Wandelvierdaagse Bali 2014 Zaterdag 10 mei Hongkong. Vertraging! I.p.v. om 10.15 uur vertrok het vliegtuig om 14.30 uur. De aankomst was om 19.20, 6 uur te laat. Na lang wachten was iedereen buiten en stonden de bussen klaar om ons naar Ubud te brengen. In het hotel stond het diner klaar en om 23.30 uur konden we aan de maaltijd. Zelfs op dit late uur werden we verrast door 2 danseressen die ons een aantal Balinese dansen lieten zien. Een groot compliment voor hotel Champlung Sari Ubud! Om 00.30 uur vertrok iedereen naar de kamer voor een zeer welverdiende nachtrust. Maandag 12 mei De eerste wandeldag. Bij het opstaan om 5.30 uur motregende het een beetje en na 2 weken zonneschijn en hoge temperaturen was het uitgerekend vandaag de eerste dag met regen. Dan was het weer droog en brak de zon door om enkele minuten later weer achter de wolken te verdwijnen en was de volgende bui op komst. Wandelaars laten zich niet door regen afschrikken, dus bleef de stemming goed. Iedereen heeft genoten van het prachtige landschap en de vriendelijke mensen. Bij terugkeer in het hotel kwamen de verhalen los en over de regen werd niet gepraat. Men verheugt zich al op morgen. Wat zullen we dan weer te zien krijgen? Dinsdag 13 mei De tweede wandeldag begon, wat het weer betreft, twijfelachtig. ’s Nachts had het vreselijk hard geregend en toen we gingen ontbijten hing er een dichte bewolking. Gelukkig viel het allemaal enorm mee. De temperatuur was prima en alleen de wandelaars van de langste afstand (28 km!) kregen in de loop van de morgen een stralende zon te zien, waardoor de temperatuur flink opliep. Onderweg viel er weer van alles te zien. Je komt eigenlijk ogen en oren te kort. Het begon al met de vroege markt in Ubud. Honderden lichte motoren stonden aan de kant van de weg geparkeerd, zodat het overblijvende verkeer er maar stapvoets door kon. Uit de hele omgeving komen de mensen hier naar toe. De ene groep om hun groenten te verkopen en de andere groep om het van hun te kopen. De mensen die we onderweg tegenkomen zijn uitermate vriendelijk en voor je het weet word je uitgenodigd om binnen een kijkje te komen nemen. Het landschap is ook bijzonder en gaat eigenlijk nooit vervelen. Er viel dus weer veel te genieten en iedereen kon tevreden terugdenken aan een prachtige dag. Woensdag 14 mei De derde wandeldag. Vandaag heeft de zon ons niet in de steek gelaten. Het had echter ook wel een onsje minder gekund, want het werd knap warm. Het eerste deel van de wandeling voerde ons weer langs de traditionele markt van Denpasar en weer was het er een drukte van belang. Vervolgens stonden ons een paar bepaald niet kinderachtige klimmetjes te wachten, waar iedereen goed doorheen kwam. Het tweede deel van de tocht voerde ons via rustige wegen langs sawahs en door bossen en desa’s. Onderweg zagen een aantal mensen een prachtig versierde entree van een huis. Tijdens het maken van foto’s kwam er iemand naar buiten en nodigde de mensen uit om toch vooral binnen te komen. Het bleek de aanstaande bruidegom te zijn, want morgen is de bruiloft. Binnen de muren van het complex was het een drukte van belang. Tientallen mannen en vrouwen waren druk bezig met koken, bakken en het roosteren van saté. De mensen waren allervriendelijkst. We kregen water aangeboden en mochten de saté uitproberen. Na een poosje rondgekeken en genoten te hebben ging het weer verder. Dit soort bijzondere ontmoetingen heeft iedereen de afgelopen dagen wel gehad en van de gastvrijheid van deze mensen kunnen wij nog wel wat leren. Al met al was het een pittige, maar wel erg mooie dag. Donderdag 15 mei Vandaag zijn de weergoden ons zeer gunstig gezind. Het zonnetje scheen en het was niet al te warm. Prima
