas worden gebrand? En dat vers gebrande koffiebonen mat zwart moeten zijn? Oude bonen geven bij het branden hun olie af en komen blinkend zwart uit de brander. Die 'vette' koffie vervuilt je koffiemachine.
de Gavergids 2012 / 2
31
de koffiebrander, met links de verschillende variëteiten groene koffiebonen
Op de markt hielden we even halt bij het vroegere gemeentehuis, nu een bankkantoor. In de 18de en 19de eeuw was in het gebouw de stadswaag gevestigd, waar de op de markt verhandelde goederen (zoals lijnzaad en lijnwaad) gewogen werden. In het fronton van het statige gebouw is nog het wapenschild van Waregem te zien. De grote steen die rechts vooraan tegen de kerkgevel staat, is afkomstig van de schandpaal die vroeger aan het begin van de Stormestraat stond, op de splitsing van de Deerlijkse- en de Desselgemseweg. Veroordeelden werden er een paar dagen aan vastgeketend, om door iedereen beschimpt en bespot te worden. In de Sint-Amanduskerk bewonderden we het grote orgel, het tweede grootste van West-Vlaanderen, met 3480 orgelpijpen, het bijzonder mooie houtsnijwerk (afkomstig van de verdwenen preekstoel en communiebank), de oude glasramen in het koor (de huidige winterkapel), de 18de eeuwse kruisweg in pleisterwerk en carraramarmerpoeder, en het modernistische bronzen tabernakel, ontworpen door Jos Speybrouck en gegoten door Karel Lateur, broer van Stijn Streuvels. De tweede culinaire stop was tearoom Cappuccino op de Markt, waar we een Waregemse picon proefden, een aperitief van één derde Waregemnaerke (een zoete likeur) en twee derden droge witte wijn. De familie Vanthuyne baat de tearoom al 35 jaar uit, eerst in het Pand, daarna ook op de markt. Vader Christian Vanthuyne, moeder Lutgard Dezutter en zoon Jürgen ontvangen je in Cappuccino 1, dochter Friedl en haar man Koen Vervaeke verzorgen de dienst in Cappuccino 2.
aan het Lateur-tabernakel in de Sint-Amanduskerk
de Gavergids 2012 / 2
32
Van de markt ging het via de Keukeldam en het park Casier naar de Knok, het kruispunt van de Keukeldam, de Zultseweg en de weg naar Kruishoutem. Het Park Baron Casier had evengoed het 'Park Felix Deruyck' kunnen heten, want het was de steenrijke Felix De Ruyck (1818-1884) die het kasteel liet bouwen en er tientallen jaren woonde. Felix was de zoon van een Gentse 'stoppelweduwe', die als dienstmeid werkte op het kasteel van Drongen ... Hij kwam naar Waregem om intern te zijn op het jongenspensionaat van Ivo Van Robaeys, dat gevestigd was in het kasteel van Potegem. Hij trouwde met Nathalie, de dochter van notaris en burgemeester Ferdinand Storme. Het echtpaar had geen kinderen en besteedde z'n fortuin aan goede doelen en vastgoed in Waregem. Toen Nathalie overleed, in 1897, kocht baron Victor Casier uit Gent het domein als zomerresidentie en als uitvalsbasis om te komen paardrijden en jagen in de bossen en op het platteland rond Waregem. Victor was getrouwd met Marie-Victorine, de dochter van burgemeester Jules Storme (de zoon van Ferdinand). Ze hadden elkaar leren kennen in Gent, waar Marie Victorine op kostschool zat met de zus van Victor. Op de Knok gingen we even binnen bij bakkerij Platteau, in de Churchilllaan, voor een lekker stukje steepletaart, gemaakt met o.a. chocolade, noten en kersen, en een paardenkopje, een praline in de vorm van een paardenhoofd.
