Voorwoord. Mag ik dromen van een wereld waarin we allen gelijk zijn? Dan maakt het niet uit wat ik kan of niet kan, ik mag er gewoon zijn

2

Voorwoord

Mag ik dromen van een wereld waarin we allen gelijk zijn? Dan maakt het niet uit wat ik kan of niet kan, ik mag er gewoon zijn. Mag ik dromen van een wereld waarin we allen gelijk zijn? Dan maakt het niet uit wie beslist, want iedereen telt mee. Mag ik dromen van een wereld waarin we allen gelijk zijn? Dan is elke mening of overtuiging waardevol en te respecteren.

In dit nummer: Voorwoord

2

Gebruikersraden

3

Bouwwerken in Ganspoel

5

Kid@Bizz

6

Strategisch beleidsplan

8

Communicatiegroepjes

10

Jongerenhoogdag

12

M-Decreet

15

Kennis en ervaring behouden

17

Ondernemen in de lagere school 18 Workshop Magenta

19

Studiereis Noorwegen

21

Decreet PVF

22

Sfeerbeelden zomerfeest

23

Wist je ’t al?

24

Vanuit mijn dromen put ik hoop en kracht om de toekomst te vormen. Nu. Samen. Ann Gaublomme Algemeen directeur

NIEUWS VAN DE GEBRUIKERSRADEN MPI EN NURSINGTEHUIS Periode december 2013 – mei 2014 Sedert de vorige editie van Binnen en Buiten kwamen beide gebruikersraden samen in afzonderlijke vergaderingen op 21 januari 2014 voor het MPI en op 23 januari 2014 voor het Nursingtehuis. Hierbij vindt u een samenvatting van de belangrijkste thema’s die aan bod kwamen.

Stand van zaken Monsheide Op vraag van gebruikers werd gezocht naar een mogelijk samenwerkingsverband met andere voorzieningen in de provincie Antwerpen of Limburg, om zo volwassenen die thans enkel terecht kunnen in Huldenberg dichter bij huis op te vangen. Een mogelijke partner werd gevonden in de vzw Monsheide in Peer waar momenteel 50 volwassenen verblijven. De raden van bestuur van Centrum Ganspoel en Monsheide (Peer – Limburg) kwamen samen. Een samenwerkingsakkoord werd aangegaan. Momenteel kijkt men uit naar een architect voor het ontwerpen van een woning voor tien personen met een visueelmeervoudige beperking. Deze woning wordt gefinancierd door Monsheide. Een werkgroep werd opgericht voor het bepalen van het pedagogisch standpunt. Belangrijk daarbij is dat Ganspoel zorgt voor de inhoudelijke invulling. Kwaliteitshandboek – aanpassing procedure tevredenheid Ganspoel hechtte altijd al veel belang aan de tevredenheid van de ouders/gebruikers. Vandaar dat regelmatig werd gepeild naar de tevredenheid van deze doelgroep. De procedure hiervoor was vastgelegd in het Kwaliteitshandboek en werd geaudit door het VAPH. In de toekomst vervalt deze audit, zodat Ganspoel de procedure kan aanpassen. In het verleden ondervond Ganspoel problemen bij het opstellen van deze vragenlijst. Het was niet altijd evident om de juiste vragen te stellen. Uit de resultaten bleek een zeer grote

tevredenheid van de ouders/gebruikers, maar kwam er weinig informatie over mogelijke zaken die voor verbetering in aanmerking kwamen. Vandaar dat men dit tevredenheidsonderzoek wil wijzigen. In de toekomst zal er met nieuwe gebruikers of hun vertegenwoordigers na zes maanden een gesprek plaatsvinden. Daarin wordt gevraagd naar hun ervaringen en bevindingen, en gepeild naar de problemen die zij ondervonden tijdens deze periode. De nadruk wordt daarbij ook gelegd op het belang dat Ganspoel hecht aan inspraak van de gebruikers of hun vertegenwoordigers. Uiteraard kunnen ouders op eender welk ogenblik steeds terecht bij de begeleiders, sociale dienst, medische dienst, e.a. indien zij niet tevreden zijn met bepaalde situaties. Er zal gepoogd worden om over een periode van vijf jaar minimum driemaal inspraak te hebben rond mogelijke problemen. Organisatie van leefgroepoverstijgende kampen Het organiseren van de zomerkampen per leefgroep vereiste in het verleden een zware inzet van veel begeleiders. Ook de inzet van medisch personeel was vereist om te beantwoorden aan de medische zorgvraag en om de veiligheid van de kinderen te garanderen. Om deze reden zal in de toekomst geopteerd worden voor het organiseren van een themaweek, één keer per jaar binnen de schoolperiode en dit gezamenlijk voor de kinderen van de klas en de leefgroep. Bij de volwassenen bestaat reeds een dergelijk initiatief in de vorm van het organiseren van verwendagen op de campus van Ganspoel. Ook wordt hiermee verholpen aan het verlies van tijd voor het vervoer en de verhuis van materiaal naar en van de vakantieplaats. Begeleiders kunnen op deze manier meer aangepaste zorg op maat geven aan de kinderen.

4

Resultaten wafelverkoop De wafelverkoop van 2013 bracht een netto winst op van € 2.241. Er werden in totaal 427 dozen verkocht. Totale omzet bedroeg € 3.764 en de kostprijs bedroeg € 1.523. De voorzitter bedankt ook de medewerkers van het secretariaat voor de hulp bij deze actie. Varia • De “Music For Life” actie van radiozender Studio Brussel en Rode Kruis-Vlaanderen resulteerde in het organiseren van zeven acties voor Ganspoel: één georganiseerd door Ganspoel zelf en zes door derden. De totale opbrengst schommelt rond € 2.500. • De Universiteit Antwerpen organiseerde een onderzoek naar de beste zorgwerkgever voor 2013. Het Centrum Ganspoel werd genomineerd en behaalde de tweede plaats. • Vanaf januari 2014 werd in het Centrum Ganspoel gestart met het begrip FAM. Dit staat voor Flexibel Aanbod Meerderjarigen. De bedoeling is flexibeler te kunnen inspelen op de noden van de gebruikers. Vanuit het centrum bestaat de vraag of het noodzakelijk is om alle gebruikers of hun vertegenwoordigers hierover te informeren omdat er ook nog geen duidelijke richtlijnen zijn gepubliceerd en de gebruikers geen verschillen zullen merken.

