samenspelen 7
handboekje voor het jeugdwerk
Dit boekje is gericht op ieder die actief is in de begeleiding van groepen kinderen en jongeren in de leeftijd van vier tot zestien jaar. Zo’n groep wordt begeleid door één of (doorgaans) meerdere spelleid(st)ers. Zowel vrijwilligers, beroepskrachten als studenten kunnen dit boekje gebruiken. Het principe is: iedereen doet mee. In dit boekje worden veelzijdige activiteiten beschreven voor de maanden december, januari, februari en maart die inspelen op de belevingswereld van kinderen in een bepaalde leeftijd. In dit boekje speciale aandacht voor opdrachten zonder materialen. Kinderen houden van opdrachten. Opdrachten uitvoeren heeft iets spannends en ze worden erdoor gemotiveerd. inhoud 0 spel actief pagina creatief actief pagina natuur actief pagina opdrachten zonder materialen
04 tot en met 29 30 tot en met 51 52 tot en met 70 71 tot en met 84
Redactie Fabiënne Houben, Sandra Stultiens, Emmie Beelen, Gé Jenniskens, Leo Janissen en Léon Hoenen (tevens eindredactie) Tekenwerk www.BertvanderMeij.nl Vormgeving en drukwerk hoenenenvandooren St. Odiliënberg Uitgave winter 2012-2013 Uitgever Jong Nederland Limburg Marijkelaan 11a, 6074 AP Melick telefoon 0475 52 00 20
[email protected] • www.jongnl.nl
2
samenspelen 7 handboekje voor het jeugdwerk
3
spel actIef slapende hond speel het spel binnen nodig bal, blinddoek voor 6 tot en met 9 jaar tijdsduur 10 minuten opstelling in een kring aantal 10 en meer aard van het spel actief reageren speluitleg De spelers zitten in een kring. Een speler wordt geblinddoekt en gaat, op knieën en ellebogen steunend, in het midden knielen. Dit is de ‘slapende hond’. Vlak voor de hond ligt de bal; dit is zijn ‘bot’. De spelleider wijst een kind uit de kring aan dat moet proberen om zo stil mogelijk de hond zijn ‘bot’ af te pakken. Als de hond echter iets hoort, moet hij zonder opstaan proberen de dief aan te tikken. Lukt dit, dan moet de dief de plaats van de hond innemen. Ziet de dief kans om het bot weg te pakken zonder getikt te worden, dan moet de hond opnieuw het bot bewaken. De hond die de meeste dieven weet te tikken, wordt kampioen.
4
spel actIef speurneuzen in kranten speel het spel binnen nodig kranten van dezelfde uitgave met gelijk aantal katernen voor 10 + tijdsduur 20 minuten opstelling zittend aan tafel aantal in kleine groepjes aard van het spel ludiek en aandachtig speluitleg Vorm groepjes en elk groepje krijgt een exemplaar van dezelfde krant. De spelleider noemt een plaats, een gebeurtenis of een voorwerp, en de spelers van ieder groepje moeten dit onderwerp in de diverse katernen van de krant opzoeken. Het groepje dat als eerste het onderwerp vindt, moet het paginanummer roepen en krijgt 1 punt. Dit spel kan ook individueel gespeeld worden.
5
spel actIef sing a song estafette speel het spel binnen of buiten nodig niet van toepassing voor alle leeftijden tijdsduur 10 minuten opstelling in een kring aantal niet van toepassing aard van het spel spontaan en sfeervol speluitleg De spelleider wijst een groepje kinderen aan om een liedje te zingen. Na ongeveer twee regels wijst de spelleider een andere groep aan. Het verrassende hierbij is dat je nooit weet wanneer je aan de beurt bent. Een groep is af wanneer er een stilte valt van meer dan vijf tellen, of als het liedjes dat ze inzetten al gezongen is. Zo hou je aan het eind vanzelf een winnend groepje over. Wanneer de spelleiding twijfelt of de kinderen spontaan een aantal liedjes kunnen oplepelen, mogen de groepjes van tevoren een lijstje maken met liedjes waarvan minimaal twee mensen uit de groep twee regels kunnen zingen.
6
spel actIef commando pinkelen speel het spel binnen nodig niet van toepassing voor 5 tot en met 10 jaar tijdsduur 15 minuten opstelling in een kring aantal niet van toepassing aard van het spel actief en oefenen in oplettendheid speluitleg De spelleider begint met zijn pinken op de tafel te tikken en zegt: ‘Commando pinkelen’. Alle spelers doen dit na. De spelleider kan vervolgens van alles roepen, bijvoorbeeld ‘Commando hinkelen’, ‘Commando niesen’ enzovoort. Geeft hij echter een commando zonder het woord ‘Commando’ te gebruiken, dan mag niemand hem nabootsen. Wie dit wel doet is af. De overblijvende speler wordt winnaar.
7
spel actIef zoemmm! speel het spel binnen of buiten nodig niet van toepassing voor 8 tot en met 12 jaar tijdsduur 15 minuten opstelling in een kring aantal niet van toepassing aard van het spel vrolijk en geconcentreerd speluitleg De spelers zitten in een kring. Eén voor één het rijtje af, roepen ze een cijfer, te beginnen bij 1 en dan steeds met een cijfer omhoog. Telkens als het cijfer 7 in het genoemde getal voorkomt, zegt de speler die aan de beurt is ‘zoemmm’ in plaats van de zeven. Voorbeeld: 7 is ‘zoemmm’, 17 is ‘een-zoemmm’, 27 is ‘twee-zoemmm’ en 77 is ‘zoemmm-zoemmm’. Maakt iemand een fout, dan begint de volgende speler weer van voren af aan. Wie twee fouten maakt is af. En uiteraard wint de overblijver het spel. variatie Bij de oudere leeftijdsgroep kan als extra moeilijkheidsgraad ook gezoemd worden bij een getal uit de tafel van 7. Dus bij 14, 21, 28 en zo verder. Zoemen die hierop betrekking hebben kunnen langer aangehouden worden, bijvoorbeeld: ‘zoemmmmmm’.
8
spel actIef balletje klap speel het spel binnen of buiten nodig bal voor alle leeftijden tijdsduur 5 minuten opstelling in een kring aantal 10 aard van het spel actief reageren
speluitleg De spelers staan in een cirkel en geven de bal door, bijvoorbeeld linksom de kring rond. Voordat een speler de bal opvangt, moet hij minstens één keer in de handen klappen. Bij twee keren klappen verandert de bal echter van richting en gaat dus in dit geval rechtsom de kring rond. Laat een speler de bal vallen of vergeet hij te klappen, dan moet hij de kring verlaten. Ook als een speler na het klappen de bal aan de verkeerde kant doorgeeft, is hij af. variatie Gooi met een ander voorwerp. Of klap drie keer. Ook kan de bal overgegooid worden naar de speler aan de overzijde van de kring.
9
spel actIef hutten bouwen speel het spel binnen nodig touw, stoelen, tafels, oude lakens voor 6 tot en met 10 jaar tijdsduur 60 minuten opstelling kriskras door de ruimte aantal niet van toepassing aard van het spel constructief en creatief speluitleg Met oude lakens, wasknijpers, stukken touw stoelen en tafels, gaan de kinderen in het clubgebouw hutten bouwen. De spelleiding moet hierbij op de veiligheid letten, want niet alle constructies van stoelen en tafels zijn even stevig.
10
spel actIef spookhuis speel het spel binnen nodig vuilniszakken, griezelmuziek, touwtjes, zaklampen, griezelattributen of afbeeldingen voor 6 tot en met 10 jaar tijdsduur 90 minuten opstelling kriskras door de ruimte aard van het spel gezellig huiveren speluitleg Door de luiken van het clubgebouw te sluiten, of de ramen met vuilniszakken dicht te plakken, creëer je al een griezelige sfeer. Vervolgens hangen de kinderen lakens aan het plafond of aan de balken. Deze constructies kunnen verschillende ruimtes en doorgangen hebben. Extra spannend wordt het door spookachtige muziek te draaien en natte touwtjes aan het plafond te hangen, waar de kinderen later in het donker tegenaan lopen. Ook kan in een hoekje een brandende zaklamp liggen of hangen, waarvan het licht op een griezelig masker of afbeelding schijnt. De kinderen lopen in kleine groepjes door het zelfgemaakte spookhuis.
11
spel actIef smakelijk sjoelen speel het spel binnen nodig vla, komkommers, ananas of perziken uit blik, tafels, schmink, yoghurt, komkommer, Mariekoekjes voor 10 + tijdsduur 45 minuten opstelling rond de tafels aantal 10 en meer aard van het spel hilarisch speluitleg Maak de bladen van de tafels vooraf goed schoon. Smeer de tafelbladen vervolgens in met vla. Vier kinderen nemen aan het eind van de tafel plaats met hun mond wijd open. Markeer deze kinderen met stippen schmink op het voorhoofd, van 1 tot en met 4. De punten geven het aantal weer dat er te scoren valt. Laat het vijfde kind sjoelen met een schijf ananas of een halve perzik uit blik. Op dezelfde wijze kan er gesjoeld worden met yoghurt op het tafelblad en dikke schijven komkommers als sjoelblokken. variatie Hebben de leiding of de kinderen een voorkeur voor minder geknoei bij het sjoelen, dan kunnen ook droge Mariekoekjes gebruikt worden op een glad tafelblad.
12
spel actIef hollende kaasdragers speel het spel binnen of buiten nodig twee ballen, pylonen, vier stokken van een meter lang voor 6 + tijdsduur 10 minuten opstelling achter elkaar in twee rijen aantal 10 + aard van het spel behendigheid speluitleg Bij dit spel lijkt het of je de kaasdragers in Alkmaar bezig ziet met hun bolvormige kazen. Alleen veranderen de kazen nu in ballen. Van twee groepen spelers komt telkens een tweetal naar voren. Ieder duo krijgt twee stokken. De voorste spelers houden de twee stokken op hun rug vast en de twee achterste spelers nemen de stokken bij het andere eind vast. Maak met pylonen een kort parcours. Hier moeten de duo's, met een bal balancerend op de twee stokken, omheen lopen. Terug bij de startstreep gaan de volgende duo's met de stokken en ballen op stap. De kinderen leren met dit spel balanceren en de juiste onderlinge afstand tussen de stokken aan te houden. Misschien staat er voor de kaasdragers na afloop wel een bordje met kaasblokken klaar.
