-
li1
iS
HIT
WA' JI.IU5 DelT'
OPVANGCENTRUM DEN HAAGo
/, OP STRAAT GETUIGEN.]
Dit is bedoeld om U een indruk te geven van het werk en onze ervaringen. Ons plan is om U voortaan op de hoogte te houden uan wat de Heer doet onder jeugd en verslaafden Q
Wij weten ons geroepen om te werken onder jeugd In augustus 1969 kregen wij de beschikking over het pand in de Van Dijckstraat I49/I5I. Nadat wij onze intrek genomen hadden, zijn wij samen met enkele vrienden het pand bruikbaar gaan maken voor jeugdwerko Er werd geschilderd en behangen. Oe zeer oude kerk banken hebben wij opgeruimd en in het geloof hebben wij stoelen en een betere verwarming aangeschaft. Samen met mijn vrouw·hebben wij steeds de wil van God gezocht o Wij zijn begonnen !net kinderwerk totdat de Heer opening gaf en wij verder zijn gaan werken onder jeugd en verslaafden. Door onze bezoeken aan het Von delpark werden wij geconfronteerd met de ontstellende nood van de jeugd. Wij konden niet anders en moesten helpen~ Velen hebben wij meegenomen in de auto naar de Van Dijckstraat. Wat wij tot nog toe hebben meege maakt is bijna niet te beschrijven Q
Q
De jeugd is eenzaam en verslagen. Zij weten het niet meer. Zij vluchten weg in alles wat God verboden heeft o Maar er is een God in de hemel die le eft en roept; " Adam, waar zijt gij? 11 Wij hebben maar één opdracht. Het Evangelie te predi ken en de Here Jozus bevestigd zijn werk o Hij ver nieuwt het leven van vastgelopen jongens en meisjes. Jezus is bewogen over de jeugd en hij komt met liefde blijdschap en vredeo Zij ontvangen van de Heer een nieuw bestaan en een beter geloof voor ce toekomst. Wij danken olIe vrien den, broeders en zusters voor hun bewogenheid, hun voorbede en giften. Voortdurend ervaren wij de kracht van God en zien steeds de overwinning die de Heer ons geeft. Dit is het wat Jezus doet! Ron en GIRO
L
Th~rèse
Munstra,Van Dijckstraat 15I,Den Haag
2418364 t.n.v. Stichting "DOOR \.o!OOP..D EN DAAD"
*
DE JESUS-PEOPlE TREKKEN. de straat weer op. Het is donderdagavond 0 ' Op het Weversplaatsje staan al een paar mensen te wachten. Want het is al bekend, dat er elke donderda·gavond wat ·gebeurto Ze gaan gewoon op de grond zitten bij het beeld, en zonder enige schaamte of vrees beginnen ze te zingen. Ze zingen een paar liederen en er hebben zich inmiddels een paar mensen om hen heen verzameld. Dan staat er opeens een jongen op. Hij begint vol vuur over Jezus te vsrtellen. De omstanders schrikken wel ssn beetje, maar ze blijven aandachtig luisteren. Hij vertelt wat Jezus doet en waarom ze hier zitten. Oe reakties zijn altijd verschillend. Een hoop vinden het overdreven. " Ja, als .je in God gelooft, dan moet je dat maar voor je zelf houden. Als je naar de kerk gaat, dan is dat meer dan genoeg. 11 Of: » Ach, die jongelui hebben weer wat nieuws om op te vallen. " En ze lachen en spotten sen beetje. Maaf het groepje Crekt zich er niets van aan. Ze : weten wat ze hebben. En dat ze niet voor de lol op straat zitten. Ze weten dat er veel ellende is, omdat ze er zelf ook in gezeten hebben. En ze kunnen zich niet opsluiten tussen vier muren en alleen maar over God praten. Nee, als je Jezus hebt, heb je veel meer. Zo veel, dat je overal kan gaan staan. Dat je de men sen móet vertellen, dat Jezus iemand totaal kan ver anderen. Ze zingen wéer een lied en dan staat ANTON op. Een vijfentwintigjarige ex-verslaafde. En hij be~ gint vol vuur te vertellen, dat hij een paar dagen geleden tot bekering is gekomen.
fI N J E ZUS N A A M &, VERLEDEN WEEK ZAT IK NOG AAN DE SPUIT. EEN PAAR DAGEN GELEDEN, OP EEN VRIJDAGAVOND HAD IK GEEN GELD MEER. MAAR IK IV] 0 EST EEN SHOT HEBBEN. IK WERD ER HELE MAAL GEK VAN. MIJN EIGEN MOEDER GAF ME, TEN EINDE RAAD MAAR EEN TIENTJE EN LIET ME MAAR BEGAAN.
's NACHTS KWAM IK HELEMAAL VERSUFT THUIS. ZO LEEFDE IK AL EEN PAAR JAAR. DE DOKTOREN GAVEN ME NOG EEN HALF JAAR. De volg ende dag echter kwam mijn oom bij me, met een vriend. Een amerikaans ingenieur. Hij vertelde dat hij in Amerika met de Jasuo-People in aanraking gekomen was en dat hij JEZUS aangenomen had. En mijn oom zei, dat die avond David Wilkerson in Den Haag was . En of ik zin had, dm me e t o gaan. Mijn oom vertelde wat over hem, want hij had een paar boeken over hem gelezen. En ik ging mao. Ik nam mijn slaa p zak mee, want ik kon na afloop bij mijn oom op de cam ping slapen. Ik luisterde 's avonds aan dachtig naar wat Wilkeraon te vertellen had. Hij had het o ver JEZUS. Dat je je moeot bekeren. Dat Jezus je dan Dun ander mens zou maken. Ik dacht bij mezelf; 11 VOOl' mi j is er geen redding. 11 Toon kwam er een jongen n a~ r mn toa en die zei, dat het ook vo er mi j was. Dat JEZUS mij e n anJ or mens kon maken en ik ging m 8 naar voren toa, om voor mo te laten bidden. OP EEN GEGEVEN MOM NT KON IK HET NIET MEER UITHOUDEN. I K GOOIDE MIJN HELE TROEP WeG EN BARSTTE IN SNI KK EN UIT. IK GAF MIJN LE VEN AAN JEZUS o MI J N OOM, DIE ERBIJ WAS" BEGON OUK TE HUILEN, OMDAT HIJ ZO BLIJ WAS, DAT IK JEZUS GEVO NDEN HA~D~.____~~_~~~__~.~~~~____~--~ En daarna namen dB J esus-People van de Van DiJck straat me op. Mijn oom ging weer terug naar Utrecht, vertelde het mijn veder. Die gelijk mijn moed er op belde. Die naar e8n chr i stelijk kamp was gegaan. Ze hadden daar sen kampvuur en zaten uit de Bijbel te lezen, toen ze ineens weggeroepen werd voor de tele foon. Mijn vader vertelde het en ze begon 66k te hui len van blijdschap. Ze Qi ng t e rug naar het kampvuur 2
en ze begon bi j na een uur over mij te ve rt ellen. Da t J EZUS haar gebed verhoord had. Dat Jezus mij vrij van mijn verslaving gemaakt had. I k was al een paar dagen bij de Jesu s -P eople toen Ome Jan een dinsdagavond w~er kwam. We waren uit de Bijbel aan het lezen en op een gegeven moment, gooide hij op eens zijn sigaretten ' uit zijn zak. Hij kapte er mee. Hij was een verstokt~oker geweest. Hij rookte twee pakjes per dag, maar hij · was zo blij. Hij had gezien, dat JEZUS van ~lles vrij maakte, dus 66k hem. De Woensdag da arop, kwam hij wéer te r ug, met mij n vader. Ze woond en de dienst bij en toen na het gebed de uitnodiging gedaan werd om zich hond erd procent aan JEZUS te geven, ging mijn vader op zijn knieën. En huilend gaf hij zich aan Jezus.
