VWO LEERLINGEN WILLEN DEUGEN. OVER EXCELLEREN EN AFSTEMMEN OP VERSCHILLEN. OTTO DE LOOR

VWO LEERLINGEN WILLEN DEUGEN. OVER EXCELLEREN EN AFSTEMMEN OP VERSCHILLEN.

OTTO DE LOOR ([email protected])

UIT DE WORKSHOPBESCHRIJVING • Vwo-leerlingen willen ‘gezien’ worden en ‘op niveau’ worden aangesproken; ze willen deugen! • Dat vraagt meer dan onderwijs dat gaat van-lesnaar-les, waarin vooral de docent aan het werk is, • Ruimte voor leerlingen die actief willen leren vanuit een kritische onderzoekende houding.

DEZE WORKSHOP • pedagogisch vakmanschap • hoe u leerlingen vanuit uw rol als leraar kunt laten excelleren en…. • hoe u zelf in uw leraarschap excelleert. • hoe u uw medewerkers laat excelleren en…. • hoe u zelf in uw leiderschap excelleert

WAT IS EXCELLEREN? • Volgens jullie?

WAT IS EXCELLEREN? • • • • •

veel beter zijn dan anderen te boven gaan uitblinken, uitmunten zich onderscheiden ..

Bron: encyclo.nl

WAT IS EXCELLEREN? • • • •

veel beter zijn dan anderen te boven gaan uitblinken, uitmunten zich onderscheiden je excelleert als je deugt

Bron: encyclo.nl

WAT IS EXCELLEREN? • • • •

veel beter zijn dan anderen te boven gaan uitblinken, uitmunten zich onderscheiden je excelleert als je deugt

Bron: encyclo.nl

Eerst kijken naar talent

• Talent moet je (leren) ‘zien’ (herkennen, erkennen…) • Je hebt vervolgens (regulatieve) vaardigheden nodig om te kunnen excelleren

Eerst kijken naar talent EEN PAAR VRAGEN…… IN WAT JE DOET (EN LAAT ZIEN):

• Wat geeft jou energie? • Wat gaat jou moeiteloos af? • Denk je: dat kunnen anderen ook, daarin ben ik niet uniek. (maar dat is niet zo)

LUC DEWULF OVER TALENT…….

LUC DEWULF OVER TALENT…….

• Geeft energie, gaat schijnbaar moeiteloos • Anderen wijzen er op betrokkenheid op de persoon die jouw talent ziet • Talent & authenticiteit zijn verbonden • Zelfsturing, verantwoordelijkheid nemen, autonome keuze maken De opdracht is: Gezien worden………..

Eerst kijken naar talent

EEN PAAR VRAGEN…… IN WAT JE DOET (EN LAAT ZIEN):

• Wat geeft jou energie? • Wat gaat jou moeiteloos af? • Denk je: dat kunnen anderen ook, daarin ben ik niet uniek. (maar dat is niet zo) wat vertellen anderen hierover aan jou?

EXCELLEREN VAN LEERLINGEN

• Begint met kijken, observeren en analyseren (van talent)

• En feedback geven, reflecteren, nadenken..

concreter

doen

bezinnen docenten hebben de neiging dit ‘geheim’ te houden voor leerlingen

abstracter

beslissen

denken

actiever

reflectiever

LEERCYCLUS KORTHAGEN

EXCELLEREN • Begint met kijken, observeren en analyseren Waar kijk je dan naar?

• En feedback geven, reflecteren, nadenken..

EEN AANTAL VRAGEN DE 6 DENK/REFLECTIENIVEAUS VAN DILTS (BATESON)

1.

Omgeving

Hoe ziet mijn omgeving eruit, thuis en op het werk? (anderen, context….)

2.

Gedrag

Welk gedrag vertoon ik daarin? (Doen….)

3.

Competenties

Vanuit welke competenties doe ik dat? (Kunnen…..)

4.

Opvattingen

Van welke waarden, normen, ideeën en theorieën ben ik overtuigd? (Vinden…)

5.

Identiteit

Wat kenmerkt mij als persoon en professional? (Willen…..)

6.

Inspiratie

Wat inspireert mij in mijn leven en werk? (Zijn……)


1.

Omgeving


2.

Gedrag


3.

Competenties


4.

Opvattingen

5.

Identiteit


6.

Inspiratie


Wat zeggen anderen daarover ? Van welke waarden, normen, ideeën en theorieën ben ik overtuigd? (Vinden…)


1.

Omgeving


2.

Gedrag


3.

Competenties


4.

Opvattingen


5.

Identiteit


6.

Inspiratie



1.

Omgeving


2.

Gedrag


3.

Competenties


4.

Opvattingen


5.

Identiteit


6.

