Magazine
november 2007, nummer 2
pagina 2
• Vversterk voor mana gers en gemeenten. Voor u ligt de tweede uitgave van
lijk vraagstukken rond kwaliteit
Vversterk Magazine. Hierin aandacht
en professionalisering van VVE
voor het grote Vversterk-congres
te bespreken. Daarnaast worden
‘Vversterk verder’ op 24 januari 2008
op verzoek maatwerktrajecten
in de RAI Amsterdam. Verder gaan
georganiseerd. In dit magazine is
we uitgebreid in op de regionale
ook aandacht voor de opleidingen
bijeenkomsten voor managers en
pabo en roc en hoe daar het thema
gemeenteambtenaren om gezamen-
VVE versterkt wordt.
Goede kwaliteit is goud waard Staatssecretaris Sharon Dijksma in het vorige Vversterk Magazine over het belang van VVE: ‘Ik denk dat VVE-programma’s ongelofelijk belangrijk zijn om kinderen te helpen om zich te ontwikkelen. Goede kwaliteit betekent daarbij dat van een programma is bewezen dat het werkt. Er is al eens gezegd dat als je een euro investeert in een goed VVE-programma, dat je die later dubbel en dwars terugverdient.’
pagina 4
• Vversterk-congres 24 januari 2008 pagina 5
• E erste resultaten Vversterk-trainingen • Beelden zeggen meer dan woorden… pagina 6
• Vversterk in de opleidingen pagina 8
• T oelichting website Vversterk
Vversterk verder! Vversterk-congres 24 januari 2008 Op donderdag 24 januari gaat het
grote gevarieerde informatiemarkt
gebeuren in het Amsterdamse
en veel, heel veel presentaties,
congrescentrum RAI. Dan vindt het
voorlichting, ideeën, discussie,
congres ‘Vversterk verder’ plaats voor
uitwisseling en netwerken.
alle betrokkenen bij VVE. Een mooi
Iedereen die met VVE in de weer is,
en afwisselend dagprogramma, een
kan hierbij niet gemist worden!
Scholing De scholing van leidsters en leerkrachten vormt het hart van Vversterk. In de eerste reeks scholingen zijn 600 leidsters en leerkrachten getraind. In september zijn er nog eens 3000 deelnemers van start gegaan en zijn 34 scholingsinstellingen gecontracteerd om deze scholingen te verzorgen. En de aanmeldingen blijven binnen stromen! Het is de bedoeling dat in de loop van het project, dat duurt tot 1 januari 2009, in totaal 6500 leidsters en leerkrachten worden geschoold.
Vversterk voor managers en gemeenten
Vversterk in beleid Vversterk wil VVE beter verankeren in het kwaliteitsbeleid en personeelsbeleid van peuter speelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen en in het lokale beleid van gemeenten. Daarom worden er regionale bijeenkomsten en maatwerktrajecten uitgevoerd voor managers van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen en voor beleidsmedewerkers van gemeenten. Het is voor de eerste keer dat het management van instellingen zo nauw wordt betrokken bij de professionalisering van VVE. En dat is niet zonder reden, want op dit punt staan alle betrokkenen in de komende tijd voor cruciale beslissingen.
Vanuit Vversterk worden twee typen
doel VVE duurzaam in het beleid van
activiteiten georganiseerd. In het hele
peuterspeelzalen, kinderopvanginstel-
Ambitie en kwaliteit
land worden regionale bijeenkomsten
lingen en basisscholen en in het
Welk ambitieniveau wordt
voor managers en gemeenteambtena-
lokale beleid te verankeren. Managers
nagestreefd? Wat moet er
ren georganiseerd om gezamenlijk
van peuterspeelzalen, kinderdagver-
gebeuren om dit ambitieniveau
vraagstukken rond kwaliteit en
blijven en basisscholen en gemeente-
te halen? Is de VVE van
professionalisering te bespreken.
