INHOUD
Voorwoord
10
ACHTERGRONDEN 13 Ligging 13 Landschap 13 De geologische wording van Nieuw-Zeeland 13 Vulkanen 15 Geothermische activiteit 17 Inheemse bossen 17 Alpen 18 Meren 18 Fjorden 19 Kustvormen 20 Agrarisch land 21 Grotten 22 Nationale Parken 22 Noordereiland 22 Zuidereiland 25 Flora en fauna 28 Bomen 28 Kauri-bomen 30 Varens 32 Planten 32 Vogels 33 Zeevogels 36 Zeezoogdieren 38 Zoetwatervissen 38 Reptielen 39 Insecten 39 Klimaat 40 Gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid neerslag in millimeters 41 Klimaattabel 41 Geschiedenis 42 De vis van Maui 42 Aotearoa 42 Toeval 42 De grote oversteek 44 Moa-jagers 44
WW Nieuw-Zeeland 01.indd 5
Maori 45 Abel Tasman 46 James Cook 48 Eerste Europeanen 49 Verdrag van Waitangi 49 New Zealand Company 50 Landbouw 51 Goudvondsten op het Zuidereiland 52 Dominion in het Britse Gemenebest 52 Nieuw-Zeeland en de wereldoorlogen 52 Na de Tweede Wereldoorlog 53 No Nuke-zone 53 Waitangi-Tribunaal 53 Vrouwelijke premiers 54 Bevolking 54 Cultuur 54 Een hangi 56 Taal 57 Maori-woordenlijst 57 Economie 59 Staatsvorm 60 Religie 60 Literatuur 61 Film 62 Nieuw-Zeeland als Midden Aarde 63 Kunst 65 65 Van der Velden Hundertwasser 66 Eten en drinken 66 Kiwi way of life 68 Sport en outdoor-activiteiten 69 Noordereiland 78 Zuidereiland 78 Stewart eiland 78
27-06-2008 10:24:11
NIEUW-ZEELAND LANDNAAM
6
PRAKTISCHE INFORMATIE 81 Voor de reis 81 Nuttige adressen 81 Benodigde reisdocumenten 81 Douane 81 Geld 82 Vaccinaties 82 Beste reistijd 82 Vervoer naar NieuwZeeland 82 Reisorganisaties 83 Achterblijvers 84 Tijdens de reis 84 Nuttige adressen 84 Alarmnummer 86 Geld 86 Gezondheid 86 Vervoer in Nieuw-Zeeland 87 Overnachtingsmogelijkheden 95 Van A tot Z 98 Afstanden 98 Tabel 1: Afstanden tussen de belangrijkste steden op het Zuidereiland 98 Tabel 2: Afstanden tussen de belangrijkste steden op het Noordereiland 98 Ambassades 99 Amusement 99 Autoverhuur 100 Autopech 100 Banken 100 Bed and breakfast 100 Bejaardenkorting 100 Benzine 101 Boerderijvakanties 101 Bring Your Own (BYO) 101 BTW 101 Criminaliteit 101 Douanebepalingen 101 Drinkwater 101 Feestdagen en evenementen 102 Fooien 102 Fotografie 102 Gehandicapten 103 Insecten 103
WW Nieuw-Zeeland 01.indd 6
Internationaal rijbewijs Internationale reis- en kredietbrief Internet Internetcafés Jetlag Jeugdherbergen Kaarten Kleding Kranten Landbouwrestricties Levensmiddelen Luchthavens Luchthavenbelasting Musea Openingstijden Postkantoren Reisverzekering Souvenirs Telefoneren Tijdsverschil Tuinen Vluchtduur Voltage Weerbericht Wereldomroep Wijnproeven Working Holiday Zonnestraling
103 103 103 104 104 104 104 104 104 105 105 105 105 106 106 107 107 107 108 109 109 110 110 110 110 110 111 112
BEZIENSWAARDIGHEDEN NOORDEREILAND Auckland Geschiedenis Bezienswaardigheden in het centrum Parnell Bezienswaardigheden buiten het centrum Uitzichtspunten Noord-Auckland Eilanden in de Hauraki Golf
113 113 113 115 115 121 122 124 125 125
Northland 133 Van Auckland naar Whangarei 133 Whangarei 135 Bay of Islands 136
27-06-2008 10:24:12
INHOUD
Paihia en Waitangi 137 Russell 141 De strijd tussen God en de duivel 144 Kerikeri 146 Van de Bay of Islands naar Kaitaia 146 Van Kaitaia naar Cape Reinga 147 Van Kaitaia naar Auckland 149 Hamilton, Waitomo, Rotorua Van Auckland naar Hamilton Hamilton Raglan Van Hamilton naar Waitomo Van Hamilton naar Rotorua Matamata Rotorua Omgeving Rotorua Thermische bezienswaardigheden Badzout Taupo, Tongariro National Park Taupo Wairakeipark Het geschenk Turangi Tongariro National Park Whakapapa Village Tongariro Crossing Taranaki, Wanganui, Wellington New Plymouth Omgeving New Plymouth De liefde der vulkanen Egmont National Park Van New Plymouth naar Wanganui Wanganui De Whanganui River Road Van Wanganui naar Wellington Van Palmerston North naar Wellington Wellington Het centrum
