Sociaal en Cultureel Rapport 2000

Sociaal en Cultureel Rapport 2000

Socia a l en Cultureel Rapport 2000 Nederland in Europa

Sociaal en Cultureel Planbureau

Den Haag, september 2000

© Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag, september 2000 Reeksnummer 2000/2 Omslagontwerp: Bureau Stijlzorg, Utrecht Zet- en binnenwerk: Mantext, Moerkapelle ISBN 90 377 0015 2 NUGI 661 Dit rapport is gedrukt op chloorvrij papier

Sociaal en Cultureel Planbureau Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Tel. (070) 340 70 00 Fax (070) 340 70 44 Website: http://www.scp.nl E-mail: [email protected]

Het Sociaal en Cultureel Planbureau is ingesteld bij Koninklijk Besluit van 30 maart 1973. Het Bureau heeft tot taak: a. wetenschappelijke verkenningen te verrichten met het doel te komen tot een samenhangende beschrijving van de situatie van het sociaal en cultureel welzijn hier te lande en van de op dit gebied te verwachten ontwikkelingen; b. bij te dragen tot een verantwoorde keuze van beleidsdoelen, benevens het aangeven van voor- en nadelen van de verschillende wegen om deze doeleinden te bereiken; c. informaties te verwerven met betrekking tot de uitvoering van interdepartementaal beleid op het gebied van sociaal en cultureel welzijn, teneinde de evaluatie van deze uitvoering mogelijk te maken. Het Bureau verricht zijn taak in het bijzonder waar problemen in het geding zijn, die het beleid van meer dan één departement raken. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is als coördinerend minister voor het sociaal en cultureel welzijn verantwoordelijk voor het door het Bureau te voeren beleid. Omtrent de hoofdzaken van dit beleid treedt de minister in overleg met de minister van Algemene Zaken, van Justitie, van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, van Financiën, van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, van Economische Zaken, van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Lijst van afkortingen van enquêtes met hun herkomst

AVO BEW CV DLO EBB ECHP ERV EWSC GE GEKS GMP HZI ICVS LFS LSO LWW KNO OII PMB POLS SPVA TBO VOCL WBO WMD

= Aanvullend voorzieningengebruik onderzoek (SCP) = Bestrijding excessieve werkloosheid (SCP) = Culturele veranderingen in Nederland (SCP) = Doorlopend leefsituatieonderzoek (CBS) = Enquête beroepsbevolking (CBS) = European Community Household Panel (Eurostat) = Enquête rechtsbescherming en veiligheid (CBS) = European Survey on Working Conditions (European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions) = Gezondheidsenquête (CBS) = Gegevensbestand quartaire sector (SCP) = Geomarktprofiel (Geo-Marktprofiel) = Hoe zoeken ingeschrevenen (Research voor Beleid) = International Crime Victims Survey (diverse instanties) = Labour Force Survey (Eurostat) = Leefsituatieonderzoek (CBS) = Leefsituatiewerkenden, werklozen en arbeidsongeschikten (SCP) = Nationaal kiezersonderzoek (SKON) = Onderzoek naar ouderen in instellingen (SCP) = Politiemonitor bevolking (BiZa/Justitie) = Permanent onderzoek naar de leefsituatie (CBS) = Sociale positie en voorzieningengebruik allochtonen (ISEO) = Tijdsbestedingsonderzoek (SCP) = Voortgezet onderwijs cohort leerlingen (CBS) = Woningbehoeftenonderzoek (CBS) = Woonmilieudatabank (RPD)

Verklaring der tekens

. * x 0 (0,0) niets (blank) < > ≤ ≥

= gegevens ontbreken = voorlopig cijfer = geheim = nihil = het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid = een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen = minder dan respectievelijk kleiner dan = meer dan respectievelijk groter dan = minder dan respectievelijk kleiner dan of gelijk aan = meer dan respectievelijk groter dan of gelijk aan

In geval van afronding kan het voorkomen dat de totalen niet geheel overeenstemmen met de som der opgetelde getallen.

INHOUD

VOORWOORD 1

1

INLEIDING Literatuurlijst

3 10

1 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 3 4 5 6 7 8 9 10 11 11.1 11.2 12 12.1 12.2 12.3 12.4 13 14 15 16

SAMENVATTING Algemeen Nederland anno 2000: enkele beleidsvraagstukken De AWBZ: het perspectief van de gebruiker Achtergronden en bedreigingen van de Nederlandse werkgelegenheidsgroei Reïntegratie van uitkeringsgerechtigden De markt van koopwoningen Marktwerking in het onderwijs 'Er even helemaal uit': trends op de vrijetijdsmarkt Daders en slachtoffers van geweld Het Europese vaderland De nationale politieke en maatschappelijke participatie De demografische context: een stagnerende en vergrijzende bevolking Economie: een Nederlands mirakel? Werkgelegenheid: nog een Nederlands mirakel? Sociale zekerheid Sociale zekerheid en de verzorgingsstaat Wonen Onderwijs Schoolloopbanen en opleidingsniveau Uitgaven voor onderwijs Gezondheid en zorg Gezondheidstoestand Gebruik en kosten van medische diensten Stelsels van gezondheidszorg Tenslotte De culturele context: Nederland en de traditie Het moderne leven: arbeid en gezin Het moderne leven: de vrijetijdsbesteding Het moderne leven: drugs en criminaliteit

11 11 12 12 12 12 13 14 14 15 15 16 18 19 21 24 27 29 31 32 34 35 35 37 39 40 41 42 44 45

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.5.1 2.5.2

DEMOGRAFIE Inleiding Bevolking en bevolkingsgroei Ontgroening, vergrijzing, verkleuring Levensverwachting Gezinsvorming en -ontbinding Uit huis gaan, trouwen en scheiden Kinderen krijgen

47 47 47 52 56 57 57 60 vii

2.6 2.7

Huishoudens Samenvatting en conclusie Bijlage bij hoofdstuk 2 Literatuurlijst

64 66 69 71

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.6.1 3.6.2 3.6.3 3.7 3.7.1 3.7.2

ECONOMIE EN OVERHEIDSFINANCIEN Inleiding Gouden eeuw op komst? Een Hollands mirakel Overheid en inkomensverdeling Typering van verzorgingsstaten Collectieve sector Uitgaven Belastingen en sociale premies Van tekort naar overschot Convergentie in de Europese Unie? Collectieve uitgaven Belastingen Noten Literatuurlijst

73 73 73 75 76 77 79 80 81 83 84 86 87 91 93

4 4.1 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.4 4.4.1

OPENBAAR BESTUUR De Europese Unie en het openbaar bestuur De Europese Unie De instellingen in vogelvlucht Vertrouwdheid met de instellingen Verkiezingen voor het Europees Parlement De Europese Unie en Nederland: bestuur en beleid De bestuurlijke effecten van de Europese integratie na 1990 Beleid en beleidsinstrumenten van de EU De EU en de Nederlandse beleidscoördinatie De Europese integratie in debat De bestuurlijke stelsels in Europa in vergelijkend perspectief Het historische patroon: binnenstatelijke homogenisering en tussenstatelijke differentiatie Aanpassing van de staat en de publieke sector door de Europeseintegratie Federale stelsels en regionale autonomie Centralisme en decentralisatie in het bestuur Conclusies Noten Literatuurlijst

