Vragen ex artikel 37 Reglement van Orde van de gemeenteraad Onderwerp: bestuurlijke overname Stichting Binnensportaccommodaties Heerhugowaard Heerhugowaard, 22 december 2012. Aan: de voorzitter van de raad, d.t.k. van de raadsgriffier
Geachte Voorzitter, Tijdens de raadsvergadering van 18 december jl. zijn over voornoemd onderwerp door mij aan het college diverse vragen gesteld die onbeantwoord zijn gebleven. Met tevens een beroep op artikel 169 van de Gemeentewet verzoek ik u thans onderstaande vragen schriftelijk te doen beantwoorden. 1.
A G H oprichting van en de deelneming in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigingen en onderlinge waarborgmaatschappijen, indien dat in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar D Vragen: 1a. Op grond waarvan, kan het college desondanks staven, eventueel aan de hand van jurisprudentie, dat voortvloeiend uit dit wetsartikel ook het overnemen van een bestuur van een stichting behoort tot de bevoegdheid van het college?
Antwoord vraag 1a Artikel 160 lid 2 Gemeentewet bepaalt dat het college, onder bepaalde voorwaarden, kan overgaan tot oprichting van en de deelneming in o.a. stichtingen. Wat onder deelneming moet worden verstaan, is niet in de Gemeentewet omschreven. In de literatuur wordt er van uit gegaan dat het bij deelneming in de zin van artikel 160 Gemeentewet gaat om een eigensoortige publiekrechtelijke kwalificatie van een samenstel van omstandigheden die maken dat de gemeente vanuit het publieke belang voor langere tijd bij een rechtspersoon is betrokken. In den lande wordt dit aldus geïnterpreteerd dat de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang moet hebben in de betreffende rechtspersoon. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: het hebben van een zetel in het bestuur, het hebben van stemrecht, of het kunnen uitoefenen van invloed door aanwijzing van bestuursleden. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld aan de betreffende rechtspersoon.
Gemeente Heerhugowaard verleent subsidie aan SBH. Met het zitting nemen in het bestuur van de Stichting is voldaan aan bovenstaand criterium. 1b. Gelet op een mogelijke belangenverstrengeling, verzoek ik hierbij mij tevens mee te delen op grond waarvan het door drie wethouders overnemen van het bestuur van een stichting hier in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang. Ik vraag dit vooral omdat dit in de wet als een vereiste geldt. Die laatste vraag klemt temeer, omdat collegeleden hun bevoegdheid aan de Gemeentewet ontlenen en bestuurders van een stichting aan de statuten van de stichting. Datzelfde geldt overigens ten aanzien van hun verplichtingen. Antwoord vraag 1b Hoewel dit niet expliciet uit het raadsvoorstel d.d. 4 december 2012 blijkt, is het de intentie geweest van het college om de rechtspersoon gemeente Heerhugowaard als enig bestuurder van SBH aan te laten treden. Formeel is het de burgemeester die de rechtspersoon gemeente Heerhugowaard in en buiten rechte vertegenwoordigt. De burgemeester wijst middels een machtiging echter drie wethouders aan die de gemeente zullen vertegenwoordigen, in hun hoedanigheid als wethouder. Bij de keuze van die wethouders is rekening gehouden met de portefeuilles van de collegeleden om belangenverstrengeling te voorkomen. Zoals hierboven geschetst, biedt artikel 160 lid 2 Gemeentewet de mogelijkheid voor de gemeente om zitting te nemen in het bestuur van een stichting, waarbij zij zich uiteraard laat vertegenwoordigen door natuurlijke personen, in dit geval drie leden van het college in hun hoedanigheid als wethouder. Dan resteert nog de vraag waarom het deelnemen in een privaatrechtelijke rechtspersoon in dit geval in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang. Stichting Binnensportaccommodaties Heerhugowaard is belast met het beheer van de gemeentelijke sportaccommodaties. In het kader van project Huis op Orde heeft het college zich nader georiënteerd op het beheer van de sportaccommodaties. Het college wil het exploiteren en beheren van de gemeentelijke sportaccommodaties zelf ter hand nemen. Het komende 1,5/2 jaar wordt nader onderzocht welke entiteit hiervoor het meest geëigend is. Door nu reeds te besluiten tot deelneming in de stichting Binnensportaccommodaties heeft het college de vrijheid om het beheer van de binnen- en de buitensportaccommodaties direct nader op elkaar af te stemmen. Optimalisatie van het sportaanbod in Heerhugowaard wordt hiermee voorgestaan door optimale benutting van menskracht, kennis en middelen.