aan de achteringang van Park Baron Casier, in de Keukeldam
De wandeling ging verder via de Jan Bouckaert- en de Blekerijstraat, waar de voorbije jaren de nieuwe, exclusieve woonwijk 't Groenpaerd verrees op de graslanden van de familie Bouckaert, een waar 'dorp in de stad'. De officiële straatnaam 'Blekerijstraat' verwijst naar de oude blekerij De Rycke, in de Keukeldam nr. 55. De kleine hofstede dateert minstens uit de 18de eeuw maar is waarschijnlijk veel ouder. In het looghuis en op de meersen achter de hoeve, langs de Gaverbeek, werd vroeger het witte linnen gewassen en gebleekt in de zon. Het woonhuis is een van de oudste gebouwen in het centrum van Waregem maar is jammer genoeg niet te bezoeken. Aan het begin van de Putmanstraat werden we verwacht bij beenhouwerij Cremelie, voor een bordje boerenpaté, hazenpaté en hoofdvlees geserveerd op een sneetje notenbrood. De Cremelies zijn al vier generaties lang van vader op zoon slager en slachter: eerst Aloïs (1878-1955), dan René (slachter), vervolgens Jozef en nu Yves. De beenhouwerij was eerst gevestigd op de Knok, vlakbij bakkerij Platteau. In 1937 verhuisde ze naar de hoek van de Putmanstraat en de Meiweg. Sinds 1978 is de winkel gevestigd aan de overkant van de straat. Vroeger werd de paté gebakken in de ovenbuur van de hoeve waar de dieren geslacht werden. Vandaag wordt de paté gemaakt volgens het oude recept maar in een moderne oven. de Gavergids 2012 / 2
33
de ingang van de oude blekerij De Rycke, in de Keukeldam
Als ware bourgondiërs vervolgden we dapper onze tocht via de Putmanstraat en de Stationsstraat naar de Olmstraat. We passeerden restaurant en feestzaal De Hoop, waar vroeger café De Rode Poort gevestigd was en de feestzaal van Kunst en Eendracht, waar vele generaties Waregemnaren terechtkonden voor een middag of avond toneel, film of dans. Iets verder in de Stationsstraat, op nr. 133, staat het oude huis van industrieel Alfons Gernay, die later een grote belle eqoque villa liet bouwen aan het begin van de Stormestraat, beter bekend als 'Villa Groenhove'. De Olmstraat was vroeger de industriezone van Waregem, met fabrieken van aan het station tot aan het kruispunt met de Processiestraat. De oude fabrieksgebouwen van de weverijen Gernay-Delbecque (zeildoek in jute) en Du Faux (kledingstoffen) zijn gesloopt en vervangen door de moderne verkaveling de Nieuwe Olm van de West-Vlaamse Intercommunale. Op de terreinen van firma Libbrecht (kolen, bouwmaterialen), op de hoek met de Zeswegenstraat, bouwde Help Elkander de sociale woonwijk De Hoge Kave (genoemd naar de hoge bakstenen schoorsteen van de elektriciteitscentrale die op die plaats stond). Het vroegere stoommachinegebouw van vlasspinnerij Vindevogel is nu de de werkplaats van het H.Hartcollege. Alleen de kleine arbeidershuisjes aan beide kanten van de straat getuigen nog van het industriële karakter van de straat. Voorbij het kruispunt met de Processiestraat passeerden we de Kunstacademie van Waregem, gevestigd in de gebouwen van het voormalige Oblatenklooster en -seminarie. Hier werden jongens voorbereid op het missionarisschap. Voor we terug op de markt kwamen, stopten we voor een ijsje bij IJssalon Azzurro, in de Stationsstraat. Vooral het speculoosijs en het yoghurtijs met bosvruchten vielen in de smaak. Waregemnaar Bram Verbeke maakt al 10 jaar ijs naar Italiaans recept. Hij leerde de gelato kennen op reis in Italië en experimenteert voortdurend met nieuwe smaken, in totaal al meer dan 15.
de Gavergids 2012 / 2
34
de werkmanshuisjes van firma Vindevogel in de Olmstraat nrs. 39 - 45
Via het Pand, gebouwd in de jaren '70 en zo genoemd omdat het grondplan lijkt op een kloosterpand, en de glazen piramide van bioscoop Cinéstar, 'le Petit Louvre', kwamen we rond 17.30u terug aan bij sporthal De Link en zwembad De Treffer. In een zaaltje bij de cafetaria konden we een laatste keer onze dorst lessen met een huisgemaakte Wortegemsen (of twee). Iedereen was het erover eens dat de nieuwe culinaire stadswandeling een aanwinst is voor Waregem. 'Interessant', 'lekker' en 'waar voor ons geld', waren veel gehoorde commentaren. Na een kort maar gezellig samenzijn maakten we afspraak voor 2013. Bronnen
www.hetbestevanbijons.be
www.streekproductenwestvlaanderen.be
www.100procentwest-vlaams.be
www.waregem.be/vrije-tijd/toerisme/streekspecialiteiten
'Waregemse streekproducten', Gelezen en Goedgekeurd, in: de Gavergids, 2011, nr. 3, p. 35-38.
de Gavergids 2012 / 2
35