,.
Terwijl Anton zo op straat aan het getuig en was, sprong Ome Jan opeens op uit het publiek. Hij was weer uit Utrecht gekomen. Hij pakte Anton beet en begon vol vuur te vertellen. De mensen s tonden verbaasd. 11 WEET U, HIER STAAT HET LEVENDE BEWIJS, DAT JEZUS LEEFT. DAT HIJ WER KELIJK IEMAND VER ANDERT . dJ MENSEN, IK BEN ZO BLIJ! DE DOK TERS HADDEN HEM AL OPGEGEVEN. ZE DACHTEN: 11 LAAT HEM MAAR LOPEN, DAAR VALT TOCH NIETS MEER AAN TE DOEN. " MAAR U ZIET HET. VERLEDEN WEEK ZAT HIJ NOG MET EEN SPUIT IN ZIJN HAND EN NU STAAT HIJ TE GETUIGEN OVER IETS DAT ZE AL EEUWEN IN NEDERLAND KENNEN." En zo ging Ome J an een tijdje doorQ Zo blij was hij, ida t hij, een gewone man, zo maar midden op stra$t van Jezus kon getuigen. ER S10 ND EN EEN HCOP MENS EN TUS SEN het publiek, die wèl na ar de kerk gingen, maar meer niet. Ze moest~n zich toch ~ el afvra gen hoe dit mog olij k is. Elke zon dag gaan z e naRr de kerk, wordt er uit de Bijbel ge lezen, g e~e dBn, gezong en en zo gaa n wee r naar huis. Wachtend op de volgend e zondag. En verder geb ourt er niets bi j zo nders. Maa r hi er, midden op s t ra ~t, ver telde z o maa r ee n jongen met een oom wat JEZUS voor hem gedaan heeft . 3
I
I
DE JONGELUI BEGINNEN WEER TE ZI NGEN en enkele omstan
ders swingen mee.
Ineens springt sr een man in hun midden en begint mid den op straat, tussen al die verbaasde mensen, God
groot te maken. En als je naar zijn gezicht kijkt,
straalt dat een bovennatuurlijke blijdschap uit o Dat
hebben de mensen nog n60it meegemaakt.
En na vssl g8zang en getuigeMissen, gaat het groepje
we8r terug. Een hoop discussiërende mensen achterla
tend. Overal worden ~eningen verkondigd ! Gelovigen,
ongelovigen, Jehova's getuigen enz. Allemaal zijn ze
erover aan het discussiëren.
Gelukkig hebben Anton en zoveel anderen het al gevon
den. Zij hoeven er niet over te discussiUren of JEZUS
nu w~rkelijk bestaat of niet, of Hij nu nog w~rkelijk
wonderen kan doen.
Nee, zij hebben de makkelijkste weg gekozen en hebben
het Hem zelf gevraagd en zij zijn niet bedrogen uit gekomen.
Daarom hoeven ze zich niet druk te maken over of het
nu wèl waar is of niet.
Nu hebben ze de tijd om alles in praktijk te brengen.
•••
•• ••• ••
•• •• • 4
• ER TUSSEN.
OOK JOB ZIT VIERENTWINTIG
JAAR OUD. HIJ WAS VROEGER KUNSSCHIL
DER, ZWERVER EN ALCOHOLIST GEWEEST.
HIJ WOONDE OP EEN ZOLDER IN EINDHO VEN. HIJ liJAS ALTIJD IN ZICHZELF GE KEERD, ZOCH ALTIJD NAAR LIEFDE EN GE LUK, MEESTAL IN ZIJN SCHILDERIJEN, IN GEDICHTEN EN IN VROUWEN. MAAR HIJ WERD ZtJ VAAK IN HET LEVEN TELEURGE
STELD. HIJ VOELDE ZICH OVERAL VAN BUITENG[!3LOTEN. !\IET OF HIJ NIET IN DE ZE WERELD LE EFDE. ~IJ SLOOT ZICH ZELF OP EN WAS VERSCHRIK KELIJK EeNZAAM.
" IK HAD ALTIJD TEGENSLAGfn mijn leven gekend. Ik zat een keer op mijn zolder en ik schreef een gedicht. ~------.------~--------
MIJ N HART IS ALS EUI AUTO
DIE TE PLEHER SLAAT
TEGE(~
[EN MUUR
DIE IN EEN DRUKPERS VERMORZELD WORDT ALS EEN DRUPPEL DIE OP EEi\] 3TEEfJ
~_____K_A_P_O_T~[_T_S_T___________~ . ___ ~ IK ZAG MIJN HART als iets dat door de wereld
verb:ijzeld werd. Ik kon niet meer hard zijn o
Als 1k weer eens verkering had en het werd
wéer uitgemaakt, moest ik me er weer boven uit
vechten. Ik moest tegen àlles vechten.