2.
A
G
E L H n dan nadat de raad een ontwerp-besluit is toegezonden en hij zijn wensen en bedenkingen ter kennis van het college heeft kunnen Vraag: 2a. Wanneer heeft het college de raad welk document toegezonden dat in ontwerp hetzelfde was als het besluit dat het college, inclusief motivering, voornemens is naar gedeputeerde staten te zenden?
Antwoord vraag 2 Het college heeft in aanloop naar de besluitvorming in het kader van actieve informatieplicht de commissie Maatschappelijke Ontwikkeling met regelmaat op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen. Onder andere op 3 oktober en 8 december 2012. Door middel van het voorstel RB2012152 d.d. 4 december 2012, is het ontwerp besluit, inclusief motivering van het college aan de gemeenteraad voorgelegd waarbij de raad ingevolge artikel 160, lid 2 Gemeentewet in de gelegenheid is gesteld haar wensen en bedenkingen te uiten richting het college. De raad heeft in haar vergadering van 18 december 2012 van deze gelegenheid gebruik gemaakt. Tijdens deze vergadering heeft de raad aangegeven dat hetgeen tijdens deze vergadering door de diverse partijen naar voren is gebracht, zoals blijkt uit de vastgestelde notulen, zal gelden als de geuite wensen en bedenkingen. De raadsnotulen zijn op 22 januari jl. vastgesteld en het college heeft bij haar definitieve besluitvorming de wensen en bedenkingen van de raad in haar overwegingen zal betrokken. Dit definitieve besluit wordt overeenkomstig de procedure van de Gemeentewet, inclusief de geuite wensen en bedenkingen van de raad, naar de Provincie gezonden. Na goedkeuring van de Provincie kan de gemeente zitting nemen als bestuur in de Stichting Binnensportaccommodaties. Zoals hierboven gezegd blijkt uit het ontwerpbesluit dat met het raadsvoorstel d.d. 4 december 2012 aan de raad is voorgelegd, niet expliciet dat het college voornemens is om de rechtspersoon gemeente Heerhugowaard als enig bestuurder van SBH aan te laten treden. Uit de vragen van Burgerbelang maken wij op dat u in de veronderstelling bent dat drie wethouders in privé zullen aantreden als bestuurder. Dat is nadrukkelijk niet het geval en in het definitieve besluit is dit expliciet opgenomen.
3.
De oprichting van en het deelnemen aan een stichting, zoals in de Gemeentewet bedoeld, hoeft niet noodzakelijkerwijs al direct tot financiële consequenties te leiden die het budgetrecht van de raad raken. Anders zal dat liggen bij het overnemen van een bestaande stichting en de financiële verplichtingen die daaraan zijn verbonden. Vragen: 3a. Is het desondanks juist dat met betrekking tot het overnemen van het bestuur van de stichting hier het budgetrecht van de raad op geen enkele wijze in het geding is en ook niet zal komen?
