week 17 – 20 april 2015 – handleiding niveau B
Handleiding niveau B
Volgende week is er geen aflevering van Nieuwsbegrip, omdat veel scholen dan al meivakantie hebben. Mocht uw school nog niet vrij zijn, dan kunt u de les over 4 en 5 mei eventueel ook volgende week behandelen, na Koningsdag. Deze week zou u ook kunnen kiezen voor een strategieles of een tekstsoortenles om een keer apart aandacht te besteden aan één van de strategieën of tekstsoorten. U vindt deze lessen bij Download & Print op www.nieuwsbegrip.nl, achter het tabblad Strategielessen of Tekstsoortenlessen. Nog een tip: het nieuwe vakantieboek van Nieuwsbegrip is weer te downloaden.
De Nieuwsbegripbieb Achteraan deze handleiding vindt u een lijstje met titels van informatieve en fictieboeken, die aansluiten bij het onderwerp van de Nieuwsbegriples. De boeken zijn geschikt voor leerlingen van diverse leeftijden en met diverse leesniveaus. Op de website van Jeugdbieb vindt u bovendien leuke filmpjes, apps en interessante websites over het Nieuwsbegriponderwerp. Ga naar: www.jeugdbieb.nl/nieuwsbegrip
Onderwerp
70 jaar bevrijding
Strategie
vragen stellen (laatste keer in week 10: Oehoe in Purmerend)
Sleutelschema
venndiagram
Intelligenties
verbaal-linguïstische (woordknap) en intrapersoonlijke intelligentie (zelfknap)
Clib-niveau
61/8
Leesles andere tekstsoort
gedichten
Woorden uit de basisteksten op Nieuwsbegrip XL:
de afloop
opdat
de bezinning
beëindigen
stilstaan bij
van overheidswege
omkomen
het monument
capituleren
de kranslegging
namens
de ambassadeur
stilstaan bij
zich overgeven
het bereik
vanzelfsprekend
de bondgenoot
het uithangbord
de vrijheid
aansprekend
de participatie
ontsteken
het respect
pleiten
pagina 1 van pagina 7 1 van 7
week 17 – 20 april 2015 – handleiding niveau B
het startsein
in het algemeen
kleinschalig
de festiviteit
toegankelijk
wellicht
Voor elke leerling: ●
de tekst Bijna meivakantie: tijd van herdenken en vieren (niveau B);
●
bijbehorende opdrachten voor niveau B;
●
het stappenplan met woordhulp (op de website bij Download & print, tabblad Stappenplannen);
●
het stappenplan Luisteren en kijken (op de website bij Download & print, tabblad Stappenplannen) voor de scholen die de filmpjes gebruiken;
●
eventueel rolkaarten voor de leerlingen (op de website bij Download & print, tabblad Overig).
Neem de algemene handleiding door, als u voor het eerst met Nieuwsbegrip werkt (op de website bij Download & print, tabblad Handleidingen). Nieuwsbegrip biedt ook lessen aan voor schrijfonderwijs. Eenmaal in de twee weken verschijnen twee schrijflessen, op niveau A en B. Deze week zijn er wel schrijflessen. U kunt de lessen vanaf woensdagochtend 22 april downloaden op www.nieuwsbegrip.nl.
klassikaal/ drietallen
Tekst lezen en vragen stellen: Doe het voorspellen van de inhoud van de tekst hardop denkend voor of laat leerlingen dat doen. Neem de uitleg gezamenlijk door. Demonstreer het stellen van vragen bij de inleiding met behulp van de digibordtool. Vragen die je bij de inleiding kunt stellen zijn bijvoorbeeld: •
Waarom vieren we op 5 mei de bevrijding van Nederland?
•
Waarom vinden mensen die de oorlog niet hebben meegemaakt het wel belangrijk om te herdenken en te vieren?
Laat de leerlingen vervolgens in drietallen werken volgens de uitgangspunten van actief lezen. (Meer weten? Bekijk het filmpje op www.nieuwsbegrip.nl bij Tips & trucs, Word een pro.) Bespreek alleen de vragen en antwoorden die in een groepje aanleiding geven tot discussie.
pagina 2 van pagina 7 2 van 7
week 17 – 20 april 2015 – handleiding niveau B
Een venndiagram maken: drietallen
Weten de leerlingen nog hoe een venndiagram werkt? De leerlingen moeten zelf in de tekst naar de informatie zoeken die in het schema past. Geef eventueel aan hoeveel elementen de leerlingen op zijn
venndiagram
minst moeten opnemen in het schema. Antwoorden: Zie het antwoordenblad voor de leerlingen. Vragen over de tekst beantwoorden: De leerlingen beantwoorden
drietallen
de vragen in groepjes. Antwoorden: Zie antwoordenblad voor de leerlingen. Een gedicht lezen en schrijven
individueel/drietallen
De leerlingen lezen een gedicht dat geschreven is voor de dichtwedstrijd Dichter bij 4 mei in 2007. Ze schrijven zelf een naamdicht of elfje over vrijheid of 5 mei. Laat de leerlingen die dat willen hun gedicht voordragen. Bij Nieuwsbegrip zijn we ook benieuwd: van een mooi gedicht kunt u een foto maken en deze twitteren naar @nieuwsbegrip. De mooiste gedichten krijgen een plekje op ons Pinterestbord. U kunt de kijk- en luistervragen bij het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal downloaden bij Download & print van deze week.
