TUINVERENIGING ‘LANGS DE AKKER’ Langs de Akker 2 1186 AB AMSTELVEEN www.langsdeakker.nl OPGERICHT 16 SEPTEMBER 1971 Telefoon: 020-4963724 Voorzitter:
[email protected] Secretariaat:
[email protected] Rabobank: Rek.nr. 3823.22.215 ING bank: Rek.nr. 56.33.024 Kwalificatie: ●●●●
Huismeesters: Elizabeth Schweers, tuin 75, 6413255 Gerrit Jan Hilbrink, tuin 49, 0655991842 BESTUUR Voorzitter Vicevoorzitter Secretaris Penningmeester 2e Penningmeester Bestuurslid Bestuurslid
Naam Elizabeth Schweers Frits Dekker Berry Bruning vacature Gerrit Jan Hilbrink Jan Ensie vacature
REDACTIE Hoofdredacteur Henri Kroll Eindredacteur/vormgever Maria Vlaar Redactielid Caluke van Hoften
Redactie-adres E-mail redactie
Tuinnr. 75 23 89
Tel.nr. 6413255 8897599 6473790
49 62
0655991842 6417318
27 22 98
6435345 3454515
Langs de Akker 2, 1186 AB Amstelveen
[email protected]
De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten, te wijzigen of niet te plaatsen. Niets uit deze uitgave mag overgenomen worden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Akkerpraat verschijnt in april, juli, oktober en december/ januari. Kopij kan worden gestuurd naar het e-mail adres van de redactie. De uiterste inleverdatum van kopij is 1 maart, 1 juni, 1 september en 1 december
Foto: Henri Kroll
Van de redactie Bent u ook deze keer benieuwd naar de waarnemingen van onze leden? Afgelopen winter is het klein-ste vogeltje van Europa, het goudhaantje, gespot in ons mooie tuinenpark. Gerda Dorreboom heeft weer een boeiend verslag geschreven. Hebt u in deze tijd van het jaar ook zo’n last van onkruid in uw tuin? Zowel André Schaefers als Caluke van Hoften wijdt een artikel aan deze ‘op bepaalde plaatsen ongewenste planten’. Kan onkruid gegeten worden? Henri Kroll beschrijft in dit nummer drie onkruiden, die prima smaken en gezond zijn.
Bent u niet onderverzekerd? Er blijkt bij tuinleden behoefte te bestaan aan informatie over onze ‘collectieve verzekering’. Zicht BV/Athena zal ons regelmatig informeren over verzekeringszaken. Weet u dat Maria Vlaar onlangs geslaagd is voor het eindexamen van de kunstacademie? Haar mede-redactieleden Caluke van Hoften en Henri Kroll vinden dat een geweldige prestatie. Hangt er bij u thuis een schilderij van een beroemde meester? Afgestudeerd kunstkenner Maria Vlaar beschrijft deze keer in haar serie ‘Tuinen in de kunst’ hoe een tuinlid naar aanleiding van een voorgaand artikel ontdekte, dat zij een ‘Apol’ bezit. Zou die echt zijn? Dit en nog veel meer vindt u in dit zomernummer van Akkerpraat. De redactie wenst u veel leesplezier.
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
1
Van onze collectieve verzekeraar Athena ontvingen wij, zoals zij dit noemen, een TUININFO. Hierin worden de meest voorkomende vragen behandeld. Wanneer u naar aanleiding van deze TUININFO vragen of opmerkingen hebt, kunt u telefonisch contact opnemen met Henny Alblas. Dit kan op maandag en donderdag via nummer 072 5024318. Ook kunt u uw vraag of opmerking kenbaar maken per e-mail via:
[email protected]
TUININFO (1) In de praktijk blijkt dat er behoefte bestaat aan informatie over de verzekeringen van de verenigingen en dan met name van de verzekeringen van de tuinhuizen.
Wanneer u deelneemt aan de collectieve verzekering dan zijn uw tuinhuis, schuur en kas verzekerd, maar ook de volledige inboedel w.o. tuininventaris voor brandschade, stormschade en koude vliegtuigschade.
Wij proberen de verenigingen regelmatig te informeren, maar informatie gaat nog wel eens verloren, bv. bij bestuurswijzigingen, nieuwe tuineigenaren etc. Daarom leek het ons goed om op deze manier de aandacht op de verzekering(en) te vestigen. “Zicht” kan u zekerheid bieden bij schade, maar daarbij zijn uiteraard wel een aantal zaken van belang die voor een juiste vaststelling, samenstelling en dekking zorgen.
Bij stormschade geldt een eigen risico van 2 o/oo van de verzekerde som met een minimum van € 227,= per gebeurtenis. Stel er ontstaat brandschade en al uw bezittingen gaan verloren, dan moet u voor het verzekerde bedrag alles opnieuw kunnen aanschaffen (opstallen en inboedel). Mocht dit niet kunnen, dan bent u te laag verzekerd en kunt u niet volledig schadeloos
In deze TUININFO besteden wij aandacht aan de verzekering van de tuinhuizen met betrekking tot de verzekerde som voor het onderdeel brand/storm/vliegtuigschade: Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker 2
worden gesteld. Er is dan sprake van onderverzekering en wordt toegepast bij deelschade en bij totaalschade in geval van de boven met name genoemde dekkingen. Helaas komt onderverzekering nog (te) vaak voor. Een schade is op zich al vervelend genoeg; u zit dan niet te wachten op meer teleurstelling. Zorg er daarom voor dat de verzekerde som bestaat uit de optelsom van: - de herbouwwaarde van het tuinhuis, - de herbouwwaarde van de schuur, - de kas, - de nieuwwaarde van de inboedel, tuingereedschap e.d. Leveranciers van tuinhuizen en kassen kunnen u vaak informeren over de waarde van aanschaf van een tuinhuis of kas evenals de kosten voor plaatsing maar ook kunt u bv op internet informatie hierover vinden. Hierbij zijn de materialen van het huisje (bouwaard), de maten etc.
