Voorwoord. Inhoudsopgave. Voorwoord 5. Samenwerking 6. Ophalen leskisten bij Kinderboerderij De Proosdij 6. Bij wie moet u zijn? 6

Uitgave: mei 2016

Het Groene Wiel Onderdeel van IVN Hendrikweg 14 b 6703 AW Wageningen T 0317 - 422 041 [email protected] www.groenewiel.nl www.ivn.nl Foto voorkant: Leerlingen van de Koningin Beatrixschool starten een schooltuin

3

JAARPRO G RAM M A NM E EDE 2016- 2017

Voorwoord

Inhoudsopgave

Met plezier bieden wij u het nieuwe programma NME voor schooljaar 2016-2017. Met nieuw én vertrouwd aanbod

Voorwoord

5

van Het Groene Wiel en onze samenwerkingspartners.

Samenwerking

6

Het Groene Wiel ondersteunt het Primair Onderwijs in Ede en Wageningen op het gebied van natuur- en milieueducatie (NME). Dit wordt mede mogelijk gemaakt dankzij de gemeente Ede.

Ophalen leskisten bij Kinderboerderij De Proosdij

6

Bij wie moet u zijn?

6

Werkwijze inschrijving

7

Kosten en abonnement

8

Materialen en activiteiten

9

Leergebieden

10

Begeleidingscommissie NME Ede

11

Activiteitenschema’s per groep

12

Activiteiten groep 1 en 2

18


22


27


36

Workshops en Werkweken

45

NME makelaar voor uw kamp of werkweek

45

Het Groene Wiel onderdeel van IVN Het Groene Wiel is per 1 januari 2016 onderdeel geworden van IVN, instituut voor natuureducatie en duurzaamheid. IVN werkt aan een duurzame samenleving. Ons idee is dat betrokkenheid bij de natuur, duurzaam handelen stimuleert. Daarom laten wij jong en oud de natuur dichtbij beleven. Ede & Food Gemeente Ede is actief op het gebied van voedsel. Educatie vormt daarbij een belangrijk speerpunt. De inzet van gemeente Ede is dat kinderen en jongeren kennis hebben van de herkomst van hun eten en zich bewust zijn van gezonde voeding. Daarom investeert Ede in positieve educatieve foodprojecten voor scholen, zoals schooltuinen. Met als doel dat kinderen, jongeren en volwassenen in Ede kunnen zien, horen, ruiken en proeven wat er in de voedselketen gebeurt. Zelf actief aan de slag met voedseleducatie? In dit jaarprogramma zijn de voedseleducatie-items uitgelicht. Zwerfafval & educatie Wat is zwerfafval eigenlijk? Van wie is het en wie moet het opruimen? Goede vragen om eens bij stil te staan… En om van in beweging te komen! Ruim samen met de klas de schoolomgeving op en doe een les uit het lespakket. Meer informatie vindt u bij project ‘Zwervend Afval’, voor alleen uw groep of de hele school! Aanbod Waterschap In ons jaarprogramma vindt u tevens het gratis educatief aanbod aan van Waterschap Vallei en Eem. Een complete leerlijn water via leskisten & rioolwaterexcursie. Perfect voor een waterproject! Veel plezier met natuur- en milieueducatie komend schooljaar. Eveline van Oudbroekhuizen, projectleider NME Hanneke Anbeek, ondersteuner NME

4

J A AR PR OGRA MMA N ME E D E 2016-2017

5


Samenwerking

Werkwijze inschrijving

Aan het NME programma werken diverse partijen samen.

Inschrijven via internet Inschrijven doet u via de NME-planner op internet. Elke school heeft een eigen inlogcode en wachtwoord. Heeft u

Het Groene Wiel zorgt voor de inhoudelijke ontwikkeling van het programma, contacten met de scholen en de

dit nog niet of niet meer, neem dan contact op met de NME-contactpersoon bij u op school, of met Het Groene Wiel.

administratie. Heeft u vragen over het programma, inroostering en tussentijds wijzigen, annuleren of aanvragen

Inplannen doet u zo: Ga naar www.groenewiel.nl. Klik ‘Onderwijs’ aan en vervolgens ‘ Aanbod Ede’ Van hieruit

van materialen, neem dan contact op met Het Groene Wiel.

kunt u inloggen en inschrijven via de online NME-planner. Ook een instructie voor het online inplannen kunt u hier downloaden.

Kinderboerderij De Proosdij zorgt voor de uitleen van de leskisten. Vrijwillige schoolgidsen van IVN Ede nemen uw leerlingen mee de natuur in en boeren van LTO Ede ontvangen

Reservering voor de zomervakantie

de klas op hun bedrijf.

Wij verzoeken u om uw inschrijving via internet voor de zomervakantie af te ronden. Zodoende weten wij hoe

Gemeente Ede verleent subsidie voor organisatie en uitvoering van het programma,

onze (en u ook hoe uw NME-) jaarplanning er uit gaat zien. Sommige leskisten zijn erg populair: dus hoe eerder u

Waterschap Vallei en Eem en Sportservice Ede bieden hun leskisten aan via het programma.

reserveert, hoe meer kans u heeft dat de door u gewenste periode nog vrij is! Tussentijds wijzigen

Ophalen leskisten bij Kinderboerderij De Proosdij

Gedurende het schooljaar kunt u zelf uw reserveringen wijzigingen, annuleren of bijplaatsen. Voor annulering gelden de volgende regels: Leskisten kunt u tot 14 dagen voor uitleendatum wijzigen of annuleren.

Leskisten dient u op te halen en terug te brengen bij Kinderboerderij De Proosdij.

Materiaalzendingen kunt u tot 4 maanden voor uitlevermaand annuleren.

Adres: Proosdijweg 37 (ingang Floreslaan), 6714 AC Ede

Excursies kunt u tot 1 maand voor uw voorkeursperiode annuleren. Annuleert u later dan genoemde termijnen, dan worden de klavertjes voor het betreffende item in rekening gebracht.

Openingstijden voor ophalen en terugbrengen: woensdag van 9:00 -16:00 uur Contactgegevens Routebeschrijving vanaf de rotonde Veenderweg: Verlaat de rotonde Veenderweg naar de Proosdijerveldweg.

Het Groene Wiel, Centrum voor natuur- en milieueducatie

Sla bij de eerst mogelijke kruising (270 meter) af naar links naar de Billitonlaan. Sla na 85 meter linksaf naar de

Hendrikweg 14B, 6703 AW Wageningen

Madoeralaan. Sla rechtsaf op Floreslaan, hier vindt u de Kinderboerdeij.

T. 0317- 422 041

Parkeren kan bij de ingang, leskisten kunnen opgehaald en gebracht worden bij de Schenkerij.

E. [email protected] I. www.groenewiel.nl en www.ivn.nl

Routebeschrijving vanaf Slotlaan: Sla rechtsaf vanuit de Slotlaan naar de Proosdijerveldweg. Sla bij de eerst mogelijke kruising (270 meter) af naar links naar Billitonlaan. Sla na 85 meter linksaf naar de Madoeralaan. Sla rechtsaf op Floreslaan, hier vindt u de Kinderboerderij. Parkeren kan bij de ingang, leskisten kunnen opgehaald en gebracht worden bij de Schenkerij.

Bij wie moet u zijn? Bij het Groene Wiel voor: •

vragen over de inhoud van het programma of de materialen en activiteiten

•

vragen over de inroostering

•

aanvragen en afzeggen van leskisten

•

opgave voor excursies

•

doorgeven van adreswijzigingen e.d.

Bij Kinderboerderij De Proosdij voor: •

ophalen en brengen van leskisten: woensdag 9.00 - 16.00 uur

6


7


Kosten en abonnement

Materialen en activiteiten

Om gebruik te kunnen maken van het NME-aanbod dient uw school een abonnement te hebben bij het Groene

In dit programma worden de volgende soorten activiteiten en producten aangeboden:

Wiel. De kosten voor het abonnement bedragen € 175. De prijs van de producten en activiteiten is uitgedrukt in klavertjes.

Leskisten

Binnen het abonnement krijgt u 20 klavertjes tot uw beschikking.

Een leskist bevat een lesbeschrijving en materialen rondom een bepaald thema. De leerlingen werken met

Extra klavertjes kunt u bijkopen voor € 7,50 per klavertje.

opdrachten, opdrachtkaarten en werkbladen. De lessen uit de leskisten vinden plaats in school of (deels) in de directe schoolomgeving. De uitleentermijn voor leskisten is twee weken.

Kosten materialen en diensten

Het lenen van een leskist kost twee klavertjes

Leskist: 2 klavertjes Materiaalzending: 2 klavertjes.

Ontdekdozen

Excursie: vergoeding wisselt per excursie, zie activiteitenoverzichten per groep

Een ontdekdoos bevat onderzoeksmateriaal en opdrachten waar de leerlingen zelfstandig of in groepjes van twee of drie mee kunnen werken. Aan de hand van opdrachtkaarten en verschillende opdrachtjes maken en zoeken

Betaling

zij zélf naar oplossingen voor vraagstukken. De ontdekdozen zijn speciaal geschikt voor het oefenen van het

U ontvangt de rekening na de inroostering, aan het eind van het schooljaar.

zelfstandig oplossen van vraagstukken door eigen waarneming. De uitleentermijn is twee weken. Het lenen van een ontdekdozenset (vijf of zes dozen) kost twee klavertjes.

Losse producten/activiteiten Wanneer u geen abonnement heeft of wenst, kunt u een los product of activiteit aanvragen. De kosten hiervoor

Excursies

bedragen € 15 per klavertje.

Bij een excursie vindt een deel van de activiteiten plaats buiten de directe schoolomgeving. Het is over het algemeen geen losstaande activiteit, maar een onderdeel van een groter lesprogramma (met voorbereiding /

Gratis activiteiten gemeente Ede

verwerking op school). De excursies worden verzorgd in samenwerking met diverse organisaties in Ede. Kosten

In samenwerking met de gemeente Ede bieden wij een aantal gratis activiteiten aan rondom duurzaamheid:

voor deelname aan een excursie (inclusief bijbehorend lesmateriaal) wisselt per excursie. Zie de overzichten op

•

Afvalluh: een educatief project over afval, met gastles en excursie voor groep 7/8.

•

Energie(k): lesproject rondom duurzame energie en energiebesparing met gastles voor groep 7/8.

•

Warme Truiendag: (februari 2017) voor de hele school.

