Magazine
juli 2007, nummer 1
pagina 2
• Interview met Sharon Dijksma pagina 4
•M eer kracht in VVE met Vversterk pagina 7
• Vversterk op televisie: docudrama JongLeren
pagina 8
• T oelichting website Vversterk
Een goede start Vlak voor de zomer ontvangt u dit
afstemming tussen kinderdagverblijven,
gen. Als we in de komende jaren 70
eerste exemplaar van Vversterk
peuterspeelzalen en voorschoolse
of zelfs 100 procent van de kinderen
Magazine. Hierin vooral aandacht voor
educatie. Het project kan daarmee
willen bereiken met voorschoolse
de start van het project Vversterk en
een bijdrage leveren aan het realiseren
educatie zal de vraag naar scholing
een interview met staatssecretaris
van een meer samenhangend systeem
alleen maar toenemen. Hoe meer
Sharon Dijksma. In de loop van het
voor voor- en vroegschoolse voorzie-
professionals worden geschoold,
project zal het magazine halfjaarlijks
ningen op lokaal niveau. Vversterk
hoe meer kinderen ervan profiteren.
verschijnen, met aandacht voor
ondersteunt zo gemeenten om de
Voor alle kinderen, maar zeker voor
nieuwe ontwikkelingen in VVE en
kwaliteit van (het voorschoolse deel
kinderen met minder gunstige onder-
natuurlijk in het project Vversterk.
van) VVE een impuls te geven.
wijskansen, betekent deze aandacht
Het is voor het eerst dat er landelijk
Vversterk voorziet in een grote behoef-
voor de vroege ontwikkeling een
een VVE-scholing plaatsvindt waarbij
te van professionals om (bij)geschoold
goede start en een betere kans op
ook de kinderopvang wordt betrokken.
te worden in de brede ontwikkeling
succes in het onderwijs.
Vversterk kan gezien worden als een
van het jonge kind. Ook vanuit de kin-
eerste stap op weg naar een betere
deropvang komen er veel aanmeldin-
Miek Hoogbergen, directeur Sardes
Interview met staatssecretaris Sharon Dijksma
“Ik ben van de afdeling optimisme” Sharon Dijksma, de nieuwe staatssecretaris van onderwijs, heeft onder andere VVE in haar portefeuille. Hoe kijkt zij aan tegen VVE en het project Vversterk? Sardes directeur Miek Hoogbergen en Vversterk Magazine redacteur Kees Broekhof interviewden haar. Wat is voor u het belang van kwaliteit in de voor- en vroegschoolse educatie?
alleen maar moeilijker wordt om zich
kinderen zich spelenderwijs ontwik-
te ontwikkelen? Als dat laatste het
kelen. Met een goed programma
geval is, dan heeft dat een negatieve
gebeurt dat. Toch zie ik in de media
Ik denk dat VVE-programma’s ongelo-
invloed op de mogelijke effecten van
voortdurend onbegrip over wat VVE
felijk belangrijk zijn om kinderen te
het programma.
inhoudt. Sommige kranten hebben
helpen om zich te ontwikkelen. Goede
dat absoluut niet aan de orde is.
Piramide en Kaleidoscoop dat die
De (bij)scholing die Vversterk biedt aan leidsters en leerkrachten heeft betrekking op de brede ontwikkeling van kinderen. Vindt u dat een goede keuze of vindt u dat bijvoorbeeld taal meer prioriteit zou moeten hebben?
echt werken, dat is bewezen kwaliteit.
Voor mij geldt dat taal de sleutel is
niet duidelijk genoeg over. Die beeld-
Maar het gaat niet alleen om de pro-
om je in het leven te ontwikkelen,
vorming is echt een aandachtspunt
gramma’s. De kwaliteit van de mensen
omdat taal toegang geeft tot kennis
voor ons en dat moet het ook zijn
die de programma’s uitvoeren is ook
en tot volwaardige deelname aan de
voor de sector.
belangrijk. En ook de omgeving waar-
samenleving. Maar taal is niet het
in kinderen opgroeien speelt een rol.
enige belangrijke voor de ontwikke-
Biedt het thuisfront een taalrijke om-
ling van kinderen. Er bestaat bijvoor-
geving, waar kinderen gestimuleerd
beeld een duidelijk verband tussen
worden? Of is het een taalarme
motorische stoornissen en andere
omgeving, waar het voor kinderen
aspecten van de ontwikkeling. Dus je
Uit een behoeftenpeiling onder de opleidingen blijkt dat er weinig structurele aandacht is voor VVE, zowel in roc’s als op pabo’s. Wat vindt u daarvan?