belangrijk om te weten. Aanvullend moet in de verzekerde som van de opstal nog rekening worden gehouden met geplaatst sanitair, keuken, verbouwingen, betimmeringen, geplaatste zonnepanelen etc. NB. Verkoopprijzen komen niet overeen met aanschafprijzen en plaatsingskosten. Van de aanwezige inboedeltuininventaris, w.o. tuingereedschap, tuinbouwproducten kunt u een inventarisatie maken op basis van nieuwwaarde om tot een juiste verzekerde som te komen. Regelmatige controle is belangrijk, mede omdat er geen indexering op de polis van toepassing is. Eventuele aanpassing van de verzekering ontvangen wij d.m.v. een opgaveformulier via het bestuur. In een volgende TUININFO zullen wij een ander aspect van de verzekering belichten. Zicht B.V. /Athena
Noot van de redactie:
Er staan stukjes in de tekst, die voor de redactie niet duidelijk waren. Bij een poging hierover te bellen, bleek het telefoonnummer een dode lijn te zijn. Wij zullen proberen via het e-mailadres contact te krijgen met Athena, om opheldering hierover te krijgen. Wij hopen u in de volgende Akkerpraat beter te kunnen informeren. Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
3
Diapresentatie Entente Florale door Ruud Oosterhof Dinsdag 10 september, aanvang 19.30 uur Locatie Kastanjeflat, Kastanjelaan 21. Gratis toegang voor tuinleden van Langs de Akker
Amstelveen is genomineerd voor Entente Florale 2013, de wedstrijd voor de groenste gemeente in Nederland. Ruud Oosterhof is een van de projectleiders binnen de gemeente Amstelveen. Samen met natuur- en milieugroepen, duurzame bedrijven, inwoners, medewerkers van Wijkbeheer en vertegenwoordigers van politieke partijen is een visie op groen Amstelveen opgesteld en is een
presentatie en een (fiets)route voor de jury samengesteld. Dhr. Oosterhof zal ons meenemen in het proces, laten zien waar de nadruk voor de jurypresentatie en -route op heeft gelegen. U zult veel herkennen in de presentatie, maar ook veel missen. Er zijn namelijk keuzes gemaakt. Zo groen is Amstelveen dat we het een en ander hebben moeten, maar ook kunnen, weglaten. Ruud Oosterhof PS De jury van de Entente Florale heeft ook onze tuinvereniging bezocht en uiteraard zijn wij benieuwd wat de jury van ons tuinenpark vond. Frans Picavet
Uw waarnemingen vanaf 1 september 2012 Vogels Op 3 september, tijdens schemertijd, zag tuinlid nr. 112 een uil. En op 7 oktober werd opnieuw in tuin 138 een ransuil gespot! Op het pad bij tuin 116 werd een fazant gezien op 12 september. Een jonge fazant (kleiner dan volwassen dieren en kleur als vrouwtje: bruingeel met zwartachtige vlekjes) rende hard weg uit tuin 133 op 16 september. Idem op 19 september. Tevens 4
deze dag paradeerden een man en vrouw fazant op de Rotsmispellaan. Veel later, begin
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
december, zagen de bewoners van nr.28 op hun tuin een mannetje fazant van hun gestrooide havermout eten. In tuin 50 zag de bewoner twee koolmezen etend uit een zonnebloem op 15 oktober. Wat een leuk gezicht zal dat zijn geweest! Op 22 oktober liet een grote bonte specht zich zien aan de bewoonster van tuin 22. De volgende dag kwam een (Vlaamse) gaai er ook een bezoek brengen. Het is 3 november en wat ziet tuinlid nr. 20: drie roodborstjes. Misschien net aangekomen uit het verre noorden?