• •

•

Toch is men van mening dat deze omschakeling naar FAM kenbaar moet worden gemaakt. Voor de minderjarigen wordt het begrip MFC gehanteerd, wat staat voor Multi Functioneel Centrum. De permanentieweken voor 2014 zullen gehouden worden tijdens de week van 7 juli en tijdens de week van 11 augustus. Een stand van zaken van de bouwwerken wordt meegedeeld. Het aanleggen van de nutsvoorzieningen is beëindigd. Met de beluisterapparatuur zijn er nog opstartproblemen. De bouw van het huis in Tervuren zit op schema. De isolatie van het hoofdgebouw op campus Ganspoel is gefinaliseerd. Het dossier i.v.m. de mankementen aan woning 16 en 17 is nog lopende. In de leefgroep Oostpunt worden problemen gesignaleerd omdat de server voor de beluisterapparatuur te veel lawaai maakt. Men is ervan op de hoogte en het plaatsen van deze server in de receptie van de woning is de minst slechte optie. Dit is tijdelijk vermits in het kader van het masterplan hieraan zal worden verholpen tijdens de bouwwerken.

In naam van alle leden van beide gebruikersraden wens ik jullie een prettige vakantie.

Eddy Mercy secretaris GR-NT en lid GR-MPI Wafelverkoop Diegene die de meeste wafels verkocht bij de wafelverkoop ter ondersteuning van de vakantiewerking in het MFC kreeg een verrassing. De winnaar was Ilias Moulart van de leefgroep Oostpunt (105 dozen verkocht!). Hij kreeg van de gebruikersraad een Bongo Bon Familie ter waarde van € 59,90: een spannende dag in een pretpark, een leerzaam museumbezoek,… Van harte dank aan Ilias en zijn ouders maar ook aan alle andere ouders en personeelsleden die hebben bijgedragen tot zo een succesvolle wafelverkoop!

BOUWWERKEN IN GANSPOEL: STAND VAN ZAKEN JUNI 2014 Huis Tervuren De laatste rechte lijn is ingezet. Nog enkele maanden en we kunnen onze intrek nemen in het huis in Tervuren. Jongeren, ouders en medewerkers kijken er al reikhalzend naar uit. Er zal in het huis gewerkt worden tot de laatste dag: in juni worden nog ramen geplaatst en vloer gelegd. Nutsvoorzieningen moeten worden aangesloten en muren geverfd. Begin augustus hopen we de laatste werkman te zien vertrekken en dan is het aan de poetsploeg van Ganspoel om het huis kraaknet te krijgen. De technische dienst zorgt voor de verhuis van de meubels die van op de campus in Huldenberg mee moeten en ten slotte is het aan ouders en jongeren om kamertjes in te richten. We voorzien uiteraard nog een feestelijke opening (info volgt).

de berging zijn? En kan dit allemaal binnen het budget? Deze woningen komen waar nu ‘de villa’ staat, vóór woning 16 en 17. De architecten maakten een maquette van hoe de toekomst er kan uitzien. De start van de bouw is voorzien ten vroegste in 2016-2017.

Extra ruimte op de campus. Eens de afbraak van de villa start, hebben we huisvesting nodig voor de activiteitenlokalen en voor de groepen die er nu in huizen. We konden woonpaviljoenen, die als buffer kunnen dienen, op de kop tikken. Deze staan aan de ‘oude home’ en zullen later als (tijdelijke) slaapkamers dienen. Andere paviljoenen staan aan de technische dienst en kunnen dienen als gemeenschappelijk lokaal voor groepsactiviteiten, therapie, …

Masterplan op de campus Tervuren is nog niet helemaal afgewerkt en we zijn al begonnen met de voorbereidingen van ons volgend project. Collectief Noord is het architectenbureau dat zal zorgen voor de bouw van vijf huizen en een activiteitenruimte voor de volwassen bewoners van Ganspoel. Samen met begeleiders, staf en therapeuten wordt de inrichting van de huizen vorm gegeven. Waar willen we liefst de badkamer? Hoe groot moet

Ann Gaublomme Algemeen directeur

6

KID@BIZZ DOEDELS DROOMWINKEL presenteerde

Poëzie op Valentijn

Aan goede vriendschap komt geen eind, waar ter wereld je ook bent. En heb je echte vriendschap gevonden, leg dan een pleister op vele wonden.

Gedicht van Julie Een zoen – Julie Van Damme

Op vrijdag 14 februari 2014 presenteerden de leerlingen van klas I (lagere school) aan de leerlingen van Indigo (Buso) hun zelfgemaakte animatiefilmpjes rond zelfgeschreven of zelf gekozen poëzie. Het werd een liefdevolle dag. Gedicht van Fahrad

een zoen is hetzelfde als een kus ik geef er 1 aan mijn zus ik geef er 2 aan mijn ma daarna 3 aan mijn pa mijn broer krijgt er 4 2 daar en 2 hier dan tel ik van 5 tot 9 en kom ik mijn liefje tegen geef ik hem nu een kus of toch een zoen? ik tel tot 10 en weet wat ik moet doen! SMAK!

Echte vriendschap - anoniem Vriendschap is zwijgen, niets zeggen, maar een arm om de schouder leggen. Vriendschap is in iemands leven, vreugde en verdriet mee beleven. Vriendschap is niets vragen, maar gewoon helpen en dragen. Vriendschap is even gauw bellen, om de laatste nieuwtjes te vertellen. Vriendschap is praten, in vertrouwen, wetend dat de ander zijn mond kan houden! Vriendschap is durven te tonen, welke gevoelens er in je wonen. Vriendschap zit in kleine dingen, die je tot wedervriendschap dwingen.

Gedicht van Liam Ja – K. Schippers ik heb je lief zoals je soms gelijk een gouden zomerdag bent nee nee nee ik heb je lief zoals je bent nee nee ik heb je lief zoals nee ik heb je lief

Gedicht van Lotte

Gedicht van Sarah

Mijn hart is een rood hondje – Tanneke Wigersma

Hij is de liefde – Sarah A.

Mijn hart is een rood hondje dat blaft en bijt misschien maar dat kwispelend rent als jij in de buurt en vooral als jij dicht bij mij bent.

