Voorwoord René Boender 7

Voorwoord René Boender Eerbetoon aan een onbekende held, de ontdekker van bier .......... En het werd eb in één teug . .................................................................... Michael Jackson, van journalist tot Beer Hunter .............................. Rondje van de burgemeester.................................................................... Brouwen is vrouwenwerk.......................................................................... Bierbrouwen is wat anders dan een eitje bakken .............................. Louis Pasteur legt het ontbrekende puzzelstuk ................................. Goddelijke bieren verdienen een beschermde status . .................... Trappisten schenken de wereld hemelse smaakrijkdom ................. Een kunstje dat iedereen kan leren . ..................................................... Hertog Jan, held onder de bierdrinkers . .............................................. Een krachtig bieridee trotseert elke weerstand ................................. Biermekka in München ............................................................................. Hé Youp, geef ons Buckler terug, lul! .................................................... Dronken worden zonder kater ................................................................ Van bottlesellers naar storytellers ........................................................ Orval, bier uit een sprookje . ................................................................... Een slappe teckel in de brouwerij ......................................................... De redder van een rijke biercultuur ...................................................... Winners never quit .................................................................................... Vechten tegen de bierkaai . ..................................................................... Bier past in een gezellige levensstijl .................................................... Mijlpaal naar volwassenheid .................................................................. Brouwen doet bouwen ............................................................................. Phoenix brengt bier bij de Nederlanders thuis .................................. Strippende vrouwen interessanter dan potje voetbal . .................... Bavaria wint goud in Zuid-Afrika ........................................................... Oude wet wordt keurmerk met internationaal aanzien ................... Neerlands meest gedronken speciaalbier ........................................... De Veluwse Schavuyt en zijn jonge metgezel .................................... Bier is pure lust .......................................................................................... Beter dan Eau de Cologne ....................................................................... Al Capone en de drooglegging ...............................................................

7 8 10 12 15 17 19 21 23 25 27 29 31 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 59 61 63 65 67 69 72 74 76

Amsterdamse expansiedrift in de Limburgse heuvelen . ................. 78 Bass verovert de wereld met gipsrijk water ........................................ 80 Vallen, opstaan en weer doorgaan in Rochefort ................................ 82 Goede bierreclame is kunst met de grote K ........................................ 84 Misschien wel het mooiste geluid ter wereld ..................................... 87 Real ale mag niet verdwijnen ................................................................. 89 Bij PINT draait het om bier . ..................................................................... 91 Guinness van record naar record ........................................................... 93 Schuimkraag wekt begeerte ................................................................... 95 Oud recept in een nieuw jasje ................................................................ 97 Het bier is weer best ................................................................................. 99 Op geldbeluste overheidsdienaren zijn gek op accijnzen ............ 101 De rustgevende smaakmaker .............................................................. 103 Bier steeds langer houdbaar ................................................................ 105 Spijs en bier geven samen nog meer plezier ................................... 107 Leven in de brouwerij ............................................................................ 109 Het mysterie van Lambiekbier ............................................................ 111 Champagne onder de bieren ............................................................... 113 Whitbread verbetert de wereld . ......................................................... 115 Geschiedenis en toekomst onder één dak ....................................... 117 De tradities rond het Märzenbier . ...................................................... 119 Don Quichotte verandert wijn in bier ................................................ 121 Koning te rijk met Westvleteren Twaalf ............................................ 124 Tsunami van bier in de straten van Londen . .................................... 126 Soap tussen de ketels ............................................................................ 128 Renaissance van een historische biersoort ...................................... 130 Bier valt van zijn voetstuk en klimt er weer op ............................... 132 Hitler en Kennedy were here ............................................................... 134 De moeder aller tripels ......................................................................... 136 Ik verkoop geen bier, maar gezelligheid ........................................... 138 Gek of geniaal . ........................................................................................ 141 Sociale drank overleeft elke crisis . .................................................... 143 Klein collectief wordt grote jongen ................................................... 145 Pullen en glazen . .................................................................................... 147 Er ontkiemt iets moois .......................................................................... 149