Inspiratie


OVER DEUG(D)EN

DEUGD = ‘voortreffelijkheid’ of ‘excellentie’ (Latijns ‘Virte’, oud Grieks ‘Arete’)

DEUGEN: “Je deugt als je optimaal functioneert; je eigen aard als verstandelijk wezen optimaal realiseert” - Aristoteles  “worden wie je bent”

MAARTEN VAN BUUREN & JOEP DOHMEN (2013)

• Deugd is een karaktertrek, een houding, een kwaliteit waarin je excelleert en die je in staat stelt in het concrete handelen je eigen keuzes te maken (het ‘goede’ te doen)

DEUGEN = JEZELF ZIJN = CONGRUENT ZIJN “ZIJN WAT JE ZEGT, AUTHENTIEK”

Echt contact laat leerlingen excelleren!

Omgeving Gedrag Competenties Opvattingen Identiteit Inspiratie

DEUGDEN ONDERZOEKEN MET LEERLINGEN

• • • • • •

Welke mensen bewonder je? Wat maakt ze ‘voorbeeldig’? Waarvan zijn zij een voorbeeld? Wat kunnen ze goed? Wat doen ze zo perfect? Wat aan hen ziet er zo aantrekkelijk uit?

* Wat is er gemeenschappelijk aan meerdere voorbeelden

Waarin ben jij authentiek? Vraag het!

•

“door het gedrag te benoemen in

• • •

termen van deugden, krijgen kinderen zicht op hun gedrag en kun je ze een gevoel van identiteit geven”

L. Kavelin Popov – psychotherapeute (Psychologie magazine november 2013)

Van talent naar excellentie

• Waaraan herken je de excellente leerling • Welke regulatieve vaardigheden moet je beheersen om te kunnen excelleren? • En ….wat heb je te doen als leraar?


ROBBERT DIJKGRAAF ‘Ambitie is één en talent is twee. Iedereen kan de potentie zien, maar er moet iets intens zijn….. Je voelt dat het ‘je ding’ is, maar je zoekt nog naar de richting.’ ‘Je loopt het risico dat je halverwege stopt omdat je een succesje behaald hebt, en denkt: dat is mijn bestemming. Juist dan helpt je ambitie om verder te reiken’ Bron: Els & Talent, november 2011, www.kriditatie.nl


LAURA • Welke kenmerken van excellent gedrag kun je afleiden uit het gesprek met Laura?



Van talent naar excellentie Hier heb je wat te doen als leraar


Zelfsturing, verantwoordelijkheid nemen, autonome keuze maken

De opdracht is: Gezien worden………..

Van talent naar excellentie Becoming an Expert requires years of work

performance

Hier heb je wat te doen als leraar routine, automatiseren uitstellen

expert

Every day skills, routine others ervaring Bron: Jan van Tartwijk/Ericcson/Hunt


BEHEERSEN VAN EXECUTIEVE FUNCTIES OF UITVOERENDE REGELFUNCTIES

• De hogere controlefuncties van de hersenen. Deze functies zijn aansturend en controlerend voor je hele doen en laten. Ze beïnvloeden je gedrag en je leren. Die aansturing gebeurt grotendeels onbewust.


DEFINITIE PEG DAWSON & RICHARD GUARE ©2010

• “Executieve functies is een neuropsychologisch concept dat verwijst naar de hogere cognitieve functies die nodig zijn om activiteiten te plannen en te sturen, bijvoorbeeld taakinitiatie en doorzettingsvermogen, werkgeheugen, volgehouden aandacht, het monitoren van prestaties, onderdrukking van impulsen en doelgericht doorzettingsvermogen.” Het fundament ontwikkelt zich in een duidelijk stijgende lijn gedurende de eerste 20 jaar

Van talent naar excellentie WAT HEBBEN EF’S TE MAKEN MET SCHOOL? Ef’s bepalen in hoge mate je schoolsucces. Misschien zelfs wel meer dan intelligentie. Dat komt omdat ef’s helpen met het vertonen van doelgericht gedrag. Je kunt wel intelligent zijn, maar als je afgeleid wordt door elke prikkel in de klas dan wordt leren toch moeilijker. Ef’s kunnen getraind worden

Van talent naar excellentie Hier heb je wat te doen als leraar

ELF EXECUTIEVE FUNCTIES

VIJF DENKVAARDIGHEDEN & ZES OM GEDRAG (BIJ) TE STUREN

Vaardigheden om gedrag (bij) te sturen

1. Reactie-inhibitie

het vermogen de directe reactie even

'af te remmen' om na te kunnen denken.

2. 3. 4. 5. 6.

Emotie-regulatie Volgehouden aandacht Taakinitiatie Flexibiliteit Doelgericht doorzettingsvermogen

Van talent naar excellentie DENKVAARDIGHEDEN 7. 8. 9. 10. 11.