………………………………………………………………………………………………………………………………
de bondgenoot = iemand die je helpt of met wie je samen iets wilt bereiken aansprekend = pakkend het respect = eerbied en waardering ………………………………………………………………………………………………………………………………
de bondgenoot = iemand die je helpt of met wie je samen iets wilt bereiken aansprekend = pakkend het respect = eerbied en waardering
pagina 3 van pagina 7 3 van 7
week 17 – 20 april 2015 – handleiding niveau B
Het venndiagram zou als volgt ingevuld kunnen zijn:
4 mei •
Nationale Dodenherdenking
•
herdenken
•
vlag halfstok
•
20.00 uur twee minuten stilte
•
krans leggen door koning en koningin
•
5 mei
•
belangrijke dagen
•
Tweede Wereldoorlog
•
vlag
•
meivakantie
dichtwedstrijd Dichter bij 4 mei
•
volkslied zingen
•
Bevrijdingsdag
•
vieren: dat we bevrijd zijn en in vrijheid mogen leven
•
vlag gehesen
•
veel mensen vrij
•
bevrijdingsfestivals
•
1945: bespreken van de voorwaarden voor capitulatie
1. C. met het doel dat 2. figuurlijk; denken en praten over 3. de overgave 4. B. Bij de dodenherdenking gaat het bij de meeste Nederlanders om oorlogsslachtoffers die in alle oorlogen en vredesmissies gevallen zijn.
pagina 4 van pagina 7 4 van 7
week 17 – 20 april 2015 – handleiding niveau B
De Nieuwsbegripbieb – Titels bij week 17
In verzet : Hannie Schaft strijdt tegen de Duitse bezetter Jansen, Sunny Voor kinderen van 10 t/m 12 jaar B-boek Alle studenten moeten zich in 1943 houden aan de Duitse regels en wetten. Hannie Schaft weigert dit; zij sluit zich aan bij het verzet.
Ik kan nog steeds niet vliegen Woltz, Anna Voor kinderen van 10 t/m 12 jaar B-boek Luuk gaat naar Denemarken om aan te sterken na de hongerwinter. Drie maanden lang mag hij lui in het gras liggen en bessen met room eten. Maar op de boerderij zijn twee meisjes met een geheim; voor de Nederlandse Ida en de Deense Kirsten is de oorlog nog niet voorbij. Kan Luuk Ida en Kirsten helpen?
Oorlogsgeheimen Vriens, Jacques Voor kinderen van 10 t/m 12 jaar B-boek
Nergens meer veilig Heerze, Jan Voor kinderen van 10 t/m 12 jaar B-boek
Het Zuid-Limburgse dorpje waar Tuur woont, is bezet door de Duitsers. Tuur en zijn buurmeisje Maartje vinden dit erg spannend. Wie is in het dorp nog te vertrouwen?
17 september 1944: Arnhem wordt gebombardeerd, er wordt gevochten om de brug over de Rijn. 'Rotoorlog, wanneer is die nou een keer afgelopen?' Maaike gaat met haar moeder, broertje en klasgenoot Jelle op de vlucht. Net als veel andere mensen uit de stad.
Anna is er nog Vos, Ida Voor kinderen van 11 t/m 13 jaar B-boek
Vergeten Oorlog Voor kinderen van 10 t/m 12 jaar B-boek
Anna heeft zich in de Tweede Wereldoorlog steeds verborgen gehouden, want ze is een Joods meisje. Het valt na de oorlog niet mee om weer te vertrouwen op andere mensen. Een gevoelig verhaal over een hele verwarrende tijd.
Tien verhalen over kinderen uit verschillende landen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt.
De nacht van 2 april Simoen, Jan Voor kinderen van 11 t/m 13 jaar B-boek
Anna's oorlog Nolet, Beatrijs Voor kinderen van 11 t/m 13 jaar B-boek
Joris speelt met zijn vrienden vaak in de duinen van een Belgisch kustplaatsje. Ze spelen soms in bunkers en op andere verboden plekken. In de zomervakantie vindt Joris tussen de spullen van zijn vader een oude foto uit de oorlog. Zo wordt het een zomer om nooit te vergeten.