13
spel actIef storm op zee speel het spel binnen nodig niet van toepassing voor 6 tot en met 10 jaar tijdsduur 20 minuten opstelling in een kring aantal 10 + aard van het spel grappig en oplettend speluitleg De spelers zitten op een stoel in een kring, behalve een speler die in het midden staat. Alle spelers krijgen een functie. Zo is er een kapitein, een papegaai, een machinist en enkelen zijn matroos. De speler in het midden is een verstekeling. De spelleiding vertelt een verhaal waar de verschillende personen in voorkomen. Bijvoorbeeld: ‘Op een dag maakt de kapitein (bij die naam staat de kapitein op, draait rond zijn eigen as en gaat weer zitten) een tocht met zijn boot. Met de papegaai (ook deze speler staat op en draait) op zijn arm stapt de kapitein (draait) aan boord. Hier staan enkele matrozen matroos, kok en machinist al op hem te wachten (allen draaien). De stuurman (draait) vraagt: ‘Kapitein, (draait) weet u wel zeker dat u verder wilt varen. Er is storm op komst…’ Op het moment dat er gezegd wordt ‘storm op komst’ moeten alle spelers een plaats één stoel opschuiven. De verstekeling moet proberen een stoel te bemachtigen. Lukt dit, dan blijft één speler over. Deze wordt het volgende spel de verstekeling.
14
spel actIef in wc-papier gewikkeld speel het spel binnen nodig rollen wc-papier voor alle leeftijden tijdsduur 20 minuten opstelling kriskras door elkaar aantal niet van toepassing aard van het spel speels en grappig speluitleg Maak groepjes van twee kinderen. Van elk groepje krijgt één van de twee een rol wc-papier. Na het startsein moet dit kind de andere speler van top tot teen in papier wikkelen. Degene die wordt ingewikkeld moet als een standbeeld stil proberen te staan. Degene die zijn 'standbeeld' het eerst helemaal heeft ingewikkeld, is winnaar. Natuurlijk wil elk kind zo snel mogelijk inwikkelen, maar als je te snel rondloopt, breekt misschien het wc-papier af. Je moet dus vlug maar beheerst te werk gaan. De 'ingewikkelde' speler mag, als hij ingepakt is, lekker losbreken. De rollen worden vervolgens omgedraaid.
15
spel actIef slangenhuid spel het spel binnen nodig niet van toepassing voor 10 jaar en ouder tijdsduur 10 minuten opstelling in een rij achter elkaar aantal 10 en meer aard van het spel grappig samenwerken speluitleg De spelers staan in een rij achter elkaar. De voorste speler bukt zich, steekt zijn rechterhand tussen zijn benen door en pakt de linkerhand van de speler achter hem. De andere spelers in de rij doen hetzelfde. Als de spelers aan elkaar vastzitten, gaat de achterste speler van de rij liggen, terwijl hij de hand van de speler voor hem vast blijft houden. Met deze op een na laatste, nu als eerste speler, schuift de rij rustig achterwaarts, dus over de liggende speler heen. De op een na laatste speler gaat vervolgens ook liggen en de hele rij schuift achteruit over hem heen. Op deze manier wordt de hele rij spelers afgewerkt. Ze mogen elkaars handen niet loslaten. De spelers imiteren op deze manier een slangenhuid die wordt afgerold. Hierna kan de slangenhuid ook weer in omgekeerde richting opgerold worden. Het spel eindigt als iedereen weer in een rij achter elkaar staat zoals bij het uitgangspunt.
16
spel actIef magische cirkel speel het spel binnen nodig niet van toepassing voor alle leeftijden tijdsduur 10 minuten opstelling in een kring aantal 10 en meer aard van het spel grappig samenwerken speluitleg De spelers staan in een kring achter elkaar, dus met het gezicht naar de voorgangers gekeerd. Iedereen schuift naar voren, zodat de cirkel heel klein wordt en de spelers ongeveer tegen elkaar aan staan. Op een signaal gaat iedere speler rustig op de schoot van de persoon achter hem zitten. Als dit gelijkmatig gebeurt, zal er niemand omvallen. Op deze manier vormen de elkaar in evenwicht houdende spelers een magische cirkel.
17
spel actIef stuur de bal speel het spel binnen of buiten nodig 2 stokken, 2 grote ballen, lint voor 7 jaar en ouder tijdsduur 10 minuten opstelling in 2 rijen achter elkaar aantal 10+ aard van het spel behendig en snel speluitleg Van linten worden twee lange banen naast elkaar uitgezet. Bij iedere baan staat een groep kinderen in een rij achter elkaar. De voorste spelers krijgen een stok en een bal. Op een signaal moeten ze de bal op de grond leggen en met de stok tikkend tegen de bal, binnen de lijnen naar het eindpunt over de baan rollen. Achter de eindstreep draaien ze en keren terug naar het startpunt, waar de stok en de bal aan de tweede speler van iedere groep gegeven wordt. Gaat de bal buiten de lijn, dan moet de speler de bal weer in het veld brengen op de plaats waar de bal buiten de lijn ging.
18
spel actIef omgekeerde wereld speel het spel binnen nodig stoelen voor 6 tot en met 10 jaar tijdsduur 15 minuten opstelling in een kring aantal 10+ aard van het spel gezellig en grappig
speluitleg De spelers zitten in een kring op stoelen. Eén speler staat in het midden. Deze gaat voor een zittende speler staan en zegt bijvoorbeeld ‘Dit is je oor’, maar neemt ondertussen de voet van de zittende speler vast. Die moet direct een omgekeerd antwoord geven, dus: ‘Dit is mijn voet,’ terwijl hij het oor van de middenspeler vast neemt. Maakt de speler een verkeerde opmerking,
of weifelt hij met het aanraken, dan
moet
hij de plaats innemen van de
speler
in het midden.
19
spel actIef levende spreekwoorden speel het spel binnen nodig spreekwoorden voor 8 tot en met 12 jaar tijdsduur 20 minuten opstelling in carré aantal 10+ aard van het spel toneelspel
speluitleg Maak groepje van vijf of zes spelers. Ze krijgen vijf minuten tijd om een spreekwoord te bedenken dat ze samen gaan uitbeelden. De spelers staan in carré opgesteld en in het midden moeten de groepjes om beurten hun toneelstukje opvoeren. Er mag niet bij gesproken worden en er mogen geen andere geluiden gemaakt worden. Dus alleen met gebarentaal iets duidelijk maken. Bovendien moeten alle spelers van het groepje een functie krijgen in het pantomimestukje. Kunnen de spelers van andere groepen raden welk spreekwoord er wordt uitgebeeld?
20
spel actIef woordenboekspel speel het spel binnen nodig woordenboek, papier, potloden voor 12 + tijdsduur avondvullend opstelling zittend aan tafels of op banken rond de kachel aantal minimaal 3 spelers aard van het spel leerzaam en grappig speluitleg Het spel wordt gespeeld in één of meerdere ronden die elk uit net zoveel beurten bestaan als er spelers zijn. Voor elke beurt is een van de spelers spelleider. Deze kiest uit het woordenboek een woord waarvan hij denkt dat dit bij geen van de andere spelers bekend is en hij leest het hardop voor. De spelers, die allen papier en een potlood krijgen, schrijven het woord en de vermoedelijke definitie of betekenis van het woord op. Alle briefjes worden verzameld door de spelleider die ze in willekeurige volgorde voorleest. Er zullen veel gekke en lachwekkende betekenissen op papier staan. Pas daarna leest de spelleider de juiste betekenis van het door hem gekozen woord voor. Natuurlijk verdienen de spelers die de juiste betekenis van het woord geraden hebben, een punt.
21
spel actIef cirkeltrefbal speel het spel binnen in een grote ruimte of buiten nodig volleybal, schildertape voor 8 + tijdsduur 30 minuten opstelling per groepje aantal 10 en meer aard van het spel beweeglijk en samenspelen speluitleg Maak met de schildertape een cirkel op de vloer met een diameter van 15 meter. Vorm drie groepjes van een gelijk aantal spelers. Eén groepje neemt in de cirkel plaats. De spelers van de andere twee groepjes staan buiten de cirkel en krijgen de bal. Ze moeten proberen via indirecte worpen (dus eerst met de bal de grond raken) de spelers in de cirkel af gooien. Deze spelers mogen de bal niet afweren, maar moeten met ontwijken en springen, proberen om niet geraakt te worden. Een middenspeler die geraakt wordt, moet de cirkel verlaten. Als de laatste speler van de middengroep geraakt is, worden de groepen gewisseld. De spelleider heeft de speeltijd opgenomen. Nadat de drie groepen in het midden hebben gestaan, worden de speeltijden bekend gemaakt. De groep die het langste in de cirkel heeft stand gehouden is winnaar. variatie Voor de oudere spelers kan de moeilijkheidsgraad van het spel opgevoerd worden door in het midden van de cirkel een voorwerp te plaatsen, waar de spelers zich achter kunnen verschuilen. 22
spel actIef ontevreden klant speel het spel binnen nodig tafel voor 10 + tijdsduur 30 minuten opstelling achter en voor de tafel aantal 10 en meer aard van het spel improviseren
speluitleg Een klant komt bij een marktkraam om iets terug te brengen waar hij niet tevreden over is. Het gekke is dat de klant zelf niet weet wat het voorwerp is dat hij in zijn handen heeft. De marktkoopman ziet het echter wel meteen en ook de spelleider weet het. In het gesprek dat volgt, moet de koopman achter de tafel de klant proberen duidelijk te maken wat hij bij zich heeft, zonder de naam van het voorwerp te noemen. De koopman moet dus met hints te werk gaan. Aan de hand van deze wenken en aanwijzingen moeten de ontevreden klanten raden wat ze bij zich hebben. Zodra een klant denkt te weten wat het voorwerp in zijn handen is, moet hij dit bij naam noemen en de koopman en de spelleider kunnen dan vertellen of dit juist is.