moet sowieso kijken naar meer dan
Als het gaat om de opleidingen, zal ik
taal. Maar ik vind eigenlijk dat politici
in ieder geval moeten afstemmen met
niet de inhoud van programma’s
andere collega’s op het ministerie.
moeten vaststellen. Wat ik wil, is een
Zojuist heb ik met staatssecretaris
probleem oplossen. Dat probleem is in
Marja van Bijsterveldt, die verantwoor-
de eerste plaats: de taalachterstanden
delijk is voor de roc’s en de pabo’s,
van kinderen. Als blijkt dat het goed is
een presentatie bijgewoond over
om taalachterstanden aan te pakken
de bestrijding van analfabetisme.
via een breed programma, dan komt
Daar heb ik nog eens benadrukt hoe
dat ook tegemoet aan mijn maat-
belangrijk het is om vroeg te begin-
schappelijke wens om die kinderen te
nen, om analfabetisme juist te
helpen. Ik vind het wel belangrijk dat
voorkomen. Dat betekent dat je
kwaliteit betekent daarbij dat van een programma is bewezen dat het werkt. Er is al eens gezegd dat als je een euro investeert in een goed VVE-programma, dat je die later dubbel en dwars terugverdient. We weten van
het consequent over taalles, terwijl
Vversterk Magazine, juli 2007
Ik zeg altijd: die kinderen krijgen gewoon een taalrijke omgeving aangeboden, waarin ze spelenderwijs deelnemen aan een programma dat hen vooruit helpt in hun ontwikkeling. Maar die boodschap komt kennelijk
Ik heb daarvan een mooi voorbeeld gezien op een openbare basisschool in Zwijndrecht. Daar is een peuterspeelzaal gevestigd binnen de school en terwijl de kinderen naar de peuterspeelzaal gaan, krijgen de moeders taalles. En die lessen gaan dan over dezelfde thema’s als de VVE-programma’s van hun kind. Dus die ouders kunnen daarna thuis met hun kind praten over dezelfde dingen. Zo´n aanpak vind ik perfect.
Er is veel belangstelling voor de Vversterk-scholing. Is dat een succes of juist een zorg? Ik ben altijd heel erg van de afdeling optimisme. Ik beschouw het feit dat zoveel mensen zich opgeven voor deze scholing als een heel positief gegeven, want dat betekent dat ze er zelf in willen investeren om kinderen nog beter te helpen en dat kan ik alleen maar van harte ondersteunen. Het betekent dat de mensen een goede drive hebben. Ik heb liever dat er teveel inschrijvingen zijn dan dat niemand zich zou melden. Dat zou pas echt zorgwekkend zijn.
Hoe zal het beleid rond VVE er in deze kabinetsperiode uit gaan zien? VVE is voor mij een scharnierpunt in degenen die werken met jonge kin-
Jeugd en Gezin. We hebben bovendien
het beleid voor 0- tot 4-jarigen. En het
deren in staat moet stellen om die
een bestuursakkoord gesloten met de
regeerakkoord biedt ons de kans om
preventie goed vorm te geven. De
VNG waarbinnen aanzienlijke middelen
niet alleen over structuren te discus-
vraag naar de rol van de opleidingen
naar gemeenten worden toegesluisd
siëren, maar ook om de inhoud te
is toen ook gesteld. We zijn daar nog
voor VVE. Dat geeft gemeenten een
verrijken. Harmoniseren is goed, maar
niet helemaal uit, maar dit is dus
goede positie om met dit onderwerp
we moeten het ook over de inhoude-
wel een onderwerp dat ons beide ter
aan de slag te gaan.
lijke benadering hebben. Wat ik leuk
harte gaat en dat onze aandacht heeft.
vind, is dat je merkt dat er in de kinderopvang veel belangstelling is
Hoe kunnen lokale bestuurders bijdragen aan de verankering van kwaliteit in VVE?
Voor de optimale ontplooiing van kinderen is ook de thuisomgeving belangrijk. Hoe ziet u de rol van ouders in VVE?
