Vrouwen In maatschappelijke Besluitvorming (VIB 2010) Onderzoeksverantwoording In opdracht van:
Sociaal en Cultureel Planbureau
Datum: 20 augustus 2010 Referentie: 14665.PW/SD/ND GfK Panel Services Benelux is gecertificeerd voor het Research Keurmerk
INHOUDSOPGAVE
1.
Doel van het onderzoek...........................................................................2
2.
Methode van het onderzoek ....................................................................2
3.
Steekproef................................................................................................3
4.
Veldwerk ..................................................................................................4
5.
Respons ...................................................................................................7
6.
Bestandsopbouw .....................................................................................8
7.
Weging .....................................................................................................8
8.
Bijlagen....................................................................................................9 A.
Vragenlijst
B.
Belscript
C.
Begeleidende brief
1/8 (20-08-2010-P14665)
1.
Doel van het onderzoek
De resultaten van het onderzoek ‘Vrouwen In maatschappelijke Besluitvorming 2010’ (hierna VIB 2010) worden gebruikt bij het samenstellen van de Emancipatiemonitor 2010. In deze monitor wordt een hoofdstuk gewijd aan de positie van vrouwen in de maatschappelijke en politieke besluitvorming. Het onderzoek VIB diende zorg te dragen voor gegevens over de positie van vrouwen in maatschappelijke besluitvorming. VIB droeg zorg voor periodieke gegevens over de maatschappelijke positie van vrouwen.
Het primaire doel van het onderzoek was inzicht krijgen in de stand van zaken betreffende het aandeel van mannen en vrouwen in besluitvormende posities in de marktsector en de civiele maatschappij, onderverdeeld in maatschappelijke organisaties en non-profitinstellingen. Ten einde dit primaire doel te behalen had SCP kennis nodig over de verdeling van mannen en vrouwen over verschillende besluitvormende functies in bedrijven, maatschappelijke organisaties en non-profitinstellingen. Het ging om functies in de Raad van Commissarissen/Raad van Toezicht, Raad van Bestuur/Directie en maximaal 3 echelons onder de Raad van Bestuur/Directie. 2.
Methode van onderzoek
Het onderzoek werd uitgevoerd onder 3 soorten instanties met één vragenlijst. In de vragenlijst waren routings opgenomen om elke soort instantie de juiste vragen voor te kunnen leggen. De vragenlijst betrof een zogenaamde ‘self-completion’ vragenlijst (bijlage A). De respondent kon via internet dan wel schriftelijk de vragenlijst invullen. Het veldwerk werd verricht onder HR managers, of via hen onder andere personen die de vragen konden beantwoorden. De 3 soorten instanties werden allen telefonisch benaderd waarbij contact gezocht werd met de HR manager. Gedurende het telefoongesprek werd het onderzoek toegelicht en gevraagd om deelname. De HR manager kon hierbij zijn of haar voorkeur van deelname (internet of schriftelijk) doorgeven. Mocht de HR manager weigeren dan werd gevraagd of alsnog informatie mocht worden toegestuurd. Een voorbeeld van het belscript in opgenomen in de bijlage (bijlage B). De HR managers die schriftelijk wilden deelnemen aan het onderzoek ontvingen naast de hardcopy vragenlijst, een begeleidende brief (bijlage C). In de begeleidende brief werd het doel en het belang van het onderzoek nogmaals uitgelegd, gevraagd om medewerking en instructies gegeven. In de instructies werd tevens gevraagd om de ingevulde vragenlijst (schriftelijk) met de ingesloten portvrije retourenvelop te retourneren. In de begeleidende brief was daarnaast een verwijzing naar de GfK website waar men via een uniek wachtwoord, dat was opgenomen in de brief, ook via internet kon deelnemen. Aan de internet vragenlijst was een instructie voor het online doorlopen van de vragenlijst toegevoegd. Om deelname te stimuleren en als dank voor hun medewerking, werden in tweede instantie onder de deelnemers dinercheques ter waarde van €100,- verloot.
2/8
(20-08-2010-P14665)
3.
Steekproef
De onderzoekspopulatie voor VIB 2010 bestond uit grote bedrijven, maatschappelijke organisaties en non-profitinstellingen in Nederland. Het SCP leverde GfK NAW-bestanden van grote bedrijven, grote maatschappelijke organisaties en non-profitinstellingen. De steekproef werd grotendeels door het SCP met adressen en telefoonnummers aangeleverd. GfK heeft de steekproef non-profitinstellingen op verzoek verder aangevuld. Hierbij was GfK verantwoordelijk voor de aanvulling van de contactgegevens. Het SCP heeft de volgende deelsteekproeven als volgt omschreven: 1.