Gedicht van Michaëla Voor jou – Johanna Kruit

heel lang geleden heb ik jou bedacht zo had ik altijd iets waar ik naartoe kon leven en toen jij zei hier ben ik was ik niet verbaasd je was precies zoals ik had verwacht maar nu pas weet ik dat ik je niet verzonnen heb.

hij is de liefde, hij is de zon, het is van af hem dat mijn leven begon. Niets is er mooier beter voor mij, de liefde ben jij. als een dief in de nacht, kwam hij zo onverwacht in de storm van mijn leven. Ik zag jou niet meteen, was al zooooo lang alleen ook al vond ik je mooi ik wou me niet zo maar geven maar je ging door, en ik werd smoor. Toen ik je zag maak jij van elke dag iets bijzonders voor mij wat ik niet wil vergooien ben ik stil ben ik moe slaat mijn hart ineens toe wel dan weet alleen hij hoe hij mij moet ontdooien het is voor altijd want ik wil je voor geen geld ter wereld kwijt xxx

Leerlingen klas Natalie Umans

8

STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2012 – 2017: STAND VAN ZAKEN In 2011 bereidde een werkgroep, met vertegenwoordigers uit alle afdelingen en teams, het strategische beleid van Ganspoel voor. Hiervoor werden verschillende betrokkenen bevraagd: gebruikers, personeel, bestuurders, collega-voorzieningen, enz. Dit resulteerde in een plan, bestaande uit zeven doelstellingen om tegen eind 2017 te realiseren. Hoe ver staan we hier nu mee? Om meer zorg op maat te bieden, is Centrum Ganspoel in januari mee in het proefproject ‘multifunctionele centra’ (MFC) voor minderjarigen van het VAPH gestapt. Het doel van de multifunctionele centra is om naadloze overgangen tussen werkvormen en tussen residentiële en (semi-)ambulante hulpverlening mogelijk te maken, waarbij snel kan worden ingespeeld op de evolutie van de hulpvraag van de cliënt. Grote gevolgen heeft dit voor onze werking niet meteen, aangezien gebruikers al flexibel gebruik kunnen maken van verscheidene zorgvormen (internaat, deeltijds internaat, semi-internaat, ambulante begeleiding, …). Wel dienen we ons de nieuwe terminologie eigen te maken. Volgend schooljaar werken we met een interne werkgroep het kader verder uit met als doel zo vraaggericht mogelijk te werken binnen de grenzen van het centrum. Het team van orthopedagogen streeft er naar om medewerkers te sensibiliseren en te ondersteunen in het opvolgen van doelstellingen uit het individueel handelingsplan. Om inclusie te bevorderen en zorg en begeleiding, kennis en ervaring uit te dragen, is Centrum Ganspoel een samenwerkingsverband aangegaan met Home Monsheide, een voorziening voor volwassenen met een matige/ernstige verstandelijke beperking te Peer. Home Monsheide zal een woning voorzien voor tien personen met een visueel meervoudige beperking. Centrum Ganspoel wordt nauw betrokken bij de opvolging van de bouwwerken en de inhoudelijke uitwerking van het aanbod.

Ook wordt er, onder leiding van de directie van het BuBao en door de betrokken werkgroep, jaarlijks gezocht naar structurele middelen voor de verdere uitbouw van het Ambo-project. Ambo staat voor Ambulante Begeleiding in het Buitengewoon Onderwijs. Dit schooljaar konden er met de toegewezen middelen 24 leerlingen begeleid worden. Spijtig genoeg zijn dit nog steeds geen structurele middelen. Blijvend sensibiliseren via verschillende kanalen en aandacht vragen op het kabinet van Onderwijs is nodig. Tenslotte zit ook de bouw van de decentrale woning in Tervuren in de eindfase. Bij de technische en logistieke diensten is het deze zomer alvast alle hens aan dek om de woning startklaar te maken. We hopen in september met een tiental jongeren de woning te betrekken. Om de werkdruk beheersbaar te maken, worden jaarlijks een aantal acties ondernomen. Leidinggevenden en diensthoofden gaan, samen met de diensten/teams, prioriteiten in (groei)projecten mee bepalen en mee de grenzen bewaken. De algemeen directeur vraagt, waar mogelijk, subsidies aan, zodat zoveel mogelijk projecten kunnen doorgaan met extra personeelsomkadering. Via coachinggesprekken willen leidinggevenden het evenwicht tussen draagkracht en draaglast bevragen bij medewerkers en indien nodig ondersteuningsacties bepalen. In het kader van timemanagement vond er dit schooljaar een opleiding ‘efficiënt vergaderen’ plaats. 16 medewerkers namen hier aan deel. De cursus werd erg positief ervaren. Volgend schooljaar krijgen medewerkers de kans om een vorming te volgen rond mail- en agendabeheer en outlook.

Op vlak van VTO (vorming, training en opleiding) en personeelsbeleid, legt Centrum Ganspoel de komende jaren een sterke focus op een leeftijdsbewust personeelsbeleid en het borgen en doorgeven van kennis. Centrum Ganspoel heeft immers te maken met een vergrijzing van het personeel. In 2013 bedroeg de gemiddelde leeftijd 42,4 jaar en vormen de 50-54 jarigen momenteel de grootste leeftijdsgroep binnen het centrum. Binnen een tiental jaar, zal Centrum Ganspoel daarom geconfronteerd worden met het op pensioen gaan van een groot aantal medewerkers binnen eenzelfde periode. Dit kan een groot verlies aan kennis en ervaring tot gevolg hebben. Centrum Ganspoel moet hierop anticiperen en is daarom op zoek naar bijkomende maatregelen om deze kennis en ervaring van vandaag te borgen. Samen met teams wordt gezocht naar oplossingen en suggesties om de kennisoverdracht binnen het team te optimaliseren.

Om noodzakelijk geachte ICT toepassingen doordacht en gefaseerd uit te voeren, zal een werkgroep opgericht worden die een visie en investeringsplan rond ICT zal uitwerken, hierbij ondersteund door Bizzotope. Dit is een organisatie van ondernemers die gespecialiseerd zijn op bepaalde domeinen, zoals in IT. U merkt het … er zijn een heel aantal uitdagingen, waaronder we volgend schooljaar verder onze schouders zetten!