weer om te wandelen. Vandaag liepen de wandelaars van de lange afstand de route van de eerste dag in omgekeerde richting. De wandelaars van de korte afstand kregen een voor hen onbekende route voorgeschoteld. De lange route gaf zoveel nieuwe gezichtspunten, dat je eigenlijk niet merkte dat je hier al eerder was geweest. Onderweg werd er een aantal keren gestopt bij kleine warungs om een kopje koffie te drinken. De eigenaresse komt dan meteen nieuwsgierig bij je staan om te horen waar we mee bezig waren. Een groepje wandelaars van de korte afstand kwamen langs een fraai versierde ingang van een woonerf en natuurlijk mochten ze binnenkomen. Het bleek dat er een tandenvijl ceremonie aan de gang was. Bij kinderen rond de 18 jaar worden de voortanden en de hoektanden gevijld, daarmee verliest hij of zij zijn of haar dierlijke eigenschappen, want het gebit lijkt dan niet meer op dat van een (roof)dier. Hiermee worden tevens de zes kwade eigenschappen van de mens geëlimineerd. Die kwade eigenschappen zijn: wellust, hebzucht, luiheid, slordigheid, besluiteloosheid en jaloezie. Omdat de ceremonie nog maar in de beginfase was, zijn we niet te lang gebleven. Iedereen kwam tenslotte moe, maar uiterst tevreden en blij terug in het hotel. Wandelaars, gefeliciteerd! Jullie hebben een topprestatie geleverd. Zaterdag 17 mei Van Ubud naar Lovina. Na afscheid genomen te hebben van het vriendelijke personeel van Champlung Sari Ubud en nadat de koffers en tassen in de bagagewagentjes waren geladen, vertrokken we klokslag 10 uur. Na een mooie rit waarin we kennismaakten met de bergen van Bali kwamen we aan bij het tempelcomples Ulun Danu Bratan. In een aantal dorpjes onderweg zagen we bij verscheidene huizen grote en kleine vlaggen van verschillende landen hangen. Dit zijn de voorboden van het wereldkampioenschap voetbal. Na een bedrag ingezet te hebben op een land waarvan je denkt dat dat land wereldkampioen zal worden, mag je de vlag van dat land hijsen. We kregen het idee, dat Duitsland de meeste kans wordt toegedacht en de Nederlandse vlag zagen we maar 2 keer. Hoe dichter je bij de finale komt hoe minder vlaggen er wapperen en na de halve finale zijn er nog maar 2 landenvlaggen over. Terug naar de Ulun Danu Bratan tempel. Deze tempels zijn heel belangrijk voor de Balinezen. De belangrijkste delen liggen in het Bratan meer en zijn niet toegankelijk. Het was vrij druk en er was ook een grote ceremonie aan de gang, zodat we erg veel foto’s konden maken. De meesten van ons hebben nog wat gegeten in het restaurant en daarna hadden we nog ruim een uur rijden voor de boeg. Het welkom in Banyualit Spa ’n Resort was uiterst vriendelijk. We kregen allemaal een bloemenkrans en daarna dronken we in de prachtige tuin koffie en thee met Balinese lekkernijen. Een prima begin van ons verblijf in Lovina. Zondag 18 mei De Lovina Tour. Om 9 uur vertrokken we met een viertal auto’s voor de Lovina Tour. De eerste stop was de Gitgit waterval. Het pad naar de waterval ging via een flink aantal traptreden met daarnaast winkeltjes waarin allerlei souvenirs lagen uitgestald. De bijbehorende dames probeerden ons te verleiden om iets te kopen en bij een aantal van ons lukte dat ook, want er waren best mooie dingen bij. Beneden aangekomen valt het water met donderend geweld vanaf zo’n 40 meter naar beneden. Na wat rondgekeken te hebben en na de nodige foto’s genomen te hebben, begon de