Hoera, op 1 november werd een goudhaantje waargenomen door tuinlid nr. 20, een beeldig vogeltje met gele dikke streep op het kopje. Laat nu twee tuinen verder op 22 november ook een
vrouwtje goudhaan een bezoek brengen: pikt insecten uit appelbomen. De twee soorten goudhaantjes zijn de kleinste vogels in Europa. De eerste soort goudhaantjes (8,5-9,5 cm) hebben (zie de waarneming) een gele kruinstreep met zwarte zijkruinstrepen. Het mannetje heeft tevens veel oranje in de gele kruinstreep tegenover het vrouwtje niet of weinig oranje. De kruin van de tweede soort de vuurgoudhaan (9-10 cm) is als de eerste soort, máár de zwarte zijkruinstrepen komen samen op het voorhoofd. Een ander verschil met de eerst genoemde soort goudhaan is de opvallende witte wenkbrauwstreep en zwarte oogstreep. Beide soorten hebben een donker (‘peperkorrel’) oog. De goudhaan broedt (april-juni ) in een hangnest voornamelijk in naaldbomen en is als een gedeeltelijke trekvogel in de winter te zien in loofbos, parken en tuinen. Het vuurgoudhaantje broedt in loof- en gemengd bos met voorkeur voor naaldbomen op zandgronden in het midden, zuiden en noordoosten van Nederland. Korte afstandstrekker. Het verspreidingsgebied is van beide soorten is zeer groot, waardoor men niet vreest voor uitsterven! Hebt u geen boom in
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
5
uw tuin, dan komen er geen vogels broeden. Kortom, hebt u minstens één boom in uw tuin? Dan hebt u kans op net zoveel geluk als de twee andere observatoren om deze bijzondere vogeltjes in uw tuin waar te nemen!! Vlinders Waren ze er nog? Jawel, op tuin 82 werden meerdere koolwitjes en atalanta’s waargenomen, (op verschillende planten?),
rottend fruit neerleggen! Daar komen ze graag op af. In de Ecohoek kwamen nog af en toe atalanta’s en koolwitjes langs vliegen meldde een tuinlid. Andere diersoorten Eind augustus zat pad 1) achter de kas en pad 2) achter delud? (vermoedelijk talud bedoelend, Frans voor glooiing van een weg etc., helling) verstoord bij weghalen begroeiing op tuin 14. Tevens een jonge salamander achter de kas. Het zijn soorten die zich thuis voelen in een waterrijke omgeving. Nb. Er is een paddenpoel aangelegd naast de winkel, Lijsterbesoever. We heten de bovengenoemde soorten welkom. En zijn blij verrast met andere soorten!! N.B.1) In vorige Akkerpraat zijn er twee meldingen op dezelfde dag door elkaar gelopen, namelijk 23 juli. Op tuin 28 is een klimmermuis op duizendschoon waargenomen. En de foto die geplaatst is, is van fotografe E.V. van tuin 100: een roze woelmuis van akelei zaden etend, dezelfde dag genoteerd/doorgestuurd. Excuus!
Ook een groot koolwitje in de vlinderstruik van tuinlid nr. 50 op 5 september. Was het dat? N.B.2) In de kruiwagenruimte Vast niet, maar misschien worden nog meer platen herkende u ze niet? Of hebt u in aangebracht om u op weg te het najaar geen bloeiende helpen bij het benoemen van de planten/bomen? U kunt ook Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker 6
vogels, vlinders, hommels, lieveheersbeestjes en andere diersoorten. N.B.3) De Foto-Vogelwerkgroep van het IVN(Vereniging voor Natuureducatie en duurzaamheid) presenteert deze zomer een expositie van Vogels in onze omgeving in onze kantine. Kom kijken!! En wie weet herkent u de meesten!! Wilt u ook meedoen aan deze verbreding van kennis met elkaar? Graag uw waarneming
vermelden in de kruiwagenruimte, liefst met vermelding gedrag vogels(zingen alleen of naar elkaar toe, af en aan vliegen, jonge vogels voeren), nest waar (onderin, midden of in bomen). Vlinders alleen of paargedrag. Op welke planten zitten ze, fruit? Andere dieren, in water of op het land etc. Ik zie het graag tegemoet. Gerda Dorreboom, Groencommissie
Aankondiging 'Vogels in en rondom de Akker' Een prachtige foto-expositie van de IVN-fotowerkgroep Amstelveen is in de kantine op de bekende borden én muren aangebracht. Via een vragenlijst wordt bezoekers gevraagd naar actie/interesse. Nadere berichten volgen.
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
7
Herkeuring, takkenwallen, broeihopen…… Op diverse plaatsen zijn in ons openbaar groen takkenwallen aangelegd. Omdat bij het algemeen werk tuinders mij vroegen naar het nut van zo’n takkenwal, leek het mij zinvol daar nog eens over te schrijven, te meer omdat op 5 juli ons tuinenpark opnieuw wordt gekeurd voor het Nationaal Keurmerk Natuurlijk Tuinieren.
Een takkenwal of houtril is een smalle takkenhoop die wordt gemaakt van in de lengte opgestapelde takken. De wal is vaak langgerekt maar kan ook in korte hopen worden opgebouwd. Het maken van een takkenwal is een ecologisch verantwoorde manier van verwerken van vrijgekomen snoeihout. In een tuin worden voor het maken van een netjes uitziende ril vaak aan weerszijden staken in de grond gezet. In ons bosplantsoen is dat niet per se nodig. In het openbaar groen of in een tuin vormt de takkenwal een beschutte woon- en voortplantingsgelegenheid voor kleine zoogdieren als egels, 8
wezels en muizen. Vogels, waaronder het winterkoninkje en de heggenmus, vinden er nestelen schuilgelegenheid en veel voedsel door de aanwezigheid van insecten op en in het dode hout. Bepaalde amfibieën, zoals de gewone pad, overwinteren er graag. Ook is een houtril vanwege het in ontbinding zijnde hout voor mossen en zwammen vaak een gunstige plek. Denk hierbij vooral aan de zwammenmuur, de opeenstapeling van boomstammen bij de fietsenstalling.
Sinds kort staat er achter de kantine een constructie opgebouwd uit pallets, waar
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
tussenin takken en stro is aangebracht.