Op een gegeven moment kon ik er niet meer te
genop en kreeg zó'n geestelijke afknapper. Ik
had te veel dingen meegemaakt. En het enige
waar.ik om gilde was LIEFDE. Gewoon vriendelijk
en 11ef tegen elkaar z~jn. Ik ging de mensen op
een gegeven moment als dieren beschouwen. Als
iets om je tegen te beschermen. Daarom sloot ik
me op. Ik liep en werkte wel in de wereld maar
ik voelde me gewoon een apart individu, sioot
me overal van buiten en vertrouwde niemand
meero Zelfs de vrou~en niet. Ik had te veel met
ze meegemaakt. Toen kwam de druppel die de em
mer deed overlopen. Ik had weer verkering met
esn meisje gekregen en ze maakte dat op een dag
uit en dat was voor mij het einde. .. •lP' 8.L%. 8
5
ANGST Soms zou ik in je hart willen lezen Maar als ik wil gluren Door dat ~ne kleine kiertje in je leven Doe jij de deur dicht En je schuift één voor één de grendels er voor Waarom? Wil je niet dat ik lezen zal van je angst Je angst voor verdriet en nog meer problemen Je angst voor nog meer ellende . Omdat je 't nu al niet meer aan kunt Je angst voor geluk Omdat het morgen toch weer kapot is Weet je nog die keer Je wilde snel door een kier Alle rotzooi er uit gooien Maar de angst trapte de deur in En alles werd nog erger Dan het geweest was Toch vraag ik je keer de grendels weg te schuiven Je cynische spot Je kritiek Je bluf Het lawaai Overwin nog één keer de angst voor de stilte En luister naar de Naam Waar alle angst voor vlucht Jezus
Nog
áé~
*
7
------------, --~--~~~~~~~~~~~
Ik stapte in mlJn auto. Het was midden op de dag. Ik had maar ~én gedachte en dat was: mezelf dood te rij den. Verder dacht ik nergens aan. Ik hoorde niets. Het was heel vreemd. Ik zat in een vacuOm en het eni ge wat ik kon was rijden. Ik wist niet waar naar tos, ik reed maar. Ik hoopte maar dat de een of andere au to me kapot zou rijden. Waar ik vijftig mocht, ging ik tachtig en waar ik honderd mocht, ging ik honderd zestig. En als er een bocht kwam waar ik met veertig doorheen moest, reed ik tachtig. Voorrangswegen be stonden niet voor mij. Ik reed overal, zonder te kij ken. Ik wilde dood, maar er W8S toch iets dat mij te gen hield. Er gebeurde niets. Het was net alsof ik na a r een bepaalde plaats reed, maar waarnaar wist ik niet. Toen stopte ik, om Ben uur of elf 's avonds, op een parkeerplaats. Ik was helemaal gek. Ik zag duizenden lichten (auto's die voorbij raasden). Ik was helemaal leeg. Het was een nachtmerrie. Ik sliep niet. Ik ging op de achterbank liggen. Ik kon niet slapen. Ik kon niet denken. Het enige wat 'ik deed ~as schrijven. Wat ik meemaakte. Mijn gevoel. Ik voelde me van alles verlaten. Ik werd knettergek met de gedachte dat ik z6 verder moest leven. En de hele nacht heb ik liggen janken als een klein kind. Ik stierf van de kou. Ik was radeloos. Oe volgende dag ben ik weer gaan rijden en toen op eens, ik besefte het eigenlijk niet, klonk er een stem in me: " Nou, àls je dan nog wilt blijven leven, dàn als ind iv idu. 11 Dat schreef ik op een briefje. Ik was een idioot, een individu. Toen reed ik verder en zonder dat ik het door had, stond' ik opeens voor mijn ouderlijk huis. Hier storttE ik in elkaar. Ik strompelde, of Z8 oroegen me, - dat weet ik niet meer -, naar boven. Ik viel als een zout zak in mijn bed neer. . De dokter en de psychiater kwamen er bij, maar ik zei, dat ze op moesten rotten. wàt ik nu eigenlijk gedaan had, wist ik niet meer. Ik begreep het niet. Ik was verdwenen. Het was heGl gek. Ik was weggereden en op Ben gegeven moment stond ik hier vour de deur. 8
*
GO D HELP M E " 1
'
K HAD GEREDEN, MAAR WAAR IST IK NIET. DOOR EN OOR, EEN RECHTE WEG, ZON~ ER BORDEN TE VOLGEN EN NDER ERGENS TE KIJKEN. EN TOCH STOND IK INEENS VOOR DE DEUR. .Jt Ik wist zelf nog geen eens hoe dat kon. Enfin, I lag gewoon op mijn ka r. Niets en niarr."md in ~~~~L~~ ~ ereseerde me. Ook mijn . ouders niet, hoewel ze al jd lief voor mij gewe 8 sb jn. Toen heb ik een wee~ ek of zes als een indi~ . vidu geleefd. Ik concen treerde me helemaal op , ezelf. Ik vertrouwde iemand o Zelfs mijn ouders iet. Toen kwam ik weer een half jaar geleden Ze tegon me ineens over Jezus te het was net alsof er e9n betonnen ons kwam te staan. Want Jezus, nou, ik hem gehoord toen ik Rooms was, maar ik had zo vaaJ,< aan God gevraagd of Hij me lJlilde helpen.
En zelfs in die nacht toen ik zo in de ellende z~t
had ik met grote letters op een stuk papier geschr~
ven: 11 GOD, HELP ME. 11
Maar het was ~od niet, ik moest het zélf doen op dat moment. Ik moest mezelf er boven uitwerkene En toen kwam dat meisje ineens naar me toe, met God o Dàt was wel voor mij het einde. Dàt kon er bij mij niet in. I
':IA'
9
*
=._=--'-"-==.---:::
.~._-=.
En ze praatte dagavond kwam naar Den Haag ben ik meteen
een paar dagen met me. En op een Vrij ik ha2r tegen op straat. Ze zei, dat ze moest en vroeg of ik mee ging. Toen met haar mee naar Den Haag gereden ••• '~.'