Ik denk dat de gemeenten een duide-
De betrokkenheid van ouders is
een drempelloze toegang voor ouders
lijke regierol krijgen in het beleid voor
cruciaal. Want als ouders zelf achter-
tot verschillende soorten voorzienin-
0- tot 4-jarigen. Zij hebben te maken
standen hebben, kunnen ze ook hun
gen. En dan hopen we, dat we zo ook
met alle lokale spelers op dit vlak,
kind niet goed helpen. Dan moeten
een leukere mix van kinderen krijgen
de peuterspeelzalen, de kinderopvang,
we dus de ouders steunen, zodat zij
de gezondheidszorg, de Centra voor
op hun beurt hun kind kunnen helpen.
om met VVE-programma’s aan de slag te gaan. Dat is een goed teken. Maar we gaan nu eerst zorgen voor
lees verder op pagina 4
Vversterk Magazine, juli 2007
in voorzieningen en een breder aanbod van VVE.
Als alle kinderen gaan deelnemen aan stimuleringsprogramma’s bestaat het risico dat de doelgroepkinderen hun achterstand niet inlopen, omdat dan ook de niet-doelgroepkinderen profiteren van de programma’s. Wat vindt u daarvan? Er zal altijd verschil blijven tussen kinderen. Niet iedereen is tenslotte
Meer kracht in VVE Na maanden van voorbereiding werd in het najaar van 2006 het startsein gegeven voor Vversterk, de landelijke professiona liseringsimpuls voor VVE.
hetzelfde. Waar het mij om gaat is
Vversterk is een omvangrijk
dat we alle kinderen op een aan-
project, niet alleen door de
vaardbaar niveau brengen. En voor de leidsters en leerkrachten geldt
vele onderdelen waaraan
dat zij niet ieder kind hetzelfde
gewerkt wordt, maar ook
recept moeten toedienen. Goed
door de betrokkenheid
kunnen differentiëren is een aspect van hun professionaliteit. Maar dat
van instellingen in heel
kunnen wij niet van bovenaf regelen,
Nederland.
dat is niet onze rol. Ik moet het aanbod mogelijk maken. De uitvoering moet op lokaal niveau goed geregeld worden.
Vversterk scholingen voor leidsters en leerkrachten De scholing van leidsters en leerkrach-
Waar ligt volgens u de grens van VVE-beleid als het gaat om het bereiken van een zo groot mogelijke doelgroep? Wat kun je doen om ouders ‘over de streep te trekken’? Mijn veronderstelling is dat je met
ten vormt het hart van Vversterk. In de eerste reeks scholingen zijn 600 leidsters en leerkrachten getraind. In september zullen nog eens 3000 deelnemers van start gaan en zijn 34
De werving van deelnemers verloopt
scholingsinstellingen gecontracteerd
goed: zelfs voor de derde en vierde
om deze scholingen te verzorgen.
tranche stromen de aanmeldingen al
enthousiasme heel ver komt. Maar ik denk ook dat degenen die niet bereikt worden misschien wel degenen zijn die het ‘t hardst nodig hebben. Daarom zoek ik naar wegen
Hugo van den Broek en Marloes Vermeulen van de CED-groep trainen een groep van 17 leidsters die werkzaam zijn bij peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. De leidsters zijn afkomstig van de Zuid-Hollandse eilanden. Het is een leergierige groep die zich enorm
om de vrijblijvendheid voorbij te
inzet tijdens de training. Iedere keer komen ze met enthousiaste verhalen over de uitwer-
gaan. Ik zoek naar geschikte instru-
king van het geleerde in de praktijk. Ideeën daarvoor worden geboren tijdens de trainings-
menten voor de gemeenten om te
bijeenkomsten, zegt Hugo: “Tijdens het bespreken van de opdrachten komen ze gezamenlijk
bekijken of ze met drang (dat is iets anders dan dwang) een stap verder zouden kun-nen komen. Daar wordt
op goede ideeën. Hoe vertaal je theorie naar praktijk? Dat vinden ze het belangrijkst en dat levert veel concrete suggesties op.” Het enthousiasme van de cursisten is in de loop van het traject alleen maar toegenomen. Er wordt dan ook tijdens de opdrachten druk gepraat om ervaringen uit te wisselen en opdrachten te
in sommige gemeenten al mee
maken. Hierdoor gonst het in de ruimte van
geëxperimenteerd. Niet iedereen is
stemmen en activiteit. Zoals een van de leidsters
daar voorstander van, dat weet ik.
opmerkte: “Het is hier net een kippenhok”.
Maar als je het belang van het kind als uitgangspunt kiest, dan betekent dat, dat je ook wel eens achter de voordeur moet durven komen.