Anna mag niet met haar nieuwe buurjongen Borre omgaan. Het heeft iets met de oorlog te maken. Maar wat? Daar moet Anna zelf achter zien te komen.
Het begin van de bevrijding : D-day Hynson, Colin Voor kinderen van 11 t/m 14 jaar J-boek
Werken voor de vijand Dam, Arend van Voor kinderen van 11 t/m 13 jaar B-boek
Informatie over de invasie van de geallieerde legers tijdens de Tweede Wereldoorlog op de kust van Normandië. Korte hoofdstukken en voorzien van veel foto's in kleur.
Jori vertelt over zijn opa die als dwangarbeider in Duitsland verschrikkelijke dingen heeft beleefd. Opa praat liever niet meer over die oorlog.
pagina 5 van pagina 7 5 van 7
week 17 – 20 april 2015 – handleiding niveau B
Bajaar Heesen, Martha Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek Julia en haar vijf zusjes wonen bij oma. Hun moeder is overleden en vader is niet teruggekomen na de oorlog. Op een dag verschijnt er een paard bij de boerderij.
13 in de oorlog : hoe kinderen de Tweede Wereldoorlog beleefden Hoffmann, Hein Voor kinderen vanaf 12 jaar J-boek Bij de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog vertellen gewone Nederlandse mensen hoe zij als kind de oorlog hebben beleefd. Het boek is gebaseerd op de televisieserie 13 in de Oorlog.
De hemel van Heivisj Lindelauf, Benny Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek
Kind in de oorlog : angst en avontuur Voor jongeren vanaf 12 jaar J-boek
Fing Boon, dochter uit een groot, arm eenoudergezin in Zuid-Limburg, kan goed leren. Toch moet ze aan het werk bij een rijke familie.
Zestien mensen vertellen wat zij als kind meemaakten tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland.
Het gestolen huis Stockum, Hilda van Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek
Het Achterhuis : dagboekbrieven 12 juni 1942-1 augustus 1944 Frank, Anne Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek
Het leven Janna, lid van de Hitlerjugend in Duitsland, verandert totaal als ze tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Amsterdam verhuist.
Anne Frank is een joods meisje, dat in de Tweede Wereldoorlog met haar ouders, zusje en anderen ondergedoken is in een achterhuis op een Amsterdamse gracht. Ze schrijft in haar dagboek over alles wat haar van haar 13e tot haar 15e jaar bezighoudt.
Schimmen uit het verleden Engelen, Theo Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek
Oorlogswinter Terlouw, Jan Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek
In hun nieuwe huis ontdekt Sander op zolder een geheime kamer waar tijdens de Tweede Wereldoorlog twee joodse jongens waren ondergedoken.
De 15-jarige Michiel maakt de oorlogswinter 1944-1945 door. Hij raakt betrokken bij het verzet en komt voor gevaarlijke opdrachten te staan. Hij voelt zich daarin heel eenzaam, want hij mag niemand in vertrouwen nemen
Anne Frank, mijn beste vriendin : het verhaal van Hanneli Goslar Gold, Alison Leslie Voor jongeren vanaf 12 jaar J-boek
Terug in bezet gebied Gils, Ad van Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek
Hannah vertelt over haar vriendschap met haar buurmeisje Anne Frank. In de tweede wereldoorlog worden Hannah en haar familie opgepakt en naar een concentratiekamp gebracht. Daar ontmoet ze later Anne weer. Maar Anne overleeft de oorlog niet. Hannah wel en zestig jaar later vertelt zij haar verhaal.
Dirk en zijn vrienden zitten in het verzet. In de laatste winter van de oorlog hebben ze nog heel wat te verduren.
pagina 6 van pagina 7 6 van 7
week 17 – 20 april 2015 – handleiding niveau B
Vrijheid geef je door! : nationaal aandenken Voor kinderen van 9-12 jaar J-boek
Gevangen vogel Lazoe, Ria Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek
Allerlei aspecten van oorlog, vrede en vrijheid komen aan bod. Met aandacht voor de traditie en betekenis van herdenken. Klein boekje met veel foto's.
Nina ziet het voor haar ogen gebeuren. Duitse soldaten duwen haar vader en moeder in een overvalwagen en rijden weg. Waarheen? Waarom? Zal ze haar ouders terugzien? Op weg naar de bevrijding : waar gebeurd verzetsverhaal Wiersema, Bert Voor jongeren vanaf 12 jaar C-boek Dirk Albada, een jonge onderwijzer in Gouda, raakt in de Tweede Wereldoorlog betrokken bij het verzet. Gebaseerd op feitelijke gebeurtenissen.
pagina 7 van pagina 7 7 van 7