WW Nieuw-Zeeland 01.indd 7
152 152 153 157 158 160 160 161 164 165 169 173 173 175 176 179 180 181 183 185 185 189 192 194 196 197 200 203 204 205 207
7
Bezienswaardigheden buiten het centrum
212
Schiereiland Coromandel, Bay of Plenty, Oostkaap Van Auckland naar Thames Thames De westkust van Coromandel De oostkust van Coromandel Bay of Plenty Tauranga Mount Maunganui White Island Van Mount Maunganui naar Whakatane Whakatane Opotiki Van Opotiki naar Gisborne, via Highway 2 Van Opotiki via de Oostkaap naar Gisborne Gisborne, Te Urewera National Park, Napier Gisborne Van Gisborne naar Napier De wijnen van Poverty Bay Het Urewera National Park Napier Attracties boulevard Art deco Overige attracties Cape Kidnappers Hastings Van Hastings naar Wellington Tips voor het bekijken van zeehonden ZUIDEREILAND Noordelijk deel Van Wellington met de veerboot naar Picton Marlborough Sounds Maritime Park Picton Pelorus Jack Van Picton naar Nelson Nelson
215 215 217 218 220 223 223 223 225 226 226 228 229 229 233 233 236 237 237 239 239 241 242 243 245 248 248 249 249 249 249 252 254 254 257
27-06-2008 10:24:13
NIEUW-ZEELAND
8
Oogsttijden Abel Tasman National Park Van Nelson naar Motueka Van Motueka naar Takaka Van Takaka naar Totaranui Van Takaka naar Collingwood Kahurangi National Park Nelson Lakes National Park Van Nelson naar de westkust
262 262 264 266 267 268 270 271 272
De westkust 273 275 Westport De Buller-kolenvelden 275 Van Westport naar het noorden 277 Van Westport naar Greymouth278 Greymouth 280 Van Greymouth naar de gletsjers 283 Het versteende watermonster 286 Westland National Park 286 Franz Josef 288 Fox Glacier 290 Van Fox Glacier naar Wanaka 293 De Haast-pas 294 Wanaka 295 Mount Aspiring National Park 297 Queenstown en Fiordland National Park Via Highway 6 naar Queenstown Via the Crown Range Road naar Queenstown De hartslag van het Wakatipumeer Queenstown Van Queenstown naar Fiordland National Park Manapouri en Doubtful Sound Te Anau De Milford Track De Milford Track dag bij dag Indrukken van een wandelaar Van Te Anau naar de Milford Sound
WW Nieuw-Zeeland 01.indd 8
299 299 301 301 302 309 311 311 314 315 315 316
Southland, Otago Van Fiordland naar Invercargill Invercargill Bluff VIa Highway 1 naar Dunedin The Catlins Dunedin Schiereiland Otago Goudkoorts in Otago Van Dunedin naar Queenstown Van Dunedin naar Oamaru Oamaru Mount Cook, McKenzie Country Van Oamaru, via de Waitakivallei naar Mount Cook Mount Cook National Park Wandel- en klimmogelijkheden Van Mount Cook Village naar de oostkust James MacKenzie Timaru Van Timaru naar Christchurch Canterbury Christchurch Bezienswaardigheden in het centrum Bezienswaardigheden buiten het centrum Het schiereiland Banks Lyttelton Akaroa Van Christchurch naar Greymouth, via Arthur’s Pass Arthur’s Pass National Park Van Christchurch naar Westport, via de Lewis-pas Van Christchurch naar Picton Kaikoura Blenheim Het eiland Stewart Geschiedenis Natuur
319 319 319 320 321 322 323 329 332 333 334 336 340 340 341 342 345 347 347 348 351 351 351 357 361 361 362 363 364 366 367 367 372 374 375 375
27-06-2008 10:24:13
INHOUD
Halfmoon Bay Het eiland Ulva
376 377
