vrijdag 15 juni :26:05 Midden-Europese zomertijd H6 Zuren en basen 4havo voorjaar 2012

LRB

H6 Zuren en basen 4havo – voorjaar 2012

vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd

LRB

Toetsing in periode 4 !   6 juni !   DTM-T zuur/base t/m §6.6 !   Tabel 6.10,6.13,6.17 en pH-berekeningen

(zoals in vragen 14,15,26 en 27)

!

Toetsweek einde periode !   TW441 H1 t/m 6 100min


pH (zuurgraad)

LRB


LRB

Effect op tanderosie


LRB

Zuren en basen !   Zuren en basen zijn elkaars tegenovergestelde !   Een maat voor de concentratie zuur of base is de pH

(zuurgraad) !   Meestal tussen 0 en 14

!   pH < 7 noemen we zure oplossingen !   pH > 7 noemen we basische oplossingen !   pH = 7 is neutraal (zuiver water)


LRB

§6.2 De pH van een oplossing !   pH meten van een oplossing !   Lakmoespapier (rood en blauw) !   Universeel indicatorpapier !   pH-meter !   Indicatoren (volgende slide) Universeel indicatorpapier pH-meter (pH-elektrode)


Rood lakmoespapier

LRB

Lakmoespapier !   Rood lakmoespapier !   Kleurt rood: zure oplossing of neutrale oplossing !   Kleurt blauw: basische oplossing !   Blauw lakmoespapier !   Kleurt blauw: basische oplossing of neutrale oplossing !   Kleurt rood: zure oplossing

!   Hoe kun je zeker weten of iets een zure oplossing is? !   Hoe kun je zeker weten of iets een basische oplossing is? !   Hoe kun je weten of iets een neutrale oplossing is? vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd

LRB

Zuur-base-indicatoren !

Binastabel 52

!   Omslagtraject

!   Voorbeeld: methylrood !   Rood betekent pH < 4,8 !   Geel betekent pH > 6,0 !   Mengkleur betekent 4,8 < pH < 6,0


LRB

Geef het pH-gebied Voorbeeld !

Broomthymolblauw kleurt geel !   De pH < 6,0

Opdrachten !

Broomkresolgroen kleurt blauw

!

Fenolftaleïen kleurt paarsrood

!

Kresolrood kleurt geel en thymolblauw kleurt rood


LRB

Experiment 6.1 !   In welk pH-gebied ligt de pH van een oplossing? !   Rood lakmoespapier !   Blauw lakmoespapier

Fenolftaleïen ! Bromthymolblauw !   Drie strookjes universeel indicatorpapier !


LRB

§6.3 Zuren !   Demonstratie-experiment 6.2 !   Bespreken vragen en opdrachten

!   Demonstratie-experiment 6.3 !   Bespreken vragen en opdrachten


LRB

§6.3 Zuren 1 !   Door een zuur in water op te lossen verandert de pH !   De pH wordt lager !   Een zuur in water geleidt de stroom !   Er ontstaan ionen (geladen atomen)

!   Er bestaan zwakke en sterke zuren !   Bij zwakke zuren onstaat er een evenwichtsreactie !   Bij sterke zuren ontstaan er alleen maar ionen


LRB

§6.3 Zuren 2 !

Meerwaardige zuren !   Eenwaardig zuur: zuur dat één H+ kan afstaan !   Tweewaardig zuur: zuur dat twee H+ kan afstaan !   Driewaardig zuur: zuur dat drie H+ kan afstaan

!   Opdracht !   Waterstofchloride is een éénwaardig zuur !   Zwavelzuur is een …waardig zuur !   Azijnzuur is een …waardig zuur !   Fosforzuur is een …waardig zuur vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd

LRB

§6.3 Zuren 3 !   Het deeltje dat er voor zorgt dat een oplossing zuur

wordt is een H+-ion !   Een H+-ion is een proton

!   Een zuur is een deeltje dat een H+-ion kan afsplitsen !   Een zwak zuur splitst de H+ niet makkelijk af !   Een sterk zuur splitst de H+ volledig af

!   Een sterk zuur staat in Tabel 49 boven H3O+ !   Een zwak zuur staat in Tabel 49 onder H3O+


LRB

§6.3 Zuren 4 !   Notatie oplossing van zwak zuur: HZ(aq) !   Notatie oplossing van sterk zuur: H+ (aq) + Z- (aq)

!   Notatie reactievergelijking zwak zuur met water:

evenwichtspijl !   Notatie reactievergelijking sterk zuur met water:

enkele pijl


LRB

Bekende zuren !   Tabel 6.10 in het boek op bladzijde 145 !   Samen maken vragen 8 en 9

!   Weektaak t/m 13


LRB

§6.4 pH-berekeningen aan zure oplossingen !   pH = -‐log [H+] !   [H+] = 10-‐pH !   Regel: Aantal signiﬁcante cijfers van de

concentra>e zijn het aantal decimalen in de pH (en andersom)