Antwoord vraag 3a Het is niet juist te veronderstellen dat het budgetrecht van de raad op geen enkele wijze in het geding is en ook niet zal komen. Het college is (overigens ook zonder dat de gemeente zitting neemt in het bestuur van SBH) eindverantwoordelijk voor een juist beheer en exploitatie van de gemeentelijke sportaccomodaties. Dat staat los van de vraag wie /welke organisatie op dat moment het bestuur vormt van SBH. Het is aan de raad daar toezicht op te houden. Teneinde die controle mogelijk te maken zijn relevante stukken, o.a. rapportage tussentijdse cijfers 30-9-2012, meegezonden bij het raadsvoorstel d.d. 4 december 2012. 3b. Als het vorige juist is, is het daarmee dan tevens juist dat de drie wethouders, in
hun hoedanigheid van bestuur van de stichting, zonder medeverantwoordelijkheid van de gemeente, volledig zelfstandig verantwoordelijk zullen zijn voor hun financieel handelen bij de stichting en in overeenstemming met het BurgerlijkWetboek daarvoor eventueel persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld? Zo nee, waarom niet? Antwoord vraag 3b Uw stelling dat de wethouders zonder medeverantwoordelijkheid van de gemeente volledig zelfstandig verantwoordelijk zullen zijn voor hun handelen in het bestuur van SBH, is niet juist. Het is de gemeente Heerhugowaard die zal aantreden als bestuurder. Formeel is het de burgemeester die de rechtspersoon gemeente Heerhugowaard in en buiten rechte vertegenwoordigt. De burgemeester wijst middels een machtiging echter drie wethouders aan die de gemeente zullen vertegenwoordigen. De raad kan deze wethouders, en ook het college als geheel, aanspreken op hun handelen binnen het bestuur van SBH, op gelijke wijze als op hun overige handelen als wethouder c.q. college. Los daarvan staat de aansprakelijkheid op basis van het burgerlijk wetboek. Zo is in artikel 2:11 BW De aansprakelijkheid van een rechtspersoon als bestuurder van een andere rechtspersoon tevens hoofdelijk op ieder die ten tijde van het ontstaan van de aanprakelijkheid van de rechtspersoon daarvan bestuu Weliswaar zal een bestuurder onder normale omstandigheden ten gevolge van de uitoefening van zijn bestuurdersfunctie in een rechtspersoon niet zomaar met bestuurdersaansprakelijkheid worden geconfronteerd. Toch kunnen zich omstandigheden voordoen waarbij er sprake is van toerekening van aansprakelijkheid. Omdat de gemeente als rechtspersoon bestuurder is van SBH, zullen op hun beurt de bestuurders/vertegenwoordigers van de gemeente hoofdelijk aansprakelijk zijn indien de gemeente aangesproken wordt voor onbehoorlijk bestuur. De gemeente kan zowel via haar wethouders door de raad ter verantwoording worden geroepen als door derden.
4.
I O hoedanigheid als collegelid, kan het college ter verantwoording worden geroepen voor het A B B W B de statuten is het bestuur belast met het besturen van A besturen van een stichting (rechtspersoon) is voorbehouden aan het bestuur daarvan. Vragen: 4a. Graag verneem ik van het college waar bij of krachtens de wet aan de gemeenteraad het formele recht is verleend een bestuur van een stichting voor zijn gevoerde beleid (via het college) ter verantwoording te kunnen roepen.
Antwoord vraag 4a Op grond van het duale stelsel van de gemeentewet, heeft de raad de mogelijkheid het college ter verantwoording te roepen voor het door haar gevoerde bestuur (artikel 169 lid1 Gemeentewet). Dat geldt niet alleen voor het bestuur dat het college zelf heeft uitgevoerd, maar ook voor gemeentelijke taken die zij laat uitvoeren door verbonden partijen als SBH. Nu de gemeente zelf
het bestuur vormt van SBH, hiertoe vertegenwoordigd door haar wethouders, dient dit bestuur ten opzichte van de gemeente verantwoording af te leggen voor het door haar gevoerde beleid. Dat staat los van het behartigen van het (privaatrechtelijke) belang van de rechtspersoon door het bestuur omdat dat een specifieke eigen invalshoek betreft (daarbij moet het bestuur zich immers laten leiden door het belang van die privaatrechtelijke rechtspersoon). Kortom het bestuur van de stichting dient zowel verantwoording af te leggen aan de gemeente als aan derde partijen. 4b. Is het juist dat de betreffende wethouders in overeenstemming met de statuten niet door het college of door de gemeenteraad tot bestuurslid van de stichting worden benoemd en zij op grond daarvan door deze gemeentelijke bestuursorganen dus ook niet kunnen worden ontslagen? Antwoord vraag 4b Bestuurders van de stichting worden op grond van de huidige statuten niet benoemd en ontslagen door de gemeente. De overdracht van het bestuur van SBH vindt dan ook plaats in overleg met het huidige bestuur van SBH. De gemeente wordt tot bestuurslid benoemd door het huidige bestuur. Er is dan vanaf dat moment nog maar 1 bestuurder, te weten de gemeente. Binnen drie maanden na de overdracht van het bestuur worden de statuten overeenkomstig de situatie aangepast, zodat geen sprake is van handelen in strijd met de statuten. Dat ontslag van de wethouders als bestuursleden van SBH op grond van de statuten momenteel niet mogelijk is door het college of de raad, neemt niet weg dat de raad altijd het college ter verantwoording kan roepen voor het door haar gevoerde bestuur. Dat volgt uit het duale stelsel, zoals hierboven omschreven. Aftreden als wethouder zal ook leiden tot aftreden als bestuurder van SBH. De machtiging van de burgemeester zal daarin voorzien.