OPGENOMEN KAARTEN Nieuw-Zeeland, ligging 12 Nieuw-Zeeland, overzicht 14 Nieuw-Zeeland, fysisch 16 Natuurgebieden 23 Binnenlandse vluchten 87 Spoorwegnet 88 Diensten langeafstandsbussen 90 Rijtijden 99 Tijdzones 109 Noordereiland, beschreven routes 114 Auckland 116-117 Northland 134 Paihia en Waitangi 138 Russell 142 De Waikato-regio 152 Hamilton 154 Rotorua 162 Taupo en het Wairakeipark 174 Het Taupomeer 175 Tongariro National Park 182 New Plymouth 186 Parken in Taranaki 190 Mount Egmont (Around the Mountain trek) 195
WW Nieuw-Zeeland 01.indd 9
Over de auteur Register
9
379 380
Omgeving van Wanganui 198 Wanganui River Road 201 Kapti-kust en Wellington 206 Wellington 208 Het schiereilnd Coromandel 216 Oostkaap 230 Napier 240 De Zuidoostkust 246 Zuidereiland, beschreven routes 250 Noordelijk deel Zuidereiland 251 Picton 255 Nelson 258 De Westkust 274 Westport 276 Greymouth 281 Omgeving van Queenstown 300 Queenstown 303 Fiordland en Southland 310 Dunedin 324-325 Het schiereiland Otago 330 Het binnenland van Otago 333 Oamaru 337 Canterbury 350 Christchurch 352-353 Het eiland Stewart 374
27-06-2008 10:24:14
ACHTERGRONDE N
22
Grotten Nieuw-Zeeland is niet alleen bovengronds spectaculair, maar op een aantal plaatsen ook ondergronds. In gebieden met kalksteen zijn door erosie, als gevolg van ondergrondse waterstromen, indrukwekkende grottenstelsels gevormd. Op het Noordereiland brengen de meeste toeristen een bezoek aan de spectaculaire Waitomo-grotten. Bezoekers varen in aan elkaar gekoppelde bootjes door een imposant grottenstelsel met stalagmieten en stalactieten. Miljoenen glimwormen bedekken de zoldering. Avonturiers kunnen in deze grotten blackwater-raften. Zittend in een rubberen band, met een mijnwerkershelm op en een wetsuit aan, neemt de sterke stroming hen mee voor een onvergetelijk grotavontuur. Op het Zuidereiland zijn de glimwormgrotten van Te Anau de moeite waard. In het uiterste noorden van dit eiland liggen de Ngarua-grotten, waar u tijdens een rondleiding moa-beenderen kunt zien. De Dragons Cave’s in het Paparoa National Park zijn een eldorado voor sportievelingen en bieden mogelijkheden voor abseilen, blackwater-raften en klimmen.
NATIONALE PARKEN De rijke, veelzijdige natuur van Nieuw-Zeeland wordt beheerd door het Department of Conservation (DOC). Deze organisatie bezit alle National Parks, Maritime Parks en Forest Parks. Natuurliefhebbers en wandelaars moeten zeker de website van het DOC bekijken: www.doc.govt.nz Tongariro was het eerste National Park, nadat dit vulkanische gebied in 1887 aan de Nieuw-Zeelanders was geschonken door Te Heuheu Tukino IV, leider van de Maori-stam Ngati Tuwharetoa. Tongariro was indertijd het vierde National Park in de wereld. Een aantal parken is uitgeroepen tot zogenaamde taonga (schatten der aarde) omdat ze van historische en spirituele waarde zijn voor de Maori. Inmiddels zijn vijf National Parks tot World Heritage Site uitgeroepen. Dat zijn de parken Westland, Fiordland, Mount Cook, Mount Aspiring en Tongariro. Alle parken zijn het gehele jaar vrij toegankelijk. Hieronder staan alle 38 parken van Nieuw-Zeeland vermeld. Op bijgaand kaartje is hun ligging aangegeven.
Noordereiland 1. Het Bay of Islands Maritime and Historic Park bestaat uit kleine eilanden, bosrijke baaien, mangrovebossen, kreken en gouden zandstranden. Dit subtropische gebied is ideaal om te kamperen, wandelen, zeilen, zwemmen, duiken en zeevissen. In de Bay of Islands begon de Europese kolonisatie van Nieuw-Zeeland. In Waitangi staat het Treaty House, waar de overdracht van het land door de Maori aan de Engelsen werd ondertekend. 2. Het Northland Forest Park is een 80.000 hectare groot subtropisch regenwoud, dat gedomineerd wordt door gigantische kauri-bomen. Hier staat Tane Mahuta, de grootste kauri-boom van het land. Er zijn korte en lange wandelroutes uitgezet.