95 95 96 96 99 100 103 103 105 106 108 109

PARTICIPATIE Inleiding Maatschappelijke organisaties op een aantal terreinen Politieke partijen Vakbonden Kerken

129 129 130 131 132 132

4.4.2 4.4.3 4.4.4 4.5

5 5.1 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 viii

109 110 113 116 120 123 125

5.2.4 5.2.5 5.2.6 5.3 5.4 5.5 5.5.1 5.5.2 5.6

Mensenrechten en internationale hulpverlening Natuur en milieu Vrijetijds- en serviceorganisaties Nationale varianten van de civil society Nederlandse maatschappelijke organisaties en Europa De Europese publieke opinie Institutioneel vertrouwen De Europese eenwording Slotbeschouwing Noten Literatuurlijst

134 135 137 138 141 143 144 147 152 157 159

6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.3 6.3.1 6.3.2 6.4 6.4.1 6.4.2 6.5

NORMEN EN WAARDEN Traditie, individualisering en permissiviteit Nederland Internationaal Primaire leefsfeer Het huwelijk Buitenshuis werken van de gehuwde vrouw De taakverdeling tussen man en vrouw Bevolkingscategorieën Arbeidsoriëntatie Traditionele en moderne arbeidsoriëntatie Bevolkingscategorieën Enige opvattingen over minderheden Tolerantie en permissiviteit Bevolkingscategorieën Samenvatting Noten Literatuurlijst

163 163 163 164 166 166 167 168 169 171 171 172 174 174 179 181 184 187

7 7.1 7.2 7.3 7.4

ORDENING EN VERDELING VAN DE TIJD Inleiding Arbeidsdeelname en arbeidsduur Arbeid en zorg Tijdsordening: ritmes van de dag en de week Noten Literatuurlijst

189 189 190 198 209 220 221

8 8.1 8.2 8.3 8.3.1 8.3.2 8.3.3 8.3.4 8.3.5

GEZONDHEID EN ZORG Inleiding Kerncijfers De AWBZ: het perspectief van de burger Inleiding Doelgroep en inhoud van de AWBZ AWBZ-gefinancierde verzorging: oordelen van gebruikers AWBZ-gefinancierde verzorging: oordelen van informele helpers De AWBZ als vangnet: visies op de positie van tehuisbewoners

225 225 225 229 229 230 231 233 235 ix

x

8.3.6 8.4 8.4.1 8.4.2 8.4.3 8.4.4 8.4.5 8.5 8.5.1 8.5.2 8.5.3 8.5.4 8.6 8.6.1 8.6.2 8.6.3 8.6.4 8.7

Conclusies Nederland in Europa: gezondheid Inleiding Gezondheidsindicatoren in internationaal perspectief Gebruik van tabak en alcohol in Europa Verloren levensjaren naar doodsoorzaak Conclusies internationale vergelijking gezondheid De gezondheidszorg in internationaal perspectief Inleiding Kosten van gezondheidszorg Medische consumptie in Europa Tevredenheid met de gezondheidszorg De stelsels vergeleken Inleiding Organisatie en financiering Zorgaanbod en honorering Hervormingen Conclusies: waar staat de Nederlandse gezondheidszorg in Europa? Noten Literatuurlijst

236 238 238 239 248 249 253 253 253 254 258 262 264 264 265 267 270 272 273 274

9 9.1 9.2 9.2.1 9.2.2 9.2.3 9.3 9.3.1 9.3.2 9.3.3 9.4 9.4.1 9.4.2 9.4.3 9.4.4 9.4.5 9.4.6

ARBEID Inleiding Recente ontwikkelingen op de arbeidsmarkt Sterke werkgelegenheidsgroei Deeltijdwerk, flexwerk en zelfstandigen Krapte op de arbeidsmarkt Achtergronden en bedreigingen van de Nederlandse werkgelegenheidsgroei De huidige arbeidsmarktsituatie in historisch perspectief De verklaring van de Nederlandse werkgelegenheidsgroei Toekomstperspectieven Nederland in Europa Inleiding De arbeidsmarkt in de EU en de VS in 1998 Convergentie en divergentie op de Europese arbeidsmarkten Analyse van de prestatieverschillen De invloed van het beleid Conclusie Bijlage bij hoofdstuk 9 Noten Literatuurlijst

279 279 279 279 281 281 283 283 286 294 295 295 297 302 306 311 320 322 324 326

10 10.1 10.2 10.3 10.3.1 10.3.2

SOCIALE ZEKERHEID Inleiding Algemene ontwikkelingen Reïntegratie van uitkeringsgerechtigden Reïntegratie: een begripsafbakening Reïntegreerbaarheid

331 331 331 334 334 336

10.3.3 10.3.4 10.3.5 10.4 10.4.1 10.4.2 10.4.3 10.4.4

Feitelijke reïntegratie Achtergrondfactoren bij reïntegratie Slotbeschouwing Sociale zekerheid internationaal vergeleken Uitgaven aan sociale zekerheid Het uitkeringsniveau Ontwikkeling van het aantal uitkeringen in negen landen Uitkomsten van het sociaal-economisch bestel in elf landen Noten Literatuurlijst

340 343 349 350 350 355 359 372 378 384

11 11.1 11.2 11.3 11.3.1 11.3.2 11.3.3 11.3.4 11.4 11.4.1 11.4.2 11.4.3 11.4.4

WONEN Inleiding Wonen in ontwikkeling De markt van koopwoningen Eigenwoningbezit; een korte geschiedenis Ontwikkelingen op de markt van koopwoningen Maatschappelijke ontwikkelingen van invloed op de markt van koopwoningen Toenemend eigenwoningbezit; mogelijke problemen en perspectieven Internationale vergelijking De nationale woningmarkten vergeleken Ontwikkelingen in perspectief Het huisvestingsbeleid vergeleken Nederland in Europa Literatuurlijst

389 389 389 398 398 400 404 407 410 411 421 425 432 436

12 12.1 12.2 12.3 12.3.1 12.3.2 12.3.3 12.3.4 12.3.5 12.3.6 12.4 12.4.1 12.4.2 12.4.3 12.4.4 12.4.5 12.4.6 12.4.7 12.4.8

ONDERWIJS Inleiding Enkele ontwikkelingen in de onderwijsdeelname Marktwerking in het onderwijs Inleiding Achtergronden en gezichtspunten Marktwerking en de aanbieders van onderwijs Marktwerking en de vraag naar onderwijs Marktwerking en de rol van de overheid Marktwerking: zucht of zegen? Nederland in de EU Inleiding Hoofdlijnen van onderwijsstelsels De expansie van onderwijsdeelname in de EU Onderwijskansen: mannen en vrouwen, sociale herkomst Voor- en vroegschoolse educatie De uitgaven voor onderwijs Conclusie: de positie van het Nederlandse onderwijs in de EU Internationalisering van het onderwijs Noten Literatuurlijst