lijke beleidsmedewerkers staan de
voldoende kwaliteit en hoe
Deze bijeenkomsten worden zoveel
komende tijd voor cruciale beslissin-
weten we dat? Hoe kan in de
mogelijk georganiseerd met de
gen over de voor- en vroegschoolse
voorschoolse voorzieningen
regionale aanbieders van de
educatie. Basisscholen staan voor de
worden tegemoetgekomen aan
Vversterk-scholingsactiviteiten. In juni
vraag welke rol VVE in het schoolbe-
kinderen die extra zorg nodig
zijn de eerste twee bijeenkomsten
leid moet krijgen, nu de middelen
hebben? Hoe bereiken we de
gehouden in Maastricht en Bodegra-
niet langer geoormerkt zijn en
kinderen die nog niet deelne-
ven in samenwerking met Consent en
rechtstreeks aan de schoolbesturen
men aan de VVE? Hoe is de
MHR. Ook de inspectie van het
worden uitgekeerd. Kinderdagverblij-
verantwoordelijkheidverdeling
onderwijs heeft aan deze bijenkom-
ven moeten afwegen of ze VVE-
tussen gemeenten, scholen en
sten meegewerkt. En Vverstek biedt
programma’s gaan aanbieden, mede
instellingen? Welke plaats
een aanbod voor managers van
gezien het toenemende aantal
moet VVE krijgen op de lokale
peuterspeelzalen, kinderdagverblijven
doelgroepkinderen in de kinderop-
educatieve agenda?
en basisscholen en voor gemeente-
vang. Peuterspeelzalen hebben de
lijke beleidsmedewerkers, met het
afgelopen jaren fors geïnvesteerd in
doel VVE beter in het beleid van de
VVE, maar verkeren voortdurend in
Deze vragen over ambitie en kwaliteit
scholen en instellingen en in het
onzekerheid over hun toekomstige
staan centraal op de regionale
lokaal beleid te verankeren.
positie. De lokale overheid blijft
bijeenkomsten. Voor de regionale
verantwoordelijk voor het realiseren
bijeenkomsten worden georganiseerd
Het aanbod voor managers en
van een doorgaande lijn in het VVE-
voor managers van kinderdagverblij-
gemeenteambtenaren bestaat uit
beleid, het vergroten van de deel-
ven, peuterspeelzalen en basisscho-
regionale bijeenkomsten en maatwerktrajecten.
name aan de VVE in de voorschoolse
len en gemeentelijke beleidsmede-
periode en voor de aansluiting op het
werkers gezamenlijk, omdat het van
jeugdbeleid. Kortom, er is aanleiding
belang is dat de participanten in het
Regionale bijeenkomsten
om goed te kijken naar de toekomst
VVE-beleid kennis nemen van elkaars
Regionale bijeenkomsten hebben als
van de VVE in een gemeente.
activiteiten en met elkaar gezamenlijk
Vversterk Magazine, november 2007
problemen bespreken. Regionale bijeenkomsten duren een dagdeel. Voor de deelnemers zijn er geen kosten aan de regionale bijeenkomsten verbonden. Sardes organiseert de regionale bijeenkomsten gezamenlijk met de instellingen die in de regio de scholing voor de werkvloer uitvoeren. Dat zijn in het algemeen de onderwijsbegeleidingsdiensten.
Inschrijving voor regionale bijeenkomsten Op de website www.vversterk.nl staat een overzicht van de bijeen komsten die nog in 2007 worden gehouden. Voor deze bijeenkomsten kan via de website worden ingeschreven. Ook voor 2008 zijn reeds afspraken gemaakt voor het organiseren van regionale bijeenkomsten. De inschrijving via de website wordt ongeveer twee maanden voor de datum van de bijeenkomst opengesteld. Het streven is om in het schooljaar 2007/2008, gespreid over het land, dertig regionale bijeenkomsten te organiseren.
Maatwerktrajecten Maatwerktrajecten zijn bedoeld om
toegesneden op de lokale situatie.
peuterspeelzaalwerk, basisonderwijs
op lokaal niveau het bestaande VVE-
Tijdens een maatwerktraject wordt
en gemeente) samen komen bij
beleid door te lichten en lijnen uit te
concreet aan de verbetering van het
voorrang in aanmerking.
zetten naar de toekomst. Het is de
lokale VVE-beleid gewerkt.