Ook zijn er op het complex op veel plaatsen wilgentenen hekjes aangelegd en verstopt in het openbaar groen twee broeihopen voor ringslangen. Dit alles is het werk van de groencommissie met hulp van vrijwilligers. Op internet is veel informatie te vinden waaraan zo’n broeihoop moet voldoen. Ik ben zeer benieuwd of degene die ons tuinenpark op 5 juli komt keuren onze broeihopen geschikt bevindt. Of de ringslangen er ooit komen en daar hun eieren leggen, is natuurlijk afwachten. In ieder geval is er weer een voorwaarde geschapen voor meer natuur. Natuurobjecten, zoals beide natuuroevers, wilgentenen hekjes, takkenwallen, insectenmuur, sierlijke moestuin, kruidentuin, vogelbos, nestgelegenheden voor ijsvogels, nestkastjes enzovoort werden bij
de vorige keuringen beoordeeld als Bijzondere Elementen en leverden extra punten, zogeheten bonuspunten op. Bij de herkeuring in 2009 behaalde onze tuinvereniging voor 21 Bijzondere Elementen in totaal 70 bonuspunten wat ons een eindstand van 104% opleverde, het hoogste percentage tot nog toe ooit behaald. Aan dat grote aantal Bijzondere Elementen kan nu worden toegevoegd: de twee broeihopen voor ringslangen, de vele wilgentenen hekjes, de vierkante takkenconstructie achter de
kantine, de al eerder aangelegde zwammenmuur bij de fietsenstalling en niet te vergeten de nieuwe kas in de Ecohoek voor de kweek van planten die op de Rode Lijst staan. Ik ben benieuwd wat voor eindresultaat ons straks te wachten staat. Tekst: Frans Picavet Fotografie: Henri Kroll
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
9
De tuin van Aflevering 45
…………….Anita van Trirum, tuin 177
Op een zeldzaam mooie dag in dit voorjaar kom ik op de tuin van Anita van Trirum. Anita is al sinds 1983 lid van onze vereniging. Zij begon met een moestuin aan de overkant van de weg en kreeg later nutstuin nr. 177. Ik zie in één oogopslag dat zij groene vingers heeft. De tuin ziet er prachtig uit. Met veel zorg kweekt Anita haar planten op. Thuis in de vensterbank zaait zij haar groenten. Na ontkieming worden de plantjes verspeend in bakken, die zij buiten op het dakterras van haar huis plaatst. In haar nutstuin komen de voorgekweekte augurken, tomaten en venkel in haar kasje. Sla, andijvie, courgettes, tuinbonen en mais plant ze in de volle grond. Ik zie dat spitskool en sperzieboontjes in haar tuin zijn afgedekt met vlieseline. Dit materiaal belemmert namelijk koolwitjes om eitjes af te zetten op de spitskool en zorgt er bij de boontjes voor dat de grond warm en vochtig blijft. Een goed verzorgd bed met aardbeien wacht op insecten om de bloemen te bestuiven. Daarna gaat er een plastic tunnel overheen ter bescherming tegen eenden vraat. De achterzijde van haar tuin staat vol met bloemen en kruiden. Daar staat ook een bijzonder leiappelboompje. Deze winter las zij in het boek :‘Holzers permacultuur’ en werd enthousiast over permacultuur (zie artikel hierover op blz. 23). Anita pikt daaruit wat ze gemakkelijk kan toepassen in haar tuin en kwam tot het volgende experiment: Onderin een verhoogd groentebed plaatste zij takken en stronken. Die verteren namelijk in de composthoop te langzaam. Daarop is een dikke laag groenafval aangebracht met daarop weer een laag kippenstrooisel en kippenmest (thuis houdt zij namelijk kippen). Vervolgens is dit afgedekt met onbedrukt karton. Het regenwater kan wel door het karton, maar onkruidzaden uit de mest komen niet tot ontwikkeling. Op het karton ligt een dikke laag compost, waarin gezaaid is. Doordat het organisch afval is gaan broeien, zijn de groentezaden door de warmte snel tot ontwikkeling gekomen. Dat is heel prettig in een koud voorjaar. Anita heeft nu al volop radijs en spinazie geoogst en andere groenten in het bed staan er buitengewoon goed bij. Nu haar experiment zo goed geslaagd is, gaat ze volgend jaar meer verhoogde groentebedden maken. U zou eens haar tuin in de nutstuinenhoek kunnen gaan bekijken! Henri Kroll 10
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
De tuin van … Anita van Trirum fotografie: Henri Kroll
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
11
De zomer, gezien door de zoeker van Henri Kroll
12
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
13
14
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
Tuinen in de kunst Een echte ‘Apol’ op het spoor? Soms leidt een artikel tot een interessante ontdekking. In het winternummer schreef ik in de rubriek ‘Tuinen in de kunst’ over de schilder van winterlandschappen bij uitstek: Louis Apol. Naar aanleiding van dit artikel is een van onze tuinleden tot de ontdekking gekomen een ‘Apol’ in haar bezit te hebben. Ik mocht het schilderij komen fotograferen en dat deed ik natuurlijk met veel plezier. Dus toog ik op een winderige zondagmiddag met mijn camerauitrusting richting haar appartement. Het bleek een mooi massief houten paneeltje te zijn met een ontroerende voorstelling: twee mensen, een volwassene en een kind, lopen over een besneeuwd bospad (moeder en kind?). Met trots laat ik u de afbeelding zien. Dat mijn artikel tot deze ontdekking zou leiden, had ik niet durven dromen. De bezitster van het paneel is op een al even curieuze wijze aan het schilderij gekomen. Bij het in gebruik nemen van een kamer hing het boven een deur. Ze ontdekte het pas toen ze zelf weer ging