Voorjaarsprogramma Summerschools Basis- en beroepsopleidingen. Het verblijf: Landgoed ISVW. Wegwijs in de filosofie

INTERNATIONALE

SCHOOL VOOR WIJSBEGEERTE

ISVW.NL

FILOSOFIE INTERNATIONALE SCHOOL VOOR WIJSBEGEERTE December 2012 | Leusden

Domweg gelukkig aan de Dodeweg Baby’s zijn snoeperige immobiele wolballetjes. Ze liggen een jaar hulpeloos op hun zachte matrasjes, weten niet wat ze horen, kunnen niet gericht grijpen en zien pas na enige tijd het licht met hun veel te grote Bambi-ogen. Langzaam maar zeker herkennen ze hun trotse ouders die, gedreven door geheime krachten, het zorgen niet kunnen laten. Als wij de juiste rare geluidjes maken, verwaardigen ze zich af en toe naar ons te glimlachen. De glimlach van een kind doet je beseffen dat je leeft! Maar wat beseft dat kind zelf eigenlijk? Dat herinneren we ons meestal niet uit eigen ervaring, maar met een beetje empathie zien we dat de kleine wordt gedreven door ambitie. Hoewel het kleintje nog niet eens kan lopen, tast het al ongericht rond. Het verlangt zonder te weten waarnaar. Het kan nergens actief op af, het verstaat niets. Het ‘begrijpt’ alleen de moederborst en het kommetje Olvarit. De huiselijke kring is de wereld. Dan wervelt het steeds sneller in steeds bredere kring. De voetbalclub is rond, de vriendencirkel groeit en de studiekring dijt uit, de huiselijke sfeer wordt iets voor vakantie en kerstdiner. Volwassenheid dreigt en het leven is onzeker. Sluit je een bond for better and worse? Vind je een werkkring? Komt er iets maatschappelijk verantwoords op je pad? Zelf heb ik de gebruikelijke overmoed gehad me in al die onwaarschijnlijke mogelijkheden tegelijk te storten, maar ik heb geluk gehad, van moederborst tot Internationale School voor Wijsbegeerte. Alles bij elkaar omzwervingen met de meest eigenaardige Wandervögel, soms struikelend, soms vliegend, maar zonder restloos te verdwalen. Bij mijn afscheid als directeur van de ISVW in april 2013 is het niet verstandig om nostalgisch te zijn. Oh die ratio, ach die emotie. Mij staat een afronding in goede sfeer voor ogen. Wat is de ISVW? Een virtueuze cirkel, gestart door illustere voorgangers in 1916, gaande gehouden door talloze weldenkenden en onvermoeibaar opslingerend naar haar eerste eeuwfeest in 2016. Er is cultuur gemaakt, absoluut bovenindividueel, maar blijkbaar niet bovenmenselijk. Had ik beter bij moeders borst kunnen blijven verwijlen? Ik denk het niet. Wat passief was, zal actief worden. Vrij naar J.C. Bloem: ‘Natuur is voor tevredenen of legen. Wat is cultuur nog in dit land? Een stukje bos ter grootte van een krant, een heuvel met schoolgebouw ertegen. Alles is veel voor wie niet veel verwacht. Het leven houdt zijn wonderen verborgen tot het ze, opeens, toont in hun hogen staat. Dit alles heb ik bij mijzelven overdacht, uitkijkend, op een stralende morgen ….. domweg gelukkig aan de Dodeweg.’ René Gude Reacties graag naar: [email protected]

INTERNATIONALE

SCHOOL VOOR WIJSBEGEERTE FREDERIK VAN EDEN

Frans de Waal

ISVW.NL

2013

2

Voorjaarsprogramma 2013

5

Summerschools 2013

7

Basis- en beroepsopleidingen

8

Het verblijf: Landgoed ISVW

Wegwijs in de filosofie

ISVW KALENDER DECEMBER 27 t/m 30 JANUARI 6 12/13 13 19/20 19/20 20 26 26/27 26/27 26/27 FEBRUARI 2/3 3 15/16 18 t/m 22 24 25/26 MAART 2/3 2/3 2/3 3 9/10 9/10 16/17 16/17 23 23/24 23/24 24 APRIL 5 t/m 7 6/7 7 12 13/14 13/14 13/14 13/14 20/21

Filosoof Coen Simon schrijft dit jaar het essay bij de Maand van de filosofie (april). De titel van zijn essay is veelzeggend: Schuldgevoel : over de behoefte aan de dingen die we niet nodig hebben. Het klinkt als Sokrates’ ironische opmerking: Wat zijn er toch ongelooflijk veel zaken die we eigenlijk niet nodig hebben.’ Als Sokrates over de agora van Athene browsde, hóórde hij wat het waardevolste is: het gesprek. Op de markt vergaar je nieuws, vorm je je mening in pittige debatten en bepaal je je levenshouding. Maar daarmee ben je niet klaar. Het is zaak om af en toe je levenshouding en gesprekstechnieken in afzondering te beproeven. Dat deed de citoyen in Sokrates’ tijd aan de bosrijke rand van de stad, in de Academie van Plato of in het Lyceum van Aristoteles.Tegenwoordig kun je ervoor terecht bij de ISVW in Leusden: zo dicht bij huis en toch zo ver van dagelijkse beslommeringen.Volg er