LRB

Oefenen met pH-berekeningen !   Bereken de pH van een 0,56M oplossing van HCl

HCl H+ + ClpH = -log (0,56) = 0,25 !   Bereken de pH van een 1,34M oplossing van H2SO4

H2SO4  2H+ + SO42pH = -log (2 x 1,34) = -0,428


LRB

Oefenen met pH-berekeningen !   Bereken de [H+] in zoutzuur met pH = 3,12

[H+] = 10-3,12 = 7,6 10-4 mol L-1 !   Bereken de [H+] in zwavelzuur met pH = 3,12

[H+] = 10-3,12 = 7,6 10-4 mol L-1 !   Bereken de [H+] in een onbekend zuur met pH = 3,12

[H+] = 10-3,12 = 7,6 10-4 mol L-1


LRB

Oefenen met pH-berekeningen Jari maakt een 1,0L oplossing van zoutzuur. De oplossing heeft een pH van 3,47 Hoeveel gram HCl is er in de oplossing opgelost? [H+] = 10-3,47 = 3,4 10-4 mol L-1 Molverh. H+ : HCl is 1:1  3,4 10-4 mol HCl Molmassa HCl: 36,46g mol-1 36,46 g 1,000 mol vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd

36,46 x 3,4 10-4 / 1,000 = 1,2 10-2 g HCl 3,4 10-4 mol

LRB


YouTube (14:28): http://www.youtube.com/watch?v=scBR27Fz4KY

LRB

§6.5 Basen !   Een base is een deeltje dat één of meer H+-ionen kan

opnemen. !   Alle basische oplossingen bevatten OH--ionen !   OH--ionen ontstaan als een base in contact komt met

water


LRB

§6.5 Basen !   Sterke base !   In de formule van een oplossing alleen de deeltjes !   Voorbeeld: oplossing van natriumhydroxide in water (natronloog) Na+ + OH-

!   Zwakke base !   In de formule van een oplossing alleen de opgeloste base zelf !   Voorbeeld: oplossing van ammoniak in water (ammonia) NH3 (aq)


LRB

§6.6 pH-berekeningen aan basische oplossingen !

pOH = -‐log [OH-‐]

!   [OH-‐] = 10-‐pOH !   pH + pOH = 14 (T= 298K)


LRB


Youtube (2:33): http://www.youtube.com/watch?v=QpXJ_Vh16pY

LRB

Bespreken opdrachten !   Afwisselen opdrachten met lezen tekst in paragraaf

(studeren)

Te bespreken opdrachten !   §6.4: 16 en 17 !   §6.5: 20 t/m 24 !   §6.6: 28 en 29


LRB

Oefenen met pH-berekeningen !   Een leerling voegt 25 mL 0,345 M zoutzuur toe aan 70

mL 0,27 M verdund salpeterzuur. Bereken de pH van de nieuwe oplossing.


LRB

Oefenen met pH-berekeningen !   Een leerling voegt 25 mL 0,345 M zoutzuur toe aan 70 mL 0,27

M verdund salpeterzuur. Bereken de pH van de nieuwe oplossing. !   In 25 mL 0,345 M zoutzuur zit (HCl : H+ is 1:1)

0,345 mol 1,00 L

0,345 x 0,025 = 8,6 10-3 mol H+ 0,025 L

!   In 70 mL 0,27 M verdund salpeterzuur zit (HNO3 : H+ is 1:1)

0,27 mol 1,00 L vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd

0,27 x 0,070 = 1,9 10-2 mol H+ 0,070 L

LRB

Oefenen met pH-berekeningen !   Een leerling voegt 25 mL 0,345 M zoutzuur toe aan 70

mL 0,27 M verdund salpeterzuur. Bereken de pH van de nieuwe oplossing.

!   In 25 +70 = 95 mL zit 8,6 10-3 + 1,9 10-2 = 2,8 10-2

2,8 10-2 mol

2,8 10-2 x 1,00 / 0,095 = 0,29 mol L-1 H+

0,095 L

1,00 L

!   pH = -log [H+] = - log (0,29) = 0,54


LRB

Oefenopgaves Rodekoolsap 2011-II 16.  Scheidingsmethodes •  Extraheren (scheiden op basis van verschil in …) • 

Filtreren (scheiden op basis van verschil in …)

17.  pH = - log [H+] => [HCl] : [H+] => 1:1

pH = - log (0,2) = 0,7 18.  Azijnzuur is een zwak zuur. Het is slechts gedeeltelijk in

ionen gesplitst. Als de molariteit van een sterk en een zwak zuur gelijk is staat een sterkzuur al zijn H+ af.


LRB

Oefenopgaves Rodekoolsap 2011-II 19.  Ba(OH)2  Ba2+ + 2 OH-. 20.  De kleur verandert van groen naar blauw, omdat bij

verdunnen van een basische oplossing de pH richting 7 verschuift.