Materiaalpakket

•

Zwervend afval: een opruimactie rond de school (leskist met opruim-materialen) en een lespakket op 3

Een materiaalpakket bestaat uit verbruiksmaterialen, een lesbrief met informatie over het onderwerp en suggesties

niveau’s voor alle groepen + één gastles per school voor groep 5/6.

voor het gebruik in de klas. Het verschil met een leskist is dat u de materialen en de bijbehorende handleiding niet

volgende pagina’s.

hoeft terug te brengen. Een materiaalzending (per klas) kost twee klavertjes. Leskisten Sportimpuls Vanuit het project Sportimpuls bieden Sportservice en Welstede leskisten aan voor alle groepen. De leskisten combineren natuureducatie, beweging en taal. Alle kisten hebben een buitenactiviteit die goed uit te voeren zijn op Het Groen Leefpark (bij het Groenhorst College), Het Veldhuizerbos en Speelpark Spinozastate. Gratis aanbod Waterschap Via ons jaarprogramma kunt u gratis gebruik maken van educatie-aanbod (leskisten voor alle bouwen) van Waterschap Vallei en Veluwe.

8


9


Leergebieden

Begeleidingscommissie NME Ede

Het Groene Wiel heeft de inhoud van natuuronderwijs uitgewerkt in zes verschillende leergebieden.

De Begeleidingscommissie NME Ede adviseert op verzoek over het programma NME en toekomstontwikkelingen

De eerste vier daarvan zijn ook nadrukkelijk terug te vinden in de kerndoelen. De twee laatste leergebieden zijn

van NME Ede.

relevant vanuit het perspectief van natuur- en milieueducatie en duurzame ontwikkeling en voor de persoonlijke ontwikkeling van de leerlingen.

In de Begeleidingscommissie NME Ede hebben zitting namens:

Besef

het openbaar onderwijs:

Leren kennen van planten en dieren, groei en ontwikkeling, vorm en functie en samenhang. Aan de hand van

dhr. H. Koeweiden

concrete materialen en situaties wordt kennis (begrippen, woorden, verbanden) ontwikkeld.

Ericaschool, Kerklaan 1, 6731 BA Otterlo

Waarnemen en onderzoeken

het R.K. onderwijs:

Leren herkennen en benoemen van eigenschappen. Leren om conclusies te trekken uit eigen waarnemingen.

vacature

Leren om zelfstandig (onderdelen van) onderzoekjes op te zetten. het Reformatorisch onderwijs: Zorg en verantwoordelijkheid

Detmarschool SBO- LOM, Verlengde Parkweg 47 b, 6717 GL Ede

Leren zorg te dragen voor planten en dieren en daar steeds meer verantwoordelijkheid voor te dragen. het bijzonder neutraal onderwijs: Duurzaam handelen

Mevrouw K. Smidt

Leren hoe (samen met anderen) op een verantwoorde manier om te gaan met de omgeving, afval, energie,

Edese Schoolvereniging, Zuidelijke Spoorstraat 8, 6711 NN Ede

water e.d. het P.C. onderwijs: Waardering

dhr. F. ten Klooster

Het creëren van situaties waarin leerlingen waardering voor de natuur kunnen ontwikkelen, verwoorden en

CNS De Regenboog, Generaal Spoorlaan 4, 6711 LX Ede

verbeelden. Hiermee kunnen tevens gevoelens van angst ten opzichte van dieren worden voorkomen. IVN (Vereninging voor natuur- en milieu-educatie), afdeling Ede: Rechtvaardigheid en keuzevaardigheid

Corine Klapwijk

Kennismaken met algemene normen en waarden met betrekking tot onze omgang met planten, dieren en milieu. Vanuit een ander (waarden)perspectief leren kijken naar een situatie. Kennismaken met situaties waarin verschillende waarden ten opzichte van elkaar moeten worden afgewogen (bijvoorbeeld in een rollenspel).

Het secretariaat van de commissie is ondergebracht bij het Groene Wiel. Heeft u interesse in de vacature, neem dan contact op met Eveline van Oudbroekhuizen, consulent NME bij Het Groene Wiel, 0317 – 422041, [email protected]

10


11


GROEP 3 EN 4

GROEP 1 EN 2 Alles voor een pannenkoek

K

1-2

4 uur

2

Bijenkist

K

1-2

2 - 3 uur

2

Droppie water

K

1-2

3 - 4 uur

gratis

Eekhoornschool

K

1-2

1 - 3 uur

2

Kaas maken

K

1-2

4 uur

2

Kabouterpad

K

1-2

2 uur

2

Lievebeest

K

1-2

2 uur

2

Smaaklessen

K

1-2

2 - 5 uur

2

Toverstenen

K

1-2

2 uur

2

Het Vogelrestaurant

M

1-2

3 uur

2

Bellen blazen

K

3-4

1 uur

2

Modderkist

O

1-2

4 uur

gratis

Bijenkist

K

3-4

2 - 3 uur

2

Warme Truiendag

O

1-2

1 - 4 uur

gratis

De verdwaalde boom

K

3-4

3 uur

2

Zwervend Afval

P

1-2

2 - 3 uur

gratis

Droppie water

K

3

3 - 4 uur

gratis

Ik Groei!

K

3-4

4 uur

2

Kaas maken

K

3-4

4 uur

2

Kikker op Avontuur

K

3-4

4 uur

gratis

Kriebelbeestjes

K

3-4

3 uur

2

Magneten ontdekhoek

K

3-4

2 uur

2

Natuur rond de school

K

3-4

2 uur

2

Op avontuur met je zintuigen

K

3-4

3 - 4 uur

2

Slak in de klas

K

3-4

3 uur

2

Smaaklessen

K

3-4

2 - 5 uur

2

Het Vogelrestaurant

M

3-4

2 uur

2

Tropische producten

M

3-4

2 uur

2

Modderkist

O

3-4

4 uur

gratis

Warme truiendag

O

3-4

1 - 4 uur

gratis

Zwervend afval

P

3-4

2 - 3 uur

gratis

K

sept t/m nov

nov t/m febr

mrt t/m apr

mei t/m sept

sept t/m nov

nov t/m febr

mrt t/m apr

mei t/m sept

vervoer nodig

extra begeleiding gewenst

deels buiten

kosten (klavertjes)

vervoer nodig


deels buiten

kosten (klavertjes)

leskist

E

12

excursie

M

materiaalzending

P

project


O

overig

K

leskist

E

13

excursie

M

materiaalzending

P

project


O

overig

GROEP 5 EN 6

GROEP 5 EN 6

Bezige Bijen

K

5-6

2 - 3 uur

2

Herfstles in het bos

E

5-6

2 uur

4

Buitenwerk rond de school

K

5-6

2 - 3 uur

2

Voorjaarsles in het bos

E

5-6

2 uur

4

Elektriciteit I

K

6

3 uur

2

Het Beste Bos

E

6

3 - 4 uur

4

Elektriciteit II

K

6

3 uur

2

Paddenexcursie

E

5-6

2 uur

4

Het Weerbericht

K

5-6

3 uur

2

Waterbeestjesexcursie

E

5-6

2 uur

4

Kaas maken

K

5-6

4 uur

2

Tropische producten

M

5-6

4 uur

2

Lichaam: het geraamte

K

6

3 uur

2

Bloemen v. blije bijen

O

5-6

1 - 2 uur

€ 50

Lichaam: de spijsvertering

K

6

3 uur

2

Broodje Tweede Kans

O

5-6

2 - 4 uur

gratis

Ontdekdozen licht & geluid

K

5-6

2 uur

2

Lesbrief spinnen

O

5-6

1 uur

gratis

Ontdekdozen zintuigen

K

5-6

2 uur

2

Lesbrief vogels in de nesten

O

5-6

1 uur

gratis

Oogstkist

K

5-6

2 - 3 uur

2

Modderkist

O

5-6

4 uur

gratis

Papier maken

K

5-6

2 uur

2

Warme Truiendag

O

5-6

1 - 4 uur

gratis

Smaaklessen

K

5-6

2 - 5 uur

2

Zwervend afval

P

5-6

2 - 4 uur

gratis

Uilenballen pluizen

K

5-6

1 - 2 uur

2

Vogels herkennen

K

5-6

3 uur

2

Waterkringloop

K

6

3 uur

2

Watergoochelaar

K

5-6

4 uur

gratis

K

sept t/m nov

nov t/m febr

mrt t/m apr

mei t/m sept

sept t/m nov

nov t/m febr

mrt t/m apr

mei t/m sept

vervoer nodig


deels buiten

kosten (klavertjes)

vervoer nodig


deels buiten de school

kosten (klavertjes)

leskist

E

14

excursie

M

materiaalzending

P

project


O

overig

K

leskist

E

15

excursie

M

materiaalzending

P

project


O

overig

GROEP 7 EN 8

Bezige Bijen

K

7

Broeikaseffect

K


GROEP 7 EN 8

2-3 uur

2

7-8

3 uur

2

K

7-8

3-4 uur

2

Elektriciteit I

K

7-8

2 uur

2

Elektriciteit II

K

7-8

2 uur

2

Houtkist

K

7-8

2 - 3 uur

2

Kaas maken

K

7-8

2 uur

2

Lichaam: het geraamte

K

7-8

2-3 uur

2

Lichaam: de spijsvertering

K

7-8

2 uur

2

Papier maken

K

7-8

2 uur

2

Sarah’s Wereld

K

7-8

6 uur

2

Slootonderzoek

K

7-8

1-2 uur

2

Smaaklessen

K

7-8

2-5 uur

2

Vogels herkennen

K

7-8

2 uur

2

Waterkringloop

K

7-8

3 uur

2

K

Waterlab

K

7-8

4 uur

gratis

Weer en klimaat

K

7-8

5 uur

2

Tropische producten

M

7-8

4 uur

2

De Boer op excursie

E

7-8

3 uur

+

Het Beste Bos excursie

E

7

Rioolwaterzuivering excursie

E

Afvalluh

€ 30

2 2 - 3 uur

4

7-8

2 uur

gratis

P

7-8

5 uur

gratis

Energie(k)!