bijvoorbeeld de nieuwe opleidingen oosterse filosofie, humanistische filosofie of moreel beraad. Zo’n filosofische fieldtrip is een van die dingen die een mens echt nodig heeft. Je bevrijdt je van wat de Britse filosoof Francis Bacon de idola fori noemde, de voor-oordelen die op de markt vitale projecten bemoeilijken. Door je te laten scholen en met anderen te praten, word je meester over je eigen denkbeelden. Dat oefen je bij de ISVW of op een van de ISVW-reizen. Zo is er een meesterschapsreis naar de Bohemen en een ethiekreis naar Griekenland, met een wandeling over die befaamde agora van Sokrates.Wat u ook kiest, u bereikt altijd uw bestemming. Wilt u meer weten over onze cursussen en opleidingen? Kom naar een van onze open dagen op 6 januari of 26 mei. Zie pagina 2/3.

Frans de Waal geeft de 3e Frederik van Eeden-lezing De eminente etholoog prof.dr. Frans de Waal spreekt op zaterdag 23 maart 2013 over de morele en religieuze neigingen bij mensen en primaten. Hij verzorgt de jaarlijkse Frederik van Eeden-lezing, die eerder door Francis Fukuyama en Martha Nussbaum is gehouden. Frans De Waal is een van de meest vooraanstaande wetenschappers van dit moment. Time schaarde hem enkele jaren geleden tussen de 100 meest invloedrijke personen op de wereld. De Waal bestudeert primaten en keert zich tegen wat hij ‘antropodenial’ noemt: de neiging om bij dieren emoties en vaardigheden te miskennen omdat deze ‘typisch menselijk’ zouden zijn. Zijn onderzoek laat zien dat eigenschappen als altruïsme, empathie en aanleg tot politiek ook bij primaten zijn waar te nemen. Sterker nog, door naar deze dieren te kijken, kunnen wij veel over onszelf leren. In zijn nieuwe boek De bonobo en de tien geboden, dat rond lezing uitkomt, onderzoekt De Waal wat primaten ons kunnen leren over religieuze en humanistische gevoelens.

20/21 21 28 28 MEI 1 t/m 5 11/12 11/12

NRC academie: vijf filosofische disciplines Open dag met nieuwjaarsbrunch en sokratisch café Filosofie in de moderne tijd (17e en 18e eeuw) Senior Academy: vitaliteit Levensverhalen Over de actualiteit van het schone Willen, kiezen, handelen Vrouwelijke filosofen Een rechtvaardige samenleving Start basisopleiding humanistische filosofie Veerkracht (geestelijke weerbaarheid) Start basisopleiding oosterse filosofie Senior Academy: beleving van het eigen ouder worden en geestelijk welzijn Nationale filosofie olympiade NRC academie praktische filosofie Filosoferen met jongeren in lager en middelbaar beroepsonderwijs Start beroepsopleiding moreel beraad Filosofie in de moderne tijd (19e eeuw) Over het sublieme in de kunst Humanistische filosofie: gelijkheid & het bestaande Senior Academy: nieuwe ritmes van en voor senioren Het schone; esthetica Spinoza’s Brieven over het kwaad Leven als een vlinder: de Chinese weg naar zelfverwerkelijking Machiavelli: waarom je politiek en moraal moet scheiden Frederik van Eedenlezing: Frans de Waal over moraliteit en religie bij mensen en primaten Sprekende denkers: Plato Schopenhauer-kuur Filosofisch Consulentschap Ware liefde Impressionistisch schilderen en plein air Senior Academy: kunst en ambitie Filosofie Nacht in Amsterdam Geld en waarde: denkers op het raakvlak van economie en filosofie Het schuldgevoel van Coen Simon Filosofie van onze tijd (20ste en 21ste eeuw) Humanistische filosofie: natuurlijkheid en het ervaarbare Het menselijke; van filosofische antropologie tot neurofilosofie Over het einde van de kunst Sokratische gespreksvoering en sokratische cafés Senior Academy: zingeving en levensverlenging Filosofisch café: We zijn nog nooit zo romantisch geweest