439 439 440 443 443 444 447 453 457 460 462 462 463 469 476 479 481 484 485 490 493

xi

13 13.1 13.2 13.2.1 13.2.2 13.2.3 13.2.4 13.2.5 13.3 13.3.1 13.3.2 13.3.3 13.3.4 13.3.5 13.3.6 13.3.7

VRIJE TIJD, MEDIA EN CULTUUR Recente trends in cultuurdeelname en sportbeoefening Trends op de vrijetijdsmarkt Ontwikkelingen in de vrijetijdsbesteding De vrijetijdsmarkt: consumptie en aanbod van recreatieve diensten De uitmarkt: consumptie en aanbod van culturele diensten De vrijetijdsmarkt: een karakterschets De culturele sector op de competitieve vrijetijdsmarkt Vrije tijd, media en cultuur in Europees perspectief Vrije tijd Grensoverschrijdend toerisme Sport Media Voorkeur voor de nationale cultuurindustrie Cultuur Slot: Europese patronen en de Nederlandse positie Noten Literatuurlijst

499 499 505 505 508 513 517 519 521 521 526 528 531 536 538 543 546 548

14 14.1 14.2 14.3 14.4

JUSTITIE EN STRAFRECHTSPLEGING Inleiding Kerngegevens Daders en slachtoffers van geweld 'Nederland in Europa' Noten Literatuurlijst

551 551 551 559 570 590 592

EPILOOG De moraal van de vergelijking Goed, beter, best Pas op je plaats Geluk als benchmark Het verleden als vergelijking Achterblijvers, nieuwkomers en gevestigden Klein en trots Een laagvlakte als hoogvlakte Een spannend bestaan Besluit

597 597 597 599 600 601 603 605 607 608 609

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

xii

Lijst van tabellen

Tabel S1 Tabel S2 Tabel S3 Tabel S4 Tabel S5 Tabel S6 Tabel S7 Tabel S8 Tabel S9 Tabel S10 Tabel S11 Tabel S12 Tabel S13 Tabel S14 Tabel S15 Tabel S16

Houding ten opzichte van de EU, 1999 (bevestigende antwoorden in procenten van de bevolking) Aantal leden/donateurs van verschillende organisaties in zeven landen, 1994-2000, (per 1.000 inwoners) Nettoparticipatiegraad en werkloosheid in de EU, 1998 Mutatie van de werkgelegenheid (in procenten) en bijdrage van drie verklarende factoren voor negen EU-landen, 1990-1998 Uitgaven aan actief en passief arbeidsmarktbeleid in negen EU-landen en de VS, 1990/'91 en 1997/'98 (in procenten van het BBP) Uitgaven voor sociale bescherming, 1995, (in procenten van het BBP) Bruto-uitgaven sociale zekerheid per hoofd van de bevolking in de EU en de Verenigde Staten, 1980-1997 (in guldens van 1997 gecorrigeerd voor koopkrachtverschil tussen de landen) Kenmerken van de woningvoorraad in dertien landen, 1996 (in procenten van totale voorraad) Lengte van schoolloopbanen en aandeel lager- en hogeropgeleiden in twee leeftijdsklassen, 1998 (in jaren en procenten) Uitgaven voor onderwijs in de landen van de EU, 1997 Zuigelingensterfte en levensverwachting op 65-jarige leeftijd, 1980-1996/'98 (in aantallen en jaren) Verloren levensjarena per 100.000 van de bevolking, naar doodsoorzaak per geslacht, in Nederland en de EUb, 1980 en 1995c Medische consumptie, 1996 (in procenten, tenzij anders aangegeven) Uitgaven voor gezondheidszorg, 1980-1997 (in procenten van het BBP) Financieringswijze en systeemkenmerken van de gezondheidszorg in Europa Slachtoffers van delicten onder de bevolking van 16 jaar en ouder in een aantal West-Europese landen en in de VS, 1995 en 1988-1995 (in procenten en indexcijfers; 1988 = 100)

15 18 21 22 23 24 25 29 33 35 36 37 38 39 40 46

Tabel 2.1 Tabel 2.2 Tabel 2.3 Tabel 2.4 Tabel 2.5 Tabel 2.6 Tabel 2.7 Tabel 2.8 Tabel B2.1 Tabel B2.2 Tabel B2.3

Inwonertallen van Europese landen, 1990-2020 bij aanvang van elk jaar (x 1.000) Bevolkingsdichtheid van Europese landen en van een aantal dichtbevolkte Europese regio's, 1995 Aantal asielaanvragen in de periode 1990-1999 per 1.000 van de bevolking in 1990 Aantallen asielaanvragen in Europa gedurende de jaren 1989-1998 (x 1.000) Samenstelling van de bevolking van Europese landen naar leeftijd bij aanvang van 1999 (in procenten) Aandeel ooit-gehuwden bij mannen naar geboortejaar (in procenten) Aandeel van de gescheidenen naar jaar van huwelijkssluiting (in procenten) Kenmerken van huishoudens, 1996 Totale vruchtbaarheidscijfers 1960-1998 Aantal per vrouw geboren kinderen naar geboortejaar van de vrouw Leeftijd van de moeder bij de geboorte van het eerste kind 1970-1998

48 49 51 51 52 59 59 65 69 69 70

Tabel 3.1

Bruto binnenlands product (per hoofd) op basis van koopkrachtpariteit, 1998 en voor inflatie gecorrigeerde groei van BBP, 1990-1998 Misère-index, 1990-2000 Collectieve uitgaven, 1998 (in procenten van het BBP) Opbrengst en mix van belastingen, 1997 (in procenten van het BBP) Verandering in het collectieve-uitgavenpatroon, 1990-1998 (in procentpunten van het BBP) Spreiding van uitgavenpeil en uitgavenmix tussen EU-landen, 1990-1998 Verandering in belastingpeil en belastingenmix, 1990-1997 (in procentpunten van het BBP) Spreiding van belastingpeil en belastingenmix tussen EU-landen, 1990-1997

74 76 80 82 87 87 89 89

Tabel 3.2 Tabel 3.3 Tabel 3.4 Tabel 3.5 Tabel 3.6 Tabel 3.7 Tabel 3.8

Tabel 4.1 Tabel 4.2 Tabel 4.3

Vertrouwdheid met en interesse voor de Europese instellingen, bevolking van 15 jaar en ouder, 1998 en 1999 (in procenten) Opkomst bij Europese verkiezingen 1979-1999 en representatie in Europees Parlement en Raad van Ministers in 1999 Opvattingen over het Europees Parlement, bevolking van 15 jaar en ouder, 1998 (in procenten)

99 100 102

xiii

Tabel 5.1 Tabel 5.2 Tabel 5.3 Tabel 5.4 Tabel 5.5 Tabel 5.6 Tabel 5.7 Tabel 5.8 Tabel 5.9 Tabel 5.10 Tabel 5.11 Tabel 5.12 Tabel 5.13 Tabel 5.14 Tabel 5.15 Tabel 5.16