Voor de gemeente en de lokale
bedoeling dat managers van peuter-
Voor een maatwerktraject kan
partners zijn aan een maatwerktraject
speelzalen, kinderdagverblijven en
maximaal twee dagen een adviseur
geen kosten verbonden.
basisscholen dit gezamenlijk doen,
vanuit Vversterk worden ingescha-
onder begeleiding van een deskun-
keld. Met de adviseur maakt u
dige adviseur, die vanuit Vversterk
afspraken over de concrete aanpak
beschikbaar wordt gesteld.
van het maatwerktraject en de
Ook in een maatwerktraject gaat het
periode waarin u het maatwerktraject
om vragen rond ambitie en kwaliteit.
wilt uitvoeren. Een maatwerktraject
Daarbij zal gebruik gemaakt worden
kan worden uitgevoerd tot uiterlijk
van de kwaliteitsindicatoren voor de
november 2008. Er is ruimte voor 50
VVE, die door de onderwijsinspectie
maatwerktrajecten. Aanvragen is
zijn ontwikkeld. Het verschil tussen
mogelijk vanaf heden en blijft open
een maatwerktraject en een regionale
tot de 50 trajecten zijn toegekend.
bijeenkomst is dat een maatwerk
Maatwerktrajecten van de vier lokale
traject intensiever is en volledig
partners (kinderopvang,
Inschrijving voor een maatwerktraject De inschrijving voor maatwerk trajecten loopt via de gemeente. Wij adviseren u in het lokaal overleg met uw partners na te gaan of het uitvoeren van een maatwerktraject in uw gemeente zinvol is. Wanneer dit het geval is, gaat u naar de website www.vversterk.nl en vult u het aanvraagformulier in. Sardes neemt dan contact met u op.
Vversterk Magazine, november 2007
Vversterk-congres 24 januari 2008 Op donderdag 24 januari gaat het gebeuren in het Amsterdamse congrescentrum RAI. Dan vindt het congres ‘Vversterk verder’ plaats voor alle betrokkenen bij VVE. Een mooi en afwisselend dagprogramma, een grote gevarieerde informatiemarkt en veel, heel veel presentaties, voorlichting, ideeën, discussie, uitwisseling en netwerken. Iedereen die met VVE in de weer is, kan hierbij niet gemist worden. Leidsters van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, leerkrachten van groep 1 en 2 van de basisschool, managers van instellingen, beleidsmakers in gemeenten, opleiders van leidsters en leerkrachten: u bent van harte welkom!
Het programma start met een korte
over het belang van VVE in de
video over de stand van het Vver-
kinderopvang en Janneke Plantenga,
sterk. Daarin wordt ook een tipje van
hoogleraar economie naar de op-
de sluier opgelicht van de Teleac-
brengsten van VVE voor de samenle-
documentaire over vroeg- en voor-
ving: levert VVE maatschappelijke en
schoolse educatie die eind januari
wellicht geldelijke winst op in de
verwacht wordt. Paul Leseman,
toekomst? Daarnaast praat Lennart
hoogleraar orthopedagogiek aan de
Booij met deskundigen uit de
Universiteit Utrecht doet de aftrap van
praktijk.
het congres met een inleiding over de
De show wordt afgesloten met een
versterking van de kwaliteit van VVE.
gesproken column door Inge Braam (ook wel bekend onder haar alter ego
De Grote Vversterk Show
Lachesis uit het Aob Onderwijsblad)
In deze show zijn staatssecretaris
met haar visie op VVE.
Sharon Dijksma en Aryan Van der Leij,
Lennart Booij
Vversterk Magazine, november 2007
hoogleraar onderwijsleerproblemen
Na de lunch zijn er maar liefst 21
Universiteit van Amsterdam de
deelsessies in twee rondes over
belangrijkste tafelgasten in de ‘Grote
onderwerpen als interactief voorlezen,
Vversterk Show’. Presentator Lennart
digitale prentenboeken, toepassing
Booij praat met hen over het belang
van ICT, motorische ontwikkeling,
van een kwalitatief goed VVE in het
opvoedingsondersteuning, rekenen-
onderwijs. Diverse gasten zullen aan
wiskunde, overgang van groep 2 naar
tafel gevraagd worden om hun licht
groep 3, zinvol speelgoed en weten-
te laten schijnen over dit onderwerp.
schap en techniek bij jonge kinderen.
