Wat is dyslexie?
Wat is dyslexie? Dat zoeken we op! Van Dale zegt het volgende:
Of dyslexie hetzelfde is als woordblindheid, valt te betwisten (zie kopje ‘dyslexie of woordblind?’), maar moeite met lezen, schrijven en spellen omvat wel de kern. Dyslectische mensen nemen nieuwe informatie (klanken, woorden, tekst) langzamer in zich op dan andere mensen. Lezen gaat traag, voorlezen gaat stotterend… Er moet teveel informatie worden verwerkt in de hersenen, wat tot problemen leidt. Dyslexie is een verzamelnaam voor kinderen met ernstige problemen met lezen en spellen.
Waar dyslexie precies vandaan komt, kun je bij ‘de oorzaak van dyslexie’ lezen.
Bekende symptomen Dyslexie is een aangeboren iets. De eerste kenmerken zijn vaak al van baby af aan duidelijk. Daarom onderstaand overzicht, met mogelijke symptomen in iedere fase van de ontwikkeling. Let op: sommige symptomen die zich op jonge leeftijd voordoen blijven verder van toepassing, zoals het moeizaam lezen etc, maar deze worden niet herhaald. Ook hoef je niet aan alle symptomen te voldoen om dyslexie te hebben, dus niet het hele rijtje hoeft herkenbaar te zijn.
1/7
Wat is dyslexie?
Voor school - Erfelijkheid speelt een grote rol: als 1 ouder dyslexie heeft, heeft het kind 40-50% kans om ook dyslexie te hebben. Bij twee ouders met dyslexie is de kans 80%. Als er nergens in de familie dyslexie zit (dus ook opa’s, oma’s, ooms of tantes) is de kans erg klein dat het kind wel dyslexie heeft. - Het kind is later in de ontwikkeling met kruipen en lopen. - Later beginnen met praten. - Spraakontwikkeling gaat trager dan leeftijdsgenootjes. - Zowel de grove als de fijne motoriek blijven achter ten opzichte van leeftijdsgenootjes: dit blijft bij veel dyslectische kinderen hun hele leven minder secuur dan niet-dyslectische mensen.
- Moeite met het correct vasthouden en omgaan van bestek. - Knutselen gaat erg slordig: veel moeite om bijvoorbeeld recht over een getekende lijn te knippen.
2/7
Wat is dyslexie?
Begin basisschool - Minder secuur en slordiger werken bij knutselen, knippen en plakken - Moeite met het schrijven van de eigen naam - Veel kinderen met dyslexie zijn een ster in het schrijven van ‘spiegelschrift’: een omgedraaide S, de letter N met een verkeerde diagonale balk etc.
Groep 3 & verdere basisschool Problemen met schrijven:
- Slechte beheersing alfabet (a, b, c, …. eh?) - Duur lang voor een letter wordt herkend - Slecht leesbaar handschrift - Moeilijk omgaan met pennen, vooral schrijven met vulpen is een drama - Ondanks eindeloze oefeningen toch slechte score bij dictees - Blijven schrijven in spiegelschrift
3/7
Wat is dyslexie?
- Omdraaien klanken: b en d, 6 en 9, q en p etc - Spelfouten maken tijdens het overschrijven (‘fis’ in plaats van ‘vis’)
Problemen met lezen: - Achterblijven op klasgenoten. - Snel moe na het lezen. - Weinig concentratie bij het lezen. - Zelfde tekst steeds opnieuw lezen. - Lettertjes dansen/wiebelen. - Hoofdpijn. - Vage oogklachten die een opticien niet echt kan bevestigen (kinderen krijgen soms ‘hoofdpijnbrilletjes’ met een sterkte van bv. -0.25). - Last van fel licht bij het lezen. - Voorlezen gaat hakkelend en stotterend. - Na het voorlezen geen idéé wat ze nu eigenlijk gelezen hebben. - Slechte herkenning klanken (eu en ui, oe en ou etc).