23
spel actIef hoog… hoger speel het spel binnen nodig veel plastic bekertjes en bierviltjes voor 6 tot en met 10 jaar tijdsduur 15 minuten opstelling aan tafels aantal niet van toepassing aard van het spel concentratie en opbouwend speluitleg Iedere speler krijgt een stapel bierviltjes en plastic bekertjes. De bedoeling is om zo hoog mogelijke te maken. Zorg voor ruimte voor ieder kind, zodat het geconcentreerd en zonder hinder van de andere spelers aan zijn toren kan bouwen.
24
hiervan een bouwwerk voldoende
spel actIef ratrace speel het spel binnen nodig plastic ratten, katoendraad, kartonnen koker van keukenrol voor 6 tot en met 10 jaar tijdsduur 15 minuten opstelling met tweetallen aantal kleine groep aard van het spel grappig met wedstrijdelement speluitleg Neem twee ratten van kunststof en knoop aan de staart een lang koord van katoen. Het eind van het touw bind je rond een lege keukenrol. Twee spelers gaan op hun knieën zitten en moeten na het beginsignaal zo snel mogelijk het touw oprollen. Wie heeft als eerste de rat op zijn schoot?
25
spel actIef leer observeren speel het spel binnen nodig niet van toepassing voor 8 tot en met 12 jaar tijdsduur 10 minuten opstelling in een kring aantal niet van toepassing aard van het spel trainen in oplettendheid speluitleg De deelnemers aan dit observatiespel vormen een kring. Zij krijgen opdracht om zichzelf en elkaar goed te bekijken. De spelleider in het midden roept eerst bijvoorbeeld: ‘Alle kinderen met een blauwe broek moeten in de kring komen!’ Ook andere kleuren broeken en truien of shirts kunnen aan bod komen. Daarna worden de opdrachten steeds moeilijker. Bijvoorbeeld bij de kleur broek en trui of shirt, ook de kleur haar, soort of kleur schoenen, bril of oorbel. Je kunt dan samengestelde vragen krijgen als: ‘Alle kinderen met een witte broek, blauw T-shirt, blond haar, blauwe ogen, bril en oorbel moeten in de kring komen.’ Meestal gaat het dan nog om een persoon die zichzelf eerst goed moet bekijken om te ontdekken dat het inderdaad allemaal om hem gaat.
26
spel actIef let op je uur speel het spel binnen nodig niet van toepassing voor 6 tot en met 9 jaar tijdsduur 10 minuten opstelling in een kring aantal 6 tot 12 personen aard van het spel grappig en opletten speluitleg De kinderen zitten in de kring en de spelleider vertelt dat ze bij een boerderij op bezoek gaan. Daar zijn paarden, koeien, een hond, een kat, een haan, kippen, kuikens, muizen, kikkers, vissen in de sloot, een merel op het dak en een koekoek in een boom. Op deze boerderij wordt twaalf uur per dag gewerkt. Alle kinderen moeten een uur noemen, te beginnen bij zeven uur ’s ochtends, tot zes uur ’s avonds. Dit uur moeten ze onthouden. Dan vertelt de spelleider hen werk dier ze voorstellen. Noemt hij vervolgens bijvoorbeeld zes uur ’s ochtends, dan moet de speler bij deze tijd het geluid maken van het dier dat hier bij hoort. Tot slot gaan alle dieren samen met hun eigen geluid een bekend liedje kwaken, loeien of kraaien.
27
spel actIef blaasvoetbal speel het spel binnen nodig tafel, stoelen, pingpongballetje, tape, fluit voor 6 tot en met 12 jaar tijdsduur 15 minuten opstelling rond de tafel aantal 6 tot 8 personen aard van het spel ludieke wedstrijd speluitleg De spelers vormen twee groepen. Rond de tafel worden stoelen geplaatst. Plak met stukjes tape op de korte zijden van de tafel de doelen. Hierachter zitten de doelmannen. Aan weerszijden van de tafel zitten de spelers, beurtelings van de twee ploegen. Zij moeten proberen om het balletje in het doel van de tegenstanders te blazen. De spelleider is scheidsrechter. Na een doelpunt, of als de bal van de tafel rolt, wordt deze door de scheidsrechter midden in het speelveld terug gelegd. De spelers moeten op hun stoelen blijven zitten, om te voorkomen dat hun hoofden tegen elkaar knotsen. Het balletje mag niet aangeraakt worden. Welke groep heeft de beste blazers?
28
spel actIef rippel stippen speel het spel binnen nodig schmink voor 8 tot en met 12 jaar tijdsduur 20 minuten opstelling in een kring aantal niet van toepassing aard van het spel grappig en geconcentreerd speluitleg De deelnemers zitten in een kring. De spelleider wijst iemand aan en die begint: ‘Ik Myrthe, rippel stippel, zonder stippel, vraag aan Joris, rippel stippel, zonder stippel, hoeveel stippels heb jij?’ Joris gaat dan verder, en stelt deze vraag aan een andere speler. Dus eerst de eigen naam, en dan de naam van de persoon aan wie je de vraag stelt. Na elke naam dus de toevoeging ‘rippel stippel’, en hoeveel stippels die persoon heeft. Bij de start heeft nog niemand een ‘stippel’, maar maakt een speler een vergissing in de volgorde van de opsomming, dan krijgt hij van de spelleider met een schminkstift een ‘stippel’ (punt) op het voorhoofd. Hierna mogen de andere spelers en de speler zelf uiteraard niet meer zeggen ‘zonder stippel’, maar moet de toevoeging ‘met één stippel’ worden gebruikt. Welke speler heeft aan het eind van het spel de minste stippen op het voorhoofd?
29
CreatIef actIef glinsterende sneeuwvlokken speel het spel binnen nodig vellen gekleurd papier, waterverf, penselen, keukenzout voor 6 + tijdsduur 20 minuten opstelling zittend aan tafel aantal niet van toepassing aard van het spel knutselen met fantasie speluitleg Een schilderwerk dat glinstert als ijskristallen, past bij het winterse jaargetijde. Eerst even oefenen kan geen kwaad. Schilder op het papier bijvoorbeeld met het penseel en de waterverf een groot patroon van een sneeuwvlok of een sneeuwpop. Ga snel te werk en zorg ervoor dat de verf ruim is aangelengd met water en niet te snel opdroogt; want direct hierna strooi je zout over de natte verf. De spelleider laat de kinderen zien wat er met de zoutkristallen gebeurt terwijl de verf droogt. Het lijkt wel of het vriest en de ijskristallen je doen huiveren. Op donker papier komen de kristallen goed tot hun recht. Vertel de kinderen dat sneeuw bestaat uit kleine kristallen van bevroren water. Wanneer die door de dampkring naar beneden vallen, klonteren ze aan elkaar vast en vormen de sneeuwvlokken. Tot slot gaan de kinderen zelf aan de slag. Een helpende hand hier of daar is zeker niet overbodig.
30
CreatIef actIef tekenen met een ketting speel het spel buiten nodig dun karton, dunne kettingen, 2 dikke kralen, tape, viltstiften voor 6 + tijdsduur 30 minuten opstelling zittend aan tafel aantal niet van toepassing aard van het spel verrassende figuren speluitleg Teken met een viltstift op een stuk karton een hoed. Maak aan de voor- en achterkant van de hoed gaatjes in het karton. Haal de dunne ketting erdoor en maak aan de achterkant de uiteinden met de dikke kralen vast. Om verschuiven te voorkomen plak je hierop een stukje tape. Vorm met een vinger van de ketting een hoofd met een gezicht. Dit kan ook door met het karton heen en weer te bewegen. Zo kun je onder de hoed verschillende hoofden met gezichten ‘tekenen’. Je kunt natuurlijk ook dieren of voorwerpen verzinnen en dan in de plaats van een hoed, een boom, paraplu of regenboog tekenen.
31
Spel actIef droomstoel speel het spel binnen nodig zie speluileg voor 8 + tijdsduur 45 minuten opstelling niet van toepassing aantal niet van toepassing aard van het spel fantasie uitleven
speluitleg Voor deze opdracht heb je nodig: oude houten stoel, schuurpapier, verf, lak, oude kledingsstukken, oude schoenen en attributen om de droomstoel mee aan te kleden. Schuur de oude verflagen van de stoel en geef hem mooie kleuren naar de eigen fantasie. Maak er bijvoorbeeld een droomstoel van. Na het verven en lakken kan de stoel aangekleed worden met de oude schoenen en kledingstukken. Een stoel met een broek, jack en schoenen, dat is toch heel bijzonder. Misschien komt er wel een geopende paraplu of parasol boven, die van de onderkant van sterren en een maan is voorzien. Maar je kunt er ook een verjaardagsstoel van maken, met een blinkende kroon en mooie bloemen. Is er iemand in de groep jarig, dan mag die persoon op deze bijzondere stoel zitten.
32
CreatIef actIef vreemde dieren speel het spel binnen nodig tijdschriften met dierenafbeeldingen, scharen, lijm, papier voor 4 + tijdsduur 15 minuten opstelling zittend aan tafel aantal niet van toepassing aard van het spel creativiteit speluitleg Knip uit tijdschriften de afbeeldingen van drie of vier verschillende dieren. Zorg dat ze allen ongeveer even groot zijn. Verknip dan elk dier in verschillende stukken, bijvoorbeeld hoofd of kop, romp en poten, Hutsel de stukken door elkaar en vorm er nieuwe dieren van, door de stukken van de verschillende dieren te combineren. Wat doen die ooievaarpoten onder dat koeienlijf, waar ook nog eens een giraffenhals en kop bovenop staan? Plak de vreemde dieren op een papier en geef ze een fantasienaam.
