Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Samenwerking tussen algemeen ziekenhuis en GGZ Roxanne Izendooren Projectleider “ Vroegsignalering alcoholgebruik” 23 april 2012

Opdracht: Vragenlijst invullen Scoren vragen

0

1

2

3

4

Hoe vaak drinkt u alcohol?

nooit

Maandelijks of minder

2-4 keer per maand

2-3 keer per week

4 of vaker per week

Hoeveel drinkt u op een typische dag dat u alcohol gebruikt?

1-2

3-4

5-6

7-9

10 of meer

Hoe vaak drinkt u meer dan 6 glazen per gelegenheid?

nooit

Minder dan 1 per maand

maandelijks

Weekelijks

(bijna)dagelijks

Bron: MDR Stoornissen in het gebruik van alcohol 2009 2

Roxanne Izendooren, projectleider Diakonessenhuis Utrecht/Zeist

15-5-2012

Cijfers en feiten alcoholgebruik • Drinken op het platteland(81%) komt vaker voor dan in • • • •

verstedelijkte gebieden(71%) Per persoon werd in 2009 73 liter bier, 22 liter wijn en 4 liter gedestilleerd geconsumeerd De consumptie van bier neemt af en van wijn neemt toe Aantal 55-plusserds met een alcoholhulpvraag is sinds 1998 met 130 % gestegen(89 % gecorrigeerd voor vergrijzing) Totale sterfte aan alcoholgerelateerde aandoeningen ≈ 1000 gevallen per jaar Bron: Nationaal Preventie onderzoek 2009 en Stichting informatievoorzieningen zorg (IVZ) 200g

3


15-5-2012

Waar vinden we de meeste probleemdrinkers • Onder jongeren en jongvolwassenen • In de leeftijdsgroep van 16-24 jaar is 34,1 % mannen en 9,4% vrouwen probleemdrinker • Onder ongehuwde mannen (30,7%), gescheiden mannen (22,8%) en mannen zonder kinderen (26,5%) • Onder nooit gehuwde vrouwen (9,4%) en gescheiden vrouwen (4,5%) • Onder mannen (25,9%) en vrouwen (9,1%) die een dagopleiding volgen Bron: CBO 2009

4


15-5-2012

Risicofactoren ontwikkelen verslaving • • • • • • • • • • • • •

Belaste familieanamnese Vroeger alcoholgebruik Alcoholgebruik partner (verleden / heden) Mannelijk geslacht Eenzaamheid / isolement Veteraan Verzorgingshuis Leeftijdgebonden fysieke beperkingen Pijn Slapeloosheid Financiële problemen Stress Relatieproblematiek Roxanne Izendooren, projectleider Diakonessenhuis Utrecht/Zeist

15-5-2012

Probleemdrinker of verslaafd Stadia in de ontwikkeling van alcholisme • Sociale drinker: • Weinig problemen met alcohol • Drankgebruik onder controle • Drinken van alcohol als secundaire betekenis

• Eerste stadium: • • • •

Ontwikkeling van problemen gerelateerd aan alcoholgebruik Drinken tot men dronken is (black outs) Toenemende tolerantie Zoeken van gezelschap “zwaardere drinkers” en vermijden activiteiten waar geen alcohol gedronken wordt


15-5-2012

Probleemdrinker of verslaafd Stadia in de ontwikkeling van alcholisme • Middenstadium: • Onbeheersbare leefsituatie • Ontkennen van de problemen • Fors drinken om schuldgevoelens of gevoelens van depressie te onderdrukken • Ontwenningsverschijnselen

• Gevorderd stadium: • Dagelijks leven geheel onbeheersbaar • Toename depressie, slapeloosheid en evt psychische stoornissen • Medische problemen


15-5-2012

Classificatie van drinken Gematigd drinken: • vrouwen max. 14 glazen p.week en mannen max. 21 glazen p.week zonder dat er sprake is van 2 of meer opeenvolgende dagen dat vrouwen > 5 en mannen > 6 glazen alcohol p.dag drinken Overmatig drinken (NDM: geregeld drinken): • vrouwen 15-35 glazen p.week en mannen 22-50 glazen p.week

Excessief drinken (NDM: zwaar drinken): • vrouwen > 35 glazen p.week mannen > 50 glazen per week

» NDM = Nationaal Drugs Monitor


15-5-2012

Drinkadvies WHO • Drinkadvies volwassenen: • Mannen: max. 5 dagen per week max. 2 glazen • Vrouwen: max. 5 dagen per week max. 1 glas • Dus: 2 alcoholvrije dagen