HET WAS 's AVONDS. tK G1NG MET HAAR MEE NAAR DE VAN DIJCKSTRAAT. HET WAS HEEL VREEMD VOOR ME. IK GING NAAR BINNEN. HET WAS VOOR MIJ EEN HEEL LANGE GANG. IK VOELDE ME, IK KAN HET NIET BESCHRIJVEN, MISSCHIEN VOORZICHTIG. IK WAS IN ALLERLEI DINGEN VOORZICHTIG, ZELFS HIER. HET INTERESSEERDE ME NIET, WATER GEBEUR DE. IK KWAM HIER BINNEN EN HET EERSTE WAT IK ZAG, WAT IK VOELDE, WAS DAT HET ER ARTISTIEK UITZAG EN DAT ER IETS HEERSTE. IK WIST NIET WAT. Er kwam een meisje op me af. Ik kreeg meteen een bak koffie. Ze begon 66k over Jezus te praten, net zoals dat andere meisje. Het begon me toch wel wat te doen. De volgende avond, ik had er die nacht ge s lapen, werd er een'die~st ge houden. Nou, ik vond diensten altijd ,afschuweHjk. Ik haatte diensten, zoals ik het vroeger wel meemaakte. Ik vond het voor mezelf allemaal nep. Toch bleef ik zitten. Eerst gingen ze bidden. Ik deed niet mee. Ik bleef gewoon zitten. Ik dacht bij me zelf: "Zoeken jullie het maar uit. 1I Toen begon iemand uit de Bijbel te lezen. Ik wist wel wàt de Bijbel was, maar van de inhoud, dàar wis t ik geen bal van afo Van wat hij las begreep ik niet veel, maar het deed me wel wat. Het was de eerste keer, sinds zes jaar, dat ik weer ~~ns een ' fijn ge~0~ikr~e9. Dat ik me ~eer ergens v~or in teresseerde. Ho~ la~ger hij sprak, hoe gevoeliger ik werd, hoe onrustiger ik werd. Ik werd zenuwachtig. Kon me zelf niet meer onder kontrole houden. Het was net alsof er een kernreaktie in mijn lichaam werd te we~g gebracht. Ik trilde en zweette. Daarna gingen ze: weer bidden en ik ging wel op ' mijn knie§n, uit me zelf. Wat ik nog nooit in mijn leven gedaan had. Ik moest altijd. Er begonnen er een ' paar te bidden. Ik kbn het niet. Ik had het nog nooit gedaan. Ik werd steeds onrustiger, er kwam een enorme druk op me. Ik zweette zo dat het was alsof er een bak water over me heen ge~ooid was. Na het gebed zAi die man opeens:
11 WIE WIL ER TOT DE HEER KOMEN ? "
Ze hadden eigenlijk heel weinig over de Heer ver
teld. Ze hadden niet tegen me gepreekt. Ze hadden
alleen maar tegen me verteld: 11 JEZUS MAAKT WAAR
LIJK VRIJ! IJ En het was gek, ik wilde nee zeggen,
maar het enige wat uit mijn mond kwam was ja. '
Ik voelde me zo klein, z6 enorm klein. Toen begon
er een meisje voor me te bidden.
EN ALLES WAT ZE ZEI, HET WAS NET ALSOF ELK WOORD ALS EEN PIJL DOOR MIJN LICHAAM GESCHOTEN WERD. DAARNA GING DIE MAN VOOR MIJ BIDDEN. HIJ LEGDE ZIJN HAND OP MIJN SCHOUDER. HET WAS NET ALSOF DIE TONNEN WOOG. ONBEGRIJPELIJK. HOE LANGER ER GEBEDEN WERD ,
HOE LICHTER IK WERD. OP E~N GEGEVEN MOMENT ZEI HIJ:
11 NU BEN JE TOT DE HEER ! 11 EN HET WAS NET ALSOF ER
EEN KOELE GOLF OVER ME HEEN SPOELDE. IK WAS ALLES
KWIJT, ALLE GEDACHTEN, ALLE HAAT. IK WAS NIEUW!
IK WAS BLIJ ! EN IK HAD ER EIGENLIJK NI ETS VOOR GE
DAAN. DAN ALLEEN DOOR OP MIJN KNIEtN TE tAAN.
Ik had altijd naar vrede, rust en liefde geZocht , . I oVera 1n. En Jezus gaf het mij in á~n keer. En het
gekke is, het wordt steeds meer. Die rust en vrede.
Vroeger, als ik blij was, moest ik er enorm veel
voor eoen om die blijdschap te houden en het ging
langzaam weg, tot ik niets meer over had.
De volgende dag was het zondag. Dat vond ik 66k wel
zo vreemd. Je werd onder water gedompeld en als een
stelletje gekken (dat zag ik zo) kwamen ze er uit.
Zo zag ik het altijd, de mensen waren altijd gek.
Ik vond christenen maar gek.
HET WAS HARTSTIKKE DRUK IN DE ZAAL EN IK ZAT ER OOK TUSSEN IN. Ik was pas bekeerd en dacht: "Nou me direkt laten dopen, dàt kan ik niet". Maar el~e keer als iemand in het water stond, kwam hij boven en dan zag je dat gezicht. De blijdschap straalde er van uit. En zo ging dat, tien man achter elkaar. Toen kreeg ik luroeging. Ik dacht: "Dat kan toch niet 7 Waarom ik niet?" En ik ging Voor het eerst van mijn leven echt bidden.
,1 0
11
" 0 Heer, als ik me mag laten dopen, laat het dan zover komen. " En elke keer als er een gedoopt werd werd;k ,~ ja 1 oerser. Ik werd kwaad Ik i~~ere8n in de zaal wa; bli~rger~e me kapot. Want 11Jk gezicht en tranen' -~ .en lk zat met een le om zij wel en ik niet? ~~ :~Jn ogen.ertu~sen. Waar Toen was de laatste g'~ t n het nlet ultstaan. ' euoop • Ik bad' " 0 H ze miJ' 66k •
eer, alst oubI 1eft, laten . . oproepen." peens DOPEN? ze1. Ron:" "Ik WIE LATEN h ZOU ZIC H EIGENLIJK NOG WILLEN . oo~de het wel go d . het . e,Ik noor. Maar . t was nat alsof iet s me t egenh~eld nle • Ineens voelde ik een ~ . d urfde het iemand zei tegen me" "Z ~~~d.op m~Jn schouder en laten dopen? " • ou J1J Je ook niet willen EVEN LATER STOND IK IN ç EN AL. IK WERD GEDOOPT HSLT[ WATER, ~lET KLEREN ' ·GROEF MIJN nUDE
LEV EN EN STOND OP IN HET NI EUWE. " • J
EN
OM
Van Oijckstraet is. Die avond f om acht uur ~omt hij binnen. De twee meisjes van die middag vangen ~em op en praten wat met hem. Hij vertelt dat hij een portugees is, dat hij vanaf zijn zestiende jaar van huis en uit Portugal weg is. Hij is altijd erg een~ zaam geweest. Hij heeft véél middelsn gebruikt en heeft ~aarVODr in inrichtingen gezeten. Nu is hij drie~ntwintig. " Ik gebruik alleen nog hasj, maar
het maakt me niet gelukkig. Ik ben nog steeds een
zaam. " Tijdens de dienst zit hij aandachtig in een
engels Bijbeltje te lezen en als Ron uitnodigt en
vraagt wie JezuS aanwillen nemen, vertaalt een van
de meisjes dat in het engelSe De .jongen zegt: lIJa."