5.
Er bestaat geen garantie dat een collegelid na de volgende de verkiezingen opnieuw wethouder zal worden. Vraag: 5a Hoe denkt het college met inachtneming van de statuten alsdan in de vervulling van de bestuursfuncties van de stichting te kunnen voorzien?
Antwoord vraag 5 I vertegenwoordigen.
6.
Artikel 6, lid 1, van de Statuten van de stichting geeft aan dat voorzitter en secretaris nimmer in hetzelfde jaar zullen aftreden. Met het door de gemeente op een bepaalde datum volledig overnemen van het bestuur van de stichting kan aan deze voorwaarde niet worden voldaan. A B B W T statuten voorgeschreven bestuur geheel of gedeeltelijk ontbreekt en daarin niet overeenkomstig de statuten wordt voorzien, kan de rechtbank, op verzoek van iedere
belanghebbende of op vordering van het openbaar ministerie in de vervulling van de ledige Vragen: 6a. Graag verneem ik op grond van welke regels bij of krachtens de wet het collegemeent de onomstotelijke bevoegdheid te hebben om in afwijking van de statuten in de vervulling van ledige plaatsen binnen het stichtingsbestuur te kunnen voorzien? Antwoord vraag 6a Het door u aangehaalde artikel 6,lid 1 ziet op het zogenaamde roulatieschema, welke in dit geval niet van toepassing is. Feitelijk neemt het voltallig bestuur vrijwillig ontslag. Ingevolge artikel 8 en 9 van de statuten eindigt het lidmaatschap van het bestuur door ontslag en zal het bestuurslid zo mogelijk in functie blijven tot en met de dag dat een opvolger is benoemd.
6b. Kan het college er zich in vinden dat omdat daarmee van de statuten wordt afgeweken, ook het benoemen van de wethouders door het huidige bestuur op grond van artikel 299, Boek 2, van het BurgerlijkWetboek kan worden aangetast? 6c. Zo nee, waarom is volgens het college dat wetsartikel hier niet van toepassing. Antwoord vraag 6b en 6c De door u aangehaalde bepaling uit het Burgerlijk Wetboek biedt een oplossing voor het geval dat het door de statuten voorgeschreven bestuur geheel of gedeeltelijk ontbreekt en daarin niet overeenkomstig de statuten wordt voorzien. In dat geval kan de Rechtbank op verzoek van een belanghebbende of op verzoek van het Openbaar Ministerie in die lege plaatsen voorzien. Van het ontbreken van een bestuur is in dit geval derhalve geen sprake. Momenteel heeft het huidige bestuur nog zitting. Met die bestuursleden is het college in overleg om te komen tot overdracht van dat bestuur. Ook die overdracht zal conform de statuten zijn. Officieel moeten er minimaal 3 bestuursleden zijn (art 4 lid 2 van de statuten). Maar als het er minder zijn, dus ook als de gemeente enig bestuurslid is, blijft ook een enig bestuur bevoegd tot besturen. Zie artikel 6 lid 3 van de statuten. Er kunnen dus door de gemeente als enig bestuurder rechtsgeldige besluiten worden genomen. De stichting kan haar werkzaamheden blijven doen, waarbij de gemeente als enig bestuurslid zowel voorzitter, secretaris als penningmeester is.