verkassen. Ons tuinlid heeft alle mogelijke moeite gedaan om de rechtmatige eigenaar van het paneeltje op te sporen, echter zonder resultaat. In arren moede heeft ze het bij haar verhuizing toen maar meegenomen. Zo is het ongemerkt in haar bezit gekomen. Zij heeft nooit geweten wat voor bijzonder stuk zij al die tijd al aan de muur heeft hangen. Wellicht komt er nog een vervolg op dit verhaal. Ons tuinlid is van plan met het schilderij langs een deskundige te gaan. Want wij hebben wel aangenomen dat het werk echt is, maar dit zal eerst door een echte kenner bevestigd moeten worden. Misschien is het dan ook mogelijk dat er een titel aan toegekend kan worden. Tekst en fotografie: Maria Vlaar Afbeeldingen: 1. Het schilderij als geheel (boven) 2. Detail van een boom met nog een enkel blad eraan (linksonder) 3. Detail van de vrouw en het kind (rechtsonder) 4. De signatuur (in het midden) Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
15
ZOEK UW PLANT! Verscheidene leden van tuinvereniging Langs de Akker gaan mee op de dagexcursie van 6 juli die Groei & bloei Amstelveen organiseert. Plantentuin Esveld in Boskoop is de laatste tuin die we tijdens dit dagtochtje bezoeken. De tijd die we daar doorbrengen is beperkt (ca 1½ uur of korter). Als u een bepaalde plant zoekt zit u op de website van Esveld goed. Deze tuin heeft een zeer uitgebreide keuze aan allerlei tuinplanten. Tevens wordt op de website bij de korte beschrijving de winterhardheid aangegeven, niet onbelangrijk vanwege onze wispelturige winters. Ik raad u aan om vóór 6 juli dus eerst de website van Esveld te raadplegen. Als u dan de naam van de plant weet, lijkt mij het zoeken ernaar op de kwekerij niet zo moeilijk. Bestuur Groei & Bloei PS De reis is nog niet volgeboekt. U kunt zich dus nog aanmelden. Zie voor gegevens Lentenummer Akkerpraat of bel 020 6417572.
Bericht uit het bostuintje (6)
Het regent pijpenstelen terwijl ik dit schrijf. Komt er nog een lente dit voorjaar? Ik ben zo weinig op de tuin geweest dat ‘Bericht uit het bostuintje’ de lading amper dekt. De kunst van het wieden, daar wil ik het deze keer met u over hebben. Hoe doet u dat, onkruid weghalen? Ik bedoel de puur fysieke handeling. Bijvoorbeeld tussen de tegels. Op mijn terras 16
achter bij de sloot liggen zo’n tweehonderd tegels. Toen ik voor het eerst weer ging kijken viel het nog mee, maar na een paar fikse regenbuien en warmer weer groeiden tussen de tegels overal sprietjes die al gauw stevige stukjes gras werden. Net doen of het leuk is lukt niet, het ziet er armoedig uit. Hoe ga ik te werk? Ik pak het onkruid zo dicht mogelijk tegen de grond beet en trek het voorzichtig met wortel en al uit, anders heb je er niets aan. Het lukt aardig, je moet stevig knijpen, en ook weer niet té want alle worteltjes moeten meekomen. Maar dan, na tien
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
minuten al, kan ik het kruid niet meer stevig vastpakken: m’n vingers weigeren dienst. In ontspannen toestand trillen ze. Met gereedschap heb ik hetzelfde. Ik verzamel afval dat later op de composthoop moet. Al die stengels, bladeren enzovoort knip ik klein met een snoeischaar. Na een kwartier heb ik een lamme hand en ben ik amper iets opgeschoten. Zou het een kwestie van oefenen zijn, elke keer een kwartier inspannen en zo de spieren in je handen sterker maken? Ik legde het voor aan mijn tante, die al twintig jaar een tuin heeft. Ze keek me vol ongeloof aan: “Daar ga je toch niet een kwartier lang je onbeschermde handen voor gebruiken, om onkruid weg te halen tussen de tegels? Je had dan ten minste tuinhandschoenen aan moeten trekken.” Tuinhandschoenen, van die goeie van Oxxa, maar het blijft een heel
werk. Toen ik laatst drie vrienden op bezoek had – we zaten op het terras - begon ik zomaar wat onkruid weg te halen. “Heb je geen mesje?” vroeg één van hen. Natuurlijk had ik een mesje. “En een verfkrabbertje?” vroeg een ander. Een verfkrabbertje, wat een vondst. En al gauw ritsten wij tussen de tegels door, zonder tuinhandschoenen maar met gereedschap; het werk was in een mum van tijd gepiept. Moraal van dit verhaal:
Tekst: Caluke van Hoften Fotografie: Maria Vlaar
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
17
Het was hartje zomer… Op een warme zomerdag plukte ik op mijn knieën, met mijn blote handen, het onkruid tussen de bloeiende planten vandaan. Ik vond, en vind nog, dat je dan meer grip hebt op wat je op die manier uit de grond trekt. Een steekje kon ik oplopen, maar een steek van een wesp kon nog niet, want daarvoor was het nog te vroeg in het jaar. Dat er onder mijn nagels wat zwarte aarde kwam, dat wist ik, dat hoort bij tuinieren. Ieder vak
heeft zo zijn bijkomstigheden die later hersteld kunnen worden. Een slager snijdt wel eens in eigen vlees, een timmerman wel eens een dikke duim en uit de houtzagerij komen de verschrikkelijkste verhalen die helaas niet altijd hersteld kunnen worden. Zo horen zwarte nagels en af en toe een steek of een prik van een brandnetel bij het met blote handen wieden.
De heer Olivier B. Bommel (vriend van Tom Poes) had ook een grote tuin bij zijn kasteel en een hekel aan zwarte nagels. Zijn historische woorden over tuinieren waren: “Een heer van stand, die tuiniert niet!” en hij nam een tuinman in dienst, maar dat is een ander verhaal.