Professionaliseren in een kippenhok
Vversterk Magazine, juli 2007
Toen Marloes even later naar de receptie liep, vertelde de receptioniste dat de postbode net was geweest en tegen haar zei: “Wat is daar aan de hand, het lijkt wel een kippenhok!”
met Vversterk
Resultaten uit het onderzoek onder roc’s en pabo’s: • De helft van de opleidingen besteedt weinig of geen aandacht aan VVEprogramma’s. • Volgens meer dan 40% van de respondenten komt ontwikkelingsstimulering matig of geheel niet aan bod in de opleidingen. • Meer dan de helft van de opleidingen besteedt ruim aandacht aan sociaalemotionele ontwikkeling. • Rekenen voor jonge kinderen krijgt veel aandacht op 80% van de pabo’s; dit onderwerp ontbreekt geheel in de opleidingen van de helft van de roc’s. • Eenderde van de respondenten van de pabo’s zou graag beschikken over ondersteunende materialen. • Ruim eenderde van de respondenten van de roc’s vraagt om ondersteuning bij de invulling van nieuw programma-aanbod.
website twee activiteitencycli, waarin de praktijkoefeningen zijn uitgewerkt als een concreet activiteitenprogramma. Zo kunnen de deelnemers het geleerde na afloop van de cursus direct in de praktijk toepassen. Wie wil weten of hij of zij voldoende bekwaam is geworden, vindt vanaf binnen. Het is de bedoeling dat in de
programma van 3,5 uur kan worden
juli 2007 op de website van Vversterk
loop van het project, dat duurt tot 1
gevuld. Het pakket biedt de cursisten
een link naar zelfbeoordelingstoetsen
januari 2009, in totaal 6500 leidsters
de mogelijkheid om kennis en prak-
die het Cito voor Vversterk heeft
en leerkrachten worden geschoold.
tische vaardigheden uit te breiden.
ontwikkeld. Aan de hand van stellin-
Uit onderzoek naar de eerste reeks
gen en situatiebeschrijvingen krijgen
De training bestaat uit een basis
scholingen blijkt dat het overgrote
cursisten een beeld van hun be-
scholing en een verdiepingstraject
deel van de cursisten zeer tevreden is
kwaamheden. Bij de testscore zit een
rond de volgende onderwerpen:
over het aanbod. Men heeft nieuwe
rapportage met suggesties om de
dingen geleerd, heeft een beter beeld
bekwaamheid verder te ontwikkelen.
1. De Nederlandse VVEprogramma’s en de Taallijn
van VVE gekregen en een beter beeld van de ontwikkeling van kinderen.
Vversterk in de opleidingen
3. Sociaal-emotionele ontwikkeling
De oefeningen geven ideeën voor de
Een belangrijke onderdeel van
werksituatie en de meeste cursisten
Vversterk is het verbeteren van de
5. Ouderbetrokkenheid
hebben plannen om het geleerde in
voorbereiding van toekomstige profes-
6. ICT en multimedia
hun werk te gaan gebruiken.
sionals op het werken met jonge
7. Overgang naar de basisschool
8. Coaching op de werkvloer
2. Taal en rekenen/wiskunde 4. Sensomotorische ontwikkeling
kinderen. Om dat te bereiken, Om de opgedane kennis in gedachten
gaat Vversterk de komende twee
te houden, krijgen alle deelnemers
jaren samen met roc’s en pabo’s
In totaal zijn 13 modules beschik-
het informatieboek De Basis, dat
het programma-aanbod van de
baar. Elke module biedt theorie en
speciaal voor dit doel is geschreven.
oefeningen, waarmee een trainings
Bovendien staan op de Vversterk
lees verder op pagina 6
Vversterk Magazine, juli 2007
opleidingen voor leidsters en leerkrachten verrijken. De afgelopen maanden hebben roc’s (inclusief de LOI) en pabo’s meegewerkt aan een onderzoek, waarin het VVE-gehalte van de huidige onderwijsprogramma’s is bekeken. Ook is in kaart gebracht welke ondersteuning de instellingen zelf willen hebben. Zowel de roc’s als de pabo’s geven aan dat ontwikkelingsstimulering matig aan bod komt in de huidige opleidingen. Belangrijke onderwerpen als taalontwikkeling ontbreken in een aantal gevallen geheel of gedeeltelijk. De roc’s schatten het VVE-gehalte van de eigen opleidingen overigens lager in dan de pabo’s. Dit geldt ook voor de zelfbeoordeling en teambeoordeling op het gebied van VVE-deskundigheid. Zowel pabo’s als roc’s geven aan behoefte te hebben aan onder-
Vversterk in beleid
Vversterk-scholingsactiviteiten. In juni
steuning door Vversterk.