Hij wil voor Jezus gaan leven. Er wordt voor hem in
hst engels gebeden en daarna wordt hij tot de Heer
geleid. Na het ;ebed kijkt hij gelukkig glimlachend
de zaal rondo H~j zegt:
" FOR THE FIRST TIME IN MY LIFE I FEEl
REALLY FINE. "
BALANS VAN DE JAPIE BLOEMENDAAL
DEl
•.JC KS T RA ~-d
Vaak g~aan d8 Jesus-People 's midda s de straat op en proberen da mensen te ben d 9 persoonlijke , gesprekken. a eren door Een kleine donkerharige . af, Corien. I~ het eng lJongen stapt op een meisje . ik hasj kan kopen? 11 ce ~ vraagt hij: "Weet je wa.sr weet, maar dat za'het o:l:n zegt, dat Z8 dat wel dat jou véél gelUkkige~~:" ver~elt. "Ik weet iets, d~t hebt, .dan heb j; nooi: n ma en.dan hasj. Als je Oe jongen kijkt hon g eri "meer.mlddelen nodig. " weten wat 'e .g. Wat ~s dat dan?" "Ik wil J zo gelukk.2.9 kan make " C . hem over Jezus • Dat H"11 h aar e. n. OL'len vertelt . gegeven. Dat Zi j het é~" en n:i..euw leven heêft heeft en dat hiJ' d t nl g e en ware geluk gevonden '- . . a 00 k kan kriJ'ge Z '11J eens langs komt n. e vraagt of Waarom kom .ie dan . niet?" • "V anavond hebbe D' . - n we 8811 dienst. hij zal kom~n. Een and~r e.J~ngen knikt beslist dat me~SJ8 legt hem uit wasr de
.
.'
Japie zat drie jaar gelegen .nog op school. Hij kwam
wel eens in een tent of dancing. Bezoop zich nog wal
88ns en thuis was de verstandhouding tussen hem en
zijn ouders niet zo best. Als iets Jaapje niet zinde,
schoten zijn handjes wel 88ns uit. Op een dag moest hij gaan werken, waar hij helemaal geen zin in had en de eerste dag liep hij al weg • . Zijn vader nam het echter niet en zoonlief moest mee terug naar huis. Maar hij smeerde hem na twee dagen.
[SPRANKJE 11
GROEN]
IK KWAM IN SPRANKJE GROEN TERECHT, EEN GRCTE
DRUGSTENT~ WAAR IK AAN DE HASJ BEGON. WAAROM WIST IK EIGENLIJK NIET. jVlAAR JA, IEDEREEN DEED HET. DUS WAAROM IK NIET? IK WIST EIGENLIJK NIET WAT HET WAS. EFFE PROBEREN HOOR, KIJKEN ~AT VOOR UITWERKING HET HEEFT. ES LEKKER EEN JOI NT MEEROKENo IK HAD TOCH 15
14
NIETS .l\NOERS TE DOEr~. WER I< EN HAD IK GEEN ZIN IN. WAAROM ZOU IK? EEN AUTO. EEN MOOIE BAAN. DAT INTERES SEERDE ME NIETS. ER WAREN TOCH ZAT JONGELUI DIE HET ZELFDE DEDEN ALS IK EN DAT WAREN MI JN VHIEr~D EN . LEKK ER EE ~ WIJF VERSIEREN. DOEN W AAR JE ZI N I N HAD. DAAR LEEFDE JE TOCH VOOR? LEKKER MAKKELIJK EN RUSTIG EN NERG ENS WAT MEE TE MAKEN. n De kinde~politie zat Japie echte~ achterna, want zijn ouders wlld e n hem nog s teeds thuis hebben. Ze vonden Japie in Sprankje Gro e n torug en pikten hem op. Maar J~pie had oo~ Ge~ pistool op zak en dat kon natu urlijk nlet. En Japle glng het teh uis in, wat J~pie helemaal niet zag zitten. Hij ging er een paar keer van door en kuam tenslotte bij release in Rotterdam t ereoht.
DAAR ZATEN ALLEMAAL HOMO'S EN OMDAT IK DAT HELEMAAL ~ IET ZAG ZI TTEN, W AS I K ER GAU WVERDWENEN. IK GING WONEN IN EEN COMMUNE, GING AAN DE SPEED EN AAN DE TRI. TOTDAT ALLES VAN BINNEN KAPOT WAS. WAAROM IK HET DEED WIST IK EIGEfu LIJK NIET. I K MOEST ONDERDA K HEBBEN EN DAT KON IK ALTIJD GEMAKKELIJK VINCEN, BIJ LUI ZOALS IK EN I K GING AUTOMATISCH OVERAL MEE MEEDOEN. JE RAAK TE OVERAL AAN GE'uJEND. HET WAS NIETS BtJZOï,JDERS ALS JE WAT IN NAM. NIEMAND VERTELDE MIJ, WAT HET EI GENLIJK WAS. IK BEN ER GEWOON DOOR ONWETENDHEID INGEKOMEN. ALS IK SPEED GENOMEN HAD, SWINGDE IK LEKKER DOOR. DAT WAS VOOR MIJ DE REALITEIT. HET MA KKELIJKSTE OM TE LEVEN. MAP,R uJAT DE GEVOLCEN ER. VAN WAR EiIJ , WIST IK NI ET. Japie stortte op s en gsgeven moment in elkaar, werd per ambulance naar Dijkzigt Ziekenhuis gebracht waar na hij naar een of ander opvangcentrum ging. Het was daar echter een puinhoop. Ied9 r een slikt e , rookte en spoot en dié moesten je nou helpeno
HIER BEGON IK OPIUM EN MORFINE TE GEBRUIKEN. DAAR WERD J E ZO LEKKER DOEZELIG VAN. IK ZAG HET HELEMAAL WEL ZITTEN. LEKKER RELAXED EN ZO. EN OP EEN GEGEVEN MOMENT KWAM IK TOT DE ONTDEKKI MG, DAT IK ER NIET ME ER BUITEN KON. HET WAS ZO GELEIDELIJK GEGAA N. ZONDER DA T IK ER ERG IN HAD. En Jepie ging zo door. Hij ging stelen. Dat ~ 88 tooh ni et zo er g . Het ging toch va n de grote ho op. Tben ging er ee n vriendje va n Japie dood o
KLEREN. IK WAS AAN HET PIKKEN GEWEEST IN DE RIJENKORF, EN IK HOORDE THUIS INEENS: ti JP,AP, WIMPIE IS DOOD. It HET DRONG NIET TOT ME DOOR. DAT r~ AN NOOIT, DACHT IK. IK SWI NGDE ~AAR BOVEN TOE, IK WAS HARTSTI KK E STONED. TOEN ZAG IK HEM LIGGEN. EERST BESEFTE IK HET NIET. TOE~ BEGON IK TE ~A N KEN. HIJ HAD GESPOTEN. ZIJN LONGEN WARE~ UIT ELKAAR GEKLAPT. IK NAM EEN ZOOTJE VALIUM IN. ENFIN, HET TOEVAL WILDE, DAT I K IN DE NACHT, VOJRDAT WIMPIE BEGRAVEN ~ ERD, TWEEENHALFDUIZEND GULDEN OP STRAAT VOND. IK LIEP OP STRAAT EN ZAG EEN PORTEMON NAIE LIGCEN. I K MAAKT~ ~!EM DPE~ EN ER ZATEN iEN PAAR GROENE BRIEFJES IN. EEN PAAR DUIZ ENDJES.