Bent u er nog? U zult zich wel afvragen, waarom vertelt die man dat allemaal, nou dat zal ik u vertellen. Ik heb namelijk ontdekt, dat door dat gefriemel met mijn blote handen tussen de geurige bloemen waar vlinders op af komen, bijvoorbeeld Monarda’s en IJzerhard, zij ook op mij afkomen! Zonder vrees landde er laatst weer een Atalanta op mij, 18
op de bovenkant van mijn hand. Ze kwam ongetwijfeld af op de geur die aan mij kleefde door dat wieden met blote handen. Het jaar daarvoor had ik ook zo’n Atalanta of een Admiraalvlinder op bezoek gehad. Op mijn arm vlak bij mijn pols, met haar
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
vleugels gespreid zat zij daar. Ik wist niet wat ik meemaakte en bleef, als een hark stokstijf staan, zeker twee minuten. Toen ik mij daarna bewoog fladderde ze weg. Wat een belevenis! Ik dacht toen nog, het zal toch niet een overleden familielid zijn geweest in een gedaante van een vlinder die mij kwam vertellen dat zij mijn tuin vol kleuren en geurige bloemen zo mooi vond? Nee dus, ik weet het nu zeker! Het is anders, na al de bezoeken van haar aan die vele tuinbloemen met hun nectar waaraan zij zich gelaafd had, zocht ze een rustpunt. En ik stond daar, toevallig in haar vliegroute anders was ze beslist door gefladderd naar mijn wijnrood geverfde houten tuinhuisje om daar uit te rusten. Beter dan op een tuintegel waar
ze echt niet even in het zonnetje weg zou kunnen dromen. Het zal niet zo snel gebeuren, maar een onverwachte klomp of schoenzool kan fataal zijn en dat wil niemand! Wij zien dat levend kunststukje, in de kleuren oranje, wit, bruin en zwart liever frank en vrij rondvliegen. Trouwens, dezelfde kleuren die ook mijn tuin versieren; de Goudsbloemen, oranje met een zwarte- en bruine kern plus de Slaapmutsjes en het wit van de Margrieten en de Lavatera’s. Toen de vlinder van mijn hand wegvloog liet zij die bloemen met rust. Ik zag haar neerdalen op de paarse bloem van een IJzerhand. André Schaefers / Tuin 41
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
19
Oproep voor klaverjas liefhebbers Beste leden en/of klaverjas liefhebbers, Zoals u misschien weet heeft onze vereniging op maandag avond een klaverjasclub. Door omstandigheden is dit helaas vorig jaar opgeheven. Wij hebben echter het voornemen om dit toch weer op te starten omdat het altijd een leuke avond was en een leuk begin van de week is. Wij zoeken leden en belangstellenden om maandagavond vanaf 2 september tot de kerst en dan weer van maart tot juni te klaverjassen. De avond begint om 20.00 uur en de kosten hiervoor zijn € 2, - per keer. Van deze inleg worden prijzen gekocht. De bar is na de eerste ronde open en er zijn in totaal drie rondes van 16 potjes. Bij voldoende belangstelling, minimaal 16 personen, zullen we dit gaan opzetten. Mocht u interesse hebben om hieraan mee te doen dan kunt u zich opgeven voor 1 augustus bij onderstaande personen. Ramon Scheunhage tel 06-11083569 E-mail
[email protected] Jan Scheunhage tel 06-42388211 E-mail
[email protected] Wij hopen op voldoende belangstelling en zien u dan in september, tot dan.
Recept Zevenbladsoep Benodigdheden: - twee kruidenbouillontabletten of kruidenbuiltjes - één liter water - twee handjes fijngesneden zevenblad - één of twee teentjes knoflook - peper, kerrie en zout - twee tomaten - één paprika Bereiding: - Doe de kruidenbouillontabletten of kruidenbuiltjes in kokend water en laat het enige minuten trekken. - Kook in de laatste minuut het zevenblad mee. - Draai het gas uit en voeg fijngesneden tomaten en paprika toe. - Breng de soep op smaak met knoflook, kerrie en zout. Eet smakelijk!
Ramon en Jan Scheunhage
20
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
Onkruid, lekker en gezond? Het kweken en oogsten van groenten is op ons tuinpark niet gemakkelijk. Fazanten spitten gratis je tuin om op zoek naar allerlei voedsel. Wat jammer van de pas gelegde erwtjes. Knotsen van hazen springen over de heg om in een mum van tijd heel veel groenten te scoren. Woelmuizen komen vooral in de nazomer onze bieten en wortelen oogsten. Slakken doen echt de deur dicht. Na een fikse regenbui storten ze zich tijdens de avondschemering massaal op jonge sla- en andijvieplantjes. De volgende ochtend zijn de slakken en de plantjes verdwenen. Ten overvloede halen de slakken ook nog snel even de sappige groeipuntjes uit jonge pompoenen bonenplantjes. Onze amateur groentetelers zijn daarom massaal overgestapt op het gebruik van kasjes, bakken, kapjes, netten, schelpenpaadjes en nog meer vindingrijke methoden om de met veel zorg opgekweekte planten tegen veelvraat te beschermen. Het is opvallend dat de belagers van onze groenten van de meeste onkruiden afblijven. Weet u dat er allerlei ‘onkruiden’ zijn, die gegeten kunnen worden?