klim naar boven. Bij de auto’s aangekomen kon wie dat wilde nog even wat te drinken kopen en daarna gingen we weer bergop naar het Buyan en Tamblingan meer. We genoten van het prachtige uitzicht en Petra voelde zich geroepen om met een leguaan en een slang op de foto te gaan. Na een lunch in restaurant Ngiring Ngewedang met een prachtig uitzicht gingen we naar de Holy Hot Springs in Banjar. De meesten namen een verfrissende duik in het ca. 30 graden warme, zwavelhoudende, vulkanische water. Het was zondag, dus er waren ook veel Balinezen en daardoor gezellig druk. De laatste stop was de boeddhistische tempel. Nu kwamen de sarongs weer tevoorschijn en wandelden we rond in dit mooi aangelegde complex. Het meest in het oogspringend is een soort replica van de Borobudur op Java. Wat ook bijzonder was, dat zodra we in een van de meditatieruimtes kwamen er of gezwegen of heel zacht gefluisterd werd. Na dit bezoek was het nog
een half uurtje rijden en om ongeveer half 5 waren we terug in het hotel. Weer een dag waarin we heel veel indrukken hebben opgedaan. Maandag 19 mei Trekking Mayong. Vandaag gingen we met de auto’s naar desa Mayong, waar onze gids Putu ons stond op te wachten. Het werd een fantastische dag, die eigenlijk niet te beschrijven is. Putu vertelde heel veel over bomen, vruchten en planten. Zo zagen de meesten van ons voor het eerst een cacaovrucht en proefden ze dat de boon in de vrucht een zoet laagje heeft, terwijl de boon zelf bitter is. We zagen kruidnagelen, papaja’s, zuurzak, prachtige bloemen en vriendelijk groetende mensen. De bewoners van deze streek leven in de natuur en met de natuur iets wat wij westerlingen allang zijn verleerd. Zo vertelde Putu dat zijn familie hier zonder geld zou kunnen leven, omdat ze kunnen leven van wat de natuur hun biedt. We genoten van de vergezichten en liepen over smalle paadjes. Nu eens langs de rijstvelden, dan weer door het bos. Heel erg leuk was de stop bij de ouders van de gids. Hier kregen we koffie en thee met daarbij allerlei lekkere lokale lekkernijen. Kortom een voor velen onvergetelijke dag. Dinsdag 20 mei Wandeling vanuit het hotel naar Kayuputih en via Karangasem terug naar het hotel. Om 9 uur vertrokken we met onze gids Komang voorop. Het was om die tijd al behoorlijk warm en het zou tijdens de zware tocht bergop alleen nog maar warmer worden. Voordat het zover was bezochten we eerst een stupa, die opgebouwd was met rode baksteen. Deze stupa lag onder een laag aarde en door een toeval ontdekte men dat er onder de aarde iets lag. Het werd uitgegraven en gerestaureerd en nu ligt er een klein, maar heel bijzonder boeddhistisch monument. Vanaf nu begon de weg te stijgen en begonnen de zweetdruppeltjes te stromen. Bij sommigen, zoals bij mij, leek het wel of ze met kleren aan in het water gesprongen waren. Onderweg werd er regelmatig halt gehouden in de schaduw van de bomen. Ook een aantal warungs was blij met ons, want er werd onderweg heel wat water, Cola, Fanta of Sprite verkocht. Uiteindelijk kwamen we in Kaliasem en bij het huis van Komang kregen we water, koffie of thee met gebakken banaan en gebakken zoete aardappel aangeboden. We hebben daar ruim een half uur gezeten. Het was allemaal heel relaxed en gezellig. Al gauw nadat we weer op weg waren gegaan kwamen we bij het huis van de houtsnijder die onze herinneringen had gemaakt. Sommigen hebben nog wat van hem gekocht en we konden zien hoe eenvoudig deze mensen leefden. Toen was het nog een uurtje lopen en waren we weer terug in het hotel. Net op tijd, want een kwartier later