WW Nieuw-Zeeland 01.indd 22
27-06-2008 10:24:52
NATIONALE PARKE N 1. Bay of Islands Maritime Park 2. Northland Forest Park 3. Hauraki Gulf Maritime Park 4. Coromandel Forest Park 5. Kaimai Mamaku Forest Park 6. Pirongia Forest Park 7. Raukumara Forest Park 8. Pureora Forest Park 9. Whirinaki Forest Park 10. Urewera National Park 11. Egmont National Park 12. Whanganui National Park 13. Tongariro National Park 14. Kaweka Forest Park 15. Kaimanawa Forest Park 16. Ruahine Forest Park 17. Rimutaka Forest Park 18. Haurangi Forest Park 19. Tararua Forest Park 20. Abel Tasman National Park 21. Marlborough Sounds Maritime Park 22. Kahurangi National Park 23. Mount Richmond Forest Park 24. Nelson Lakes National Park 25. Victoria Forest Park 26. Lewis Pass National Reserve
23
N ▲ CAPE REINGA
1
Noordereiland
2
Great Barrier Island 3
6
8 12
11
20
13
Otago schiereiland DUNEDIN
Foveaux Strait
38
it
35
West Cape
Banks schiereiland
STILLE OCEAAN
Lake Wakatipu
36
ra
Doubtfull Sound
Zuidereiland CHRISTCHURCH
Lake Tekapo
34
Hawke Bay
St
▲ 33
28
30 31
14
9
18
ok
e ijk
25 26 29
el
id
7 10
21 WELLINGTON 17
Co
Zu
32
Lake Taupo 15
19
Marlborough Sounds
24 en
White I.
16
23
p Al
Bay of Plenty
Lake Rotorua
22
27
Mayor Island
5
Cape Farewell
Ta s m a n zee
Coromandel schiereiland
4
AUCKLAND
37
Stewart Island
27. Paparoa National Park 28. Hanmer Forest Park 29. Lake Sumner Forest Park 30. Arthur’s Pass National Park 31. Craigieburn Forest Park 32. Westland National Park 33. Mount Cook National Park 34. Mount Aspiring National Park 35. Otago Goldfields Park 36. Fiordland National Park 37. Catlins Forest Park 38. Stewart Island
NATUURGEBIEDEN
WW Nieuw-Zeeland 01.indd 23
27-06-2008 10:24:53
81
PRAKTISCHE INFORMATIE
VOOR DE REIS
Nieuw-Zeelandse ambassade in Nederland Eisenhowerlaan 77 n 2517 KK Den Haag �9070-3469324, j�070-3632983 In hetzelfde gebouw bevindt zich de New Zealand Immigration Service. �9 070-3658037, j�070-3640116 www.nzembassy.com/netherlands
teiten te melden. Voor een verblijf langer dan drie maanden is een visum vereist. U kunt deze aanvragen bij de New Zealand Immigration Service in Den Haag. Als u in Nieuw-Zeeland geld wilt verdienen met bijvoorbeeld fruit plukken, dan is een werkvergunning noodzakelijk. Behalve een geldig paspoort en een retourticket moet u ook over voldoende financiën beschikken, namelijk NZ$1000 per maand per persoon of een creditcard. Als u echter uw hotels al vooruit heeft betaald, dan hoeft u minimaal maar over NZ$400 per maand te beschikken.