Vversterk wil VVE beter verankeren in
zijn de eerste twee bijeenkomsten
het kwaliteitsbeleid en personeels
gehouden in Maastricht en Bodegra-
beleid van peuterspeelzalen, kinder-
ven in samenwerking met Consent en
Kwaliteit versterken en verankeren
dagverblijven en basisscholen en in
MHR. Ook de inspectie van het onder-
het lokale beleid van gemeenten.
wijs heeft aan deze bijeenkomsten
Vversterk werkt op twee manieren aan
Daarom worden er regionale bijeen-
meegewerkt.
de kwaliteit van VVE:
komsten en maatwerktrajecten uit-
1. versterking, door scholing,
gevoerd voor managers van peuter-
Naast de regionale bijeenkomsten
coaching en conferenties
speelzalen, kinderdagverblijven en
komen er lokale maatwerktrajecten.
2. verankering, door beleids
basisscholen en voor beleidsmede-
Daarin krijgen peuterspeelzalen,
ondersteuning, publicaties,
werkers van gemeenten. Het is voor
kinderdagverblijven, basisscholen
televisieprogramma’s en materiaal
de eerste keer dat het management
en gemeenten begeleiding om
van instellingen zo nauw wordt
samen het VVE-beleid door te lichten
betrokken bij de professionalisering
en een verbeteringsplan op te
van VVE. En dat is niet zonder reden,
stellen. Maatwerktrajecten volgen
Op basis van de onderzoeksgegevens
want op dit punt staan alle betrokke-
op de regionale bijeenkomsten.
en bijeenkomsten met het veld wordt
nen in de komende tijd voor cruciale
Voor een maatwerktraject kan twee
het programma verder uitgewerkt.
beslissingen.
dagen een adviseur vanuit Vversterk
op de website www.vversterk.nl
In ieder geval wordt voor de nieuwe
worden ingeschakeld. Er is ruimte
opleidingen pedagogisch werker 3
Vanuit Vversterk worden twee typen
voor 50 maatwerktrajecten. Dat is
en 4 een ‘VVE-verrijkt’ programma-
activiteiten georganiseerd. Er komen
veel minder dan het aantal gemeen-
aanbod ontwikkeld met scholings
na de zomervakantie in het hele
ten. Aanvragen van de vier lokale
mogelijkheid voor docenten. Ook
land regionale bijeenkomsten voor
partners samen (kinderopvang,
staan er ontwikkelactiviteiten op
managers en gemeenteambtenaren
peuterspeelzaalwerk, basisonderwijs
stapel om de aansluiting roc-pabo
om gezamenlijk vraagstukken rond
en gemeente) komen dan het eerst
te verbeteren en worden zogenoemde
kwaliteit en professionalisering te
in aanmerking. Meer informatie
kennisobjecten ontwikkeld die pabo’s
bespreken. Deze bijeenkomsten
over de inschrijving komt op de
kunnen gebruiken bij de inrichting
worden zoveel mogelijk georganiseerd
website en in de digitale nieuws-
van het onderwijs.
met de regionale aanbieders van de
brief Vversterk Koerier.
Vversterk Magazine, juli 2007
Vversterk op televisie: docudrama JongLeren Het is een donderdagochtend in juni. Op peuterspeelzaal Pinokkio is het een drukte van belang. Ze hebben een filmploeg over de vloer en niet alleen vandaag. Een aantal weken lang worden leidsters Ferida en Mariette gefilmd terwijl ze aan het werk zijn met de kinderen. Wat doen zij om kinderen in hun ontwikkeling te begeleiden? Welke problemen komen ze tegen en hoe gaan ze daarmee om? Om dit soort vragen draait het in de televisieserie JongLeren. Ferida en Mariette zijn niet de enige
en komt verlegen binnen: “Sorry dat
zijn tas: “Ik wil jullie iets vragen.
leidsters die in beeld komen. We zien
ik te laat ben, mijn scooter was stuk.”