Mumme, als twee boterhammen met kaas ....................................... Biertappen is een kunst ........................................................................ De baas brouwt zelf ............................................................................... Kwaliteit overwint alles ........................................................................ Toffe schimmel eet suiker en piest alcohol ...................................... Weizen brengt het zonnige zomergevoel ......................................... Hout is goud ............................................................................................. Stopt het zoeken dan nooit? ................................................................ Vrouwen zullen hun mannetje staan ................................................. Generaties vol ondernemersbloed . ................................................... In Olen hebben potten drie oren ........................................................ Varen op je eigen kompas .................................................................... Kiezen tussen champagne en champagnebier? Niet moeilijk ..... Bier is geen pils ....................................................................................... Kwispelbier voor de trouwe viervoeter ............................................ Gepensioneerde broeder zet Achelse Kluis weer op de bierkaart.... Het zuiverste water is de bron voor Alfa Bier .................................. Beter goed gejat dan slecht bedacht ................................................. Dromen over bier . .................................................................................. Als in Asterix maar dan op zijn Schots . ............................................. Schneider Weisse op de Schneider-wijze . ....................................... Afval is geen afval meer . ...................................................................... De teloorgang van een groot vaderlands biermerk ....................... Mekkerende schapen maken plaats voor brouwende broeders .... Drukte langs de lijn en stilte aan de bar ........................................... Gods zegen voor nummer negen ........................................................ Waar rook is, is bier ................................................................................ Biercultuur snuiven ................................................................................ Slecht bier verpest je humeur ............................................................. Waarom drinken we eigenlijk bier? . .................................................. De smaak van thuis scoort in den vreemde ..................................... Liever geen bloemen ............................................................................. Geboorte van het Abdicatiebier . ........................................................ Abdicatiebier houdt je bezig ............................................................... Koninklijk dank-je-wel voor het Abdicatiebier . ..............................

151 153 155 157 159 161 163 165 168 170 172 174 176 178 180 182 184 186 188 191 193 195 197 199 201 203 205 207 209 211 213 215 217 219 222

Good People Drink Good Beer Hunter S. Thompson

Voorwoord

Proost klinkt vanaf nu nog

lekkerder... Hoe is ’t bier eigenlijk ontstaan? En waar komt ’t nu eigenlijk vandaan? Wat is waar over alle mythes? En wat is echte bierpraat of erger nog bullshit? Zaken waar ik mij nooit druk over maakte tot dat ik Alain Schepers tegen kwam bij een interview over hoe je van Great to Cool kan groeien (en hoe Heineken dat doet!). Eerste druk - september 2013 ISBN 978 90 821 0820 0

Copyright: Alain Schepers Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag door middel van elektronische of andere middelen, met inbegrip van automatische informatiesystemen, worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

Ik had tot die dag nog nooit zo’n prettig gestoorde ‘biergek’ ontmoet, die van alles over bier wist te vertellen op een manier die naar méér smaakt. De ene anekdote na de andere. De ene nog mooier dan andere. En vooral ook met hart en ziel verteld, zodat je het ook echt gaat proeven. Het boek leest net zo lekker weg als mijn favoriete biertje! Welke dat is mag u zelf bepalen! Bij het lezen van de bierverhalen van Alain gaat er een ‘wonderful beer world’ voor je open. Proost! En geniet, maar van dit boek nièt met mate…

Eindredactie: Wim Schepers Omslagontwerp: Nedim Keric - Wegener Creatie Foto Alain Schepers: Patrick van Gemert / Zutphens Persbureau Met speciale dank aan: Cees-Jan Adema, Peter van der Arend, René Boender, Wim Gude, Robert Peters, Henri Reuchlin, Renate SchepersLeuvenink, Wim Schepers, Patrick van der Valk en Gerrit Wolf. Uitgever: ASCR www.eenwereldvolbier.nl www.alainschepers.nl E-mail: [email protected]