33
CreatIef actIef je eigen wenskaart speel het spel binnen nodig oude tijdschriften, lijm, dun karton, verf, schaar voor 4 + tijdsduur 20 minuten opstelling zittend aan tafel aantal niet van toepassing aard van het spel creativiteit en artistiek speluitleg Knip een rechthoek uit het karton die als achtergrond dienst gaat doen en beschilder deze. Uit de tijdschriften knip je de letters, waarmee je de teksten of wensen voor op de kaart gaat samenstellen. Versier de kaart verder met confetti, sterretjes of stickers.
34
CreatIef actIef gedicht speel het spel binnen nodig papier, pennen voor 10 + tijdsduur 30 minuten opstelling zittend aan tafel aantal niet van toepassing aard van het spel fantasie
speluitleg Niet alleen met Sinterklaas, maar ook met kerst of aan het begin van het jaar is het leuk om een gedicht of een rijm te schrijven. Misschien wil je terugblikken op het afgelopen jaar of voel je meer voor een mooi gedicht over de winter. Ook bijzondere gebeurtenissen, gekke situaties en wensen voor het komende jaar kunnen in versvorm de revue passeren. De kinderen kunnen elkaar bij hun gedichten en rijmpjes helpen.
35
CreatIef actIef woorden over en weer speel het spel binnen nodig niet van toepassing voor 8 + tijdsduur 30 minuten opstelling in een kring aantal niet van toepassing aard van het spel met woorden verbanden leggen speluitleg De deelnemers staan in een kring en de spelleider in het midden. Telkens doen twee spelers een stap naar voren. De spelleider noemt een categorie waarin de duo’s om beurten zoveel mogelijk passende woorden moeten zien te vinden. Categorieën kunnen zijn: sport, fruit, diepvries, vogels, groenten, bloemen, muziek, film en zo verder. De spelers mogen niet langer dan drie tellen nadenken, want anders zijn ze af. Welk tweetal weet op deze manier het langst over en weer de meeste woorden in de verschillende categorieën te bedenken?
36
CreatIef actIef het langste woord speel het spel buiten nodig potloden, papieren met huisnummers voor 10 tot en met 16 jaar tijdsduur 60 minuten opstelling met twee groepen aantal niet van toepassing aard van het spel speurend puzzelen speluitleg De spelleiding heeft van een bepaalde straat 50 huisnummers op twee A-4-tjes geprint. Dus op een papier 25 even en op het andere 25 oneven nummers. Vorm twee groepen die ieder met zo’n vel met nummers en een potlood op pad gaan. Ze moeten proberen om bij zoveel mogelijk huisnummers de eerste letter van de familienaam te zetten. Want het kan natuurlijk voorkomen dat er bij woningen familienamen ontbreken, maar daarom is een ruime marge genomen. Nu dient iedere groep van de opgeschreven letters een zo lang mogelijk woord te maken. Best moeilijk, omdat de meeste Nederlandse familienamen met een medeklinker beginnen. In welke groep zitten de beste taalpuzzelaars?
37
CreatIef actIef overeenkomsten en verschillen speel het spel binnen of buiten nodig geen materialen voor 8 tot en met 12 jaar tijdsduur 20 minuten opstelling vrij in de ruimte aantal niet van toepassing aard van het spel op details letten speluitleg De kinderen gaan allemaal door elkaar heen lopen. Praten is hierbij verboden. Op een sein van de spelleiding zoeken de kinderen een partner die in een bepaald opzicht op hem of haar lijkt. Bijvoorbeeld iemand met dezelfde schoenen, iemand met dezelfde broek of dezelfde trui. Maar ook brildragend, dezelfde kleur ogen of kleur haar, even groot, of dezelfde hobby, kunnen kenmerken van overeenkomst zijn. Als de tweetallen bij elkaar staan mogen ze om beurten vertellen wat zij vinden welke hun overeenkomsten zijn. Als iedereen een beurt heeft gehad, mogen per duo ook de verschillen genoemd worden.
38 36
CreatIef actIef bellen en regenboogkleuren speel het spel binnen nodig afwasmiddel, water, ronde schaal, doorzichtige plastic schaal, kleerhanger van draad, kleine trechter, zaklamp, rietjes voor 4 + tijdsduur 15 minuten opstelling vrij in de ruimte aard van het spel speels speluitleg Bellen blazen kan ook binnen in een vertrek met een tegelvloer. Meng in de grote schaal een half kopje afwasmiddel met twintig kopjes water. Een nacht laten staan maakt het mengsel sterker. Buig de draad van de kleerhanger tot een ronde lus (ongeveer 20 cm doorsnee) en met een opwaarts handvat. Doop de lus in het zeepmengsel en haal langzaam omhoog. Is de bel onder de draad stevig genoeg, beweeg die dan heen en weer en kijk hoe de vorm van de bel onder de draad telkens verandert. Daarna kun je er ook mee zwaaien, misschien lukt het om een grote bel te maken. Ook met een trechter kun je mooie bellen blazen. Doop de grote vulopening van de trechter in het zeepsop en blaas op de kleine tuitopening. Tot slot kun je nog een bellenmengsel maken voor in de plastic schaal. Met de brandende zaklamp onder de bodem van de schaal kun je, wanneer iemand met een rietje in het zeepmengsel blaast, grote bellen zien ontstaan voorzien van regenboogkleuren.
39
CreatIef actIef lichtje op tafel speel het spel binnen nodig zie speluitleg voor 8 + tijdsduur 30 minuten opstelling aan tafels aard van het spel sfeervol knutselen
speluitleg Voor deze activiteit heb je nodig: ijzerdraad, ronde puntige tang, soldeerpistool, glas, glasverf, plaksterretjes, aluminiumfolie, wit zand en een theelichtje in aluminium bakje. Een stuk ijzerdraad wordt bij 2 cm haaks omgebogen. Neem vervolgens een stuk ijzerdraad dat dubbel zo lang is en buig dit in het midden haaks. Vervolgens de twee 'poten' na 2 cm vanaf het midden weer haaks buigen. Soldeer het uiteinde van de eerste 2 cm haak en het gebogen middendeel van de tweede draad aan elkaar, zodat een stervormige 'bodem' ontstaat. De drie boveneinden worden met het tangetje op gelijke hoogte gebogen en vervolgens omgekruld, zodat het hangertje op de rand van het glas kan rusten. Op de bodem van het stervormig houdertje kan een theelichtje in een aluminium bakje geplaatst worden. Wit zand onder in het glas geeft een mooi effect aan het flakkerend licht. De buitenkant van het glas kan met glasverf, plaksterretjes of figuurtjes van aluminiumfolie versierd worden. Leuk en sfeervol, zo'n zelfgemaakt lichtje op de tafel.
40
CreatIef actIef een grappig brilletje speel het spel binnen nodig ijzerdraad, tangetje, gekleurde tape, lintjes, wol, crêpepapier, lijm, tape, schaar voor 7 tot en met 11 jaar tijdsduur 60 minuten opstelling met tweetallen aan tafels aantal 6 + aard van het spel grappig knutselen speluitleg Bij een feest hoort vaak verkleden en eenvoudig verkleden kan beginnen met een bril. Alle kinderen krijgen een stukje ijzerdraad van 70 cm lang. De leiding doet even voor hoe je van de draad een brilletje kunt vormen. Desnoods verschillende modellen. Om de uiteinden van de draad wordt tape geplakt. Om de brilletjes wat specialer te maken kunnen ze versierd worden met gekleurde tape, lintjes, stukjes wol of verschillende kleuren lintjes.
41
CreatIef actIef knutselen met fantasie speel het spel binnen nodig piepschuimverpakking van een hamburger, plastic tas, acrylverf, schaar, lijm voor 4 + tijdsduur 30 minuten opstelling aan tafels aantal niet van toepassing aard van het spel grappig knutselen met fantasie speluitleg Met de verpakking van een hamburger kun je ook veel leuke dingen maken. Bijvoorbeeld een octopus. Knip stroken uit de plastic tas. Beschilder de doos met acrylverf. Schilder er twee ogen op en plak de stroken vast door het deksel van de doos te openen en aan de binnenkant een dun streepje lijm aan te brengen. Sluit het deksel en laat de octopus drijven in een bak met water.
42
CreatIef actIef een vrolijk doosje speel het spel binnen nodig tissuedoos, schaar en lijm, voorwerpen om de doos mee te versieren voor 4 + tijdsduur 30 minuten opstelling zittend aan tafels aantal niet van toepassing aard van het spel knutselen met fantasie speluitleg Van een tissuedoos kun je ook verschillende voorwerpen maken door middel van plakken, knippen en versieren. Zo wordt een saaie doos een dier of een vrolijk gekleurd voorwerp. Het kan ook een leuk cadeau zijn bij een speciale gelegenheid, zoals bij de feestdagen in december of bij een verjaardag.
43
CreatIef actIef imiteer filmstemmen speel het spel binnen nodig tv, dvd-speler, papier, pennen voor 8 + tijdsduur 15 minuten opstelling niet van toepassing aantal afhankelijk van aantal spelers in de film aard van het spel onthouden en nabootsen speluitleg De kinderen bekijken samen een speelfilm of een tekenfilm. Vooraf worden de stemrollen uit de film verdeeld en ieder kind moet dus opletten wat er door zijn figuur in de film gezegd wordt. Maar vooral ook hoe het gezegd wordt. De kinderen mogen voor zichzelf wat suggesties of hints op papier schrijven. Vervolgens wordt de film opnieuw vertoond, maar nu is het geluid weggedraaid en komt het er dus op aan dat de kinderen de ontbrekende teksten moeten uitspreken. Goed op het verloop van het verhaal letten is dus belangrijk. En denk er aan: Iemand die op de film boos kijkt, moet toch zeker ook een boze stem te laten horen.