P

7-8

4 uur

gratis

Zwervend afval

P

7-8

2 - 4 uur

gratis

Broodje Tweede Kans

O

7-8

2 - 4 uur

gratis

Modderkist

O

7-8

4 uur

gratis

Warme Truiendag

O

7-8

1 - 4 uur

gratis

sept t/m nov

nov t/m febr

mrt t/m apr

mei t/m sept

sept t/m nov

nov t/m febr

mrt t/m apr

mei t/m sept

vervoer nodig


deels buiten

kosten (klavertjes)

vervoer nodig


deels buiten

kosten (klavertjes)

leskist

E

16

excursie

M

materiaalzending

P

project


O

overig

K

leskist

E

17

excursie

M

materiaalzending

P

project


O

overig

GROEP 1 EN 2

GROEP 1 EN 2

Kaas maken

Alles voor een pannenkoek leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

leskist

Melk komt uit de fabriek en een pannenkoek komt uit een pak of niet soms??? Deze leskist is gebaseerd op het prentenboek ‘Alles voor een pannenkoek’ van Erik Carle. Het jongetje Hannes wil graag een pannenkoek eten. Dat mag van zijn moeder, maar dan moet hij zelf voor de benodigdheden zorgen. De lessen gaan in op de ingrediënten en hun herkomst. Leerlingen worden hierbij uitgedaagd te proeven, voelen, ruiken, pletten en malen. Aan het eind van de lessenserie bakt u samen met de klas pannenkoeken.

leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

leskist

Met deze kist ontdekken leerlingen hoe kaas wordt gemaakt. De set bevat alle onderdelen en instructies, die nodig zijn om in de klas (als demonstratie of samen met de leerlingen) een aantal kleine kaasjes te maken. TIP: Excursie naar kaasboerderij Kaasboerderijen in de gemeente Ede nodigen schoolklassen uit voor een excursie naar een kaasboerderij. Groep 1 t/m 8 is van harte welkom! Kosten bedragen € 40 voor een excursie van één uur per groep. Voor inlichtingen en aanmelding voor de excursies kunt u terecht bij Michiel Cassuto, [email protected] of telefonisch 06-11098913. Ruimte voor deelname is beperkt, dus wees er op tijd bij.

Bijenkist leergebied:

taal en beweging

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

leskist voor in parkjes en op Sportimpulslocaties

Bijen zijn grote vrienden van de mens. Ze helpen ons aan allerlei handige, gezonde en fijne producten. Hoe leven bijen? Via een aantal mooie verhalen door de leerkracht of de imker komen wij hier achter. Hoe ‘praten’ ze met elkaar? Door middel van bewegingsspel gaan wij opzoek naar de mooiste bloemen en vertellen aan elkaar waar je ze kunt vinden zonder te praten. Wie weet de meeste stuifmeelkorrels over te brengen, een spel vol actie! Deze kist is zeer geschikt voor inzet op Sportimpuls locaties: Groen Leefpark, Speelpark Spinozastate en het Veldhuizerbos. Kan ook in een ander stukje groen of schoolplein uitgevoerd worden. De leskist is ontwikkeld door Welstede en Sportservice Ede.

Kabouterpad leergebied:

besef

tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

‘Wie helpt de kabouter met plantjes water geven? En wie helpt de vogel met het verzamelen van takjes voor zijn nest? Wat is de mooiste kleur die je hier ziet?’ Deze en nog vele andere leuke opdrachtjes laten de kinderen kennismaken met de natuur vlakbij. Deze leskist bevat 10 kabouters die u op het schoolplein kunt neerzetten. Op de buik van de kabouter staat een opdrachtje dat de kinderen moeten uitvoeren. Over iets dat er is te zien, voelen, ruiken of ontdekken. Er zitten opdrachtkaartjes ( + de daarbij benodigde materialen) in de kist voor lente, zomer en najaar.

Droppie water leergebied:

besef, waarnemen en onderzoeken, zorg en verantwoordelijkheid

tijdsduur:

3-4 uur

vorm:

leskist

Met de leskist Droppie Water komen de kinderen uit groep 1 t/m 3 op een speelse manier in aanraking met allerlei aspecten van water. Droppie Water laat hen kennis maken met verschillende eigenschappen en functies van water. Dit gebeurt d.m.v. liedjes, verhalen, proefjes, geluids- en bewegingsspelletjes en met gesprekken met de handpop ‘Droppie Water. De kist bevat alle benodigde materialen. De leskist Droppie Water wordt u gratis te leen aangeboden door het Waterschap Vallei en Veluwe. Reserveren van de kist loopt via de nmeplanner van Het Groene Wiel. Eekhoornschool

leergebied:

besef

tijdsduur:

1-3 uur

vorm:

leskist

18

In de ‘Eekhoornschool’ verplaatsen de kinderen zich in de rol van jonge eekhoorns. Ze leren er alles wat jonge eekhoorns zoal moeten leren. Zoals: een nest bouwen, noten verzamelen, verstopplekken onthouden, eekhoorn-memory, noten-knikkeren, allerlei creatieve opdrachtjes met natuurlijk materiaal en een echt eekhoornlied. De leskist bevat alle materialen die nodig zijn om de opdrachtjes te doen en te verwerken.


Lievebeest leergebied:

besef, zorg en verantwoordelijkheid

tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

19

Jonge kinderen kunnen eindeloos naar kleine diertjes zoeken. Lieveheersbeestjes zijn favoriet want het zijn de knuffeldiertjes onder de insecten. Samen met de kinderen verzamelt u lieveheersbeestjes in de schoolomgeving, die u gedurende enkele dagen in de klas verzorgt. Deze leskist biedt u tal van mogelijkheden om met dit onderwerp aan de slag te gaan: van liedje tot vouwopdracht, van telwerkje tot puzzel.


GROEP 1 EN 2

GROEP 1 EN 2

Smaaklessen leergebied:

besef, waarnemen en onderzoeken

tijdsduur:

2-5 uur

vorm:

leskist

Smaaklessen is een uniek lesprogramma over eten en smaak voor groep 1 t/m 8. Het beleven van voedsel staat centraal. Door Smaaklessen krijgen kinderen flink wat kennis over eten én ervaring met gezond en duurzaam kiezen. Ze proeven, ruiken, horen, voelen en kijken: met al hun zintuigen verkennen kinderen het dagelijkse eten. In de Smaakleskist vindt u de lesmappen per bouw en materialen om de smaak en kookactiviteiten uit te voeren. De benodigde voedselproducten moet u zelf verzorgen. Per groep bevat de lesmap 5 lessen die gemiddeld 45-60 minuten duren. Zie ook www.smaaklessen.nl

Warme Truiendag

februari

leergebied:

besef, duurzaam handelen

tijdsduur:

1-4 uur

vorm:

actiedag

Zwervend afval

Toverstenen leergebied:

waarnemen en onderzoeken

tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

Kleuters zijn dol op stenen. Met deze kist wordt aan deze belangstelling tegemoet gekomen. De kist begint met een spannend verhaal over ‘Tessa en (de stenen van) het tovervisje’. Daarna volgt een opdrachtencircuit. De opdrachtjes richten zich op: het gebruik van de zintuigen, eigenschappen van stenen en het aanleren van begrippen zoals glad/ruw, groot/klein, veel/weinig etc. De opdrachtjes zijn ook prima los van het verhaal uit te voeren.

leergebied:

besef en duurzaam handelen

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

project met lespakket en leskist voor opruimactie

Het Vogelrestaurant leergebied:

besef

tijdsduur:

3 uur

vorm:

materiaalzending

In februari is het weer Warme Truiendag! Op deze dag kunt u de verwarming een paar graadjes lager zetten en de kinderen vragen in een warme trui naar school te komen. Meedoen aan de warme truiendag levert u een energiebesparing van 7% per graadje minder en een mooie gelegenheid om aandacht te vragen voor het belang van zuinig omgaan met energie.

In de winter kunnen vogels wel een beetje hulp van ons gebruiken! U ontvangt materialen en ideeën om, bij voorkeur voor het raam van de klas, een vogelrestaurant in te richten. Met het maken van voedsel voor vogels, het herkennen van vogelsoorten en het doen van eenvoudig onderzoek kunt u vier gevarieerde lessen geven.

Centraal in dit project staan vragen als: Wat vind ik zélf van zwerfafval? Wat heeft het met mij te maken? Wat kan en wil ik er concreet aan doen? Via praktische opdrachten, een opruimactie, onderzoek en samen filosoferen vormen de leerlingen zich een beeld en een eigen mening over zwerfafval. Het project bestaat uit: - een lespakket op 3 niveau’s voor alle groepen, - een leskist met opruimmaterialen om met een klas een opruimactie te houden, - één gastles per school voor groep 5,6 (in overleg te bepalen). U kunt zelf bepalen of u met één klas wilt meedoen of met de hele school.Het project kan het hele jaar door uitgevoerd worden U kunt desgewenst aansluiten bij de Week van Nederland Schoon in september of de Landelijke Opschoondag in maart.Het project wordt dit jaar gratis aangeboden vanuit het zwerfavalbeleid van de gemeente Ede.

Modderkist

leergebied:

spel en beweging

tijdsduur:

4 uur

vorm:

doekist voor in parkjes en Sportimpulslocaties

20

Heb je je ooit afgevraagd hoe vies de kinderen kunnen worden. Met deze kist vol actie..... héél Vies! Glijden, ballen, rennen door en in de modder, een super ervaring. Modder spoelen wij af met water, later willen wij dat water weer drinken… hoe krijgen we modderwater weer schoon? En voor de artistieke kinderen onder ons: Modderkunst, mooier kan kunst niet zijn! De kist is onder andere in te zetten tijdens de jaarlijkse Modderdag en is zeer geschikt voor Sportimpuls locaties: Groen Leefpark, Speelpark Spinozastate en het Veldhuizerbos. Kan ook in een ander stukje groen of schoolplein uitgevoerd worden. De kist wordt uitgeleend door Sportservice. Meld u aan bij Sportservice via: [email protected] of 0318-692 506


21


GROEP 3 EN 4

leergebied:


tijdsduur:

1 uur

vorm:

leskist

GROEP 3 EN 4

Bellen blazen

Ik groei!

Zeepbellen lenen zich voor allerlei spontane experimenten. Je gaat je dingen leren afvragen en ook ga je je eigen ontdekkingen leren verwoorden. Mocht dit alles niet lukken, dan is uw klas na afloop van deze les in elk geval weer blinkend schoon!

Hoe zien mensen er uit in verschillende leeftijdsfasen, wat groeit er aan je, wat kun je, hoe word je later? Met deze lessenserie van vijf lessen gaan de kinderen op zoek naar antwoorden op deze vragen. Er wordt niet alleen ingegaan op de lichamelijke ontwikkeling (meten en wegen), maar ook op de toename van vaardigheden en zelfstandigheid. In de laatste les wordt de zorg bij mensenkinderen vergeleken met die bij nakomelingen van verschillende diergroepen.

leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

leskist

geschikt voor groepswerk

Kaas maken

Bijenkist leergebied:

taal en beweging

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

leskist voor in parkjes en op Sportimpulslocaties

Bijen zijn grote vrienden van de mens. Ze helpen ons aan allerlei handige, gezonde en fijne producten. Hoe leven bijen? Via een aantal mooie verhalen door de leerkracht of de imker komen wij hier achter. Hoe ‘praten’ ze met elkaar? Door middel van bewegingsspel gaan wij opzoek naar de mooiste bloemen en vertellen aan elkaar waar je ze kunt vinden zonder te praten. Wie weet de meeste stuifmeelkorrels over te brengen, een spel vol actie! Deze kist is zeer geschikt voor inzet op Sportimpuls locaties: Groen Leefpark, Speelpark Spinozastate en het Veldhuizerbos. Kan ook in een ander stukje groen of schoolplein uitgevoerd worden. De leskist is ontwikkeld door Welstede en Sportservice Ede.

leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

leskist

Met deze kist ontdekken leerlingen hoe kaas wordt gemaakt. De set bevat alle onderdelen en instructies die nodig zijn om in de klas (als demonstratie of samen met de leerlingen) een aantal kleine kaasjes te maken. TIP: Excursie naar kaasboerderij Kaasboerderijen in de gemeente Ede nodigen schoolklassen uit voor een excursie naar een kaasboerderij. Groep 1 t/m 8 is van harte welkom! Kosten bedragen € 40 voor een excursie van één uur per groep. Voor inlichtingen en aanmelding voor de excursies kunt u terecht bij Michiel Cassuto, [email protected] of telefonisch 06-11098913. Ruimte voor deelname is beperkt, dus wees er op tijd bij.