7.
Over de rechtspositie van het personeel als gevolg van de bestuurlijke overname van de stichting heb ik in het voorstel van het college niets gelezen. Vragen: 7a. Wat is met betrekking tot deze door het college beoogde overname van het bestuur van de stichting rechtspositioneel omtrent het personeel geregeld? 7b. Leidt die regeling mogelijk tot een beperking ten opzichte van hun huidige rechten? 7c. Zo ja, welke? 7d. Op welke wijze is die regeling bestuurlijk zodanig vastgelegd dat het personeel daaraan rechten kan ontlenen en daartegen eventueel ook bezwaar kan maken. 7e. Welk bestuur treedt bij eventuele bezwaren tegen die regeling op als zijnde het bevoegd gezag dat aangesproken kan worden op die regeling?
Vraag 7 Een belangrijk punt in de besprekingen met SBH over de bestuursoverdracht vormde de baangarantie. De gemeente heeft op nadrukkelijk verzoek van het huidige bestuur, aan het bestuur de garantie gegeven dat de huidige in dienst zijnde personeelsleden met een contract voor onbepaalde tijd, tot 3 jaar na de bestuursoverdracht, bij gelijkblijvend functioneren van het desbetreffende personeelslid, hij/zij niet zal worden ontslagen zodat baan met behoud van salaris en huidige emolumenten zijn gegarandeerd. Naar aanleiding van de overeenstemming is ook bewust tussen beide besturen afgesproken eerst het personeel te informeren en is hierna een perscommuniqué over Stichting Binnensportaccommodaties uitgegaan namens de gemeente. Ook de commissie Maatschappelijke ontwikkeling is hiervan op de hoogte gesteld. Het huidige bestuur is verantwoordelijk voor haar personeel en is ook aanspreekpunt voor het personeel.
8.
In een door alle bestuursleden van de stichting op 21 november 2012 ondertekend I H voornemen uitgesproken om de samenwerkingsovereenkomst met S.B.H. te beëindigen per 31 december 2012, zodat de exploitatie van de in de overeenkomst genoemde objecten beëindigd zal worden Achteraf kan op grond daarvan thans worden geconcludeerd dat op die wijze het bestuur van de stichting zodanig onder druk is gezet dat het voor het functioneren van de stichting geen toekomst meer zag en in het belang van het personeel zich genoodzaakt voelde het bestuur van de stichting over te dragen aan de gemeente. Dit inclusief de bezittingen van de stichting, waaronder de Deimoshal. Door het college aldus bedreigd in het voortbestaan van de stichting, kan daarom moeilijk nog gesteld worden, dat het bestuur van de stichting zijn besluit tot het overdragen van het stichtingsbestuur in vrijheid heeft kunnen nemen. Ik elk geval betreft het hier een bestuurscultuur waar de fractie Burgerbelang nadrukkelijk afstand van wil nemen. Vraag: 8a. Ik verzoek het college mij gemotiveerd te onderbouwen dat een dergelijke beïnvloeding ter verkrijging van het bestuur en de bezittingen van een stichting, past binnen de beginselen van behoorlijk bestuur, zoals die ingevolge het bestuursrecht bestendig in acht behoren te worden genomen. In aansluiting op voornoemde vragen, verzoek ik het college, tezamen met het verzoek om goedkeuring van zijn besluit, ook deze vragen als zijnde de bedenkingen van de fractie Burgerbelang, eventueel voorzien van commentaar daarop, voor te leggen aan gedeputeerde staten. Daarnaast zal ik het zeer op prijs stellen van de stukken die het college in dit verband gedeputeerde staten doet toekomen, een elektronisch afschrift te mogen ontvangen.
Vraag 8 De gemeente heeft de wens om te komen tot optimalisering van het beheer en exploitatie van zowel de binnen- als de buitensportaccommodaties. Om dit te kunnen realiseren heeft het college met het bestuur van SBH gesproken over beëindiging van de huidige huur- en exploitatieovereenkomst en bijbehorende subsidierelatie per 31 december 2013. Ingevolge de huur-en exploitatieovereenkomst is opzegging tegen het einde van het tijdvak mogelijk en zijn hiervoor in de overeenkomst ook extra waarborgen voor SBH opgenomen.