Tabel 6.1 Tabel 6.2 Tabel 6.3 Tabel 6.4 Tabel 6.5 Tabel 6.6 Tabel 6.7 Tabel 6.8 Tabel 6.9 Tabel 6.10 Tabel 6.11 Tabel 6.12 Tabel 7.1 Tabel 7.2 Tabel 7.3 Tabel 7.4 Tabel 7.5 Tabel 7.6 Tabel 7.7 Tabel 7.8 Tabel 7.9 Tabel 7.10 Tabel 7.11

xiv

Lidmaatschap van een politieke partij, eind jaren negentig Leden en donateurs van organisaties, tweede helft van de jaren negentig (per 1.000 inwoners) Lidmaatschap van organisaties, bevolking van 15 jaar en ouder, 1998 (in procenten) Aantal leden/donateurs van verschillende organisaties in zeven landen, 1994-1999 (per 1.000 inw.) Percentage dat geen lid is van een politieke of sociale organisatie in zeven West- Europese landen, 1959-1990 Organisaties, hun omvang en mate van internationalisering Vertrouwen in instituties, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (in procenten) Achtergronden van gemiddeld vertrouwen in instituties, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (afwijkingen van de (niet vermelde) complementaire categorie) Vertrouwen in bronnen van informatie over het milieu, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (genoemde organisaties in procenten) Achtergronden van gemiddeld vertrouwen in informatiebronnen, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (afwijkingen van de (niet vermelde) complementaire categorie) Territoriale bindingen en opvattingen over Europa, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (in procenten) Angsten voor de Europese eenwording, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (in procenten) Achtergronden van gemiddelde angsten voor Europese integratie, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (afwijkingen van de (niet vermelde) complementaire categorie) Voorkeuren voor Europees beleid, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (in procenten) Achtergronden van gemiddelde steun voor meer Europees beleid, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (afwijkingen van de (niet vermelde) complementaire categorie) Samenvattende landenverschillen, bevolking van 15 jaar en ouder, 1999 (afwijkingen van Nederland voor allen, jongeren (15-34 jaar) en ouderen (≥ 55 jaar)) Enige oordelen over gezin, seksualiteit, abortus en fraude, 1991 en 1998 (in procenten) Opvattingen over huwelijk en samenleven in een aantal Europese landen, 1994 (in procenten) Opvattingen over het buitenshuis werken van gehuwde vrouwen in een aantal Europese landen, 1994 (in procenten) Opvattingen over taakverdeling tussen man en vrouw in een aantal Europese landen, 1994 (in procenten) Huishoudelijk werk wordt altijd/meestal door de vrouw gedaan in een aantal landen, 1994 (in procenten) De meningen over echtscheiding, het huishouden als taak voor de vrouw en rolwisseling in Zweden, Nederland en Oostenrijk, naar bevolkingscategorie, 1994 (in procenten) Arbeidsoriëntatie voor allen en voor werkenden in een aantal Europese landen, 1997 (in procenten) Arbeidsoriëntatie voor werkenden in Zweden en Nederland, naar bevolkingscategorie, 1997 (in procenten) Ik vind de aanwezigheid van mensen van een ander ras hinderlijk, 1988-1998 (in procenten) Enige opvattingen over minderheden in landen van de Europese Gemeenschap, 1997 (in procenten) Opvattingen over minderheden met het oog op werkloosheid en religie, naar een aantal bevolkingscategorieën in België, Frankrijk en Nederland, 1997 (in procenten) Racisme (zelfplaatsing) in België, Frankrijk en Nederland, 1997 (gemiddelden op een schaal van 1-10) Nettoparticipatiegraad en aandeel deeltijdarbeid naar geslacht, 1998 (in procenten) Gemiddelde wekelijkse arbeidsduur, 1998 (in uren) Gemiddelde jaarlijkse arbeidsduur van werkenden en per hoofd van de bevolking van 15-64 jaar, 1994 (in uren), en mutatie 1983-1994 (in procenten) Wetgeving ten aanzien van de maximale wekelijkse arbeidsduur en de normale werkweek in CAO's, midden jaren negentig (uren per week) Verschillen tussen mannen/vrouwen wat betreft hoeveelheid vrije tijd en tijdsbesteding aan huishoudelijke en gezinstaken in 10 Europese (EG-)landen, 20-59 jarigen, (in indexcijfers, vrouw = 100) Aandeel van kinderen (naar leeftijd) dat gebruik maakt van, dan wel het aantal beschikbare plaatsen binnen door de overheid gefinancierde kinderopvangfaciliteiten en leerplichtige leeftijd in EG-landen Ouderschapsverlofregelingen in Europa, 2000 Percentage van werkenden met ploegendienst, avond-, nacht-, zaterdag- en zondagwerk in EG-landen, 1997, ontwikkelingen 1993-1997 (in toe- /afnamepercentage 1993-1997) Lesuren en lestijden in het primair onderwijs in EU-landen, 9 jaar en oudere scholieren eerste helft jaren negentig Participatiegraad in televisiekijken op diverse tijdstippen van een doordeweekse dag, in EU-landen en in de Verenigde Staten, 1998 Drie aspecten van zeggenschap over arbeidstijd onder werknemers in EU-landen, en verschillen dienaangaande tussen personen in hogere en lagere functies en tussen mannen en vrouwen, 1996

131 135 139 140 141 142 144 145 146 146 147 149 149 150 151 152 164 167 167 168 169 170 172 173 176 177 180 181 191 193 195 197 199 202 206 211 214 215 217

Tabel 8.1 Tabel 8.2 Tabel 8.3 Tabel 8.4 Tabel 8.5 Tabel 8.6 Tabel 8.7 Tabel 8.8 Tabel 8.9 Tabel 8.10 Tabel 8.11 Tabel 8.12 Tabel 8.13 Tabel 8.14 Tabel 8.15 Tabel 8.16 Tabel 8.17 Tabel 8.18 Tabel 8.19

Tabel 9.1 Tabel 9.2 Tabel 9.3 Tabel 9.4 Tabel 9.5 Tabel 9.6 Tabel 9.7 Tabel 9.8 Tabel 9.9 Tabel 9.10 Tabel B9.1

Tabel 10.1 Tabel 10.2 Tabel 10.3 Tabel 10.4 Tabel 10.5 Tabel 10.6 Tabel 10.7 Tabel 10.8 Tabel 10.9