De verdwaalde boom

leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

4-5 uur

vorm:

leskist

Bomen staan overal, ook op het schoolplein. Ze zijn voor kinderen een heel belangrijk onderdeel van hun omgeving. In drie lessen ontdekken kinderen wat ze van de bomen rond de school vinden en leren ze deze waardering te verwoorden. Ze breiden hun boomwoordenschat uit en leren hoe een boom leeft: wat heeft hij nodig en wat geeft een boom ons? Bij dit alles hoort een bomenlied en in een ‘bomenhoek’ in de klas kunnen de leerlingen aan de slag met creatieve opdrachten.

Kikker op Avontuur leergebied:

besef

tijdsduur:

3-5 uur

vorm:

leskist

Een avontuurlijke kikker heeft acht spannende en bijzondere waterverhalen geschreven. Bij elk verhaal hoort een doe-opdracht, waardoor de kinderen spelenderwijs een eigenschap van water ontdekken. Water als vergrootglas? Poeders die in water verdwijnen? Ontdek het maar! Deze leskist wordt u gratis te leen aangeboden door het Waterschap Vallei en Veluwe. Reserveren van de kist loopt via de nme-planner van Het Groene Wiel.

Droppie water (groep 3) leergebied:

besef, waarnemen en onderzoeken, zorg en verantwoordelijkheid

tijdsduur:

3-4 uur

vorm:

leskist

22

Met de leskist Droppie Water komen de kinderen uit groep 1 t/m 3 op een speelse manier in aanraking met allerlei aspecten van water. Droppie Water laat hen kennis maken met verschillende eigenschappen en functies van water. Dit gebeurt d.m.v. liedjes, verhalen, proefjes, geluids- en bewegingsspelletjes en met gesprekken met de handpop ‘Droppie Water. De kist bevat alle benodigde materialen.

Kriebelbeestjes leergebied:


tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

Met deze leskist gaat u met de klas rond de school kriebelbeestjes zoeken. U heeft daarvoor een groene schoolomgeving of parkje nodig. Centraal staan de pissebed, de slak, de spin, de regenworm en de duizendpoot. De leerlingen verzamelen ze, leren de manier van voortbewegen benoemen en meer details aan het dier te onderscheiden. Ook maken ze zich een voorstelling van hoe het dier leeft.

De leskist Droppie Water wordt u gratis te leen aangeboden door het Waterschap Vallei en Veluwe. Reserveren van de kist loopt via de nme-planner van Het Groene Wiel.


23


GROEP 3 EN 4

GROEP 3 EN 4

Magneten ontdekhoek leergebied:


tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

Magneten oefenen een grote aantrekkingskracht uit op kinderen. Met de materialen voor deze ontdekhoek kunnen ze vrij experimenteren en ontdekken. Zo leren ze spelenderwijs de eigenschappen van magneten kennen. Vraagmapjes geven u de mogelijkheid om leerlingen wat meer houvast te geven bij hun ontdekkingen.

geschikt voor ontdekhoek

Smaakleskist leergebied:


tijdsduur:

2-5 uur

vorm:

leskist

Natuur rond de school leergebied:


tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

In spelvorm ontdekken de leerlingen de natuur rond de school. Ze gaan groepsgewijs aan de slag met onderwerpen als: planten, bomen, vogels, kleine beestjes, water etc. De opdrachtkaarten en alle benodigde materialen zitten in de kist.

Smaaklessen is een uniek lesprogramma over eten en smaak voor groep 1 t/m 8. Het beleven van voedsel staat centraal. Door Smaaklessen krijgen kinderen flink wat kennis over eten én ervaring met gezond en duurzaam kiezen. Ze proeven, ruiken, horen, voelen en kijken: met al hun zintuigen verkennen kinderen het dagelijkse eten. In de Smaakleskist vindt u de lesmappen per bouw en materialen om de smaak- en kookactiviteiten uit te voeren. De benodigde voedselproducten moet u zelf verzorgen. Per groep bevat de lesmap 5 lessen die gemiddeld 45-60 minuten duren. Zie ook www.smaaklessen.nl Het Vogelrestaurant

leergebied:

besef

tijdsduur:

uur

vorm:

materiaalzending

In de winter kunnen vogels wel een beetje hulp van ons gebruiken! U ontvangt materialen en ideeën om, bij voorkeur voor het raam van de klas, een vogelrestaurant in te richten. Met het maken van voedsel voor vogels, het herkennen van vogelsoorten en het doen van eenvoudig onderzoek kunt u vier gevarieerde lessen geven.

Op avontuur met je zintuigen - Het Buitenboek van tante Door leergebied:


tijdsduur:

3-4 uur

vorm:

leskist

Met deze kist leren de kinderen hun zintuigen bewust te gebruiken bij het verkennen van hun omgeving. Dit doen ze naar aanleiding van ansichtkaarten die ze krijgen van ‘Tante Door’. Tante Door is op vakantie en stuurt kaartjes met waarnemingen die zij doet (wat ze ziet, hoort, ruikt, proeft en voelt). Kunnen de kinderen dit ook? Elke dag gaan ze een uurtje met een ander zintuig aan de slag (5x). Al doende maken de kinderen een buitenboekje met hun waarnemingen en gevonden materialen. Ieder kind werkt hierbij op eigen niveau tevens aan zijn/haar taalontwikkeling.

Tropische procucten leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

materiaalzending

Je staat er vaak niet zo bij stil, maar veel van wat wij eten heeft een lange reis afgelegd! Neem bijvoorbeeld maar eens een ontbijtje met thee, koffie, hagelslag … Dit materiaalpakket bevat verschillende stadia van verschillende producten uit de tropen (o.a. kokos(noot), specerijen, katoen(pluis), thee, koffie, cacao en zijde). Aan de hand van werkbladen en opdrachten ontdekken de leerlingen waar en hoe deze producten geteeld en verwerkt worden

Slak in de klas leergebied:

zorg en verantwoordelijkheid

tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

24

Een speelse kist rondom slakken. De leerlingen gaan een week lang voor hun eigen slakken zorgen. Ze bekijken de slakken nauwkeurig en leren hoe ze er goed voor kunnen zorgen. Wat hebben de slakken nodig en wat vinden ze fijn? Daarnaast leren ze over de levenswijze en bouw van de slakken. Let op! U dient zelf slakken te verzamelen. Bakjes en materiaal ter verzorging zit in de kist.


Modderkist leergebied:


tijdsduur:

2-5 uur

vorm:

leskist

25

Heb je je ooit afgevraagd hoe vies de kinderen kunnen worden. Met deze kist vol actie..... héél Vies! Glijden, ballen, rennen door en in de modder, een super ervaring. Modder spoelen wij af met water, later willen wij dat water weer drinken… hoe krijgen we modderwater weer schoon? En voor de artistieke kinderen onder ons: Modderkunst, mooier kan kunst niet zijn! De kist is onder andere in te zetten tijdens de jaarlijkse Modderdag en is zeer geschikt voor Sportimpuls locaties: Groen Leefpark, Speelpark Spinozastate en het Veldhuizerbos. Kan ook in een ander stukje groen of schoolplein uitgevoerd worden. De kist wordt uitgeleend door Sportservice. Meld u aan bij Sportservice via: [email protected] of 0318-692 506


GROEP 5 EN 6

GROEP 3 EN 4

leergebied:

Bezige Bijen

Warme Truiendag

februari


tijdsduur:

1-4 uur

vorm:

actiedag


leergebied:

besef

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

leskist

De leskist Bezige Bijen behandelt het leven van de honingbij, het werk van de imker en de leefomgeving van de bij. Hoe leven bijen samen, wat hebben zij nodig en hoe verzorgt een imker zijn bijen? De leskist bestaat uit 3 lessen. De lessen zijn actief en er wordt in groepjes gewerkt. Het lesmateriaal omvat ook een evaluatie en toets.


Zwervend afval leergebied:

tijdsduur: vorm:

besef en duurzaam handelen 2-3 uur project met lespakket en leskist voor opruimactie

Centraal in dit project staan vragen als: Wat vind ik zélf van zwerfafval? Wat heeft het met mij te maken? Wat kan en wil ik er concreet aan doen? Via praktische opdrachten, een opruimactie, onderzoek en samen filosoferen vormen de leerlingen zich een beeld en een eigen mening over zwerfafval. Het project bestaat uit: - een lespakket op 3 niveau’s voor alle groepen, - een leskist met opruimmaterialen om met een klas een opruimactie te houden, - één gastles per school voor groep 5,6 (in overleg te bepalen). U kunt zelf bepalen of u met één klas wilt meedoen of met de hele school.Het project kan het hele jaar door uitgevoerd worden U kunt desgewenst aansluiten bij de Week van Nederland Schoon in september of de Landelijke Opschoondag in maart. Het project wordt dit jaar gratis aangeboden vanuit het zwerfavalbeleid van de gemeente Ede.

leergebied:


tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

leskist

In de nabije omgeving van de school (het schoolplein) is heel wat te ontdekken. Met deze leskist onderzoeken de leerlingen verschillende aspecten van de schoolomgeving. Onderwerpen die aan bod komen zijn: planten, dieren, insecten, bodem en bodemleven, water en het weer. Naast een handleiding en werkbladen voor de leerlingen bevat de kist al het benodigde onderzoeksmateriaal.

Elektriciteit I (groep 6) leergebied:


tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

Deze leskist is bedoeld als eerste kennismaking met elektriciteit. Aan de orde komen onder meer de volgende begrippen: stroom, stroomkring, voltage, geleiding, isolatie, veiligheid en statische elektriciteit. Er is voldoende materiaal om in groepjes te experimenteren.


Elektriciteit II (groep 6) leergebied:


tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

Vervolg op leskist Elektriciteit I. Aan de orde komen parallelschakeling en serieschakeling. Met behulp van meegeleverd materiaal leren de kinderen deze twee schakelingen onderscheiden. Ook worden vooren nadelen van beide soorten schakeling ontdekt.