44
CreatIef actIef knikkerburcht speel het spel binnen nodig zie speluitleg voor 8 + tijdsduur 30 minuten opstelling niet van toepassing aantal niet van toepassing aard van het spel knutselen met fantasie speluitleg Voor deze activiteit heb je nodig: schoenendoos, melk- of sappakken, gekleurd karton in rood/bruin en grijs, gekleurd rood/bruin papier, tape, kleurstiften, stanleymes, lijm, cocktailprikkers en knikkers. De schoenendoos vormt het hart van het knikkerkasteel. Hieromheen worden de melkpakken met tape vastgeplakt. Van tevoren zijn boven aan de pakken de zijkanten schuin afgesneden met een stanleymes; deze zijkanten vormen later de daken. De leiding kan hierbij voor de veiligheid assisteren. De daken van de torens zijn van grijs karton en worden met tape vastgezet. Hierna wordt om de torens en de schoenendoos rood/bruin papier geplakt, waarop met stiften de ramen worden getekend. Op de nok van de torens komen cocktailprikkers als vlaggenmasten, waaraan uit papier geknipte wimpels geplakt worden. Tot slot wordt voor twee naar voren springende hoektorens een stevig stuk karton bevestigd, waarin kleine en grote poorten zijn uitgeknipt. Boven iedere poort komt een cijfer. Boven de grootste poorten de laagste cijfers en boven de kleine poorten de hoogste cijfers. Het knikkerspel kan beginnen. 45
CreatIef actIef standbeeld van kranten speel het spel binnen nodig veel kranten, plakband, touw, schaar, lijm voor 8 + tijdsduur 30 minuten opstelling niet van toepassing aantal groepjes van 3 of 4 kinderen aard van het spel speelse vormgeving speluitleg Maak groepjes van drie of vier kinderen. Een kind van elke groep gaat als standbeeld fungeren. De andere groepsleden gaan het beeld aankleden. Bespreek eerst in ieder groepje welk beeld ze gaan uitbeelden. Bijvoorbeeld een jager, een prinses, een tovenaar of een clown. Er mag alleen krantenpapier gebruikt worden om de kleding en de attributen te maken. Schaar, plakband, touw en lijm komen hierbij goed van pas. Tot slot gaan de standbeelden op een stoel staan om door de anderen bewonderd te worden. Ontdekken de kinderen van de andere groepjes ook wat de standbeelden voorstellen?
46
CreatIef actIef bezoekersgroeten speel het spel binnen nodig zie speluitleg voor 7 tot en met 14 jaar tijdsduur 90 minuten opstelling groepjes van drie aantal 6 + aard van het spel speelse en creatieve vormgeving
speluitleg Voor deze activiteit heb je nodig: emmers, zand, bamboestokken, ijzerdraad, tangetje, wasknijpers, kartonnen kaartjes en balpennen. Bij een feest in het clubhuis, een toneelavond of receptie kunnen de bezoekers hun wensen of complimenten op kaartjes schrijven. Voor het ophangen van deze kaartjes worden door de kinderen en tieners speciale namaakbomen gemaakt. In de emmers komt zand en daarin worden de bamboestokken gestoken. Van ijzerdraad worden zijtakken aan bamboestokken vastgemaakt. Als de bezoekers of ouders hun wensen en complimenten op een kaartje hebben geschreven, kan ieder kaartje met een wasknijper aan de namaakboom bevestigd worden. Leuk om later nog eens na te lezen.
47
CreatIef actIef je eigen handpop speel het spel binnen nodig dik en dun karton, verf, kwasten, lijm, schaar, potlood voor 4 + tijdsduur 20 minuten opstelling niet van toepassing aantal niet van toepassing aard van het spel grappig speluitleg De kinderen leggen hun hand op het dikke karton en trekken de omtrek met een potlood na. Knip de hand vervolgens uit en maak er een gezicht van. De vingers zijn de haren en de handpalm is het gezicht. Knip een strook uit het dunne karton en plak de uiteinden in een ringvorm op elkaar. Deze vorm moet om je hand passen. Plak de ring aan de achterkant van de kartonnen hand. Steek je eigen hand door de ring en je hebt een echte handpop. Misschien willen de eigenaren hierna nog met hun handpoppen een toneelstukje opvoeren.
48
CreatIef actIef arme ridders speel het spel binnen nodig zie speluitleg voor 7 tot en met 11 jaar tijdsduur 60 minuten opstelling met drietallen aantal 6 + aard van het spel lekker en creatief speluitleg Voor deze activiteit heb je nodig: gesneden witbrood, 6 eieren, melk, citroensap, suiker, margarine, garde, soeplepel, diep bord, mes en een koekenpan. ‘Arme ridders’ is een delicatesse uit de 19e eeuw toen witbrood nog een luxe was. Werd het brood wat oud, dan werden er ‘arme ridders’ van gebakken. Klop 6 eieren met anderhalf kopje melk, 3 eetlepels suiker en enkele druppels citroensap luchtig. Doe met een soeplepel van dit beslag een gedeelte in een diep bord. Neem de sneden witbrood en snij er de korsten van af. Vervolgens de sneden in het beslag leggen, tot het mengsel aan beide kanten is ingetrokken. Smelt in de koekenpan de margarine en bak de sneden met hun beslagjasje hierin aan beide kanten goudbruin. Even afkoelen, wat suiker er over strooien en als je eenmaal ‘arme ridders’ aan het eten bent, kun je er niet meer afblijven.
49
CreatIef actIef creatief met je voeten speel het spel binnen nodig oud laken, plakkaatverf, grote deksels voor 7 tot en met 11 jaar tijdsduur 60 minuten opstelling met een groep of met tweetallen aantal 6 + aard van het spel vermakelijk en expressief speluitleg Schilderen kun je op verschillende manieren; kinderen zullen schilderen met hun voeten als heel bijzonder ervaren. Leg het laken uit over de vloer, de schoenen en de sokken uit en plaats een of meerdere deksels met verf op de randen van het laken. De kinderen kunnen aan de slag. Voeten in het laagje verf dopen en dan samen lopend over het laken een compositie maken. Natuurlijk kan ook in kleinere groepjes of met tweetallen figuratief gewerkt worden. Wat dacht je bijvoorbeeld van een spookkasteel? Of een oceaan met vissen of een berglandschap? En als de jonge kunstenaars het leuk vinden kunnen ze ook non-figuratief aan de slag. Is het kunstwerk klaar dan kan het een ereplaats krijgen aan een wand in de blokhut.
50
CreatIef actIef kruip door het masker speel het spel binnen nodig oud laken, verf, kwasten voor 4 + tijdsduur 30 minuten opstelling niet van toepassing aantal niet van toepassing aard van het spel grappig en creatief
speluitleg Laat de kinderen op het laken een groot uitgetekend masker inkleuren met verf. De clownsmond kan opengeknipt worden, zodat de kinderen er doorheen kunnen kruipen als het laken opgehangen wordt. Krijgt het laken met de gapende clown een plaats voor een deuropening, dan kunnen de kinderen via de clownsmond binnen komen en vertrekken. Leuk idee voor
een
feestavond
of in de carnavalstijd.
51
natuur actIef wat hoort er niet bij? speel het spel buiten nodig voorwerpen uit de natuur, papier, pennen voor 8 + tijdsduur 20 minuten opstelling in kleine groepjes aantal niet van toepassing aard van het spel observeren en ontdekken speluitleg Langs een haag, in een boom of langs een voetpad worden voorwerpen uit de natuur geplaatst die er niet thuishoren. Bijvoorbeeld een appel bevestigt aan een hazelnotenstruik, een steen in een leeg vogelnest, een groot blad dat is verknipt of een dennenkegel aan een eikenboom. De deelnemers vertrekken in kleine groepjes twee minuten na elkaar en moeten de aangegeven weg volgen. Ze schrijven op welke voorwerpen niet op de vindplaats thuis horen. De groep die de meeste juiste voorwerpen weet te noteren wordt kampioen observeren.
52
natuur actIef stiltewandeling speel het spel buiten nodig geen materialen voor 8 tot en met 12 jaar tijdsduur 1 uur opstelling met een groep aantal 10+ aard van het spel de natuur leren kennen
speluitleg Een bos, op een heideveld of in het park, lenen zich uitstekend voor een stiltewandeling. Vlak voor zonsopgang is er van alles te zien en te horen. Maar bij zonsondergang is zo’n wandeling ook heel mooi. Tijdens de wandeling mag niemand iets zeggen of geluiden maken. Ook niet op de grond ploffen met de laarzen of schoenen. Willen de kinderen anderen op iets attent maken, dan moeten ze elkaar op de schouder tikken en wijzen. Op deze wijze heb je de meeste kans om dieren te zien, die anders bij naderende geluiden wegvluchten. Midden in het bos kan de groep ook tien minuten doodstil blijven staan. Op die manier zie en hoor je veel, wat je op een normale wandeling ontgaat.
53
natuur actIef de geur van het bos speel het spel in het bos nodig kleine dozen voor 7 tot en met 14 jaar tijdsduur 1 uur opstelling in groepjes aantal 10 + aard van het spel reukvermogen trainen speluitleg De kinderen verzamelen in het bos geurige voorwerpen. Dat kunnen blaadjes van kruiden zijn, maar ook een dennenappel, hars van naaldbomen, grassen, mossen of boomschors. De truc is vaak om de producten in de hand te wrijven en dan te ruiken of de geur vrij komt. Maar ook intensief aan een natuurvoorwerp ruiken, leert je met de specifieke geur kennis te maken. Probeer het en stop de meest geurige voorwerpen in een doosje. Probeer ook eens uit of de geurige voorwerpen als ze in aanraking komen met water of in een kleine opgesloten ruimte, op een andere manier gaan ruiken. Door verschillende bosgeuren te combineren, lukt het je misschien om een eigen bosparfum te ontwikkelen.
54
natuur actIef natuur memory speel het spel binnen of buiten nodig bekertjes, voorwerpen uit de natuur voor 8 + tijdsduur 30 minuten opstelling rond een tafel aantal niet van toepassing aard van het spel memory
speluitleg Verzamel een dubbel aantal van vijftien verschillende voorwerpen uit de natuur en stop deze onder ongekeerde bekertjes op een tafel. Elk speler tilt op zijn beurt twee bekertjes op, terwijl de andere spelers aandachtig toekijken. Als een kind twee dezelfde voorwerpen heeft gevonden tijdens het optillen, scoort het een punt en mag het nog een keer spelen. Als er geen twee dezelfde voorwerpen worden gevonden, zet het kind de bekers op dezelfde plaats terug. Dan mag de volgende speler proberen zich te herinneren onder welke bekertjes de gelijke voorwerpen zich bevinden.