Weten jullie wie dit is?” Hij laat
ook hoe Leida en Floor van kinder-
Ina stelt hem voor aan de kinderen:
een foto zien van een jongetje van
dagverblijf Dikkertje Dap omgaan
“Doe maar gauw je jas uit. Kijk
een jaar of vier in een kleuterklas.
met kinderen en ouders. En er wordt
jongens, dit is Jos, de nieuwe
De kinderen weten het niet. Jos:
ook gefilmd op een basisschool in
hulpjuf.” De kinderen corrigeren haar
“Dat ben ik. Toen was ik net zo oud
het oosten van het land. Zo kunnen
lachend: “hulpmeester!” Ina gaat
als jullie!” De kinderen moeten er
de kijkers zien hoe Jos, een stagiair
verder met het kringgesprek, terwijl
erg om lachen.
van de pabo, op zijn nieuwe stage-
Jos erbij gaat zitten. Na het kring
school kennismaakt met Ina, de
gesprek complimenteert Ina een kind
JongLeren is onderdeel van de
leerkracht van groep 1-2 en met het
met diens inbreng: “Heel knap van
multimediale ondersteuning van
VVE-programma waarmee gewerkt
jou. En wie hebben we nou nog niet
Vversterk. Acht weken lang zien de
wordt:
gehad?” De kinderen begrijpen wie ze
kijkers leidsters en leerkrachten
Juf Ina bespreekt met de kinderen in
bedoelt en kijken naar Jos. Die doet
aan het werk. Alle thema’s die deel
de kring het weekend. Jos klopt aan
alsof hij schrikt en pakt een foto uit
uitmaken van de Vversterk-training komen in de acht afleveringen aan bod.
Uitzendingen JongLeren wordt vanaf 4 september 2007 uitgezonden op Nederland 2 (van 16.35 – 17.00 uur). De serie is gemaakt door Teleac/NOT in samenwerking met Tuvalu.
Studioprogramma Aansluitend op de eerste uitzending wordt op Ned-E een studioprogramma uitgezonden waarin voor- en tegen standers zullen discussiëren over nut, noodzaak en kwaliteit van VVE.
Vversterk Magazine, juli 2007
Hoe spreek je dat eigenlijk uit? Vversterk, het lijkt wel een spelfout. Maar het staat er echt en de naam is bewust zo gekozen. “Een aardige combinatie van VVE en versterken. Dat is ten slotte waar het in dit project om draait”, zegt Paul Kooiman, de bedenker van de naam. Maar hoe spreek je het nou uit? V-versterk? VVE-sterk? “Gewoon versterk”, zegt Kooiman, “dat rolt het gemakkelijkst van de tong.”
Bezoek ook de projectwebsite www.vversterk.nl Materiaal
Scholing • info over aanbod voor leidsters, leerkrachten, managers, beleidsmakers, opleiders • lijst van scholingsinstellingen • inschrijfformulier
• activiteitencyclus peuters • activiteitencyclus kleuters • (binnenkort) aanvullingen op scholingsmaterialen
Veel gestelde vragen • v ragen en antwoorden over Vversterk
Nieuws
Welkom bij Vversterk
Binnenkort verschijnt de digitale nieuwsbrief: Vversterk Koerier. Lees meer
Vversterk wil de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) versterken door scholing en ondersteuning te bieden aan leidsters in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, leerkrachten in groep 1 en 2, managers van instellingen, beleidsmakers in gemeenten, opleiders van leidsters en leerkrachten. Het project, dat loopt tot 1 januari 2009, wordt mogelijk gemaakt door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De landelijke coördinatie is in handen van Sardes.
Contact •m ailen met Vversterk secretariaat
Under construction
Wat is Vversterk?
Nieuws
• Vversterk folder • ontwikkelingen in VVE • publicaties
•V versterk nieuws • Vversterk Magazine • (binnenkort) nieuwsbrief Vversterk Koerier
• v raagbaakfunctie: vragen stellen aan Vversterk panel • videoclips uit televisieserie JongLeren
Colofon Redactie: Kees Broekhof, Sardes • Teksten: Denise Bontje, Hugo van den Broek, Kees Broekhof, Wander van Es, Miek Hoogbergen, Sjak Rutten, Loes van Tilborg, Marloes Vermeulen • Vormgeving en drukwerk: FC Klap, Hilversum • Fotografie: Studio André Ruigrok, Almere (pag. 1-6 en 8), Tuvalu (pag. 7). • Vversterk Magazine verschijnt halfjaarlijks Wilt u vanaf augustus de digitale nieuwsbrief Vversterk Koerier ontvangen? Meld u dan aan via de website.