26


27


GROEP 5 EN 6

GROEP 5 EN 6

Het Weerbericht leergebied:

besef

tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist geschikt voor groepswerk

Als de weermannen en –vrouwen staken vanwege het voortdurende commentaar op hun weerberichten, blijft er voor de klas weinig anders over dan zelf het weerbericht te gaan maken... Daarvoor moet je natuurlijk wel temperatuur, windkracht en neerslag kunnen meten, de windrichting kunnen bepalen, de bewolking kunnen schatten en weten op welke manier je die gegevens op een weerkaart zet. Leerlingen kunnen dit op verschillende manieren aan de weet komen: door infokaarten te lezen, een werkblad te maken, filmpjes te bekijken of het aan iemand te vragen die het al weet. Voor elk onderdeel is er een test. Heeft een groep alle kennis in huis, dan kunnen ze een echt weerbericht maken voor de rest van de klas. Kaas maken

leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

leskist

Lichaam; de spijsvertering leergebied:

besef

tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

Ontdekdozen leergebied:


tijdsduur:

2 uur

vorm:

ontdekdozen-set

Met deze kist ontdekken leerlingen hoe kaas wordt gemaakt. De set bevat alle onderdelen en instructies die nodig zijn om in de klas (als demonstratie of samen met de leerlingen) een aantal kleine kaasjes te maken.


TIP: Excursie naar kaasboerderij Kaasboerderijen in de gemeente Ede nodigen schoolklassen uit voor een excursie naar een kaasboerderij. Groep 1 t/m 8 is van harte welkom! Kosten bedragen € 40 voor een excursie van één uur per groep. Voor inlichtingen en aanmelding voor de excursies kunt u terecht bij Michiel Cassuto, [email protected] of telefonisch 06-11098913. Ruimte voor deelname is beperkt, dus wees er op tijd bij.

besef

tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

Deze leskist is te gebruiken voor een les over het geraamte. Aan bod komen: waaruit bestaat het geraamte? Welke functie heeft het geraamte? Welke mogelijkheden, maar ook beperkingen biedt het geraamte? De kist bevat een aantal modellen van gewrichten deze dienen ter illustratie.

Oogstkist leergebied:

besef

tijdsduur:

3 uur

leskist


Het is mogelijk met de hele klas tegelijk aan een thema te werken, maar deze dozen zijn ook uitstekend geschikt als tussendoor-activiteit, waar groepjes van twee of drie kinderen zelfstandig aan werken. Eén doos kost ongeveer 20-30 minuten. In beide gevallen is een klassikale nabespreking gewenst.

Ontdekdozenset Zintuigen (6 dozen) Proefjes gericht op de zintuigen en de zintuiglijke waarneming. Dozen: horen, ruiken, proeven, voelen, zien en bedrog.

vorm:

28

De ontdekdozen zijn sets van 5 à 6 dozen rond een bepaald thema, bedoeld voor het oefenen van het zelfstandig oplossen van vraagstukken door eigen waarneming en het uitvoeren van eenvoudige proefjes. Als differentiatie kunt u de leerlingen ook opdrachten geven waarbij ze zelf ook het onderzoekje moeten bedenken waarmee ze de vraag kunnen oplossen. Elk thema bestaat uit vijf of zes verschillende onderwerpen.

Ontdekdozenset Licht en geluid (7 dozen) Proefjes en ontdekkingen op het gebied van licht en geluid. Dozen: licht en schaduw, spiegelbeelden, lenzen, kleuren, geluid, muziek in elastiek.

Lichaam; het geraamte leergebied:

Een leskist om uw les over spijsvertering te illustreren. De kist bevat een torso en materiaal voor verschillende demonstratieproefjes die de leerlingen duidelijk maken wat er met voedsel in het lichaam gebeurt. Ook de relatie tussen het soort voedsel en de bouw van het spijsverteringsstelsel komt aan bod.

29

In het najaar levert de natuur ons groenten, fruit en granen. Wanneer heet iets groente en wanneer fruit? Is dit alleen voeding voor mensen of ook voor dieren? Categoriseren als rekenvaardigheid komt hierbij aan de orde. Het schrijven van een gedicht is een mooi onderdeel om alles wat de natuur ons geeft te beschrijven. Hoeveel energie levert eten ons om te kunnen bewegen? Via bewegingsspel komen wij erachter. Deze kist is zeer geschikt voor inzet op Sportimpuls locaties: Groen Leefpark, Speelpark Spinozastate en het Veldhuizerbos. Kan ook in een ander stukje groen of schoolplein uitgevoerd worden. De leskist is ontwikkeld door Welstede en Sportservice Ede.


GROEP 5 EN 6

GROEP 5 EN 6

Papier maken leergebied:

duurzaam handelen

tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

Maak van oud papier je eigen nieuwe papier: dat is wat de leerlingen gaan doen met deze leskist. Leuk om te doen en het levert inzicht in nuttig hergebruik van oud papier. Naast een papierschepset bevat de leskist enkele lessuggesties rondom papier(verwerking).

Waterkringloop (groep 6) leergebied:

waarnemen en onderzoeken, duurzaam handelen

tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

Water is de basis van het leven op aarde. Het is overal. Maar raakt water dan nooit op? En waar gaat regenwater precies heen? Raakt de grond nooit vol? In drie lessen, waarvan één met proefjes, ontdekken de leerlingen de waterkringloop. Ze leren over verdamping, neerslag, grondwater, rioolwater en drinkwater. Ter verwerking wordt het waterkringloopspel gespeeld.



tijdsduur:

2-5 uur

vorm:

leskist

Smaaklessen is een uniek lesprogramma over eten en smaak voor groep 1 t/m 8. Het beleven van voedsel staat centraal. Door Smaaklessen krijgen kinderen flink wat kennis over eten én ervaring met gezond en duurzaam kiezen. Ze proeven, ruiken, horen, voelen en kijken: met al hun zintuigen verkennen kinderen het dagelijkse eten. In de Smaakleskist vindt u de lesmappen per bouw en materialen om de smaak- en kookactiviteiten uit te voeren. De benodigde voedselproducten moet u zelf verzorgen. Per groep bevat de lesmap 5 lessen die gemiddeld 45-60 minuten duren. Zie ook www.smaaklessen.nl

Watergoochelaar leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

leskist

De Watergoochelaar is in de stad! Journaliste Hanneke Diepgraven heeft het gevoel dat deze meneer mensen oplicht met zijn dure watergoochelshow. Ze wil hem gaan ontmaskeren en heeft zijn goochelkist te pakken gekregen. Ze moet zelf plotseling weg, dus ze heeft in een brief de hulp van de klas gevraagd. Tijdens het onderzoeken van de trucs krijgen de leerlingen spelenderwijs inzicht in acht verschillende watereigenschappen. Deze leskist wordt gratis te leen aangeboden door het Waterschap Vallei en Veluwe. Reserveren van de kist loopt via de nme-planner van Het Groene Wiel.

Vogels herkennen leergebied:


tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

Rond de school leven allerlei vogels. Als je er op gaat letten zie je er steeds meer! Met deze leskist leren de leerlingen aan de hand van afbeeldingen, vogelgeluiden en opdrachten de bekendste Nederlandse vogels kennen. De kist bevat ook enkele verrekijkers en vogelboeken.

Herfstles in het bos met IVN: ‘Paddenstoelen en kleine beestjes’ leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

2 uur

vorm:

excursie onder leiding van een IVN gids

Uilenballen Pluizen leergebied:


tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

In deze leskist vindt u materialen die u nodig heeft om uilenballen te pluizen (uilenballen, zoekkaarten, pincetten, kwastjes, loepjes) en een korte handleiding met informatie over het pluizen zelf en uilen in het algemeen. Daarnaast is er een DVD met een korte film over uilen. De leerlingen leren door het uitpluizen van uilenballen: - welke verschillende botjes er in de uilenballen zitten - van welke muizen de botjes afkomstig zijn

IVN Ede biedt dit schooljaar twee nieuwe boslessen aan voor groep 5/6. In deze nieuwe lessen gaan de kinderen zelf actief de natuur ontdekken. In de herfstles bekijken de leerlingen paddenstoelen, zoeken zij naar sporen, onderzoeken bladeren en zaden en ze gaan op zoek naar kleine beestjes in het bos. Al doende ontdekken de leerlingen het bos en de samenhang in de natuur. De klas gaat in groepjes op ontdektocht samen met een IVN schoolgids. Als leerkracht loopt u mee en houdt u de eindverantwoordelijkheid voor orde en veiligheid.De herfstles kan zowel los als in combinatie met de voorjaarles worden gedaan. Wanneer u zich voor de herfstles inschrijft, neemt het IVN contact met u op voor een afspraak. IVN excursies zijn onder voorbehoud van voldoende beschikbare IVN schoolgidsen.

Tip: U kunt bij deze leskist een gastles boeken door Dirondy. Zij komen met roofvogels de les verlevendigen en helpen bij het uitpluizen. Kosten gastles: € 50,-, boeking en betaling via www.dirondy.nl of mail naar [email protected].

30


31


GROEP 5 EN 6

GROEP 5 EN 6

Voorjaarsles in het bos met IVN: ‘Op pad met je zintuigen’ leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

2 uur

vorm:

excursie onder leiding van een IVN gids

IVN Ede biedt dit schooljaar twee nieuwe boslessen aan voor groep 5/6. In deze nieuwe lessen gaan de kinderen zelf actief de natuur ontdekken. In de voorjaarsles gaan de leerlingen op ontdektocht met al hun zintuigen. Kun je een boom herkennen op je gevoel? Wat kun je horen, ruiken en zien in het bos? Waaraan merk je dat het lente is? Daarnaast bekijken ze knoppen, bloemen en bladeren aan de bomen. Er is een circuit van vier opdrachten uitgezet in het bos. Elke opdracht wordt begeleid door een IVN schoolgids en de leerlingen doorlopen in een uur het gehele circuit. Als leerkracht houdt u de eindverantwoordelijkheid voor orde en veiligheid. De voorjaarsles kan zowel los als in combinatie met de herfstles worden gedaan. Wanneer u zich voor de voorjaarsles inschrijft, neemt het IVN contact met u op voor een afspraak. IVN excursies zijn onder voorbehoud van voldoende beschikbare IVN schoolgidsen.