Planning Organisatie Timemanagement Werkgeheugen Metacognitie

WELKE HEEFT LAURA ONTWIKKELD? (WELKE HEB JIJ ONTWIKKELD?)

• Zet per vaardigheid in de kantlijn: -- - ± + ++

Van talent naar excellentie DE 6 DENK/REFLECTIENIVEAUS VAN DILTS (BATESON)

1.

Omgeving

Inspireert mijn omgeving mij?

2.

Gedrag

Vertoon ik excellent gedrag? (zie ook 3.)?

3.

Competenties

Beheers ik Regulatieve vaardigheden die bijdragen aan excellentie

4.

Opvattingen

‘kan iedereen’ (belemmerende overtuiging)

5.

Identiteit

Gaat dit over mij? Wat zegt dit over mij?

6.

Inspiratie

Raakt het,inspireert het?

Van talent naar excellentie Kunnen +

1

2

-

+ Willen 4

3

-

Van talent naar excellentie Kunnen +

1

2

-

+ Willen 4

3

-

Hier heb je wat te doen als leraar

Taak en relatiegerichtheid veel

begeleiden pamperen

Relatie

coachen 1

4

2

3

delegeren

sturen

laissez faire

autoritair – uit contact

weinig

- in contact

veel

Taakgestuurd

DEZE WORKSHOP • pedagogisch vakmanschap • hoe u leerlingen vanuit uw rol als leraar kunt laten excelleren en…. • hoe u zelf in uw leraarschap excelleert. • hoe u uw medewerkers laat excelleren en…. • hoe u zelf in uw leiderschap excelleert

• pedagogisch vakmanschap • 3 dimensies

LERAAR ALS PERSOON

• Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op de aard en de kwaliteit van het contact tussen leraar en leerling én de mate waarin hij kan reflecteren op zijn eigen rol daarbij. De persoon van de leraar is van groot belang voor het maken van pedagogisch contact. De kwaliteit van het pedagogisch handelen wordt bepaald door authenticiteit en congruentie in woord en daad; of je ‘echt’ bent, volgens de leerlingen. • Zelfkennis, zelfwaardering, verantwoordelijkheidsgevoel, identiteitsbesef

LERAAR ALS PERSOON

• Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op de aard en de kwaliteit van het contact tussen leraar en leerling én de mate waarin hij kan reflecteren op zijn eigen rol daarbij. De persoon van de leraar is van groot belang voor het maken van pedagogisch contact. De kwaliteit van het pedagogisch handelen wordt bepaald door authenticiteit en congruentie in woord en daad; of je ‘echt’ bent, volgens de leerlingen. • Zelfkennis, zelfwaardering, verantwoordelijkheidsgevoel, identiteitsbesef

HET VERMOGEN TOT HET MAKEN VAN CONTACT MET LEERLINGEN • Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op het vermogen tot het maken van verbinding met leerlingen individueel en als groep; denk hierbij aan het creëren van een veilig én uitdagend leerklimaat. Onderlinge relaties, groepsdynamiek, sociale variatie, spelen hierbij een belangrijke rol. • Pedagogische relatie, communicatieprocessen, groepsdynamiek, werksfeer

HET VERMOGEN TOT HET MAKEN VAN CONTACT MET LEERLINGEN • Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op het vermogen tot het maken van verbinding met leerlingen individueel en als groep; denk hierbij aan het creëren van een veilig én uitdagend leerklimaat. Onderlinge relaties, groepsdynamiek, sociale variatie, spelen hierbij een belangrijke rol. • Pedagogische relatie, communicatieprocessen, groepsdynamiek, werksfeer

BURGERSCHAP & LEERLINGPARTICIPATIE • Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op de vorming van jongeren; het stimuleren van participatie en democratisch burgerschap, versterken van kritisch vermogen, van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. •

De pedagogische opdracht van het onderwijs is de ontwikkeling van de leerling tot autonoom en verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving. Goed burgerschap vooronderstelt zowel kennis van jezelf als van de samenleving, evenals betrokkenheid bij die samenleving.

BURGERSCHAP & LEERLINGPARTICIPATIE • Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op de vorming van jongeren; het stimuleren van participatie en democratisch burgerschap, versterken van kritisch vermogen, van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. •

De pedagogische opdracht van het onderwijs is de ontwikkeling van de leerling tot autonoom en verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving. Goed burgerschap vooronderstelt zowel kennis van jezelf als van de samenleving, evenals betrokkenheid bij die samenleving.

Leer het ze zelf te doen, te kunnen en te willen

Tot ziens! Otto de Loor [email protected] © Robert Doisneau

VWO LEERLINGEN WILLEN DEUGEN. OVER EXCELLEREN EN AFSTEMMEN OP VERSCHILLEN. OTTO DE LOOR

Recommend Documents