Gestandaardiseerde sterfte naar doodsoorzaak en geslacht, 1985-1998 (in indexcijfers; 1985 = 100) Het voorkomen van belemmeringen door chronische aandoeningen/handicaps, 1987-1999 (in procenten) Ervaren gezondheid en ervaren gezondheidsklachten, 1985-1998 (in procenten) Gebruik van (para)medische dienstverlening, 1985-1998 (in procenten) Kerngegevens ziekenhuizen, 1985-1998 Bewoners van instellingen voor ouderen of gehandicapten, 1985-1997 Gebruik van thuiszorg en persoonsgebonden budget, 1993-1999 (aantal cliënten x 1.000) Kerngegevens zorguitgaven per zorgvorm 1995-1998 (x mln. gld.) Gehandicapten, de leden van hun huishouden en de leden van hun netwerk, naar soort beperking (absolute aantallen x 1.000) Zuigelingensterfte in achttien Europese landen, 1960-1996 (aantal sterfgevallen in het eerste levensjaar per 1.000 levendgeborenen) Correlaties tussen indicatoren voor inkomensongelijkheid, levensverwachting en zuigelingensterfte voor vijftien EU-landen, 1994 Percentage rokers onder de bevolking van 15 jaar en ouder in EU-landen, 1980-1996 Consumptie van alcoholische dranken per hoofd in Europa, 1950 - 1994 (in liters pure alcohol) Uitgaven voor gezondheidszorg als percentage van het BBP in EU-landen, 1960- 1997 (in procenten en $ koopkrachtpariteiten) Contact met arts en het gebruik van medicijnen en/of vitaminen in de afgelopen twee weken (in % tenzij anders aangegeven) in 1996 Financieringswijze en systeemkenmerken van de gezondheidszorg in Europa, midden jarig negentig Aantal artsen per 10.000 inwoners en aantal ziekenhuisbedden per 1.000 inwoners in EU-landen, 1980 en 1997 Bruto-inkomen van huisartsen in elf Europese landen (in $ koopkrachtpariteiten, 1990 en 1996) De beschikbaarheid van kostbare diagnostische apparatuur per miljoen inwoners van EU-landen, 1990 en 1997 Kerngegevens arbeidsmarkt, 1970-1999 Werkzame beroepsbevolking naar dienstverband, 1994 en 1999 (x 1.000 personen) Kerncijfers van de arbeidsmarkt in 1970, 1979, 1992 en 1999 (in procenten) Geregistreerde werkloosheid en nettoparticipatiegraad van enkele kwetsbare groepen, 1970, 1979, 285 1992 en 1999 (in procenten) Nettoparticipatiegraad vrouwen naar opleidingsniveau, 1985, 1991 en 1998 Kerngegevens van de arbeidsmarkt in de EU en in de Verenigde Staten, 1998 (in procenten) Mutatie van nettoparticipatiegraad en werkloosheidspercentage en acht verklarende factoren voor negen EU-landen, 1990- 1998 Arbeidsmarktregulering in negen EU-landen en de VS, eind jaren negentig (tenzij anders vermeld) Institutionele aspecten van de loononderhandelingen in negen EU-landen en de VS, 1994 Uitgaven aan actief en passief arbeidsmarktbeleid in negen EU-landen en de VS, 1990/91 en 1997/98 (in procenten van het BBP) Werkenden met een arbeidsduur van 1-10 uur per week, 1996 (in procenten van de werkzame bevolking van 15-64 jaar)

Kerncijfers sociale zekerheid, 1970-1999 Reïntegreerbare populatie volgens wettelijke criteria naar type uitkering, 1998 Beoordeling van reïntegratiekansen door actief werkzoekende ingeschrevenen bij Arbeidsvoorziening, naar uitkeringstype, 1998 Ingeschrevenen bij Arbeidsvoorziening met een uitkering, naar type uitkering en naar fase, 1998 Uitstroom en uitstroomkans per type uitkering, 1992-1998 Arbeidstijd van werkenden onder de uitkeringsontvangers, per regeling (in procenten t.o.v. totale referentiegroep en absolute aantallen) Bruto- en netto-uitgaven voor sociale bescherming in dertien landen (1995), in % van het BBP Volume, niveau en arbeidsparticipatie: theoretische verwachting en uitkomsten, 1997 Scores en rangorde van westerse verzorgingsstaten op vier verschillende terreinen, circa 1990

225 226 226 226 227 227 228 229 230 239 243 248 249 254 259 266 268 268 269 280 281 284 285 291 298 308 313 315 317 323

332 337 338 339 341 342 351 372 375

xv

Tabel 11.1 Tabel 11.2 Tabel 11.3 Tabel 11.4 Tabel 11.5 Tabel 11.6 Tabel 11.7 Tabel 11.8 Tabel 11.9 Tabel 11.10 Tabel 11.11 Tabel 11.12 Tabel 11.13 Tabel 11.14 Tabel 11.15 Tabel 11.16 Tabel 11.17 Tabel 11.18 Tabel 11.19 Tabel 11.20 Tabel 11.21


Tabel 13.1 Tabel 13.2 Tabel 13.3 Tabel 13.4 Tabel 13.5 Tabel 13.6 Tabel 13.7 Tabel 13.8 Tabel 13.9 Tabel 13.10 Tabel 13.11 Tabel 13.12 Tabel 13.13 Tabel 13.14 xvi

Kerngegevens woningvoorraad, 1982-1998 Huishoudensontwikkeling, 1982-1998 (in procenten en absolute getallen) Woningkwaliteit naar 25%-groepen van de inkomensverdeling (gecorrigeerd voor huishoudensomvang), 1982-1998 Aandeel koopwoningen, naar 25%-groepen van de inkomensverdeling en huishoudenstype,1982-1998 (in procenten) Nettowoonlastenquote, naar 25%-groepen van inkomensverdeling en eigendomsverhouding, 1982-1998 Woonwensen van verhuisgeneigden, naar positie op de woningmarkt (starter/doorstromer), huishoudenstype en leeftijd, 1982- 1998 (in procenten) Woningbehoefte: saldo van woonwensen en woningvoorraad in deelsectoren van de woningmarkt, naar landsdeel en gemeentegrootte, 1982 en 1998 (in procenten van de huidige voorraad per deelsector) Kenmerken starters op de koopmarkt, huishoudenstype (in concentratiegetallen t.o.v. de totale bevolkingen) en 25%-groepen van de inkomensverdeling, 1982-1998 (in procenten) Kenmerken doorstromers op koopmarkt, huishoudenstype en 25%-groepen van de inkomensverdeling, 1982- 1998 (concentratiegetallen ten opzichte van alle huishoudens in de koopsector) Woningtype in koopsector, naar aard verhuizing, 1982-1998 (verticaal gepercenteerd) Nettowoonlastenquote in de koopsector en verkoopwaarde woning, naar aard verhuizing, 1982-1998 Bouwwijze van de woning, 1996 (in procenten) Ruimte in de woning; aantal vertrekken en het oordeel over de ruimte in de woning, 1996 Eigendomsverhouding en bouwwijze, 1996 (in procenten) Financieringswijze woning, 1996 (in procenten) Klachten over de kwaliteit van de woning, 1996 (in procenten) Huisvestingssituatie, naar huishoudenstype, 1996 (concentratiegetallen) Huisvestingssituatie, naar inkomen in 25%-groepen van inkomensverdeling, 1996 (concentratiegetallen) Gemiddeld aantal klachten over de woningkwaliteit, naar inkomen in 25%-groepen van de inkomensverdeling, 1996 (concentratiegetallen) Woningvoorraad en nieuwbouw, absoluut en relatief ten opzichte van de bevolking, 1980-1996 Bevolkingsontwikkeling en omvang huishouden, 1980-1997/8