• Drinkadvies ouderen: • max. 5 dagen per week max. 1 glas • Dus 2 alcoholvrije dagen


15-5-2012

Symptomen en effecten alcoholgebruik • • • • • • • • •

Geheugentekorten Maag-/darmstoornissen Hartklachten Hypertensie Leverpathologie Slaapproblemen Anemie Problemen door slechte voeding Problemen rond mobiliteit Roxanne Izendooren, projectleider Diakonessenhuis Utrecht/Zeist

15-5-2012

Alcoholmisbruik kost 2,6 miljard per jaar • kosten hulpverlening aan probleemdrinkers: 68 miljoen • Kosten algemene gezondheidszorg: 115 miljoen • Kosten voor werk: 1554 miljoen • Kosten voor misdrijven en overtredingen: 841 miljoen


15-5-2012

Er is een probleem!


15-5-2012

In de praktijk blijkt … • Een groot deel van mensen met alcoholproblemen is zich

niet bewust van hoge risico’s op alcoholafhankelijkheid en gezondheidsproblemen

• Veel alcoholverslaafden ontkennen hun alcoholprobleem en schamen zich ervoor

• Wie hulp zoekt weet vaak de hulp niet te vinden

• Instellingen voor verslavingszorg hebben een slecht imago


15-5-2012

Vroegsignalering en kortdurende interventies problematisch alcoholgebruik Diakonessenhuis & Centrum Maliebaan slaan handen in één


15-5-2012

Nut en noodzaak vroegsignaleren • Terugdringen hoge maatschappelijke kosten • Eerdere toeleiding tot hulpverlening • Terugdringen langdurige hulpverlening met weinig/geen resultaat • Winstmomenten t.a.v. vroegsignalering • • • •

Reductie van wachtlijsten verslavingszorg Parallelle hulpverlening Kortere begeleiding/hulpverleningstijd Beperken/voorkomen van gezondheidsschade


15-5-2012

Alcoholscreening op de SEH • Pilotproject 2011 • Doelgroep (18 – 99 jaar) • Alcoholgerelateerd letsel • Alcoholgerelateerde aandoening • Alcoholintoxicatie

• Screening vindt plaats door arts-assistenten • Screeningsinstrument: Audit – C Roxanne Izendooren, projectleider Diakonessenhuis Utrecht/Zeist

15-5-2012

Screeningsinstrument AUDIT-C Scoren vragen

Hoe vaak drinkt u alcohol?

Hoeveel drinkt u op een typische dag dat u alcohol gebruikt?

Hoe vaak drinkt u meer dan 6 glazen per gelegenheid?

0

1

2

3

4

nooit

Maandelijks of minder

2-4 keer per maand

2-3 keer per week

4 of vaker per week

1-2

3-4

5-6

7-9

10 of meer

nooit

Minder dan 1 per maand

maandelijks

Weekelijks

(bijna)dagelijks

Afkappunt bij mannen 5 en bij vrouwen 4. Ouderen boven de 60 ook 4. Kinderen onder de 18 ook 4. Bron: MDR Stoornissen in het gebruik van alcohol


15-5-2012

Verwijzing alcoholconsulent CMB • 2 dagen per week alcoholconsulent CMB aanwezig • Verwijzing door SEH, polikliniek, 2e lijnspsychiater en kliniek

• Alcoholconsulent onderdeel van “POP-poli” (eind 2012)


15-5-2012

Kortdurende interventies • Adviesgesprekken van 5 tot 30 minuten > voorlichtingsmateriaal • Niet alleen door alcoholconsulent… • Bestaat uit: • Geven van feedback over (excessief) alcoholgebruik • Geven van advies en opties voor gedragsverandering • Bespreken van keuze voor en mogelijkheden tot verandering van het gebruik • Keuze minder/niet te drinken en bespreken van hoogrisico situaties en gedragsalternatieven


15-5-2012

Cijfers en feiten project • Draagvlak bij medisch specialisten is essentieel bij de

• • • • •

uitvoering van vroegsignalering alcoholgebruik Medisch specialisten vinden het bespreekbaar maken van (overmatig) alcoholgebruik lastig en zien het niet als hun taak In 9 maanden tijd 200 patiënten gescreend AUDIT-C 87 patienten face tot face / telefonisch consult 13 patienten verwezen voor behandeling 2 patienten verwezen voor detox


15-5-2012

Stelling Vroegsignalering blijft de taak van de 1e lijn gezondheidszorg


15-5-2012

Filmpje • www.metropolistv.nl alcoholgebruik wereldwijd


15-5-2012

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp

Recommend Documents