1 V A D E R L A N D S C H W O O R D E N B O E K XVII. D L E K2 3 %ra D E R L A N D S C 1-1 W O O R D E N B O E K ; D 0 O A J A C O B U S K O K. Z E V ...
J A C O B U S K O K. Z E V E N T I E N D E D 13 E L
GA -GEY.
517.1* IIAART DN N PLAATEN e1l POUItTRAIT TEN.
*,,
T A A A1ST E L D A A1 s JJ
J O 11A N N 15 S A L L A R T. M D CC L X X X V 'N
V A D ER L A N D SC H
AF O O R D E N B O E K . G.
G a,t,(Hrco)geboorenteLelzen,xîteenaanzlenli jk Geflacht, werd,nahetvolbrengenzijner ûudien, Licentiaatia de beide ltegtel, en was, om zijne millzaamheid,bijiedar il 1 ccàting. Zifn post, cls Pafloorte Rottrl-dam ,bekleedde hij met ollvermoeiden ijver, zo lang de flaatziiner gezond. heid zulks get loogde. Dan : blind geworden zijude, dee; bijamand daar van. Hij heeflgeleeftin 'tlaats:dervoorgaande Eeuwe.
Zie Kerkl. OA#J.van ZJ//#.S;JJ&#p b1.414.
Gzzt,(1AeoB) was, ln hetberugte Jaâr16/1,Schepen
te Rotteriam , en verklaarcle, teu voordeele zi jner Mede. R egenten, nielnand te kesnen ,die gezegd had It. ev6rFzwrilr: êan #raJcâg:zJ W# ze willen s'czea.Toen men aldaarde R e-
gentetl te lijf wilde, wns llijeen v:n die. welke door de Burgcrs op hct StallLuis bewaard wierdell; eensdeels = huu voor de woede des volks te beveillgen , uldefdeels, op dat
ja zij niet ontfAppen zouden. Doch, na d:t de Prins zi ov er h e t va s t houd e n de r Re g e nt e n , b et oon d Gngenaegen , had,werdecziJontiagen.
htltlne nnamell en bek 'lfijven melligvuldig voorkomcn. I)t ln
ont icr hell, zo als gczegt is : Groot Zegelbewaardcr val D orvtb' ccllt zii .l ktie,gedfoeg zig zeer ondankbaar tegel) Bis-
fcllop FnEonlx vzN BLANKENHEJM ,die bem de Heerli jkhek van Anccudr, i! 1 weervvilvaa sRepERooE. toegeweezel)11:t 1;
w,ntmet lleftog aElxovp vzx osspsn rpankldhijtegenden Bisfchop acn' ,lliettegeniaandehijbijeeda belooftb:d,nooi: de wapel pen tegen heln te zcllen opvatten. N ietbeter gedroeg klJ -zig tegen k-rou. w JAcasa vAN :EI;RnZN. '
GA;si,z:g, (JAcoB v.
hem *eilkde1fjk.l' Jmil' kel 1zlscoude cfl ' btan. Hifword befchree. ven :1s eell zecr onruslig luensch) gcwccstte zil -n , en nietmia t!1. .j 1' tîg; wcll lactfle ook otlrzaake val ) deu dood van zijnrp cenigen zoo:l was. Vaderen ztAf all, beil .el1te paard zittende, meenk le t le outlc juan , dat ziJ -::zoon geene geloegz:ame Rid. derlilke houtllng vertoonze; wr lar over.hiJdrif(ig wordende,
lnetzijllflok of roede nahem llocg,en benlzodaalg can den #aap des hoofts trof,dathijdoodternetlerviel. Dusoverleed Jacon zonderwettige Erfgenaamen.il1hutJcar145pof z4Ko;laatGnde, egter,verfcllciuane Nctuurlijke kinderen ny. Eenigezljnc :zvleil -ersnocmdem hem Prinsvau Gaaskek. A> dezen verhaalen vanhem. .veelegr l*kn. <-o . -
G Aâsboxk , we1 eer het zeventiende Convent onder JklnA sldpzi;. het voerde den naam van Onzer L.#. Convent,
gelegen buiten Goclt,i11hetLand van Ke.len.
Zie Oudh. va, Deventrr# 1l.Deelyb!4 IM .
Gizsp,stok of vgrzedlng 1l1 V esperkarlet, voerena dlen naam, naar een ûroompje,welk zig daarlangsheenea nrektj maakende j met Overvegt ofUitttrmeer en hat Geînx :én R dgtbank uit. H et heeft zeven Sclepenen , van welke de Hoofd-Olcier, volgens ltefolutie der staaten vaq H cl.
f/rr/vcndcn ao Mccltvan hetJaar1663,gehouden is, he: eene Jazr vier Schepenen te kiezen, die in de Stokken woonachtig zilll, en waarbiJhija1sdan drieandere voegelz mag, uit de Ilgelanden, die geen vaste woonplaats in da Stokken hebben..
ln hetandere Jaarmoetde Hoofd-OKciee
drie Schepenen, in œ Stokken woonachyig, kiezcn, en mag
':rvier uitde Ingelanden bi j voegen. Dtaatder N CA /JJ/A S, VIl1.Deel,b1. 141* enz.
Gââst, ecn der zevenentwlntlg Dorpen v:n de Frfa/âe GlietenijWonpraêeel,in 'tKwaniervankH stcrgoo,aandel Zeedijk,tusfchen Alakkum enkn rkum. BAcluzNz, A,x3:J.
GlAsTeltLzwo, de zevcnde el1 W estelijke Grietenll dc Zcven- lden, die voorheen totW ettergoa behoorde. Dezel .
ve ligtaan de Zuider= q, el1wordt, doorhetScheeprilk wg. terde Ee, dzt uit de Slaoter-> :J 'r,door de Stad Slootenp
bij Takezùl in de zuiderzee valr, van Lemperland ,fgo fcheiden. De grond deezer Grletenijisrijkelijk van bekwar m2 Wcikça > Koql.2
:iep.
4
GAASTBUUREN , GAASTM EKR , el Tz.
zien. M eer naar den Zeekant, ig de gfond Berg- en
Heuvelacbtig. De tegenwoordige Grietman is,JonkerVBB? Av-sva vAN azxoERs, en heeft onder zilu beflier agtD orpen.
GAASTMABUUREN, een Buurtrchap,.ten Zcil4n hct Durp'
Hardegat' ilà.in de GtletenijTietjerkpv.'t lzeel. GAASTMEER,een Dorp,)uurg::nstenlvestenIleeg4can' een kleilen inham derFlieusprmeer, gn de Grietenij Wijm. â/';-Jzc?adeeli binnendijks,hebbende zz iemmen.
GABBEMA. (EDO) Wa:. in hetJaRr1572:Vgandrig onder de Najfaufchenkn en hielp Sneek ,an fsPrinren zi jde brengen. W aarfchijllijk is de Hilioriefcbri jver GABjCMA uitdi( Ueflachtoolfpronklilk. Zie Tx wATER, Fel' sand #:r Etlriew . b1.40$. GAUELLEN , is een w onkluhsch woorkl, dat To! of Pacla beteekend. Bij olls worden de woort ln Tollen en Gnbellen, voor gelijkluidende genoomen. llocildoorGabellen verûaat men eigenlijk. een geling Tolgeld, datmen :an Hekken of W egen betaclt. In Frankçtjk beteekent dit slleen de Pa5 ofImpostop betZout. De Taalkuldigen zijllvan oordeel,
dat Gabel eell oud Dwxiîcn woord is.
Zie M'xaGx,spxrhllw ,en :rderew.
Gzzrzx, (DoN toU1F) een Spanjaard, tlie,111he1Jacr zsz4, geduurende het belèg van Leidnn, in hetDorp Zne-
:JZw,VA en aan den Leîilptbendam ,eenig volk gela4ten heb. bende, met :et overfchot der Benden, onder ziln beve! zùnde: na eenigen tegenRaad, door agzKsâvxR, :cn d* (Z<<J'.
GAGVIN ,(ROBBERT) GAGELDONK,enz.
N
Ccestnrugge. ontmoette hebben , deu Haag innqm. W einig
tijdsdcar na bemagtigde hij de Schans, te Maaslandlvis; doch bekwôm aldaareene wonde, dk hem hetleven kostte.
Fa. derl./JW.V1.Deel,bl.423ec484. GAGAXy,(:o5BERT) Generaclvan de OrdederTrlnitatwt -s. 43;,qrerdgebooren op de Gfenzen van Jrtois. Zijne fludien volbragt:ij tePartjs)werddaafI1z Doaor in de ltegtell,en eilldelijl : Generaa!v2n gemelde Orde. Om zijnebekwaamheid Fond hij Nkzonöerinacbtillg,bij KAREL'oEN Vlll en Lopx. v'vK JIEN X11; welke Vorflen hem . in vetfcheidene GczaKtfchapr.en,gebrui kten. ilijflieffii lhetJ=r1501. Ztc vo:slus en vAK ANDR:AS.
G âcElDoxx, eene Heerlijkheid in Staatsch Wrp5Jp/J#dt ls genoel nd naar het olltle Slot vcll dien nzam , waar van bct w uurweïk alleen nog te zien i$. D e naam van ditGezacht i: in de Gefchiedenisfen van Brabazd over bekcnl. AldaAr Qazt nog eene Ilcpelle, die thans builen gebruik is, doch We1eer
zqn deM aagd MàR1, &was toMewijd. Ineze Hxrlijkheid, met welke die van Iiat nbroek dAar na vereenigd is, veranderde me. nigmaal van Heer, en belloort nu, a1s een Leen van Ar/gkqnkn:an den PrinsvA> nUSZMPRU en EVZRBERG.
Zie cAcm zxz,StaatsAr4l/r',enz.
GAJEKTNCAR :BOAG,een Adelijk Huis, ia de GroningêrOza-efJp#:p , onder H unzingoo, ten Zuiden van 't D ofp
kkr alfhuiun.
GAIL,(A.)of cAltlus.een vefmtgrd Regtsgeleerde,geboofen te Keulen,in 'tJaar z:?5,volbragtzijllfludiente Iœuyen en eldels)oathiel; ziy de4 tijd vzu z5 Juleninde A3
A' r-
#
GALAM A.
Nederlanden,Frankrt jkenItalin,en werdAlfesforteHler'' Keizer MAx1MIt:AA> n' elde hem 4an totzijncn ltaad. Keizer
yuzoL: pa11gebruikte hem,inhetJaar3377,a1JAfgezant, çn dç onderhandeling te Geertruidensog. Hij wield, völr zijnen dood, Kancelier in zijn Gebeorteflad, en flierfaldaar>
GALAMA,een der vervallene Adelijke Sloten,in de Gfle. tenijTietjet' kjhn. adeel.onderhetDorpGaçiln. Van eenande. ylot van dien naam ,in de Grietenij Hemelumer O/#::l,rz, vindmennog deoverblijfzelen,nabiJlletDorp Koudum.Dit laatie is aanmerklijk om zekere put,biJditHuis,die, on-
hekend door welk toeval,in hetJaar Iloz,wasvergifti gd ' ycw-orden, en wel i11 zo verre, dat de daar van uitîvuafeprendedamp aan vierlnenfchen h'etleven kostte) wacroln mell get loodzaakt wa!, de Put te dempen. Zie scuo-rzxus, bl. .crde Slor van dicn naam Dond wel ee: bi 503- Eel) r' j het D orp Hemeium.
G AtâM4. Het oud en beroemd AdlelilkGeqar v,n deezea M,am was in de Pl' ovintie Frieslt lnd,omtre:tllctJaarIIoo,
i:zo grooteen aanzien, dathetnnn ieder,kieh
geûcrven in de mcnnelijke linie. Hetgebied dtells Geqagts gansdegelfs,,n Hniland. H et Genagt-Register van GAtAAIA,ofeALEMA, vind nlen
bij FzRwsapA,1.Sttlk van bI.4l#-4' z+. 1ooCALAM;,van i wlen vervolgens M der, word geteld ondcrdek'rieh-he Iyotes. .
&u tem,in deIX Beuw. D ouwz, HITMAN ea x s GALAMA
komen voorop hetJaar:485,il1hetChaê.terloekx4sF?ies. land., bl. 7;3 en 74o; oTTo GALAMA, b1.zïs;sleco oâLA* #4,die,vermoe/lijk, vadkr vgn Taxo ps# sôxocxNoor was,II. Deel,h1. $:vps, Ilz,4c;. Beter isbekend zN. ,:.1:3GAIZA- ,d2 dçUaiq Yan C' nrnç, îtondertekvnde. D@ Q$ 1 ,* G$*
GALAMA, ( (IGO) ~ALAMA. ( (GALO G&LâMA, 1C0) GALAMA. GALO IIGES) GES) G
----......----w .... ...u.> -
->
77
x...---~-------u x o
overbJijvenden, Roomfchcn Godsdienst wecler lv erblijvenden,ttot otdden enRo omfkhcnGo dldienstwe dcroOVCfbe. vcrge. zijnde, Lands gehad. ggaan aaa zi jllde.hhebben ebben ggeen een ddeel eela:lan an ''ssLa llt lslRegeering tegeering ge had. GAT.AMA, Potelhat Friedalfd, GA I-AMA,((IGO) 150)ddee vvijfde ljfde Po teûaat vnn an Fl 'ieflattd. eeni1iin tl KrijgshandeJ welle ervaaren, werd dden en Kr ijgshandelwe rvaaren,we rdddaarom. aarom,iinntde le JNuurd{che op/'z/ fcâe
œonlu3tcn, lu3ten, na n dood n h23 sEL lHEEltMIINA lsexuawA , doo e Et ldna de den dood va van tIessEL doorr d de Ell.:!l!en en e nI ngezetenen , t otdi e wa ardigheld v erkooren. Fp cJJ. g3)# en {ngezeten.?n, lot die waardigheid verkooren, PI J ics/,mrl l
werd door h hem. de i invallen derrNa Nooren, bev"iligt. I-lij we rd door em , ttegen egen de nvall= de oren,be v.iîligt. I ' Iij fiierf in het Jaar OmtrCI:r het Jaar I lieff i llh eteeerfte crfle J 2ar zzijncr ijnerlRegccring, tcgcezing, o mtrellt h etJ aar
,I o, laztcnde e encn zou nI GLO câu' tMA, di bz i t1 de 9 10 , na Halalacnde eencn zoon IGLO CAL:,~.lA, diee me med:.; ill de Frie/clte word. F z'?e :/&z i:lKwnijken frollij -kellvvc:meid crl neidwo rd.
GilLAMA. (CALO IGIlS) In oude tijden Jagen, tusfchen SI,,· GA LAMA.( GALO z sEs' )I nt lude t îjden l aga 9t usccllenn la-
xel, ze er vf tlgtbaare lDeemd.::n leemdûn e nl t1shutzen en vorell p Enk Enkhlllzm en Te Texel, zeer vrllgtbaare en lusF: '*C& : enen Ze vboe'.. oor i nwateringe? . i tigc bo{ch~adjcn, die, (joor inwneringerr, inn e eelleD Zetboe. t ige bof khaatljcn.*@ di e d On de r de v cf dr on kc d Das f c l l e a wa s dat dat zem veranderd zijn. Onder de verdronkcn ::Sosrch~!1 was ze m ve randerd ZI JD.
van I krriiel het hetv oornaamfle,e n,ge lijk mc vil,de gendola van [{ri;e! voorn3~m!1c, en, gelijk menn k wil. de ei cigendoI11 va ditGe flacllr, welks welkshoo fdcn ' erdn loutvastcryof loscllba. vanndit Geflac!lt, hoofden 'er dussé Hout,'esters of I Boschoi!' lVaarders van \\laren. van issde wacrders v an wa ren. Een Een l>lijk blijk dalf daar v an i dco;;cc:;jgheiJ. o: lccrligheid, ont(laan tLoIns e:1n GAL~ IGJ:S ontflaan tu$fchen tuyfcllcn G:'l:lf Gt aqf zn oltls DEN Dn.N VETTEN %'ET1-nN e O. 1Ls '-I GnsGA. (;A. LAM?ï; welke, welke, vol gens FLAA: (d,LT'N , zig ZiJ . d tlg tc)cdroeg: tf?ct lroeg : LAMA; volgens J\'LAA'i J 1{I,LYN. (h:s ,. Enkhui.:elJ Gfaave JlLORENS 'Loazxs rete Enkh uîzen of of-daaromtrellt daaromtrelltzijnde, ziinde.had had *9 Graave " .zijn vermaak dee Jagt, enn dus zijn opperfte oppertle v el' maak inin d Jagt,e dtl5beyond begond hij hijzig ziJ ,., ,mcenigmaal meenigmaalinin het hetllastll lsosûh van v:n f{l'ijel, 1L %' tjel,dat datGALAi\JAAS GALAMAASeigen eigell "# dienaars >goed goed was. was,en enbad, bad,op op zckt!fen zekerelltijcl. tijkl,zijne zijned ienaaT:gelVeldageweldall hol ldenee e nnvangst GALAMA .Gr Zea gt "y,dig, en onmon'len. GALAMA, zege tl1o.:hunne fuc laane fdehonden met ne Va eng eds, tda ont tnol hi jhe dn. ie da ad aan ', z. " men, m en , Ilaafde met eenen eed. d:1t hij die daad aan 's Graa· ..9:v ven en goed goed en en bloet. bloet.alal was wa$'t'tten ten koste kostev:m vcnzijn zijneigcn eigcnleelee. lnek ie, ell eq wreeken zou. Z0u. De De Graaf Grcaf fpone fpotte a(l:lr dunr mede, H veIl, Vell, wreeken het gemclde gemelde ":9 fcbroomde rchroomde nict, niet, wannecr wannecr 't't hem hem luste, luste, inin het Bolc% tete gaan gaan jaagen. jaagen. GAl GA1AMA AMA dat dat onrW:lar O11tW;12 word worden ende de•, "Bosch 5: ..,, beeft heerteenige eenige zijner zijnervertrouwlle vertrA wllevrienden vrienA n hier hier van vat lverwit. verwit. tigd.die diecerftond terâond opzaten. opzaten,ell el1tot to(hem hem kwamen, kwamen,met metbeIof. belof. ",,tigd. teV31' v?1naIle ,lle hulpe hulpe tegen tegenzijne zijnevijanden. vijanden. GALM1JI. GALAMA komt komtbij bij "F. te den Graaf, Gracf,fpreekt fpre kt hem hem aan :cn met metaille flille en en bittcre bitterewoorde'n. Woorde' n# ..1: den eifcbent levergoeding vergoedilg van van gedaane gedaane fcbaade. fclade,of ofwilde, wilde,uij biJ ":# eifchende .wcigering weigeting van val t dien, dien ,zig zig zelis zelrs regt regtdoen' doen'met metde t 1ewapencn wnpenen,, toj d i e Go d e n d c : a t u u r j e m h a d t g e l i e v e n t e v c r l r e neil. De De H die God en de Itatuof j1em hadt gelieveIl ce vcr!.een(!il. o
A 44. A
Gfaaf, "#> Graal',
,
GALAMA.(GALO 1GB9) Grx f, verwnnderd over de ûoute taal van een Etlelman.
e ,> di
hem in gi jn aanzigtds ls dprfde dreigen,berispte helq p, wel nraFelijk;doch GALAMA vocrvoort: ZoTp//r ik :;a ,> E deI eJ' J)-: Frits:eâpprra Del;,zaI/1mijvoorJw:overF:/J/' g/rg se/chermen,6f J:zzalzp/ jaan#4magten$;J' :; aan 4' c lkil :a/lz:e/' s,:,en vieltegelijk dellGrapi-aall,die a, ki j gewisfelijk zoq dooriooten hebben,had dienieyte rug .
geweeken , doçh ontving egtvr evne wollde call de regter >, grm. Toenjzegtlletverhaalverder,Srokken 95G raavenE.del. liedep medq vaq leçr, vn befçhutten hqnnen lleer, egter fchootcn twee van 'sGraaven dienaars'tleven tlaar bi jin, e zo een geweldadigheid van GALAMA nietverwagthad. ,, di
>* den.'' TqtMus verre qanqaxA.in zijn M'rhaal p rN'a. Servloeden,pag.5o en5z. Idesisbekend.datwAcE>1âR, iq
7iJ11Il. Deel der Vaderlantlp. qe Jp//pr/e, bl.:1:ea15,dir velhaal overgenoomen en de waarheid daar van gegron;
Aeeftop het gezegde van XLAZS xoLvN. Elders llebben wij dit verhaal reeds tegengefprooken. W lssaMtus maakt'er, eg. ter, mede gewag van, en zegt, d4t die twist, ttlsfchen dely
Graaf en den D'delen câLzsla,door oooxralo: Hersog vaq 3rabanR, isbeûistgeworden. ()nl'er dit nog bijte vllegen, zo dient men te weten, da( wâcEwAâR zelf aan de onegtlleik Van xlaiAs EOLYN piet getwi jFeld beeft,maar daarvan.zo
zeker is overtuigd geweest, dat hij: bij den tweetlcn druk van zi jn beroemde Fadellandjl' he ff///:rl 'ê,alle d:aanhaallqge daar van heert weg gelaaleg. V/vnf chelijk ware hetge. weest, dct hiJ lliet alleen t1e Ranhaalingen, maar zelfs de .
grollen, daar uit- overgenoomvll, had doorgehaald. Beroezdq DRllnell, 21s SCHRIVRRIUs el1 nnaxor , lTebbell diç gcval iq (wijFel geyrokken; doch ook anderen hcbben hct wederom zoeken te verdedigen. BzxT, in zi jneDagtn'egt#cz-K tt. FrfeRep, heeft, zp ik p'eep? #i( f . l.uk. voldongçn ; gie bl.
$8-::.
GALAMA,(HARvMz>) Frîesch Ekelman, zoon van qâtoq :ie iu hetJvarljpp overleed,en vanFoul;doch,volgells yndçre, van 1l1s5çi! JlexwlsR , die hem ter waereld bragt,
G. 6LAM&,(H&RTMAN) GAL&MA.(SEERP) , K::uit.zijne huwelijken metRIEME UERMANA en 1(1NscK 'op, T;;maar wel eec onierfelijken naam. Ztjnelolgcvallel!wR. ren,in alles,gelijk aan die van sloEltT s:IA' 1z,metwien hij. als zijnde een Lid derzaamverbondene Edelen: ook te Brus. ::1st is, volgens vonnis, tegen kem'Uitgefprooken, /3 0n:1
den g: M aij van hetlaarI568. 1 dit vonnis vind men nog deeze bi lzonz leyheid,dathîj vanAmpeldam vertrokkenzijnde.eenig Krijgsvolk,tekloorn O elders, bij lrœmmelllggyavpgellool nen bad> waar yoe 11i
een Laslbriefontvangen had. Jalnmer ishetdatmannen,die
gp kloekmoeksig als deeze voordeVfijheid hebben durven uit. Epnmçn. vuorltetgeweldbebben moetellb .Qlken.
Men vlndtZi ltlSznteRtiebil'MAZCUS>b1. 20 en 8I+
GALâMAq(sE:RP)broedrr vanbovengemelden,enZîl/igter vanIELTEEILSMA>wasgebooren,den z$OaoberVanhetJaar z$a8. Niet nlin ijverig zijnde voor de vrijhcid, hadthijht: voorregt boven (lezelven,datbijin zijn Vade/land (1e vrugten dcar van Plukye. Reeds in het*I a:r 156: bleek hetdtlidebjt > . gelocg,hoe nflteerig llilwas vnn alwatnaflavenlijzweeln. de. M enigvuldige blijken heefthijvqn zijne kloekmoedigheid gegeeven. GetuigendeflagbijJ %t?wpiérea, waarbijhijtegetl woordig was. lletongenoegen v:n ALBA tegen hem ,die hem
te Zntwenpen u'ilde doen koomen,ontflck-zijnen ijverdeste meer: zo dathijnietfcbroomde,hetVerbondfcl lriftderEdelcn met zijnen naam te ondertekenen. InhetJnar35715Va; b1j é .é11 der Ft-iezen. 2ie van soxor htllpbetlden VerZoïton. jFranektr aan de zijda derStaaten ovetbrengen. O ok hielp hi llij onszag zig niet, in her irengst van den winter, llaar klaw lrlelll (e reizen: o!n van oaaxlz niettwehulp teverzoç.
ken .m0t oogmefk om Le:pwvlr#ep el 1 gcntsch Fl'ieslwnd te Doc h t o e n a l l e s i n di ( Ge west. (en voofdeel e doen omqaan. , e en i v?n Spaujebegqn tcdraRijen,vondhijgeraaden,voor -
gën tijd.de woetlevaq ALPA te ontwijken.Zijnevrouw volp tl: kem , en vlugtte#met zeven kicderenzin denbarrenwinA$ $el:
t.
IALAMA.(SEZR')
ter, en ûond :lle lad , voor de vrijheid, metmannenmoed, door. rn mcerderkalmte in Friesland tefug gekoomen zijn.
de,werd hiJ,inhetJ:ar 1577,aangefleld totGrietman kcll Ba4rdeçaêe6l, en tot Hopman over een vaandelvoetkpeg.
ten. Twee J:v?en lâ,ter washijGedeputeerde'sL,ud:van Friesland.en den s Atlgu6tusvallhetJaar1580,bijde Ge*
m eente, tot Ontvalger van de' Kloostergoederen In Baarde. JJA & velkooren. D eeze Edele Fries wag, zo :l6 gezegd is. niet alleen ea O ndertekenaar van het Verbond der Edelen , maar o*k een gtoot bevorderaar van de Uàie 'van Uirecnt. Benevens cn.
deren ûelde hijzijn perfoon en goederen,aI:Gîjzelaar,bil t. Meu Lrepwwarden, met belofte, dat zij, als Edelliedellen D allnen van eer, niet vertrpkken zouden,zonder bewilliging van gemeene burgeren der Stzd, zo lang de betaaling van dc verfchoote penningeu, door de burgers verirekt, tot cfbetaa-
ling der # uap he Krijgsknegten, niet zou gefchied zi jll.
Hi joverleed op hetKafleelteIhxwier,dellzzJanuarilvan :etJaarz581,e11zijneHui:vrouw,HZSK ZOTNTA,den 8 vnn Zomelmcand vcn het J:ar 15:3. 0P zijn Grafzgrk in * Al ntgumo- Xerk leelt men ecn zesreglig opfchrift,waar in
hij,naarwaarheid, omfchreeven word als de roem van Fries. J4r#; een heldhaftig verdediger van zijn Vaderlalld;gfoot
in den raatlen oorlog;ecllvijand van'sLandsvijanda ;een end vcot zijn vrienden; wicn weinigcn evell* getfouW vrl noaren.
GALAMAy (TAKo) ccn zoollvan slcco, werd,fn hctJnar :568, door ALDA, :c Antwrrpen gedagvaard, om zig te
vefantwoordell. Hij belloorde mede tot de zaamverllollden
Edelen. Ilijovelleed nog in d,tzelveJaar,teAkkrum,op zijn Slot Blt -nkpra) lactende , bij zijne vrouw,zrK TJEs@ yzws,kinderen n*, cverwelkehij RITSKL DYI ISTRA eu Dotn Il SONGA totVoorden had aangeûeld.
GALAMA.DAM . een doottogt voorde bînnmll,ndfche Sche.
pcn, :gter Stœvor'n ,meteen zcltoutv, q/lke de Rijlnigen over den nroom zet. iletGef lacht van cAtlua was d: unq leggervan d:twerk.
GALBA,(sERslvs suLBlvvs)KeizerderRomeinen,afk- z ;ig uit hetGeflachtderpusplmlcsszw. Hijbeklom den ltijka. zetel,nadathetGeflachtder czzARs,metEenwreedellwlao: een einde genoomen hadt. W ant met den dood v:n >ERO >
werd CALBA,fchoon loen reeds drieenzeventig Jcaren oud,
door de foldcatea,in Spanjey:1sKeizeruitgefocpel. Hcm (wilmen) was,door verfcheiden tekenen,diewaardigheit l. en toen hij nog e*en jollgeling was, door auousl't7s voer. fpeld. Toen men, m zi jnen ouderz ,om ,hem dit erillnerde. g;f h: --.tell antwoord;DitzJlgeseuren,4lseca M?g;)# ? -l Zgc1 in de kl-aam ippzr. Zn ditook, wilmen,gebeurde op het oogenblik toen .de foldaaten hem voor Keizer uitriepen.; *$
welk hem aanrpoorde, de Regeering te ccnvaarden. Hîjbe. kleedde die, tot gro- er gc oegep œ r Onderdacncn, dan der foldaaten. R ecds te vooren h1d hi jverfcheidqleaanzienlijkq
Eerampten in llet ltijk bekleed. Vau Cw &LIGULA werd hijgegonden,om in pl=ts van ueTutlcux hetEnol nRheLege te
gcbiedcn1o0k M'as hi jtweeJaaren Pro-canfulv:n Zfricas en gaf verfcheldcneblijkenvnndarperhcià enernsthaftigheid. Hierom wasbij,meerday lt -éns,in Duîtîcslanien Jfl.ica. jn zeegepralomgevoerd. Na dien tijdgedroeg hijzfg zeerin* etogen,tot datm:n hem hetbeiier van Spanje opzrocg, qlwaar hijzig de zrken nietzeernantrok,om zi g bijwzl to nietvefdagtze maaken. Zodfahij den Zetclbeklol qmen hadx gedroeg hii zig a1s een Keizer betaamtle. Tegeazijnbgflier brengtmen in,dct hijgeûadig dfie perfoollcn bijzighad. paar vall hij zig volmaaktliet beflicrel,nltnelijk T.vlNlus. coRxBLlus Lzco ell zi jnel! vyijgelaaten Iccrvs. Dceze drie m isbluiç 'ten het gezmg tle. ç Xaizcrs i11 alles, wayr toe hunue
kwaadaltigheit l en liskighek hcn aanzettc. 0ok mcckten hil -
zig gellczt,door zijne 21 tegrootegierigheid. lli lWeig .erde' dcn foldanten het gefchenk, I welk de OKciereu hul)bclaoft
4 4d .cn,toen zij ktlu hqligdeu. Deezeditverflaanilebbcrde#
vz GALBA,(IERGIU:SULPID S)GALDER,elz. A ,kwam het Leger op de been,d:tin Opper-Duitscnlanl
fond, zond een Gezantfch,p cqn de Lijfgarde, een nzar'Iea Neden'-Rht jn, met eea böodtkhap, datzijzodanigan Keizer nletbcgcerden te hcbben,(tic il 1 XnanieMerkooren was; met verzoek eel landeren te kiczen , die hell cangenacln was. G AL-
xa@ , v?n verwittigd , en meenende d,t hij gehaat was om Zllnen ouàerdem .en om dathij geene kinderen haJ, n,m rioo Fnuc!LuclxlâNustotzijnenzoon aan,en bragthzm biJ X Leger; waar door llifa ' egter,niets anders verrig?te, J ,an datx.eAl-vlusol'mo.di. ereedglang naar'tRijk had ' . eflgall, ru ziin best deed om zi jn oogmerk tebereigen. Hijmaakte t e ge n de n Keizer op ,dle, op een valsch gede 1.ijrf chutterg rTo getlood was, zig tot hem begafen van denrugt. dat o' zelven , op Ilaallden voet, gevaten gedood werd .zollderdak
Iemand zig dirberouwde. Dit gefcbiedde in het Jaaröp, wacrin de oorlog derBauvieren zijnen aanvang nam , hetz3
ljnsouderdoms,endezeszemaandzijnerRegecillge. Zie susTollu:, eAESAR en TACITUS. GxtreR, een Buurtfchap , in StaatsehBrasand, tetlW esto
#gu deRivierdeM arkb nabijhetDorp Ginnake.