barstte een echte tropische regenbui los. Een half uurtje viel het met bakken uit de lucht, maar nu is het weer droog en probeert de zon weer te schijnen. Morgen is het Galungan, de dag dat de goden naar de tempels komen. Vrijwel iedereen gaat naar de familietempel, zodat Bali vrijwel stil ligt. Warungs zijn gesloten of gaan pas in de loop van de middag open en op vervoer hoef je niet te rekenen, want ook de chauffeurs zijn er niet. Deze dag hebben we dan ook geen programma net als donderdag. De deelnemers aan de 15daagse reis hebben dan wel een programma, want zij vertrekken ’s morgens om half 9 naar het vliegveld. Voor hun zit de reis er dan weer op. Woensdag en donderdag 21 en 22 mei 2 vrije dagen. Na de zware wandeling van dinsdag bleven de meesten ’s woensdags een dagje bij het zwembad liggen. Lekker luieren en in de schaduw genieten van het zonnetje, een beetje lezen, een beetje kletsen, kortom vakantie! In de vroege ochtend was een heel stel al dolfijnen wezen spotten en ze hadden geluk, want er waren er een heleboel. Tegen de avond betrok de lucht en er vielen een paar druppels regen. Dat beloofde niet veel goeds voor de avond. Gelukkig klaarde het al gauw op en kon de afscheidsavond in de tuin gewoon doorgaan. Het zag er allemaal prachtig uit. De tafels waren keurig gedekt en de stoelen waren mooi versierd. Er was een gedempte verlichting, zodat alles er een beetje sprookjesachtig uitzag. Vooraan was een podium gemaakt en toen iedereen langzamerhand kwamen binnendruppelen, speelde het gamelanorkest, waardoor iedereen meteen
in de sfeer kwam. Tijdens het heerlijke eten speelde het orkest en voerden 5 danseressen Balinese dansen op. De sierlijkheid van hun bewegingen was een lust voor het oog. Een van de hoogtepunten was de dans van Hanoman, de witte aap, koning van de apen. Hij danste een mix van originele Balinese dans en moderne streetdance. Heel erg leuk! De dansgroep besloot de avond met de “joged”. Hierbij nodigt een danseres iemand uit om met haar te dansen. Dat is natuurlijk la chen, want dan staan daar grote kerels die proberen de sierlijke bewegingen van de veel kleinere danseressen na te doen. Wat helaas in de verste verte niet lukt. Ook de dames werden uitgenodigd, maar ook zij slaagden er niet in om ook maar in de buurt te komen. Tegen half 11 zocht iedereen de kamers weer op, want een aantal ging de volgende morgen weer dolfijnen spotten en 5 van ons moesten om half 9 richting vliegveld, want hun reis zat er bijna op. Donderdagmorgen werd er dus afscheid genomen van de vertrekkenden en daarna gingen verschillende groepjes op pad. Sommigen wandelden over het strand naar Lovina Sentral, anderen wandelden via de bovenweg naar Singaraja om daar wat rond te kijken. Een groepje liet zich naar Pulau Menjangan brengen om te snorkelen en weer anderen gingen naar het Nationale Park om een trekking te gaan lopen. Er was ook een groepje, dat zich via Jagaraga langs de bezienswaardigheden van de oostkust liet rijden. Kortom een zeer actieve groep. Morgen gaan we naar Sanur en ook daar valt weer genoeg te beleven. Vrijdag 23 mei Van Lovina naar Sanur. Om 10 uur vertrokken we naar Sanur. Hoewel het eiland niet zo groot is, duurt een reis van het noorden naar het zuiden bijna een hele dag. Dat komt door de smalle wegen, de bergen en het steeds groter wordende aantal motoren en auto’s. Als je zo nu en dan een blik op de kilometerteller van de bus kijkt, dan zie je dat de maximumsnelheid zelden of nooit boven de 55 km per uur uitkomt. Bergop gaat het meestal niet harder dan 35 soms 40 