Hiermee ging Japie lekker swin~en sn het werd van kwaad tot e rger. En op het laa tst, teen de halans doorsloeg, kwam hij in Bloemendaal terecht, de afkick boeI'derij.
Toen hij er een tijdje zat, kwamen Gr twee jong 2ns uit
de VSn Dijckstraat langs en nodigden .hem uit om e8n
keer l a ngs te ~ omen en s en di enst bij te wonen.
Hij deed het en hij gaf zijn leven aan Jezus, die
Zijn vinger op de andere kant van de wesgechaal legd e
e n hem naa r de andere kant liet doorslaan, zodat Ja
pie veranderde. Nu normaal werkt) niets meer getruikt
en zelfs niet maAr rookt.
Japie woont nu bij ons en is lid van onze grote fami lie.
Hij kwe'Tl uit Dordracht e n het mooie is dot daar een
paar va n zijn vro ege r e vrienden 66k tot bekering zijn
gekom n.
......"rio 0ÏZDïi Ë' c·iÏf:·········,
We zijn lS3tst, dat heeft U in het vorige blad kunnen
lezen, in Dordrecht geweest. Hier door zijn er tot
nu toe m~€r dan zestig tot de Heer gekomen •. Een paar
w9k6n gel eGen we rden we uitgenodigd om op esn school
te kom8n. We getuigden daar voor zo'n tweehonderd
man. Het w~s rumoerig in de zaal. We zongen gewoon
Gs n paar liederen En ga~8n ean ~aar getuigeni~~8n.
Er lIlaren er ee n paar, dle het rLl.et zo zag en zl",ten --.. 20
IK KWAM NET THUIS MET EEN GROTE TA S MET SPULLETJES. 16
17
liQ[DRECHTSCH NIEUWSBLAD -
D~NDERDAG 18 MEI 19721
Dordrecht - ,$ies Jezus, altij'd g1)ed," "Jezus is oké", "Je. zus bevrijder". Enkele ops~hriften die meteen Q'PVaHen, samen met een van kerstlampjes vervaardigd kmis en op· · de grond een kaars van buitengewone aftn1f:~lnlen. De kaars brandt, net als de lalmpjes. Dit is het provisorische . bc'Ofdkwartier van de sinds loort In Dordreoltt ·aktieve Je sUS People. De fJa·twunlng is van Frank, een jongeman van 32 jaar in Dordrecht, die zelf door toedoen van de Jesus People de bevrijder heeft gevonden. Sthl'ds die dag heeft. · lhij, nu zelf een fervent lid van de Juus People, de deur van zijn flat wa'genwiJ~ . openge~ Vi)()r bun doel.:_ . Fl'an1c "Er zijn zoveel mensen In Den Haag heeft de oprichter aan het zoeken. Alleen, de van de Jezus Beweging, Ron jeugd zoekt het in drugs. Wij Munstra,. een · pand in de · ·proberen te verkondigen, dat Haag~ I'lchildersbuurt (de ze tot Jezus kun.'1en komen. In · Van Dljckstraat) ingericht als .de korte tijd qat de Jesus Peo opvangcentrum voor verslaaf~ ple hier zijn, zijn er vier men. den. . sen tot Jezus gekomen. Ik ben er één van. Ik ging op mijn "Daar gebeuren ~lke dag won- . deren," vertelt Pleter eenvou knieën en ik was vrij." . dig, "ik zal een voorbeeldje· ()p de knieën gaan, ' tot Jezus ·g even, maar er zijn er veel bidden en
kijk: het even. Nee, we blij met die ander, dan ontstáat er · ven nachten bij hem. Vandaar · langzamerhand ee:1 sterke
verandert je ook. Je wor"'t •
vrij blij, gelukkig." I
I
Getuigen op straat in Dordrecht ._------'" "We hebben gemerkt dat de mensen hier wel openstaan voor Jezus"· En dan vergeten ze maal' die twee minuten dat ze in Sprankje Groen waren om dnar ook de bevrijder te brengen. "Wc probccrdcn te zlnge·n hovl'n cl mU7.iek ult. MIlII!' 1.e· l.dk:'l toe n de lnstHI laU' op zijn hal'dlll. Toen zijn w~ m il Ir wl~ HJ.l r: IP,m." En ook halr'n 1.e blijmoedig de schou ders on voor de lui, de "lejp, leip" beginnen te roepen bij het zien van de discipelen van Jezus (hun eigen benaming). Pieter: "Nou ja, het is logisch, dut dat gebeurt. lemand die in de greep van de duivel is, voelt wanneer er een kin~ van (iod aankomt of zijn mond opendoet. En dan begint die persoon mctee:n van zich af ~e bijten. te vloeken, weet Je 1..0.';1. _ wel." Lachje.