GALZN.(cHRlsTOP BERNARD VâN)Blsfçhop Van Xlunnêrt ' zie CIIRIXTO: BERNARD.
GâtEN,(ihsvAw)HeervanPapendorp,AdmilaalterZee ten
dienne van de staaten deezer Landen,geboortig van Espn,
inheteGraaffèhap van derJ' Z4J' ;.inhetJaarldo4:e:noord, die door l*m beroemd geworden is, en wiens Geiacht verxaarder w:s,dan de yaats,daar hijallereersthe:lichraaq.
fl ouwde. Zijn overgootvader, zo;M vAx cArzx,wasge* trouwd mer M ' lncaera BOXGAARDEN , uit den huize ,kan eA-
pzNooay , Ridders genaamd. Zijn grootvader, otsnrRr vAN GALEN, had ter vrouwe :ZBILLA vhs oeL; uit welke
egtverbintenis zilq voortgekoomen. onze Zeeheld ,hN, ea
zîln 'roeder Gzs:lar. Deeze. ia het J:r z5##, binnen
ëY ;-.
OALEN.(TAN #AN)
z:
Isîilnen 9 aan de Rhoone , aan een Adeliike * I Fulr ve. loott, (( 1e allderu was il 1 den e;t veremligd m 2t AGNETA usxuiwfis-tol FJ/à';) I lad. lang te vooren , ondcr den I1013m al) ALSTE IN ,
voor (len Pattzgraaf in Over- en Neder-Befje*
rnn , en nudefhalld binnen Ac/' gt'p op #en Zoam , onder dcll vert naarden MARCELIS ôAx, de wapeuen vat l den Staat gedlaaw gell. De va'er val onzcn ileld kweet zig .in alle gevallen , l
als eell Ilcld, die hût gebrek 'van lijdelijke middelen daor braaflleid zogt te vurgoedell. be zool l, die den naam des
vaders voerde, heefr getragt. hem voor bij te ûreeven;11 welk hem ook werkli jk geluktis. #an getilg watroos.de. wijlhij 'erzig op toeleideom zijn fortuitlterZee temaa. ken. door eell gocd gedrag. van trap tot trnp opgeklomm en,
washij ook in alles. watden Scheepsdienst'en hetZeeleven betrof, in den grond onderweezen en kundig geworden. ln
eenen tijd, toen men mannen van verdienûe (otBevelhebbel: verhief, kweekte N ederland waare H elden; lnaaf z,ints m eg de Oëcieren m et goud op de klederen begoll te verfieren ,
cn onkundige jongelingen dit tooizel decd dfaqen, is de waare dapperheid , de zugt ncar glorie. a1s verbannel) gewop
den, en zijl de Helden onta,rlia lqfe jonllers,betervoe. .
gende in de gezelfchappen van vrouwen en g:n de fpaeltâ. fels, dan binnen Scheepsboord. VAx c. 1L:x leefde dan iq
dia gelukkige lijden, in welke men alleen door verdienûen ten top v:n eere velheeven werd, en verkreeg daar doer het Bevelhebbeffchnpa
Doorde AdîllifqllteîtteAmgerdam ,naveelemoelten en gevaaren tlovrworlleld te hebben, op den ouderdom vaa
zesentwintig Ianren, t$t Kapiteia zljt ldeaalgetluld, toollde kij, in alle gelegellheden, datzi jne meesters.over de gedaape aanflelling . zig niet behoefden te beklaagen. Zœ r dapper
gedroeg hi j zig tegen de Duinkerkfche Zeetovers,die waar. liik lllallnell van overdreeven moed waren. Na d:t bij op dezelven, in hctJaar 1631,een geruimen tijd gekiuisthadp werd hij cfgevaardigd ten geleide van de Oostqrfche Vloor, Det her Schip de Zwarte Zeexw. ln het Vtie weder binnen
gekQomen,gkleikde llij e1, aadce V1ooT,doo:d:Zçnd. ep
14
GALEN:()&N vâb)
en 11:1' cm niet te rug, dan na dcrclve in veilige llaven ge. bragt en cen Duinkel'ber w roverd te hebbec.
Jl) de maaud Aprilvan het volgende Jaar, wederot i: dienstgcfleldzlfnde,zeildehij, methe(Oorlogs-FregatM arn. jlevens 17 Koopvaardijfcllepen,voorbij een bijna onlelbaarc v loot Engelltne Schepen , na de N oord. Op den terllg tog: werd hi jgevulgtlvan twx Zeilcn. VAN GALEN : llietgck vo/n zig te Iaatelllrotrecren , de duisternislliet onlziende, wendde
gen fleven om hullin dcn mond te loopen. Zlj:le volgers
losttell tertlond het gcfchutop llel 1l. eng& ' oodel) hem , to$
drienlcal tue, td t ltijkua. Yap GALEN ,fchoolldoor dulster. nis lliet llunnen ontdal lkcll, wi e en hoegrootzillle beRrijlef: warell, gafgecn antwoord, dan metdevollelccg val,zijn gefcllut, ea ttof de vervolgers zodanig. dat hun moed en R ileu te gelijk nederpielen. D le zelve floutmoedigheid begat,
:em den volgenden dag niet. zigvan deEngelfchen otltdaca kebbcnde,maakte bijjagtopdrîeandereSchepen4welkehij voorD uinken. kers aanzvg, dGcll die hem , door daislerheid ea
J wederom op een kluistogs Z meland ten cnker,van W;,r hi Va n d e e z e n l i e p h i j i n T exelbinnen. N,van zijne uitzeilde. de Ad mi r a l i t e i t ve r sa g gedaan te hebben,ûzk veffigtingen aal de Vl oot l litde zond afte hnclen) llijwederom in Zee,om
ln de Lente van het da= op volgende Jaar, overgegc,: zljude op he( Schip Maurits, gewapend met;gtmetaaleu
flukken el1 veertien busfen , en bemant met 87 koppen , iiep CORNELIS JANSZOON HAAN, wcderom in Zee.
llij,u lxl ens oel zedvn togt werd zijnZeemanfchap enmoed op deProef OP wjey dljnGg weder, ontdekte hij,op den morgon reflcld. . -. Schoon de helftzeak! van dall 13 April, viarSchepeq aaa liJ
de. ker,wenddehijdewK:y3;Ttgeeq den vijkal zeerverbzas Eeq
GALEN.(JAN vAN)
'J
Een van de vier Schepen fcheidde zîg v= de anderel, d:e. door JIAAN flults werd nagezet, en welmetzo veeldrift, dat vzx C. . TLEN zo welIIAA/ a1s den Duinkevker uithetgezige verloorkdoch ziin moed begaf hem niet. El1, egrcr, badde
mellhet gcen lafheid konnen noemen,indien hijallten voor dtie zwflare Scllepen geweeken ware. Hij zat lles op dea vijald anll,gglerhaalt lwt agterie Schip,en klamptllataaa
'
boord. F1! 11(s fpfeng matloos over , belnallt Jen ovcrloop v
el1 verflaat vall dul l Scllippcr, datllijeen Lulnecken.,en de twee nnderen Duiuket' k6t's warail. 001: waarfthouwue ueeze
kun getrouwulilk, datzi;mocsten toezien, clzo de tweo andere Schepen opéepropt met volk warcn . en zig wei ver, weuren zoudcn. Dan vzp: GALEN , in plavls van zig dooydit berigt te l:zate11 zffthlikkcn, verlaat den Zukccker ep
maaktjagt op de Duinkerkers. Deeze hem zfende uadczen, en buiteu flaat om te ont' .'ulgten . neemel) de Zellvn i11, me: oognlelk om hem aftewagtqn. 1l1 hetzelve oogenblik begpp het fchieten van wedergijde ,en dtlurde mem'dal) twee uo ren. Schoon het Scllip slasrt's met kogtlgaten a1sdoflrboord wns, vefloôr de lleld den moed niet, maar volhardcntle il
dell flrijd, bfagt hij deu lth:ik onder de vijunden,die hes OP een vltlgten flelde. De groote ûeng van del) kleini.
D uiitkel-ker , die overboord was gevallen, kwam i, handea vall den overminnnar. D e Hopman rAxszR bedong voor zig
en zestig dzrzijnen hetlceven. Terwijlmen hieroverb n. delde, ol ltfncpten tIe andere. VaN CALEN bragt, in eea hevi.
gen Dorm , zi jnen prijs binnen. M in gelukkig was aaaN op deezcn togt, die midclen tusfchen twee'kloeke Scl)ljxea verviel. s/ant fcboon hijhet een in den grond gee ord,e1z
hetandere op de vlugt gedreeven had,lietllijàelve 'erhe(
levell bi l. VAN GALEN, getroFen over dcn dood zi jns boe. zemvriends, verzeldc, meteen treurig gelaat, deszelf: Ijjk. Nevens de dankbetuiging van *sLands Slaaten, werd l:; Js voo: betoonde dapperheid, met een Gov ea Xeten bcgiftigi
Na zilnen vrlend de latRe eertehebben beweezen,:ak hijwederop inzee. TweeBi3kmmjph'Zeeroversontvlugtl*1 hem tqr naauwar 4pW . Op d. k>t va Npns egem @!1t!
t6
GALEN.(/ïN vlx)
ontnloette hij een A'ieuwpoorter ,JOHAN ANTl1OWlCz:()N ge. Daamd, terq'ijlhij bezig was met een Ilollgndphe Fluitte velmeesletell. Doch zo haast kreeg hijvAN cA!.eN nietin #:
gezigt,ofhijverlietzijnellprooi;macrkonzijnellvijandniet ontkoomen. Hij werd bi jkans zo fpoedig genoomen,alsin. gehaald: en te Atnlleldam opgebragt. Een maand daar na, ontdekte hij, op de hooçte van Alneland, een Vaartuig, waarop hijterflond jagtma:kte. Hij klampte hetaan boord.
HetwnseenDutnkerkschJagt,'twalk zig manlilll verdet lig. de. Doch daarom ook te feller aangetastwordende, liethet den moed zakken en gûf zig ovcr. Deeze R overhcd het OP T't' tesland gemunt. De Bevelhebller,zijnde een Fl-t -csvan af-' kolnlt, Fa3 voofneemellsy over de kY ltten in te booren, Ver. molgens de vermogendie huislieden 'snagts van hult bed te
ligten en weg te voeren, om dootgrootIoFgelklzijllbeurs te vuuen. VAN GALEP brugthem tezllnpeldam. letdiergelijka gelukte hel n nog il1d:tzelveJiir. hleteen derde Schip geraakte hij in cell hevig gevegtsen ovefmeusterdehet. VAN czla: !x,fchoon daarbijin de zijt legewond, fuhonk aan del overwonnen Hopman y JOHAN VEDRLJTE ,het leven , voofhet u en de zijnen. Dien buitbinnen gebragt hebbende, en vaa
zijn bekoomcne wonden geneezen zijnde , flak de HelJ ': in de maantl November, wederom in Zee, en begar zig llaat de Zoni. Indien de avond betnietbelethad, zou hijvau nieéw's an D uînkerker veroverd hebben lli j onthield zig
een joos tijd op het Sclager Rif, tot dat* Oasterpâe Vlootuitkwam, wclkellijbehouden binnen bragt. Hijzelf bleef il z Zee tot den 12 December, wanneer cen Zuidooste
wind de llfoomen en gaten derZuider-zee metiJs bezette; waar door het Sckip niet weinig in gevaar gerackte. Daa
een fpoedige dooij gaf gelegenheid,hetanker voor Aleden. J// '1 te w crpen en 't volk aan laud te brengen,
ln het Jaar1634 eerstvrugteloosjagt gemqakt hebbende op A 11 D uihkerker KaFer, viel dezelve, twee dagen daar
ra,hcm in handen.Hij fchonk den Kapiteinhetlevenenzond btm op naarAmtlelzaln. Op den tweeden togt ontfnapten
Doch een Duinierker Fzuit.voor. geeveat le eo .Flinla6idn''t4 zijn, werd,n: onderzoellv= :em twee dier R overs.
Z:4-
GALEN.(JAN vAw)
zz
:câkenj doot CORNZLIS SIMQNSZOON genoomell:en naar he: Ftt' e gebragt. De Ileflierders derZeeaaken,toen te M edentlik zijlde,gelastten vaN OALEP ,daar hetallkerte werpen. M aarde Held,tejeukerignaardennrijd,konnietbecuiten . dellZomeraldaar te vertoeven. Hi jhun 'sLandsllelang voor
oogen flellende,werd dltbeiuit veranderd.enhijwederia Zee gezonden ; doch een hevlge florm noodz:akte he'n : ter zelver plaals het allker te laatellvallen. 'tschip fpoedig her.
neld zijnde. flak hijwederoln in Zee. en ontdekte,op deR eefflenmorgen. tweeSmakken, die om de Zut 'd wilden. VA> ezcsw'jaagde beiden tot kYl' k e Zee, en klampte de eene ' nknrkersmeenden he(mer r2 de andere aan bootd. De Dut een fkhuit te ontvlugten; dan zi jwerden van de bootcchterw hRald. De andere inmiddels voor tzeilende, w/rd éën mijl Bezuiden P j'k agtervolgd;alwaar ze geen kals ziende he:
gevaarte ontkoomen,hetVurtuig op Rrand Jaagden,en het volk zIg duinwaart!begcf. DeezeSmakken warenop deBre'-:rl veroverd , door GâspaR c21N$âN. VRn Oostende. Drie dagen daatna,ontl noettt hijtweeZeilenaan lii. M etallea
fpoed maakte hij daa?jagtop,-en in den nagt zig meestervm
't eene. Deeze ûoutheid gelukle: WantditSchip,uitN oor. w' egen : den fleve: na= Hoorn wendende, zonder eenig convooi, was door den Duinkerker Kaper, JosAp wELLARTP gelloomen. D och deeze verheugde z1g niet lang metdiea btlit. W ant IZAN GALEN in Te.Yelberigt gekreegen hebbendë van een vijandeli jk Schill voor Ameland, Rak terflond ll: zee; en onder den waI den Dultikerker ontwaar wordendes
was hiJ, tegen den avond, hem zo nabij dath1jhem befchieten kon. Hij bleef op dien zriâlld den gzntrclle :agt b1j hem. ln deu morgenflond bijdèn wind neekenkle,zogt de vljand hem te ontvlugten1 dan dîtnletgelukkende:fp:ar. dehijkruid enlood,totdatvzN CALEN hem nabIJgenoeg w;s, om zeker te tleFen. Na een hevlg gev:gt van vijz W fen > moestdeFlui t,gewapend met z3o m:n, en 13 ilzg. rea bulfen, zig overgeeven. In plaat: v:n deezen atleen.
bqd h1jmettwee Prijzen kœlnen binnen kolën. W antondc Borkom ontdekte hi j.te loefwaard,een Dginkerker)deeze. doorhem uitd:q wivd gqlla:ld, ko*tvoer de beeg en on* x7JL Dxë.L. g :e4
z!
GALEN.(JAN vAN)
der bereik vgllllet gefcllut, om voor den wind te kl' ilgen) u/aar dot)r liij kalls kreeg om te ontfnappen. VAN GAtEN te lact zijncn milflag ontdekkende,hem dell wcg nietle lebbea crgcfneeden, moest zig vergelloegen, met de Fluitclleen bin.
1:e11 te koomcll,en de gevangcnen te Amjeltlal u OvtrtegCeVQl1. N og vöör het eillde van dit ,J aar.a1sConvooijervaneen
5'100( uitgezoldell,bl' flgt1il *&il ! de1122i1d J3luarljV2l1he1 Jaarz435,de Vlootl1Ittla Zond il )het k'tie binllen. 1)us lang gcflillgard door flormell, en gezegepd door overk vinnil:.
gen, beflaot hij eell wcinig rtlst te neekncll, cn gcduurende dit J2ar aal 1 Lilnd te blijven. 0P hetseinde van de maalld
Macrt vcn llctJcar1636,flcxllhij,iI1diellstderAdpiraliteit tyZzlpcrvlam ,wedclom inZeq,methetschip deBul. Op de h-ool. dfcn 'e Kust maakte hij vrugteloosjagtop een Duinâ' zrï-cz-, docll veroverde een Pijnas,die hijaan den eigenazr â
.
te rug gaf. Op deezen togt, 11a een llevigen Rorm t: hebbea doorgeflaall, ol ptGlaptel) hem meer cntlerep ; van vier Kaperr. fchepal, die hi jtotop de Esg:r./i/i: Kustvervol gde,enwacr . V2n t$l'00 op f lrand gel Aagt wçfdcn , vcroyeçde hiJ . ,c?éJ .n.
Alet dicn prijs viot geraaktzijnde,zeilde hijvoorbij'tEi. lalld#Nngt v :alwaar zig - een Vloot van cl1 En #-gc#ci..Zcilen ve r t oond e . i ï l e : e e n Vl oot S paans c nb ' aal . t l e l' s meentle onze h *
l'c.r î*en Admira. 'lopolltboden,werd1)iJ su:zet jnScllip el1prijs, -C - -zi l :car P ,i' /spp azzi gezonden, alwaar hiJ den tijd van.zevea J macndell in crrest blecf. Na belloonlen ontflag , flak hij. iù Aptilvaa het Jaar zdgg, mct hçt scllip het ïlslakende .
IIa'/om in zee. e 7ia -.fîj-ekker. yz'weder .#' e *'n maakt ' '-ct oo â e *en Dut .
.
.
*
.
.
. Eenlgen tiltldaar. na moette i llj ryllllc qnl .,vij1sclzz f ont v' 1 voo .l Il . pen, vicr van wqlke Deentn wcrcn, en éél 1 van .Lubeck, . Volgells gewoonte bzv.ral hijl -.. De ! laatfle, te 1k11te fifllken. .
,
' hoorzaamen, lostte eell ûuk, en ver. trots om d* aar cau te ge
volgen!laderloomçllde?fchootllijandctmaal. VAN GALXNP belreeçn voor 't ona lloeue ner M eesters. f&paarde' de : * -k *., *' n zi 4l J' be ' '
Al kelanv dapr Dals over,bi jden Admi raalvAN DoFr,enm r * wN.*' ' .
% it ' dec tervgtogt, vuoc h-i#wp-rt. ,eel! smak in brand #e.
GI!-E&.(JAN vzH)
':
ref klootcll tehcbben, kwaln l liJ -,in demcandJunil,binnen. X '/rt dcar ;:a Tvetlcroln ln Zee geraakt zij nde,bragthijia /.nkr.îf' jk-egcn t!e eerRe tijk ling dat x3 Dttt -nken.kels naar de J<*':t.,//L..72C 1(uS: de f lcvens wcndden. Zonder tegmlûand llu'amën ruim tweé hondefd Koopvcart lers, den lï Septelnllur, ilct /t '. ' a billncn, en drie dngen daar na voor de Stadm
Gmtrentkleezen tijd, werd vAN GALrN van een vrcellijkeé 1!, Jr1n balgopell, doch kwam gelukkig, voor het einde van .
Jaar,op deRheed 'eV. 4 : , kN GALIIN metde LentevclllctJnar1638 in Z0a ge1 ranlst zl jnde, kruiste eep geruimel ti)(. l op de Nvolvlfblm 11lT9t, zonder ecn vil -a? lklelfjk Scilip te ollktlel s 'ken. In dea Zomvr, 1)a een vervacrlijllcn Rorm te hebbelldoorgetlaalls kwcmell bij llem aan boofd de Kapiteinen ltoo!lel1 JaERs. Yl :LD , met Iast aoll bem , om het vaarwater te beveiligen.
hlaar gcl lootlzuaktzfjlltle om il 1Dfal-douw binllen teleopell:
om zijn scllip fchoon te maakcll,bczorgtle lijvervolgci/s de O0ît3'. çG:(1el-S el1 Cottensuî-gfl-n eel l Ol lbelol llmtrd' o te ru<
r0l5. Ilij zelf wendde het cfccr na na Ea' ensulg , om hec Scllip vcn de cnngegroeide mosfe ulel te zuivercnI)it verrigt, en, in 't F//-c, berigt van he: il1 Zuc zil -l ) vaa zevell Duinkerkers ontvangen hebbende, flak hlj, metllog vier ont iere Schepen, in Zee. iï' let een dij -nzige lugt, dez
natlemidtqcgs, ontdekte hij de zcven Zeilen, die voor dea lvind op hem cfkwamen, et 1 lli J - llaar den wal, om zc ia
zijn zog te kri jgen. Dan toen zij meergeladerd warcn,fhken ze bij den willkl. Strcllswicrp hijhetlnedc overûaag: vervolgk la ze, zetta nlle bovenzeilen bij,en l twam hun zo 1)a> dc: hij dezelve metgrove busfen befeikcn kon; nog. thans olltfbaptell za hem , lnet een donkeren motregen. D it
dan vl'tlgtcloos nfgeloopen zijnde, keerde hijncar bilnen, riet zonder gevaar van door wolderlijke dfcail -ingen des waters hut 3chip te vel. liezell.
Ilet Jaar Iöqp,beroell :d doordeZeefagen,dacrin gele. vetd.werden bijden vijantl,metallell ilver, dertig Schepea toegerust. om de Hollandjèhe bezetting voor Duinkel-ken op te iacn.Zijllwamell.in Zee onder den AdmiraalMlcHlEs &-z N& * . I Dowx. De toeleg werd gelgkkiger aallgtvangen, daq B z
V01*
Ao
GALEN.(JAN vzp)
volvoart, doch benarde de Spaanpken nietweini g,in hunne loerustinge ter Zee. 5W !1t'de voorbaatigflcn dar Duils. kerkers werden genoomen. Het Schip van dea Onder-Admi. raal geraakte i1 brand, en het overfkbg: kwam tc naauwee llood . geheel retldeloos, brnnen. Door deeze nedellaag werd
*svijûnds voorneemen verijdeld. De toebereiclzels waren re grootom velborgen te konnen blijvcl. I)e Staatcn befloo. tell hier op , zi g ook il 1 behoorlijken naatvan tegeuweet te Pellun. In de 114p flel;kruisttede onfler:ijke M.H.TltoMpa De vijand wcs,methetbegin v&n de maand September,ui: Gallick -en gezeild, ollzer den vermq,rden ANroxlo o'okurp.
Do,de Admiraalen ANDREO oz casTRo,vanCapilien;pznao De quxllezox, v:n AT apels, en cndefe. metzavenenzestig Zeilel l, en bemanl metcs,ooc Zielen. 3*Rom > ontdekte die magt: ten Ooslen vau Beve jer,metiegts twaalfSchepen, doch'fchroomde niet, daar mede die gedugte magt onder de
oogen te zlen. Hijûreed zo ge'ukltigl dat de Spanjaal.ds, 11a een ruw ontbacl', niet zonder merl ili jke fchcde, om de N oord, ntqr de Cingels deillgden. D e voordeelige fcbelmut. zeling deed de dapperheid ten teppuntflijgen. M en bef loot, hoe hachlijk ook de kang ware, dien te wangel). A. len n,m ket maanl igt te baate. en zette hetop deSpaall fchvA'Ioct
aan. Ten twee uuren nam de flrijd ecllbegin. ZIjdrcaveq
te zamen ncar de Hoofden1gqande de vijclltlonderDuinz ten znkcr. Jlinnen een mzalld was hunlle vloot, door meer dan Ioo Schepcn, bezetr zo dct men , in dicll Ocrt, immera
zelden, zodallig een menigte vanSchepellen volk bijeen ge.
zîen had.T2OMPzijnemzgtdusvefmeelclerdziende,bctlooty metgocdvinden van den Zeercad, ziille Scllepen in zes Es. quadefs te verdcelen. D e Bevelhebber pi swvs llad last, onz
=etagtScllepeu hetZuiderdeelderSpaanlèben aan tetasttelt; TxoMp moest met cgttien Schepen,waar bii zig MAN cAtax bevond, OQUINDE aanvallen : wITTEN wlTrsNszoox zoa,
=etnegenentwintig Zeilen,nevensSANEERT,op deEngep ne
pasren. JOHAN ZVERTSZ, de Vielde, moest IOPES DA IA: beûrijden; Jonker cAms, de vijfde, moestafgaan op dea D uînkerker MlcnrEt Dozx; en HODTEBEEN, met hetzesd.
ElqaAder, zou 1e: Noœdqaindiipg4n. lteed:lang te vo-ea 1w@
GALEN.(JAN vâ>)
#&
had vAN GALZN blijken van onvert khrokken moed gegeevenq die ook nog nietverflorven was. Hiiwellschte niets vuud. ger, dan de gelegenbeid , om ontler bevel van een allder te
overwinllen en te fllijden:ten blij 'ke dathijzo l-kwaam wa: Jc gehoorzaamen en te wlnl len ,' als te gebicz 'el1en te trium . pbeeren. Alen flreed hier lliet in een eenzcameZee yalwgar
de uitkomst.die zomwijlen voor lafhvtigen guniig is,eel) ol lzeker oordeel doetvellcn. 't Gevalllelde hieriederf1e!J op een cj nen tooneel, clwaar de misûagen even min bedekt llœntlon, a1s de grootfla Heldendaaden. ln '(aanfchouwep vall
1. . 'rp/' . -zp' â-,voorhetoog derEngelfchekundigebeoordeelaars, flt vnd hct geding beflist te worden: nameli j -k, of de'meerder. (l' ver de nlindere, dan de mindcfe over t!e meerde mcgt zou zegevieren. Dus vel'wagtte mcn m :t ollgeduld, ccn wkn de
eereprijszou worden toegekelèd. Iletwasciethetleven.niel t1a rœ m , lnaar hetbehoud vau 't Vaderland hing voorde on. zen aan del l tlitlag. l)e geheime Raad van M adrid heeft het waare ooglnerk van die geduchte Vloot voor a1s nog vet.
borgellgehoudcn. Onwaaîfchiînlijlt is het tlat men totovervoering van troepen ncar Duiukcrkcn,ofbijtland derEngel. Aziri;tegen deSchotten, zo veelfchatszouhebbelltekosten gelegt. Eerder mag mel gelooven, dat ket op de Eems ge. munt was, om van daar in D uitscèlani ' l te booren , eu de
Hollant lcrs in dcn Ooîterfcnen Ilandel te benatleelen. VAN GALEN behoefde, ter aanmoedigilg niet vermaand te wo-
den. Hij dan iuift op de dikRe drommen il, en was overal alwaar een man vereischt werd. Thans met TnoM p
vcreenigd,ontzet hij EvExa-zas en MuscH,die, met' zijnen btlegrpriet# in de. Gal detijvan'tPot.tttgeescâGaljoenMATER Tlltaesla was vastgeraakt. Alaar dit groote logge î7aterka. ûeel, onderbevelvan ooclAs, kon nietgedntert worden, om
de meenigte des volks:noch om zijn dikken huitdoolboord wordem V Ax OALBN zond 'er twee Brcnlers OP cf. Dan het werk w efd, door drie anderen, gelukl kigcr volvoerd : want de
Tlttl'efta gerackte zo hevig in brand,datMuscll,nlet6)* man , DocTzs in de lugt dced vliegell; nooit loonde het bux.
verminkte menfchen, bij meenigte in de ltlgtzig ol:llc-ttv-: Tusfchen de Ilaofkn kreeg vax GALEN een Galjoen,lllrt 31 zwaare busfen,in 't gezigt, en, na ecn weinig tegepkî'cc'r,
in zijne magt. Een ant ler llietmilllcr zwcar Schip iiakl11' t J uh insgelijks verot'erd, en met 2t1van dezijl1c11belnalid; dohetzonk,met4ookna3facrtlcn. Tefwijl tIe Staatikllen hunne kragtcn dusvoor Dltt-ns tc werk flelclen en eel he roemrijke zcge bcvtlgtell, laklkl, 21) de D ttiukclkers tIc llandea rtlill), en ncmcn vurfcheitlell lloop. vaarders wcg. D i: ollgeval werd verzwanrtl, door een hcvig
onwederydat,metden aanvnng van hetJgarzsa.o,'zig verhief; waar door vcffulleit len Schepun vernieltl wertlen.
Vier S' taatjè, qe Oorlogrchepen, wagtende op t1e Oostill. len, van dc D uiukerj'ei-s, zo cnvoo:zfen: dischvaarders, wer, overvnllen , dct een van hun genoolnell, c11de dri'a cntlerea ten onbruik werden gemcakt. De Beyvlllt lilellbcloll der 0. 1. M aatfchnppij - zollden veffcheitlen ltoeibootel, ter verzerhillg van vAN GALEN , af, die de verwagt Wordentle Schepcll ge1ukkig billnen bragt. 1i 1 't vol gende Jaar verlooren de Duinkellêel's ruiln zq
veul,a1s zij, in het voorg .aande Jaar. gcîvolllltîl haklkltlil. Taozlp,lnetvij -i- van llul l, flaags geraakt zijnde, naln 'er
êell Vn11 en Verjoeg de Vief zndelel. JAN EVERTGZf *,111dl u HABRJN en DE DRUIN , Vermeesterdel l 0011 iùder ûez l )?gcb . rat.
VAN GALEN y in het vol gelldaJaar, ter gTe1 zë * ltl ** l1J val)da @4 Bergcrvloot, uitgezeild zijnde,ontdekte, 0P lIJil t2:tlZt()s'r:> twee kloeke Schcilell. Ilet geval was nictgtlllllig. F Zl *J *tc.
gen hem aanleggende, kreagen den wind to: hun voortleel,
en raakten, metdel avolld,ui:zijn gezigt.Totvijf maalcn toe had hi jJ 'agtop den vi jand genlaakt, die ltuln teiz :ells out. flapte. Zopder twi j 'Gtl iaperda Ilet aan 1)er Sc p : want . ii
GAL:N volgda, en wagtte da: hct agn boord geklai llpt zotl w orden- Dan de Kommandaut van dat fchoone Scllip was. lafl .3 artiz genoeg, onl cp da L-oul. 1 r D utli. q' cl' -L -z-rsaf-tue .q d .e dtilt,
GALEN.(JAN vzN)
.s%
deillzen,hijgaf hun dus gelegenheitlen eel lruimell weg om llet te ontloopell. VAN UALEN zette llem flotlteliik 11a;ea
hem.eindelijk,onderzijl)bereikehebbcndegel :reegûn,lostke hij het gefchut. Reeds hield hij zig vall de o%'2L-yvilllliag ver*zckertl, wanneer onverwagts da willd drie llreelen uit-
tkhoot, tot voortleel valldcn vijaltl. dia. langs dal wal, ruii nfchoots vooluit liep. Doch i11 lij bezelwurtlende vatl drfe kloeke Schepen, kon hij waarfciijlllijl:llergevaar niet ontkomcn. Den moed l 1ntlhijook reet ls verloorcn,Blindell en Bramzijl ingehacltl; kiit nszttegen(la. lntle went lden ze alle drie van hem ai . Dtls bleek llct, welke Gloodaarts luen il: .sLallf ls dienst had.
VaN GALEN nimmermoede v:n zil -ncn vijand te vervolgell, slttlos aan eed en pligt illddgtig, lllanl . 'toj dot ' lr ziJ -11 O! 1OP. bout lelijk najaagen,die lafharts,olltijtlig en geveinst, dapper. Ilen voorbij gcflfeekell zîl -llkle, volgen ze heln ach:er na.
Alet Lijzeilen onder en boven, hield lli j dan vij -clltl, dca gnntl kllen nagt, in 'tgezigts doch met tlell tlaagerazd verlam
hij hem nietmeer. Toen lltldeeze kcns was lnibl:111:, zeilt atT#' l>Arertl hij de Portugeefc, îe Vloot te gelnoete. VoorIvF dezelve ontdekt, en een deel blll1ell Texel, el1 eell alltler binllet l 't Vlit vcilig binnen gcbragt. Vermits zij -l Schip
vervuild was, flak kij naar ivlcuw ffzzlcelover.om lltt te laaten fckoon maaken , na clvoorcns afll praak gemankt te heb. bztl, dat de Kapiteinen DE CAz1S1 D2 ZECUW el 1 GâRRIEL : sl. 'eI 1 ollu ler ziJ-a vl agge,zijne wederkomst zoudal ! arwagten.