De 250 grootste ondernemingen in Nederland. Deze zijn geselecteerd op grond van hun eigen vermogen.
2.
96 maatschappelijke organisaties met meer dan 100.000 leden/donateurs.
3.
152 grote non-profitinstellingen, verdeeld over de sociaal-economische sector (zoals CWI’s, Kamers van Koophandel, Sociale Verzekeringsbank en pensioenfondsen) en de sector zorg en welzijn (zoals het ziekenhuiswezen, de (ambulante) hulpverlening, thuiszorg en sociaal-cultureel werk). GfK vulde het aantal non-profitinstellingen in overleg met het SCP verder aan met 102 organisaties.
Dit
betrof
de
grootste
algemene
ziekenhuizen,
GGZ-instellingen,
thuiszorginstellingen, lokale welzijnsorganisaties en kinderopvangorganisaties. Het bleek achteraf nog lastig te zijn om een lijst van grotere GGZ instellingen te vinden, daar de informatie op de algemene website niet up-to-date was en binnen GGZ Nederland niemand bereid was een lijst te verstrekken. De steekproef is op een later moment nog aangevuld met de grootste verslavingszorginstellingen. In de tabel hieronder is een overzicht weergegeven van de opbouw van de steekproef. Deelsteekproef
# adressen
Percentage
Ondernemingen
250
42%
Maatschappelijke organisaties
96
16%
Non-profitinstellingen
254
42%
Door SCP aangeleverd
152
25%
Door GfK geselecteerd
102
17%
Totaal
600
Tabel 1: overzicht opbouw steekproef.
3/8
(20-08-2010-P14665)
100%
4.
Veldwerk
Op maandag 31 mei 2010 is gestart met de telefonische benadering van de organisaties. De organisaties waarvan de HR manager instemde met deelname, ontvingen op verzoek per e-mail of schriftelijk een uitnodiging met vragenlijst. Ongeveer twee weken na toezegging aan de telefoon van deelname via internet, ontvingen organisaties per email een reminder indien zij nog niet hadden deelgenomen aan het onderzoek. Na drie weken waren alle organisaties telefonisch benaderd voor deelname. Een groot deel van de organisaties gaf bij het telefoongesprek aan te willen deelnemen aan het onderzoek. Echter bleken veel organisaties vervolgens hier geen opvolging aan te geven, althans niet direct, aan hun toezegging. Daarnaast viel een beperkt deel van de organisaties af omdat gegevens onjuist waren of omdat HR managers door bedrijfspolicy niet mochten deelnemen aan het onderzoek. Een ander deel van de steekproef kon wegens afwezigheid en onderbezetting in verband met vakanties (nog) niet deelnemen. Om de respons verder op te schroeven zijn een aantal extra acties ondernomen. Alle organisaties (toezeggers maar ook weigeraars) die nog niet hadden deelgenomen, zijn vanaf donderdag 1 juli opnieuw telefonisch benaderd. Hierbij bood GfK de HR manager ook de mogelijkheid aan, de vragenlijst direct telefonisch af te nemen. Ook kon de HR manager een afspraak maken om op een ander moment de vragenlijst telefonisch af te nemen. Respondenten die opnieuw benaderd zijn en toezegden deel te willen nemen, hebben opnieuw een uitnodiging ontvangen, per e-mail of schriftelijk. De contactgegevens van organisaties welke onjuist waren zijn opgezocht en telefonisch benaderd. Daarnaast werd als extra motivatie voor deelname een aantal Dinerbonnen onder de deelnemers verloot. Opnieuw bleek een meerderheid telefonisch toe te zeggen maar hier geen vervolg aan te geven. Zodoende is na twee weken deze groep opnieuw benaderd met een reminder. Het veldwerk is in overleg met het SCP verruimd tot en met donderdag 12 augustus ten einde met extra inspanningen de maximale respons te behalen. In overleg met het SCP zijn de grootste verslavingszorginstellingen toegevoegd aan de steekproef. Organisaties waarvan de HR manager gedurende het veldwerk op vakantie was, zijn opnieuw benaderd. Van organisaties waar de HR manager tot het einde van het veldwerk afwezig was, zijn collega’s benaderd (veelal uit de out of office e-mail). Omdat na bovengenoemde inspanningen de respons nog niet was behaald en de contactmomenten met de meeste organisaties al dusdanig hoog lag (4 benaderingen) werd besloten voor de laatste respons de belangrijkste gegevens via het Internet op te zoeken. Daarnaast zijn ook de organisaties welke de vragenlijst gedeeltelijk via internet hadden ingevuld meegenomen in de respons. Op donderdag 12 augustus werd het veldwerk afgesloten.