Bijvoorbeeld ondervraagt hij Louis
Maar ook zijn er deelsessies gewijd
Tavecchio, hoogleraar Kinderopvang
aan informatie over de monitor VVE,
landelijk curriculum, de gebouwelijke
Eerste resultaten Vversterk-trainingen
inrichting, VVE in de kinderopvang,
In de periode maart t/m mei 2007
een beter beeld heeft gekregen
VVE en taalbeleid en de masterclass
heeft onderzoeksbureau Oberon
van VVE en het geleerde wil gaan
‘VVE als professionele leergemeen-
informatie verzameld over de
gebruiken in de werksituatie.
schap’. Via www.vvecongres.nl kunt
trainingen die in de eerste tranche
Ook is men vrijwel altijd positief
u nadere inhoudelijke informatie
hebben plaatsgevonden. Uit deze
over de aangeboden lesstof
over het congres en de deelsessies
evaluatie blijkt dat de cursisten over
(theorie, oefeningen, praktijk
opvragen.
het cursusmateriaal van de Vversterk-
opdrachten, werkbladen,
het centrum voor jeugd en gezin, passend onderwijs, de bekwaamheidstoets van het CITO, de ontwikkeling van een kwaliteitskaart en
modules in het algemeen positief
tempo).
De hele dag door is er in de foyer
oordelen. Men vindt merendeels dat
Op www.vversterk.nl kunt u het
een informatiemarkt waar u allerlei
men nieuwe dingen heeft geleerd,
uitgebreide rapport downloaden.
materialen kunt inzien, op de hoogte raken van interessante ontwikkelingen en technieken, vragen stellen,
deelname aan het congres via www.
Beelden zeggen meer dan woorden…
vvecongres.nl. Op deze website treft
In de afgelopen periode werd
gebruiken als eye-opener of ter
u ook nadere informatie aan over het
wekelijks het docudrama JongLeren
illustratie van goed of verkeerd
congres, zowel organisatorisch als
met succes uitgezonden door Teleac/
handelen. Maar je kunt er zelf ook
inhoudelijk.
NOT. Voor degenen die de serie
mee aan de slag!
enzovoort. Deelname kost € 99,- inclusief lunch en congresmateriaal. U kunt zich online inschrijven voor
gemist hebben: JongLeren is een onderdeel van de multimediale
Op www.teleac.nl/jongleren zijn alle
ondersteuning van Vversterk. In de
afleveringen nog eens te bekijken.
serie werden leidsters en leerkrach-
Ook is daar per thema aanvullende
ten gevolgd tijdens hun werkzaamhe-
informatie, fragmenten, (kijk-)
den op een peuterspeelzaal, een
opdrachten en tips te vinden, zodat
basisschool en een kinderdagverblijf.
je als leidsters of leerkracht zelfstan-
JongLeren is een docudrama. Er is
dig met het thema aan de slag kunt
gefilmd op echte locaties en met
gaan. Bij Vversterk draait het immers
echte kinderen. De serie is ook zo
allemaal om het gedrag van de
opgezet dat alle ontwikkelgebieden
leidster of de leerkracht. Wat valt je
van Vversterk aan bod komen, maar
op bij het kijken naar de fragmenten?
door gedramatiseerde verhaallijnen
Hoe gaat de leidster of leerkracht
en het inzetten van acteurs konden
met een situatie om? Wat zou jij ook
beelden gecreëerd worden die
doen, of wat doe jij anders?
discussie uitlokken. Beelden zeggen immers zoveel meer dan woorden!
Teleac/NOT brengt de serie op verzoek ook uit op DVD. Hou de
Staatssecretaris Sharon Dijksma
De serie is daardoor ook te gebrui-
site van Vversterk in de gaten
ken bij de training van Vversterk.
voor meer informatie hierover.