1l 1Jalijncarde 11p/7Jrf//:'-Je kustkeerende: werd hijvijfmîj. ien van de wal van een veffchrikkelijken florm btloopen.el1 geraakte i11grootergevaardan hijnog ooitgeweest q'as. 'l-tlen ln. at l tlen dood voor oogen zag : cn hetSchip tlond te flranden,
flilgtlal J - van bovenqwerptcen touw om de fpilye11l2athct %cilîp, met Iang bot bij 't plegtanker, rijull. Llct de val deszelven draaitle de kielen kwcm danr voor op. Retldselooz el1 in hct uitertle wY l a.;t a e .2. r zet hij het naarbinnel l. Dcn llet onge:':1 fL*' . 14el 1 zo :JSVcrgeotel alshatvoor bijwcs:wantia
allerijl het â'chip we' klcrin l1. t1tgebragtzijnde. Svent lhijden i' keven naarBtigen , -22A' co:'qvegcn , el 1kolnt.llietztlllder geka,r van zluken, duo;tt:1i' zi:, meLde Vloot weklel il1ket Eiie. B 4 D'
,4
GALFN.(JAN vlp)
Aq
D e rus:, welke deeze onvermoeide Zeeheld gelloodzaakt
was te neemen,dutlrde nietIanger dan totden11Februalij
van hetJaar 1ö:3;woronde toen zijnezorgeenbekwaam:eid vereischt om eea rlj: gelaaden sheepsvloottegeleiden. M ctzeslig Schepen uitTtxelin Zeegeloopen, komthij, deq z2 llaart, onder het gefchut vall Lisson ten anker, en veo
volgen: in de Stad,om aan den Koning zijne La3tbrieven te
behalldigen, In keteinde desJaars: lnetdell SpaanRhen Gezantaan zllnboord,endeLisnonRheVloo:oaderdevlag, kwam hijin Texelte rug. lletJaar :644 levert weinlg ûofe op , wijl het nu bleek,uat de D uinkerkers genoegzaam buiten adem wareu.
Op den laatflenMaijvanhetJcar1:46,W:sVAN GZLEN me$
rz WILDZ en HAAN wedelom il1 Zee gdflooken :metdrie gekuurde Schepen van de 0-1.C.om de thuiskomende Schepen
:f te wagten. Binnen ze: dagen gcraakten zij inde buishavem vanEngelanR. Hiernam hijonderdevlag BoscllHulzEx ,om m ede op de 0. 1 Schepen te kruisl kn. Boven F4in' e :9//2
ontmoetteb1jdelntlircheVloot.flerkp Schepen, waarbijzig twee W estindischvaarders gevoegd hadden. N a deeze veilig
binnen gebragl2e hebben,wenddehijdeflevensllanrdeFrzz/l.
fchekust. Binnen weinigedagen kwam hi j,meteenaanzienlijk aantalKoopvaarders,terug. MethetbeginvanhetJaar z647werd die togthervat.OnderSt.M arten werdhijeerst van een zwaaren florm beloopen , en daarna van eel l hevige
giekte aangetast. Dan het beil des Lands meel.tlerdan zijt: eigen leven achtende, ging hiJ, hoe ziek ook, weder aaa boord, el1naderdeRet Tand il1een hevigen tlorm ,bijzig heb. bende 2o Schepen. Zo dra hetonweder bedaard was, nood,
xaakte hem het ijs,can hetEiland kFigt binllen teIoopen. M ij pvçrwi . nterdç hier. en zçild: vervolgens naar h:tVader. land.
N:een korte tusrchenpooflng van cgtweekell, nreefde hiJ>
ln94begin van hetJaar1648,voorbi jDuinlen. ken enkMkt, uvar H'ifant. Door verfcheide flormen werd hij tnsrchen da
W' lofêen geningerd, en kwam, metmerkelijkgevaar,ondcr
de $pr/fp:l; hier llep een vaartuig voor hun over, daarhij I,94 op mvvkle. D: vezvpludc dcinsd: tQl digt bij Fal. 1 n'ouin,
GALEN.(JAN vzl)
œr
mouth, werd aldcaringehacld en bevondell een Fn nîchman te
zijn. Zeer gedllldig verdroeg vAN GALEN aldaar den ûncads :em door een Parlementsjagtaangedaan. l3lie kogels werdell hem , ui( het grof gefchul, toegeduwd. Indien mell niet
lladde geweeten, hoed,nig een Held hi j was. zou mcllbem v:n 1afheid befkhultligd hebben. Een geruimen tijd had hij lusrchen Ilet fant4Jkïgt, de Sorlings, Rochtl,Bourtleattx en St. A /rzl' a, om de Koopuardilt khepen te befchermen, gezworven, wcllneerhiJ, op bevel van de Admiraliteit, in *t midden van Augustus, voor Scsil ten anker kwam. Na
vijf weeken ruslens, hervatte hij, mct Kspitein HOLA e11 zestien Schepen dell vool'igen togt. .De wind noodzaakte hem , met de gantf leVloot,onder'tWesteinde van Jkîktp te ankeren. Dq gelegenlleid nodigde hem , voet G:n Lantl te zetten, en den gevangen Koning te g= n begroeten. N evens de Kapiteinen vAx SOLIXGEN , EwouT en vosKulL werd hem
de toegang vtrgund, op dien tijd,c1shetParlementgeulag. tigden :fzond, en een koets lnet zeS paarden voor dell 1(0* ning , om hetgefchil te beoegten.
VAx GALEN door gemelde Kapîteinen bcîigt zijnde, dat qldaar zig op de R heede bevond een Fluit, toebehoorende aan de Beûierders der Zeezaaken binnen H oorn , doch vervreemd
dooreen Ampeldamsch Koopmzn,totgrootnadeelvan vetfcheidene Iloorenaarq,vond hijraadzaam , dezelve aantetas. ten. De zaak kon gevolgen hebbcn,indien hij te flout. vall devriie kustder EngelRhen. een vijandelilk Schip affleepte. Na rijp overleg, verzeilde hijnaar Pleimoltt. b,metlsstaan de andero om op hetSchip te pabfzn. Doch ten vollen on.
deîrig: van de reis dcsdmpe6-hen Koopmans, wagtte hij hem buiten Goudpcartill. Gegrond was zijne onzekkicg; uevenanegen EngelftbeScbepen,zag men deFlltittcrzijde. De Schipper, bii hem azn boord ontboden zij:lde. toonde een valfchen veflofbrief. Afaar vaN GALEN , te fchranger om dus bedrogen te worden , beval dell Koopman over te koo. men; die eerst weigerde, maar ten tweedemaale, door dreige.
menten geperst. ,an boord kwam, waar op hij terfloe in verzekering genomen, en het achip, met een andere Scbip
jlery nacr Tcx'lgczondcn wer/. Dooleen Etlgfiîchman bo D5 rigt
1:
GALEN.(JAN v&N)
rigtontvcngçnbebbellt lavan twee ItlfcheFregattenyontdekte hijden eenen ltover, maakte 'erjagtop, onderf khoptedien, tuFfcllen de Sorliilcs cn Engclwndseindy e1 mgal:te 'er zig Mleester V;11.
D e W ctle mPtSpanjclnditJnnrgeflooten, bennm de A%. #f'r/4,,#/: '7;c l-lcldcn de gelegenl:cid , om lauw'fen te bebal.
len, tcn grooten dccle. D a:l, voor onzellilcld.bleef aIs nog ecn ruilll vclkl 0) )Cl1. 1Y 'rtl1 -ft!n(le op dcIerjl-seRovers, lliclkl hiJ '' .lat vnar:vcter fc. l:oon. Daar op ol lklefenaln hij dun togt
tegcn de J,1( , *0:/b-l 2eZcerovers. ln lctJcar 164:yeen gcrllimen tijdNil 1deSpatinfchêZea gcfukkeltl hrbbenk le:vcrloor hij den besten tijd zonderietg op te tlocn. Hicrom keert la hijnaarFrankl-ijk,alwaar hi j, vle af totOP door û()r111,in groot gevacr gefaakte;hij dwcal' de kust val Pol' tugat. Van daar weder il1 Zee gc/looken, ontdekte hij tq' ec ltovers van .zlgîers; beiden lagen ze le
Loefu' aatv d. lliy'washun zo digtgelladerd, datmen hetvolk gemakkelijk onderfkheiden kon; doch de avond verhindertle hem om iets te ontlerneemen. Op heteelle Schip was de Bevelhebber,R enegnat MUHâMEI) VISCIIBECN VâN EGMOND yb2. lor verfchcidelle fchelmt lukken. Geel l Van beiden llakl rugt dt lust. met hel n del dag cf -te wagten; in den.wind. liep hi jmet
den Rover vallBai-sarijen heen. TerwijlhijdusJcgt.mack. te, deed 'er zig nog eell val) Salec bencvclls een lrIwamsc.b I n m i dk ' l e l s Pa pt e de wi nd Fregct0p. ;hijboegfecrtlenaarhey Echip vallSalc:, (len gcntfkhen nngtdoora Aletden oclltend-
zond een voordeelig willtije kril -g .ttlptle, kreog 1)ijmi zte, ()l1dell ltover olltler het fchot, die llûln lnet fcl lieten niet fl-luldig
bleef;docl 17ijfchoottelkensmis. Een fchotdcad zijllwcnt ter llek ier llorten; eelijzera llogelwicrp zijn grooto flelg eu bzzaansmast ovA boord. Ilet vaartuig, bemand met 16o kop. el dus in zijne handen. Voor Salcc, il1den avolld, pen, vi het anker llebbende laaten vallen, vcntl hijcan Zeefchuilncr
digt onder de Stad; T-AN câLl tx liztdaSvittc Vlag waaijcn , en losttc een fluk. Hij veruvurde, daag: daarna.nog eea Schip,:1sooll een FluitfcLip,'t well t door eellZeeutbf 'c.' kz' ;J kenegca t v e r o v c r d wn s . Te Po i ' t k l l a r i a h a d h i j 4 l $ 4 f t t t l l k f ! n . VK zgtlen te Ontvangon %.C=7 5.Jz. zk0tt vz fcavk'z n.
llc:
GALEN.(JAN vAN! v
. ..-
-
g. y m
M et de boot derwaards gevaaren zi jntle, fukkelde hii zo jang, door hetvelrigten en i n orde b'ellgen van zsjle znakell, lder de Statl Iag eellBark datde zvond reeds guvallen was. Ol mettwintîg mcll. Digtd7;,rlallg .srouicn' . 1e,urcfd 1)ijvan dc. k l , d i e Vt l f l r t s l l ad e f e l l do y l l klncrlta lliJ ' terflonl ' zolve govol1J .
het gevaar,vcacr iù hij zig bevolld. IdiJ -zalltdan naardea wa1, en welltlom Po3':-5Ial-ia wedelte bcruillcl. 1)ell:oordenaars hadden I5 rielllen aallboord , en dus te vcelvooldee' l xn den voortgzng. Zi j gieren hem dan op zijule, mc2 cen groot gefkhfeeuîv, pieken, daggen en fchildcn voor t len dag
haalende. Een fleenfluk zou in de boo: zijn afgcfchoatell, -1 da vu. 1st, op dea w are vAN cAsc?J nict, met de degen 1 aanfleeker canges-allen. jnen dermaate om hethartgeflaagell, Da fcllril &vns de zi dat zij, onnangczien het bavcl, om de ricmcn in plcats vaa eweer te gtlbruilen tlol nulelings door hetwalcr heen llenad.
den. Ollverfchrt lkkel flond hijop de plegs, mctllet zwaqrd i!1 de vuist, van achtel. ell van de zijnel verlaatcl:,e11 vaa vooren door twilltig m an aallgevallen. î7arell nietdz m oorde. naars door hun getal aallgel nf ledigd, zij ll lneesterlijl gebrtli. ':
van den dcgen,c11zijn ollverzaagde moed in het uiteflle gc. vaar, zou hun allen verbaasd hebben.
Dan eindelijk alemloos, e11 verzwakt doorzijlle wonden, kwam hij te lorttegen (!e mccnigtc. Ilijneemtdan del)bertted in het water,en roeptzijce matroozen te hulpe. Dee. ze, cle gehoorzaamlleid nietgelleelvergceren htbbclldey deud h' at gevnar val hunllen Beielhebbar 111111 ten anlpvnlfpoedcll.
Hij zelf,met een fidi llVoofuitgeflalnta tfofeel uitdenh0OP zo gew'is, dat hij i11h:twalur:ûr llctler plofta9 Avelke veel de moordenaars totveiligervcraal:acngpoorde. Zijlosfen de Pit loulcl, e! 1 vallcll llcvigcr aan , geholpell door een Bark : waar val) hetSciyecpsvolk, overboord gcf proagell, twee 1101-
sEx :onlzielltle,vollkl2ig wadelom vcllaatcn, den vijnnd te lllagtig,c!1 zijne L'ragtcll te zwak cn gedwollgcn om* ilzar '( il,alltltekleilltzll;bit>rverloorhijulles,behalven zijllcllllloetl. .
Llgklcr i .1çt w1 -J1 4en krcf x-; h1- ceu llng n1eteûn lic.a op 1et l1uulJ,
*p
GALEN.(M N vAp) .
hoofd, dat hij voorovcri11Zee flortte, el1de degen hem ontviel. Aan wal zijndey en naar een Molen geweeken, w nd hijaldaar een dermoordencars, en een matroos. llee. zen fprtekt hijmoed in 'tjijf,en methem den alltleren onder bet gezigt gevloog. cn, op hoop van zijn geweer te fug te bekoomcn, vliegthijkem om den hals,en neep hem de keel zo ûerk toe, dathijonderden voetgeraaktevenhet geweer liet vallen.
Digt bij deezen flolldo nog twee andere,de ecnfeW'ler geweer ; de laatae werd door vax pend, de antler zont Gltrx voor den Aloolenaar gehouden. Dus den eericn in hct oog houdende, vat de tweede onvoorziens ziJ-n guweer.
Thans had de gewapende kans; hij nootlzaaltte hem , dell degen !os te laaten. De ontweldiger hield zig toen ûil; maar
. de anzere toefcbietende. gaf hem een zwaaren flaglin her hoofd. De wfeedheid was daarmede nietverzadbgt:zijzogt
nog een ûeek tqe te brengen; doch deeze werd argekeerd lusfchen de vingeren.
Demoorzcncarsheln thansverlaaten hebbende,bevond l1iJ 2ig te Zîvzk Om OP te flaan; een m atroos, hoe wel overlaaden met elf wonden, bragt hem in llet Iluis van eenell LAP.
xgxl' lusnonnlco. OmtreTltdeezen tijd was de Hertog vAN MIIDINA binnen Pos. t-Flaria) terflond deed hij t1e moorde. Daars vattell, Waa: VnneenigelltO( de galg ) en veertien totde gallei kcrweezell Werden. Verdcr droeg hi j alle mogelijke zorge voorde behoudenis van onzcn Zeeheld,die, door de
kunde en vlijt vall 'sHeltogs Lijikrts, tegen clle vcrwagtinge, geneezen werd, en wel zo fpoedig, dat hijbinnen twaalf dagen wederom c;l 1 boord kwat n. Bel lalven twintig
ntlkken van achtgn, dIe vermistwerdcn,ontving hijalzjl, geM te l' ug. Voor Salee lagen zesRovets, wlen groote beloften gedgan
wafen, indien z1j een Llollandlïnen Kruisvaarder opbrngten. Hi jte Bahnn'da,r van vervvittigd, wendde den flevelldem
w:ard. Op den p Augustuskreeghijcen Mootf '
dnistellli; :an dcn nachy, hem nietvilldende, wierp hijhet
: llker voo salee.Va ar ve allker voorrSalet. Vann da daar venrok naar enn kwam, rtrok hij hijna arCadix, Cailix,e kwar , in de maand November, November: be houden ill il1Te xelbi nnen. in de maand behouden Texel binnen. III het van nieuws innZe Zceegeflooken J l1h etJaar Jaar18$0, J85o,v ann ieuwsi geflookenzijnde, zijnde,liep liep hij, Fral1fche enn Po Portugee/che Vloot, Hoof. hij,met metde de BanRnee rtugeefcheVl oot, door door de de I iooô u' en , en el 1I twam , i gin van van Apr ll. t Cadix voor voora nker. u'en, kwam, iun he hettbe begin Apnl,. tee Cadix Bnker. Van daar hij, WILOE, TROMP enl VAN DE vE VEL~ Van d aarzeilde zeilde h ij,lIlet llletDE D:: vILDE,Tn oMpe 1v AN DE LpEN laar n ' alee, om he legeren. Va lo os lEs DEN,, l Ilaar Salee, hettt tee be belegeren. Vanl plv DAVID DE va VRIES orllving hier bcrigt, dat van Kapers waren nIto ntving hij hijhi erb crigt,d atv cnSnlee Saleegeene geeneKa perswa renu ltgeloopen; oude enn d dee n nieuwe Deij, het g eloopen;d:u da(de de o utlee ieuweDe tj,om om h etoppcrge. oppcrge. zag, tegen tegen e lkander de de wa penen voe rden~. e n, hoe hoe vcrdeeld verdeeld zag, e!kander wapenen voerdc:n en, ook,het heteells eens wa ren om de rede met metde de Staaten Stzaten te te vernieu. vernieu, ook, waren denn v vrede hun inn onderhandeling, zond wen. we ll. Hierom Hierol n uad tfad hij hij met meth un i ondœLandeling,en en z ond lJUn dee v voorwaarden egter, goed te l lun d oorwaardO toe; toe;die diezij, zij,e gter,weigerden weigerdeng oed t e keuren. Nogg meer waren zee hier ongezind, naa d dat zij keuren. No meer wa ren z hier toe toe o ngazind:n atz if tijding uittTe Tetuall hadden aldaar t ijdingui tuan ha dden bekoomen, bekoomen,dat datmen men a ldaarbel100ten beflooteq badd t tot de ve vernieJing van Holland/che Vloot. Negen ka otde rnieling v an de deH ollandfchrVl oot. Ne gen AI· AI* gierjche zigg aldaar ververscht, enn wa waaudeu ovefs hadden hadden zi aldaar ve rvetscbt, e zlldeq gf rr/cie RRovers fierk genoeg tee z zijn, om VAN van voor wegg t tee De lk g enoeg t ijn,o m vz > OALEN CALEN v an v oorSa/ee Salee we fleepen. van door o: De vn VRJES onderrigt hielden de fe epen. Hier Hier v an door leson delligtzijnde, zijnde,hi elden d e ennh het waakzallm. zi, Schepen zig digter s chepen z ig d igter bij bi j eeu, eell,e etvolk volk wa akzaam. Om z ig t voorzien va ter, f poedde TaoMp zig naar naar La Jt/cl,. tee voorzien vann wa water, fpoedde TROMP zig La Rache. De o nde l h a nd e l i n g we rd van waar hij fpoedig te rug kwam. De onderhandeling werd van waar hij fpoedig te rug kwam. bier opp h hervzt, maar niet voltrokken, alzo hiji bevel ontving 9 hiero ervat,ma arn ietv oltrokken:a lzo h jb evelo ntvingp zig naar FratlJet'i;/c begeeven, om deeFl Fran/che Vloot naar zign aarFr askn.ijk rete b egeeven,o md -anfcheVl ootn aar binnen t leiden, zo als ge fchiedde. VAN LEN kwa m binnen tee ge geleiden, zo als gefchiedde. VAN GA GALEN kwam be houden in in Z mlleldam , e had we rdiend, a ldaar eene eene behouden Amjle!dmn, enn had wel1 ve verdicnd, aldaar a 3ngellzzllle ruSt rust t maaken. Doc log, t usfchen Enm aangenaame cee f fmaaken. Dochh de de ool ooIlog, tllsfchen En: / ; # ? ; J e n t l e n St a a t , k or t d a a r ng ui t ge br ok e l l , ge d oogde nDiet. ier. ge/fllid en den Sra:!t, kort daar na ui tgebroken, gedoogde da een Held I' leld e Vooriander VDn van het het Vaderland Vatlerland a!s als e en bl oos, datt een enl1 Voorilander een bl,)QC. a:mfchouwer aan Vaderland tee fpoediger rn fcllouwer Hil 1111zat. zat. Om Om : al1het lctVa del ' land t fpoedigerzij. zih Dcn dicnst hijjover Haar L;YorllO; ncn di enst cete bewi;zen. bewijzen:rcisde rcisde hi over Laud Lcld na arLi vorna; die r eize, de de gr ootfle eer, eer, zo zo va den genietende op die rcize, grootfie vann den genietende hij, hij,op Paltzgracf,: lsva Herlog van vanFl cïenze, welke welkel u tflehe m Paltzgraaf, als vann den den Hertog Flr;rellze, laatfle hem trelrelijk onthaalde. treû-elijk o nthaalde. De Co Commandeur VAN OALEN, in bet JaarI652, teeLi Liyornf). De mmandeurv AN C ALEN,i nh etJ a:r1652,t tornh op het Schip Jaarsyeld , a aan boord genapt zijnde, ligtte o pl letS chip Da arsvdd , an b oord g eiapt z ilnde, l igtte me gen a ndereSchcpen, Schcpelyde de ankers, ankels, e nz eilde naar naard raat mettne negen andere en zeilde dee St Straac .an M(S{ifJ~; houqegdi:, audere, #:R Mt $14GiI IQIIQQdC. e~ter, egter, ollde: *7Vr . elllliic e:Q$' Vd ele. vii( Viif. J4n..
'
.1
j xs -
ê
*
G,ALL, kN .(z4 ' kN tx .A'xt; 2:-
N a.<we.<.*'. >
o-
-
->
-
.
>
Eilgc, 1c.L -: fclqcpcll binncn Lîvol-uobezet. ln damcandJd. nij war.ltl, ollder de vlag van zppzlr-rox 9 de ScNepen dd Luqncc:-d. Bonab'onttt:tl., Samfon, de Iloopmau, de Pel. 5rf,v c! 1 ijiart -a , llit vrceze voor de blollandt'rs, agter de Baak v2c 1ui-3't )l'lloy tOt llleerk ler zellerheid> IIJ .eloopen , e!1
derzulverlacdillg ontfclleept zijllde, ten Drijd bekwaam gemaakl, wcllllee' r CATS veertien Ioedellandfcb' Schepen voor d5e l:aven ten allker bragt.A FPELTON trad cATs terllond moe. dig onder da oogeny wiellsSchepcn tot den flrijtlgefchikt w crcn; de btlorlen wcren rondom met Schanskleden behangcn , d: blocdvlag woeivan cgteren , de wimpel vac boven ,
en ccn de nolken wcrcn (ol:netjesbuskruitgcbolt len. Du: ncn in de Stzd nie! clders dan een bloetligen Zeeolg verw ngttc. APPELTON , de Schcpcn il 1 dien flaat befchouw-ende,
lietzijn trotscllheid vaaren uitvreeze,om zijne Ylootcchter deBcak te bergen.CATS bierop opontbozan , c1 vAN èALEN
A'crvolgcus voorzien zijlltle met ollbepnaldcn lzst, om de:l riicnd nl' ,e mooglîl -ke afbreuk te doell, en zo veeelSchcpcq
Jn de n' L. vtlelalldfcheZee te hutlren,a1Shijnodig dcgt,be. :,: 11l:5jVAN soLlNGEN, APPELTON aldnnrbezette houl . cn;hj xclr .Avelldde den fleven naasles f'na,alwacrhij,den6 Scp' . tamber, cgt Ergel.R . be Schepan cautaltte, In ecn hclve lnaâlt gcfchaard, lnet de marlzeilen op deRa:, wagtten ze heln ill, voor Aloute C/ )/' z-J': Ten drie uuren na den lniv 'ldag floof JAcon DE nozR ' voor uit, en begon he:gevegt, *( welk tot ' en avond duurde. D oor de flilte konklellde Vlooten nietver(! tler dan to: Ccllutgevaafte llomen. Om lli2t vat) elkander te dwa clen, cl ptaood vâN GALEN , dcn gcntfkhel nngtvuuren uit ' de Kcjuitveuûers te brandcn , en cen lnlltn:rn acn de vlaggefpille hangca. De Ez, ' gt'/ 7râ'a zctten hetop s4onte C.8rJ'J# ga1); vxx cAleEp heveatle mede derwacrd , mct da ccnkomlt xc n den* dpg. Bor,LEY niet nader aan flrand dllrvende kolneny @ fdhillte de zi.lnen wetlerom in een halve maan : door llood ge. '
drqngen. fchept hij moed en wagtde 1I 'pf/laf pr:cf. MAn :A LC' N'hier op ncderentle. geeft BooLEy de v heele laag, . * die daàr op niet fchuldig bleaf. W iJ 'I het geval hem Ilat ' l r
e-
.
vzngevoerd tegen ûfildbacre m=nen, gedroeg 11îJ z1g mede
*@
z1s zodank. &aw caccws wmld werd mcestalaca flardel : JOa.
GALEN.(JAN vâN) .- .. --
.
-
lt ... .
gelkllooten Nen zîjl scllip doornngeld met zevell fchootcn onder watet. Iloewel verzwakt door doot lell en gekwet-
iell,en zijn Schip driemaalwasinbrandgefkkooten,dringt hij. egter, il1 den dilt len drom derEl lgelRhen. lnmiddel: verovcrde oe BOER het Frcgat de Fentx. 1)()c: 1 aowo en
swlnm ,Bon!-E&-ter wederzijden aan boord gelllampthebben. de, vontlen zulken hevigen tegenfland, dat hulpller baitlen Scllcpen, na het vcrlies hunner H opmannall, gedlzongen wiertlcn , cf te houden. BoDLE&-, dus oî ltflagen, begeefk zig op dc vlug:. VAx CALEN vcrvolgde hem , mct eellige wci-
nigen.wijlpz Boza en TROMP, doorbckomene fchcj 'e,ge. nootlzaakt waren, ondcr den walvan Corflca teloopcn,en drie andere Schepen, door kalmte, te verre aan lijgezakt> niet kondell opkoomen.
lntusrcllen ontvil ?g de Vlootbevel,voor de gewonden te zorgen, mastell en touwen in order te herûellen, en ruâmte te maaken , om daags daar :an wederom een kans op de E n. gelpt îen te kunnen wagen. Dgl1 'deeze, te verre voor uit
zijnde, vlugtten binllen Porto Longo, zlwaarde Hollandert mede binnen liepen ; dochNkerden altlaar gekvagrfclluwd, door
den Slotvoogd, geene vijandelijkhedell te pleegcn.DeSchout bij Nccht Bl-oK en conxsLls TaoMp, can Lcnd gevaarenv om den Geheimfchiilkervan den Slotvoogd te begroeten,be. raven zig aall boord van den Adm iraal BX LEY, werden a1.
daar vriendelijk 'ollthaaltl, en.toc-gedfonlea op véN GALEN, gczondlleid, en bij hun vertrek .. met vijf eerefchooteny uit ket gefchqt,begroet.
(lnaangeziem e cxe beleeftheid j > sO iederop zlln vont, e hérflelling dér Schepen el ï deel,en wAg.wakker bezjg met . d tet begraaven .der . lloodell,onder.ande r e c on w. l tl s ' T J O NG E *' .
loEx,:ox: el is&vzRT, welke,metgrooteflaatfia,bijzevun Viigebx men.; onder de Rozelnarijen , ' ter carde befleld wera den. Vzw-czLxw , intm fcben , te Pot. ta Znpg: die er ilhgedron.
gen zijll& , regt voor deEnge# lteVloot, wapendedeBo> ten der'> pitdn:n sLooT en DE BoEa met bksdrygezs. el1
Nelëe ze oj de wagt,ter,kellltnderingvan toevoer:an ,0D* IEY. Zo wd a1:do andcle kwam.hijhierinjloot' gevzr. door
lz
GALEF.(J&N vAx)
door een hevigell fltArln. N a lang , zonder iet: ' te verrigten,
nilgeleegen te hebben,veranderde hij van plaats, o1n dea vijantluittelokken. IIOIILEY verdrootmededeeze welkeloop heid. Dus verzogthijzppELTox ,zig methem (e vereenigen# en ecn kz11s OP de /A//4?;#:rJ te waagen; te mee!,dazr vAx OALEN had gedreigd , hem binnen Pot' to Longo aan te tasten. APPELTON , reeds tot de punt van de Vuurbaak uitgeboegfeerd zag met verlangen de hulpe vall Bi 7DtEy te gemoet.
AgtSchepen en eenBracdernazerden vastdeklip van Jf:J #. nla. Spoedig werden ze door vâx GALZN ontdekr, die, van schlp tot Schip vaarende, Bevelbebbers en matroozen, met
een mcnneliike rede,cllen mooglijken moed infpr:k.Ditverrigthebbende,gieft hij op SODLEY aan,dievanAPPELTO> gevolgd werd. Toen wendde hi j den ûeven; en eerde En. genkhen,zig in Eagofdegefchaard hadden,liep hijhetScbip de Bonaventuur OP zijde,'twelk zocderuitielde vollela:g kreeg. Een kogel in de Kruitkamer gefchooten, deed heto
met al het volk, in 2e lugt fprillgen. Onder het zoore deel val het gefkhut van TRoMp, klampte een Brallder de
Samp tz aan. De vlam floeg overhetverdek, en in een uu' flond het in volle vlgm : bet volk werd door de Hoilandtrs :' ered. Ditvoordeelig bcgin meedigtle nietwelnié aan.VzN cAl.E> loopt op BODLEY a:n, en fchooteen Brander zo heftig. dat
hijterflond te grond ging. Naderhand vervalleu tusfchen twee Fregattell,bejegende hif dezelve met geen mindermoed dall beleid. A'PELTON ,fchoon van IIODLEV verlaaten, gedroez
zig dapperA tegen de Zon en de yuliusCea/r,welke hij noodz#akte te wijl œn DePelgrip , zijngrootenmastverlos. ren hebbende werd door vlErosen BowTeBoTda genoomen.
Van de zes Enge# he Schepen,washetSchip Mariaalleea met APPELION overgebleeven, diaq afgemat zijnde, en alleg gedaan hebbende. wat van een bekwaam en dapper Zeemaa kan gewagt worden, zig in den nadenmiddag aan Jicos D* loxR overgaf. VaN GALSN , wien, il1 den eee el aanval, het1 en boveq
dcn enkel w:safgefclouten,velborg de wondeJbn gerulmea li ji De Oadriuuc gl k, dil het eerstontwaar wordende9 W :o
dALEN. (fAN VAN)
CALEN.(rAN vzw) :: -------------------33
waarfchouwde hem vaor doo dood bloedell. Licht, wass zi ziin wa arfchouwde he m voor d bl oeden. Lt kltt, wa in :ant. nt. zu/k em onge/uk, "001" 't fader/and teeJe Jlerven woord, s voordy i;ss z ulk e er; n ngeluk,v ooz-' t# ' kJ:r/4p# t rvvs
t ' ##:a van : ze ge. Op llastne der g elaatell, wer d lee -f midcien van # de z~gc" Op de d~ ba ballast ncder gelaacell, werd Iwn been oneler de knic afgezel. Daar op I1llttigde hii. l lcln hhet etb een o ndert 1e k nie a fgezel. Da aro pn uttigde h ijs wi i n , e n na ha zOllder ccnig bewijs van fmen, cen glas wiin, en 11a hett zonder eel yig bewîjs van finert, een glas uirgedronken tee hc hcbJen, wierp hijj het her gl gla~ tcr neder, met l litgetlrollken t bben, wi erp hi aq t er n eder,met
dceze woonJell: De En Engel/i:he Konillgsmoorciers mfJetell hetr dc eze woo rtlen: De genèhe fp rl'pzr. rmpprtfersma eten â: Jog atl J hetall/en. Naaowlijks wassh hij verb onnd den , o ofl hij be. 1 og a :'rtz,/:r. Na anwlijks wa ij v erbo en, -l ijb e.
tee ç word en ; dt d.)ch, cce ve vecl vcr· geerde ernfiig. hoven gebragt ge erde e rnflig,bov en g ebragtt vortle n; ach,t clve r. zwa kt doo rlies va oed , we rd hc m be let. Ev eqvann bl bloed, werd hett be hem belet. EVCQ· zwakt doorr ve verlies wel1 l liet hij niet I!a, met l luider Ilcmme, het volk we iet h ijni et1 !a, met uider f lcmme.I letvol k aancer:1aaaantemzanen. Verllaan hebbende dat d~ EngrlJ~,'Jet) 1-t~t op eell vlugcen nen. Verflaan hebbelldedatde Engcvc -, it'J2hat op e . en v lugteq zetten, beval hi] alle Zeilen biji cce l h3;1IclI, om dee ov overwin· z ettenN b evnl h iJ a lle Z eilen b jt lcalcll.o md erwin. cee v vervolgen. alzo ziji tee verre vOQr uit warell. ning n ing t ervolgen. Doch Doch a lzo z jt verfe v oqr u itwa tely keerde hij tee r rug naar Rede van Li)Jorflo. keerde h ij t ug n aarde de Re de v an Li vortlo.
