VVKBuO scholen type 7 VLOR Seminarie 29 november Memorandum i.v.m. het onderwijs aan dove en slechthorende kinderen en jongeren al dan niet met meervoudige beperkingen
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
1
VVKBuO scholen voor type 7 • • • • • •
BuBaO en BuSO K.I. Spermalie – Brugge BuBaO Sint-Lievenspoort – Gent BuSO Sint-Gregorius – Gentbrugge K.I. Woluwe – Sint-Lambrechts-Woluwe BuBaO Jonghelinckhof - Speciale beroepsschool - Antwerpen BuBaO en BuSO K.I. Kids - Hasselt
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
2
Anticiperen op de intenties van de minister (1) (beleidsbrief 2011 – 2012) • Ik zal dit schooljaar een nieuwe regelgeving mbt de doventolkondersteuning voor dove en slechthorende leerlingen in onderwijs uitwerken. Daarbij houd ik maximaal rekening met de uitspraak in het arrest betreffende de toekenning van doventolkondersteuning in het Vlaamse onderwijs. • De meeste scholen met een dove en/of slechthorende leerlingenpopulatie hanteren het Nederlands als instructietaal of een vorm van simultane communicatie. Vanuit het oogpunt van functionele integratie is de verwerving van het Standaardnederlands belangrijk. Toch blijkt uit onderzoek dat de erkenning en introductie van de Vlaamse Gebarentaal (VGT) als volwaardige instructietaal voor een specifieke doelgroep van kinderen en jongeren met een auditieve beperking meer gelijke kansen in het onderwijs kan creëren. Ik zal daarom onderwijsmodellen stimuleren die een plaats geven aan deze voorkeurtaal van een belangrijke groep van dove en slechthorende leerlingen, door de uitwisseling van materialen en praktijken eenvoudiger te maken, bv. via de talenwebsite. nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
3
We willen anticiperen op de intenties van de minister (2) beleidsbrief 2012 – 2013 dd. 22 oktober 2012 • We zetten verder in op de ondersteuning van leerlingen en studenten met een auditieve beperking door middel van tolken Vlaamse Gebarentaal (VGT) of schrijftolken en passen de procedure nog meer aan in functie van de klantvriendelijkheid. Daarmee geven we maximaal uitvoering aan het arrest van het Hof van Beroep in Gent dat stelt dat jongeren die dat willen, voor minstens 70% van de onderwijstijd moeten kunnen een beroep doen op tolkondersteuning. • Ik zal de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek naar GON en ION gebruiken om volgend schooljaar de discussie over een toekomstgerichte organisatie en bekostiging van de ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon onderwijs op te starten. nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
4
Anticiperen op de intenties van de minister (3)
talennota 2011 (juli) • Onder pnt. 3.2.2. (op blz 16 en 17) is er aandacht voor de Vlaamse gebarentaal • “Een onderwijsinnovatie binnen het onderwijs aan dove kinderen dringt zich op”
• De minister doet een paar suggesties… nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
5
Anticiperen op artikel 24 (3)-C VN-verdrag voor personen met een handicap Het verdrag voorziet in een speciaal statuut voor blinde, dove en doofblinde kinderen: • Staten moeten Braille en gebarentaal bevorderen • Staten moeten waarborgen dat het onderwijs aan deze kinderen plaatsvindt in de talen en met de communicatiemethoden- en -middelen die het meest geschikt zijn voor de desbetreffende persoon en in de omgeving waarin hun communicatieve en sociale ontwikkeling worden gestimuleerd. Deze bepaling wordt geïnterpreteerd als een toelating om voor blinde, dove en doofblinde kinderen onderwijs te laten volgen in scholen voor BuO. (Zie onderhandelingen World Blind Union en World Federation of the deaf (WFD) nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
6
Graag overleg!
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
7
• Beleid kiest voor: – Prioriteit invoering VGT als instructietaal – Uitbreiding aanbod tolken Vlaamse gebarentaal -> Wij menen dat het niet bij deze ‘redelijke aanpassingen’ mag blijven. ->
8 gewenste aandachtspunten of actiepunten voor onderwijsinnovatie van het onderwijs aan dove en slechthorende kinderen en jongeren
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
8
1. We pleiten voor een sterk gediversifieerd aanbod in gespecialiseerde scholen en in gewone (inclusieve) scholen
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
9
Een gediversifieerd aanbod (1) • In aantal klein, maar de ondersteuningsvragen zijn divers • De onderwijsvraag is steeds een intra-individueel en zeer dynamisch gegeven • Continu sterk wijzigende onderwijsbehoeften Dus pleiten we voor: -> steeds een individueel antwoord • Soepele overgangs- en combinatiemogelijkheden ts BuO en gewoon onderwijs • Flexibele inzetbaarheid van onderwijsondersteuning • Expertise in diverse contexten en constellaties nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
10
2. Vlaamse gebarentaal (VGT) is een essentieel deel van het aanbod van een school voor BuO Type 7
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
11
“We beklemtonen dat het, niet minder dan voor horende leerlingen, ook voor de grootste groep dove en slechthorende kinderen en jongeren essentieel is dat zij het Standaardnederlands beheersen, minstens in een geschreven vorm. Op het vlak van taal en communicatie mag men niet enkel investeren in VGT. Evengoed moet de klemtoon liggen op het aanleren van het Nederlands.”