Katelijne Domen Kwaliteitscoördinator

10

COMMUNICATIEGROEPJES BIJ DE VOLWASSENENWERKING Communicatie is voor ons allemaal een basisbehoefte, net zoals eten en slapen. Iedereen wil graag communiceren met anderen en doet dat op zijn eigen manier. Een aantal volwassen bewoners in Ganspoel maken hierbij gebruik van hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld een spraakcomputer, een communicatiekaart met pictogrammen of een spraakknop met auditieve boodschappen. Dat werd in de lagere en secundaire school aangeleerd en ingeoefend. Het is belangrijk dat ze dit blijven onderhouden en dat ze de kans krijgen om samen met andere bewoners te communiceren in groep. Vanuit die idee zijn twee communicatiegroepen ontstaan die wekelijks samenkomen. Bij Actua wordt de actualiteit besproken en Maria laat thema’s uit het dagelijkse leven aan bod komen. De volgende doelstellingen worden op een aangename manier ingeoefend: ¯ woordenschat en leefwereld uitbreiden, ¯ leren om op je beurt te wachten in de onderlinge communicatie, ¯ zelf initiatief nemen in communicatie met anderen.

De marionet Maria krijgt wekelijks bezoek van een groep volwassen bewoners. Nadat Maria elke bewoner een persoonlijke begroeting gegeven heeft, vertelt ze één van haar avonturen. Deze komen uit dagdagelijkse situaties en sluiten aan bij de leefwereld van de bewoners. In haar huis is altijd een schat aan materiaal te vinden dat aansluit bij het thema. Je kan er dingen vinden om te voelen, ruiken, horen, zien en proeven. Al de zintuigen worden gestimuleerd. Zo ging ze al op reis en heeft dan samen met de bewoners haar koffer ingepakt. Ze brak haar been en ging naar de dokter voor een gips. Maria is een sloddervos en kreeg bij de grote schoonmaak hulp van de bewoners. Hetzelfde thema wordt gedurende een drietal weken herhaald.

MARIA Hallo, ik ben Maria en woon sinds enige tijd in Ganspoel.

Bij het vertrek krijgen de bewoners een verslagje van Maria, aangepast aan hun manier van communiceren. Dit helpt hen om over de avonturen van Maria te vertellen in de leefgroep of thuis.

ACTUA Wekelijks komt er een groepje bewoners samen om te praten over de actualiteit van de voorbije week. We lezen de Wablieft, een krant met korte artikels over het nieuws uit binnen- en buitenland en leuke weetjes geschreven in een duidelijke taal. Na het bespreken van het voorpaginanieuws en het lezen van een aantal headlines kiest elke bewoner om beurt een artikel dat voorgelezen en besproken wordt. Iedereen krijgt de kans om zijn mening te geven over de gekozen artikels en zo ontstaan vaak boeiende gesprekken. De laatste tien minuten worden gebruikt om zelf een krant samen te stellen. Deze wordt dan op hun communicatiehulpmiddel ingesproken of op de rolstoeltafel gekleefd. Dit geeft hen de mogelijkheid om met begeleiders en thuis te communiceren over de actualiteit. Kathleen Vandermaelen Riet Verbeeck

12

JONGERENHOOGDAG OP 24 APRIL 2014 De tweede editie van onze jongerenhoogdag is weer een feit. Op deze dag willen we onze jongeren een onvergetelijke dag bezorgen. Het weer probeerde in de voormiddag even spelbreker te spelen, maar tegen het enthousiasme van onze jongeren hadden de weergoden geen verhaal. De jongeren kregen een 9-tal vaste activiteiten aangeboden waaruit ze een keuze konden maken en een 4-tal vrije activiteiten waar ze doorlopend konden aan deelnemen. Het aanbod aan vaste activiteiten was: 1. Paardrijden met de Healing Horse of een ritje op de pony’s van de Picadero

2. Een tractorrit met de jongens van de technische dienst of een rit met paard en kar 3. Judo

4. Dans voor de stappers en gadans voor de rolstoelers of muziek maken met een djembé 5. Verhalenwandeling en speurtocht 6. Circusschool voor de acrobaten

7. Belevingstheater Dit kon je allemaal beleven op onze tweede editie van de jongerenhoogdag. Je kan zien op de sfeerbeelden dat dit een geslaagde dag was. Graag wil ik dan ook langs deze weg alle begeleiders bedanken die voor onze kinderen dit alles mogelijk maakten. Dank u: Healing Horse, Picadero, technische dienst, judofederatie, leerkrachten BuBaO, leerkrachten BuSo, leerkrachten GON, kinderverzorgsters, Pol en Jef(paard en kar), Tinne, Gitte, An (opvoedsters), Nathalie(ergo)... en directie. Peter Tuerlinckx, Leerkracht BuBaO

8. Een fietstochtje met de tandems of electrofiets

9. Massage en relaxatie of een blote voetenpad

14

Op donderdag 24 april werden we getrakteerd op een toffe jongerenhoogdag. Dat is een speciale dag vol activiteiten. Aan het begin van de dag kregen we een kaart om rond onze nek te hangen. Hierop konden we zelf onze planning voor de dag aflezen. Vervolgens verzamelden we op de speelplaats van de lagere school. Meester Johan deed de uitleg door een microfoon. Zo, nu kon de dag beginnen! Sommigen begonnen met een themawandeling. We kwamen Stien de kokkin tegen. Zij is de zus van Stijn de chef-kok van Ganspoel. We moesten allerlei opdrachten uitvoeren. Als we deze opdrachten niet goed uitvoerden, dan zouden we de dag erna snottebellensoep krijgen! Dus we deden extra ons best om het tot een goed einde te brengen. We moesten geluiden uit de keuken herkennen, proeftesten afnemen, geurtesten doen en tot slot een ritme kloppen met deksels en houten lepels. Oef, we hebben alles goed volbracht, geen snottebellensoep voor ons! Anderen gingen op dat moment met de tandem fietsen… in de regen. Michel vond het fijn, hij kan wel tegen wat regen! Na elke activiteit moesten we terug naar de verzamelplaats gaan. Van daaruit vertrokken we naar onze nieuwe activiteit, samen met de begeleiders en de vrijwilligers. De vrijwilligers waren mensen uit een bedrijf, die ons voor één dag kwamen helpen.