Neem als voorbeeld de kleine veldkers, ook wel ‘Aalsmeers verdriet’ genoemd. De bijnaam zegt het al; het is een lastig te bestrijden ‘onkruid’. Eigenlijk moet je de kleine veldkers ook niet bestrijden. Je kunt het plantje namelijk in de keuken gebruiken. De gehele plant wordt gegeten, bij voorkeur vóór de bloei. De heerlijke smaak is vergelijkbaar met die van tuinkers, dus een gepeperde notensmaak. Deze ‘wilde groente’ kan verwerkt worden in salades of in roomkaas. Bijna het gehele jaar door is de kleine veldkers in de tuin te vinden.
Ook de brandnetel heeft een slecht imago. Wist u dat deze plant hoge gehaltes aan vitamine A en C, ijzer kalk en eiwit bevat? Het jonge blad kan gestoofd als groente worden gegeten of in soepen verwerkt. Er kan ook thee van gezet worden. Rauw in de blender gedaan met peterselie, bleekselderij, appel en banaan geeft deze ‘wilde groente’ een heerlijke ‘smoothie’. Doordat de keukenmachine het groen goed fijnmaalt gaat de prik eraf. Het is mogelijk de gehele zomer te beschikken over jonge groeitopjes door die regelmatig van de plant af te halen. Na enige Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker 21
dagen verschijnt er nieuw jong blad.
b Zevenblad wordt ook wel ‘tuindersverdriet’ genoemd. Ik prijs me gelukkig dit moeilijk te bestrijden ‘onkruid’ niet in onze tuin te hebben staan. Groeit het wel in uw tuin, dan kunt u overwegen om de jonge blaadjes en steeltjes eens te eten.
22
Het smaakt een beetje peterselieachtig en bevat veel vitamine C, kalium en magnesium. Deze ‘wilde groente’ is te bereiden als spinazie, kan in stamppot worden gedaan, of verwerkt worden in zevenbladpesto. Je kan er ook soep van maken (zie recept zevenbladsoep). Wilde groenten zijn nogal geconcentreerd. Het is daarom belangrijk om af te wisselen. Dagenlang zevenblad eten is dus niet zo verstandig. In de berm van ‘Langs de Akker’, de weg langs ons complex, staat onder andere wilde Rucola. In verband met mogelijke luchten/of bodemverontreiniging is het af te raden om kruiden langs wegen als voedsel te gebruiken. Wist u dat het eten van wilde groenten op dit moment een rage aan het worden is? Bent u geïnteresseerd in welke kruiden eetbaar zijn en waar ze geplukt kunnen worden? Kijk eens op de website: www.plukdestad.nl Henri Kroll
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
Permacultuur Permacultuur is een veelomvattend en lastig begrip om uit te leggen. Je zou het kunnen omschrijven als ‘een goede samenwerking tussen de mens en zijn omringende natuur, daarbij gericht op een harmonisch voortbestaan van beide’. Ons tuinlid Anita van Trirum (zie artikel De tuin van … op blz. 10) verwoordt het als volgt: “permacultuur is omgaan met de natuur, zoals de natuur zelf het ook zou doen”. Bij permacultuur wordt zo efficiënt mogelijk gebruik gemaakt van de omgeving zonder deze uit te putten. Het gaat naast het maken van een functioneel eetbaar ecosysteem ook om efficiënt energiegebruik en slim watergebruik. Een typisch voorbeeld van permacultuur-gebruik is mulchen: het bedekken van de zwarte grond met organisch materiaal. Door de grond te bedekken met materiaal als bladeren, stro, dode plantenresten, zaagsel etc. kan er geen licht bij de grond komen, waardoor onkruid minder snel ontspruit en minder snel groeit. Daarnaast houdt dood organische
materiaal vocht goed vast, waardoor de bodem minder snel uitdroogt als de zon fel schijnt. Een bekende toepassing van permacultuur is het kweken van paddenstoelen op hout en stro.
In de praktijk is permacultuur meestal gericht op kleinschalige, zelfvoorzienende landbouw. Sepp Holzer, een boer uit Oostenrijk, paste permacultuur met succes in de praktijk toe. Hij nam in 1962 het bedrijf van zijn ouders over. Hij kwam toen net van de landbouwschool. Al gauw moest hij concluderen dat hij alles wat hij geleerd had, weer moest vergeten. Hij begon zijn bedrijf in harmonie met de natuur te beheren. In zijn ervaring leidt alleen die benadering tot een gezonde planten- en dierenwereld. Waar zijn buren het hoofd niet boven water hielden, creëerde Holzer een waar paradijs. Henri Kroll
Bron: Wikipedia en Uitgeverij Jan van Arkel Afbeelding: www.permacultuur.co Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
23
Een ‘groene’ gedachte in poëzie (8) In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar een gedicht dat aansluit bij de beleving van ons, altijd in de natuur geïnteresseerde mensen. Een gedicht dat bovendien aansluit bij het actuele seizoen.