VAN rleed, we inige da gen da cr na, na. d en Q3 VAN GALEN GALRN ove overleed, weinige dagen daar den 23 Maart van Jaar 1653, reeLi L;yorllo. aan zijne bekoomen~ M. cartv an het het J acrz 653,t vop' no.c an z ijneb ekoomene
won ten Hui ze van van rz Etza vzN STRAATEN. Zi jl' wonde denn, , ten Huize l'IETER VAN DER DER STRAATI!N. Zijll we r d i n d e Jijk van daar naar AllJjleldalll gevoerd zijnde, werd in de Iijk van daar naar uilllpeiualn gevoerd zijllde, M aand De cember, me oote fill8tfie,. flaatfies t er aarde aarde be fleld, op op Maaud December, mett gr groote ter befield, deeze deeze volgende volgende wijze. wijze. lixtraft dee Notu/en kxtraa uit uit# Notulen v,m v4> de de Befoignes :'4z:&'T van het 7;:r Collegie Collegt' e ter ;:r Adm;rnlileit Jdmiraliteit , van t hinnen AmJlerdam. binnen Am perdam.
Denn x be x December Decemner I653. :653*
wefende ill in welker welker voegen, voegen,het het ge delibereert wefl!nde gedelibereert Za l i ge r zal l i c h a a m v a n de n Comma nd e ur J AN MhN GALEN " lichaam van den Commandeur JAN VAN ZaJiger za! ">:a ter aarde geleid worden, tot voldoening van de fpedanle a n f c hr i j vi n ge l ei d d e r wor Hoog de n M , t o ot g. vo He l e k l t oe e l l ni St ng a a t va e n n Ge d e ne f pe r a a c l i a , al ie ; ter azrde ,W ederom hj Wederom
aanfchrijvlnge der Hoog Mog. Heeren S:aatcn Generaal, is naar gehouden gehouden Conferentie, Collferentie, door door den deu Reer H eerPrefident Preûdc tmet mek naar :9 "$: i' de deer deHeeren HeerellBurgemeesteren, Burgemeesterenyd eeferarStcede, Steede,eintlijk eintlijkgo goedge. edgt, vondea en en gerefolvecrt. gerefolv-ecrt. '.. vonden ":, Dat Dat de de Compagnie Compagnie van van den den Beer HcerM;Jjor o lorBicker. Bichr,voor voor "p uit uitzal zalmarcheeren, marckvero pdoor doorbem hem zeU"s zG $gelijt gelijkwordende:, wordende,zittenzittend
XViI.Dl!IH.. Dzzk.. XVII.
c C
d. ",,d.
$1
GALEN.(JIN VAN) tr
>
de te pcart l, met zijn wcpen , en rulting voorhem , drc. geltle hctgzwecr fleepcnde, lnet fwarte linten verfielt, :e
trom bekleel, en ijder Oilicier, met een breed lill: tot :3 rouîvtekell.
9224 DR tWCC Tfompettersy met de Wapenen van den ,9 overleedenen ,en de vlagge aan llaare X*rompettell.'' ,,
Het Wâpenfchild gell .aagen bijHentlrîk Frlal-ca.Lui.
Hetltappier,bijdenLuitenantyanvanAmjlel-'' De h7apenzaky bij den LuitenantCommandeurW aar.
>, #:32J??pq( * .'% ,y
De Commaadeursviag,bij2enLuitenantCommandeuryan
;l l-//:;, vsz.
Hetllaartgeleit,bijden LuitencntCommlndeur Pluyns, 99 en den LuitellantCommandeur Bogaart. ,, Daar Ka het .l ijk gedr:gen door zesticn mcn,ollderhel $: kleetl.*' ,.
Nevenshatlijk:zestienKapiteijnen,endeagteriip van regterband doos den Schout bijNacht
,, het kl eed,aall de y,
Kvs. nelis Fr,w;,el 1 aan de qinkeflland,doorden Kcpitein O eya kkprl,een. cuf
9*Aan de twee vooroippcn, terregterhand Kapitijl: ;m; Ricneevt jn,en terflinkerzijde KcpitijnHertnan Fonne. ,, Zi jllde de overige Kcpiteinen , Etert Wnzippflz , 7an Gf ':J/
.
1:.Ad/-,dalz, J4nRoeterîng,Pietervan Brakel.ysc4âPo.. N,
IusCol' t,X'illcm v4r der Laan,GillesFJV= vanC/D..
,,pen,Barend;Cr/-erenynn#,> Canlpen,
ïsfer, met de Commu dozaf, gedrxgo doœ ,: De'Cuf .eentlerk kloekmcn.
jz De lleere: Gecommitteerden Raden ter Admialitijt,:,q
:,wederzijde derzelve bediendens. ge goede'vllenden en bekenden van dea j, Daar na eeni )> overleedenell ln paaren. oëcieryH eemn Burgemeesteten, ,) Daar n: den Heer H ooft leepenen en ltalen, en verdere Collegien. ,, Scl
,,De LedenvandenBurger-ltrijgsraad. :, De Heeren Predikanten. D ireaeuren van 'sLcndsO orlogfchepell.'l j, De Ileeren Bewindhebberen , van de OostellW estlndircb. Compagnle, enz. enz. D e tourging,vcn deOudeBefchuit. m arkty over de Grimmenesfkfluis. lallgs da Out le Turfmarkt: de Kalverf lraat door, nacr den Daln in de N ieuwe Kerk, eœ w 11 daar weder naar hetPrinren Hofte rug. Gemelde H eefen Staat en hebben zedeît, teronfleîûilke geœ dgchtenisre van dien H eld , in gelnelde Ah'enwt ffar;, ten N oorden cchter den Predik:oel,eene Tombe doen oprigten,
waar op zijn beeltenlsvertoond word,in witm:rmer, op het bed vun eer, geharnast, metde geplulmde Helm aan de voeten. uitgehouwcn1 zo als het cldaar nog heden gezien word. IR
een Latijnsch opfchrift, met goude letteren,in wit matmer uitgehouwen, worden zijne daaden: hier voor befchreevenp gemeld. OnderhetkunRig afbeeldzelvan zijnen laalûenZee. ;ag leestmen ditvierregelig vers:
IlttrleitIW 'tgrafvaneer#:d4ppetevANGALRN, Dieeerstgfpg suitop âNl' ;,Cagilien afltaalen. EnpiczeenLeeuwenmoedt,nabtj 'tToscan'r &r,:#z, DeJInzz:/Jheep r:rjl/gr,veraverte5 versranè. Zie vAN DEN Boscll,Leven Ar Zethet.
den;CASTEL/>; Ihllandphe Jfercl. rius, II. Ded , pcg.2p.
GALZKU: ABAA:AM'S werd geboorell te Zîerîkzêe , %
den 8 November van hetFarz6zz. ln de Schootezilner Gebtlorteflaz leerde hijde Latg jnps. en Griekph. tvalen. c z
QP
3$
GALEN US ABRAHAM 'S,enz.
Op delloudefom vaa 21Jvaren bGafbij.z1g naarde Ilooge Schoole te Leiden, en werd gldaar,drieJaarelldaarna,:la Doaorin de Geneeskonstgepromoveett. N:zig teAlnpel#4Ja neder gezet te hebben, begafhijzig in Huwelijk mel de dogler van ABEAHAM DIRKSZ BIEREIS, tX n vellnaardLeer.
:aronderde Doopsgeiinden aldaar. Il1he$Jaar1648:werd hijin die Gemeente mede totLeeraar verkooren. (lnderhet oeFenen der Geneeskunde,gafhijinsgelijksonderwijs i11de Godgeleerdheid,aan (le fludeerendeJeugddierGezinte,wel. ke zig to: den Pfedikdienst bekwaam maakte. llijwaseelt
man van groot aanzienonderzijne Gelleente, el1hield ge* meenzaanle velkeering met mcnnen van fmu k en geleerdheid, :1s vAN BREEN , BORSEL en anderen.
LAMPE,fW#. Ecelefapt 'c.Pag.532-533. sulKeR en VEKBURG ; ANToNlozs, Ge*
#JkJJ:/;1 Staat v/z; Zeelaöd , 1.Deel. GALENUS, (MâTzHEu!)gefprootenuiigoet lenhuize,teRqst. Capelle in Zeeland , heefk zi g in de fraaijeletteren, Redeneex en Dichtkonst geoefend. cn maakte daer il1 zulke groote
vorderiugen, dat hij onder de Geleefden de grootoe eerge. noot. Nadethand werd hij Leeraar in de Gotlgeleerdhvid.De beroemde R.TAPZER was een zijnergroott le vrienden. Deeze was ook oorzaak. dathi j le Dt-ltingen, in de plaats van Ll H wniwus, beroepen werd , en in hetJqcr1564 teDoltaî. ij was ook eellderLedcn vcn 'tConcilievan Tt.ente, en vàn 't SijnolleteCamertjk. Hi;ûierf den 15 Septelllberia hetJaar1573.Zijnefchriflen zijn onderdeRoomschgezinden in a:ting.
Zie vAL. ANn. 0//#1,van Zeelanl. wa Rau,Geietterd Zeeka#, cnz.
LX:U:IM , een Sting of Adel CaGA njf ijk Huig bîi het Dprp
Gât.
GALLEN.
37
GzfatZN 0f GALLIy een zeer Oude en beroemde Natie, he-
dcndaags Fransfthen genaamd. Eenige Schrijversmeenen dat zij hunnelln:am ontleend hebben vallcohlcn,JAlxHETSoud. flen zoon. Anderen willen 'dien cfleiden van GALETUG, zf lon
vall HERCULES. AMMlAwus zegt, dat zij van GALLI, de moedcr val CELTI, eell hunner Konillgell, den naam gekree. gellhebben. STl txno wildatditde llaam was, dien de Adeli
ontler hen,alseeneerncaln drocg. Zckerishet,datzijzeer dnppcre ct1 goede Krijgslietlen warcn; datzijmoedig aanvielell,maarveeltijdsden moedlietel l zakken,alshethun tegeq liep ,en zij geen r,ad meerwisten. Zij warellopregtemen. lèhen , dia logen, diefâal noch andere ontleugden ol lderhen
dullldell.ln vredenstijds waren zijijverigeJagers,en dt lldden geen lediggangers. Ten onregte worden zij berchuldigd vaa wreedleid,en datzij de overu'onnenen plagten te oferen. Dan zij waren trotsch, flordi g in het gebruik van fpijs ea dfank; zeerbijgeloovig,en Afkodendienaars; eerende MER. cuRlus, a1s hunnen voornaamflen God,dien zijden uitvinder van alles noemden. De tweede God wasâpolaLo,welken zij den verdrijver van alle kwalen noemden. Dan volgden JUPI' 1*ER, al 6 Voogd van den I-lemel; MlwsRv; , als de uitvindtler der handeerken; MAxs, aIs de God des Oorlogs. Afen zegt
ook dat zij flijfheofdig waren,en omtrenthetgeen zij eens begreeepen niet ligt veranderden. AlS zi g de Pocen#rs en
Doniers te M arlèillehadden jledergezet,lecrdenzij(leGallen de Gl' ievche taalzo volmaakt, datzijhunne kinderen aldaary il1 pfacts van te d thene, zonden, om onderweezen te wor.
den. Zij werden verder der Ceitt/ù e en LatijnRne taale kundig, waarnaA men die plaatsTçiglottos, datis, daar meq drie taalen leerty genoemd heeft. Ook g:f men aldaaronoer-
wijs in de Rekankunde, Tviskunde, Regtsgeleerdheid, ellz. Zijbragten dusveelegeleerde mannen voorG W athunne ma. niervanoorlogenbetreft;zijhaddelltweefoortenvan Krijgx. lqllegtel; de eene fGortWnrengeworvene foldaaten ,gesvapend
met pi jlen ;de andere veragte menfchen ,die zig in dienst van Voornaame Heeren begaven, om aan hun geluk deelgenoo.
lcn te zijn. W anneer llul) Heerûlenvelpe:bragten zijzk C3
dik-
:
GALLEN.
dikwilsmedeom ,a1szigfchamende,n,zijnendoolteleeven. Ook hadden ;ijeengroot aanta!Boogfchutters,die i!Idell nrijd vooraan moesten gman. HucneRuiterijwaswelgeoef. fent. Ieder Overfle had, buiten .hetzilne,nog tweepaardea &ijzig;zijwerden Trîmal. kqFt ',of Overflen van driepaarde; genaamd, Hunne ligte R uiters waren flegts met een helm en korsthafnc!voorgien, doch debevelhebbersvanhethoofd to(da voeten geharncsr. Doofgaans flfeeden de gemeenell met het
hovel kli jfnaakt.De vooynnal ntlellûreden op wagecs, valltwee ofdrie paarden getrokken;rijdende heen en weder,om dq Boogrchuttefs,en diemerw erpfpiesren ûreden,aan temoedl.
gen. Doch alsdenoodhetvorderde,tradellzijvanden wa. gen en gebluikten een grootflagzwaard. De Legerfchikking
wax naar de order der Provintien ingericht;zijnde icderfol. gaat v:n een bosûto oftakkebosvoorzien, o!n hetLeger te
befcbanzen :wgarom zij, na den ;ag bij Zvanco, zijnde de eerflemaaldatzijtegen deRameinen Nreden, Boergesgencamd werden. W anneerzijeenplaatsbelegerdell,omrillgdenzijdezelve met Rlle hnnn: benden , maakten rondsom een wagen. brug, liepen ûorm , bedekkedde hunne hoofden met hunn.
fchilden. Ook bedienden zijzigvan brandende Pi jlen en acdere hrandfloFen,om daardoorbrand in de vesting of vijzndlijlle legçrplu ts te ûigten. AIszi jdeoverwicniag behaald haddeu, :ovgen zijde overwonnenen hethuofd af,bondenhetmetl1c$ % ,r aan do Qaartvan hun paard , of ûaken het op een lans.
Jndien hetvan een voornazllman was, balzemdenzijhet,ea gaven bet om geene fcbattea te rug. De hersfenfchalen ge.
bruikten ziJ,op kunnegastmaalen,tot dlinkglazell. Zij dee. d:ndeneed,diebijhnnheiligwas,bijhunnevaanen. Hun. neqverigegewoontçwas,datzijhunnetljdrekening,nairdeq dag,zonder den nqgtte noemen, tcldell;ditgefkhiedde, om
datziJvan eLuTo wilden aftlammen.H nnne kindercn kwameq nooittenvoorfchijn, voor datzijig Daat walen om t1e W2Pe. Den te Voeren. De mannen hadden, overhunne vrouwen en
kindelen,de magtv:n dood en Ieven. NR den dood wierden
hunne lichaamen verbrand. Bij de lijkiaatse warea veele 'lcgtigkedvc à ieblqikswotkvndq bijhqaia 'tvxqrgewox. Peq,
GALLI Z: OALLI~.
ap 3.9
pen. atlw: wattz zij leven bemind hadden. p en,a ijiinn hhun un l even b emind h ,ztlen,ttot otkknegten negte: eenn oppasfers toe. oppa sfers t oe. Zie Ca/Hfde Coa!ogm. Zi ecC~ZER, ezER,Ga litfcbêOc //dgdr.
hal: GG.H.LIE A!-LIe of ropa. t of C GALLlA, een groot Koninkrijk in Europa. Ih:l11s ALLIA.e eng rootKo nillkrilki nEu d a t d e G: . ie. bekend bij den naarn van Ff'tmkri}k. Dit Land, dat de G:-ic· bekend bijden naam van Ft' ankrtjk. DitLqnd kc n Gal atie noe mtlen , Wcr d doo e Ro meinen v erdzelt /rctJ Gaiatic nOl!mden, werd doorr d de Romcinen verd.!elt aan tleeze en geene vall deeWyc AlpetJ; het eerlt;! wasse cen c an A: ae e nr ':z;c zzijde ijdev /a R z;;h ete erfla wa > ge deelle v all I talie, da oen d oor' de Gal len b ewoolld we rd 9 gedeelte van Italic, dattt toen door 'de Gal/en bewoond wed; :tt 'eRa meinelt. he nder l let t egellwoorclig Ft ankfiik. N hett : ander het tcgenwoordig Frankriik. N:l, d dat de RomeifulI" 2an dee Gal Gal/en aan de deezc zijde v(m de Al A.'pall. het llurgcrregt :a nd len rJa ezcaf )'#: v an #a pen,1 3etBur gcrregt ba egeeven, we rdhe lt' at ogata ge nalmd. 1 .en de r cl haddde denn g gegeeven. werd hettGal Gal1ia togata genaamd. Een decl daar van ten Zuiden. nuuh het Nr:rbonmfclt! gen~:1m .1.,ba b~k\\'am d aarv ant en Zu iden,n etN' trsonnifcl b'g enacm1 kwcln deil naam vann Br Braccatll. rer vann e een bijzonuer lOon dei l na am va accata,r er oorzaak oorzcak va en bi jzonzerzoo rt f 1 . z a : g e h c t ! lu x van broeken. die zij gewoon waren te dragen. H~t gelJcele < van broeken,die zijgewoon waren tedfagenbe hoor t i e c a n de Callia, dae aan geene ziJde tier Alpl!n l~g, behoorde ann de Gallia ,dat ,an geene zf )Je êer 2/ J:p lcJ. Romeinen, firelue zig aan het Pijrencc/da (;c!Jfrg. Romeinen,en en Dr ekte z ig nit uittot tota an h etPt '' ) rexcr/r, ôr( ;r5rl. q. : 4, tusfchen chen t wee Zeeen, Zee n, wt tota an de de dl pen en en ann aan den den Rl 'i.;' l. '. le, twee aan Aipen Rid/u. tuSr Dit werd, vann J JUL!US ClEZAR. Celtisclt of eigo'!lijKe Ditwe rd,va ULîUScmzA a.het hetCe itt -sch of eigcylfkeGat· t7//ua ge naamd,het welk va tiv ierde de R, b4/0:, tuslchen tusfkken de de /ia genaamd, het welk vann de de I Ri vier Rho.'le, Gar o n ne , de n Oc c a n e n de Nt de r l an de n be g f e e pe l l wa s , e Garotme, den Occean cn de Ntderlandcll begreepen was, enn zig denn Rhijnjlroom uirltrekre. Hett zjg van van de de Zwitzers Zwitznn'scot totaan aan de Eni jnjli'oom ui tirekte. He Belgisch van den Neder-R!uJ" Be lgisch Calli", Glf/f,,was w:shet hetgeene geenev cnd enNt der-lttktjn omringd onltingd werd. Aqt~ittln;a, lverd. Aq uitania,van van de deCflrOllne Garowne tot totaan aanhet hetPijreneeji:lre Ptj-reneefclte Keizeb ri AuGus Tus ma ae kt e nog Gcbergte een ande' Gcbergtein in Spanje. Spanje. Keizer ncg jAUGUSTUS hetNa rnomaakte nne ph e G// e/e J 'l Jl, anle. re le verdeeling; verdeeling ;hij hi J voegde. voegde,bij bet Narbonneefehe GaJ/ia. nog nog overige op iets i ets :mders, anders. en en fcbifte fchifte het hetoverlge opeen een andere anzerewijze. wijze. Na Plâ dien dicn tijd tijd werd werd Gallia Gallia inin 17 37 Provintien Ptovintien verdeeld, verdeeld, als: als:vijf vijr ViI!llifche, k'inntphe,waar waaronder onderoak ookhet heteerae eerReen entweede tweedeNar/;onneefche Arak. bonneephe gerekend gefckend werd; werd;drie d/ie Aquitanifche; Aquitant p he;vijf vijfLior.o;fche; Liozoiphe;warden· wordende dedaar daaronder onder begreepen begreepen de de Sequrmifclte SequantfcheProvineie, Provintie,en envier vier Bdgifclu!. Belgtbk, be.waar waar van van twee tweede deDuitfche Duitphe genaamd genaamdwerden, wcrdcn,om om dat dctde de Duitfchers Duitphnrszig zig al\laar aMaarhad hadden den nedergezet. nedcrgezet. leder leder van vall deezeProvilltien Provilltien had had hallre hacre eigen eigen Hoofd!lad. Iioofdflad. Onder Onderdie die 17 I7 deeze Hoofd!l:eden aonden meer dan honderd andere a:lllzienIijke Sre· Hoofdûeden ûonden meerdan honderdantlere cGnzienlijke Steden, den,waar waaruit uitnaderhand nadefhandmeerendeels meerendeelsBisdomrncn Bisdol nmcngemaaitc gelnaak:zijn. zijn. Daarenbovell was was 'er 'er nog nog een eel groot grootaantal aRnttl alldere alldere mindere mindere DaarenJoven C ...# SteC Sre·
4* u
G/LAM A, GALAMA. .
..
4
die Oppida ggenaamd werden; nren ttelde'er enazmt l we rt @el !1 mvn elde 'er Iuoo. ,oo : .s . l.. ''t ?J; ove rmeesterden, di c me erendeel: Gallien overmeesterden, die meerendeels ltoen %. -3-& TY'*1 de Romeinen Q ADit -?ê* La . 11t .l iis, s, va n calle lle tdjden, ll-t len, voor er Land van voor ze zeel' Vverwoest :5*W 00S: werden. 7 ' !. e':Q.Steden. % (*'N% .1$y.-. w/.'1$..,
' .; ),lek ' vel tde le bc lvoonders me er n. 2r ddell eq bewoonders meer ntar Vvrugtbaar rtlgt5 .;:r égehouden, Ceh0l:':i' , .' . -alhoewel lkrijg, lrl -; /g , ddan an 1, ;:. t.' - zden ' .g: :akkerbauw k.1a1'.-Juw l nasr haakten. JULIUS ClEZAR lankteu. lvLlgs czlzAR perste ditt La Land geldfommen betaand ggroote roote gc lttf.y':tinen aar: f: eeensdeeIs ensdeels tter erbe taa. Fer ste di
eigene fchulden; anderdeels groote, igeile f chulderl9 a uderdeels om zzijne ijne gr oote 3Huge inge vvan an zzijne tl1e e oogmerken uitt t re voeren. De vol vOlkrijkheid zo gr groot. oo glnerken ui e voc ren. Dz kri jkheid 3was Va: ZO oot, (ht$ zi zijj ge genoaJzaakt warell, elders vo!k'p!antingen op lee r rigdq noôdzcalt wa fcuyel ders vo lkplantingen o pt ig,
t cl). l lierom t fokken zi laar Lq alt 'e, zc tten z ig da ar n eder. tcn. Hiewm trokken zijJ : nnar Iralie, zcnen zig daar neder. enn v viden zelf~ RI."!.':.' 3~n. O"Je to'Jg;en ziji naar Duit$,·hfl1ntl. v lelen z elfs R( ':? . ro' n an.O k)1 (t c'' lgen z jn aarDu ittchtt andn Epallje, EtlgtJia"d, ,0,'1 1J aYoI,ie enn GrieKcniand; een ande. # :4nje , # :-ro' ela'ûtl S lzpzkle e Gl' tkkeniànd; e ell a nde' deel zr,kte nff l li'ia' dccle Gc'.ve~tt'll. Vo6r de Jaartelling der de el z pkte n i' ia;-de eze Gcl vesttzll. Vö ört leJ aaftelling d er
nd e oll ri e. Chr istcnen, was was de tle l tegeerirg v an di Christ~nen, Regeerir.g van ditt La Land enn v volk inn ve vee· IeeleD elnocratisch. l stx ten en en vol keren ve rdeeld, di en t lee Slatlten volkeren vercit!dd, diee t ten deele Democralisch. Daar ond eî. enn t ten
î armoede g;!IJOudcll, gebouden , e :1 moe s a dus, dus, even even a 1s de de flaven. iaven . inn armoedc (11 moes't aIs c,be i' t!en. Dc De c erllc wc ren, niet iliet aHeen alleen de bezorgers va :u beiden. cerlte w:;ren, de bezorgers vann de delll)
Gogsdienst, ma ar za tell ook ook i de R egtbanken. D vzer. Godsdienst, mnar zaten ina de Regtbanken. Dee Rt ladder{chap crok en l hoe meer enn flaven J '?âx; t rok cc te velde; velde;cn loe mc er Imegten llllegtel)c iaven zij zijmet me4 zigg voerden. hoe aa aanzienlijkcr waren. ge!leld, zi voerden.hoe nzienlijkcrzij zij wa ren.Dit Ditwas wasde dege oeldheid dier dier vol keren t ot dat dat J utxus c4Ez âR in il1 Gat lie trok. trok , hcid volkeren lOe JULIUS C.EZAR Collie r.unne vann Rome hunne vrijheid vrlfheid verllietigJe, vcllietigde, en en hun hun onder onder hee hetjuk juk va Roma doende brag!. veranderde Regeeringsvorm, bragl.Te Te geJijk geiijk v eranderde hij hijden tlen I tegeeringlvorm, doende mes van van deeze deeze Provincien Provintien door door Burgemieseeren, Burgemeesteren , en en de oxeri, de overi. :les elf door door de rwaarr, gezondene gezondelle voorzitters voorzitters als als Stedehollders Stedehouder: ge elf derwaarcs Cowse rzx' lYN yx DE o: GI\oOTE cùtooa-z zand zond Graaven Graavea de rwaarts regeeren. derwaarts regetrem CONS'fAN'l N a d erhand in in de de Stedell, :teden, en en l:lt:nogen Hertogel)op op de de grensplaatzen. grensplaatzen. Naderhand hij het gant[che R(i()m/c/Je Rijk in vier Prefdtur~ verdeelde verkeelde hij hetgantfche Rymfclte Rijkin vierPrefçttury pYtetorii; rlzdrff; hee heteerfte eerRe w;.s was Gallie, Galiie. dat dat hij hij inin drie (Itie Vikarijen Vikarijec .p ~erdeeIde, verdeelde1 aIs: a15: cen dén inin Frrml.:rij/e Fl' auà'lijk zel[s, zelfs, c~n t'Jn inin SplJnje Spanjeen en t~n ê(n inin Groot-Britlanjc; Graot-Brittanje; \~cike ïreike Regcering ltegcering alzo alzo gebleeven gebleevenis. is, tot tot dar d:tde de Fran/rctJ, krankcn,inin cc ée V E.:t!"\,, Eu.t!r.', het hetgantfche gantfcbe Land Land be. be. ll!llgtisden. pGt)srus pqgtigden. ~eden :edetl d~ dt Regeering' ltegeering van van d\:n *.n Keizer Keizer Aavcvs rux
IQI 101
GALLIE; GALILEZ.
41
tet,an die van czLLzNlug zijn deeze Landen tweema:loproerig geweest, a1s:eerstin hetJaarz:,en daartcil 1het Jaarzo, doA den opfland tlerBatavieren,onderclvlnls: TuToa en ctAsslcus. Na den dood van DEclus trokken ia di( Land allerlei vîeemde volkeren. Eerst llwamen de Fran.
ken en DuitRhers, die omtrentden Rhijn woonden;daar
n: de W alzdalclt, Sueven, A lanen . kllst-cotnen cn Bour. gondiers; neemende ieder van deeze eell ûreek Landg voor
zig:zo dat'er, it 1éJ '11 tijd, vier ollderfcheiden Regeeringen in Gallie waren; otdat, n, de vijfde Eeuw ,geene Room. 414 Stedehouders meerderwccrtsgezonden werden,wijlde Franken gqntsch Gallie ondergebragthaddcn;wavr door daq ook /itLand naarliun fenoemd 1 -:.
Zi2 JULIQ; CAEZAR,PLINIUS, TACITUS, enzl
GAT-ILEE,Voortijds een Kloosteril 1Frt' eslanl. De Schrij. ver der Kerklijke Oudheden van Fl'ieîland plaatstditonder hel Dorp Burum , en zegt dat hier van out ls een Klooster
of Pfiorij van Cistercienfen geflaan heeft, Galilea genaamd, '(welk ondar den Abtvan Gerkkloojter behoorde. Zijn geq leerde Aantekenagr zegtkier op. ,,W lN:RMlus fpreekt ook :> van een Kloœ ter Galilea gellaamd: mzar dat flond, vol-
99gcns zijn zeggen, buiten Leeuwaarden, en leefde 11azr 3/den regel van sT.ERANCISRUJ,en boflond uitmanllen eR ,) vrouw en.'' - - -
,, T vat v:n dit Ganlea zij(zegthij :verder)llan i .k nietzeggen: mâzrindienheyetnFrgncit.
kaaner Klooster geweest is, heeû het zeker geen Abt 5: gehad, en onder geen Abtgeûâan davr dit Galilea : nog, thans, onder den Abt van Gtrriksklooster ûond.'' Ba. :9
nlt' nnenroeders,1ag eertijdsaallde overziide derTrekvaart. Na dat het afkebroken en bilqen de Stad verplaMlt isy , hcer tde dcarbijgelegcn Ilutvt,nnarhqtzelve, dcn 11aao 43vp-n QurlmGckf( ,p;blijvcn bchoudcn. ,:
,>
.
C5
G'L.
4)
GALLIENUS,@ALLUS;(CAREL)enz. A
c zuslexus, was de zoon van Keizer vztEazaxus, die het bewind in hantlen krN g, na datziln vcder,in een flag te.
en sApoR, Koning der Per# n, gevangen genoomen was. D cn deeze, verzooN n in alle wellusten: was tot alle:, be. halven tot de Regeering ,bekwaam 1 Waar door dnll ook, het eene Wingewest voor el 1 het anler na, bem ontwrollgen
werd;.wagr van hij, egter, altoos de tijdingen alfpottelde àcnhoorde. zijn vader ontflagell en llacr het Oostan ge. sokken zijnt le,ondefnpm CALLIENUS,deGalltRlle volkeren, die langs den ltbtjn lvoonden,en waar onder de Batavieren ook moeten gefleltl Tvordell, voor de canvallell der O3'tr.
rJJ)-pé-1' d Gtl-tzmznen te bevciligen. In perfoon omœentdcn A, 6f)7; gekcomzn zijnd 'e, was hethem bilkansgelukt. del z cnl-luaaxcn den overtogr. met geweld , te beletten. Dal 1 al-
zo hijziilleMagt t: klein bevond, was hijgo oodzaakt,met eenell hunner Konillgen een verbond aan te gaan ; anderen
verdreef hij door betlreigingell. Afaar na datPosTuuMu: tot Keizer uitgeroepen was, verliep alzijn gezag. GALLIENUg de tilding vernoomen hebbende,d,tdeezedoor gantKh Gab Iîe erkelld was,drcel-hijdaarmede :1Izchende defpot:zeg. gende:kan Jrjlaatzdrler Je drlrt àatt /che ,' 4&:a (faga) îtiet #4rg/;J4 blt jven? Hij bragtwcleenLc>rtegen rosn*. suMus te veltle; doch deeze wcrd , door de Galliers, di. loen reeds mecster van het Eiland der Balat'itren w nren :
trouwlijk bij geflaan. qn , egter, verweerde hij zig , tot dat hem , door LOLLIANU:y de veet geligtwerd, in lletJaar :74, Zie TAclTus en andcren.