René C.W. Boender Brain agent & auteur

Eerbetoon aan een onbekende held, de ontdekker van bier

Wat als … de uitvinder van het bier nooit geboren was. Hoe zou de wereld er dan uitzien? Als iemand ooit een eerbetoon verdiend heeft, dan is het wel de ontdekker van het bier. Er gaan vele verhalen over wie, waar voor het eerst gebrouwen heeft. Maar wie deze wereldverbeteraar ook is, voor mij is deze pionier een absolute held. Zonder zijn lef zou ons leven er anders hebben uitgezien en was dit boek nooit geschreven. Het meest aannemelijke verhaal over de oorsprong van bier stamt uit de periode van zo’n zesduizend jaar geleden. Net als wij aten de mensen toen ook al brood gebakken van graan. Dat brood zag er anders uit en smaakte ook anders, maar toch kun je zeker spreken van brood. Op een regenachtige dag, toen waarschijnlijk een kind zijn boterhammetje niet had opgegeten, werd het restant brood een papperige substantie. Een hongerige voorbijganger herkende in de kleffe pap nog net een stuk brood. Hongerig als hij was stortte hij zich op het voedsel. Korte tijd daarna voelde hij zich anders, losser, vrolijker. De drap en het vocht dat deze persoon naar binnen had gewerkt zou kunnen doorgaan voor het eerste biertje dat ooit op de wereld gedronken is. De eerste tastbare bewijzen van het bestaan van bier zijn afkomstig van de Sumerische nomaden. Zij leefden zo’n vierduizend jaar voor Christus in een gebied waar graan goed gedijde. De nomaden ontwikkelden landbouwmethodes en gaven hun nomadenbestaan op. Ze vestigden zich in het gebied Mesopotamië, dat staat voor ‘het land tussen de rivieren’. Het gebied, dat we nu kennen als Irak, ligt tussen de rivieren de Tigris en de Eufraat. De Sumerische nomaden verbouwden graan en daar bakten ze broden van. Deze hompen voedsel weekten ze in water, waardoor een gistingsproces op gang werd gebracht. Het bierachtige vocht was de drank van alle dag voor de Sumeriërs. Ze dronken hun sap met een rietje. Niet om er sneller dronken van te worden, maar om te voorkomen dat je je verslikte in de brokken brood.

~8~

De Sumeriërs hadden echt lol in het maken van de drank. Bier brouwen en bier drinken was een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven. Het aantal biersoorten was heel behoorlijk. Ze experimenteerden met van alles en nog wat, zoals honing en dadels. De Sumeriër had keus uit wel zeventig verschillende soorten bier. Tussen de goed drinkbare bieren zat steeds meer bogt. Reden voor de Babylonische koning Hammurabi om regels te stellen. Zijn Codex Hammurabi is een van de oudste en best bewaard gebleven wetboeken ter wereld. In dit geschrift bepaalt hij dat een vrouw, die haar bier te duur verkoopt, verdronken wordt. In die tijd was het brouwen uitsluitend een vrouwenaangelegenheid. De Sumeriërs waren behalve gek op bier ook gek op goden. Eén van de populairste was Ninkasi, de godin van de brouwers. Ninkasi brouwde haar kostelijke vocht voor de goden. Een onbekend gebleven Sumerische Shakespeare maakte een gedicht ter ere van deze godin, wiens naam letterlijk ‘Zij die de mond vult’ betekent. Dit vers bevat het oudst bekende bierrecept. Het gedicht beschrijft hoe zij bier brouwde op basis van brood, water en graan. Zij bracht de ingrediënten samen in haar goddelijke brouwketel gemaakt van groen edelsteen. Het moeten kostelijke bieren zijn geweest. Uit deze tijd zijn meerdere geschriften teruggevonden die aantonen dat er toen al veel bier gebrouwen werd. De Sumeriërs schreven in spijkerschrift. Bier werd in dit schrift uitgebeeld door middel van een kruik met een puntige bodem. In het Louvre in Parijs is de enorme steen te bezichtigen met de wetteksten van koning Hammurabi. De wetten werden in steen uitgehouwen, opdat ze niet veranderd konden worden. Uit diezelfde periode stamt een erotische afbeelding van een brouwende vrouw, die vanachteren wordt belaagd. Toen al zorgde bier klaarblijkelijk voor de nodige opwinding.