Waterbeestjesexcursie leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

2 uur

vorm:

excursie

In de maand juni kunt u met de klas, onder leiding van IVN schoolgidsen, waterdiertjes vangen in een sloot. De kinderen bekijken de beestjes en zoeken met zoekkaarten de namen op. Natuurlijk zetten ze de diertjes daarna weer terug in hun sloot! Tijdens de excursie wordt de klas in groepjes verdeeld en elke groep krijgt een IVN-schoolgids voor de begeleiding. Er wordt gezocht naar een sloot in de buurt van de school, maar houdt u er rekening mee dat u wellicht voor vervoer moet zorgen. Wanneer u voor een Waterdiertjesexcursie inschrijft, neemt het IVN contact met u op voor het plannen van een datum. IVN excursies zijn onder voorbehoud van voldoende beschikbare IVN schoolgidsen.

Tropische producten Het Beste Bos (groep 6 en 7) leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

excursie en lesbrief op school

Tijdens “Het BesteBos” doen leerlingen van groep 6 of 7 in kleine groepjes een aantal onderzoekjes in het bos. De leerlingen onderzoeken in 12 opdrachten, de waarde van het bos voor planten, dieren en mensen. IVN schoolgidsen geven uitleg en begeleiding. U krijgt een inleidende en een verwerkingles via het Groene Wiel. Als leerkracht houdt u de eindverantwoordelijkheid voor orde en veiligheid. De les kan in het voorjaar of in het najaar worden uitgevoerd. Als u inschrijft voor “Het Beste Bos” dan neemt het IVN contact met u op voor het plannen van een afspraak. IVN excursies zijn onder voorbehoud van voldoende beschikbare IVN schoolgidsen.

Paddenexcursie leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

2 uur

vorm:

excursie

leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

materiaalzending

Je staat er vaak niet zo bij stil, maar veel van wat wij eten heeft een lange reis afgelegd! Neem bijvoorbeeld maar eens een ontbijtje met thee, koffie, hagelslag … Dit materiaalpakket bevat verschillende stadia van verschillende producten uit de tropen (o.a. kokos(noot), specerijen, katoen(pluis), thee, koffie, cacao en zijde). Aan de hand van werkbladen en opdrachten ontdekken de leerlingen waar en hoe deze producten geteeld en verwerkt worden. Workshop Bloemen voor blije bijen

leergebied:

besef, zorg en verantwoordelijkheid

tijdsduur:

1,5 uur

vorm:

leskist

Tijdens de paddentrek (in maart) bezoekt u onder leiding van IVNschoolgidsen een paddenpoel. De kinderen krijgen zo de unieke gelegenheid padden en/of kikkers van dichtbij te bekijken en meer te leren over het leven van deze interessante dieren. De excursie vindt plaats aan de Horalaan in Ede of in het bos bij Lunteren. U dient zelf voor vervoer te zorgen. Wanneer u voor een Paddenexcursie inschrijft, neemt het IVN contact met u op voor het plannen van een datum.

Deze workshop wordt gegeven door vrijwilligers van Bijenlint Vallei. Met deze workshop laten we kinderen in de huid van de bij kruipen. We vertellen kinderen over bijen en zaaien met hen bloemenmengsels voor bijen op een stukje grond bij school. De kinderen maken ook zaadbommetjes om mee naar huis te nemen. Met de leerlingen komen we op een aansprekende manier in actie om de bijen te helpen. Het gaat er om dat de kinderen door deze actie zien wat er nodig is om iets te laten groeien, bloeien. Daarmee bereiken we dat de kinderen zich bewust worden van hun eigen rol in de natuur. Zaaien van bloemen moet uiteraard op een goed moment gebeuren. Maart, april en mei zijn de beste maanden hiervoor. De kinderen kunnen dan tot en na de zomervakantie zien dat er iets gaat groeien en bloeien. De duur van de workshop is 60 tot 90 minuten. De kosten zijn €50,. Deze worden gebruikt om de workshop te bekostigen en nieuwe workshops te ontwikkelen van het Bijenlint Vallei. De workshop sluit aan bij de leskist ‘Bezige Bijen’ van Het Groene Wiel.

IVN excursies zijn onder voorbehoud van voldoende beschikbare IVN schoolgidsen.

Meer informatie over het de workshop en BijenlintVallei is op te vragen via [email protected]

32


33


GROEP 5 EN 6

GROEP 5 EN 6

Broodje Tweede Kans leergebied:

waardering

tijdsduur:

1 uur

vorm:

lesbrief

Brood: veel kinderen hebben het dagelijks bij zich in hun lunchtrommeltje. Uit onderzoek blijkt dat we in Nederland samen dagelijks 400.000 broden weggooien. Dat kan beter! In dit lespakket gaan we in op de herkomst en de toekomst van brood. Wat is er allemaal voor nodig geweest voordat de boterham op je bord ligt? En wat gebeurt er met brood als het oud is? Kun je er misschien iets anders mee doen dan weggooien? Kinderen worden aangezet tot het bedenken van creatieve oplossingen. Bijvoorbeeld wentelteefjes of broodpudding maken, het omzetten tot energie of nog iets heel anders?

Warme Truiendag

februari

leergebied:


tijdsduur:

1-4 uur

vorm:

actieweek


Kortom dit lespakket maakt voedselverspilling ‘behapbaar’ voor kinderen. Lesbrief spinnen leergebied:

waardering

tijdsduur:

1 uur

vorm:

lesbrief

Deze lesbrief is speciaal ontwikkeld om angst voor spinnen te verminderen. Ontdek het fascinerende leven van spinnen. Bekijk ze eens op een andere manier en ontdek dat ze veel minder eng zijn dan je dacht!

Lesbrief vogels en nesten

Zwervend afval leergebied:


tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

project met lespakket, leskist en gastles

Deze lesbrief bevat lessen over de manieren waarop vogels hun jongen uitbroeden en grootbrengen.

Centraal in dit project staan vragen als: Wat vind ik zélf van zwerfafval? Wat heeft het met mij te maken? Wat kan en wil ik er concreet aan doen? Via praktische opdrachten, een opruimactie, onderzoek en samen filosoferen vormen de leerlingen zich een beeld en een eigen mening over zwerfafval. Het project bestaat uit:

leergebied:

waardering

tijdsduur:

1 uur

vorm:

lesbrief

- een lespakket op 3 niveau’s voor alle groepen, - een leskist met opruimmaterialen om met een klas een opruimactie te houden, - één gastles per school voor groep 5, 6 (in overleg te bepalen).

leergebied:

spel en beweging

U kunt zelf bepalen of u met één klas wilt meedoen of met de hele school.Het project kan het hele jaar door uitgevoerd worden U kunt desgewenst aansluiten bij de Week van Nederland Schoon in september of de Landelijke Opschoondag in maart. Het project wordt dit jaar gratis aangeboden vanuit het zwerfavalbeleid van de gemeente Ede.

tijdsduur:

4 uur

vorm:

doekist, voor in parkjes en Sportimpulslocaties

Modderkist

34

Heb je je ooit afgevraagd hoe vies de kinderen kunnen worden. Met deze kist vol actie..... héél Vies! Glijden, ballen, rennen door en in de modder, een super ervaring. Modder spoelen wij af met water, later willen wij dat water weer drinken… hoe krijgen we modderwater weer schoon? En voor de artistieke kinderen onder ons: Modderkunst, mooier kan kunst niet zijn! De kist is onder andere in te zetten tijdens de jaarlijkse Modderdag en is zeer geschikt voor Sportimpuls locaties: Groen Leefpark, Speelpark Spinozastate en het Veldhuizerbos. Kan ook in een ander stukje groen of schoolplein uitgevoerd worden. De leskist is ontwikkeld door Welstede en Sportservice Ede. De kist wordt uitgeleend door Sportservice. Meld u aan bij Sportservice via: [email protected] of 0318-692 506


Er kunnen maximaal 10 klassen (groep 5/6) meedoen aan de gastles (één per school, plaatsing in volgorde van aanmelding).

35


GROEP 7 EN 8

GROEP 7 EN 8

Bezige Bijen (groep 7) leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

leskist

De leskist Bezige Bijen behandelt het leven van de honingbij, het werk van de imker en de leefomgeving van de bij. Hoe leven bijen samen, wat hebben zij nodig en hoe verzorgt een imker zijn bijen? De leskist bestaat uit 3 lessen. De lessen zijn actief en er wordt in groepjes gewerkt. Het lesmateriaal omvat ook een evaluatie en toets.

Elektriciteit II leergebied:


tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

Vervolg op leskist Elektriciteit I. Aan de orde komen parallelschakeling en serieschakeling. Met behulp van meegeleverd materiaal leren de kinderen deze twee schakelingen onderscheiden. Ook worden vooren nadelen van beide soorten schakeling ontdekt.


Broeikaseffect leergebied:


tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

Een zeer actuele kist over klimaatverandering! Het broeikaseffect komt regelmatig voorbij in nieuws en actualiteit. Maar wat is het nou eigenlijk? Via 11 leuke en uitdagende proefjes ontdekken de leerlingen wat het broeikaseffect is en hoe het werkt. Over kooldioxide en planten, de rol van de zon, smelten van landijs, de natuur die in de war raakt. Ook leren ze over de oorzaken en gevolgen, het verband met klimaatverandering en duurzame energie. Aan de hand van een vragenlijst kunnen de leerlingen hun ecologische voetafdruk voor en na het werken met de leskist berekenen.

Elektriciteit II leergebied:


tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist geschikt voor groepswerk

Houtkist

Buitenwerk rond de school leergebied:


tijdsduur:

3-4 uur

vorm:

leskist

In de nabije omgeving van de school (het schoolplein) is heel wat te ontdekken. Met deze leskist onderzoeken de leerlingen verschillende aspecten van de schoolomgeving. Onderwerpen die aan bod komen zijn: planten, dieren, insecten, bodem en bodemleven, water en het weer. Naast een handleiding en werkbladen voor de leerlingen bevat de kist al het benodigde onderzoeksmateriaal.

leergebied:

rekenen en beweging

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

leskist

leergebied:


tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

leergebied:

besef

tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist


Met deze kist ontdekken leerlingen hoe kaas wordt gemaakt. De set bevat alle onderdelen en instructies die nodig zijn om in de klas (als demonstratie of samen met de leerlingen) een aantal kleine kaasjes te maken. TIP: Excursie naar kaasboerderij Kaasboerderijen in de gemeente Ede nodigen schoolklassen uit voor een excursie naar een kaasboerderij. Groep 1 t/m 8 is van harte welkom! Kosten bedragen € 40 voor een excursie van één uur per groep. Voor inlichtingen en aanmelding voor de excursies kunt u terecht bij Michiel Cassuto, [email protected] of telefonisch 06-11098913. Ruimte voor deelname is beperkt, dus wees er op tijd bij.