GaLLrs.(cAREL) inhetJaarTJ3o gebootcn,wasPfetli. kantteDeventer,van waarhij,in 'tJaarI52g,totI' loop leeraar in de G otlgeleerdàeid te Leiden beroepen werd. llier
overleed 114#i11hetJaar1616.Zijnefchrifken bet laanin e4n Latî jnfthe verklacring over de Opennaaring vanFpâlrzrcl. en eeu gkfchrifl in 9tN edeçdtiivics, tegen de W ederdaopern -.
F/z4 Pt' of.ZcJ#:/i #/f///. GAL,
GALLUTIUS,(ANGELUS)GALO (S1MON)enz.41 .=
-
GALLUTIUS,(AxG:Lu3) ûierfte Rol nn. den 28 Febrparlj van hetJaar z674,oud zijnde 8:yJcaren. Hijheert,inhet Latqn,gefchrccvenSWprl' cv4n#rAkdcrlanqkheOcrlogen. van het Jaar 15:3 tot1to9,engedluktteRomein hetJaar zszz,in twecllukkeninfolio:inhetJaarz6z6 jnDuitscn. land ia 4to. Zie BAz'LE.
GALO,(srMON)wa: een derIlollanêhhe Edelen,welke, inhetJaarII68,alsgetuigelvooîkomeavanhetvelbondqdât GraafFLoRls OE 1lIgenoodzaaktwastemaake: metdenG laaf van Elaandel' en.
F??#e/-f.fJz#.l1.Decl,b1.257.
GAMA,(vAscus)eenbeloemdPortugeeschZeeheld,tllz, in hetJaar x4p2,den weg langs Xn hoek v:nAfrika,datis om de Kaap #e Goede SP4J,naar de Oostindien ontdekte.
Hijlaadde te Kallcut,a:n de kust van M alabar, vaa wmen wist, dat tle Indtpne wa:ren nzarBatdad en Adet zgevoerd wierden. llij vestigde aldaarden handelderPoi'tugc>ea , onaangezien den tegenNand der J ranieren , dîe aldaat roclzde grootze Kooplieden warcn.
ZiedeIltpnritM J;ZMANUEL,Koning v44 Portulal.
GAMZREN,eo DorpenHeeflljkheid,tulfcbenBommelea hh-ewaal geleegen,heetk eertijds een aanzienlilk Slotgehad,
wcar van tegenwoort lig nog eenige vervallene overblkjfzels Ievindellzijn. VooreelligeJaareni:ditSlotwederbewooni baar gemaakt. Het Dorp word door tén Predlkaat badlent. De Ileer v:n Gamcren is de Graaf vAN RANDwYK.
GAMARRA.TDON EsTavANDz)DeHeerteBAUN,Spaantcâ Afgezvm 'bijde Stultn d.ezey Landen: ovelleedœ ziynde, werd
44
GAM&RRA:(DON ESTBVAN pz) e:z.
werdl1Jj(IoorCAMARRA gevolgd,die ookveelelaarenalhierzi. fl verblijf'gehouden heeft, fchoon hif, in den aanvang van zijn Gezantfcllap, nietveelbijzondersvcfrigtte. Dan,inhetJaar 5660, verklaardehij :anden I' IeerDs wlTT, datzijn meester rket ongeneegen zouzijn,om een llaaue verbond van vrede, viiclldfkhap en koophand. el metden Staat Guiten. In hetvol-
gende Ja2r bewerkte hij edfle vert leeling der Landen van Overmaaze,tusfchen SpanjeendenStaat. Toen,inhetJaar ,664,uitlekte, dat Frankrtjk een toeleg op de SpaanRhe N:#cr/4/;#:a op lletoog had,dooneisdede Gehcimfkhrijver van GAMAR:A,om ditteverhoeden,alle deHollandpheSteden. Hijzelf was, telldien einde, in perfbon teDordrecht geweest,alwaar iij de Vroedfcllap of Oud-ltaad. in welke llem gehoor verleend wgs.zogtoverte haalell.om te bewil.
ligen in een vcrdedigend Nerbontl, tusfchen den Koning zijnen uleestere! 1 de Staaten. Hieruitwerd gebooren een befluitder dtaatell, om geen uitheemfche Gezgllten, over zaaken vall ytaat, vooftaall lnoeriI1de Vroedfchappen der Steden te hoo. rell;hoewel dit natlefland meer dan eens oveftreeden is. Ter
Algemeene Stpatsvergadeling floeg hi j,in datzelveJaar,een verbond van wedefzijdfchebefchernling derNederisnden voor.
pan,offuhoon Zl lselRal n , ter dier tijd , meerSpaansch. dcn Franîchgezind was, kondcn alle dq voofflagen van ça. UAERA liet tOt 2:lld komel. Zie de Brieven v:n J.Ds WITT en VRR D9ESTRADES.
G ANA , oude benaaming van het.cE1Jx; zie onT ceJJp. G zxsutpuus, was de m/ gezel val) wutFRAMus, eerqen verkondiger van hetEuangelîe il1de Ncderlanden. Ilij werd befchreeven als geweest te zi jn, een man van llitmuntende Godvfugtigheid;gebooren il1Boulgondte,in de agtReEeuw ,
onder k'jzvs , l(cnfllg van lh' ankrt jk. Deezen il 1 den krifg volgende, begaf h.i j zig ook in den egt;maar werd, door
toeduell zijller vfollw'e, door haarcn egtbreekervermoori Naa?
GANS,(M:.JOHAN)
4,
Naar z' jnen naaln zijn verf kheiden Kerken en Kloostelsbe* nocmd, zo wel in Dut .tschland alsin de N ederlanden, onder
antlere detweede Kerk te Haarlem. Zijnegetlagteniswotdge. vierd den p Alaij. I' 1I j,zegtmen,onderfleullde, tloorzijne Hertoglijke magt, w uuyalMus en anderen. llij werd ver-
moerdiI1hetJaarzoz;. Zie Batabtîa Sacl-a, 1, Deel: en 0uJL. van Jfè-lpdzzit ?/-fJav' .
Gzxs,(MR.JoH&y)werd,inhetJaarldzp,metdevel' rtll-
dellng derRegeerlng vall'sfferzpgczilplci,op den asSeptelu.
ber.om zilne bekwaamheid, als cerûePensoncris dier Stcd uangefleld.op bevel derstaaten, wien hiJ, zo we1a1salle de aangefleltle ltegenten enAmptenaars, dellee2 van getrouwlleid
deed. Naderhand voordien postbedanktllebbende, werd llij
totLid derRegeering bevorderd. ln hetJaar1:54,indie hoedanigheid .in den Haage zijnde, werd hij,bencvensan. dere Regenten, door eenDcurwaardervan heiHof-van Hot.
;,a#ontbodell,om tenHuveteverfcbi jllell,zonderderedea dcar vnn te weten. Hier verûond hij van eenen derIkaadsllceren, in tcgenwoordigheid van denFiscaal, dathi jontbodea w as, om getuigenis derwaarheid ta geeven, wegens de giften:
eduurellde zijlle bediening als Penflonaris, aan de Heeren mvscfl,aspuasx en vax ssncuqx gefbkonken1alsook vau
llet geen 11jllun,uitzijlleigen beurs,totverkrijging,zo van llet Penûonarfsalnpt, als vaR hetComptoit der Gemeene
Aliddelen,gegeeven had. I-lijcntwoordde:dathij,clsPell. ûoncris, door den eed vcn geheimhouding verbonden was:
ook wcs llij Poorter van 'JIlel. togenbosch ,en dnsongehoutlenN voor hct Ilof van Ilolland getuigenis te,geeven. A. Tea
kernam,dathi j,uît kragtvan hetarrest,zulksmoestdoem W aarop hijwederom inblagt,a1singezetenen van Braûand ea Poortervan 'Jklertogenbo3ch, inH olland niette kunnen fezrre. Deerd worden. Ale? zeide llem , datniemand van arresten, op
getuigenis der waarheid tegeeven,bevrijd was; weigerdehij lutkste doqn,meu zQu keln dau zo l=g hoqken,1p$datbif
48
CANS.(Ma.IOHAN)
getuigd hid. Egtet nam mengan, van zijne bijgebragteredei ren ten llove velflag te zullen doen. Naderhând werd hem
gevraagd,ofhiJ kon bewijzen,dat hij,alsPenftlnaris,glles geheim moesthoudea. Gâws antwoordde: daarom nietin den
Ilaag gelioomen tezijn,endathem ditvooralsnogonmoog. lijk was. M en bevalhem dlt te bewijzen, en inmiddels il 1 arrestte blijven;dochwilde hijbijhandtasting belooven,niel zflllder lagt uit den Ilaag te zullen gaal, m en zou hel n , uit zonderlilge gunst, uit het gtrest ontflaan. Dc nood perste hem,dittebclooven.:vatzijnebijzondere bediening betfof,
cntwoordde hij dat hij deswegen niet onder ecde verbonden was.Hijhad,terverkrijglng daarvan,:andieHeerengèene vcreetlngen get laan. Van hetHof gekoomellzijnde, maakte hij alles aan de Regeering van 'JBosch bekend,metverzoek te mogen weten, wat hijhieromtrentzoude doen; en verder dat 'er iemand, van Stads wegen , gelnagtlgd werd, om het grrest af te docn. De R egeering befloot hier op, oaws niet toe te lictely eenige verklaaring ten H ove te docn, en aaa
het Hof van Iiblland te fchrijvea, ten eintle niemcnd haarer R cgenten met crrcst bezwaard mogtwerden, om de befluiten dcr ltegeering te openbaaren. H icr van gaf cAws ten H ove
kennis. Hi j voegde 'ernevcns,dat hij hct cffchriftderIn* nruaie voor Stads Penfionarisfellaan hetvoorzittend Lid van dcn H ove overgeleverd en Ievens om ontqag had verzogt. D at het H of hem hier op geantwoord had, datde eed, aan de Stad getlaan,hem v:n den eed, die hem aldaarcfgevorderd werd, nict ont.f laan 1(01. Hi jhaddeonredelijkheiddaarvan,
doordien hij een tcgenirildigen eed gedaan had, aangetoond) bovendien q'asdithem ,doorde Regeering, verbozen. Dan, hetllof begreep het anders, en had hem tloen aanzeggen , da4 bet de redenen der R egeering en van hem nietaannam , en :em tlagvaarde, om getuigenis der waarheid te geeven, eo die te bcèedigen. Inmiddel s werd hij ziek,en gcfdaurval
,z11 de Regeering kennis. Hier op waren bijhem gekoomell een Raadsheer, dç Ffscaal en een Geheimfchrijver v:n hel llof,om bem op eenigepunten te hoolen. Hijverzogtdaar OP een affchrift van hetgoedvinden van het H of, om hetzele
ve te velztcdkn,en uitiel,tottlathijantwoordbekeomel ka:.
GANS. (MR.JOHAN)
47
11a) 1. Ilet Hof-cntwoordde, met Stads zaaken niet te doea te llcbban, maar dathet tegellhem , a1s gcarl'elleerde , teWelk
ging. î7aar op hi j zcltle: da: hetnietzijue eigelle,maar Stqzs zaalten wrarell; el1dathi j, als geweezene Pellûonarî,, aan kle Stad met eecle vel' bolldell WaS, en geen zlt leren kol l doel lj zo lallg hi-ivantlcneerfldnniet ontflagen was. Voortsdat 'îf. /rz' ztpg:/klpzcz g een H oordllad van Bnabau:/ wcs, dia mcll zo p lering lliet moest agtel;als mede dat het l'Iof ten millte
zijtlz befluitellaan da ltegeerillg beloorde bekend te maaàel,
en llcm illmizzeli ongemoeitlaaten. Ditverzogthij,a:n het Hof le berigteu. Doch hi j kreeg ten antwoord: dath9Jhier mede de zazken alieel)zogt(e rekken.Zijbegeerden, dathij varklazring en eed zou doell, en anders wist men middelo1n ' kem te noodzaaken; el1 du: vertrokken d1e Heeren. Zip oordeel daar op was, dat *er terRond iemand v:n de ltegeerigg ult den W4J
Puiten, Wijl hij vreesde, d:t 'er ietsgewelddaadiger tegen hem zou onderllomen worden. D e M agit lraat zond hier op een van de haarell om het arrext af re doen, en de zaak zo. danig te beûegten.als metStadsgeregtigheden overeenkwam. H et Lid der R egeerlnge v,n den Boich in den ll4age gekoœ
mell, begaf zig bij het voorzittend Lid van het Hof:en verzogt het ontzag van den Heer câws. Dan het Hof vol.
Jlardze in zijn befluit. Dnar op beflotat de Afgevaardigde cn, tq bewerken, datde gearlleer, voor GAxs. volgens rc .gt
reflcerde, (el mi nflep bif voorraad, ontflagen werd. Hicr %
op wurd dedag van hetPleidooibepzald,doch op zijn ver. zo( )1( vcertien dagen uitgeoeltl, en-aan GAxs loegeflaan, ncar lluis te 1 ,eeren, onder belofte, ten zelven dage,.op verbeufte vall dtlizelld gul' k le4ls, te zullen te rug keeren. Alen had aan het 1101-verzogt,datGANs hi erter 51eJe mogtblilven, tx kiat t1e zaak zou zi jn uilgeweezen. llrtgevolg deezer zaak is duister gebleeven ; âlleen vind men 'er nog tcn a= getr. kend . dat de ltegœ ring van 'sfferze :#ylplcl zig aan del!
I' loogen RaRd van Ilo3iand fchijntvervoegd te hebben,O
dat decze. op den zzFebruarijvan hetJaar :K56, heeft goedgevolldgn, dat & Fiscaal #gn Iloliwnd derRegeeringe dier
48
GANS.(JAN IN pE) GANSFOAT.(J.5$ '*.)
dier Stad, 2ls goet !e nlatlnell voor oANs, op haaren N daanen eisch ,zoude qntwoorden.
zievAx Jlzunx,Ilt?ot'iev4/;'s11 ,ertogen. âplcà , lI. en 111. Deel.
Gzps.(JzN IN DE) Van Xl-nemuiden,werd,in hetJzaf
1512, door MAXIMILTAAN VAN BOURGO:DIE , H eer Van B'v'rea en Adtifaal van t1e Zee, geield a1s Kcpitein op het
schip,de Geltlel' Rx ipa*prpr/lp, waarmedehijverfcheidel) rijl :gelaaden Sckepen genoomell en te Ten. Fuer opgebrags keeft. ll1 het Volgende Jaaî ,543 werd hij, met OERm l'r vAN M ZEKEREN , En m eer andereKapit eillen; met zeswel
toegerœ te Schepen uitgezondels om op ke Franpken t e kruisfkn. Vcn van Ter Feez'in Zee gel oopen,verecnigden zij zig te M iddelburg met nog 3 Schcpen, docr H. SANDZLYX ,
Rentmeester vallBewesterphelde,in Zee gezonden;welke p ycllepell te zxmen de Rivier van Bourdeaux opzeilden, aan
de Franphe Vloot vûel fchade toebragten, en veele W l jnfcbepen verbrandden, uitgenomen &7, die zij te H ere op. brasen, en daarenboven eenige klokken ,door hun uit d. Kerken geligt.
ZieBoxlloax,C'kront jk #J@ Zeelanl,II. D eel,bl.47le1147:.
GAPSFORT,(J.w.)b1Janderel!naslLlusgenaamd,werd tr Groningen,il1h:tJaar z4Ip,gebooren. Schoon hijgebrek. kig aan oogen en voeten was,heefthij,egter,de onweten. heid dier tijden weten te ontvlugten.en de zon derwaarheid zo hel ontnoken , d;t mell hem het it kht J:r waerel; noemde. Te Zwolle, alwaar toen een vermaard School w:s,
keeft hij den grond zilner geleerdheitl gelegt, en zo veel voorraad.opgedaan, dat hij allderen kon onderwijzen. Vaa Zwolle naar Groningen te 1ug gekeerd, mvakte men hethem
gaal zo bvzwaallîjk, dalki j verpligtwerd,zig openli jk œ Yd;.
GANSFORT.(J*Vb:.j -Q' QL
4, -r
verdedigen. Ilijvertrol c valldaarnaarL'eulen, in hetColle. gie vall Laurentiusq zi jnde ecn Beurfe, aldazr duor eel Gl' ollingcr Theologant gef ligt. Hier bevlijtigd: hij zig,om de waaflleid grondig te leeren kennen ; en ditonderzoel deed
kem een afkeer krijgen van de Schoolfche Godgeleerdheidy hvclkc ttlellde 0vet11:nd had. I' lij maakle kennis metde Besc#J' a/ l' zl:r M onniken, bediende zig van hltnnen Boekfchat. en trok 'er Ellen moogelijk nutuit. InzonderheidIeîde hij zig toe op de Platont /èhe Filofophie. Hijlietzig door bew, dreigingen van lizdcn, die gekvoon warell anders te denkenm niet affkhrikken, nlaar bej' iep zig tegen hul l OP den wezenw
1ijken inhoud der II. Sclrift, die hij zijne pgrtijen altoos voorwierp.Diklnaals gîllg hi j il)11a(Klooster te Deuts, over denRàijn en 1asdaaril 1 de Sckrifken van RupEarus,die hij hoog fcllatte, ell' .genoegzaam affkhreef. Zo deed hijook metall/. ereSclll' iJ -t'ërs, varl ueertlerendedie nlet zi jn agnlllerkingcil;wacruitmettertijtieen groatwerk gebooren werd. d:t 1)ija)Lt;-e r72zu?;xw plagtte noelllell; doch 't welk is verloo. len jercakt. llltusfchen beklaagde hil - zig.datde man çau. psRvus) in wien dc gvest vall cllalsTcs gewoond had, door
de tluiFterllîl tldr tijddlleI1lletbijgeloof nog vcn veele noldig was geœeest. Van de Bevlêl-M onni. th l1 -re zazkell onkut
kc3;,(lie in dien tijd menigvuldlg uitl//alpz/z/w ofConpan. tt' nopole kwamen, learkle hij ic:svan de Griekfche fpraake. om niet blindelillgs te moeten gelooven, wat de vertaalerg
van den Cn' iekjï.' gen Text gezegd hadden. Ecn voorfmaak
vaa de liu,bl-eettwfctke Ciat ueeuwphe en drast?chefpruke gaven hem cnt lere Molniken.en zelfkdeJoocen.Hierdoor berugtgeworden zijllde,beriep hem elLlêpus,Keurvorstvaa den Paitz : naar Ileidelsetg , als Hoogleeraar in de Godgee leertlheitl. Hoewel hi j in deeze waardigheid geen b/ aageq
fcheen te hebben,begaf llij zig egter derwacrt, om deJeugd in * Philofophie te onderwl jzen; doch verbond zig nietalF Hoogleeram Hi j keerde, na eenig verblijf aldazr, weder naar Kculen, en van daarnaar Leuven,alwaar hi j metgeea klein guuoegen de Theologie hoorde leeraaren. Vgu daat
trok hijnaar Part js, om de Geieerden aldaar te hooren. lïlet verwonlel 'ing hour' la hij erll Bjwincnder ea Utrechin. X œ-b'll# 1)u:; . t 'L.
1)
l;Gf ;t-.
,@
GANSFORT,(J.57.3GANSOIJEN.
taar. hlat zijnen vriend FRANslsco NE REUVER ,begûf11: j zig v:n daarnacrlletConcilie te Bajèl, cn hield aldaarverfcheidene disputatien , die hsm toteer vee rekten. M ct dici)
zelven man keerde hijnaarPart js te rug, en onderhield de vfiendfchap methem , zelfs na dAtbij, ollderden naam vau
wx' rus pdN IV , Paus geworden was, Na verloop van tijt ! wederte Gl-ont -ngen gekoomen zijnde,verwierp hij de dwaalingen der Rnomjl'he Kerk, en fpfak dezelve openli jl tegen; waar door hi j in grootell lla:tbij de domme M o' nniken geraallte& en hunnen haatniet zou ontgcan zijn,zo llietoAvlp vâN Bougcowole, Ilisfchop van Utrccht, zijll bijzopdete vriend, hem befcliermt llat l. In hoogen outlerdom werd hij
êeheelblind, overleedden 4 Oaobervcn hetJcar:489,cn werd te G?oningen , in bet Choor van de Kloosterkerk, bagraaven. LU:'HER heeft altoos met lof vcn hem gefprooken
en gefchrceven. De Schriften,van hem overgebleeven, zill:
* Grosin:en,in h*tJaar1514,gedrukt. Zie BENTHEM , H ollanR ff/rcl und & 1uf Staate, lI.Theil> b1.t7% en'.
GANSOJIEN . een klellle Duurt vcn Eegts 6 Huizen, dic,
xedeft hetJaar1637, lnet: Vermeerdertzijll: ten Noordef val: de Oude M aas, een uur gaals ten N oorden vall Naald.
wtjk, tot welks Gemeente de Gereinlrmeerden zldagrbehom run ; bef lagnde , met :1het onderhoorig Land, een uur gann:
in den omtrek. En egter lleeft deeze Buurt Iloog-, Laaz
en M iddelbpar Regtsgebied. I)e Heer van Ganfoijen heeft ,ldcar een Kafleal, dat, fchoon na den ouderwetrcben tlant
gebouwd, van binnen een gemakkelijke wooning is. H% trekt uit deeze Heerli jt sheld goede inkomflen; voorname. Iilk ult hetVeer overde Oude At ' //J. Ook zijn acn dezulw -
ve mœ r d:n 8o Achterlecnen ollderboorig. De Regeering beûaat uit een Drosf:art en zeven Schepo
Ken. ban, uit gebrek valll3ewooners, mneten z1j mede uit (!e Eigecgeëtf# n d.r llabuurige Plaatzen vckooren wordo . llle
.
.
*
*
C-AN4WIIK,JAPINGV,lnt.
''
$1 '@.
Alld deeze , zo c1 , s ook de Secretrl:, worden door dëa
lleetC ap;aallgeReld. BAclllEpE,bl.d4s
C;NSw11Kjzfe tMklKkovxN ,en wzARnf ltlzEf,waafïë. dta cA>'swzJl( eene Heerlijkheid uitmnallt, in 't L=d v:ll z ,1/J,na.
Gzplxc:,een Kerkdorp op het Elland kpalcheren, ée: halfuurgcansten W estea van Tero :re. Het word ook we1 Der ofA,r Gapt .ngtgenaamdt cn wi/lditDorp een fpteeken; W apen voerd ,een Uaperverbeeldende,meent men dathet àijnel ncam ontleend heeR van 'tUapen1 dan.lloeditu1tt: . leggenzîJ, iszeer twilYelachtig. EertijdsBehoordë ditDorp. âls eene Alnbachtsheerlijkheid, aaq den lleer FRANI VA# zoRjsaLEp,die zig in Huwelijk bégeeven hgd inetGravinnë JAcoBz,na wier ovellijden deeze Heerlijkheid wederom aga de Graaflijkhefd verviel. Ilertoë rAnet DE àrouTx Terkogt hetuan dU7 v4N BAZNST, ziincn RentmeesterXewesteRânldê. Daérn: is hetde eigev om gcworien van den HeervA> Dx> yaAsozl, Burgemeestervan y iddelsurgb
'ag:rvn,rw. ç' rDtaat,X Deel;zâcnltNx, A.b1.8:7.
d 'AROIIA:N ,een Dorp inGeldtrland,ohderhetSchoutampt
?.1. $36T zt-///,liggeude,metIçnoîtvt jk en Voo, -tiJ// -z0;:.in eeq Driehoek. DeIlerktcrpnvan ditDorp 1 >/lâi;.1uJ't .ili-sveru locren,.. -oorden brand; danisnaderllcndwaderom opgebouwd.
GARDJP,(GUILLAUM: DU)waSeen 1'n!1d1a1D;t 1n21 :,Welkl f:..ler Hmpellqm .in h. lt,laar15. ,!!.mctcnlneneveusant lefc11, al: xogTs!t . xEoMHour , A-s. &ur . v. . '' . )z. het werk der
llcrvorming o.n't ijvafigst#cortzettet l. ' -' 1en zie watv:I llk zl ptyengaderkll,teezsop letAtt.AMjrâ:D31@ .Jezeg 'd iS.
D l
GARI'
r
GARDOLF, GARM ERSW OLDE, enz.
GARDC F,een der oude Friephe Graaven, welkewin bet Jdar 885.door GooeFRxo denNoorlnan,,andenKeizerge. zonden werd; zie GoozFazo Drx wooaMAx.
GAAMERSWOLDZ, een Dorp in de Gl'oninget-O-mz:l4a#4/?a lnder het Kwartier van Fivelingo. D it Dorp ûaat onderde beheering van verfkheitlen H eeren.
GARNEIVZERT en oosTuM,elgenlijk Oostheîm , twee Dorren in de Groninger Ommelanêen,a:n hetNiêuweDiep ,in
:etKerkli jke te zamengecombineerd,enin hetSvaereldlijke onder hetgebied van den Baron Lzewz vzN ADUART. G ARRexaswzxn, een Dorp in de Gronînger O/JJ-z& pYep,
,andenZuidet-oevervan't Dalnpv-diep.omtrentterhalvel wege tusfchen Groningen en Defzt jlnbehoorende,aIseene Heerli jkheid,aan den Baron nzxozasvAN EARMSDw GARSTIIUIZZN , m ede een D orp in de Ptovintie Gront' ngen. ::n de grenzen vzn H unzingoo, dat onzer verfcheide Heeren vefdeeld is. GAaYP, onderfcheiden van Ilal. iegartt' p ,ten Noorden va ëaargelegen, inde Gri etenijvan zîetjetkjlet.adeel, een groot
en vermaaklijk Dorp, hebbende œ n Kerk met een fpitzep Tooren. De Eigengeërfdens maaken öo Remmen uir, wzar
ondereertijdswaren veertielleigenaarsvan bijzondeîe Stinzeny ofEdele Staaten. GAS?AARZN y GASPAERNK OfGïSPAKDEl Zie NAGZSTEI'. GAMEL , eel) klein Dorp in Staats #7-/â4s#, een grool kalf uur gaans ten Zuidoosten v:a Grave, heeft mede ee. Dingb= k van zeven Schepenen in gemeenfchap met de Bnurt Tongelaar. 'Er flaat een oud KaA el, Tongelaargenaamd:'$
welk zijnen llaam aalldie Buurtfchap mededeelt, behoorende Ie zzmea aac den Glaave &aa XEX>INDAAL ea KAXI>HDM. Gz>
GASSELTE, exz.
r)
GASSELTE en GACSELTER-NIEUWVZEN , tWee Dorpen in he
Landfchap Drenthe; zijn/ het laatstgelloemde eertijds ee:r suurtfclpap geweest,aan Gas fèlteonderhoorig. ln laater tij: meerbevolkt zijnde, ishe4een Kerk-Dorp gewordo , liggem de een halfuur gazns van een.
GASTANAG,,LDon FrJprfJ<4 dntont' o a Zgarto, Mark. :,'::/7 /*vanjwerd,inhetJaarI6d#,Lgudvoogdvm deStaan?:1t' N ederlanden.
GAsTzL, eenDorp in Staat:S/wâ4a#, il !de Heellijkhzll vallPeelland,onder de Baronie van Kraanenh nk. He(öe.
GASTEL,(0v#)in hetOosterkwartier;,ll:Breda,:enuur gaanstenWesznv:nden Guden#<JcJ;eengrootffaajDorp, d&teellige aanziellli jke Hllizen heeft. Aldaar is ern ruime groote Ke/k voor deGerejbrlneerRen,die,egter,ma* een klein getal uitmaakcn. I3e Kerkenrud beflaat uitt -tn Predi. kant, twee Ouderlingen en twee Diâkenell , die, cgter,
CeD VrîJ *eberoeping hebben. De Predikantonvangtzijnewed. de,gelijk te Jlmouw, en i11 den Ouvlen 'plcl,van den Abl vanSt.f?e/-a/r#,diedeTienden trekt:deRoomfchePriester, waar toe eell der Abtdij-Heeren verkooren,en die door den Abt belloemd word, moét als Rensmeester, het zelve blj kwartaalcn aau den Padikant toereiken.
GASTEL. (M' etwt word gerekend met Oud GJ#:/vooruoemd gecombineerd te zijn,offchoon het,in deLgndkaar. tea,alseen bijzonder Dorp aangetekendRaat. Thansishet geen Kerk-Dory ;zi jnde de Kelk en meefle Huizen, ln den v% paanRhen oorlog:verwoest,en nietwederom opgebouwd. ilet is niet meer dan een Buurt van eenige H gizen , die
langs den Dijk van dea Dintnsr.nm vlnelkp derver*ogi: ziggea.
D2
M ..
:4 OASTEL,LNituwtGâT (& 8 9an A Maaze. M en vind alpaar: en verder Oost.en W estwavrd,,,n d:
Yoorden deezer Jtivier, zeer grasrijke W eilanden, die veet èooi opleveren. In deeze Wei landenzijn,in hetJaqr4743, goen de ûilflgnd derwapenell>tusfchen deFranfchen en aq, Zere Oorlogende M ogendheden,reedste Ake'îgetfoFen war;
fommige Regimenten Staaipl je Kavallefij, uitde Legerplaats èij preda, derwaarts trekkende. gekampeerd geweest, Van
d4p ,7 Junij totden 14 Julil. Hetoogmerk daarvan wasa om aan depaarllen grocl)voederK verfchafren,'twcll zii, yçdugrende de yoorige Veldtogtell,hadden lnoeten misfeq. Zie BAcillgxe#bl. 83p en 841,
GAT LHetl r4f; #: I:aaze, of de Droogte voor 2: M aasy is nietzo diep,alsdctvan Goeh reede,en kan met e. -
lchepen, die meerdan twaalf voeten diep gaan, bezwaallijk èevaaren worden. Alen vind ditGpttusfcben Oostvoorn e11 :en Hoek vanIIollanR, en heeft,ter wederzijtlen,een groo. le droogte. Acn den kantvan Oostvoorn legtde kiqstplaaty vn aan den kant van den Hoek van Hplland een andere Plaat! de F ,Iakte genaamd.' Tuslkhrn deeze beiden, evel!bilnen de
Dropgte,is een plaatsvan (amelijkediepte,dePut genaamd! Alhiçy komen de Schepen, dic naRr Zee willen,gemeenlijk teg znker, qm hethooge water op hçt dfooge af te wagten. N ietverre van hier fcheid zig hetwater in tweefn,en loopt
in het Brul fcne, ofZuidt lirp,en inhetSkutpne DJ ':J,oi#etScneur,langsde Onrust,naarMaas ptis. lnhetvcaren
Daar deeze dieptcn,ontlnoetmen de Kraske. ccn Plqat, die door geduurige :anrpoeling, thans aan het Eiland Rpzeali/rg'
gehegt is. Zij fçheidt. door middel van dit Eilalld, de M JJJ, v,n hiertotbi jVlaardingen, a1s in twee Rivieren, ..
en kan als een tohg in den mond vcn den tlroom worden
Apnqemerkt. Al.en vind il 1denMondderMaaze,en hooger pp,npg verfcheidenedroogten ep P.laaren, waarvaq dceeA ïootey is dAn de indere. Ye gc nw'z/ zW/ r c SnqaA #1 .1.geel,bI.44q e 'w '-A '' ; ' v ,
.