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
12
VGT aanbod in scholen type 7 Inzetbaar op maat van de individuele leerling
Dit veronderstelt: • Mogelijkheden om medewerkers op te leiden in VGT • Medewerkers aantrekken die vaardige VGTgebruikers zijn • Opgeleide dove medewerkers in dienst (volwaardig beschermd personeelsstatuut) • Er kan een vak VGT aangeboden worden in het BuO en in het GON • Waar wenselijk is VGT aangewend als instructietaal, in BuO en in GON nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
13
VGT aanbod in scholen type 7 (2) Inzetbaar op maat van de individuele leerling
Dit veronderstelt (2): • Gezinsleden van leerlingen kunnen zich bijscholen in het omgaan met de vroege communicatiebehoeften van kinderen met een gehoorverlies • Mogelijkheden voor gezinsleden om VGT te leren • Kinderen met thuistaal VGT kunnen we van jongsaf onderwijs in VGT aanbieden • Dovenscholen beschikken over tolken VGT oudercontacten, bij infoavonden, bij beroepsgerichte vakken, bij leeruitstappen, bij vervanging van leerkrachten… = ook tolkbewustzijn aanbieden.
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
14
3. Dovencultuur en het ervaren van het ‘doof zijn’ bijbrengen zijn essentieel in het aanbod
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
15
Dovencultuur, meer dan een vak Dit veronderstelt dat: • Dovencultuur kan op een gediversifieerde manier aangeboden worden • Specifieke doelstellingen rond doofbewustheid • Mogelijkheden om dove of cultureel dove medewerkers in dienst te nemen die het vak Dovencultuur kunnen geven • Een vak dovencultuur kan aangeboden worden aan dove en horende leerlingen in het gewoon onderwijs nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
16
4. Kwaliteitsvol onderwijs aan dove en slechthorende kinderen en jongeren is meer dan alleen het aanleren van VGT en Dovencultuur
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
17
Een breed spectrum van communicatievormen en methodieken (1) Om communicatie te ontwikkelen en interventies te kunnen afstemmen op de mogelijkheden van of op de uitdagingen voor elke leerling. Medewerkers hebben inzicht in en kennis van: • Auditieve en visuele communicatiestrategieën • VGT, NMG, Technische hulpmiddelen, gebruik van pictogrammen, persoonlijke communicatie… • een specifieke taaldidactiek • Hoe het opbouwen en stimuleren van auditieve vaardigheden • Vaardigheden om dove en slechthorende kinderen technisch te leren lezen en eveneens het begrijpend lezen optimaal te stimuleren. nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
18
Een breed spectrum van communicatievormen en methodieken (2) • Medewerkers staan open voor de andere manier waarop dove en slechthorende mensen de wereld beleven • Medewerkers kunnen op een gestructureerde wijze leerprogramma’s voor de verschillende ontwikkelingsgebieden uitwerken • Er is ruimte om te differentiëren en om geïndividualiseerd te werken.
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
19
5. een degelijke opleiding en vorming van opvoeders, therapeuten, leerkrachten, GONbegeleiders is van cruciaal belang!
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
20
Een degelijke opleiding We verwachten heel wat specifieke pedagogische en didactische competenties + ook specifieke communicatieve competenties
-> In Vlaanderen één vormingscentrum ! • Een specifieke opleiding • Ontwikkelen van specifieke onderwijsprogramma’s, didactiek en curricula
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
21
6. Een gespecialiseerde setting is niet voor iedere dove of slechthorende leerling het meest wenselijke onderwijstraject Daarom : Er moeten faciliteiten zijn om andere onderwijsvormen (dan het BuO) toegankelijk te maken
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
22
tolkuren en GON-begeleiding • De hoeveelheid GON-begeleiding en tolkondersteuning laten afhangen van de ondersteuningsnood en niet enkel van de graad van gehoorverlies • Schrijftolken in sec. en hoger ond. professionaliseren • Mogelijkheden van het afstandstolken in onderwijssituaties onderzoeken • Aangepaste curricula voor dove studenten aanbieden • Aangepaste technologie inzetten • Het BuO van een ander type toegankelijk maken via het inzetten van tolken en GON. (Prioriteit BuSO) nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
23
7. Aanpassen van de reglementering van het leerlingenvervoer voor deze kleine doelgroep
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
24
Het leerlingenvervoer • Kleine groep -> Minder scholen (per provincie) • Het leerlingenvervoer type 7 is georganiseerd op de leest van alle andere BuO-scholen! -> Kan het niet effectiever?
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
25
8. Onderwijs (en zorg) aan kinderen en jongeren met auditief meervoudige beperkingen (*) en niet het minst doof-blinde kinderen en jongeren vraagt bijzondere middelen! (*) doof-mentaal geretardeerd, doof-blind of slechtziend, doof-ASS, doof-motorisch
nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
26
Niet te begrijpen: Middelen zijn jaarlijks afhankelijk van middelen voor extra weddentoelage! • Erkenning van de doelgroep doof-Blinden • Erkenning van de doelgroep sensorisch intensieve kinderen en jongeren • Faciliteiten voor vorming, opleiding en coaching • Een aangepaste omkadering die het mogelijk maakt zowel voldoende individuele instructiemomenten als overlegmomenten en intervisie te organiseren • Organisatorische en arbeidsvoorwaardelijke faciliteiten en aanpassingen voor geïntegreerde samenwerkingsverbanden tussen onderwijsinstellingen en zorgvoorzieningen. nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
27
[email protected] nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
28