Trainers kunnen de fragmenten
Vversterk Magazine, november 2007
Vversterk in de opleidingen Ontwikkelingsstimulering van jonge kinderen ontbreekt of komt matig aan bod in de initiële opleidingen. Dat is de mening van bijna de helft van de leidinggevenden in roc’s en pabo’s die deelnamen aan een onderzoek door Sardes naar de positie van VVE in de opleidingen. Daarom ontwikkelt Vversterk een verdere professionalisering van het aanbod dat studenten op het terrein van VVE ontvangen. Meer dan 100 docenten en leidingge-
leemtes in het aanbod zitten, wordt
vastgesteld met als inhoud een
venden gaven een openhartig inzicht
onderschreven door de resultaten van
goede, praktische beschrijving van de
in de manier waarop mbo en hbo hun
het onderzoek. Tweederde van de
eisen die kunnen en moeten worden
studenten voorbereiden op de VVE-
instellingen geeft aan weinig of geen
gesteld aan al die professionals die
werkpraktijk. In meer dan de helft van
aandacht te besteden aan de basisbe-
werken met jonge kinderen. Dit
de opleidingen wordt geen of weinig
grippen met betrekking tot VVE zoals:
ongeacht of de werkplek nu een
aandacht besteed aan het werken
de doelstellingen, het beleid en de
peuterspeelzaal, kinderopvang of de
met VVE-programma’s. Aan taalont-
doelgroepen waarop VVE zich richt.
onderbouw van het primair onderwijs
wikkeling wordt, zowel in mbo als hbo, relatief veel meer aandacht besteed dan aan het domein van het realistisch rekenen. In sommige opleidingen tot onderwijsassistent ontbreekt realistisch rekenen zelfs geheel in het onderwijsaanbod. Ook op andere voor VVE belangrijke onderwerpen schat een groot deel
betreft. De Canon zal in feite een Eén van de respondenten gaf aan: “Fijn om zo’n vragenlijst te krijgen. Voor het eerst hebben we onze opleiding eens kritisch tegen het licht gehouden en gekeken wat we eigenlijk aan VVE doen”.
van de opleidingen in dat men daar
VVE-professional moet kennen en kunnen en dient als de ruggengraat van alle verdere Vversterk-activiteiten gericht op het mbo en hbo. Voor het mbo zal door professionele ontwikkelaars een verrijkt programma-aanbod worden opgesteld dat de roc’s kunnen inzetten bij de opleidin-
veel meer aandacht aan zou kunnen
Slechts sporadisch wordt in het hbo
gen pedagogisch werker en onder-
besteden. De deelnemers aan het
aandacht besteed aan specifieke
wijsassistent. Vanzelfsprekend zal de
onderzoek is gevraagd de eigen
VVE-programma’s zoals Kaleidoscoop,
ontwikkeling van dit programma-
deskundigheid en die van hun
Piramide en Ko-totaal. Het program-
aanbod door velddeskundigen
opleidingscollega’s in te schatten.
ma Startblokken kan zich nog in de
nauwlettend gevolgd worden opdat
Uit deze zelfbeoordelingen kwam
meeste belangstelling verheugen; de
na ontwikkeling een succesvolle
onder andere een behoefte aan
helft van de bevraagde instellingen
invoering kan plaatsvinden. Dit zelfde
kennisvermeerdering naar voren. Het
besteedt hier aandacht aan.
geldt voor de ontwikkeling van zgn.
onderzoek heeft al met al een grote
beschrijving geven van wat een
kennisobjecten voor het hbo. De
rijkdom aan gegevens opgeleverd
De activiteiten
sectoren mbo en hbo hebben op
waarmee Vversterk aan de slag kan.
Vversterk gaat de komende twee
grond van hun verschillende inrichting
schooljaren (2007-2008-2009) met
van het onderwijs om een dergelijk
Resultaten uit het onderzoek
het mbo en hbo een ambitieus traject
onderscheid gevraagd. Voor het mbo
Dat er links en rechts behoorlijke
in. Eerst zal een Canon VVE worden
komt er dus een min of meer kant en
Vversterk Magazine, november 2007
klaar-programma dat aansluit op de
over het land en de instellingen
trainingen 450 personen deelnemen.
kwalificatiedossiers waar de sector
gespreide vertegenwoordiging.