CAB-
GAUBTUS,(H.D.GAUDENTEN ,enz.
sz
GauBlus,f x/.D.)voorweinigeJacren zeerberoemdHoog. l:craarindc Metlicljnen,opdeAcadnmieteLeiden,enLijf. arls van Frinfe wILLES: oZN V.
GAUDZNTEJ,ea1Ordevanhlonniken,die,inhetJaar144, de Orde der Obf,k.vanten aanralnen.Deezehadden een Kloos. tcrteBolswert,doch wierden,oln hunûegtenergerlijkleven#
Gzuw ,eellDorp in Nsjmsrltzeraleel, zijnde gecombl. Meerd met Goînga en Ojîngawienz Dit Dofp heefl 11t. nemmen.
GAVEnEN; zie JUCHIJ. 1 ''/ZJJ zi* GzyMzxs, een oud beroemd Gciacht in W'JO? TDLLXKEN.
GATJKEMA,een Adelijke Hofflede,tellZuilen llctDorp At quktinusga,indeGrietenijAchtkarhekn.
GAZA,(TI1EonoRUs)eenman:die,v:n alle Geleerden,<: em flrij' lgepreegen word. BOESSARDnoemthem den Geleerdflen vall zijcen tijd,en volgens J.PlEaIusen VALERIANrS, was *er,in Jaaren lang,onderde Grieken en Lattjnen,niemand geweest, die voor hew Dietmoestonderdoell. Onder de Geleerdc mannen , d1e de befchaafde weetenfchappen in
Italt' ehebben doen herleeven, zegtJ.:CALJGER,zijn 'ermaar drie,tlie ik benijtle,dat is T.GAZA,POLITIANUStnMIEAN. DoLA. Hij was te Salonica in Griekenland geboofen;v:u tlaar week hijnaarItalie. Doch biialdie geleerdlleid, wa: hijten hoogf len ongelukkig;en zieli-vanverdiiet. R.zcalcoLawag zijn bilzoltklere vriend,ea bragtzijceSc' kliftent.
Bapoi11Frf:J/. :. D4
lI>
K
GEBHARD ,(JANUS)enz.
GXJIHAAD,(JAxus)HoogleeraarlndeHiiolien enGt't' ekRlte taale,te Groningen, gebodren te Swal-tîr bo,/;,eellSteetljeil!
Opperpalts. alwaarzijn vaderPfedikant was. Zijne fludieu
volbragt hebbende,in hetJ%r1625,trok hijncarHolland. enverdervandaarwedernaarDuitscL-land.InhetJaarz6;9, kwcm hij weder te Groningen, alwaar hiJ, in de plaatskcil xMsïlus, beroepellq'erd,en bleef totzijnen dood,die voor.
viel den 3 oaobervanhetJaar1632;laateadeverfcbeidcllr Schriften 1144
ZieL:3,:,3der Gl.ozinger'J' nJ. C. îJ, GEC:MMTTTEERDEN ad Caufas. Deeze werden, in de Plo,
vintie Gelderlanv,allereerstingefleld in hetJaar 1595,tez retale van twaalf,O in hetJaarldoometnogzesverlllec: del' d.Daarna zijn ze eellgeruimen tijd afgefchaû;doch,vol.
gens herhaalde beiuitcn v,nde Jaarelllglo.37I2e1JgJ3y w zderom als van ouds lngevoerd. Vöör het canvangcn der X aadpleegingen flelt ieder Kwartiereen Dircaeur en zes Gz.
colnmitteerden ad caufus. of Gemagtigden xter zcakell,cai): a1s Jlfia uit de R itlderfchap , en drie uitde Stedell: te falnea
:e:getalvan agttielluitmaakendc;zijndegemeenlijk,lli(hot Kwartiervan Nnjmeegcn, behalven dell Isurggraaf,de twee oudie R iddermatigen, de oudtle Burgel neester dier Stadj étl ) Burgomeester van Tiel en één van ljommel; uit het Kwarliu: van Zutphen , behalven den Landdrost, de Scholtus, binl lcl:
en butten Zutphen; dc oudtlcRiddermatige, de twce outllle B urgcmecdters dier Stat l, en ccn Burgemeester uit de vierklci.
nezSteden bij bcurten;en uit het Kwartier van tle l' %lu,q' e. behalven dell Lzntldrost. de Regter van Vclttq ven Zoom , de oudfle R fddermatige, de oud f l e Dt l r geme e s t e r van Hrnhrln. 1 en twee Burgelneesters uit de kleine Steden, uitflct Kwartier.
bil - beurten.h:t eenc *' I artwee uitIlardcljîijk en llattem , #n
e:1hetandcrcJaartTvceuitklvr tçenîngezenEisurg. Deagtien Gecolnmitteerycll,v&n welke wijfpreeken,plaat. zel zig , aan eell lal :ge taf kl, gemeenlijk de LJpzfr a'i, 1C*>JJ// /J gc na a md. na a r c c a bzpa ldcn rang. Da Jltlrgv e e a b(Yle; -..4 .T -.4
11raaf van van '['tRijk Rijk nn vnnN:j11leegw Nijmeegeubeklecd bekleedalwos altoosde dephats plrlctsvan van graJf Voorzitter. !gev:!~rti:i;den voorzîtter. Gemeenlijk Gemeenlijk word word door door ecn ecn ,,\ht ' gevacrdigtlen ler ter Generalitzit. uit uit h~t hek Kw:mier, Kwcrtier,alwaar alwaar de de Landda;;; Landdag p;tholldm gel lotltlca Gel1eralit:.:it. word ,verllag verpag van's van 'sLands Landszaakel1 zaaken gedaan. gedaan. Aile Alle voorU~~lcll voortlu-'lcl)ann word. anl! deeze moeten fchrifreJijk deezeVergadcring Vergadefingmoe tenf bllfiftelijkgedaal1 gedaall1V0rd~n. worden. Die DieI'm van gering gering belang belang zijll, zi jll, wordcll wordcll door door deez<~ deezeGccommitteerdcn Gecommitleerdent~r. (:fDond afgedaan; cfgedaan ; duch doch die flond zijo, door de die v~n van meer meer belang belallg zi jn, doof de Kwa rtieren o\'::rgcnOOQ1~n, om da a r K wartieren daar op afzonderl;jk re ra~d. O7t 'r= f 'ellOOR121, on <. cl rzolldefl' zjk t.e raad. pl eegeno plecr,en. Zî watp#n It.%;' lan2, bI. bl.141, J41,e nz. 7i~aSt St4at yan Ge Ge/t!Jr/anil, ellz. G ECOM MTTI' EERDE : âal)EN , Va llderen Seaaten Staaten V~!1 vcll[l(", IT;l. GECOM1>!ITTECRDrr RAA[lEN, vannde de H
58 GEC.RAADEN vwn#:Ileeren&J4#.v4n//45.:,Hksts gndere fchulden, en hctopzîgt zouden hebben overGeeielii. ke goederen, het olpdelhoud der Predilanten , en andere zaa. âen meer,ook die van de Admiraliteit, het bezorgen der Zecvaart,en uitrusten der Scheepen. De Inflruaie voor dat Collegia wierd gecrreoeert Iz.Ol.
z58z.en vervalte 5;.artic. dic llaaderhand bij rcfumtiege. brngt zijl op 52. waar op zij twce dngcn daar na ttellEed decdcn. 11u11 getal wierd naaderhand m et rwce Loeden ver.
zneerdert;ziet Acf 11011.1.Aprit Io.en Ip.Scpt.1j85.eœ bcflgl ld tltls uitp.Perfoonen: teee da2r vallwierdell naa het C ullegie vall he) Noorder-quartier gefchikt welk Collegie M-edertlm twee in dit cûmmit teerde , Refbl. f2:S. 1o. Fe5l'.
:585.en 3. Fenr. z50:. Di(Collegie i: eildelijk, nog D: eenige verandering vastgeoelt I7 Ftbr. l5! pO'op dien voetcl6 hetzignu nOg bevind. beRaande uitdenHeerePrince Erflladhouderel1 tien Leedeny de eerfle V:1 l Wegens de R idderfchaz: die ad vitam gecomlnitteefd wierd de llegen anderel) uitd: Iaarlem , Delft, Lei Steden, Dordregt, l' jden , Al nt lerdam , Gouda, Rotterklaln, en Gornichel n , die gemeenlijk om de
dfie jaaren verandertworden, maakendedeSteuell âchiedam , Schoonhovell. en den Brielmct llul1driën ecn Neegenv ' le Lit
>it.die bijbeurten uitiederstad voor? jacren gecomlnitteeft w ord.
I' Iaarebijeenkomflen worden doorden Heer Rnitlpenflona. catdangelijksbij. ris val l' lolland en lwee Secreturisfen val St
gelvoontyzljnde dejongfle gemeenlijk m'etdenotulen e11daa. gelijkfclle voorvallendezaal:en vallhatCollegie belast. Htln werk kol nt in het voorlaamtle genoegzaam met dat A' :n dcn ltccd van Staaten overeell, en bet laat dus, voornaa. e n he t d oe n t e r ui tvoerbrengel)van mentlijllin lletuitvoeren, degelloomeneltefllutienterVergaderinge vallHollcnd,hetop* zigt over de zauken van Oorlog de Provillcia betlejrel:de, ea over de Provinciale geldmiddelen. Zolnmige liabben opzigt over de Fortifcatien, anderen op 'sLands gemeelle Aliddclen en de gefchillea daar over voorvallende; de meetle zaakell
worden commisfolia:lgelxaakt,cnop derzelve:rapm rtbezit kctCollcgie. 1:
'
GEC.R AADEN van J:H eererStaat.1,,7Iloll-enJo J(c 's, *,j., '
. .
Il 1 A' Iaij worden de Commisfien gcirtes ::llil 'llvcrdeelt; dxà llgtopzlgtover de bijzondere Ctlmproite:lder gemeene lllid. delen blijfk altoos can C-ecommitteeJue itas:izllt3i(de zelfde jleden bepaalr. De Ridélel' psap en Dcrdt-egtllebben mpzigtoverdeComp: .
.
yoifen van Haafleln el1 Amtlerdam , ol lvier wellle iaallle behooren Naardell,Sveeyp,en M tlidell. Die val llaal-lem en Let jklen,over Gol 'nicliem , wccr ou. der H etlsden e11 W otldlichem , e:i dan Bfiel, viaar u-ldcr G eervliet en Jdeel lvliet.
Die van Dvljk en Rattevzal n, O' :2r de COQP,toircllVnQ
Leijden en Gt'tlkla,waaronderS. ckounl :oven,î7oe1ëetl,Ou. dewater, ea plictlj .noort. D ie van Gouh z, bal:cvens die vcn Schieûl am , ô-clîoal:.ïos'e. . iel, iudcr op hun beur: , over iiell-(, Avaar oni of d . en Bl
4er 'sGravenhcage, ca Rutterdam , waar oTlder Zcitkuqiatn behoort. *
.
Zedertde verllietging van de GfaaflijkheitsReekellkcnldr. heertdit Collegie ook het epzigtover de Domeillen q1 1 kick . zelver R entmeesrcrs.
De Ridkterfkl lap, llacrleln en Amt lerdam , overNoordhol. 1cI1d, llennemellcnl ' cn Brederode iI 1 *1 Zuiderquartiera ' ban4. uevens eel) der secretarihfen vall staat.
Dordregt, Leijt len: Gotlt la, el1Garllichem , ovcr hetRente nzeesterfchap vai l Zuidhollalld, met eea der Sucrc:aristèll vaq Staat.
Delrt.Rotterdcll,en Schîcdam ,ofwelEclloonlloven (oç den Bfiel) volgens de bcurten der Seflie van die S'edcn iç: 'tcollegie, over hetR un:lucesterfkhap van Voorl , (Ie flci-
jcl. landelle11Puttelt. Hel opzigt, dat llceren G ecommitteerde Raqt len hcbltzq over t1e zaaken van Oullog , betrel' t ic '( algemeel) de voorzieninge der Fortificatiell van de Provincia; voor tlepi-ch (lklk de mollflcl'illg van 't KriJ -gsvolk, de 11lol lt1- en oorltl,yïbtr:.lôck-. ten il 1 'sLands M agazi jllell en .flerlld lllaatfal l, de Fknrritqc1. rien te Naarden , te iltusden ; te G certrllittenberg en kie111:1!1. d rt, te Ilelvoetfluis, el1 dun Briel, te LoeveRein, t. aSciloon. .e k0.Vç11z tc W'oettleq v n d a q r cm t r cnt , t e Ozt l e T l n l e; c;1OP . . . c4*
6o GEC.RAAIIEN v4n2:Heeren&>Jz.v4n/J4J/.tnJH J'. cndere Plaatfen worden die ook door Gecommitteerden uitdar
Collagie bezigtigt, en hettlllderlloutder zclve bij openbare aanbetteedinge bezorgt. Svanl leer llet ondel' hout minder.dan
drie hondert gl.in 'tjaarbeloopt,tlaathctIlccren Gccoœmittecrde Raaden vrij de aaubet leeding onder de halld te doen; bet aallleggell der llieuwe Foltilicatien word ook door
de zelve ter uitvoer gcbragt; zijdraagen ook zorg voof de betalillge vall de (Jarnizoencu.
Haar Ed.Alf ag.docn bijPl 'xvcltie regt, ovcr velraderije, lnuiteriie, oproerq miskal:delicgcn van 'sLcllds krijgs- cu molltbehoeften , el 1 over valfcàe munterije; zij houd 'cn e:n float van de ooflogsbehoeften , wapellen e!1 andere wtrk. huizci) den Lande loebehoorende, voor welkers ondefhoul
zij ook zorg draagen. Alen doetllun ook jzarlijks rekenillg vcn 't bellier van 'sLalldsM agazijlen, en van de Oorlogs. behoeften4, die in de Rerke Plaatûen der Provincie gevontlea
wordel!; zij beieeden ook 'sLands Gefchutaan,da(in de Hollalldrche g'cfchutgieterije gemaaktword. Aan haar Etl.M og. is de zorg der Geldmiddelen van de Provincie acnbevolell, en dien volgende de invoeringe vc: alleingewilligdeLasten.Zijhouden een nettenflaatvan'sLantls schult iell en -goedercn , beiisfen de gercbillen over 'sLqnd; gemeelle midt lelen, bcfleeden *sLvntls Pellllillgen daar '( be* htAord; zij geeven cgt dat de ingewilligde lcsteu, tralspor. ten, fchatringen en omflaagen op 'een eenparigen voet zoo iu da Steet lûn als ten platten J-ande gecolleétzelt wortlen , overeenkomfllg mct de dacç toe gedraagen Confkntctl, en de or-
dûlla:yticll daar op gemaal s -t.De beflieringe derGeastelijxe ev nat pgcfl' . tage goederen flaat meede can llaar Z-d. l' 1tlg.;zij 11c. b: e! 1 t!e magt o1n dcQtlartial' ell,Stedcn e! 1ltclt:neesters, Gntisllsers en cnderen, dic 'slac:lds pul:ningen ialpout len, of den opllef der genxene middcien beleIten, te conflringceren, cn bi,i parate t'xecutie, arrest en andefe mid lne 'f!?ic:) daar i .l
t4procedeeren; zijdraagen zorg,datde (lntfkIlgersen Ct)!. tzacurs van 'sLand; middelen bahoorlijke reeken' tag doen, en de Ontf aigers der Geestelijke goederen,omflaagen,ge. ligta e!1 ontfcnge penningen :1le J -aar. Zi jhebben acces tot de R eekvnkamery alwaar :zn hwl& ingelrverde rekeniagell *#
GEC.RAADEN van#cHeeren. %4Jl.van11011.en/&J/é 6% op hun verzoek moxen vertoont worden. zij doen'sLand: Olltfkllger belloorli jl ten borg flellen,agtgeevendeop de be. koo hrlijke vernieuwinge, e11 doen die en altleren Olltfangerg htlnne lnf lrudiencckoomen.Zij houtlclleen lletten flaatvaa 'sLallds ilkoolllell en lasten , om die voor de IleercllStaatcu
tf ? kullnen openlegpcl; zij moeten den Olltfknger Generaal, en tle biizol lk iere Olztlkngers ook dacr toe huuben. d2tzij maandelijkfche llaatel lvan hunlœ Ontfang enUitgaave overzcl). den. Zi j zijn gemagtigtom op 'sLalldsmiddelen eenige pell. nillgen te ligten, dog buiten toeûemm inge der Staatt'll,
ytaatsgeu'ijzc vergadelt zijnde , niet hooger dan tot dcrtig duizentguldel, ten waare zulks,om drillgende reedellen,bij llun nootzaakelijk wierd geoordeelt: il 1 welk gevalzijlot hontlert duizent moogen ga'l, mitsd2;fOP t0r n3zste Sêzats. V ergaderinge goedkeuringe verzoekende. Gl-. Plac. Apcï-. 3.
D.f,/.p3, Zederthet verllietigellderGraaflilkheitsRecllellw kamer en het verkoopen van verre de nleeste tler Domeinen.
kebbenHeerenGecommitteerdeRaadenvan bciklendeQuartieren de beflieringe over de overgebleeveue gellrccgen . bi jJt,folutie ,,,& z1. *laart zz28.Zijhetltlen eens 'slâzccks des D onderdcgs tlaar overeen Befoigne. De ltekeningcn dcr Rent. m eesters van de Domeinen wordea ook aan Heeren Gecom.
mitteerde Randen gezonden.diena behoorlijl onderzoek,de zelve :an (Ie lteekcnkamer toezenden , die de zelve na een uader ondcrzoek fltlit. N a da2deHeeren van Holland,1z25, il )Vianen enAmeidell, met de tlaar ontler hoorende D orpetl gekogt hebhel, is dat D omeîn ol ltlerde beflierillge van Ileeren Gecommitteerde ltaa.
4en gelleltTbli jvelde egter aan de Staaten de begeevillgeder .oorllaanfe Alnptellel1zndefe Souveraile bdvelell.
De Gecommitteerde Raatlen wijzen bijarrmtin'twerk der gemeene middelen, omflaagen, en alle andere ingewilligde las. ten 4 zonder eenigzints te treeden in het werk der Hooge Gereglshoven . Admilaliteits Collegien of geregten in de Stce-
den el)ten platte Lande; en zijn op deloop derrolle en plei, dooijen aldaar verfcheide reglementen gemaakt, te vinden z. D.van '1PI.B./1zlzz.nn 3oJ;.ea pk.efea. A.1 -1r.
Alle t . 'westien oslet gemt ?ela milldcletl vtorden afgedaén oé docvlletCollegie van Gecommittzerdeltnadenzelve,ofdöof scherellerl du7 Steedell: alJ Comtlsfcrisfen of gem'âgtlgdeu deçzelve ; indien Sclielpal :ul lweiyc/en blnnen de eerle veertiell dagell rc
P lt.a. 1 3.fcl.zz26. . A1r:ikan vande.vonnibfenvanSche' P cllea C'ot nmisfi lrisfet ) ool wc raformctie vctzoeken aan 't Collei :ie, c-l: vcn huar Sentekltien valt gecn cppcl, maaf revi5e, Avcar toa t!e Staz lten î: ;J 't-1' Ide1'e! 1 uisde Vergatlering bel loemen, die met . 1 .eetlell van 't Collogie, die daar overgczeetellhebo
bel' l,t!ezafkk ravideek 'en.Zij rltlgeilJtan niemanteelige lasten kwijsfèlleltlen;alleenlijl: flaatlic -t !:uL1 vrljtle gefegtclijke ina voftlerillg A'ct1 'sLcllk ls n4iddeletl tt ' )t de l:ncfle Staats-vergade. rilge e:1 tot tlcllof twcalfdagon in de zelve, dcg langer niet: o)) te fclol'kcu: al.'e verzerc*'opf chortîng,onbct lagtelijk of:g. . derzints vellccnt,is bij uitk lrulklelil .ke Staars Reftllutlen voof nul e11 vcn gcen wnarklc velklaaî't; zict die van 25 lvaark
,67a. Die vril -dol n van ' :-c?solldingcn : Hoflnnlral del), ot -
eenlo ere andere lnidtleiell bet o-ccrcr:, nzoct. cn zi.e t' :' esfecrellé 0 ctl :an 'tColzegie van 't aartier. o:ldkr Nvelke diu ' Lantlr an geleeu gen ziJ -n, 13't (r.:6.Scpt.z6go. ducze ltloilgen q-4.:',ter.qo padV1 *J .. el tot het tœ zaall VOrlne11y 213 11;e:zeeVe!1e. 5!.V ltr1 *! .; .' ,2 P.Qmm e1; en de uccnaen derR aadell, die over dctattvist;ezeetc-llhr rbbellj moetenGan (la. 1 kant van hetzt';ke geteelken:flau, 1 t:l!llog mag goo een cdv -isniet dirva tervu-gav lefilg vallHollalltl ingelee. fpl't wortlo -n . lnccr moet voor af in te poilta. ïn klur befclkri .j .
ving gebrcg:, cn aan de Leevlen gezol ldc:;zijageweest,welke
tot geen qnder einde gebezigtwordell;en in'tbijzonderdzt 31llalds aa'ldeel in dc algemeene Oorlogslasten vcn tijd to: tiyd betaaltwortlen; ziifllan ordonaetien op de Ontfanger:tot
hetbetaalen van LetKrîjlisvoik, 'tW elkvolk. de Leverancierg en veele alldefel.; doch mag totgeen betaling van ordonalltiaa
Of audrïe 1:$tvllbeGqitea worden,dan bij't muefeqdeelval! I
GEC.R &ADBN va.#:HeêpenJ/m#.lz/pMoll.enJ/$. ç/f.d) 't Collûgie. D lie Leeden m oeten de ordonantîcl onderteeke. nen, bel :ecvens een Secrdtaris, en moeten de zclve ter Finan,
:ie worden gcregiflrecrt. ;'ij moogen geen oude P/vdfetlvef. hogen of nieuwc toefiaan, lloch bewcrken datzulks ter Gene.
rclitcit gefchicden. Zij houden ook contra reekenillg, zoo teegelldcn ltcad vnnStaareo, als andere conlptable Pdrfq.unen;
e! ) zija tot het naaziell tlerKlijgsrcekenillgelldrie Commisra. lisfen geoelt. De Gecol nunitteerde Rcadcn w oonen ook de Genccliteit;
Vargadering bij;twee van hun worc . ien dacrtoeGecommittecr: vûn maand totmcald j de eerRe lnetde tiende, detwecde mct danagellde e11z0o voorrg. Zijlnoeten Zorgen da,tin die Vcri
gaûletingnietsbeflooten word flrijzig metecnige refoluticn v:l n Holland , of wel me: hetregt e!1H oogheitvzn die Provincic.
zij krangen de gemeene Staatsrefoltltien ter uîtvoeringe,en doen bijelke dxgvaartvefflag val't geen datrin isgedaan;iq afweezenheitder Staaten verleenen zijOaroilen om van Lcc. nen te disponeerany ook fureté #: Corpb', tott!enaalle ver. ratleringe toe. Zij confrmeeren de collatien derVicariën, e, uisponeeren biJ abfentie van de Stnaten op allevoorvcllende zazken , die niet tot de Atlmiraliteiteiten behoorcn , of door
t,e Srcaten bijzollder can zîg zijn behoudell. Zijberchrijvea de Staaten oolt extraordinaîr zoo hetnooklig ig. Zi Jmoogel nîets besuiten alslnetvijfLceden,en altoosallen die in den Haag zijl convoceeren. àfen kan dcrzelverbezlgheden om. nantliger vindell genpalt in derzelver lni lrtlaien : de eerfle ic x?anu arii15:4.en vervat46.arltcnh; men vind bij nlatlt. 5,47 / der Ilouwen &J&#g.Cé.a;1.I.#.6.Cap.fl/.2a.
van 22
eelllt lruaievûn den zelveu dag Van 2#.al. tic.van Heeren Ge*
coml nitteerda Raztlen nevensZijn Excellentie PrinsMAURIT:. tcn onregte voor (sie vzn Gt acommitteerde Raaden bij hem callgezien; zietoz nIEMnR Bephr. van 'sGl'avenhage x.D. 4.Hsoftd.bI.I54.in z2:zïJ.Detweedelniruaievan Gecom. jllittecrde ltaadan is van z2.Dept.I6z3.en de defde van 4. O&,J. tG7o. clwanr egter eenige articulen, uit Iatere refolu.
tien, zîjn bilgevoegt;mea vind de zelve inhetGrootPL #. 3. D . 5r' 1.sz.De Gecommitteerde Raaden moogen elkande. .
1:11in Ltueklvelwandfcbap niektotin dea Tierdeagraqd,en 1a ZW..
6ztGEC. GEC.RAADF.N RAAD NN van v4>le #'411ur.iiJ Ileervi?Sloat. â*z,Jz.1'1111 3,al)Holl. Hot' i.etl (l.t epWestf. iFeîtj. wx.->
e
e
.-
u=
Zl\'ag'~rrch~p zu.agt?:fci lcpniet niettot totininden dentweeden tweezenJ;r:ln:i graaqbellaan, bellaan,het lletzij zijdie die z'.\,:\j;<:;tCnap z' a'o.gt:tkhap dUllrt duuft of ot-nier. niet.Zij Zij \\'erd~n wel -tlan ge~dmitteert geatlmitteertop op eell een Crc' -iclltiaal of of geloofbr:ef gelooi-brgef der der Seeeden, Steeden, en cn voor voor de de eerl1e eerfle Crdcntiaal reil\! rcizf z gccurnmiueert gocummitteertwordcl!de, Wottiel :cle,du~n doellzij zijden den Ecd Ecd van van zlIive. ztlive. rins lillg inin handen handen van N'all den del z pr~{jJeerllden prt vti. u ieeyllt len Raad. ltaatl. Zij Zijht;!. be> zî' k.eeten hllnne hunne InlhuCtie, Il 1(1fudtie, en en vcrkldart!ll vefklaarel de de Slaaten Staatellvall v4n 11.>1. 11.)1. Z\\'Ct;!!en zullea wee weezen zen,,en en alleen alleel ren ten diel1s. diel ps:re te zulzullald get rouw te zllllen land l~etrOll w te l ef l f l k t a l l , z on de r v a n i cma nt on ge oof l oof de g e l c hc nke l tc k; n'l~ll, zonder van icmant ullgeoorloofde gekh~n!{en r,: onti',H16~n. ollti' v zl :gull; ook ook beloovcn beloovel zij zijgeen geen# deel dcelrete zullen zullel llccmen necmel inin edlîà ke vcrpa!!tingcn, vcrpcgtingen, of oI-inkoop inkoop vat; val eenige eelli ge waarcn, waaren,die die aan aan 'e't e'n Itt laden t llt l )e( hool el)de l-Lert!:1 Gecotnmitteerde tor h~r homell d~rr plrilgcpleitgct tl'.-.' 5.tn* l )e 7 .de 1\1aand3« A, laaldag i le ll tc mr.and niaantlve rgau ldrellzi *o lli':o~n. Dc ?de illl elk" vergaJm.!11 zijjz ZIolO veel doenlijl, in vulie!, gerale, wam;:!cr de Ge Gt:committeerdeu vc el doe nlijk i n vo llei,g etale, wa nl:eerde comlnitteerdell ever dee bi bijzondere COmptoiren verlhg van dea ma rna~lldi1aaten ev er d jzondere C omptoil' en v efûag v an d ant lt lalten de lve do et'; ook ' aë.xall.illcert de laalldtlaat derr zc zelve doe,); ook wor wordd da dann g g~i!x1'l'ineerr de n Imandllaar va n de :tfanger GGeneraal, eneraal, Gr ?/. IR.i'. 4. * denn Ol Ontfangcr Cr.. / PI. 4. D.. ./ fo!. J53. Dc van 0e/. 1 57. h )e ttwee wee Co tlegienq v an Ge colnmitteerée l tcaëen v Coilegien. van Gecommitteerde H.aaden vall het Zll.der. al1 h et Z aideren Noo Noorderquanier zijn gewoolI, jaarlijks, OlllLrt:[]t r,ovellloel", en rdelquartierz ijn g eq/ooll:j aa;1ijks,o ll 1trent: Novel uber, door lille Ge magtigden me fgevcardigden v an I ' lollalld t e hULIIC Gemagtigden mett a afgevnardigden van Holland rll door hu hq lldelen ov er da xtrcordinaite l asten i n de n St aat fa l O0r handelcn over de e exrraordinaire lasten in den Siaat .an Oor-. 'rt v volgenoe jaar. log voor ' 1 og voor olgellde j aar. Gc committeerde RRaadcn aadellvoe ren de nt itcl va n fJt ' J: 5I t bIan* ritcl van Edde ll{ogcn. Gccommirteerde voeren den #c I l e e l e n . I n de on l l e r t e e k en i ng va n d e St t l kk e l l a a l e de lfeeren. In de onderreekening van de Srukkell aall d dli! Sra:ltcr.. noemen zij zig Ilr11ne Edele Groor l\Iogcnde Ge· Stacten, noemen zij zîg Iltlnne Edele GrootAlogendo Ge* co nlmitteerde lRaaden, kaatlen, e : ? ni et aaan an d e Sr aate: , ddee GGcc()m' (':Jmmiueerde e;J nice de S[aare;~, tcom@ mi tteerde Ra cdel va n (de !e St aatel va l Ho lland een n WWeSl es:vvrh!so ries. van Scaaren van Holland miueerde Raaden lland; and; ddien ien ttitel iteI ggehruiken ebruikell ook commit:eerdelRaaden tnaden iinn hhet et oo!, Gc Gccol.!lr.itteerde l'oorderquartier, mettd die ill ho orderqnartier, aallecIJ llecll me itbbijvoegzel ijvoegzelJa JIf/est~'1"icslrl/ld lmestb'l-tcsland een n de ppz#erév/r/lulz-:, G; .. Pl ' e s 83 s. De de NNo?rderquartiere, G;·. PI.. B. B. 3 3., D. D. JN, 83,, 8(j)o De ba v e l e n a a l ' t Kr i i g s v oi k N v i e r t l c n ) de ll(djd ij:lddat at ''er er ge dn bevelen aall 't Krijgsvolk wierden i h, den ge211 Gt ak lLoutler wa s, ddoor oor 1;laar laar ge sqeven oop p tlkn lcrltl cct u dr.:~, cfsf uatel l S:OIdbv·.:der was, get~even U':~,:1 S~;..a[ell tter er
errclatse vaù GecolmitteerdeRacd:n; t -stkl.?. D.JJ;pg. ea
ia de vonnisfen of fentelltien flellen zij ook doeude regtuit de lianl)z en de van weegcllde Hooggemelde HeerellStaaten; ibtv.?.D -J/.2;. GECOMMITTSCRDE RAADEH ,il1'tNoorderqucrtier. Het Collegie der Heefen G ecommitteerde Raadel) il1 het
Ntlordefquartieris zijn geboorte fcbuldig aan eenbefluitbîide 5(t' tlel1 vall d:t quarlier, volgensdellRaat l van Prins wlLLz*
DENEERSTIN,op 33yttnijI5g3genoomen,om ijtlereenLit uit de Vroedfkllapptl nna Hocrn tc zenden . diecldaarzljq
ieder stad aan hcarVroedfchap zoude fcilrijven,om dr1ePer: tbonen te benoclncn, uit welken den G uuvernear Diderik 3*:-
tloî j, en de Coml llisfkrijrellvaù dellPrinscenen ntlemellzoudel, mits dat ten eiude van diie maallden uitde zeeved . die
dus gekooren zouden zijil. wederom dtze zouden uitgaan q voo:csderell, die vallnieuwsaankwaamen; Veliut 5Ii412.ea
vandeezcn tijdaf. ishutCollegie van Heeten Gecommitteerdi
Racden permanent geweestk Om dat men meende in het K'oorderquartiery dat die van het Zuiderquartierarbeiden od bctCollegie te doellaffcllcFen, verzogten obtineerde men vaa den Prins een deciaratoirin dato Io.N ov. z523. behelzende s dat die Vorst. dic van hetN oorderquartier zoude handllaave. neq, in hct bezit v:n het Collegie geduurende den O'orlog, b111 OP 'sLo'lds zakellcgtte geeven, e11wel inzondetheitOm tc benaarlligen de invurderinge van pcnningen fpruitende u1 it de generale middtlen vàn Confumpt ieen ConvoijenLBor26.