Deelname primair onderwijs 1985 -1998 (in aantallen en in indexcijfers) Leerlingen in het derde jaar van het voortgezet onderwijs naar schoolsoort, 1985-1998 (in procenten) Deelnemers aan het voltijdse middelbaar en hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs, 1985-1998 (in aantallen en indexcijfers) Deelnemers aan een aantal vormen van volwasseneneducatie 1990 -1998 (aantallen x 1.000) Bekostigde en particuliere onderwijsinstellingen en opleidingen, 1998 (in absolute aantallen) Volwassenen (16-64 jaar) met een hoger onderwijsdiploma naar opleidingsniveau van de ouders, 1995 (in procenten en oddsratio) Aard en gebruik van vroeg schoolse voorzieningen, 1996/'97 (in procenten)

Het volgen van kunst en cultuur via elektronische media, bevolking van 12 jaar en ouder, 1995 en 1999 (in procenten) Bezoek aan verschillende typen voorstellingen en aan musea, bevolking van 6 jaar en ouder, 1995-1999 (in procenten) Sportbeoefening, naar tak van sport, en met percentages verenigingslidmaatschap en accommodatiegebruik van beoefenaren, bevolking van 6 tot 80 jaar, 1995 en 1999 Kenmerken van vrijetijdsbesteding, bevolking van 12 jaar en ouder, 1975-1995 ( in indexcijfers; 1975 = 100) Consumptieve besteding ten behoeve van de vrije tijd, niet voor inflatie gecorrigeerd, 1985-1995 (in guldens per huishouden) Bezoek aan horecagelegenheden,1975-1995 (minimaal 1 bezoek per jaar, in procenten van de bevolking 18 jaar en ouder) Omzetcijfers horeca, 1960-1997 Kerngegevens over vakanties, 1970-1998 Zwembaden en overdekte sportaccommodaties, 1991-1997 Bioscopen, 1990-1998 Bezoeken aan toeristische attracties, 1980-1997 Musea en monumenten, 1980-1995 Podia en podiumkunsten, 1989/'90-1997/'98 Uitvoeringen van podiumkunsten naar kunstvorm, 1989/'90-1997/'98

389 390 391 392 394 396 397 401 401 402 402 412 413 414 415 416 418 419 420 422 423

440 441 442 443 448 478 480

500 501 504 507 509 509 509 510 510 511 511 514 515 516

Tabel 13.15 Tabel 13.16 Tabel 13.17 Tabel 13.18 Tabel 13.19 Tabel 13.20 Tabel 13.21 Tabel 13.22

Tabel 13.23 Tabel 13.24 Tabel 13.25 Tabel 13.26 Tabel 13.27

Tabel 13.28 Tabel 13.29 Tabel 13.30

Tabel 14.1 Tabel 14.2 Tabel 14.3 Tabel 14.4 Tabel 14.5 Tabel 14.6 Tabel 14.7 Tabel 14.8 Tabel 14.9 Tabel 14.10 Tabel 14.11

Tabel 14.12

Tabel 14.13

Bezoeken aan uitvoeringen van podiumkunst, naar kunstvorm, 1989/'90-1997/'98 Belang dat men hecht aan vrije tijd en aan andere domeinen des levens, 1990, en de mate waarin men onvoldoende van de vrije tijd kan profiteren, 1993, in zestien Europese landen Deelname aan enkele vrijetijdsactiviteiten, in elf Europese landen, 1992 (in procenten) Enkele consumptieve bestedingen ten behoeve van de vrije tijd, per huishouden in veertien Europese landen, in euro's PPP, 1994 Voorzieningendichtheid in de horeca: aanwezigheid van restaurants en cafés in elf Europese landen, 1997 (in absolute aantallen, per miljoen inwoners en per 1.000 km2) Inkomend en uitgaand toerisme: aantallen per 1000 inwoners, gemiddelde uitgaven in US-dollars en herkomst- c.q. bestemmingsland, in zestien Europese landen, 1996 Sportdeelname in acht Europese landen, bevolking van 16 jaar en ouder, midden jaren negentig (aantal keren sport per jaar) Voetballers en voetbalsuccessen, (in absolute aantallen en naar aantal inwoners en aantal actieve voetballers), in zestien Europese landen, 1997 en 2000 (peiljaar aantallen inwoners en aantallen voetballers 1997, peiljaar aantal voetbalsuccessen medio 2000 Uitgaven van overheden en burgers aan sport, in US-dollars (koopkrachtpariteit), in elf Europese landen, begin jaren negentig Aanbod en oplage van dagbladen, aanbod van literaire titels van bibliotheken in zestien Europese landen, 1990/1995 Televisie en bioscoop in zestien Europese landen, 1998 Penetratiegraad van informatie- en communicatietechnologie en omzet van geluidsdragers (lp's, mc's en cd's) per hoofd van de bevolking in US-dollars, in zestien Europese landen, 1996 Filmrecettes naar land van herkomst (1998), omzet van geluidsdragers (1996) naar genre (cd's, lp's en voorbespeelde mc's) en opvatting dat cultuurbeleid een zaak is van de nationale overheid en niet van de Europese Unie 1995-1998 (in procenten, 1995) Aantal musea en kunstmusea in elf Europese landen, 1992 (in absolute aantallen en afgezet tegen inwonertal en oppervlakte) Aantal bezoeken aan musea en kunstmusea in tien Europese landen, 1992 (in absolute aantallen en afgezet tegen inwonertal) Cultuurparticipatie, percentage van de bevolking van 15-75 jaar dat in de afgelopen twaalf maanden museum of podium bezocht, waar mogelijk met verbijzonderingen voor jongeren en lager opgeleiden (afwijking van het landgemiddelde) in negen Europese landen, jaren negentig