De zomers Klaprozen, korenbloemen, barstenvolle goudgele aren streelden mijn gezicht. Groengouden vliegen zoemden een gedicht. Rood liet het ooft de appelwangen bollen. Zomernachtdonker is gesmolten licht. Niet bang zijn voor kabouters en voor trollen. Ze komen 's nachts het grasveld voor je rollen. Alleen een dom kind houdt zijn ogen dicht. Zullen wij dit soort zomers nooit meer zien? Ging dan het paradijs voorgoed verloren omdat wij aan de wereld toebehoren? Huil niet, huil niet, de hemel zal misschien een zolder in een huis zijn zonder zorgen. Daar hebben ze die zomers opgeborgen. Kees Stip uit: Au! de rozen bloeien. Sonnetten van bedreigd geluk. Bert Bakker 1983
24
Akkerpraat Zomer 2013 - Tuinvereniging Langs de Akker
Dagexcursie zaterdag 17 augustus naar drie tuinen in Gelderland Op zaterdag 17 augustus vertrekken we om 8.30 uur van ons vaste vertrekpunt Rembrandtweg 428 naar drie prachtige tuinen in Gelderland. De eerste tuin die we bezoeken is De Passiflorahoeve in Harskamp, groot 1 ha. Deze tuin beheert de grootste collectie passiflora’s van Europa, ruim 350 soorten, met de meest prachtige en exotische tropische bloemen. Ook bloeien dan de Aristolochia’s oftewel Duitse pijp. De Passiflorahoeve bezit ook een tropische en een inheemse vlindertuin met kleurrijke vlinders met daarnaast tientallen, veelal heel bijzondere kuipplanten. Wij worden ontvangen in de theeschenkerij met koffie/thee en gebak. Na de presentatie van ca. een half uur kunt u op uw gemak de tuin bezichtigen. Daarna gaan we naar Ampies Berg, een stukje Oostenrijk op de Veluwe, in ’t Harde (gemeente Elburg). Geïnspireerd door het Oostenrijkse landschap legde Ampie een tuin aan met meer dan 1000 verschillende soorten bloemen en planten. Ook de watervallen, klaterende beken en hoogteverschillen van maar liefst 15 meter ontbreken niet. We worden ontvangen met koffie/thee en iets lekkers. In deze tuin kunt u uw van huis meegebrachte lunch gebruiken. Vervolgens vertrekken wij naar De Uiterwaard in Epse. Deze tuin van Ton en Ina Blokvoort is een tuin van 6200 m² met elementen uit de Engelse en landschappelijke tuin. U treft er vaste plantenborders aan, bijzondere heesters, een groot gazon met een natuurlijke vijver en veel kuipplanten. Voor zover de temperaturen en de noodzakelijke beschutting het toelaten, worden er subtropische planten en heesters toegepast. Ook hier worden wij ontvangen met koffie/thee of iets fris. Tenslotte vertrekken we naar Gorssel, alwaar ons in restaurant De Roskam een uitgeserveerd driegangenkeuzemenu wacht. Voor velen was dit restaurant enkele jaren geleden een aangename verrassing. Daarna gaan we weer op huis aan en hopen om 21.30 uur in Amstelveen aan te komen. Dringend verzoek: wilt u ervoor zorgen om 10 minuten voor vertrek aanwezig te zijn, want we willen echt om 8.30 uur uit Amstelveen vertrekken. Dankzij een subsidie van het afdelingsbestuur G&B bedragen de excursiekosten voor G&B-leden slechts € 50,00 en voor niet-leden € 65,00. In de kosten zijn inbegrepen: buskosten, entree voor de tuinen, 3 keer ontvangst met koffie/thee waarvan 1 keer met gebak, een goed verzorgd diner, (ook vegetarisch) en de fooi voor de chauffeur. Opgeven bij J.F. Picavet, telf. 020 6417572 met gelijktijdige betaling van de excursiekosten op girorekeningnr. 617522 t.n.v. KMTP afdeling Amstelveen onder vermelding dagexcursie 17 augustus. Bestuur Groei & Bloei PS Tot op heden hebben zich 25 deelnemers gemeld. Er is dus nog voldoende plaats.
Groene agenda
juli – september 2013
Juli-augustus-september Juli-augustus-september Juli-augustus-september
Winkel open op za. en zo. van 13 - 14 uur Kantine open za. en zo. 14-17 uur In de kantine foto-expositie ‘Vogels in en rond de Akker’ van IVN fotowerkgroep Amstelveen Elke dinsdagavond 19.00-21.00 uur winkel bijenpark open aan de overzijde van LdA Bezoekerscentrum A’damse Bos bij begin bosbaan: expositie zwevende, opgezette vogels, vogelschedels, nesten, veren en braakballen, di t/m zo 10-17 uur Rommelmarkt 10-15 uur IVN-natuurwandeling De Braak 10 uur start naast de banpaal, thema: veen, dijkdoorbraak Barbecue vanaf 17 uur kosten €10 p.p. Dagexcursie Groei & Bloei (zie artikel) IVN-natuurwandeling Middelpolder 10 uur start Jeanne dÁrclaan 8, thema: eten uit de natuur Bijendag 14 – 16 uur ‘Elsenhove’ IVN-natuurwandeling Schinkelbos, 10 uur start parkeerplaats bij rotonde Bosrandweg, thema: bloemen en vlinders Groei&Bloei: Diapresentatie ‘Entente Florale’ door Ruud Oosterhof; (zie artikel) Open dag schooltuincomplexen Amstelveen
Juli-augustus-september Juli- augustus t/m 8 sept.
Zaterdag 6 juli Zondag 14 juli
Zaterdag 17 augustus Zaterdag 17 augustus Zondag 11 augustus
Zondag 1 september Zondag 8 september
Dinsdag 10 september Zaterdag 17 september
Spreekuur bestuur: April t/m september op de 2e en 4e zaterdag van de maand van 11.45 uur tot 12.30 uur Maart, oktober en november op de 2e zaterdag van de maand van 11.45 uur tot 12.30 uur Spreekuur bouwcommissie (onderdeel technische commissie): Maart t/m november op de 2e zaterdag van de maand van 11.30 uur tot 12.00 uur. December t/m februari geen spreekuur bestuur en bouwcommissie