B.J/.57.) ln den Somervan dcnjaare I5#p.verttok hetvaa lloofn naar Alkmaaroln dePest, die i11I6ol, allesaanwenden>
dog te vergeefs, oll) dat Collegie weetlelom in haare Stad ie krijgen,hetwelk vervolgcnsaltoos tDtHoorn isgebleeven. Haar lnflruaie komt genoegzacm over een met die vcx
lleeren Gecommitteerde Raadellin hetzaiderquartier,en ver. :at 36 articulen, en is waarfchiinli jk terzelvertijd al!die. ()! 3 ddn 22.3anttézl. t j'zspo.ingerigt. Zijmoog' cn nietmee'r .
X7l1.rEzt.
E
:kn
66 GEC.RAADEN van#:NterenDtaatsvanVaS.:;9Westn dan zes duircnt gulden ten laste vcll den Lande v:n hvest. vficsland en 'tN oorderquartieropneemen, daar Gecommitteer-. de ltaaden van betZuiderquartiertotdertig duizent, volgeng llaar innruaie gaal moogen in gewigtige gelegenheëen. O ver 't aanflellell van een Sccretaris wordell de Steedellvan hVu5t. vriesland en hetN oordelqualtier. alsdan vertoonende de Stacten van dieLcnk lenjdook -GecommitteerdeRaadenberchreeven,
.
N'elke Steden op den I1.Dcc.lgI8.Staatsgewijze aldus vergadeftzijnde. eenJnflfudie voor de zelve llaarSecretcrisnetr' ben opgefleld uitz2.artt 'c.beflaande.Hi jlcgtbijhetaallvaarden van zijn AmptzijlEed vangetrouwkeitafaan de Stedeln van qrestvrieslant ' len hetNoorderquattier, reprerenteerende de Staaten van de zelve Landen el1aan lleeren Gecomnlitteett le R caden: op de loop van de R olle, en hetbeleggen vatlzaa. '
kel)ter harerdecise ûaandehebbenzijdenö Duitj lgzg.een oml landig reglement gemaakt. Het Comptoirder i*inantie val: hetN oorderquartier teH oorn.:hetwelke onder opzigtvan Hee. ren Gecomlnitteerde R aadell naat, word wcargenoomen door den Secletaris clsColllmis van de Fitantie, die eenige klerkelç
onderzig heeft9 zijn lnortlaie is23 Febl. z718.gearrellee/s en behelstz2.articulen. Tt :sfchcn Zuid- el1 Noordhollalld is, il1 voorgcande Eeu. wcll, over het aandeel van beide die deelen in 't fluk val) Final:tie groote verfcl lillen geveest. Zuidholland bragt van otlds llûeg,en en fevel ltig gll. tiell fluiversop , N oordholland
twintig en tien i11 de hondertgls. Nlen kwcm eindelijk n,a 'veeltwistens overeen inJuntj 1668).tlathetZuiderquartier zoude draagen 81-15.el 1he(N oortlerquartier 12-5.in de hon. dert gls. men vind deeze overeellkon1sty verfclleit le articulea
de refblutien valtConfidepatie ten tijdevandenItacdpenfionarig de VA' t, Dl.81:.Nnctlerhand zijn 'er weederonl verfchei& zwaareoneenigheeden overontoaan,vooralin denjaarezK8K ilieccnzijn Hoogl leid In llem de #:r#c,verbleeven wierden; 1!d welke opden c7LjaartvandatJaardaarovereenProvi'a lol hetle uitlpl. aak deetyvoorncvmenllljk de overeenkomstva iJ:2.bevesëgecde.. alleen moest'kv$Zuiderquartier totver-. lil;.
GECOM MITT.RIADZN pan Ze,/429#.
6:
llgting vcn hetNoordertuartier vierjauren agtereen,faà/lljk: can het zelve hondertvijf en zestig duizentzeevellhondeft vijfel1vijlkig guldells uitkeeren.Zie Jez GrootPI.B.4*DL J/. 7ol-
GIIIOMMITTEERD: RAZDEN in Ze:&a#. Voor de Oprigttn. ge van dit Kollegie vindtmen gewag gemaakt van Gouver. neur en Raaden; wier aanzien zoo groot gelzorden w:,i d.t zij zelfs in ltang voor de Ledell vzn de Staaten. ln de N o* tulel vân den 2 Sept ember des Jaars 1577 geloemd naén: Oorrpronklijk fchijnt hun dleen de zorg der Krijgszazken
acnbevolen geweestte zijn9dog naderllawdqin de NederlandQlle Bcroerten,fchijnen zij uitgebreider Kolnmisfle van Prina lvillem den 1. vefkreegen te hebben; l11z lar buiten llenllis ea Z ul ks ui t de Intlruaie der Afgë, tegel wildetStaaten1gelijk
zondenen van de Stuaten aan dien Prins blijkt. Deeze qun.
wasrelltle Alagtllaiever en ongenoegen bijde Stede: verweb lrcnk le,'heefk zig lliddelburg daar allereerst tegen gekant? waaruitvoortgekomen zi ln de ltaadpleegingen.om eenRazd
van Staâten voor dceze Ptovincie op te rigten .gelijk d:q ook in de maand M eij desjaars zF78,hetKollegie der Gekommitteerde R aaden van Zceland is ingeieldl volgens de Illûl 'uétie, die toen op dan Nnam van Prins W illéx den 1.
Is vaqtgeoeld; bij welke l1l1n ook segeven i: 'tBekzid det z Hacâken van de Admiral itelt, en,uitàragtevan ç. 'elke,ziJ ook de Bezlgheden der lladerhcnd opgeregte ltekenkamer l'aargenomen hebben, alles op eelle >Vedde van twee Gtllx
dens 'sdaags. Doch, de Stzatel tegenWoortlig zijnde,hlttldt hunne Alagt op. De Regeerillg fetlrrr, zoo door he(plegtig
àfzîveeten des Koniags vas Srallje van den jaâre 1581,alz doorden Dool van PrinsW illzm il1delljaale ,584,en q1ldere aanmerkeliike vtlorvallel, zeerveranderd zijlde.lsdaat olaerdes jaars I: ,86, eene andere lnoruale na op den 13 fllt voor de Gekommitteerde Raatlen bijde sta:ten gemaakt> vastgetleld.
Bi) dee:e werdt bepaald dat.hetâelve ltollegie zouze b:A haan uit zeven Ledel). te weeten pénen 'G ekommitteerde/ van den Eurilen Edelell, en ëénel u1t ieder der ze: Stemmtnde Steden vaa A elacd. Danynaarïklly-fd eltden Doid 19 * #aq
6!
GECOM MITT.RAADtN van & ://,22.
v,n Konlng W illem den III van Groot-B'rittanje,de Eeroz Edele nefgens meer in Zeeland ckend is, bellondt het K0l-
kgîe van dicn tijd afalleen in de zesGekommitteerden der Stemmellde Sletlell, '( geen thans door de Aani lellinge deç
Prinfen van Ofanje tol Eerfhn Edelell, wederop he:oud G etal van Zeven gebragt is. Voorts dat hunlla Kommisfx duuren zoude tot dë te Huisroepinge van de Leden, il1 wier
Naame zij Zittillg htbbzn. Datzijmoeten ûcql ter goeder N aame en Faame: i11 Staatszaaken bedfteven, den waarea
Christelijken Godsdienst toegedun, den S' taaten aangenaam zijn, en den andefen nietbeRaande totin den vierden Graad van Bk edverwantfchap of aangehuwde M aagfkhap; doch d:tr van is door de Stagten meermaalen ontiag verleend. Het.W erk der Gekommitteerde ltaâdzn betlcqtin de gcwoone Beoielin& van alle zaaken van Politie en M ilitîe,i1l z& ezellbeid der Stacten , mitsgaders i1 : het Beleid der FinanTJ 'e, van Zeeland ; llles nogtans onder eenige voorbehoutlin. gen en bepaglingen : waar x n de lleeren R aaden verbondea
zijn,el verpligt,niG alleen kenniste geevenvaq,maarook te laaten aan der Staaten Beiier verfkheidel' zaalel!; a1s alle Pointen vn Belasti ngen of Conpnt, dacr uit Belastingen moetell voortvloeien, met andele Hooge RegaliL' n en Zaa. kenx dgar v?n afhangende, op welile de Rcad gehouden iq
de Stzaten te befchrijven,met toezenlinge der PûiiLten,waar over gehaudeld z:1 mœ œl) wordell; zijnde he( gewx ne W erk van den Raad de daaglijkfche Beblndelingen van alle & M iddelen der Gemeene Zcake, tet. vermeerderinge vaa 't Inkomdn en Befpaarillge van *t uitgeeven der zclve. De R aad heeftvoorheen ook gehad hetOuderzoek en Opneemea v,n de'R ekeningen derR ekellpligtigen:mvar tloor de menigvuldige Bezigbeden, zig daat toe ôiet knger hebbeude kon. nen verledîgen,is in 'teerfle a:n etnige buitengcwoone Ge. magtigden van de Suaten,en daar na aan 'tKollegie v:n &
Rekenkamer zelve dat Werk opgedraagen en aanbevoleu. Acnggvnde de Verm gtillgen hebben de Staat> op den p
Januarij desfcarg z5:6. d=r overvelfcheiden'Beoellingea gemaakt: wallt in 't Eiland Jvalcheren moeten de Gemeeue
M iddek; very gtwl:k ïcn doot Gc zgtigden ui$de dfje w <-
GECOM MITT.RAADEN &4s#. GECOMMITT. RAADEN van y"" Z: Zee/antl.
a69
eh erfche St eden en nen Ge magtigden ui erikzee. Bî n,eherfche Steden en dë eenen Gemagtigden uittZi Zierikzee. Bin.ne n Zi erikzee,,met met de ar aaankleevende ankleeva de Pl aatfen. door nen Zierikzee de da daar Plaatfen. door Ge. Gema gtigtlell u magligdell uit dier Stad, mettb bijvoeginge it ddee AMagillraat fagit lraat d ier S tad, me ijvoegingevvan an liddelburg. êé nen ui aes e në lnen ui olen. eenen uitt A Middelburg. cCnen uitt G Goes en eenen nittTh Tholen. ëé nel ui Bi nnell Goe s, door magtigden ui agiRraat a ldaar. de Ge Gemagtigden uittde de M Magillraat aldaar. Binnen Goes, door de .ne vels di ev ,n Thol en : ilûngen e n Ve ere, e 1k t tn. Bi œ nevens die van Tholen t Vl Vlisfingen en Veere, elk een. BiJloo ne n Tho len, do orGe magtigden d er l tegeeritlg v an di t:d e n nen Tholen, door Gemagtigden der Regeering van diee S Stad ell de eden Zi erikzce e n Go es, d d1. De eze KKommisfiell ommisfiea derr St Steden Zierikzee en Goes, elkk ë een. Deeze '\Vor,len door dee ' Staaten, die tot het draagen der Confenten lo rklen d oor d S taaten,d ie t ot h etd ra,ren d erC onp ntes van deeze Gemeeue Middelen :dtiJd moeten befchreeveu worva nd eeze Ge meelle Mi idelo z ltijd mo eten b efchreeven wo rBelangende de b bijzondere Verpagtingen van den, gefierkt. d en,g eflerkt. Be langende de ijzondere Ve rpagtingen v an
La nderiyen, M olens,e nz. zoo inen a !sAa ngetekende Landerilen, Molens. enz. zoo de de Dome Domeinell a!s Aangetekende
(gpamlotw·de ) Go <Joederen betreffende t i issg goedgevonden die tee ( geannotenl.de) ederenb etreende: oedgevondend iet
en ge fehieden ter 1er ma aninge v: ntmeeReren, doo doen gefchieden maaninge vlnn d dee Re Rentmeelleren, doorr d .o Ko m mi s f a r i s r e n u i t d e Ge ko mmi t ' teer. eenige (doorglUlns twee) Kommisfarisfen uit de Gekommitteereenige(doorgasllstwee) de,'I Raaden, mett hulpe en1t ten overllaan V:l{] Ma. hulpe el en ove ltlazn va n eenige eo ije-uit ' uktde de 5 1:* de tcaden me gi iraaten de eden , Zining Zitting be bbende in in de xaten dier dier giftraaten derr St fiteden. hebbende de St SI.aten l lwartieren : maar maar de rpugting de Gemeene Za ak' sTi enden de Ve Verpagting derrGemeene Zaaks Tienden Kwartieren: wor dt i alcheren gedaan gedaan door sfarisfka ui drie wordt illn W Walcheren door Kommi Kommisfarisfen uitt de de drie st eden a ' lda:r. Binnen Bi/nen Zierikzee Zierikzee door emaqtlgden va d. a'\daar. door G Gema~tigden vann Goe Goes. Steden B innen Goes G oes door door Gemagligden Gem agtigden va M iddelburg. BilillCll bitjf leq vann lVIiddelloiurg. Finnen Tholen door Genlagtigden #a de M tgiflraata ldaar,..a11es 4l1es ten ten Tholen door Gemagtigden vann de Magillraat ~ldaar, overiaan de entmeeReren in i n blmne ht lnne KwartiGren: Kwartieen :cloch doch he overfiaan clerr R Relltmeefleten hett uitzetten Biljetten, het l leggen befchrijven uitzetten d~r derBi ljetten.het eggender derDagen, Dagen,ell el1'E'tbe fchrilven der StedeD Steden en en.Rentmeellerell Rentmeeflerell isisa:m =n de de Gekommiueerde Gekolnmilteerde Raa. R ::. der De Gekommitteerde GekommitteerdeRaaden Raaden flaaD flazn ook ook de & Ordonordon. den geflelJ. gefleld. De cen vermogen nantien nantien (er ter Betaalinge Betaalinge van van Traktetnenten. Tfaktementen,v ermogen ook ook bij bij maniere ma niere van van vrijwillige vrijwillige Gifte Gifte (g,.atu;teit) (gratuiteit)en enVereerlnge;b Vèrèeringe,' ic. mand mand iets iets buitengewoons, buitengewoon6,waaromtrent waaromtlentbij bi j de de Sfaaten Staaten geen geen bepaaling bepaalinggemaakt gemaaktis, is,toe toe teteleggen; leggen;doch dochzij zijmogen mogengeemzins geeluzin: toelban toeRaan eeBige eesige nieuwe nieuwe of ofverhoogde verhoogk leT,.aku"Je/;tel1, Traktemezten,JaargelJcargel. den den of ofKwijtfchelding Kwijtfchelding van v:n Aflien Zaienof ofuitfiaande uitflaandeSchulden Schuldenden den Lvnde toebehoorende; toebehoorende; ook ookgeen geen Uitgift Uitgiftvan vanErfpagt, Erfpzgt,veelmin vedmin Lande Verkooring Verkoeping van vln eenige eenige 's'sLands LandsMiddelen M iddelenof ofGoederen. Goederen. Zij ZiJ mogen oolt ook geen geen Ordonnantien Ordonn:ntien verleenen. verleenen .zonder zonderuitdrukkinge uitdrukkînge mogen der der redenen redenen van vcn Schuld, Schuld,op opdat datde dedeugdelijkheid deugdelijkkeiddel delbehan· behan. rJeling X ling zoude zoqde konnen konnen worden wordennageCpoord. nagefloord. Voom Voort:i~i#bun hunverver.
: 33 ~
IrOl1W; trouwd
w
GECOM MITT.RAADEN v- A :JJAA
tropwd de toezigt, d:talle 'sLandsGeregtipheden welmogcn bçwaard worden; dat de Provincie in 'tgemeen, nocl l rt 'cq
Kwartieren derzelve iu '( bijzonder,eenigen overlastlijden: en, hoewel zij geen beflel hellben over eenige zaaken, (le
S4eden of teden vac de Staaten;alsgebotlden zi lndedezelve tever4gnden daar'tbehoort, zo hebben zijnogtanseengroot
Ge4qg en Dt 4tisut 'at' e:aiseerstde Kennis en Regtspledgi: lg van ./mpken .welke oulltijds bij den Burggraave enLeelman. peq van Zeeland, a1s Pwres Cl/r/ze plagten afgehandeld te wofden;wznt,in vroeger tijden ,hadden Burggracfen Leel). lnzlllen de Hooge Vierfbkaar van alle Hals-en Lijfflfafbaare Siaken qver hetgantfclleGraafli jke Regtsgebied,zelfsbil 1;:. ' 2'1 de Steden, die men tot hnnne Overkomsten Zitdagen moest j uitzvllen ; - cr naderhand is de Cl'imineele 7*udkcature bi
Pfivilegie aan de Gfnaflljke Steden e11 Vazallen in dicrvocgen vergund dat de kennis van den Burggraave , ten deezell opzigte,oyeralheeft opgehouden:mcar de kennis van Leuc nen, en .# wat daar van pfhangt:isaan den Rqade, in ûet!e tlrggraafs,overgebragt, Doch deezeRegtspleeging oveç d . es B ..
Leenx:aken,zelfs ter eefler Aanleg, is.bij nader Overccl, komst, den Heeten Gekommitteerde Raaden onttrokkcn, c1) aan het I' b f Provinciaaly als h' et gemeene Leenhofvan 1. 101O v e r Ge f c hi l l e n t e r z c a k e dqg l lld en izeeknd,overgegeven. #a M iddeleq w n Confumptiej Belastingen ter zaake van deq O QrIog. .t<:.mede van'de aangetekende en velbeurd verklaarde G ederen.wordt bijda ' R aad,alslaatflen Regter, van 'tBec . o
xoep van Schepenen, Vonnis geweezen bi j Arrest. zonder dat den Gereguhoven dien callgaande eenige Regtspleeging
toegelaaten zij. Nog hebben de Gekommitteelde R,uden van Zeeland Let lleflier over tIe Vlaamfche.Kw:rtieren van Axel, N eqze en''Biervliet, mctde LAm '1en daarv:n ufhallgende, gcn
Jijk.ooK over Lillo e11 Liefkenshoek, çnder den nacm van
'
COMMITTIMUN DER STAAT:N VAN ZEELAND GF DERZ#LYER 9BKOMMIQYEERIIE Râ4DEN : se ende .in die Pla:lfen de
(iemeene, M iddvllen en'lllkolnflcn uitde Domeinep doorhun ge h ee ve n . #: dç nedicpden dav tc4 pxgetleld, ook de ' # .
Kriigsz
IGECGMMITT.RAADEN VqN &eAa#. 7
y
'-'-
X' rijgs,mpten in de Stet len begevvn, tevens :npere Voorreg. ten meer; doch waarvan eldersin dit :verk breeder gefprom ken is. lvaaromtrent wi j allcen mpzten.aantekenell&-dathqt galtr khe Beflier cver hct Committimus ophieldt toun zig
Vrankrijk, . in de maandcn Ajfileu lleijdesjaars l747..van gantfch Staats Vlaanderen meester gemaak. t hatlt. D e Gekom..
mitteerde Raaden verleenen, in aûveezen der Stut. c , bij voorvallende gelegenheden, ook Patenten c:n hetKrijksvolk in de Grcnsieden van Zeeland, om , *t zelva te doen trekken. dazr 'sLantls D ienstzulksmeest.vordert. Hun is ook toe.
gellaan. dat zij in Hollalld zijnde, mogen velfchi jnen ter Vergaderinge van. de Algemecc Stcatell, naar 't voorbeeld dcr Gekommitœetde Raaden van Holland. Vezfdbqiden' Amptellzija oQk terhunnerbegevic e geâeld,, doch dv Sœ. dea hebu l:, iedet ia den haue , fommige derv. elve hu reu G ekommitleere n Raad weder onttcokkell en ter tlaarer eige. ner Begevinge gehoudena De W edde der Heeren Gekolnmit-
teerde Raaden is juarlijks een hon&zd Ponden Vdaams,be. halven het Traktement, datzija1s Raaden tcr Admiralituit' , welk Amptzijop deKomY sfie dcr Staaten Generaalbel ileeden.genieten, eq # vrije svooning ia 'sLantls Huizinge in de Abtdije. Deeze Ravd F ordt a diend door den R c,lpenionar: en sekretaris vzn 't Land; doellde de eerae de voorûelling, el)
wordende blj deR laatûen * Notulen van 'tverhsndelde gehouden. De gewoone Vergqderdagen vgl dit Kollegie zijl wel M aalldag en Donderdagl en voorde Regtzaal ten Vrij. dag, Voorm iddag ; maar de Bezigheden zulks evnigzins vor. defende komt het zelve ook op de andere Dago te famen. De Gekommitteerde Raaden van Zeelxd voeren dea Tial. Van EPCLE M OGENDE HEEREN.
De V ergaderplaats der Heeren Cekommitteerde R4J#e> .
door welke men, gelijk wij zeiden, naar derStaatenkamer ga:r, is ruim en aanzienlijk. Voor den Schoorfleen ziet men wJLLEM oEM DEnosw, Koning van Engeland , il1 zijn Konillglijk plegtgewaad, LeevensGrootte,,uitvoerig ge. fchilderd. De Vertrekkamer voor beide deeze Kollegien'i!
bovea het Voorportaalen hetStaatenkomptoil,en de W o& E4
nilg
~
G ECOM M ITT. R XAD EN v an & :/4;/4. GF.COMMITT. RA ..\nEN van Zeelaila.
* lner arderi b t/ven de aatenkamer. Voor rbewa K3lUe bew,larder5 b"wn de St Staatenk:imer. Voor d dee Dnin~ 1l1l? ,U Ka Ka per ùz komlpitteerde R aadcn i en Schavot, Schavot, wa ar op KalT!er cerr Ga G~kornmineerJe Ra3d~n iss e een waar op lligfkp we rdcn ui tgevoerd , en voonijcts dee Lijmrafbaare Vonrdsfen werdcll uitgevoerd, en v oortilds d Lijft lrafbaare Von onder hett z zel vee het Verblijf detrSt Sraatenboden, diee zes ge' on derhe elv hetNe rblijfdc catenbodell,di zes init1ge* tale zijn enn ook oak de de Ge Gekommim:erde RaadclI enl dee Ad Admirali. t ale z ijn e komnlitteerde Ra adell e 1d mifali. e it t en di enfle l laan. Te gterhand v an de oor. cit ten dienlle l1aan. Terr Re Regtel'hand van de Poor Po ont, , d door we lkq me n na oo ev engellx mdeVe rgaderplaatfen ( teedt, welke men n8 i ifrd dee z zoo evengenoemde Vergaderplaatfen Heedt, menn a aan cene Gaanderij, diee zi zig voorbij de kornt pe komt an ee ne opene opene Ga anderij, di g vo orbij de staatenkamer t lrekt en eI 1o pe enige Bl aauive Ar dûinûeencn Pi Staatenlcamer Ilrekt op eenige B1aallwe Ardtiinil:eencn Pi·nen r uimen Tr ap laal'en aan welker einde men, langs eenen ruimen Trap l aarep ruSt, rust, a an we lker e inde m: n, l angs ee vanllgelijken Steen, opgaat Daar cen Poortaal of Voor Voor~ va gelilken St een,opga atta are en groot groot Po ortaalof c za al, v oorzien me enige oud n ze ldfaame Vl aggeq e q zaal, voorzien mett e eenige oudee e en zeldfaame Vlaggeu p.n Wimpelen, denn S Spanjaarden inn ve verfcheidene Waterfirijdell W impelen,de paniaarden i rfcheidene W aterflfijden Oil[' oilt. we ldigd; e ge enige Tr appen opg etreden, komt komtme weldigd; enn no nog eenige Trappen opl{etreden, menn i inn de de V ergaderplaats 'der der i leeren Gekom Gekol nmi tteerde Ra aden t er Aa. Vergaderplaats Beeren mitteerde Raaden ter Aa. miralitelt inn Ze Zeeland, een ruim, lugtig en· fierlijk Vermi mlitelt i eland, mede mede e en r uim , l ugtig e n.f ierlijk Ve N r rek, T litzigt he bbende o p de de Gr oellmcrkt. Voo hoor. trek, lIitzigt hebbenue op Groenmarkt. Voorr de denn Sc Schoor. fieen ziet mennKon Koning WILLEM, Leevens Groone, 'ttvo volle ûe en zi etme ing wI LLEM ,Le evens Gr ootte, in in ' lle I 4crna: als aIs Admi raal-Gel leraal v all Ze eland ar ge ma ald: oak ook llamas Adrniraal-Generaal van Zeeland afge maald: ha ngen daar daar de Afbe eldingen de ie a lomberoemde Ze euw. hangen de Af beeldingen derr df drie alomberoemde Zceuw' ~eehelden : MICHIEL ADRIAANSZ DE R'UITER (wclke Schil· fche fcheZeshelden )M1cI 4IEL AoRlzAwsz oe R. uITER (welkeSchil. derij, zelf aan Raad doorlugtigen de rij, door door hem hem z elfa an den den l taad vereerd, vereerd,'s'sdoor ltlgtigen 1\'lans Weezen zeer naaUWl(ellrig vertoont) JOHAN enn KORNel' lansW ezen z ee?n aauwkeurig v ertoont)J OHA. e xoaNe.. %e Ll zvEnTsEx , di ide op 'tbe re voor het Va LI s S EVERTSEN, diee be beide op '[ bedd va vann Ee Eere voor het Vu-de rland gefiorven geflorven zi ln. Ook Ook zict ziet men men da ar een een uicncmend uitncmend derland ziJn. dur fe rlijk Model Model ya Oorlogfcbip, op op oe de vq rkleindeVoe tr. fierliJk vann ee eenn Oorlogf.:hip, verkleinde Voet~ :\Ilaat al\es mettzi zijn enn l loopende maat inin c lles gemaakr, gemaakt,me jn llaande flaande e oopende Want, Want, toebehooren, volkomenlijk toegerust. 2eilagie Zeilagie en en ander andert oebehooren.v olkomenliik t oegerust. Naast Naast ue iss de de Vemekkamer hett we welg€crotft!n de Raadkamer Raadkamer i Veftrekkamer met met he lgetrolren J\f. Aflleeldfel Oranje, ve.lfi Aeeldfklvan van WiIlem Willem den den eerllen, eerflen ,Peins Prins van van Of anje,v e. lfierd. erd.
St aat $ ?,/; Ze eland, I.J.De ely b.I,. b.l,. StatU VflIJ Zeeland, Dcell l. 74 -3.I. 74-~
rie ~ie
DzN, pi tlnzakende de de Vergadering Vergadering der der Scaaten Stacteq GEnEl'UTEE~D.EN, uitmaakende GEnEpuTEen . v,n Holland, Hoiiand, be oaan \I,it :it de de Edelen Edelen en ea de de Af gevaardigdeq vnn beftaan Afgevaardigde{l ;ler tlcmmende derzelver l'enfionarisfen, de~ /er f lcmmende Stedeu. Steden: met met de Jzelver re nfiolpafisren, de q RRad,' Rca(.
GEDEPUTEERDEN van & //,p#.
zâ
k aad-pensollaris,en twee Secretarisfen. Dc Gedeputeerden
van Zutdnolland zijn van lastbrieven voorzien;doch nietdie van het N qorderkqval'tier, en vcn de R iddûrfchap. Die voor
de eerflemaal ter Vergadering verfchijct, moet zu-eeren# 'sLallds voprfegteq en loFelijke gewoonten te zullen helpel handhavea?voor zo vcrre die llietDri jdig zijn metdevoor. regten der bilz6ndere Steden;envoorts, te ztlllen flemmen. overeenkomf lig den la5tzijnerPrincip alen; de Staatsbeflllitell $a le zullen hclpen uitvoeren, ten ware hi j, in eenig geval,de goedkeuring iijnerPrillcipaaleneerstmoetafwagten. 0ok moet hi jonderEçde belooven,acllnielnand,danGall zijns Prillcipaalea, het vethalldelde en beûootene te zplleq ppenbaarc , vooral wannecr zulks Staatlgewijze gelast ig. *
--
Deeze Eed eord den nieus v inkoomende Gedeputeerden, door
CORNELlS GEELVINCK, Heer /(aslrikom, CORNE LTS c EELvlxcx, He er vvan an Ka stl. ikom, iinn hhet etJJaar aar en tevens Kolonel werd. 51672 6:z llhad, taad, e n te vcns Ko lonel dder er SSchutterij, chutterij, we rd,ddool' oor
de n Ra ad, ge mcgti gd ,om n be neevens vens dden en Kol onelno z. den Raad. gemagtigd, om me Illette en ben Kolonel ROE. ERNST. Schutters onder de Juris. TTER ER E RNST,ddee S chuttefseen1)hhnisJieden uislieden o nderd eSS!ads tadsJ tqis.
di 6fie iilll1 ddell ea nut tigel wa pcnhanzel ttee oe f renen. Ook e. dicHe llllttigell wapen.handel odfenen. Ook b be. (chmnde hij. Leden den Raad Krijgs· f cbcrlnde h ij.nnevens evcns aanderc ndere Le den vvan an d en Ra adeelln Kr ijgs..
rraad, aad,dc n Bu rgemeester oE nnccr de eze door den Burgemeestcr DE SRAAF GRAAt',,wa wannccr deeze door he hett d mc de g çtcld ond er de geme~n werd aangevallen. Hij word mcde getc!J onder de ge meellwe rd a ang .evalleu. I lij wor ge enen, .di e, 1 1a de rlkietiging v rlhe uwig Edi ax g gecnen. die, na de ve vemietiging van hett Ee Eeuwig EdiCt .. zi zi~ ge negen zoud e ge toond ke bben, om LLEM DEN ll,. Pl in: genegen' zou:1e geto.ond hebben, om wJ WILLEM DEN I Ill, Prins Ortmje. to! de Graaflijkheid !eev verheffen. Inn h het Jaar 16.83 van v anOr mije.t otd eGr aaûl jkheid t elheTen.I e$J ur1 :83 wass h hit een der Commisfuris[en, aangelleld to! he! onderzoek wa ij e en d erCo mmisfarisfen,a angeReld t oth etp ndvrzoek
va vn voor iag , doo en S!adhouder, Stadhouder, : l3hoof dd er be zenvann d den voorl1ag, doorr d den als hoofd der bezen. ding inn d dee Vr Vrocdfchap, gedaan. Inn h het volgende Jaar wen! d lng l oedfchap,g edaan. I etv olgendej avrwq rd hij, als Prefident-l3urgemeester, om het woord h ij,a 1sPr efident-Burgemeester, verzogt, verzogt: o mh etwo ordaan aan
:en ge ûoordec St adàouder te te doen. doen. De Heer cEecvl -K De Heer GEELVI8CK den gelloorden Stadhouder ziende Prin,s inn v vollen galop het voor biji wilda ziendedat datde de Pr in, si ollen g alop h etStadhuis Stadhuisv oorb jwi lde d e e e r wtde rijdell, verzogt helU, dat hij Burgemeesteren de eer wilde rijdelz, vcrzogt hem , dat bij Burgemeesttren aalldoen, om om eenige eenige ve rverfchillg t gebruiken ; maar maarde Pzin: undoen, ververfching tee gebruiken; de Prins weigerda mett een gelaat, zonder weigerde dit dit me een fier ferge laat, z ondereenig eenig teken teken van van be· berijdende 210 leeftheid tee geeven; geeven; r ijdende door doorde deKal Kalverfiraat, :erflfaat,en enz o di dë leeftheid t POOTt poort uit. uit. Naderhand Naderhand veranderde veranderde zijne zijne Hoogheid, Hoogheid, en en de de H eer CORNRLIS coANztls CEE1.VINCK czsf-vlwcK was waseen een der dervertrouwelingen, vetrousvelingen ,aal} van Heer togtv an Prius PrinsWILL!!M WILLEM geopenbaaFd geom nbaald werd. werd. WiCll van wicn de de togt Gl!ELVINClf, Gzetvxxcz,(CORNELIS) (coRNEL1s)we1d, werd,ininhet hetJaar laar1674, IKz4,aangdleld aallgeNeltl a1s Kapitein Kapitcin van van een een Kompagnie KompngnieSfads StadsSoldaatcn. Soldaaten. als
GEEL VI~CK, GEzlvlxcK,(D~RK) (Dgag)was, waS,inin het hetJaar Jaar163h 1624,Secretaris Secretarigvan van Al11jJeldam. 4mgeldam.