[ PIETER
-t
~vangelist in Dordrecht
18
!
rGetuigeiIis van
den om ook hier mensen op te moeten nog hard werken aan vangen. Pieter en Jan (21, ook een slordige 1750 stencils die uit de Van Dijckstraat), ver moeten worden verspreid on trouwen erop, dat Jezus voor der de J)0rdtse bevolking. een oplossing zal zorgèn : "Hij Waarop staat: "Jezus voor .laat ons dit werk doen, nu jou. Omdat hij jou lietheeft. Hij weet hoe moeilijk je het moet hij .ook voor een pand zorgen". Tot het Zover is. hebt. Want ala je Jezus niet spannen de Jesus People ûch kent. leef je in de duisternis." in om de mensen over Jezus te verlellen. "Het z"ou name.' Vuor wie de Jezus Beweging lijk misdadig zijn om dat de , 'an dichtbij wil meemaken en mensen te onthouden. Je kunt hun ervaringen wil delen. heb het vergelljken meteen mid. ben Frank, Pieter, Jan en del tegen kanker. Dat stop je Rien (een Jezus-Jongen van 17 toch ook niet in de ijskast als jaar uit Dordrecht) een bij~ je weet dat het geneest. Daar eenkomst belegd. Deze wordt om moéten we het evangelie gehourten in het Prul-gebouw, vertellen," besluit Pieter. En morgenavond vana! half acht. . kom bij hen niet aan met de Er wordt getuigd, gezongen kreet: "De Jezus Beweging is en veel gebeden. Ongeveer 25 een modegril". Want dan mensen van de Jesus People schampert Jan: ." Dat is dal1 uit Den Haag komen voor zeker een modegril die al 2000 deze gelegenheid even over. jaar duurt." 's MIddags zal men hen op straat zien...En dan maar . zien wat er gebeurt," zegt Pleter, "maar het groeIt snel. Ze hebben geen tijd meer, ze Jezus is niet te stoppen."
een ex-inbreker
de
Dordrecht - Dit Is sc·hrlftelijke getuigen.ls van één van dil . jongelui in Dor.drecht die tot Jezus kwamen. Hij schreef er boven: "Bekeer-de inbreker", Ongeveer een jaar geleden was ik in aanraking gekO'men met een groep jongens die om de veertien dagen of soms drie weken een kraak zetten in· grote warenhU'lzcn of be -drijven. Ik vond dat wel leuk, dus sloot ik mij daarbij aan. Dat vonden ze hardstikke fijn, want' ze hadden net noc ecn lDanne.tje nodig voor op de UltkUk, Een heel veranl wooroelijke baan was dat. De eerste kraak cUe ik zette WitS bij een bromfletsenhandelaar.
BIJEENKOMST
l
vervolg blz o en aen beetje herrie Bchopten. Maa r het mooie wa s, dat, toen de uitnodiging werd ged a gn, om tot Jezus te komen, zij de eersten wa ren, die naar voren gingene En die middag gaven zich ongeveer achttien jongelui aan de Heer. De Dordtae krant had 66k ve al belangstelling (Zie vo rige pagina). Ze schreven er een stuk over en inter viewden Pieter, die daar full-time werkt en Frank, verpleger in een psychiatrische inrichting.
hij e.e n veel goedkopere We stonden met zijn vieren manier wist om aan ete!'l te op de uitkijk, ieder op een komen en dat het ons geen hoek en twee liepen er in rooie cent zou kosten. Hij de straten rondom of er vel'tel
Ii
20 11
._1
21
der zou iaan, dacht ik bij mezel!. Maar de volgende dag zag ik de jongens weer en die haalqen me over om eenll mee naar Spra:1kje Groen te gaan. Daaf kwamen ZI" wel meer, zelden ze. Juist die avond was er een hart, stikke goeie groep in Sprankje. Maar toen ik thui1';kwam en de krant. opensloeg, las ik dat de Je SUl;! People naar Dordt kwamen en Juist op dezelf , de avond. Toen ik 's avonds op mijn brommer stapte om naar Spfa:1l~je te gaan, reed ik toch naar het Marispleln om te zien of de Je!;us-beweging nu werkp lijk wat was. Als ik het niks vond, dan kon ik altijd nog naar Sprankje gaan. Ik kwam de zaal in en zag die mensen daar met stralende gezichten op de grond zit ten en getuigen van de Heer.
Toen er na de dienst werd gevraagd wie zijn leven aan de Heer wilde geven, begon ik te twijfelen. Maar na een poosje stond ik toch op en liep naar voren en viel op mijn knieën, want ik wilde God ook wel eens ervaren als er werkelijk een God was. Tocn ik daar op mijn knieën zat, voeld~ ik iets door mijn lichaam heen gaan en toen ik op stond, voelde ik dat er wel'. kelijk een God bestond en dat hij mijn zonden had vergeven en dat Ik opnieuw mocht begInnen· Ik heb dI rect gekapt met mijn vrienden. Toen ze vroegen waarom, zei ik dat Ik mijn leven aan de neer had ge geven. Ze stonden mij ijs koud uit te lachen, maar ik gaf daar helemaal niets om. Daarna ben ik hele maal verder gaan leven met de Heer en ik heb er tot nu toe geen split van gehad en ik zal het ook nooit krijgen ook.
I
U ziet het, Jezus is bezig. Overal gebeurt het. En meestal op étraat. Dndat Z8 de straat op gaan en niet thuis blijven zitten. Het werkt als een kettinrsaktie. ROY, een jongen die al esn paar maanden bij ons zit _ hij kwam bij ons binnon, nadat hij een paar dagen niet gegeten en geslapen had, ~ocht naar ee n slaapplaats en uat eten, wat hij ook kreeg, maar hij kreeg er nog v8sl meer bij en dat was Jezus, - had 8sn zusje waar . , h 8~· n~et zo bast mee ging~ ( Ze zit in een ohssrvatie tehLis vo nr moeilijke meisjes in Zeist). Ze kwam een keer naar ons toe, omdat Roy haar verteld had, dat J ezus hem vrij van de drugs gemaakt had. Ze k~am en ging op haar knieën en Z8 werd z6 blij, dat Z8 in haar t eh uis haar mond niet OV 8~ Hem dicht kon houden. En nu zijn er al ach'c meisjes tot dsHesr gekomen. I\. IETS IS ON~OGELIJK VOOR JEZUS, WAAR JE OOK MEE ZIT t
22
I
Ook JACOB, 88n jongen die alles haatte, wat ble~k was en zich op Hllerlei mogelijko maniEren wilde la ten Qsldsn. Hij had BSn hsstcomplex en was een beetje sadi::Jtisch ingesteldo Hij \!l8S op school gl?erl gemak
kelijk ventjeo Hij ~a8 altijd op vechten uit, om
zi'2hzelf maar te beJ.:ijzen o Thuis I")ad hij ook altijd
ruz i e .11,,/:, zijn oud3r~ brOEr, waar hij helemaal niat
mee L~ kon sc~iet8n.