De volgende activiteit was circus. Eerst maakten we kennis met iedereen die daar aanwezig was. Er stonden twee mensen van de circusschool van Leuven voor ons klaar. Ook een aantal mensen van GON kwamen ons helpen. We begonnen het uur als paasei ☺, een opwarmingsoefening. We jongleerden met kleurige doekjes, we deden trucjes op de Rolabola (een plankje dat steunt op een buis), we lieten de flowerstick rollen over onze armen en sommigen gingen zelfs op een reuzenbal staan. Ook leerden we een bord laten draaien op een stok. Van al dat bewegen kregen we honger. Tijd voor couscous met een vegetarische curryworst. Smakelijk! Met ons buikje goed gevuld stapten we richting de paarden. Gelukkig kwam het zonnetje erdoor en konden we het droog houden. Zita reed op Django. Een wit-zwart lief paard. Ze kreeg een band rond haar middel en een tok op haar hoofd. We reden paard in het veld. We moesten opletten voor de cadeautjes die de paarden op de grond hadden achtergelaten ☺. Als laatste maakten we een rit met de tractor door de boomgaarden. We sloten de dag in schoonheid af met een heerlijk ijsje. Het was een erg vermoeiende maar leuke dag. Tot volgend jaar! Indigo groep 3 Zita, Berdien, Sinan, Michel en juf Eva

INFO M-DECREET EN DE VERNIEUWING BINNEN HET ONDERWIJS Op 12 maart 2014 keurde het Vlaams Parlement het M-decreet goed. Dit decreet staat voor maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en is een eerste stap in de richting van meer inclusief onderwijs. Tevens is het ook het logische gevolg van de instemming van het Vlaams Parlement met het VN-verdrag over de rechten van personen met een beperking. WAT BETEKENT DIT BINNEN HET ONDERWIJSVELD? Zorgbreed werken binnen een duidelijker omschreven zorgcontinuüm zal door elke school worden uitgetekend en gevolgd worden. De fasen van het zorgcontinuüm zullen er als volgt uitzien:

Bij leerlingen met specifieke zorgbehoeften zal men afwegen of het recht op redelijke aanpassingen, met inzet van sticordimaatregelen, het volgen van een gemeenschappelijk curriculum of individueel aangepast curriculum mogelijk maken. Als deze inspanningen als onredelijk of disproportioneel kunnen worden beschouwd kan een leerling worden doorverwezen naar het Buitengewoon Onderwijs. Sticordi-maatregelen omvatten: • REMEDIËREN: effectieve vormen van aangepaste leerhulp verstrekken. • DIFFERENTIËREN: variatie aanbrengen in het onderwijsproces om beter tegemoet te komen aan de behoeften van de leerling. • COMPENSEREN: maatregelen waarbij de school orthopedagogische en/of orthodidactische hulpmiddelen aanbiedt.

•

DISPENSEREN: maatregelen inlassen waarbij de school doelen toevoegt, wijzigt of vrijstelt van het leerprogramma en vervangt door gelijkwaardige andere doelen zodat de doorstroming naar het beoogde onderwijs niet in het gedrang komt.

NIEUWE MAATREGELEN VOOR HET BUITENGEWOON ONDERWIJS: • Type 9 kan worden opgericht voor leerlingen met autismespectrum en een normale begaafdheid. • De types worden geherdefinieerd en indicatoren worden strikter omschreven. • Type 1 (voor leerlingen met een licht mentale beperking) en type 8 (voor leerlingen met leerstoornissen) verdwijnen en worden vervangen door een basisaanbod. Dit kan vanaf september

16

•

2015. Het basisaanbod wordt niet langer gedefinieerd vanuit medische of paramedische elementen, maar vanuit de onderwijsbehoeften van de leerling. Het basisaanbod is dus veel meer dan het samenvoegen van type 1 en type 8 leerlingen. Het is bedoeld voor leerlingen waarbij aantoonbaar blijkt dat aanpassingen onvoldoende zijn om een leerling binnen het gemeenschappelijk curriculum te kunnen blijven meenemen in een school voor gewoon onderwijs. In principe is het streefdoel dat een leerling slechts 2 jaar in het basisaanbod buitengewoon onderwijs verblijft. Het is de bedoeling dat de leerling tijdens deze periode leert omgaan met zijn problematiek zodat hij nadien terug in het gewoon onderwijs kan instappen. Een verlenging van het basisaanbod kan, maar is afhankelijk van de evaluatie die het CLB formeel moet bevestigen. De rol van het CLB in de doorverwijzingsen inschrijvingspraktijk van het buitengewoon onderwijs wordt anders ingevuld. Voor toelating tot het BO is een verslag van het CLB vereist. Dit verslag dient aan te geven dat alle fasen van het zorgcontinuüm worden doorlopen, dat mits de toepassing van sticordi-maatregelen en andere redelijke aanpassingen het meenemen van een leerling binnen G.O. niet haalbaar is.

B.O. zal er in de toekomst als volgt uitzien: • Basisaanbod • Type 2 • Type 3 • Type 4 • Type 5 • Type 6 • Type 7 • Type 9

Het is duidelijk dat scholen die in het verleden op intensieve wijze aan zorg voor alle leerlingen werkten, vrij goed voorbereid zijn op de nieuwe regeling van het M-decreet. Algeheel mogen we zeggen dat met dit Mdecreet de opstap is gezet in het kader van de opbouw van een leerzorgkader. Een ei werd gelegd, het voorzien van de nodige middelen en de tijd voor opbouw van competenties van de leerkrachten blijft een grote uitdaging voor de toekomst.

Gerd Loris Directeur Basisschool

PROJECT: KENNIS EN ERVARING BEHOUDEN BINNEN CENTRUM GANSPOEL MET HET OOG OP DE TOEKOMST Centrum Ganspoel kent een vergrijzend personeelsbestand. In de toekomst gaan veel medewerkers binnen eenzelfde periode op pensioen. Wat met hun kennis en ervaring? Op welke manier kan deze kennis en ervaring behouden worden binnen het centrum? Hoe kan de kwalitatieve zorg van vandaag, verzekerd worden in de toekomst? Centrum Ganspoel schakelde de hulp in van Silke Malfroy, studente aan de Katholieke Hogeschool Leuven, om rond dit thema een project uit te voeren. België telt vandaag de dag een groot aantal medewerkers tussen de 40 en 64 jaar. Dit aantal ligt veel hoger dan het aantal medewerkers tussen 15 en 39 jaar. De babyboomers bereiken stilaan de pensioengerechtigde leeftijd. Het gevolg hiervan is dat op korte termijn veel medewerkers op hetzelfde moment de arbeidsmarkt zullen verlaten. Ook Centrum Ganspoel heeft te maken met een vergrijzend personeelsbestand. Binnen het centrum werken een 300-tal medewerkers. 52% van deze medewerkers is ouder dan 45 jaar. Het gevolg hiervan is, dat ook hier veel medewerkers binnen eenzelfde periode op pensioen zullen gaan. Uit cijfers van Centrum Ganspoel blijkt dat meer dan 40% van de medewerkers binnen de 10 jaar op pensioen zullen gaan. Deze medewerkers hebben veel kennis en ervaring opgebouwd gedurende hun jarenlange loopbaan binnen Centrum Ganspoel. Deze kennis en ervaring dreigt binnen een aantal jaren dus verloren te gaan… Om dit verlies aan kennis en ervaring tegen te gaan, besloot Centrum Ganspoel in februari 2014 de hulp in te schakelen van Silke Malfroy, studente aan de Katholieke Hogeschool Leuven. In het kader van haar opleiding, kreeg