36

Al eeuwen gebruiken mensen hout van bomen om huizen mee te bouwen of bruggen. Wat is een goede constructie zodat het bouwwerk stevig wordt? Welke bomen zie je hier, hoe herken je een boom en hoe weet je hoe oud en hoog hij is? Hoe hoger en dikker de boom, hoe meer hout. Hoe weet je welke route je moet volgen naar de beste boom? Onderzoeken, bouwen, navigeren en boomherkenning een kist vol met actie, Deze kist is zeer geschikt voor inzet op Sportimpuls locaties: Groen Leefpark, Speelpark Spinozastate en het Veldhuizerbos. Kan ook in een ander stukje groen of schoolplein uitgevoerd worden. De leskist is ontwikkeld door Welstede en Sportservice Ede. Kaas maken

Elektriciteit I Deze leskist is bedoeld als eerste kennismaking met elektriciteit. Aan de orde komen onder meer de volgende begrippen: stroom, stroomkring, voltage, geleiding, isolatie, veiligheid en statische elektriciteit. Er is voldoende materiaal om in groepjes te experimenteren.

Vervolg op leskist Elektriciteit I. Aan de orde komen parallelschakeling en serieschakeling. Met behulp van meegeleverd materiaal leren de kinderen deze twee schakelingen onderscheiden. Ook worden vooren nadelen van beide soorten schakeling ontdekt.

37


GROEP 7 EN 8

GROEP 7 EN 8

Lichaam: het geraamte leergebied:

besef

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

leskist

Deze leskist is te gebruiken voor een les over het geraamte. Aan bod komen: waaruit bestaat het geraamte? Welke functie heeft het geraamte? Welke mogelijkheden, maar ook beperkingen biedt het geraamte? De kist bevat een aantal modellen van gewrichten deze dienen ter illustratie.

Slootonderzoek leergebied:


tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

leskist

Met deze leskist kunt u met uw groep een sloot onderzoeken. Naast het vangen van diertjes onderzoeken de leerlingen de kwaliteit van water door middel van metingen van o.a. de stroomsnelheid, de helderheid van het water en plantenleven. Ook de waterdiertjes geven inzicht in de kwaliteit van het onderzochte water. De kist bevat werkbladen en alle benodigde instrumenten, waaronder schepnetjes, emmers en bakken.

Lichaam: de spijsvertering leergebied:

besef

tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

Een leskist om uw les over spijsvertering te illustreren. De kist bevat een torso en materiaal voor verschillende demonstratieproefjes die de leerlingen duidelijk maken wat er met voedsel in het lichaam gebeurt. Ook de relatie tussen het soort voedsel en de bouw van het spijsverteringsstelsel komt aan bod.

Papier maken



tijdsduur:

2-5 uur

vorm:

leskist

Maak van oud papier je eigen nieuwe papier: dat is wat de leerlingen gaan doen met deze leskist. Leuk om te doen en het levert inzicht in nuttig hergebruik van oud papier. Naast een papierschepset bevat de leskist enkele lessuggesties rondom papier(verwerking).

Smaaklessen is een uniek lesprogramma over eten en smaak voor groep 1 t/m 8. Het beleven van voedsel staat centraal. Door Smaaklessen krijgen kinderen flink wat kennis over eten én ervaring met gezond en duurzaam kiezen. Ze proeven, ruiken, horen, voelen en kijken: met al hun zintuigen verkennen kinderen het dagelijkse eten. In de Smaakleskist vindt u de lesmappen per bouw en materialen om de smaak- en kookactiviteiten uit te voeren. De benodigde voedselproducten moet u zelf verzorgen. Per groep bevat de lesmap 5 lessen die gemiddeld 45-60 minuten duren. Zie ook www.smaaklessen.nl

leergebied:

duurzaam handelen

tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

Vogels herkennen


Ook rond de school leven allerlei vogels. Als je er op gaat letten zie je er steeds meer! Met deze leskist leren de leerlingen aan de hand van afbeeldingen, vogelgeluiden en opdrachten de bekendste Nederlandse vogels kennen. De kist bevat ook enkele verrekijkers en vogelboeken.

Sarah’s wereld leergebied:


tijdsduur:

5 uur

vorm:

leskist uitleentermijn: 3 weken

meer info op: www.sarahswereld.nl

38

Sarah’s wereld is een dagproject rondom het thema duurzaamheid. De leerlingen krijgen stap voor stap inzicht in de milieuproblematiek en, héél belangrijk, ze ontdekken oplossingen daarvoor! Het project draait rond het meisje Sarah. Via Sarah komen de leerlingen in aanraking met verschillende milieuproblemen. Zoals bedreigde diersoorten en de milieubelasting van grondstoffen die nodig zijn voor het maken van simpele dingen zoals bijvoorbeeld een blikje cola. Wanneer Sarah jarig is gaan de kinderen een feestje organiseren. Dit gaan ze zo milieuvriendelijk mogelijk doen. Hierdoor komen milieubewuste oplossingen onder handbereik. Slot van het project is het gezamenlijk opstellen van duurzaamheidregels: zoals lenen, ruilen, tweedehands, zuinig zijn. Meer info: www.sarahswereld.nl


leergebied:


tijdsduur:

2 uur

vorm:

leskist

Waterkringloop leergebied:


tijdsduur:

3 uur

vorm:

leskist

39

Water is de basis van het leven op aarde. Het is overal. Maar raakt water dan nooit op? En waar gaat regenwater precies heen? Raakt de grond nooit vol? In drie lessen, waarvan één met proefjes, ontdekken de leerlingen de waterkringloop. Ze leren over verdamping, neerslag, grondwater, rioolwater en drinkwater. Ter verwerking wordt het waterkringloopspel gespeeld.


GROEP 7 EN 8

GROEP 7 EN 8

Waterlab leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

leskist

De leerlingen leren actief over acht verschillende watereigenschappen. Hoe werken de watereigenschappen en hoe worden deze gebruikt in de natuur, techniek en ons dagelijks leven? In een ‘Klokhuisachtige’ omgeving (de klas “vervangt” het zieke team van het programma ‘Hoe zit dat?’) beantwoorden de leerlingen vragen over water en verklaren ze de achterliggende processen.

Het Beste Bos (groep 6 en 7) samen met IVN leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

excursie en lesbrief op school

Deze leskist wordt u gratis te leen aangeboden door het Waterschap Vallei en Veluwe. Reserveren van de kist loopt via de nme-planner van Het Groene Wiel. Weer en Klimaat leergebied:


tijdsduur:

5 uur

vorm:

leskist

Weer en Klimaat is een programma ontworpen op basis van de ‘assessment for learning’ strategie. Uitgaande van duidelijke leerdoelen kunnen leerlingen kiezen voor leeractiviteiten op hun eigen niveau. Het programma kent een afwisseling van klassikale en groepsactiviteiten. De opzet maakt het mogelijk om af te stemmen op beschikbare tijd. Veel aspecten van weer en klimaat komen aan de orde, zoals temperatuur, wind, klimaatzones, invloed van het weer op mens en natuur. Zie de website: http://weerklimaat.yurls.net voor meer informatie over inhoud en werkwijze.

Rioolwaterzuiveringexcursie leergebied:

besef, waardering

tijdsduur:

2 uur

vorm:

excursie

Tropische producten leergebied:

besef

tijdsduur:

4 uur

vorm:

materiaalzending

Je staat er vaak niet zo bij stil, maar veel van wat wij eten heeft een lange reis ,afgelegd! Neem bijvoorbeeld maar eens een ontbijtje met thee, koffie, hagelslag … Dit materiaalpakket bevat verschillende stadia van verschillende producten uit de tropen (o.a. kokos(noot), specerijen, katoen(pluis), thee, koffie, cacao en zijde). Aan de hand van werkbladen en opdrachten ontdekken de leerlingen waar en hoe deze producten geteeld en verwerkt worden.

Wilt u een rondleiding op de rioolwaterzuivering? Dan boekt u deze direct via het Waterschap. U kunt uw rondleiding zelf plannen via http://www.wve.nl/reserveren. U komt dan op een reserveerpagina waar u direct de beschikbare data kunt bekijken en uw excursie kunt plannen. Na bevestiging van deze reservering ontvangt u een acceptatiemail met alle gegevens.

De Boer op excursie besef

tijdsduur:

3 uur

vorm:

excursie

Het Waterschap Vallei en Veluwe nodigt leerlingen van groep 7 en 8 van harte uit om een kijkje te komen nemen op een rioolwaterzuivering. Deze gratis rondleidingen worden gegeven in Veenendaal en Ede. De kinderen krijgen antwoord op vragen als: waar gaat het water heen als we het door de wc spoelen? Hoe wordt afvalwater weer schoon? En hoe schoon is dat nou precies? In verband met de veiligheid worden er geen excursies verzorgd voor groep 1 t/m 6. Daarnaast kunnen maximaal 30 leerlingen tegelijkertijd worden ontvangen. Bij grotere groepen wordt u verzocht deze te splitsen. De rondleiding duurt ongeveer 1,5 uur. Deelname is kosteloos. U dient zelf voor het vervoer te zorgen en voor een aantal extra begeleiders die zorgdragen voor de veiligheid van de leerlingen (minimaal 1 begeleider per 10 leerlingen).

LTO Ede vraagt een scholenbijdrage van 30 euro per excursies. De bijdrage voor het bezochte bedrijf dient u af te rekenen met de boer tijdens het bezoek.

leergebied:

Tijdens “Het Beste Bos” doen leerlingen van groep 6 of 7 in kleine groepjes een aantal onderzoekjes in het bos. De leerlingen onderzoeken in 12 opdrachten, de waarde van het bos voor planten, dieren en mensen. IVN schoolgidsen geven uitleg en begeleiding. Er is een inleidende - en een verwerkingles digitaal beschikbaar via het Groene Wiel. Als leerkracht houdt u de eindverantwoordelijkheid voor orde en veiligheid. De les kan in het voorjaar of in het najaar worden uitgevoerd. Als u inschrijft voor “Het Beste Bos” dan neemt het IVN contact met u op voor het plannen van een afspraak. IVN excursies zijn onder voorbehoud van voldoende beschikbare IVN schoolgidsen.

LTO afdeling Ede nodigt u en uw groep uit voor een bezoek aan een agrarisch bedrijf in de omgeving. De leerlingen krijgen tekst en uitleg van de boer of boerin en krijgen de gelegenheid het bedrijf te bekijken en vragen te stellen. Een leerzame ervaring! Opgave loopt via de NME planner van Het Groene Wiel. LTO Ede neemt contact met u op voor een afspraak. Bijbehorende lesbrief kunt u downloaden via de online nme-planner.

40


41


GROEP 7 EN 8

leergebied:


tijdsduur:

5 uur

vorm:

project met gastles en excursie

GROEP 7 EN 8

Afvallûh

Zwervend afval

Hoe minder afval hoe beter! En als je afval hebt: goed scheiden. In dit project ontdekken de leerlingen op heel actieve manier hoe je afval kunt voorkomen, hoe je afval het best kunt scheiden en hoeveel onzinverpakkingen we soms kopen. Ook leren ze hoe ons afval wordt verwerkt en hergebruikt.