km/u. Als de chauffeur dan ook nog achter een vrachtwagen volgeladen met zand komt te rijden, dan gaat het niet harder dan 20 km/u. Je moet dus vooral geduld hebben en dat hebben de Balinezen, hoewel je soms verschiet van de capriolen die ze uithalen om een langzaam voertuig in te halen. Inhalen in een scherpe bocht, zodat je niet kunt zien of er tegenliggers aankomen is niet ongebruikelijk. Als er wel een tegenligger aankomt, dan lost het zich wel weer op, want niemand rijdt hard en want we remmen een beetje en schuiven gewoon een beetje aan de kant, zodat er niets gebeurt. Geen getoeter, geen middelvingers, geen stress. Vanwege Galungan op 21 mei, de dag dat de goden en de voorvaderen voor 10 dagen terugkeren naar de aarde en in de tempels zetelen, staan er langs de straten penjors, lange fraai versierde bamboes, waaraan offers voor de goden zijn bevestigd. Vooral in Kintamani zag je er erg veel. Halverwege hebben we geluncht in een restaurant met een prachtig uitzicht op de Gunung Batur en het meer van Batur. Vervolgens ging het via Ubud naar Sanur, waar we tegen vieren aankwamen. Zaterdag 24 mei Vrije dag. Deze dag werd door iedereen op eigen wijze ingevuld. Sommigen huurden een auto met chauffeur en maakten een tocht naar de rijstvelden van Jatiluwih in Tabanan om daarna door te rijden naar Tanah Lot om bij deze zeetempel de zon onder te zien gaan. Anderen huurden eveneens een auto om weer andere dingen te zien en sommigen bleven in Sanur, wandelden over het boulevardje langs het strand en deden wat inkopen, weer anderen huurden een fiets en maakten een tochtje op de fiets en een aantal maakte gebruik van de mogelijkheid om het museum voor de Belgische schilder Le Majeur te bezoeken. Kortom, niemand heeft zich verveeld. Zondag 25 mei Trekking in Rendang. Om 9 uur vertrokken we met de bus naar het bergdorpje Rendang, waar we na anderhalf uur rijden aankwamen. Het was een mooie rit, maar iedereen was blij, dat ze weer konden lopen. Na een korte wandeling kwamen we bij een Balinees woonerf. Hier woont een hele familie bij elkaar. Opa, oma, zoons met hun vrouwen en kleinkinderen. Ieder gezin in een eigen huisje. We konden zo van dichtbij zien hoe zo’n familie woont en dan voelen we ons heel rijk.
Drie jongetjes verwelkomden ons met muziek gespeeld op bamboe muziekinstrumenten en een trom. Na rondgekeken te hebben en een stevige stok in ontvangst te hebben genomen gingen we dan eindelijk op weg voor de trekking. Onderweg hadden we al een prachtig uitzicht over de met sawahs bedekte vlakte die we moesten oversteken. Om op de vlakte te komen moesten we eerst een pittige afdaling doen, waarbij de stok goed van pas kwam. Eenmaal beneden aangekomen ging de tocht verder over de sawahdijkjes. We hadden geluk, want het was oogsttijd en overal was men bezig met het snijden en het dorsen van de rijst. Het is duidelijk, dat wij dat ook moesten proberen en dan bleek al gauw, dat het zwaar werk was en deze mensen doen dat de hele dag door ook al wisselden ze elkaar regelmatig af. Het wandelen over de dijkjes was niet erg eenvoudig, je moest goed uitkijken waar je je voeten zette en ook nu was de stok een handig hulpmiddel. Toen we de vlakte na anderhalf uur overgestoken waren, volgde nog een klim naar boven, naar het restaurant waar we een heerlijke lunch kregen. Het was een zware tocht, maar iedereen had ervan genoten. ’s Avonds werden Wil en ik door de hele groep getrakteerd op een etentje met alles erop en eraan in het restaurant van het hotel als dank voor de organisatie en begeleiding van de reis. Een