zij de opdracht om een bedrijfsproject van vier maanden uit te voeren rond het thema personeelsbeleid. Ze kreeg de opdracht om op zoek te gaan naar maatregelen om de kennis en ervaring van vandaag binnen Centrum Ganspoel te borgen. Silke besloot de medewerkers van Centrum Ganspoel maximaal te betrekken bij haar zoektocht. Gedurende deze vier maanden hield ze, samen met verschillende medewerkers, de workshop ‘Kennis beheren in uw team’ en stuurde ze naar alle medewerkers tussen 50 en 65 jaar een enquête op. Ook ging ze in gesprek met de algemene directie, diensthoofden en zorgmanagers. Na het verzamelen en analyseren van deze informatie, kwam ze tot verschillende oplossingen om de kennis en ervaring zo optimaal en efficiënt mogelijk te behouden binnen Centrum Ganspoel. Zo stelde ze o.a. voor om een uitstapprocedure in te voeren voor medewerkers die met pensioen gaan, een instapprocedure voor nieuwe medewerkers in alle afdelingen en het uitschrijven van activiteiten, taken en/of procedures. Centrum Ganspoel biedt kwalitatieve zorg aan kinderen, jongeren en volwassenen met een visuele en/of visueel-meervoudige beperking, aan hun familieleden en andere organisaties. De expertise, kennis en ervaring van de medewerkers binnen het centrum behouden en delen, is dus een grote uitdaging! Centrum Ganspoel vond het daarom zeer belangrijk om aandacht te hebben voor dit onderwerp en preventief op te treden. Kwalitatieve zorg aanbieden is de centrale doelstelling van Centrum Ganspoel. Deze zorg zal, met behulp van dit project, blijven bestaan in de toekomst! Silke Malfroy Studente KHL

18

ONDERNEMEN IN DE LAGERE SCHOOL… Dit schooljaar kozen wij voor een kookproject in onze klas. Met dit project willen we de leerlingen concreet op weg helpen om een ondernemende leeromgeving in te richten, waarin zij heel wat kansen krijgen om ook leergebied-overschrijdende vaardigheden en attitudes te kunnen ontwikkelen. Aan de ene kant willen we de leerlingen laten ervaren hoe het is om als ondernemer iets op te zetten en te runnen. Aan de andere kant willen we hen ondernemende vaardigheden laten verwerven. Het gaat dan om initiatief nemen, iets durven, reflecteren, samenwerken, enzovoort. Tijdens de eerste periode hebben wij ons kookboek op punt gesteld. Dit wil zeggen dat elke week een groepje leerlingen een recept bedacht, terwijl het andere groepje een recept kon uitproberen. Natuurlijk werd er ook uitgebreid geproefd en werden enkele suggesties gegeven om het gerecht nog meer smaak te geven. Deze gerechten werden gebundeld in ons klaskookboek.

Sinds de krokusvakantie stellen wij elke week een gerecht voor. Ouders en het begeleidend team van onze klas kunnen dan inschrijven en een bestelling doen. Wij vragen een bijdrage voor elk gerecht. De winst gaat integraal naar de Cliniclowns van UZ Leuven en het Indonesië-project van Vlajo. De kinderen kozen zelf voor het project van de Cliniclowns. Naast het koken wordt nu ook de eenvoudige boekhouding bijgehouden. Hierbij komen heel wat vaardigheden aan bod: geld tellen, inkomsten bepalen, uitgaven berekenen, betalingsbewijs geven…. Kinderen leren er op een eenvoudige manier omgaan met wat boekhouding is. Dit maakt dat de leerlingen van begin tot einde dit project mee tot stand brengen en houden. En uit hun reacties merken we dat dit letterlijk en figuurlijk in de smaak valt! Katleen Uytterhoeven Astrid Hoogmartens Leerkrachten BuBaO

WORKSHOP MAGENTA Zorg-Werk-Leven balans: een bekommernis voor iedereen, maar niet in het minst als je ouder bent van een kind met beperkingen. De mama van Kasper getuigt. Kasper is nu tien jaar, een lief kereltje in een rolstoel, geboren met een hersenletsel. Toen Kasper en Viktor (tweeling) geboren werden, hadden we al drie kinderen, een zoon van negen, een dochter van acht en een dochter van vijf jaar. Ik werkte als zelfstandig verpleegkundige en nam de beslissing om alvast tijdelijk te stoppen met werken. We hadden het enorm druk. Ondanks dat ik thuis was, holde ik van kine voor de tweeling, naar logo voor de oudste, naar de dansles, naar Pellenberg, naar UZ Leuven, naar de basket… ‘s Nachts stond ik op voor de kleintjes. Er waren soms spoedopnames voor Kasper door luchtweginfecties, operaties, complicaties… We wisten aanvankelijk niet wat de gevolgen waren van de hersenschade bij Kasper. Met de tijd werd dat steeds een beetje duidelijker, met als gevolg weer nieuwe vragen, nood aan hulpverlening, advies voor aangepast materiaal, aanvragen bij het Vlaams Fonds en het RIZIF, verhoogde kinderbijslag…, een hele papiermolen die ons vreemd was en waar we met ouders met gezonde kinderen niet konden over praten en ons bevragen. We hadden geluk. We kregen een geweldige thuisbegeleidster, Vicky Van Schil. Ze heeft ons enorm wegwijs gemaakt en geholpen in deze nieuwe wereld, ons gesteund en begeleid om Kasper stap voor stap naar Ganspoel te brengen. Nu, een aantal jaren later, hebben we al heel wat watertjes doorzwommen en veel meegemaakt. We genieten van veel kleine dingen, vooral met en door de kinderen, zeker ook van Kasper die een bijzonder kind is, een zonnetje in huis. We kijken altijd erg uit naar zijn thuiskomst op vrijdag. Toch voel ik dat het nog beter zou kunnen. Er zitten nog gaten in mijn ‘huishoudmanagement’.