'I MI~i\: BR'J[R WILDE ALTIJD DE BAAS OVER II'\IJ SP:::LEN,
WAT IK ~JO:T KON HEB8E~. IK WILDE ALTIJD OE S TER'.\STE ZIJI\. OP SCHOOL OP STRAAT. BIJ mJN VRIE N DE~. EN IK GING OP E~N GlG EVEN MOMENT AAN KARATE DIDE~, OM IE~AND MAAR ZO VLUG MOGELIJK NEER TE SLAAN. IK WERD HOE LANGER HO E ERGER. IK ~AS VA~ rLAN O~ DIT JAAR ~ET EEN VRIENC NAAR AM STERDAM T~ ~AAN EN DAAR ~EN BOETIEK TE OVERVAL LEN. ~N OM OUDE MENSEN TE BEROV EN, ZE STEEGJES I N TE TqEKKEN, ZE NEER TE SLAAN EN ER VANDOOR TE GAn[~ f'iE:T HUN GE:LDo MAAR ER IS N IET 5 VAN TE RE:rlT GEKOMEN. IK LIEP EEN KEER DOOR DE PASSAGE, TO~N ER EEN MEISJE NAAR ME TOEKWAM. IK HAD DAT NOG NOOIï fVJEEGEMAAKT. DAT ER ZO MAAR EE/\ WIUJ VREEMD IEMAI'JD NAP.R t'lIE TOEKlJlAr'l EN iVJE AANSPHAK, LAAT SïP. rJ !lOOR E[IIJ f'lEISJ!.::. 11\ KWA~ flJET VAN OE BIOSCOOP AF, IK HAD EE ~ SEX-FILM GEZIEN EN VOELDE ME ~EL TOF. TOTDAT JAT MEISJE KWA~. ZE 8EGON OVER JEZUS TE ~RAT[N. NOU, IK KEEK MEER NAAR HAAR, DAN DAT IK LUISTUiDE. TOCH WIST ZE ~E OV ER TE :~AL EN, LANGS TE I(O~lEN. BIJ 'IOUTH FOR CI-;RIST. DAT DEED IK DeK EN IK KJ AM TOT DE ONTDEKKING, DAT ALS J~ JEZUS HAD, DAT JE DAN ALLES ANDERS BEKEEK. DAT HIJ AL JE HA[\TGEVOE~ LEr, S EN COI"!PLEXEN WEGHAALDE. IK BilANODE DAARNA IN DE VAN OIJ:KSTRAAT, WA~T IK HA~ EIGENLiJK NOG GEEN PLAATS GEVONDEN, WAAR IK WAT VOOR DE HEER KON DOEN. iK GA NJ ELKE MIDDAG, 's ~OHCl~S ~ERK IK, ~ET OE GROEP D~ STRAAT OP, OM T :. GETUlLiUJ VMJ JEZUS. VHCEGER Km! IK ALLEEN !"lAflR EEN HMT U1TT~r~, MAAn ~u DE LIEFDE VAN JEZUS ! .
•
23
Oe aanpak vun hot wHrk is als volgt;
Wij gelovnn, dat 11 8 kracht vlln h e t Evangelie een mens
veranderu, w
Luc 4: 18 Oe GElost dlJs Hf!I.'lln i s 0(1 mij, daarom dat Itij mij q oz Al f d twuft (1111 oun armen het Evangelie tl:l b r ont I'H 'lj on 1\' ,i hfll i f t mij gezondEln om aan gevan g onon lC B 1~t'no t vorkondigen en aan blinden hflt f')u:d eht, uIn vfJrbrokenen heen te zenden in vrijllltld, om ~.(! vnrkoncJigen het aangsnanHJ ja Ir d n: t!IIJ'UIl. Hand 26: 18Waarhe 8n Ik U '-!lnd, 11111 111111 ug n t o openen ter bekerin'], IJ t dir dIl ·;t.IIl'ni s tot het licht en van d o lIl;)cld; V.tll :;rjt n n t ot God, op dat zij verg RVin!) v 111 J; IJfldun on ne n erfdeel onder de geh e illlJdull J'rllJdlll1 ör.tvang e n door het geloof in mjj. Daar W1.J nu zien dat de s a hm dl , il ~ UI d vllrn ,i.e tigd daal hen te brengen tot allel'l uJ " nrll!llM 111"'1 vI 1I':.; l a v i nga n zoals bv. verdovende rnidu e lnn, 1 1 jn lJliJ I!r g l!lij dat de Heer o ns wil gebruiken om I\lill tIJ 1/1 'rt l/IJ lm vo n Je zus, Die vp.rlost en bevrijdt V;JlI '1 c]nrq mm:llt va n sa t a n. Want de Heilige Geest dil" w Lj 'Int",Vrll'Ç)Dn h o Jb:::m -(de Geest des Heren)- wil 6(~k ill cl 2' (1 tij d de IIlAnsen verlos s en. God zei immflrs t.ot MIl .• I' : " I k h a n, die Ik ben". (Zuals Ik ben, ben Ik). l~ oM ,l ' l n u t v r a nderd, zijn Geest is niet v8rand El rd, m 11)1.' Il i .l l" lÏ e z a.lfde, nu en tot in alle Eeuwighsido Primair: Jeugrl te bereiken fHut l)r t v a na uli e . !-Ien op te zoeken waar ij i j n .. Zorn u rs op' straat, in park !:! n I;fl op . r a nd n. (Buit e n het zomerseizoen g ~ ~n wjj nn r de diverse sociëteiten). I)r:uy ~ ebruikers,
die Jezus aannumon wurd e n in pr.inci
po motsen opgenomen o
Zij worden geestelijk en imlien noodzakolijk sociaal
bugAloid.
I
ei1
iS
HIT
\IA' JIIUS Det'·