LRB

Oefenopgaves Wijnbederf 2008-II 34.  Nog niet behandeld 35.  [H+] = 10-pH = 10-3,18 = 6,6 10-4 36.  200 mg SO32-

32,06 + 3x16,00 = 80,06 200 10-3 g 1,000 mol

200 10-3 x 1,000 / 80,06 = 2,498 10-3 mol SO32-

Molverhouding SO32- : O2 is 2:1  2,498 10-3 / 2 = 1,249 10-3 mol O2 2x16,00 = 32,00 g

1,249 10-3 x 32,00 / 1,00 = 4,0 10-2 g => 40 mg O2

1,000 mol

1,249 10-3 mol


LRB

Oefenopgaves Wijnbederf 2008-II 37.  ADI-waarde sulfiet: 0,7 mg per kg

In twee glazen wijn zit: 2 x 120 = 240mL => 0,240L wijn 200 mg => 0,200g

0,240x0,200/1,00 = 4,8 10-2 g SO32-

1,00 L

0,240L

80,06 g 1,000 mol

4,8 10-2 g 4,8 10-2 x 1,000 / 80,06 = 5,996 10-2 mol SO32-


LRB

Oefenopgaves Wijnbederf 2008-II 37.  Molverhouding SO32- : SO2 is 1:1 -> 5,996 10-2 mol SO2

64,06g

5,996 10-2 x 64,06 / 1,000 = 0,03841 g SO2 -> 38,41mg

1,000 mol

5,996 10-2 mol SO2

38,41 mg SO2 in iemand van 62 kg betekent 38,41 / 62 = 0,62 mg SO2 per kg. Dit is minder dan de ADI-waarde van 0,7 mg per kg. 38,41 mg

38,41 x 1,0 / 62 = 0,62

62 kg

1,0 kg


LRB

Oefen-DTM Naam

Formule

Waterstofchloride H2O + CO2 Verdund zwavelzuur CH3COOH (aq) Waterstofcarbonaation Acetaation (ethanoaation) Ethaanzuur 2) Bereken de [H+] in een oplossing met pH = 4,562 3) Bereken de [OH-] in een oplossing met pH = 8,4 4) Berekene de pH van een 0,235M zwavelzuuroplossing? vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd

LRB

Oefen-DTM Naam

Formule

Waterstofchloride

HCl

Koolzuur / Koolzuurhoudend water

H2O + CO2

Verdund zwavelzuur

2H+ + SO42-

Azijn / Azijnzuuroplossing

CH3COOH (aq)

Waterstofcarbonaation

HCO3-

CH3COO-

Acetaation (ethanoaation)

Ethaanzuur

CH3COOH

2) [H+] = 10-pH = 10-4,562 = 2,74 10-5 3) pOH = 14-8,4 = 5,6; [OH-] = 10-pOH = 10-5,6 = 3 10-6 4) Zwavelzuuroplossing: 2H+ + SO42-. Verhouding H2SO4 : H+ 1:2. 2 x 0,235 = 0,470 mol L-1 H+. pH = - log [H+] = -log(0,470) = 0,328 vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd

LRB

§6.7 Zuur-basereacties !

Een zuur staat een H+ af en een base neemt een H+ op. Kortom er kan een reac>e optreden tussen een zuur en een base. Een zuur-‐basereac>e


LRB

VOORBEELD1: Geef de vergelijking van de reac>e tussen zoutzuur en ammoniak. !

Stap 1: Wat zijn de formules; !   H+(aq) + Cl-‐(aq) en NH3(aq)

!

Stap 2: Zijn er zuren en basen? !

!

Ja; zuur = H+(aq), base = NH3(aq)

Stap 3: Geef de vergelijking; !   H+(aq) + NH3(aq) à NH4+(aq)

!

Stap 4: Controleer of elementenbalans (deeltjes) en ladingsbalans kloppen !

!

Ja; Deeltjes ok. Ladingsbalans: links 1+, rechts 1+

Stap 5: Controleer of er geen neerslagreac>e plaatsvindt !   NH4+ en Cl-‐ à geen neerslag (tabel 45)


LRB

VOORBEELD2: Geef de vergelijking van de reac>e tussen een overmaat verdund salpeterzuur en calciumcarbonaat !

Stap 1: Wat zijn de formules; !   H+(aq) + NO3-‐(aq) en CaCO3(s)

!

Stap 2: Zijn er zuren en basen? !

!

Ja; zuur = H+(aq), base = CO32-‐-‐deeltje in CaCO3(s)

Stap 3: Geef de vergelijking; !   CO32-‐ kan twee H+ opnemen. Dit gebeurt ook ivm de

overmaat: 2H+(aq) + CaCO3(aq) à Ca2+(aq) + H2O + CO2

!

Stap 4: Controleer of elementenbalans (deeltjes) en ladingsbalans kloppen !

!

Ja; Deeltjes ok. Ladingsbalans: links 2+, rechts 2+

Stap 5: Controleer of er geen neerslagreac>e plaatsvindt


!   Ca2+ en NO3-‐ à geen neerslag (tabel 45)

LRB

Voorbereiding !

Stel de reactievergelijkingen op voor experiment 6.6


vrijdag 15 juni :26:05 Midden-Europese zomertijd H6 Zuren en basen 4havo voorjaar 2012

Recommend Documents