Er gaat soms nog kostbare tijd verloren of we hebben vaak tijd te kort. We zijn dan moe, prikkelbaar en hebben nood aan meer tijd voor onszelf als koppel, maar ook als individu. Ik zou zo graag eens terug een boek lezen… In het najaar kreeg ik een uitnodiging van Hilde Gahy van Ganspoel om deel te nemen aan een workshop van Magenta, een project rond Zorg-Werk-Leven balans voor ouders met een zorgenkind. Het interesseerde me. Misschien kon ik hier nog wel wat bijleren over hoe efficiënter mijn tijd te gebruiken, of ik terug zou gaan werken of niet, waar er nog vakantiemogelijkheden waren voor Kasper… Ik heb me ingeschreven voor de workshops in Leuven (telkens vier bijeenkomsten van tweeënhalf uur). Als ouder van een zorgenkind is het een kwestie van een evenwicht te vinden in je zorgwerk-leven balans. Tijdens de Magentaworkshops staat men hierbij stil. De zorg voor het kind komt ter sprake. Het maakt deel uit van ons leven. Maar tijdens de workshop staat vooral ons leven, het leven van de ouders centraal. Om dit leven in goede banen te leiden gaan we management-ideeën uit de kast halen. Als ouder zijn we zonder het te beseffen een manager. Ik bepaal wel samen met mijn partner hoe het er thuis aan toe gaat, hoe de zaak draaiende blijft. Maar het is niet gemakkelijk. Het is vaak wandelen op een slappe koord. Tijdens de workshops krijgen we management-ideeën die hopelijk houvast geven. We behandelden verschillende thema’s. De eerste avond maakten we eerst heel kort kennis met mekaar. Al snel was duidelijk dat we iets gemeenschappelijks hebben, namelijk een zorgenkind waar we enorm van houden en waarvoor we het allerbeste willen. We voelen ons allen vaak nogal geïsoleerd. Over een gezond kind kan je gemakkelijk praten, maar een zorgenkind is voor de naaste omgeving meestal onbekend terrein. De herkenning bij mekaar deed deugd.

20

De roze kaart werd besproken. Deze geeft de financiële middelen weer die we kunnen gebruiken om de vele extra kosten te drukken, waaronder informatie over bijkomende kinderbijslag, de maximumfactuur, het omniostatuut, de Vlibank, het RIZIF en nog zoveel meer. Heel interessant. Na de pauze dachten we na over tijd voor onszelf. We stelden onze dag visueel voor als een kralenketting en kregen zo meer greep op de tijd. We hadden het over DDD (Dumpen, Doorgeven, Doen). In workshop 2 zijn we verder ingegaan op deze DDD. DUMPEN, dingen die niet echt noodzakelijk zijn, bv. lakens om de maand verversen in plaats van elke twee weken, niet meer vijf keer stofzuigen maar tweemaal… Het geeft wat tijdswinst en ademruimte. DOORGEVEN, meer familie en vrienden, buren inschakelen. We leerden een communicatiepaspoort te maken om mee te geven bij de opvang. DOEN, ‘to do’ lijsten leren opstellen, de koe bij de horens vatten. Leren doseren, bewust omgaan met tijd en je grenzen bewaken. Leren organiseren, methodes om meer te doen in minder tijd. We leerden de tweeminutentip. Als iets minder dan twee minuten duurt, doe het dan meteen, bv. tafel afruimen, wasmachine leegmaken, kort telefoontje, vuilzakken buitenzetten. Zo komt er ruimte vrij in je hoofd. We kregen ook een ‘me’-time ideetje, een heerlijke scrubbeurt voor onze hardwerkende handen, zalig en heerlijk. Ik doe het thuis nog. De derde workshop gaat over mijn netwerk uitbreiden. Hoe doe ik dit? Wat houdt me tegen om de zorg voor mijn kind toe te vertrouwen aan anderen? Wat zijn de voordelen om het wel te doen? Er werden nog uitgebreider opvangmogelijkheden en vakantiearrangementen besproken. Ook dachten we na over onszelf. Wat geeft ons energie? Wanneer kan ik de tijd even vergeten? Wat mag voor mij lang duren? Wat kan ik nu doen met deze gegevens? In de laatste workshop hadden we het over de samenwerking en overleg met hulpverleners, artsen. Wat zijn mijn

communicatievaardigheden en beperkingen? Hoe bereid ik een gesprek voor bv. MDO? Hoe kan ik problemen aankaarten? Er kwamen tips voor overleg tijdens medische consultatie. We spraken ook nog over de broers en zussen, de ‘brussen’, ervaringen uit de groep. Tot slot waren we het allemaal met mekaar eens. Deze cursus heeft ons verder geholpen, gesteund, energie gegeven om te durven veranderen, het hier en daar anders aan te pakken en vooral niet op te geven, maar te kiezen voor ons kind en zeker ook voor onszelf. De cursus was als het ware een ‘me’time moment op zich. We werden telkens erg warm onthaald en met momenten echt verwend. De koffie stond klaar en alles stond in het teken van de ouders. We konden ons hart luchten en problemen in de groep smijten, geheel vrijblijvend, wat erg belangrijk was. Er waren ook steeds heel wat interessante boeken en folders aanwezig over onze thema’s die we konden inkijken. Als je ‘Magenta project’ intikt op Google kom je de nodige informatie tegen. Noor Segers, de bezielster van dit project, en ook de lesgeefster, is wetenschappelijk medewerker aan de KU Leuven. Ze heeft jarenlange ervaring als managementtrainer en is zelf moeder van een zorgenkind. Ze heeft ook een erg interessant boek geschreven met herkenbare fragmenten en tips: ‘Magenta werkboek’. Voor mij was het erg verrijkend. Heidi Leys Mama van Kasper Vandenhende, leefgroep Overkant