55
natuur actIef de wereld op zijn kop speel het spel buiten nodig niet van toepassing voor 6 + tijdsduur 20 minuten opstelling in een grote kring aantal niet van toepassing aard van het spel ontdek de wereld op zijn kop speluitleg De spelers staan met hun rug naar een overzichtelijk stuk landschap gekeerd en spreiden hun benen. Ze buigen voorover en kijken tussen de benen door naar het panorama. De wereld op zijn kop, want alles lijkt opeens anders. Als de spelers aandachtig naar het landschap tussen hun benen gekeken hebben komen ze overeind en draaien zich om. Om beurten vertellen ze wat ze zich van het omgekeerde landschap herinneren. Één speler blijft met het gezicht naar het landschap gekeerd staan en controleert of het klopt wat de kinderen vertellen. Staat die grote eik inderdaad links van de boerderij? En waren het nou ezels of paarden die in de wei graasden? Dit spel kan tijdens een wandel- of trektocht op verschillende plaatsen gespeeld worden.
56
natuur actIef maak een kleurenpalet speel het spel buiten nodig zie speluitleg voor 12 + tijdsduur 30 minuten opstelling individueel of in een klein groepje aantal niet van toepassing aard van het spel ontdekken van natuurlijke veranderingen speluitleg Doe twee volle koffielepels as van verbrand hout in een filter en giet er langzaam warm water op. Uit de filter druppelt een gele vloeistof, dat is het ‘aswater’. Deze gefilterde vloeistof moet bewaard worden. Snijd de rode kool in stukken en doe die in een sapcentrifuge. Filter ook het op deze manier verkregen sap. De vloeistof heeft een fraaie paarse kleur. Doe deze vloeistof in verschillende glaasjes. Wanneer je het ‘aswater’ combineert met het sap van de rode kool, krijg je een heel andere kleur. De verschillende kleuren ontstaat door de verschillende hoeveelheden ‘aswater’ die je combineert met het sap van de rode kool of toevoeging van het citroensap en vloeibare zeep. Maak met de groep op deze manier op papier met de penselen een verrassend kleurenpalet of mooie tekening.
57
natuur actIef voederbak voor vogels speel het spel binnen nodig kartonnen melkpakken, grote schaar, ijzerdraad, satéstokjes, vogelvoer voor 10 + tijdsduur 30 minuten opstelling aan tafels aantal niet van toepassing aard van het spel natuur creatief speluitleg Knip met een grote schaar op 4-5 cm van de bodem een brede kant uit het kartonnen melkpak. Doe hetzelfde met de zijkanten, zodat een mooie opening ontstaat. Steek een satéstokje beneden aan de voorzijde door het pak en aan de achterzijde een klein eindje naar buiten. Op deze stok kunnen de vogels zitten tijdens het eten. Haal stevig ijzerdraad door het bovenste deel, vul de bodem van de doos met vogelvoer en je voederbak op. Roodborstjes, mussen en mezen komen in het koude jaargetijden regelmatig naar deze voederbak om te eten.
58
natuur actIef tekenen en verven op eieren speel het spel binnen nodig hardgekookte eieren, wasco, verf, kwasten voor 10 + tijdsduur 30 minuten opstelling rondom tafels aantal niet van toepassing aard van het spel creatief en fantasie speluitleg Maak met wasco een tekening op een hardgekookt ei. Dikke lijnen geven het mooiste resultaat. Verf het ei en leg het op gekreukeld aluminiumfolie te drogen. Je zult zien dat de verf niet gepakt heeft op de met wasco versierde delen, dit geeft een bijzonder effect. variatie Verf een hardgekookt ei met een donkere kleur en laat het drogen. Kras nu met een scherp voorwerp een tekening in de verf, zodat er een diapositieve afbeelding ontstaat.
59
natuur actIef broodsterretjes voor vogels speel het spel binnen nodig oud brood, oventje voor 8+ tijdsduur 30 minuten opstelling aan tafels aantal niet van toepassing aard van het spel natuur creatief
speluitleg Vouw een dun sneetje brood diagonaal dubbel. Knip hier met een schaar vormpjes uit, zoals sterretjes, rondjes of vierkantjes. Bind aan één hoek van deze figuren een stuk touw en bak ze 15 minuten op een lage ovenstand. De broodfiguren zijn dan hard en kunnen buiten aan een boomtak of struik gehangen worden. De vogels zijn er gek op.
60
natuur actIef stokdieren speel het spel binnen nodig grote takken van loofbomen, verf, verfkwasten, schuurpapier, kralen, lijm voor 8 + tijdsduur 45 minuten opstelling aan tafels aantal niet van toepassing aard van het spel natuur creatief speluitleg Ieder kind zoekt een grote tak in het bos. De takken mogen best vreemd gevormd zijn. Verwijder alle zijtakjes en de bast van de tak. Schuur de tak licht op en verf het hout op een manier dat er een fantasiedier ontstaat. Lijm aan de uiteinden van de tak een kraal als oog. Als je je stokdier wilt laten glanzen, kun je de tak aflakken met blanke lak.
61
natuur actIef bewegende cirkel speel het spel buiten nodig stokken, fluit voor 8 + tijdsduur 20 minuten opstelling in een kring aantal 10 + aard van het spel buitenactiviteit
speluitleg De spelers zoeken allen een stevige stok van ongeveer een meter lengte. Met deze stokken gaan ze in een kring staan, met een onderlinge tussenruimte van ongeveer een meter. De stokken rusten vertikaal voor de spelers op de grond. Telkens als de spelleider een fluitsignaal laat horen moeten de spelers hun stok los laten en snel proberen de stok van de speler naast hen te grijpen, voordat deze plat op de grond valt. Natuurlijk worden vooraf afspraken gemaakt of de spelers linksof rechtsom moeten hollen. De speler die de stok op de grond laat vallen, is af en moet uit de kring gaan. De andere spelers mogen hierna echter niet dichter bij elkaar in de kring gaan staan, zodat er gaten in de cirkel van vallende stokken ontstaan. Op deze manier wordt het spel steeds moeilijker.
62
natuur actIef onder dode bladeren speel het spel buiten nodig een loep, glazen potjes, witte vellen papier, doorzichtig papier of plastic voor 6 + tijdsduur 60 minuten opstelling vrij in de ruimte aantal niet van toepassing aard van het spel ontdekken van verborgen natuur speluitleg Onder de dode bladeren aan de voet van bomen en hagen, leven heel veel kleine dieren. Neem met twee handen een hoopje bladeren en legt dat op een wit vel papier. Op een vel doorzichtig papier of plastic kun je de kleine diertjes ook van de onderkant bekijken. Door een loep zie je dit verborgen leven nog beter. Door de diertjes even in een klein glazen potje te stoppen, kun je ook hun bewegingen aandachtig volgen.
63
natuur actIef honden volgen de hazen speel het spel buiten nodig oud brood, 10 gekleurde kiezels voor 6 + tijdsduur 20 minuten opstelling vrij in de ruimte aantal niet van toepassing aard van het spel speuren in de natuur speluitleg Één of twee kinderen zijn de ‘haas’. Ze gaan voor de anderen uit met een grote zak vol oud brood en tien gekleurde kiezels. Ze leggen een spoor van brood en verbergen de kiezels op belangrijke punten in de route. De ‘honden’ volgen het spoor. Ze moeten proberen binnen een bepaalde tijd de kiezels te vinden. Het oude brood blijft in het bos achter voor de dieren.
64
natuur actIef vlechten met takken speel het spel buiten nodig zie speluitleg voor 12 + tijdsduur 60 minuten opstelling aan tafels aantal niet van toepassing aard van het spel fraai en functioneel speluitleg Maak van drie grote stevige takken (of bamboehout) een driehoek. Hierbinnen vlecht je de dunnere takken of twijgen, zodat er een raamwerk ontstaat. Dit raamwerk kun je versieren met o.a. bladeren, dennenappels, kleurige bessen of stukjes boombast. Wanneer je in het raamwerk vogelvoer ophangt, kan dit tevens dienst doen als voederplek voor de vogels.
65
natuur actIef valkuil voor kleine dieren speel het spel buiten nodig een glazen jampotje, een houten plankje, 2 grote kiezelstenen voor 10 + tijdsduur 20 minuten opstelling vrij in de ruimte aantal niet van toepassing aard van het spel observeren kleine dieren speluitleg Graaf een kuiltje in het zand, zodat het glazen jampotje er helemaal in past. De bovenrand van de glazenpot moet gelijk zijn met het grondoppervlak. Plaats de twee kiezelstenen, elk aan één kant van de glazen pot. Leg hier het houten plankje op, zo ontstaat er een afdakje tegen de regen. Het glazen potje vormt op deze manier een valkuil voor de diertjes. De gevangen diertjes kun je naderhand in het potje beter bestuderen. Natuurlijk geven wij de beestjes hierna weer de vrijheid.
66
natuur actIef ontdekspel met bomen speel het spel buiten nodig grote stokken, vellen papier, wasco voor 8 + tijdsduur 20 minuten per opdracht opstelling vrij in de ruimte aantal kleine groepjes aard van het spel ontdekspellen met bomen speluitleg Om de hoogte van een boom vast te stellen, heb je alleen een stok nodig. De stok moet even lang zijn als je gestrekte arm. Houd de stok loodrecht en de gestrekte arm horizontaal. Ga op een plaats staan waar de voet en de top van de boom samenvallen met de onder- en bovenkant van de stok. De afstand vanaf die plek tot aan de boom is het aantal meters dat de boom hoog is. variatie Wie veel naar bomen kijkt, heeft zeker al gemerkt dat de schors van boomsoort tot boomsoort verschilt. Door een vel papier tegen de schors aan te drukken en hier over te wrijven met wasco, ontstaan er verschillende structuren waarin de verschillende boomschorsen herkenbaar worden. variatie Breek een stuk schors van een dode boom af. Hieronder zul je verschillende kevers en andere insecten ontdekken. Probeer eens de namen van deze insecten te achterhalen. Op dood hout zie je ook vaak paddenstoelen en zwammen. Weet jij de namen?