groot deel van de groep boekte ook maar meteen voor zo’n diner, zodat we gezellig met z’n allen zaten te eten. Er was ook een zangeres met een muzikale begeleider en die zorgden ervoor dat het al gezelliger werd en tenslotte gingen de beentjes van de vloer en hadden we samen een heel leuke avond. Maandag 26 mei Excursie naar Tenganan, Ujung en Goa Lawah. We begonnen onze tocht in Tenaganan, het Bali aga dorp in de buurt van Candidasa. Bali aga wil zeggen, dat de bewoners zich de oudste hindu bewoners van Bali voelen en die oude gewoontes houden ze in ere. De dorpelingen bezitten veel rijstvelden rond het dorp, maar die laten ze onderhouden en oogsten door mensen die in de buurt van Tenganan wonen. Deze worden uitbetaald in rijst. Voorheen mocht er alleen binnen het dorp getrouwd worden, maar die regel werd afgeschaft omdat er steeds meer inteelt kwam. Tenganan is beroemd om zijn ikat weverijen en vooral de dubbele ikat, grinsing, is beroemd en vreselijk duur. Er worden alleen natuurlijke verfstoffen gebruikt en aan een doek van 1 x 2 meter wordt ruim een jaar gewerkt. Na hier een uurtje rondgekeken te hebben, stapten we weer in de bus voor een bezoek aan het waterpaleis van Ujung. Deze prachtige plek werd in 1963 bij een grote uitbarsting van de Gunung Agung vrijwel volledig verwoest. Rond 2000 werd begonnen met de restauratie met geld van de UNESCO en nu is het in al zijn glorie weer te bezichtigen. Ook hier hebben we een uur rondgekeken en werd het tijd voor een lunch. We stopten bij het Lotus restaurant in Candidasa, een open, aan zee gelegen restaurant met een fraai uitzicht over de baai. Hierna kwam de laatste stop, de Goa Lawah of Vleermuisgrot. Hier moest iedereen een sarong om, ook de dames die in lange broek waren en normaal dan geen sarong nodig hebben. Zij kregen een sarong van de Goa Lawah om, hetgeen tot veel onbegrip leidde. Alleen degenen die al een eigen sarong om hadden hoefden er geen. Achteraf begreep ik het wel, want een toegangskaartje kostte 15.000 rupiah en voor een sarong moest 4.000 rupiah betaald worden. Hoe meer sarongs er dus omgeknoopt konden worden, hoe meer het opleverde. Na geprobeerd te hebben een aantal van de duizenden vleermuizen op de foto te krijgen en genoten te hebben van de geur van vleermuisuitwerpselen en na ons een weg gebaand te hebben door de verkoopsters en verkopers van buddhabeelden, armbanden, halskettingen, sarongs en brillen in allerlei soorten en maten bereikten we de bus en waren rond half zes weer terug in het hotel. Dinsdag 27 mei De laatste dag op Bali. Vrijwel iedereen maakt er een rustige dag van. De laatste souvenirs worden gekocht. De laatste jurkjes, fietsbellen, nog meer jurkjes, T-shirts, nog meer jurkjes, houtsnijwerk en nog meer jurkjes werden ingeslagen. De inkopers werden helaas verrast door een enorme tropische regenbui, zodat er geschuild moest worden, wat weer aanleiding gaf tot enige inkopen. Nu begint de zon weer pogingen te doen om door te breken, zodat het vanmiddag wel weer lekker weer zal zijn. Vanavond nog het afscheidsdiner en dan is deze reis alweer
voorbij. Velen zullen met weemoed terugdenken aan de weken die we hier hebben doorgebracht. De sawahs, de palmbomen, de vriendelijke mensen, de duizenden motorfietsen, de ceremonieën, het plastic, de bloemen, de kleine eethuisjes, de offertjes, de tempels ze staan in ons geheugen gegrift. In de komende weken worden de fotoboeken gemaakt en beleven we de reis opnieuw. Wie weet komt er nog eens een vervolg, een hernieuwde kennismaking met: BALI, HET EILAND VAN DE GODEN.