G Eel-v'l. kcK,CJAN GfELVI~CK, (JzN CORNELHZOON) coaxEl-lFzoox)bad hadrijklijk rijkliik zijn zîlnaandeel avndeel
ln de de twisten, tTvisten,tusfl:hen in tusfcl len Am/le/dam Amllcldam enen den den Stadhouder, Stajhouder,zo zo wel 1638 ,als :1s illin die die berugre berugteverfchillen vcfchillo van vanhet he: we1illil 1het hetJaar Jaar1638, Jaar 1650, waar in hij, als eea braaf Regent, ijverig voor 1 6 50 , wa : r i n h i j . a I : e e : l b r : a f Re g e n l , i j v e r i g v o or Jaar dtadsen enStaalsbelang Stads Slaalsbelangwerk~aam welkzaam was. wai.
GEE ' LVI' NIC,(51:.LIEV;)enz.
u
Gszsvlwcf l, (MR.L!EvE)werd,ia l:etJaar Iïn7. A. mbacbtsheervnn Let-uluiden el 1 Y-eezelsoop. 1l1hetJi kar3z74 was hij een (ler Gecommitteerden,oln den Prins el)Pril yfvs val)Ol-anje,uitllaal ndcrStaatel!vanHoll.zud,tebzg.roeteno, GzEtvlxcl,(z :1çN& EI.IzâBETl1)lvetluwe van du'n I4cete JAN LucAspEts,lligtte,il1hetJaar1g5g.driesvolliagenia hetCcrverslir â o #/l' c. .
Zie u'AcENAAR, It.fcnl. ijvinz vcn ?.;7J. Jleldcln. GEER of vn!J,rgEER , een Ambagt il1t1e Banî :e val:. %. laott ':?n met een flrook I/nds, dic cen fkherpca driehoak llical tt, e11
geen gfoote uitjeflrelltlleiu l heeft; ook zi a il ) de Lclldcn hizr langer dan in de Bclne van kblooten . om retlll)datde aarklc. S0t het verhoogen vg41 de Kefk en 't Kerkhtlf, uit det.zell
grond gedolvesis. G theeft.dep bijnaam van du.F?iy' i-G.t'J-. om redcn datde oude bewoonersnietgehoudcn wi kl ' kln tu cllige # beden of fchorpollden aan de Graaven val ) H ollaxd ta'tle. laalen, Staat tler N :#o'/4z;#:a , V1 I.Deel, b1. .1 a6' 7. GsEREsTElx , een der ffaaifle Lllsthuizen illde Provilltie qx1 Wtl.echt, behoorende aan dellGraafVAN RECHTERI :N , die 'er,
il1he(Jaar 1763,mede beleend werd,en tevcl tsl' leervaa Hroudenbet' g is. Geel'ejlein hcëfthetregtvanAmbcclltsheerlijkheid, onz 'effcl :eidellvan Il7outlexbct' g. Diti' luiswasreeds
vtsörhetJaarI4oo belelld,el 1werd,zo men meent,bezectell door cen Geflccltt val) dien nacl n . waarvalletn E rfkll lg. ler, CISBSI ITA vzw GKIrI:ESTEIN gencamd, het Huiszou leL'e ben pvcrgebragt il 1 hct bekende Geflagtvcl ZUILEN vAN NT#: .L D,welk,it 1hetJzar34. 77,daarmede beleend wierd,en
Slaarvan in '( bezitbleeftotinlletJaar1648,Wuneerhe(. (Ioor den dood van MARGAETA vAN ZUILEN vAN NTsvElal a,
' çr-' plwe van JAN oc vao' rygakoomea isaan defzelverdogter. ,1'H u '?04
ls
GEERESTEIN , GEER TR UID ,enz.
THEODORA DE VEGT >gehtlwd M n JASPER vAx tvxosw, d7e
:et, biJ haar overlijdel naliet aan haaren zoon s'revEx v&w myxoEx , w ien. s W eduwe, ANNA MARIA oe MARzz, in het
Jaar37Iz,daarmedebeleeodwezd,enwierdogternaderhand het tell huwelijk bragt 2a1 ADOLF I. IENDRIK, Graave van Recltteren.
ZieVaderl./fJ #.1.Deel,b1.a4$. GEERTRUID , W2S derdogter van H ertog HEnslAx van Sa. œen, en Gemalinne van Graaf ILoRlspcN l,di e, biJzi jnen
ontijdigen dood,in betJaar xo6l,bi jhaar nsliettweeon. pondige dogfers, nERTHAea Naomzlao,en tén minderjaarigell IN V. M en zi goon ,DIRK DI e watwijreeds, op deArt.van Ypdelenzoon:gegegd ttbben,en bijzpndetop hetArt.van DIRT
GEERTRUID y(sT.) enz.
13
rrltK PEN 1V. Aldaar z1l men vinden, d2t GEZRTRUJD V33 sAxEx , uitStaatkunde, genoodzeakt was, een tweede H u. we-
lijk metROB,ERT DE FRlEsu.n te gacn,cl1datdeeze,i11htt.
Jgarz053,teOudenaarden,alsGraafvanIlollat:d wcrdaall. genoomen ; a1S ook , hoe ROBBERT . moetende bukkcn voor de magt van coouFnlo , Hertog van Lotharinz lood. t.#en , gey
zcaktwp!, me(vrouw en kinderelyde wijk llaarlz:/ zgw z/rz. /cr-t'/zte
neenlen. Zi J 'overleedinhetJzcr1075,tellul-ne.lnatelldei uithaartweetleHuwelijknaviûrzoonen t. n étnedogter,web. kelaatfle trouwt ie metFILlps,Konilg A'anIhanklijk. Zie BARLANnu3; Dovzz; z:ZIJERUS?
scllalvsalvs:Kaa' crl.JJJ' J.l1.Deer. Gnzp.raulo.(ST.)een Dorp hldeLcnden van Ob' cnuraas, N oordwaard vall fJ'5#c7C, op eelle hoogte geleegen, aall de Vrij 'e I -leerlijkheid Eisden onderhoorig. De Kerlt, die onlang: met een nieuwen toorn VOorziell iS, draagt den naan haarez Patronesfe. De Prcdikanten van Eisden plagten eens of mecl-
GacnvnulllswcEno, (de /A:r/JJX'1el -# ''as) w,s eeflilt is een gedeelte vallhet oude Graaffchap Strnjen. HeerwfLl-ez vAx oulvesvooaoE, bastcard van Heer AREND , verkreeg, van
Glaaf :VILLEM DEN 1lIN hetBurggracffchcp vallGeel. tt-ttt klcn.
J,rg,met de Wedk le cn Heerligtheid der Stede,ia he:Jaar j3Ip. Uitzijq Huwelijk mettle dogterdesH' eeren van M' a.
-a lietlti jybijzijnafflerven,inhetJaarl353,geen wettige kinderen na;manr weleenNatuurlijken zoon, medeAT'ILLEM
VAN DUIVENVOOIDE genazlnd. Deeze,die tot hetJaarI4Oo leefde, bood zijnen neef AREND vzN oulvEwvooltnr caz. hem erfgenaam te willen maakellvan zijne goedcrell, ildieq
hem dit weigerende,lnaakte llij llermeerent leelzijner nala. teat bllap aan zijn ncef JAN vAN ?'OLAArCnN, en hetoverige san eenige Gotlshuizen. îviJ ' aclltten het onuotlig de ver. dcye opvolging hier te heràaalen, als hebbende alle gemeel :a fcilzp met die van Bletla. tRI. :En:I tUIDENBERG, eelle Stad vaa didn naam , legttll 'ië Mt llm ' ?n van D Jl-a' l-ec' b:, en op gelijken ai fland vall Breda e!t
Ilc' uia' en. aall dd Lanc lzijule il ) eellvlak laag Lalldk wortlen. da can den Oostkant befpoelt door de ltivier de Dongen 1
ten N oorden heeft ziihetBicsnosch. Dkeze watetelleb el1 #I(3etI'llebbende, worklfe Stad (laar tloor tweemaaldnags met t versch water voorziel:; '( welkN zo welcls de goek le gfond :
betcldaarzeergezond !:)aal:(s tlt)k is zîjruim en Iugtig be* limnierd met fraaie tuinen cgter de H uizen. De Stad is m izdeimntlg van grootte, beflaanl le fltlgts drieksvartier uufs in haarell omtrel. De haven is vall die ruimte, dat wel 11011. 'dc rd Sellapen dcnr in zou, . e s' a/lktll pllen leggell. illdiell de vnart, ti'lor verlanding , nl -et tnvkeililk gtîvï)t.'en q'as. Dccll die ' rcimte is niet met opzet tot een haven pangelegt l, nlcar tl4e' vctlig veroorzaakt door het uitzzkten der vestilgwclken. I)e Stad hccft twee Poorten, als een4 an . -e lcnuzijtlz %e1 e()ne
qan de waterzijde,mcteea klein Poilft,e aqllt1e llaven. De npuuren, waar mede Geertrttitleptel' g vool' heen ol tll .it lgd was,
zijn wcg gebrooken, en een actden walin de pla2tJ geltqgtj 2ie vcrder is uitgezet dan de voorigej waaf vall da gfonde
:agcn ' ngg te zien zijn. De vestingwerken betlcan (egel. Avooldig il 1 tien B. 01y vefken, die met een wijt le eI1 diel4c grng:omfillgeld ziin. Dexzui dzi l -de ccn de Dongen i3 gedelt . % et een Itonterfchcrp. Voor de llalve Wlaan in de K'ontcr. .f ' charp, die de Koepoort deht, ligt een Hoolnsverll tet len -
den Dijk,welke naarStccli -osen loopt,cn zig mt'teen ttee. nen Beer aan het werk tltlit. îV1LLEM pu I, Prins vcn
Ozwrz je, Heer van deaze Stad en Heerlijkbeid, liet de.veso Kllgwerken,kortna de &c?z#/à, ' i: bavrediging,aanleggen. Buiten tle stad, aan de Jvestziicle, waren weleer dfie
.
Sehaafen: de Nuorti' ehl'ofci, de Aliddel îi-/zJê2J en de Koea /6D4pT. -De twee eezlle zijn geheelwcg;.va! 1 den laalllen i' $te
* ' d
A
l
-- .
--
-
@. *
-..).-- r ., . . y .--
W
l *
*
. ..
61 .-.r>.
4<&
.
- ..
-.....
2* .
x
l
J
-
W
v.œ
*
w*
. .a .. : '-x--. w&--$..-. * w œ* h' . a .* .tqp a rv. tvxr# -!.,. < n . x Q 'N%* K< x7' *. * =M*
l l .
l l
&*'2
-2
%. < .:
i I
k. . a
.
.
*wu.
*-e*--.m -. e.. . .-.. .. ... .-. -
fr
.
@
.
.oe o w-. f#-. %
-.' ** *-> e * .*. e. xG%'
.
x
x ..:f'w. .-.... ' .- .> wy*o>-f' e'N . . êv. . - -...Q - m e .. .- .. @
:* .. :I,.- l. x..%Jr-.h-'''.4rI1IJ<* A,.* ''' * -'. . zJ ...@ ' z*% 1 . ... : r*.om A'; g. u o-%. ;..*' :. Iy, .. .* y --&W N* * -' j '-* *' . l n' '1-Y*. j 1 . #' *t%b . v# . a #jl ( r f. 1. >ze xN '' h' '' r * . ' . x.. .
*
*
.r . zgx p* . . x. .%. .... ..
N ' ..'sHX ( / ..-.. ''.'.'..'.......I.., ., l * .N, .' u+-,N-f.-:$:!....) .s$ ' -. e , h..:. jsj àqj ' N uks) ïj iN,$j .' h t! .h%N. :4 I.hs., y J,. . . 'I.l j I l ' I . j é s u v I ' h : 5 j . . '. jj k sq ....w .w...,,,j, t %.x.!$s $ q . q . h y , 1 $ t ! j 1 j u , t y , . N sy. :% k ,-hf . $4. . $ç.$ J%.6%'.'. N : .a g l exk gAN vjs %w -. ..l: ,'k.N%, - Jy iu;yj vj . ,, u -x $$ ji ', ' 1j N. h, j. ' .. % , e- 1/'d . .stj ,f .' ' .. jJ j! '. b - . g 1' 'h . ..1 -. 1 :. . .*.:.$Ir', 1-)': . # v 1 % $ l h j , ' : I tk X. v ** . xi,. ,i v z. w'
.
,,jr ' . ( 11 IIzl 1 l .I$lb :l N.. l * -'.1 f.4 .'
. ;:. v ' $' :w.$ :.x * sAxxxh. k. qF yf z k,j. ' .N
., -t ,.
,
'x %**%.%:f.q q œ.%.K.kN q. N*E ' ï
=m rx N
* rjN
.
.l **w:. .
i .' a' & .%4 '?)1 f . lb .. v x, .. . lt j Kb .1, I 4: -... # $t ,$ p .i >..' .. j 1k, . . lt jl , . z11 . . l . $. ' 91 $ $ j . , ' j $ , $ . $ h r s . m. w .. q, tI j t $ k . k ( . s x * ' . v . ' j ' , . 1 t q : v i I 4 q $ i ' . ' * , ..< jt,iqe-Nh.-k.ees..'. **: -.. v JçR . *7. ,. , 4:.
de loop zen de binnewal de om oml oop alle::n alleen nog nog inin we wez en,,doch doch de binnewtlmede mede ge'· ge' segt,wordenc!e wordende thans thans door door een een Cl)mmics Cqmmies vau vau 's'sLands Lands l\1agaLlaga. flegt, zijn Sluis gi jn tot tot een een tuin luin geblUikt. gebluikt. Ncvctls Nevcnsd<:nzelven tlenzelven lege legtde de Sl uis van de Emelia Poldtr, Apf#rr, wa ar door door he Land ol lder water water van denn Emelia waar hett Land olld~r kan gezee gezel word Nvorde n. kan en. Vann den naamsoorfpronk Stad \Vijj h hier boVa denn aamsoorfpronk deezcr deezcrS tad hebben hcbben wi ier b o. ven, hett l hijven, op op GERRTllUID. GEERT:UID. reeds rceds gcwag gewag gemaakc. gemackt. Wat Jvat he lijBerg zeer cluister, voegzel voegzelBe rg betekcndc, betekende,isisz eerdui stef,dcwiJI dcwijlhieromllrceks, hieromllfeeks: noch be rg noc uvelge vouden wor d. noch hel'g nochllhe heuvel gc"onden word. Indien het waar is, Stad, Li.EM lndien l let wa ar i s, dat dat deeze deeze St ad,door dooy Heer Heer WI wILL E, VAN DUIVENVOORDEN. is, moet vAN Du lvExvooRpcx, bemuurd bemuurd i s, mo el ze, ze, inin het hetJaar Jaar 1So4 , toen toell Geertruidenberg, Geertruidenbes' g , dooy Heftog JAN )AN vAN :R/. 1304, door Hertog VAN DRA-' zlao, belcgerd belcgefd tn en i ngenomen werd, werd, ont manteld geweestgewees: BAND, ingenomen ontmanteld @* zijn: want WILLEM werd eerst van inn h het J % a 1J a1?.*I3Wa 1p.nt WI LLEH we rd 'er er e erst Heer Heer V ;n i et Zekerder gaat gzat he t, dat tlat Heer ileer wJ LLEM , ewee twee het, WILLEM, Jaar 1315)0 Zekerder Jaaren daar na, van hcefc. Jaaren d aar n :, de de grondf1agen grondfhgen v an het hetKalleel KaReelgele~d gelegd h ceft. Dit mc~r zijll, Dit Slot, Slot, wanr waar van van geen geen overblijfzcls overblijfzclsl naur tete vindcn vindcc zi jl), ftond inn h het Jaar J420, wallneer het, JAIt ' ond tot tot i etJ :zrz ' 4Qo,wa nneerl let,door doorHertog llertog J Ap VAN BEIJEREN, belegerd werd, inn de denll oor oorlog legen vâx BE IJEREN , be legerd we rd y i log t egen Gravhl Gravill J Aconl "'AN vAN BET IEREN , 11a na da rgers l lem ha dden ir,ge. inge. IA~onA BI!IJEREN, datt de de Bu Burgers hem hadden l aaten, f weerwil v all den den Ka stcleillOI RK "AN vâN Msk wEoz: laaren, inn weerwil van Kastelein DIRK MERWEDE. die op op he ot ee beleg van van z esentwintig we eken ui tûond>' die hett Sl Slot eenn beleg zeselltwintig weeken uitflolld, en uit misnoegen de Bu Rurgerij, als uittve verbitte. en uit l nisnoegen legen tegen de rgeri j, zo zo wel wela ls ui rbitte. ring op de denn vi vijand, de Scad inn b brand waar na hij r ing op jand, de Stad i rand rchoot; fcboot;wa arna hJj zig eindelijk biji verdrag b(;houdende lijf enn zig e indelijk b Jv erdrag overgaf, overgaf, mids mids b ûhoudende l ijfe goe!. Geen Geen minder nlinder n adcel l eed ( Ie dr ad, doo tef-. goeJ. nadcel Jeed de &ad, doorr de denn wa water" vloed Jaar v loed van vcn 't'tJ aar142r. l421. In Jaar 1489 werd Geertruidenberg, door AN ln het hetJ aar 1 48: we rd Ge ertruidenberg, d oorJJA x VAN' vA, NAALDWYII, dee Ho Hoekfthen verflerkt. Maar die van x. âal-owyx, voor voor d ekpnen v eraerkt. M aar d ie v an B reda, hi er do or ve el na deels dt lgtende, ve rdroegen zig, zig, BrerJa, hier door veel nadeels dugtende, verdcoegen voor een fomme metthe hem; waar de Stad vo or e en goede goetle f ol ame gelds, gelds,me m ù wa ar op op hij hijde stad kort daar naa v verliet. Gtertruidenberg w~rd, inn h het ko rt d aar n elliet. G6 ertrut 'iennerg wz rd, i etJaa1' Jaar : 573. voor OEANJB i ngenoomen, e n( le b ezettlng de ad 1573, voor ORANJ[; ingenoomen, en de bezettlng derrSt Stad omgebragt. PARMJI be:nagtigde haar weder, in het Jaar IS88, omgebragt.PARMA bemagtigde hazrweder,in hetjsar1588, doorrd dee muiterij derrbe bezetting, diee de dezelve aan hem verkogr, dx muiterijde zetting, di zelve a an he mv erkogr, z jb leefi ijne ma gt,t oti aar1 5#3:i lt J aar inû z zijne magt, tot inn kt ¥et J Jaar IS93, inn we welk Jaar ziji bleef aij wederom aan dele z zijde der Staaten kwam. Inn h bet Jaar z ij we derom a an d ijde d cr S tuten k wvm. I etJ a4r 17IO J IZlOx
8:
GELZRTRUID' ENBER'G.
>=r--
.
H>
jgîo, werd cldaar de olltlerhaldalinge: #an vrede, tulfklleq
den Konillg vaq Flankl-ijk e11de Bondgellooten,alngeval z* gen;dx h zijliep vrugteloos af.Van ouds hebben, tusfèllen Holland en Braband , hevige verfchillen plaats gehad , gvet llet legt OP deeze Stad. De l'Iertogen van Braband lnoe> ten :
bij hunnë huldiging, zweeren, Geertruidensel' g aall
Ilratand ta zullen brengen, en de Graaven van Hollandà
bijhunnè blijtle inkomf len,me(eede zig verbinden,de dtad aan Holland te zullen hollden: zulk œn tegerlflrijdige eed l oest ddor een en den zelven perfoon gedaan kvorden, na
datde Graaflijkheid van Hollautlil1hetHuis van Bourgonjt gemaltwas,en de Ilertogen van Blaàand te gtlijk Gfaaven van H oiland %varen. Bij den vrede van Alulqqt.t.,in hetJaâr1548,werdanda Hertogeu van Bl-asand cn de Staaten van Iloll and wederzijds #an dien eed onthevell; blijvende, volgens het 3 Artilel, Ceertruidenberg, na de verovering door Prins MAuRI1's, in
>etJaar zöp3, onbetwistbaaraan de Staaten. Hetgetaldet H llizen altlaar wotd gerchat op ô3I, eq dat der lnwoon' ders op zooo, vrcuwen en kinderen daar dndergerekend. Ondcr de voofnaame gebouwen mtmten uit het groote en kleine
Prinfellhof. De Kerk, zijnde een grootKruisgebouyv, naat OP de M arkt, en is voorzien van ee: zwaaren tœ en. mc #erfcheiden klokken, totPag en fpeelwefk dienende. Verder
heeft men 'er een Galthuis,datmede op de M arktbij hct stadhuis fl% t, en * ar agte het O ude. Vrx wenhuis. I1a
Oude Alannenhuis flaataan den Havendijk. veorheen bloeiden aldaarde Broueerijen..en de visfcherij :an neur, falm en elik; doch belden zijn zeer vermin. derd. Tegenwoordig zijn aldavr zeer goede lakenberei. derijen. Van hier werden weleer Gcmzgtigden'tef Staatsvergaderfl rg
gezoaden. De laatûemaal gebeurde dit in hetJnr Ij24. Ook vind men, dat aldaar in de XlV Etuw nog geld ge. m unt is.
De Reêeering bef lantin tlen Schout, wlensAmptzig over httCl'illtineeln O Ciyie. k uittlrekt$tweeBurgemeesteren, ze' ven
GEERTSEATA,(JOANNES) ven Schrpenen , een Thefaurier en een Secretarig. scbotlr, l. lllrgemeesteren en Scheepenen maken te fanlen 11og eellander C ollogie uit, wa2r in de zcaken vnn belang . 2ls overde But-
gerlijlle Regeerillg el 1 geldmiddelen , verhaldeld u-orden. ' Voorheen was aldaar een Oud-ltaad, dia uitde buiten bedie.
ning zljlltle ltegenten baflol!d, een al 1de voornaamtle zaaken lnoestgekelld worden. On?er Geertl'uidensel' g bchoort. behalven de Lcltlen valj
G2EqTsEs:â,(JoANwE;)was,inhetJanrz742,Burgelneesw ter te Gbonfngen, en moest cldaar, door baltladige m uitemaz.
l:ers, zijn Huisen gocdurellzien plol lderen;waartoeaanlei(lilg genoclnen wasuildegeltlgten,datin lh. ieslanl de pqg'' t:n vzaren al.gef..l)af.t. I' let oproer werd aan den gang gebragt door eenige fchippersgasten, die, geduurende eenige dagen>
meteca boot op wielen gezet,zig de Stad lieten doorrijken. fcllietende en blaazeade onophoudelijk ilA-v ' r sellllus rJa Nas. /t &J ?,vc?;. Onder dit bedrijr, vraagden ze ook can de Huizen der voornaamt 1c om eell drinkpenlling, doch waren, zo als zij vtlorypvell, call hetIluis vallden Burgemeester nietnacrhun. nell zin O11t* Vû1gel 1. 'tZiJdatditt1e waafe oorzaaltdeîwfp-
;e, of-daar van een anderehcimeii jle retlen wu ,hetgr22' . 1SV vielop betHuis nan, datdeerlilk geplondcrd wetd ; zeikswerd de kcets uit dea flal gehaald en ia 'twatergefmeeten. lle. vrouwe CEEATSEMA, di e niet had wilien îvil -ldll, wcrden de kl . ederen en flcrat(i. e11 van 't li, if:r, .rui lt. 1 $1etgroole rnocite ûl -!dc nlen dit oproer, en nam eenz 'or. a ntuiters 1 -1)llz 'a ' rtenis, c'r. ia van wellle, eenlge dagen daar na, gcgeesl' cld cn gebannell
M-crtlcn,bij svelu 'e geleg tell' neid !ve' 1.-'r()lj 1ecn gep-clclig oprocr Oi)((*1.ol )kl, lna(el 1J uz 11:t vei1;p tla( dk? ' :. ê ' -. '-3,J ..r,w-' ;--fa21iv$f w?.11' .:.: -yrl r& y:D. p ua . ,u j. ##
8z
GEERVLIET.
de,zig nnauwlijks door de Bezetting beteugelen. '(Oproez 2an het Iltlis van GEZRTSEMA fcheen illtqsrchen aangelegd.
onz
het Effûadhout leffchap in 'sPrlnfen mallli jke en vrouwelijke nakonlelingen, wcaf toe in ditœ qrest n% nietbeilloten wa'. lnet geweld door te drî,pgen: want nog uien zelven avond baalde het gemeellvelrcheidene Hëeren uithunne H uizen, el1 dreef zenaar't Statlhtlis, daarzi jeerlanggedwongenwerdei l, & afkondigingtedoen.
ZieFadêrl.SJ#.XX.Deelyb1.zo3,enz. G r' , :l1VLTZT, iseel lItleinSteedje,inhetTvelten van denltinr vtn Putlen,niet verrevande Bornisfe,waar in desrclfi ba.
ven uitloopt; die, egter, zeer naaue is, en eindigt aan dell
bfug, waar over mel gaqtncar de Ileerlijkheid I' letnvliet, liggende re:ttegel over Geervliet. In vroegere tijdenwasdi(DorpReedje zeeraanzi enlijk door
den T' ol en bevaarba:rheid vml de Bol-l îisR. Goupi locvEx
getuigt van deezen nroom ,dat hij:olntrènthetJaarI55e, zo breed geweest is,a1s de M erwede tusfchen Dêl'dp'echt cn Papenk ecnt;doch de Tolwa:'toen reedsvernietigd. Keizcr eRzDltlx o: l had (lien aan G rcqf FLoRls pEw 11I te leen ge-
geeven. Keizer HeNDRIK DE Vt heeft'er zijnen zoon DIRK 0IIN V 11 in he(JaalII95,OP nieuwsmedebel eend.
Di(Reedje wasoudtijdsmetmuuren omringd en vgl:Poor. ten voorzien. N aar den kant van H eenpiietRaatnOg een ge. deelte v:n een Poort, deTolpoortgeuaamd; &:n deLandzijde
plagteen Gndere te Daan,die,il1 hetJaar 1746,geheelia weg gebrooken, wiildezelve dreigdein le llorten. Drie Jaa. ren te vooren is Gcervliet,in de maand Maii, ten grootfle deele afgebfand,doch zeder:4 veelnetter en serlijker dan te vooren, bebouwd. M en telt 'er pp I' luizen en een Koorn. molen.
men weet daarv:n nielsbiizonders, dan datin hetChooreeR velkeven Towbe gevonden words,b/ven hvt Gfaf, waarin dee-
GEERVLIET, GEEST,ini.
#,
geeze Ileer #éN 'uTTE> begraaven werd ; l t opfchrlfti:
bxuwlilksmeer leesbzar. De Toren is vierkant. tot aaà den omgcng, die met een houten hek voorzieu is;en nog
hooger iszijmeteen houten fpitsopgehaald.
HatRaadhuisisweloud.docheenigzintsgaùzîenlljk. Ve: ècct dacr op langs verfcheidetrappen. HetHof van Pùtt, is een Kaieel vanhoogen bulerdom , ûaanlerondsol ï in het Svater, val Vooren met eell valbfug, waar over men t0thet zelve nadert. Op het zelve beefl de Ruwaard van #f/zz:x
âijn velblijf,a1szijnetegenwoortligheldaldaarvereiscitword. llier word medè de Vierlkhaar van Putten gefpannén. D é flicLter daar van is ollbekend. D i(. egter, kan men metzew
Lid van den Oud-Raad v:n Dordrecht is, en verderuitdca Schout Crimi:eel;welk amjtdoor(Ien Ruwaal'd van #vzr:: bekleed word; Wien het, egter, vrijRaat, daar!oe ceà Subtitut aan te Rellen; koorts een SchllurCiviel, twee Bureemees
teren en zes Srheepenen, die door den AlnbKhtsheei,zonder Nominatie, worden cangefleli Het Regtsgebied word door een Secretaris en een Bode bediend.
Staat o' er *:#:r/a#Ap,V11.beel, bl. 1* , enz.
GusT1z1e Rlnsmégeeit,een Frt kscltDorpyten Zaidwu), kn van Dnkkum.
GREITZLIJXHEIP. Dat dceze, ln koofige Eellwen, -groot aandeel aan de lteree ng des Landshad, iseen élgm meen bekende wa:rheid. O11& r de Batavieren bezaten dd
Drulden of Prlestels een uitmuntend gez,g. Ten tildcder eerlleGr,avenwerd hetaanzienderGeestelijktnbmagld, enhuq %etgezaggenoegzz- ontnoomen9< :rvanzijzig,egter,wedei hebben wgewa mcgt.rt. mukm , fco x i4 h@(eene GeWet Fa meer
24
G Z.ESe rELl*J 11. 1ElO. F1 u -e
mcer dcn in het ander. Ten tijde vqn Vron' vve Jaconl vatT BEIJCREN werden zi j a1shetdt. rde Litlvan Staatcallcemcrkt, bijztlnder il1Ilcnegoutven; oolt wnrellin F1J -cJ1-ut l de Abten Letlen der R egeeringo. 1!1 Zeeltlutl bekleetlëg a da Abt vnn de Lteve ls'prjv tc A' 1/#J:/J? zrg de eel(1e plaats in 'sLcthtls
vergclleringen. lvluarin Ilollwndzijl )zi j,zo vele re ( ay lsbewtlst. is, cltoos doar van litgeflooten ge' veast. N ogthans c!rtbrrk
llet hell niet can heefFch-en geldztlgt; Nvaar door zij tt': grootcn overlast vJn de gtletlc Gemcente flrekten. Zelfs had. dcll lluane Delleliel en Provifoiren meer dan eens de verlne-
tcliicidyom de Leden callden werelvllijkcllRegtbalik te4llt. tl 'tlllen , cn voor tlûn hunnen te dagell, of te Utp-echt te dt3cl 1 kooulcn , om de uîtfpraal t vall den Ililfchop te hoorelx
Veeimaqlvol 'derden ziJdenlngezeetenen grootegeldpoeten af: c1s, om heimelijkell Egt, wegells oveffpel,het werken OP Jluillge dagen, of a1s'er bijongelulteellkinllverdrollk. Z(à
verl 'egillg dit,datIlertog ylLlpsZ)E1,in hetJa' ar1493,op velfcleidene plaatzen, dk tar order tegct ) moest lellel1. ln
lwtJaarl&g1 werden zijzelve.dok/rtlcrtog KAIIELIIEN I, gevorder; tot betaalillg vaa fkllattillgcll.naar maate van tle
inkomflen hunner goederen; doch de Ilollant . vè, îe Geestelijkkeid fparteltle hier gewcltlig tegen. Ix r -eizer XAREL Da 7 wil.