•
Douane
Nuttige adressen Ambassades
•
Nieuw-Zeelandse ambassade in België Square de Meeus 1 – 7e verdieping 1000 Brussel 902-5121040, j�02-5134856 www.nzembassy.com/belgium
Verkeersbureau
• • •
Website: www.newzealand.com
Benodigde reisdocumenten Als reiziger naar Nieuw-Zeeland moet u over een paspoort beschikken dat na de datum van de terugreis nog drie maanden geldig is. Tevens dient u in het bezit te zijn van een retourticket. Bij aankomst op het vliegveld van Auckland of Christchurch moet u een ‘arrival card’ met persoonlijke gegevens invullen. Na inlevering krijgt u een bezoekersvergunning (visitors permit). Het is dan toegestaan om maximaal drie maanden in NieuwZeeland te blijven. Mocht u na drie maanden alsnog besluiten langer te blijven, dan bent u verplicht dit bij de autori-
WW Nieuw-Zeeland 02.indd 81
•
• •
Geld mag onbeperkt worden in- en uitgevoerd. De douane doet niet moeilijk over persoonlijke eigendommen. Bezoekers boven de 17 jaar mogen de volgende goederen belastingvrij invoeren: 200 sigaretten of 250 gram tabak of 50 sigaren of een combinatie daarvan tot een maximum van 250 gram. Wat betreft alcoholische dranken mag u 4,5 liter wijn en 1 fles sterke drank of likeur meenemen. Over geschenken met een totale waarde tot NZ$700 betaalt u geen invoerrechten. Bij gebruik van medicijnen is het raadzaam een medisch paspoort mee te nemen. Zo’n paspoort is bij uw huisarts of apotheek verkrijgbaar. Laat medicijnen altijd in hun oorspronkelijke verpakking zitten. Het invoeren van drugs is verboden. Er wordt door de douane streng op gelet. Voor aankomst in Nieuw-Zeeland moet u een formulier invullen waarop u
27-06-2008 10:35:13
BEZIENSWAARDIGHE D E N
180
TONGARIRO NATIONAL PARK De vulkanen Tongariro, Ruapehu en Ngauruhoe in het Tongariro National Park willen nog wel eens ontwaken uit hun slaap en brullend kilometershoge aswolken uitbraken.Tijdens de laatste uitbarsting van de Ruapehu in 1995 waren de aswolken zelfs in Auckland waarneembaar. Het landschap is vertederend en angstaanjagend tegelijk. Geen wonder dat filmregisseur Peter Jackson de vulkaan Ngauruhoe als de ideale Doemberg zag voor zijn filmtrilogie The Lord of the Rings. De klimatologische omstandigheden zijn in dit park nogal wisselend. Het ene moment is het zonnig en windstil, het andere moment giert de wind om de vulkaantoppen en gutst de regen uit de hemel. De temperatuur kan in korte tijd met wel tien graden Celsius kelderen. Wandelaars moeten dan ook met sterk wisselende weersomstandigheden rekening houden. Als gevolg van de overheersende westenwinden valt de neerslag voornamelijk op de westhellingen. Ten oosten van de vulkanen liggen droge steppe-achtige gebieden, waar de grond voornamelijk uit zand en steen bestaat en nauwelijks iets wil groeien. Ten westen van de vulkanen liggen bossen en hebben de vulkaanhellingen een weelderige vegetatie. In de bossen leven inheemse vogels als de tui, de kiwi en de bellbird. In de moerassen komen orchideeën voor en groeit de zeldzame zonnedauw. Naarmate u hoger komt verandert het landschap in een toendravegetatie met grassen, alpinebloemen en orchideeën. In de hogere delen van het park groeien plantjes, die gehard zijn tegen wind, vorst, sneeuw en vulkaanas.
Het vulkanische Tongariro National Park
WW Nieuw-Zeeland 03.indd 180
Foto: Gareth Eyres
02-07-2008 11:05:34
TAUPO, TONGARIRO NATIO N A L PA R K
181
WHAKAPAPA VILLAGE Vanaf Highway 47 leidt de Bruce Road naar Whakapapa Village en het gelijknamige skigebied. In Whakapapa Village staat het luxe Grand Chateau Hotel, een van de beroemdste hotels van het land. Drink een kop koffie in de lounge en geniet van de spiegels, kristallen kroonluchters, schilderijen en antieke voorwerpen. Vanuit het raam heeft u een mooi uitzicht op het golfterrein en de vulkanen. In dit skidorp zijn ook overnachtingsmogelijkheden voor mensen met een wat kleinere beurs. Whakapapa Village heeft verder alleen een kleine winkel, een koffieshop, een garage en een bezoekerscentrum van het nationaal park. Daar kunt u kennismaken met de geologische wording van dit park en de flora en fauna. Bij het bezoekerscentrum begint een aantal korte en lange wandelroutes. Enkele aanraders zijn: • Een wandeling heen en terug naar de Taranaki-waterval (2,5 uur) vereist niet al te veel wandelervaring. Goede wandelschoenen zijn echter onontbeerlijk. De Taranaki-waterval valt 20 m naar beneden vanaf een 15.000 jaar oude lavalaag, ontstaan na een uitbarsting van de Ruapehu. Houd er rekening mee dat het in de lagergelegen delen drassig kan zijn. • Een wandeling heen en terug naar de Silica-stroomversnellingen (2,5 uur) valt ook onder de categorie makkelijke wandelingen. U loopt gedeeltelijk over vlonders. Het kristalheldere water van de Waikare kabbelt over goudkleurige stenen, waardoor het een ‘gouden’ rivier lijkt.
WW Nieuw-Zeeland 03.indd 181
02-07-2008 11:05:35