~9~

En het werd eb in één

teug Het ontstaan van eb en vloed heeft alles met bierdrinken te maken. Of beter gezegd: met het drinken van grote hoeveelheden bier. En met een wraakzuchtige missie van Thor en zijn vriend Loki. Thor is de god van de donder in de Germaanse mythologie. Thor was als kind al geen makkelijke jongen. Hij trok zo zijn eigen plan en al vroeg bleek hij zo sterk als een beer. Zijn ouders gaven de opvoeding uit handen. De eer om Thor groot te brengen was aan de bliksemgoden Vingir en Hlora. Naarmate de jaren verstreken werd Thor kolossaler en sterker. Hij ontwikkelde op een paar decimeters na de afmetingen van een reus. Een magische hamer, door dwergen gemaakt, zorgde voor nog meer kracht in Thor’s toch al imposante torso. Elke keer als hij de hamer wierp verschenen er machtige bliksemflitsen. De hamer was als een boemerang; na iedere worp keerde deze terug in de hand van zijn meester. Thor was niet vies van een beetje actie. Met gigantische snelheden scheurde hij met zijn bokkenwagen langs de hemelse dreven. Soms alleen, soms met Loki, zijn beste vriend. Ze gingen vaak samen op stap en beleefden dan mooie avonturen, met als leukste tijdverdrijf: het doodslaan van reuzen.

Loki ging de battle aan met uitdager Logi. De weddenschap was simpel: wie kan het meest eten? Loki won de toss en mocht beginnen. De eerste happen smaakten hem best, die daarna nog beter. Wat hij wegstouwde grensde aan het ongelofelijke. En toch verloor hij de wedstrijd. Logi at net zoveel als Loki en verorberde daarna als toetje ook nog zijn houten bord. Loki was beetgenomen. Wat hij niet wist is, dat zijn uitdager Logi staat voor vlam. En de honger van vuur is immers onverzadigbaar. Thor was op zijn zachtst gezegd pissig over de nederlaag van zijn vriend en zwoer revanche. Het enige wat hij hoefde te doen was een hoorn met bier leegdrinken. Die weddenschap was op zijn goddelijke lijf geschreven, want hij kon drinken als een tempelier, al stond dat gezegde in die tijd nog niet in het spreukenboek. De ijzersterke Thor legde zijn hamer aan de kant, vatte met beide handen de hoorn en zette deze aan zijn lippen. Hij nam een stevige teug. Het bier was koel en smaakte heerlijk. Nog een slok en nog één. Het leek alsof de inhoud niet slonk. Thor dronk onverstoorbaar door en zijn buik begon te zwellen. Maar de hoorn raakte niet leeg. Nadat de reuzen hun victorie hadden beklonken, onthulden zij het geheim achter hun list: de onderkant van de hoorn was verbonden met de oceanen... Aan deze battle hebben wij eb en vloed te danken. Telkens als het eb wordt zet Thor de hoorn aan zijn mond voor een nieuwe slok...

Op een kwade dag werd de wereld geteisterd door weer een ijstijd. Het was bitterkoud buiten en het ijs had alles verzwolgen en verwoest. De oogst was verloren gegaan en mensen en dieren vonden de dood door de extreme temperaturen. Thor werd woest bij het aanschouwen van alle ijspegels, dood en ellende. Hij startte de bokkenwagen en ging samen met Loki naar Räsvälg om bij de goden zijn beklag te doen. Onderweg werd het duo getroffen door tal van tegenslagen en hinderpalen. Na veel gedoe bereikten ze de stad Utgardloki, waar ze werden uitgedaagd voor een aantal weddenschappen. Zowel Loki als Thor, voor de duvel immers niet bang, pakten de handschoen op.

~10~

~11~