67
natuur actIef een zilveren vaasje speel het spel binnen nodig een glazen potje, bladeren, aluminiumfolie, stevige lijm voor 10 + tijdsduur 20 minuten opstelling aan tafels aantal kleine groepjes aard van het spel creatief ontdekken speluitleg Met gedroogde bladeren en aluminiumfolie kun je een originele vaas maken. Lijm de droge bladeren, met de nerven aan de buitenzijde, op het potje en druk deze goed aan. Strijk ook lijm aan een kant van het aluminiumfolie en bekleed hiermee het vaasje. Door het aluminiumfolie aan te drukken ontstaat er een mooi bladerenreliëf op het vaasje.
68
natuur actIef dierengeluiden opsporen speel het spel buiten nodig niet van toepassing voor 8 + tijdsduur 30 minuten opstelling vrij in de ruimte aantal 2 groepen aard van het spel actief in de natuur
speluitleg Maak twee groepen. Een groep spelers zijn dieren die zich in het bos verstoppen en de andere groep fungeert als speurdieren. De verstopte dieren maken iedere minuut geluiden zoals janken, blaffen, sissen of brullen De speurdieren moeten de verstopte dieren aan de hand van de geluiden zien te vinden. Hoeveel dieren zijn na 15 minuten gevonden? De rollen worden vervolgens omgedraaid en de vraag is dan natuurlijk welke groep is er goed in het speuren naar dierengeluiden.
69
natuur actIef kiezelbeeldjes speel het spel binnen nodig grote en kleine kiezelstenen, sneldrogende lijm, vernis voor 10 + tijdsduur 30 minuten opstelling aan tafels aantal niet van toepassing aard van het spel natuur creatief speluitleg Met de kiezels in verschillende afmetingen en vormen, kun je verschillende kiezelbeeldjes maken. Borstel de kiezels in een sopje schoon en laat ze drogen. Gebruik de sneldrogende lijm om de kiezelstenen op elkaar te plakken. Met een of twee lagen vernis komen de kleuren van de kiezelstenen mooi uit. Met een viltstift kun je er naderhand nog ogen, een mond, een neus of haren op tekenen.
70
beGeLeIdING IN de praktIJk heel veel opdrachten zonder materiaal Kinderen houden van opdrachten. Opdrachten uitvoeren heeft iets spannends en ze worden erdoor gemotiveerd. Ook dagen opdrachten uit en stimuleren de creativiteit. Taken geven kan kort en is daardoor een ideaal middel om snel tot spelbeleving te komen. Bij spelen is immers vaak een uitvoerige uitleg nodig. We geven hier een veelheid aan diverse opdrachten die de spelleiding in veel situaties kan toepassen. Het voordeel is dat voor deze opdrachten geen materialen nodig zijn.
muziek • Speel of zing een liedje en laat raden van welke zangeres of zanger het is. • Eet binnen één minuut een beschuit op en probeer daarna te fluiten. • Laat een liedje horen via je telefoon en laat kinderen dansen. • Laat een liedje horen via je telefoon en de kinderen verzamelen binnen 1 minuut voorwerpen die met het lied te maken hebben .
71
spel en uitdaging • Twee kinderen tillen binnen 1 minuut een volwassene op. • Binnen 1 minuut een snoepje happen uit een bak met water. • 15 keer achter elkaar touwtje springen. • Tik in 1 minuut zoveel mogelijk rode voorwerpen aan. • Met tweetallen, met een sjaal of jas tussen de hoofden geklemd, een parcours aflopen; met een ballon is het nog spannender. • Zet de stopwatch aan op je mobieltje en geef deze in een kring door. Wanneer de telefoon piept moet de persoon die op dat moment het mobieltje in de hand heeft, een liedje zingen. • Zoek op de plaats waar je bent combinaties van twee voorwerpen. Bijvoorbeeld een pen en een dopje, een fiets en een tas. • Iedereen haalt zijn broekzak leeg, legt de voorwerpen op tafel en kijkt er 1 minuut naar. Vervolgens moeten de spelers zich omdraaien en wordt hen gevraagd wie de meeste voorwerpen weet te noemen. • Zet de ‘Vogeltjesdans’ op je telefoon, draai die af en laat de kinderen meedansen. • Leg 10 munten op een afstand van 20 meter zo neer dat ze nog te zien zijn, maar niet opvallen. De groep gaat zoeken en de tijd wordt opgenomen hoelang het duurt het voor de munten gevonden zijn. 72
• Verzin een toverspreuk en laat de kinderen hierop variëren. • Zeg het alfabet van achter naar voren op. • Steek een vinger op, draai 20 keer rond je as en probeer dan op een rechte lijn te lopen. • Noem een onderwerp en laat kinderen er een liedje bij ver zinnen, een liedje noemen of een liedje zingen. • Alle kinderen staan in een rij achter elkaar met de benen ge spreid. De laatste speler kruipt door de benen naar voren, sluit vooraan, eveneens met gespreide benen, aan en de andere spelers volgen. • De kinderen trekken hun gekste gezicht. • Ga in het midden van de groep staan, doe iets vóór aan de groep wat de anderen moeten nadoen. Wie niet oplet en een aanwijzing mist moet vervolgens in het midden gaan staan en eveneens iets voor doen. • Een speler staat in de kring en een andere speler gooit hem een zakdoek toe en zegt ‘water’. De middenspeler probeert de zakdoek op te vangen en moet een dier noemen dat in het water leeft. Vis is niet genoeg, het moet specifieker. Bijvoor beeld: karper of snoek. • Alle spelers doen hun schoenen uit en leggen die op een hoop. Met de ogen dicht zoeken de spelers vervolgens hun schoenen. • De spelleider roept een kleur. Het kind met kleren in die kleur loopt een rondje om de kring of groep. 73
sportief • Probeer je 15 keer op te drukken in 30 seconden. • Ren twee rondjes op het aangegeven parcours. • Ogen dicht en 2 minuten op één been proberen te staan.
concentratie • Maak twee andere kinderen binnen 30 seconden aan het lachen. • Geef zonder op een horloge of klok te kijken aan wanneer anderhalve minuut om zijn, dit met een marge van 5 seconden. • Met de eindletter van een woord een volgend woord maken of een zin. Bijvoorbeeld: Jan Neemt Tegenover Roos Stelling. • Neem een dier in gedachten. De andere spelers moeten het dier raden en de bedenker mag alleen antwoorden met ja of neen. • De laatste lettergreep van een woord wordt telkens de eerste lettergreep van een nieuw, bestaand woord. Bijvoorbeeld: handen - denken - kennen.
74
speurtochtopdrachten • Zoek twee stokjes. Met de stokjes raap je zoveel mogelijk steentjes op. Je handen mogen de steentjes niet aanraken. • Iedereen zoekt 5 steentjes. Vanaf een bepaalde afstand mikken de spelers hiermee op een cirkel. Wie lukt het om alle steentjes in de cirkel te krijgen? • Verzamel 10 voorwerpen waarvan de beginletter een A is.
supermarkt • Noem zoveel mogelijk artikelen die in een supermarkt verkocht worden. • Maak een lijstje met de meest gangbare artikelen en de kinderen raden de prijs. Wie zit er het dichtste bij? • Zoek naar de volgende woorden op artikelen in de winkel: bord, gezond, draaien. • Zoek artikelen die 0.99 euro kosten. • Zoek artikelen met een rode kleur. • Koop zo snel mogelijk 10 artikelen die samen 12,75 euro kosten. • Koop een artikel en maak er een reclameboodschap bij met een lengte van 15 seconden; neem er een filmpje van op met je digitale camera.
75
praten • 45 seconden achter elkaar blijven praten zonder ‘eh’ te zeggen. • Vier Nederlandse spreekwoorden of gezegden opschrijven binnen 1½ minuut. • 2 tot 3 mensen aan het lachen maken binnen 1½ minuut.
concentratie • Bouw binnen 1½ minuut een kaartenhuis met een verdieping. • Probeer 2 minuten geblinddoekt op één been te staan. • Probeer een beroep uit te beelden zonder woorden te gebruiken. • Probeer een beroep te tekenen en laat anderen een minuut raden.
conditie • 25 seconden met je hoofd onder water. • 3 rondjes hollen om het gebouw. • Meer dan 15 seconden fluiten zonder te ademen.
natuur • Verzamel 10 verschillende boom- of struikbladeren. • Breng een levend dier bij de spelleiding. • Verzamel 10 verschillende voorwerpen uit de natuur. • Imiteer een dier en laat raden om welk dier het gaat. 76
• Verzamel tien verschillende kleuren uit de natuur. • Tik in een minuut zoveel mogelijk verschillend bomen aan. • Zoek 5 blaadjes van een beuk. • Zoek 5 natuurlijke voorwerpen waarmee je geluid kunt maken. • Doe je ogen dicht en luister een minuut. Vertel daarna wat je allemaal gehoord hebt. Welk geluid heeft niets of juist wel iets met de natuur te maken? • Ga op zoek naar iets zachts en iets hards. Daarna iets nats en iets droogs. Probeer nog meer tegenstellingen in de natuur op te sporen. • Neem een stok en roer ermee in een gat in de grond. Komen er diertjes naar boven? Roer vervolgens op een natte en op en droge plaats en kijk wat er gebeurt. • Welke kleuren zie je in de natuur? Welke kleur vind je het mooiste?
77
• Loop als een haas op vier poten. • Ga als een reiger op één poot staan en probeer dit zo lang mogelijk vol te houden. • Spring als een kikker een bepaalde afstand. • Doe als een zelfverzonnen dier. • Zoek een mooie bloem en probeer de naam te achterhalen. • Wrijf een blad tussen je vingers fijn. Wat ruik je? • Zoek naar sporen van dieren. Denk aan poep, pootafdrukken, haren, botjes, veren, vraat- of knaagsporen, holen en nesten • Zoek naar sporen van mensen in de natuur. • Draai in een bos een gevallen boomstam om en bekijk de verschillende soorten beestjes die zich hieronder bevinden. Hoeveel poten hebben ze? • Verzin spreekwoorden of gezegden waarin schapen en geiten voorkomen? • Zoek een lieveheersbeestje en tel de zwarte stippen op de schilden.