De vierjaarlijkse exploitatieovereenkomst beëindigen per 31-12-2013 is derhalve een gegeven waarmee SBH rekening diende te houden. Zonder beëindiging zou wederom een vierjaarlijkse periode gelden tot en met 31-12-2017. Het kan immers niet zo zijn dat de gemeente tot in einde der tijden gehouden is om beheer en exploitatie van de gemeentelijke sportaccomodaties door SBH te laten uitvoeren, inclusief bijbehorende subsidiëring. De wens van het college om te komen tot optimalisering van het beheer en exploitatie, is derhalve een gerechtvaardigde reden om de huidige relatie met SBH te beëindigen. Er hebben vervolgens veelvuldige gesprekken plaatsgevonden met het bestuur van de SBH over de toekomstige beleidsdoelstellingen van het college. Het college is altijd helder geweest in haar motivering. Zowel het bestuur van SBH als het college hebben geconcludeerd dat optimalisering van het beheer en exploitatie van de binnensport ook gerealiseerd kan worden door een bestuursoverdracht, waarbij de gemeente alle gelegenheid wordt geboden om als bestuur van SBH zich nader te kunnen oriënteren op een entiteit waarbinnen de toekomstige exploitatie plaats kan vinden. Het college en het bestuur van de Stichting hebben daarbij overeenstemming bereikt om te komen tot een warme overdracht. Hierbij is van belang te vermelden dat de gemeente het bestuur van SBH garanties heeft gegeven, waaronder de aan het zittende bestuur van SBH verleende décharge en baangarantie van drie jaar voor het personeel. De gemeente heeft hiermee juist behoorlijk gehandeld. Van onbehoorlijke beïnvloeding is dan ook geen sprake. Ook wanneer partijen niet zouden hebben besloten tot bestuursoverdracht, zou de gemeente immers op grond van de huur- en exploitatieovereenkomst verplicht zijn om het personeel over te nemen. Het is juist dat er sprake is van overdracht van eigendommen , De Deimoshal, doch geldt dat eveneens sprake is van overdracht van daartegen overstaande lening. Indien college en bestuur van SBH niet zouden hebben besloten over te gaan tot bestuursoverdracht, staat het het bestuur van SBH vrij volledig tot ontmanteling van de Stichting over te gaan, waaronder verkoop van hun bezittingen. Het college en het bestuur van SBH hebben echter gezamenlijk besloten dat het noch in het belang van de stichting zou zijn, noch in het belang van de gemeente, indien tot ontmanteling wordt overgegaan. Tot slot in antwoord op uw vraag om deze vragen als zijnde de bedenkingen van de fractie Burgerbelang, eventueel voorzien van commentaar daarop, voor te leggen aan Gedeputeerde Staten, berichten wij u het volgende. Het college stuurt de stukken zoals gevoegd bij RB2012152 (zijnde rapportage prognose 31-12-2012 SBH, rapport tussentijdse cijfers 30-9-2012, verslag beoordelingswerkzaamheden t.a.v. tussentijdse cijfers en prognose en statuten), de goedgekeurde notulen van de raad d.d. 18 december 2012 en het besluit van het college toe. De raad kan dit in kopie tegemoet zien. Tijdens haar vergadering van 18 december 2012 heeft de raad immers besloten dat de vastgestelde notulen van die vergadering zouden moeten dienen als verslaglegging van de wensen en bedenkingen van de raad als bedoeld in artikel artikel 169 lid 4 Gemeentewet. De vragen van Burgerbelang, voor zover die niet uit bedoelde notulen blijken, worden daarom niet afzonderlijk aan de provincie gezonden.
Ten slotte verzoek ik u deze vragen verder af te handelen in overeenstemming met het gestelde in artikel 37 van het Reglement van Orde van de gemeenteraad. Met vriendelijke groet,
Martin Dijkstra Raadslid Burgerbelang