Misdrijven waarvan proces-verbaal is opgemaakt door de politie en Koninklijke Marechaussee, in verzekeringstellingen en schuldigverklaringen, 1980-1998 (absoluut en per 100.000 inwoners) Aantal ondervonden delicten per 1.000 inwoners van 15 jaar en ouder, 1980-1998 Ingeschreven strafzaken openbaar ministerie, waaronder zaken tegen minderjarige verdachten, 1994-1997 (aantallen en indexcijfers; 1994 = 100) Kans op dader- en slachtofferschap van gewelds- en diefstaldelicten, naar achtergrondkenmerken en leefstijlindicatoren, jongeren van 12-19 jaar (in procenten) Directe materiële schade als gevolg van veelvoorkomende criminaliteit, 1992-1998 (x 1 miljoen gulden) Fysiek letsel en psycho-emotionele problemen als gevolg van de geweldsdelicten diefstal met geweld, bedreiging en mishandeling, 1992-1998 (in procenten van de aantallen slachtoffers) Aantal contacten van slachtoffers met Bureaus slachtofferhulp, 1990-1999 Percentage slachtoffers dat advies over slachtofferhulp krijgt, naar een aantal delicten en naar de behoefte aan hulp en opvang, 1998 Uitkeringen Schadefonds geweldsmisdrijven, 1990-1999 Slachtoffers van delicten onder de bevolking van 16 jaar en ouder in een aantal West-Europese landen en in de VS en Canada, 1995 en vergeleken met 1988 (in procenten en indexcijfers; 1988 = 100) Personen die slachtoffer werden van vier veelvoorkomende typen misdrijven: inbraak, zakkenrollerij en andere persoonlijke diefstal, beroving, en mishandeling en bedreiging, 1988/1991/1995 (in procenten van de onderzochte populatie) Perceptie van de kans op inbraak, gevoel van onveiligheid op straat en treffen van een of meer veiligheidsvoorzieningen aan de woning (inbraakalarm, sloten aan deuren en beveiliging van ramen), 1995 (in procenten die enigszins of zeer onveilig voelen) Groei van het gemiddelde criminaliteitscijfer in zes Europese landen en in de Verenigde Staten, 1961-1990 (in procenten)

517 522 523 525 526 527 528

530 531 532 534 535

537

538 539

541

553 554 558 562 564 564 566 568 569 572

573

574 575

xvii


viii

Dodelijk geweld (moorden en doden door vuurwapens) en huishoudens in bezit van een vuurwapen, 1995/1996 (per 100.000 inwoners) Trends in jeugdcriminaliteit en in geweldscriminaliteit van jongeren in verschillende Europese landen Indicatoren voor de drugsproblematiek in landen van de Europese Unie en enkele andere Europese landen, 1995-1998 Prioriteiten voor de afhandeling van kleine drugscriminaliteit in landen van de Europese Unie, 1999 Aangiftepercentages (gemiddelde van zes typen delicten bij de politie), tevredenheid met van de reactie politie, en tevredenheid met politieoptreden in de buurt (in procenten), 1995 Personeelsomvang van de politie en particuliere beveiliging per 100.000 inwoners, 1996 Aantal gevangenen per 100.000 inwoners, 1980-1998

577 579 581 584 585 586 587

Lijst van figuren Figuur S1 Figuur S2 Figuur S3 Figuur S4 Figuur S5 Figuur S7

Figuur 2.1 Figuur 2.2 Figuur 2.3 Figuur 2.4 Figuur 2.5 Figuur 2.6 Figuur 2.7 Figuur 2.8 Figuur 2.9 Figuur 2.10 Figuur 2.11

Kerklidmaatschap en wekelijkse kerkgang, 1998 (in procenten van de bevolking) BBP per hoofda en groei van het BBP per hoofd van de bevolkingb, 1990-1998 Relatieve volumeontwikkeling van uitkeringen beneden de pensioenleeftijd in negen landen, 1980-1997 Uitkeringsjaren naar type uitkering en niet-gepensioneerden zonder loonuitkering, per hoofd van de bevolking van 15 jaar en ouder, 1997 Onder- en oververtegenwoordiging van huishoudenstypen in eengezinswoningen en koopwoningen, 1996 Opvattingen over het huwelijk en overspel, en de acceptatie van homoseksualiteit, in een aantal Europese landen, 1994 (in procenten)

17 20 26 27 30 41

Bevolkingsgroei in Europese landen tussen 1990 en 2000 naar component Ontgroening en vergrijzing in Europa tussen 1999 en 2020 (mutatie in procentpunten) Aandeel van de 45-plussers in de potentiële beroepsbevolking 1999 en 2020 (in procenten) Aandeel van de 75-plussers in de bevolking van 65 jaar en ouder 1999 en 2020 (in procenten) Levensverwachting op 0-jarige en op 65-jarige leeftijd in 1980 en in 1996/'98 Jongeren naar leeftijdsklasse en huisvesting, 1995 (in procenten) Scores voor huwelijksaversie 1996/'98 Totaal vruchtbaarheidscijfer 1998 Voltooide vruchtbaarheid naar geboortegeneratie van de vrouw Gemiddelde leeftijd van de moeder bij de geboorte van het eerste kind 1970-97 Aandeel van de ongehuwd samenwonenden onder de paren voor de gehele bevolking en voor hoofden van huishoudens onder de 30 jaar (in procenten)

50 53 53 54 56 57 60 61 62 63

Figuur 3.1 Figuur 3.2 Figuur 3.3

BBP per hoofd, 1990-1998 Collectieve uitgavenquoten, 1990-1998 (in procenten van het BBP) Belastingquoten, 1990-1997 (in procenten van het BBP)

75 81 83

Figuur 4.1

Aandeel van werkgelegenheid in de sector 'overheid' in de totale werkgelegenheid in enkele Europese landen, 1980-1996 (in indexcijfers; 1980 = 100) Positie subnationale overheden in Europa, 1980 en 1996

Figuur 4.2

Figuur 5.1 Figuur 5.2 Figuur 5.3

Figuur 6.1 Figuur 6.2 Figuur 6.3 Figuur 6.4

Figuur 8.1 Figuur 8.2 Figuur 8.3 Figuur 8.4 Figuur 8.5

Vakbondsleden als percentage van het aantal werkenden, eind jaren negentig Percentage katholieken, protestanten en leden van overige kerkrichtingen, alsmede percentage dat minstens een keer per week ter kerke gaat, 1998 Betrokkenheid bij milieuorganisaties en demonstraties ten behoeve van het milieu, 1995 (in procenten)

We zouden beter af zijn als we weer op de traditionele manier gingen leven, 1996 (EG landen, in procenten) De man moet het geld verdienen, de vrouw moet het huishouden doen, 1997 (EG landen, in procenten) De balans tussen voordeel en nadeel van buitenlanders, EG landen, 1997 (in procenten) Zelfplaatsing op een racisme-schaal in de landen van de Europese Gemeenschap, 1997 (in gemiddelden, 1-10)

De relatie tussen inkomen per hoofd in US-dollars (koopkrachtpariteit) en de levensverwachting van mannen in 28 OESO-landen, 1996 Toename van de levensverwachting van vrouwen en het BBP per hoofd in 23 OESO-landen,1960-1996 (in indexcijfers; 1960 = 100) Procentuele toename van de levensverwachting van vrouwen en toename van de economische groei in de vijftien EU-landen, 1986-1996 ( in indexcijfers; 1986 = 100) De relatie tussen relatieve armoede (OESO-definitie) en de levensverwachting van vrouwen in veertien landen van de EU, 1994 Levensverwachting zonder beperkingen van vrouwen in acht landen, 1970-1995