78
leuke opdrachtjes en vragen • Op welk van je ouders lijk je het meest, op je vader of je moeder? • Wat zou je doen als je hele familie je verjaardag zou vergeten? • Als je een kind zou krijgen, welke voornaam zou je die baby geven? • Waar zou je heen gaan als je na een ruzie met je ouders van huis zou weglopen? • Welke vind je de stomste regels van je ouders? • Je mag geld ophalen voor een goed doel. Welk doel zou je kiezen? • Wat zou je veranderen aan JongNL als jou om advies gevraagd wordt? • Welke vakken op school zijn volgens jou nutteloos voor later en welke vakken zijn belangrijk? • Gorgel een liedje en laat de anderen raden. • Maak een soepje met bekende elementen uit de natuur, zoals met water, gras, aarde of blaadjes. • Ga met een groep in een kring staan en geef de bal 5 ronden heel vlug door, zonder deze te laten vallen. • Schilder met je neus een landschap: boom, zon, gras of bloemen. • Maak een 5 meter lange klerenketting. • Doe lippenstift op je lippen en kus een wit vel papier helemaal vol. 79
• Drink zo vlug mogelijk met de hele groep een fles water leeg. • Bijt een normale wijnkurk door zonder je handen te gebruiken. • Wie kan het hardste fluiten? • Wie kan uit de losse hand een kaarsrechte lijn op een groot stuk papier te trekken? • Probeer telkens wanneer een speler een dier noemt, een ander dier te bedenken dat begint met de laatste letter van het vorige dier. Wie houdt dit het langste vol? • De spelers proberen een menselijke piramide te maken.
weetjes en spelletjes • Wie kan er in een touw een overhandse steek (enkele knoop) leggen met de volgende regel erbij: Pak met elke hand een uiteinde van het touw en laat dit niet meer los. Hoe werkt het? Doe je armen over elkaar, zoals je vroeger op school moest gaan zitten. De rechterarm onder de linkerarm en de linkerarm over de rechterarm. Pak nu de uiteinden van het touw en strek je armen, de knoop is gelegd. • Trek op de grond een rooster van vier bij vier vakken. Met zes of acht spelers vorm je twee teams: de kruisjes en de rondjes. De spelregels zijn hetzelfde als voor het spel op papier. Om beurten gaat één van de spelers van elk team in een willekeurig vakje staan. Het team dat als eerste drie van zijn spelers op een rij krijgt, scoort een punt. 80
• Teken op de grond een cirkel met een doorsnede van ongeveer tien meter. Alle spelers zijn ooievaars, die op één been in de cirkel staan met de armen voor de borst gekruist. Zij proberen elkaar op deze manier uit de cirkel te duwen of te stoten. Wie zijn ‘poot’ buiten de cirkel zet of op zijn andere ‘poot’ moet steunen om niet om te vallen, is af. Welke ooievaar blijft het langst in de cirkel? • Elke speler geeft aan de spelleider zijn naam door en het aantal minuten dat hij denkt nodig te hebben om een vooraf afgesproken parcours te lopen. Om beurten lopen de spelers de afstand. De tijd van elke speler wordt met een horloge bij gehouden. De speler die het dichtst bij zijn geschatte tijd zit wint. • Teken op de grond twee vierkanten naast elkaar waar de spelers van twee teams ruim in kunnen staan. Elk team gaat in het eigen ‘kamp’ staan. Na het startsein proberen ze spelers van het andere team in hun kamp te trekken zonder zelf in het kamp’ van de tegenstander te komen. Pas als een speler met twee voeten in het kamp van de tegenstander komt is hij ‘gevangen’ en moet hij meehelpen met dat team.
81
• Teken in het zand een startlijn en vervolgens vijf cirkels achter elkaar. Daarnaast teken je nog, evenwijdig aan de eerste, een startlijn met vijf cirkels. Verdeel de spelers in twee teams. Elk team gaat achter een startlijn staan iedere speler krijgt vijf steentjes. Op het beginsignaal van de spelleider rent de eerste speler van iedere team één rondje om de cirkels en probeert in elke cirkel een steentje te mikken. Daarna vertrekken de nummers twee met dezelfde opdracht. Welke team heeft als eerste alle steentjes in de cirkels? • De spelleider verdeelt de groep in teams van vier spelers. De spelers schrijven hun naam op een blaadje. Van de letters die nu op het blaadje staan proberen de spelers zoveel mogelijk woorden te maken. Welk groepje heeft de meeste woorden en welk groepje maakte het langste woord? • De spelleider deelt blaadjes, waarop steeds een ander woord staat, uit aan de kinderen. De spelers laten dit aan niemand zien, slaan het woord op in hun gedachten en bergen het blaadje weg. Op een teken van de spelleider lopen de kinderen kris kras door elkaar en roepen het woord dat op het blaadje staat. Na een tijdje vraagt de spelleider de kinderen om te gaan zitten en om alle woordjes op te schrijven die zij hebben gehoord. Welke speler weet de meeste woordjes te onthouden? 82
met eenvoudige materialen • Vouw binnen 1 minuut een bootje uit een A4-tje. • Maak binnen 4 minuten en vuurtje. • Pionier binnen 3 minuten een driepoot.
spelen met een bal • Telkens twee spelers klemmen een bal tussen hun benen en proberen in drie sprongen zo ver mogelijk te komen. De speler die het verst weet te komen is winnaar. • Alle kinderen staan in een kring. Twee kinderen die tegenover elkaar staan krijgen elk een bal. De ene bal gaat linksom, de andere bal rechtsom. De spelers proberen zo snel mogelijk te reageren, zodat de ballen elkaar niet kunnen inhalen. • De kinderen gaan achter elkaar in een rij staan en geven de bal boven hun hoofd door aan diegene die achter hen staat. Als de bal valt moet opnieuw gestart worden. De achterste speler rent met de bal naar voren en het doorgeven begint op nieuw. Hoe vaak lukt dit binnen 2 minuten? • Twee spelers klemmen een bal tussen hun hoofden en lopen een parcours of volgen de opdrachten van de spelleider. Bij voorbeeld: maak een rondje, zak door de knieën, buigen en zo verder. • Twee spelers klemmen een bal tussen hun ruggen en proberen gelijktijdig te gaan zitten en weer op te staan.
83
• Probeer al rennend en stuiterend met de bal zo ver mogelijk te komen. Je mag maar 5 keer met de bal stuiteren. Wie het verst komt is gewonnen. • Probeer de bal een minuut lang in de lucht te houden met je armen of benen. Wie lukt dat binnen de aangegeven tijd? • Vorm van je handen een vuist. Probeer met je vuisten de bal hoog te houden. Deze opdracht kan ook met een groep uitgevoerd worden; ga dan in een kring staan en probeer te voorkomen dat de bal de grond raakt. • Stuit de bal met de ene hand en vang de bal op met een andere hand. Probeer dit zo vaak mogelijk te doen. • Gooi de bal omhoog en klap in je handen voor je de bal weer opvangt. Dit kan uitgebreid worden met klappen in je handen en snel op de grond gaan zitten voor je de bal opvangt. • Stuiter de bal hard op de grond, zodat deze hoog opspringt. Terwijl de bal hoog is probeer je onder de bal door te lopen, je om te draaien en de bal weer op te vangen.
84
In Limburg zijn al meer dan 4500 kinderen en 1700 vrijwilligers lid van JongNL. Kijk op JongNL.nl voor een club bij jou in de buurt. Wil je weten of je een JongNL-type bent?
Doe de JongNL-test op JongNL.nl
85
Zin in actie, avontuur en gezelligheid?
Dan zit je goed bij JongNL. De club waar je iedere week op dezelfde tijd, samen met je vrienden, bij elkaar komt en het avontuur van je leven beleeft. Dus niet telkens voetbal of schilderen maar samen spelen, ravotten, sporten, knutselen, spannende speurtochten lopen, kamperen, toneelstukken opvoeren, opdrachten uitpluizen, vuurtje stoken en nog veel meer.
86
Bij JONGNL staat het spelende kind
centraal, van kleuter tot jongvolwassene. Wekelijks ontmoeten deze kinderen
en jongeren, in de wereld van het spel,
zichzelf en de ander. Spelen is uitdagend en zet aan tot ontwikkeling.
Bij JONGNL gaat het niet om prestaties, maar om deelname. Plezier, actie,
ontspanning, ontplooiing, geborgenheid
en sfeer staan voorop. Kortom: ontmoeten en samen doen. Bij JONGNL kiest men voor veelzijdigheid in activiteiten, maar ook voor regelmaat en structuur:
wekelijkse groepsbijeenkomsten op
vaste tijdstippen, met vaste begeleiding in een vaste groep.
87
Een verantwoord lid van de maatschappij krijg je niet vanzelf. Als een kind geen normen en waarden meekrijgt, kan dat leiden tot afwijkend en zelfs asociaal gedrag.
Sommige kinderen hebben al een streepje voor!
Waarom is JongNL zo belangrijk voor de gemeenschap?
1. Preventie JongNL biedt structuur in een veilige omgeving. 2. Openheid Bij JongNL is ieder kind welkom. 3. Maatschappelijk actief Door actief te zijn als vrijwilliger leren jongeren verantwoordelijkheid te dragen. 4. Structuur De methodiek van JongNL geeft vrijwilligers houvast met een spelaanbod dat past bij de belevingswereld van het kind. 5. Leerschool Leden groeien op tot verantwoordelijke, actieve leden van de samenleving. Ze ontdekken hun eigen talenten en leren met respect om te gaan met de ander. Wil je meer weten over de waarde en methode van JongNL kijk dan op jongnl.nl of jnlimburg.nl
88