4/8
(20-08-2010-P14665)
In tabel 2 is een tijdschema terug te zien van de activiteiten van het veldwerk. Activiteiten veldwerk
Week
Dag
Week 22
31 mei
Telefonische benadering voor deelname
Week 22-24
31 mei-18 juni
Uitnodiging verstuurd via email
Week 23-25
1-22 juni
Uitnodiging verstuurd via post
Week 23-25
1-22 juni
Contactgegevens opgezocht
Week 25
21-25 juni
Reminder per email
Week 25
25 juni
Telefonische reminder
Week 26-27
1-9 juli
Uitnodiging verstuurd via email
Week 27-28
5-16 juli
Uitnodiging verstuurd via post
Start veldwerk
Week 27-28
5-16 juli
Reminder per email
Week 30
26-28 juli
Benodigde informatie opgezocht
Week 32
9-10 augustus
Niet afgeronde vragenlijsten afgerond
Week 32
12 augustus
Einde veldwerk
Week 32
12 augustus
Tabel 2: tijdschema activiteiten veldwerk
5/8
(20-08-2010-P14665)
In figuur 1 staat een schematisch overzicht van het veldwerk.
Figuur 1: schematisch overzicht fasen veldwerk
(* dubbelen zijn organisaties die onder meerdere type instanties ingedeeld worden)
6/8
(20-08-2010-P14665)
5.
Respons
In tabel 3 is een responsoverzicht weergegeven. Bedrijven
Maatschappelijke
Non-profit
organisaties
instellingen
Totaal
Bruto te benaderen
250
96
254
600
Uitval (bedrijf bestaat niet
19
4
26
49
Netto te benaderen
231
92
228
551
Weigeringen
73
meer/gefuseerd/onbereikbaar/retour /onbestelbaar)
Percentage weigering
2 31,6%
Non-respons/niet bereikt
47
Vragenlijst volledig ingevuld
72
Netto responspercentage
48 2,2%
29
39
59 31,2%
123 21,1% 115
106 64,1%
22,3% 237
46,5%
43%
Gegevens nagezocht
30
0
30
60
Niet afgeronde vragenlijsten afgesloten
9
2
5
16
Totaal aantal bedrijven en instellingen
111
61
141
313
waarvan informatie is verzameld (absoluut) Totaal aantal bedrijven en instellingen
48,1%
66,3%
61,8%
56,8%
waarvan informatie is verzameld (percentage) Tabel 3: responsoverzicht
In verband met de afwezigheid van contactpersonen en onderbezetting als gevolg van de vakantieperiode lag de uitval en het aantal weigeringen redelijk hoog. Voornamelijk bedrijven en nonprofitorganisaties hadden hierdoor een lagere respons. Mede door de extra inspanningen en het opzoeken van de benodigde informatie via Internet op de websites van bedrijven en instellingen werd de uiteindelijke respons op 56,8% gebracht. Uit tabel 4 valt op te maken dat de voorkeur van respondenten voornamelijk uitging naar deelname via het internet. Absoluut Internet Schriftelijk Totaal
Percentage
159 28
15%
187
100%
Tabel 4: overzicht verhouding internet/schriftelijk
7/8
(20-08-2010-P14665)
85%
6.
Bestandsopbouw
De resultaten van het hoofdonderzoek zijn vastgelegd in een SPSS-bestand. Op verzoek is de codering in het SPSS-bestand opgezet naar het codeboek van het SCP. Daarnaast is het SPSS-bestand op dezelfde wijze opgebouwd als in de meting van 2009. In dit bestand zijn de variabelennamen als volgt opgebouwd: -
Een volgnummer van de vraag (V1, V2 etc.);
-
Indien van toepassing, een volgnummer van het item (a,b,c etc.);
-
Indien van toepassing, een volgnummer van de deelvraag (01, 02 etc.).
De volgende standaardcoderingen zijn gebruikt: -3
weet niet
-5
niet van toepassing
-9
niet beschikbaar
0
nee
1
ja
In het bestand zijn naast de respondentnummers de volgende achtergrondkenmerken uit het steekproefbestand opgenomen: Bedrijf of organisatie Soort organisatie Charterinstelling sinds Non-profit Maatschappelijke organisaties Ook de open antwoorden zijn opgenomen in het SPSS bestand. 7.
Weging
Het SPSS-bestand is ongewogen op 16 augustus 2010 aan het SCP opgeleverd.
8/8
(20-08-2010-P14665)