4/7
Wat is dyslexie?
- Door elkaar halen als ‘dorp’ en ‘drop’ - Links en rechts niet uit elkaar kunnen houden. - Moeite met analoge klok leren kijken (met wijzers). - Moeite met tafels leren, en andere logische reeksen. - Niet kunnen volgen ondertiteling op tv, gaat veel te snel. - Erg onzeker over prestaties, laag zelfbeeld, denken dat ze dom zijn. - Blijven zitten (jaar over moeten doen). - Bij gym onhandig door slechte motoriek: bang voor bal, slecht evenwicht.
Middelbare school - Extra veel tijd kwijt aan huiswerk. - Grote problemen bij het leren van andere talen: Nederlandse grammatica is vaak nog een raadsel, dus Duitse naamvallen gaan helemaal niet lukken. - Slechte prestaties bij presentaties, speekbeurten, werkstukken en opstellen. - Boekverslagen zijn een verschrikking: het lezen van het boek is al niet eenvoudig, maar om daarna ook nog helder samen te vatten en uit te leggen wat er gelezen is is een enorme opgave. - Soms uitblinken bij creatieve vakken als handvaardigheid en tekenen.
5/7
Wat is dyslexie?
- Liever met de handen willen werken dan met het hoofd.
Volwassenen - Moeite met het herkennen van verkeersborden. - Slecht ruimtelijk inzicht. - Slecht richtingsgevoel. - Eigen handschrift niet kunnen lezen. - Veel volwassenen met dyslexie kiezen voor praktische beroepen.
Positieve kanten van dyslexie
6/7
Wat is dyslexie?
Dyslectische meerdere) positieve mensen kenmerken hebben niet op alleen dyslectische hinder van mensen hun dyslexie. van toepassing: Veelal zijn ook deze (een of --allochtone totaalplaatje Goed in in overzicht hun hoofd. bewaren. Ze blijven niet hangen op details, maar hechten juist aan het feiten gemaakt, Ze ook nemen blijft weer deze snel informatie ook vergeten. veel veel beter Als beter iemand hangen! op. Veel met mensen dyslexie die zich heel nieuwe snel kennis kunnen eigen leren, heeft zullen de beelddenkers, denkers en hebben kunnen kunnen dyslectici goud heel creeëren goed een logisch talent met hun dat denken, niet handen. met zijn taal zeer te praktisch maken heeft, ingesteld, creatieve goede Herkennen van dyslexie Hoewel gebeurt bovenstaande het toch nog vaak symptomen dat dyslexie voor erg veel laat dyslectische ontdekt en mensen benoemd zeer wordt. herkenbaar zijn, gehouden en hoe belangrijk minder met problemen de om dyslexie, dyslexie hij hoe op of zij eerder jonge hoeft leeftijd er te een hebben te goede herkennen: met basis het meekomen aangelegd hoe eerder kan in erzoals: de rekening worden klas. bij kan een worden kind Bij herkennen. of Het die isVaak op dan latere extra Kinderen kinderen leeftijd lastig die om naar met thuis het een Nederland verschil de andere moedertaal te gekomen moedertaal maken spreken tussen zijn, kan hebben en taalachterstand het weinig nog vaak ingewikkelder Nederlands een en enorme dyslexie. hebben zijn taalachterstand. dyslexie ontwikkeld te Als typische omdraaien beheersing kunnen verstandig ouder trekken dyslexie-fouten van om letters). een contact de over kind moedertaal Docenten het op met in hebben te de een nemen van moedertaal als andere van deze de met dyslexie. beheersing meertalige moedertaal de (klanken schoolbegeleidingsdienst. Bij van vermoedens kinderen door (die de u elkaar Nederlandse zelf moeten ook van halen, spreekt) dyslexie zowel hakkelen taal inzicht om kun is het een bij je hebben altijd alert het conclusie lezen, zijn in op de te
7/7