STUDIEREIS NAAR NOORWEGEN: EEN IMPRESSIE Met 23 directies uit voorzieningen en scholen voor bijzonder onderwijs in Vlaanderen trokken we van 4 tot 8 mei op studiereis naar Bergen in Noorwegen. We kregen toelichting over het lokale beleid voor personen met een handicap, bezochten scholen, kinderopvangcentra, dagcentra, een beschutte werkplaats en een huis waar 4 mensen met een mentale beperking samen wonen. Het samenlevingsmodel in Noorwegen is verschillend van het onze. Daar waar Vlaanderen vooral gericht is op maximale individuele ontwikkeling (denk maar aan hoe we hameren op onze rechten, op het beste onderwijs ter wereld, op zo’n hoog mogelijke sociale status…), is men in Noorwegen veel meer gericht op het sociale aspect: zo goed mogelijk samenleven met alle mensen hoe divers ook, is het hoogste goed. Zo krijgen leerlingen lessen over democratie (rechten maar ook plichten), over natuur (en je plicht die te respecteren), over diversiteit, enz. De oudste leerlingen in een school hebben de opdracht voor de jongsten te zorgen (er is geen toezicht op de speelplaats door de volwassenen). Dit sociaal model uit zich zeer uitdrukkelijk in de kinderopvang. Elk kind gaat naar de kinderopvang in de buurt, blank of zwart, met of zonder beperking, ieder kind is er welkom. Kleuterleidsters krijgen korte introducties van pedagogen of verpleegkundigen om met de verschillende problematieken te kunnen omgaan. Op de vraag hoe ze dat toch doen, antwoorden ze steevast ‘you deal with it’. Ouders die zouden kritiek hebben op het feit dat bv. een kind met een gedragsprobleem bij hun kind in de klas zit, krijgen te horen dat dit het leven is, dat hun kind ook als volwassenen met diversiteit zal moeten omgaan. Ieder is verschillend, ‘you better deal with it’.

In een school zitten kinderen met een beperking en kinderen zonder beperking samen in de klas, mogelijk niet voor alles, maar bv. voor vakken techniek wel, voor wiskunde niet of andersom. Kinderen met ernstige meervoudige beperkingen zitten soms wel in aparte klasjes maar delen de speelplaats met de andere kinderen. Elk kind in Noorwegen groeit op met kinderen met een beperking. Dat is het mooie in dit land. De keerzijde is dat een juf nooit voldoende expertise kan hebben om met elke beperking adequaat om te gaan. Maar gezien elke persoon met een beperking ook in zijn volwassen leven niet alleen experten zal ontmoeten, is dit ook niet hun streefdoel. In Noorwegen zijn het de steden en gemeenten die het beleid bepalen en het budget beheren voor hun inwoners met een beperking. Er is weinig overheadkost, maar even goed een wachtlijst voor dagcentra of een (te)huis. Er is zeer veel personeel (soms 2 begeleiders per kind/volwassene) betaald door de gemeente, maar ze zijn vaak weinig of niet geschoold (bv. enkel middelbaar onderwijs). De stad Bergen buigt zich momenteel over de vraag hoe ze de kwaliteit van de dienstverlening kunnen verhogen. Tot slot ligt het werkritme en de werkdruk in Noorwegen duidelijk lager dan bij ons. Elk dagcentrum straalt rust uit. Er moet niet veel en er moet niet veel ‘op tijd’. De activiteiten in de beschutte werkplaats zijn vergelijkbaar met de activiteiten uit een dagcentrum bij ons. Maar hun arbeidsreglement geldt dan weer voor alle stafleden, begeleiders en personen met een beperking: zelfde verlofregeling, zelfde arbeidsvoorwaarden. Qua gelijkheid kan dit tellen…

Ann Gaublomme Algemeen directeur

22

HET DECREET PERSOONSVOLGENDE FINANCIERING IS GOEDGEKEURD!

Op 23 april 2014 stemde het Vlaams Parlement het decreet Persoonsvolgende Financiering. Een totaal nieuw financieringskader voor zorg en ondersteuning aan personen met een beperking wordt gerealiseerd: vanaf 2015 wordt het budget voor zorg (grotendeels) geïnvesteerd in persoonlijke budgetten en niet langer in voorzieningen. Personen met een beperking hebben cash of niet cash een budget in eigen handen om hun ondersteuning op maat te realiseren. Daarmee kunnen ze zorg inkopen.

Voorzieningen of beter ‘sociale ondernemers’ zien hierin een kans om in regelluwte te innoveren en effectief in te spelen op de gevraagde ondersteuning van de persoon met een beperking. Zo ook Ganspoel.

Dit nieuwe decreet wil een garantie op zorg en ondersteuning voor personen met een handicap met de grootste ondersteuningsnood. Met een basisondersteuningsbudget en het aanbod van rechtstreekse toegankelijke hulpverlening realiseert de Vlaamse overheid garantie op (minimale) zorg en ondersteuning. Wie grotere noden heeft, kan een persoonsvolgende financiering aanvragen en toegang tot de niet rechtstreekse hulpverlening.

De uitvoeringsmodaliteiten van dit decreet moeten nog bepaald worden. De goedkeuring van dit decreet geldt dus als een kader waarbinnen de volgende legislatuur zal verder werken. Om dit te realiseren zal een bijkomend budget van 700 miljoen euro nodig zijn. Dit betekent dat voorlopig de toegang tot de niet rechtstreekse hupverlening voorbehouden blijft voor de meest dringende noden. Daarnaast zullen nog bijkomende middelen nodig zijn voor infrastructuur die, zeker voor specifieke doelgroepen, noodzakelijk blijft.

Ann Gaublomme Algemeen directeur

SFEERBEELDEN ZOMERFEEST 17 MEI

24

WIST JE ’T AL? Zomerfeest prijsvraag De prijsvraag die gesteld werd tijdens het zomerfeest, met name hoeveel bakstenen er werden gebruikt in de nieuwbouw in de Peperstraat Tervuren, werd gewonnen door Mieke Röpke en echtgenoot Lex. Zij kunnen hun telwerk doorspoelen met het gekende ‘Poeloie Bier’. Santé en dikke proficiat!

Uitlenen speelgoed Bij de brailleliga kan je gratis 300 aangepaste spellen ontlenen, via email aan te vragen die per post bezorgd worden. Zie www.braille.be rubriek vrije tijd.

Arktos Arktos is een vormingsorganisatie die werkt met kinderen en jongeren van 6 tot 25 jaar. Arktos heeft 3 hoofdopdrachten: vormen, ondersteunen en signaleren. Binnen Arktos werd het project “Trefpunt” Leuven opgestart. Dit is een ontmoetingsplek voor en door jongvolwassenen van 18 tot 30 jaar met of zonder een beperking, Glasblazerijstraat 57 - 3000 Leuven – 016/23 80 07 - [email protected] – 0470 555 404

Centrum Ganspoel vzw Jaargang 12 – nummer 1

Redactieraad

Ann Gaublomme Gerd Loris Trees Dumortier Annette Vanderlinden

Verantwoordelijke uitgever: Centrum Ganspoel vzw Ganspoel 2 3040 Huldenberg Tel: 02/686.00.40 Fax: 02/688.07.13 E-mail: [email protected] Website: www.ganspoel.be