Daarnaast voorziet Vversterk in een
mee werkt en voor het hbo een
aantal zgn. kennisdelingsmomenten
verzameling van afgeronde kennis-
Het voornemen is om naast de nu al
waarbij docenten in mbo en hbo in
eenheden die opleidingen naar
klassiek te noemen verspreiding via
de vorm van (werk)conferenties met
believen in hun eigen programma
papier en cd-rom al het materiaal
elkaar kunnen werken aan versterking
kunnen invoegen.
onder te brengen in een online-
van de VVE-component in hun
professional development systeem
opleidingen en aan hun eigen kennis.
Binnen het project wordt een groot
dat toegankelijk moet worden voor
Het systematisch verzamelen en
belang toegekend aan de inbreng van
iedereen die met jonge kinderen
verspreiden van voorbeelden uit de
velddeskundigen. Deze velddeskundi-
werkt: mensen in opleiding, docenten
werkpraktijk vormt een activiteit
gen zijn geworven via verschillende
en professionals in het veld. In
binnen Vversterk die ook is gericht op
kanalen zoals Paboweb, LPNPO
samenhang met andere materialen en
het delen van kennis en vaardighe-
(Landelijk Platform Nascholing Primair
instrumenten die binnen Vversterk
den. Ook zal Vversterk de aansluiting
Onderwijs) en de website van de
zijn en worden ontwikkeld, zoals het
van opleidingen in mbo en hbo nader
Commissie Welzijn van de MBO Raad.
Cito-zelfbeoordelingsinstrument en
in kaart brengen zodat ook wat dat
Alle velddeskundigen hebben ruime
het Teleac/Not-materiaal ontstaat zo
betreft de VVE-professionalisering
ervaring met VVE in hun eigen
een breed en multimediaal aanbod.
verder wordt ondersteund. Eind juni
werksetting (en daarbij ook vaak in de
Om goed met het ontwikkelde
2009 is het gehele traject afgerond
werkpraktijk waar hun studenten
materiaal te kunnen gaan werken
en zouden docenten en professionals
uiteindelijk terechtkomen), beschikken
zullen docenten in mbo en hbo een
in opleiding moeten kunnen profite-
daarnaast nog over specifieke kennis
kostenloze training aangeboden
ren van de inspanningen die dan
over deelonderwerpen en vormen een
krijgen. In totaal kunnen aan de
zijn verricht.
Vversterk Magazine, november 2007
Bezoek ook de projectwebsite www.vversterk.nl Materiaal
Scholing • info over aanbod voor leidsters, leerkrachten, managers, beleidsmakers, opleiders • lijst van scholingsinstellingen • inschrijfformulier
• activiteitencyclus peuters • activiteitencyclus kleuters • scholingsmaterialen
Veel gestelde vragen • v ragen en antwoorden over Vversterk
Nieuws
Welkom bij Vversterk
Op 24 januari 2008 vindt het Vversterk-congres plaats in de RAI Amsterdam. Lees meer
Vversterk wil de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) versterken door scholing en ondersteuning te bieden aan leidsters in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, leerkrachten in groep 1 en 2, managers van instellingen, beleidsmakers in gemeenten, opleiders van leidsters en leerkrachten. Het project, dat loopt tot 1 januari 2009, wordt mogelijk gemaakt door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De landelijke coördinatie is in handen van Sardes.
Contact •m ailen met Vversterk secretariaat
Under construction
Wat is Vversterk?
Nieuws
• Vversterk folder • ontwikkelingen in VVE • publicaties
•V versterk nieuws • Vversterk Magazine • Vversterk Koerier
• v raagbaakfunctie: vragen stellen aan Vversterk panel • videoclips uit televisieserie JongLeren
Colofon Redactie: Sabine Peterink, Sardes • Teksten: Denise Bontje, Kees Broekhof, Wander van Es, Sjak Rutten, • Vormgeving en drukwerk: FC Klap, Hilversum • Fotografie: Studio André Ruigrok • Vversterk Magazine verschijnt halfjaarlijks