Centraal in dit project staan vragen als: Wat vind ik zélf van zwerfafval? Wat heeft het met mij te maken? Wat kan en wil ik er concreet aan doen? Via praktische opdrachten, een opruimactie, onderzoek en samen filosoferen vormen de leerlingen zich een beeld en een eigen mening over zwerfafval. Het project bestaat uit:

Het project bestaat uit 4 lessen op en buiten de school: • Hoeveel en welk soort afval produceren we? (door leerkracht op school) • Hoeveel afval koop je en wat kost dat eigenlijk? (les in de supermarkt, begeleiding door Groene Wiel) • Praktische les afvalscheiding (op school met materiaal van Groene Wiel) • Excursie Afvalbrengstation Ede (begeleiding door ACV)

leergebied:


tijdsduur:

2-3 uur

vorm:

project met lespakket en leskist voor opruimactie

- een lespakket op 3 niveau’s voor alle groepen, - een leskist met opruimmaterialen om met een klas een opruimactie te houden, - één gastles per school voor groep 5,6 (in overleg te bepalen). U kunt zelf bepalen of u met één klas wilt meedoen of met de hele school.Het project kan het hele jaar door uitgevoerd worden U kunt desgewenst aansluiten bij de Week van Nederland Schoon in september of de Landelijke Opschoondag in maart. Het project wordt dit jaar gratis aangeboden vanuit het zwerfavalbeleid van de gemeente Ede.

De lessen omvatten naast natuuronderwijs ook rekenen en materiaalkennis. Het project inclusief gastles wordt dit jaar gratis aangeboden vanuit het Afvalbeleid van de gemeente Ede. Er kunnen maximaal 5 groepen meedoen. Ook geschikt voor combinatiegroepen 6/7.

Er kunnen maximaal 10 klassen (groep 5/6) meedoen aan de gastles (één per school, plaatsing in volgorde van aanmelding)

Energie(k)! leergebied:


tijdsduur:

4 uur

vorm:

project met gastles

Energie besparen? Hoezo? En hoe? Tijdens dit project ontdekken de leerlingen waarom we zuinig moeten omgaan met energie en wat alternatieve energiebronnen zijn. Het project bestaat uit drie gestructureerde lessen waarin antwoord wordt gevonden op de volgende vragen: Waarom zouden we energie besparen? Hoe kunnen we dit doen? En wat is duurzame energie? De praktijkles wordt uitgevoerd bij u op school door Het Groene Wiel.

Broodje Tweede Kans leergebied:


tijdsduur:

2-4 uur

vorm:

lesbrief

Er kunnen maximaal 10 groepen meedoen.

Brood: veel kinderen hebben het dagelijks bij zich in hun lunchtrommeltje. Uit onderzoek blijkt dat we in Nederland samen dagelijks 400.000 broden weggooien. Dat kan beter! In dit lespakket gaan we in op de herkomst en de toekomst van brood. Wat is er allemaal voor nodig geweest voordat de boterham op je bord ligt? En wat gebeurt er met brood als het oud is? Kun je er misschien iets anders mee doen dan weggooien? Kinderen worden aangezet tot het bedenken van creatieve oplossingen. Bijvoorbeeld wentelteefjes of broodpudding maken, het omzetten tot energie of nog iets heel anders? Kortom dit lespakket maakt voedselverspilling ‘behapbaar’ voor kinderen.

42


43


GROEP 7 EN 8

Modderkist leergebied:

spel en beweging

tijdsduur:

4 uur doekist, voor in parkjes en op Sportimpulslocaties

vorm:

Heb je je ooit afgevraagd hoe vies de kinderen kunnen worden. Met deze kist vol actie..... héél Vies! Glijden, ballen, rennen door en in de modder, een super ervaring. Modder spoelen wij af met water, later willen wij dat water weer drinken… hoe krijgen we modderwater weer schoon? En voor de artistieke kinderen onder ons: Modderkunst, mooier kan kunst niet zijn! De kist is onder andere in te zetten tijdens de jaarlijkse Modderdag en is zeer geschikt voor Sportimpuls locaties: Groen Leefpark, Speelpark Spinozastate en het Veldhuizerbos. Kan ook in een ander stukje groen of schoolplein uitgevoerd worden. De kist wordt uitgeleend door Sportservice. Meld u aan bij Sportservice via: [email protected] of 0318-692 506 Warme Truiendag

februari

leergebied:


tijdsduur:

1-4 uur

vorm:

actiedag


Workshops en Werkweken Workshop ‘Naar buiten voor taal en rekenen’ De schoolomgeving biedt uitgelezen kansen voor het toepassen van lesstof taal en rekenen. Taal en rekenen krijgen buiten een concrete context en worden zichtbaar en tastbaar gemaakt. Voor sommige kinderen wordt het daarmee ook beter behapbaar. Wat is dik en wat is dun? Hoeveel steentjes kun je in je hand vasthouden? Hoe meet je de doorsnede van een boom of de omtrek van een vijver? Welk woord past bij welk plekje? In deze workshop ga je zelf ervaren hoe je taal- en rekenen-activiteiten buiten vorm kunt geven. Je gaat met concrete opdrachten aan de slag voor 4-12 jaar. Je krijgt een setje werkbladen mee om in je eigen lessen te kunnen gebruiken. Buiten leren is levensecht leren. Alle zintuigen zijn aan het werk. Je stimuleert je geheugen beter, doordat je meerdere gebieden in je hersenen activeert. Buiten bezig zijn met taal en rekenen betekent een win-win situatie. Je bent bezig met je taal- en rekendoelen, je leerlingen bewegen én hebben contact met de natuur. De lesstof beklijft beter. Kinderen kunnen hun energie kwijt, waarna ze zich beter kunnen concentreren. Voor wie: leerkrachten PO Wanneer: september 2016 en/of mei 2017 (afhankelijk van aantal deelnemers en voorkeuren), duur: 1,5 uur Kosten: 4 klavertjes per deelnemer binnen schoolabonnement of € 45 naast / zonder schoolabonnement Wilt u deze workshop voor uw hele team bij u op uw school, neem dan contact met ons op voor mogelijkheden en kosten via [email protected]

De werkweek van je leven!

Met de natuurwerkweken van IVN krijgen uw leerlingen de week van hun leven. Met veel plezier ontdekken ze de natuur, onderhouden ze het bos en ontmoeten ze allerlei dieren en planten. Naast plezier en lol maken is de werkweek een natuurervaring die kinderen niet meer vergeten. In overleg met u geven we de week vorm en inhoud. Gunt u uw leerlingen ook de werkweek van hun leven, neem dan contact op met IVN Het Woldhuis: 055- 368 401 of met Het Groene Wiel.

NME makelaar voor uw kamp of werkweek De NME Makelaar stimuleert scholen die op werkweek of kamp gaan om meer natuurbeleving en natuuractiviteiten te doen. Kamp is hèt moment om naar buiten te gaan en de omgeving te verkennen. Hiervoor biedt de NME Makelaar begeleide activiteiten, verhuur van materialen, ondersteuning en gratis producten aan. Op kamp? Ga de natuur in! www.nme-makelaar.nl Natuurinteractief rekenen en taalvorming Deze activiteit is een intensieve ontmoeting met de natuur. De kinderen beleven en ontdekken de natuur en voeren vanuit hun beleving diverse rekenkundige opdrachten uit. Daarbij is het automatiseren van vermenigvuldigen als belangrijkste uitgangspunt genomen.

44


45


CSI Het Kamphuis Dit programma is een spannende ervaring waarin de leerlingen op zoek gaan naar de moordenaar van de gevonden schedel. De dag staat in het teken van het oplossen van de moord. De kinderen maken kennis met de bodem en de bodemdieren en zoeken eventuele sporen in de omgeving van de plaats delict. De avond kan dan zelfstandig in een moordthema worden gegoten met een levend cluedo. De kinderen moeten goed speuren in het gebouw en de omgeving. Het Rijk van Aarde en Wormen In een spelvorm bepalen de kinderen wat ze belangrijk vinden aan de natuur. Het toverboek van tovenaar Xza is verdwenen en de kinderen moeten helpen om het leven in het Rijk van Aarde en Wormen weer normaal te laten verlopen. Daarom gaan ze op safari. Ze belanden in de denkwoestijn, ze reizen naar de rivier van snelheid waar ze een eigen toverdrank moeten samenstellen. Ze bezoeken het theaterveld en verdienen hun theaterdiploma. Ook komen ze bij de Toekomstberg waar ze de toekomst voor de natuur bedenken en de noodzakelijk stappen om daar te komen opschrijven. De spelleiders zijn onderdeel van het spel waardoor de kinderen gestimuleerd worden om enthousiast de opdrachten uit te voeren. Natuur koken Waar komt ons eten vandaan? Veel kinderen weten niet hoe ze buiten eten kunnen koken. Daarom gaan de kinderen op zoek naar brandnetels voor het maken van thee. De aangeleverde ingrediënten snijden ze om er in een echte heksenkookpot een heerlijke groentesoep van te maken. Samen met de gepofte appels die de kinderen zelf schillen en vullen en de pannenkoeken die ze bakken koken ze een heerlijk maaltje. Met veel plezier maken de kinderen hun eigen eten. Survival & Natuur Survival gaat over de kunst van het overleven, kennis en vaardigheden om je in de natuur te redden wanneer je in een situatie terecht komt zonder de luxe van alle dag. Wat zijn de eerste zaken die je op orde moet brengen, hoe lang kun je zonder eten of drinken, wat kun je van de natuur gebruiken… kortom, hoe kun je het jezelf zo luxe mogelijk maken onder primitieve omstandigheden. De basisthema’s van overleven zijn eten, drinken, warmte en je omgeving. In deze spannende en uitdagende dag gaan we bezig met vuur, een onderkomen en de omgeving. Fotografie & Natuur Natuurfotografie is meer dan een mooi plaatje schieten in de natuur. Voordat je een plaatje kunt schieten, moet je veel voorbereidingen treffen: zo moet je de camera gereed maken, maar ook een geschikte plek zoeken om te fotograferen. Een (natuur) fotograaf moet kennis hebben over de werking van de camera, de instelling van de camera, compositie, licht, maar ook over de natuur. Door middel van thema`s als ‘kleuren en vormen’, ‘detail en overzicht’ en ‘special effects’ leer je een aantal eenvoudige fotografie technieken en zie je de natuur op een andere manier. Begeleiding vindt plaats door een echte natuurfotograaf!

46



Voorwoord. Inhoudsopgave. Voorwoord 5. Samenwerking 6. Ophalen leskisten bij Kinderboerderij De Proosdij 6. Bij wie moet u zijn? 6

Recommend Documents