65

112 119

132 133 136

166 168 175 179

240 241 242 243 247 xix

Figuur 8.6 Figuur 8.7 Figuur 8.8 Figuur 8.9 Figuur 8.10 Figuur 8.11 Figuur 8.12 Figuur 8.13 Figuur 8.14 Figuur 8.15 Figuur 8.16 Figuur 8.17 Figuur 8.18 Figuur 8.19 Figuur 8.20 Figuur 8.21 Figuur 8.22

xx

Levensverwachting van vrouwen, zonder (ernstige) beperkingen voor de twaalf EG-landen, 1994 Potentieel verloren levensjaren aan borstkanker, vrouwen < 70 jaar, 1960-1996 Potentieel verloren levensjaren aan longkanker, vrouwen < 70 jaar, 1960-1997 Potentieel verloren levensjaren aan zelfmoord, vrouwen < 70 jaar, 1960-1997 Potentieel verloren levensjaren aan ischemische hartziekten, mannen < 70 jaar, 1960-1997 Potentieel verloren levensjaren aan kanker, mannen < 70 jaar, 1960-1997 Potentieel verloren levensjaren aan verkeersongevallen met motorvoertuigen, mannen < 70 jaar, 1960-1997 Potentieel verloren levensjaren aan levercirrose, mannen < 70 jaar, 1960-1997 Stijging van de uitgaven voor gezondheidszorg per hoofd, 1980-1997 (in constante prijzen; 1980 = 100) Stijging van de uitgaven voor gezondheidszorg per hoofd, 1980-1997 (in constante prijzen; 1980 = 100) Stijging van de uitgaven voor gezondheidszorg per hoofd, 1980-1997 (in constante prijzen; 1980 = 100) Bruto binnenlands product en uitgaven voor de gezondheidszorg per hoofd in US-dollars, 1997 (beide in OESO-koopkrachtpariteiten) Het uitvoeren van medische onderzoeken op eigen initiatief, dan wel initiatief van de arts. Rangordening van landen in twee dimensies op basis van hoog/laagscores op 10 medische tests, 1996 Tevredenheid met de gezondheidszorg in EU-landen, 1996 Oordeel over het systeem van gezondheidszorg in EU-landen, 1996 Percentage dat vindt dat de overheid meer, hetzelfde of minder moet uitgeven voor gezondheidszorg, EU-landen, 1996 Uitgaven voor gezondheidszorg per hoofd (in $ koopkrachtpariteiten) en het percentage van de bevolking dat vindt dat de overheid meer voor gezondheid moet uitgeven, EU-landen, 1996

248 250 251 251 251 252 252 252 254 255 255 257 260 262 263 263 264

Figuur 9.1 Figuur 9.2 Figuur 9.3 Figuur 9.4 Figuur 9.5 Figuur 9.6 Figuur 9.7 Figuur 9.8 Figuur 9.9 Figuur 9.10 Figuur 9.11 Figuur 9.12 Figuur 9.13

UV-curve, 1973-1999 Nettoparticipatiegraad vrouwen Relatieve scores nettoparticipatiegraad, 1998 Relatieve scores werkloosheid, 1998 Nettoparticipatiegraad, 1990-1998 Nettoparticipatiegraad vrouwen, 1990-1998 Nettoparticipatiegraad mannen 55-64 jaar, 1990-1998 Werkloosheidspercentage, 1990-1998 Jeugdwerkloosheid, 1990-1998 Aandeel langdurig werklozen,1990-1998 Variatiecoëfficiënt Mutatie arbeidskosten en economische groei, 1990-1998 Mutatie arbeidskosten en arbeidsproductiviteit per arbeidsjaar, 1990-1998

282 292 299 301 303 303 303 304 304 305 306 309 310

Figuur 10.1 Figuur 10.2 Figuur 10.3 Figuur 10.4a Figuur 10.4b Figuur 10.5a Figuur 10.5b Figuur 10.6

Reïntegratie: actoren en beïnvloedende factoren Bruto uitgaven sociale zekerheid per hoofd van de bevolking, EU-landen en VS (1980-1997) Maximale netto-bijstand in de EU-landen en de Verenigde Staten, naar huishoudenstype (1997) Netto vervangingsratio's in de EU-landen en de Verenigde Staten, bij aanvang werkloosheid (1997) Netto vervangingsratio's in de EU-landen en de Verenigde Staten, na 5 jaar werkloosheid (1997) Relatieve volume-ontwikkeling in negen landen, naar risico (1980-1997) Relatieve volume-ontwikkeling in negen landen, naar risico en totaal (1980-1997) Uitkeringsjaren naar type, en niet-gepensioneerden zonder loon/uitkering, per hoofd van de bevolking van 15 jaar en ouder (1997)

335 354 356 357 357 360 362 370

Figuur 11.1 Schema 11.1

Macrowoonlastenquote, 1985-1995 (in procenten) Overzicht kenmerken verzorgingsstaat en woningmarkt

424 425


Uitval uit het voltijdonderwijs naar laatstgevolgd onderwijs, 1985-1997 (in procenten) Verwachte lengte van de schoolloopbaan in de EU in 1998 en (beperkt) 1990 (in jaren) Bevolking van 25-64 jaar naar opleidingsniveau, 1996 (in procenten) Gemiddeld opleidingsniveau van de bevolking van 25-64 jaar in de EU, naar leeftijd, 1996 (in jaren) Functionele geletterdheid van 16-64-jarigen in een aantal EU-landen en de Verenigde Staten en Canada, gemiddeld en naar opleidingsniveau, 1994-1995

441 470 471 473 475

Figuur 12.6 Figuur 12.7

Figuur 13.1 Figuur 13.2 Figuur 13.3 Figuur 13.4


De verhouding tussen het aantal universitair gediplomeerde mannen en vrouwen in EU- landen naar leeftijd, 1998 Uitgaven aan onderwijs in de Europese Unie, 1997(in procenten van het bruto binnenlands product)

476 481

Bezoek aan traditionele kunstvormen (museum, galerie, beroepstoneel, klassieke muziek en/of ballet), naar leeftijd, bevolking van 6 jaar en ouder, 1995 en 1999 (in procenten) Sportbeoefening, naar leeftijd, bevolking van 6 jaar en ouder, 1995 en 1999 (in procenten) Arbeidsvolume werknemers, 1969-1997 (in indexcijfers; 1969 = 100) Clustering (Princals) van veertien Europese landen, naar de vrijetijdsbesteding van ingezetenen

502 504 512 544

Gevoel van onveiligheid volgens verschillende vormen vermijdingsgedrag in de periode 1993- 1999 Verdachten van geweldsmisdrijven, in het Herkenningsdienstsysteem van de politie, naar delictcategorie en leeftijd, 1996 (in procenten) Het wijzen op slachtofferhulp door de politie, naar de gevolgen van slachtofferschap (in procenten) Geregistreerde vermogenscriminaliteit in een aantal West-Europese landen en in de Verenigde Staten, Canada en Japan, 1980-1997 (per 100.000 inwoners) Geregistreerde geweldscriminaliteit in een aantal West-Europese landen en in de Verenigde Staten, Canada en Japan, 1980-1997 (per 100.000 inwoners)

556 561 567 576 576

xxi

xii

Sociaal en Cultureel Rapport 2000

Recommend Documents