Cultuurgeschiedenis Overtuigend speechen Als een dauwdruppel op het gras: Japanse inzichten voor waardevol leven 11/12 Humanistische filosofie: verbondenheid en het dynamische 12 Radicale filosofische manier van werken aan problematische emoties 26 Senior Academy: waardigheid 26 Open dag met informatie over summerschools en reizen 29 t/m 2 juni ISVW-reis naar Bohemen: meesterschap en het goede leven JUNI 1/2 Filosofie en de kunst van het boogschieten 8 t/m 18 ISVW-reis naar Griekenland: ethiek in Athene en op Amorgos 15/16 Humanistische filosofie: Redelijkheid en het toevallige 16 Ethisch stappenplan en morele dilemma training JULI 13/14 Licht uit het Oosten? Moderne oosterse denkers als inspiratie SUMMERSCHOOLS JULI 29 Amor Fati: Over levenskunst, werkelijkheidszin en idealen 29 De essays van Montaigne 29 Met het oog op de dood AUGUSTUS 5 t/m 9 Een beeld van de mens. De filosofie van Emmanuel Levinas 5 t/m 9 Socratisch gesprek 12 t/m 16 Van Aristoteles tot Sartre; denkers die de wereld veranderden 12 t/m 16 Filosofie en de moderne kunst 12 t/m 16 Op zoek naar de verloren tijd van Marcel Proust 19 t/m 23 Waartoe leef ik? Zes elementen om je eigen leven vorm te geven 19 t/m 23 Paragoni: muziek in relatie met andere kunsten 23 t/m 26 Bouwstenen van het denken. Stap voor stap de filosofie in. 23 t/m 26 Wat je schrijft ben jezelf; verhalen die je leven vormen 26 t/m 30 Geloof je het zelf: de religieuze bronnen van onze seculiere identiteit 26 t/m 30 Waarheidsvinding 31 t/m 10 sept. ISVW-reis naar Griekenland: ethiek in Athene en op Amorgos

OPEN DAG ISVW Zondag 6 januari 2013 | 14.00-17.00 uur

2

FILOSOFIE | INTERNATIONALE SCHOOL VOOR WIJSBEGEERTE

INTERNATIONALE


ISVW.NL

FILOSOFIE | VOORJAAR 2013 JANUARI NRC academie: vijf filosofische disciplines DONDERDAG 27 T/M ZONDAG 30 DECEMBER 2012 AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 16.00 UUR

FEBRUARI vieren. Daarna krijgt u uitleg over de nieuwe cursussen, opleidingen en reizen van de ISVW. Vervolgens is er een sokratisch café onder leiding van Kristof van Rossem, naar aanleiding van Sandra Aerts’ nieuwe boek Het filosofische café in acht vragen. Brunch: € 9,50. Aanmelden verplicht. Indien u vanaf 13.00 uur alleen de open dag en het filosofische café wilt bijwonen, is de toegang gratis.

Filosofie is de kunst van het analyseren en van het trekken van grenzen. De Grieken noemden dat krinein (letterlijk: snijden of Filosofie in de moderne tijd onderscheiden). Ons woord ‘kritiek’ is hiervan afgeleid. In deze NRC academie oefenen we (17e en 18e eeuw) om kritisch onderscheid te maken tussen ZATERDAG 12 EN ZONDAG 13 JANUARI 2013 zin/onzin, ethisch/onethisch, gezond idealis- AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR tisch/gevaarlijk utopisch en schoonheid/ MET AFSLUITENDE LUNCH kitsch. • Docenten: prof. Hans Achterhuis, Arthur De moderne wetenschappelijke verklaring d’ Ansembourg, prof. Jan Bransen, van de natuur als wetmatig van aard plaatst prof. Martin van Hees en Erno Eskens de filosofie voor een nieuwe uitdaging. Met aandacht voor René Descartes, de ‘vader van Arrangement 2: € 825,- (incl. 4 x standaard de moderne filosofie’, David Hume, een verhotelkamer met ontbijt, 4 x diner met wijn, tegenwoordiger van het Brits empirisme, en 5 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). Immanuel Kant. Tevens komen Thomas Hobbes en Jean-Jacques Rousseau aan de orde. Dr. Miriam van Reijen behandelt het werk Open dag met nieuwjaarsvan Spinoza, die commentaar levert op Desbrunch & sokratisch café cartes’ onderscheid van lichaam en geest, een Ethica schrijft en een eigen variant van ZONDAG 6 JANUARI 2013 een maatschappelijk verdragsleer presenAANVANG 11.00 UUR – EINDE 17.00 UUR teert. Op zondag 6 januari 2013 combineert de • Docent: Jan Flameling. Gastdocent: dr. MiISVW een open dag met een nieuwjaars- riam van Reijen brunch en een filosofisch café. Kortom een Arrangement 1: € 277,- (incl. diner met wijn, heerlijke filosofisch begin van het jaar. Vanaf 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). 11:00 uur bent u van harte welkom om het Arrangement 2: € 325,50- (arr.1 + standaard nieuwe jaar tijdens een brunch met ons te hotelkamer met ontbijt). OVER DE CURSUSSEN De meest recente en gedetailleerde informatie over de programma’s treft u op www.isvw.nl. Hier treft u ook informatie over onze digitale leeromgeving. • Via de digitale leeromgeving krijgt u, direct na inschrijving, toegang tot eventuele teksten die bij uw cursus horen. De teksten worden u bij aanvang van de cursus ook als reader uitgereikt. Via de digitale leeromgeving kunt u ook in contact komen met uw docenten. • Upgraden naar een comfort kamer (met o.a. flatscreen en balkon) is, onder voorbehoud van beschikbaarheid van kamers, mogelijk door bijbetaling van €17,50 per nacht. Indien u dit wenst, kunt u dit vermelden op het aanmeldformulier. • Alle cursussen en opleidingen van de ISVW hebben een CEDEO-keurmerk. Deze onafhankelijke organisatie doet onderzoek naar de kwaliteit van opleidingsen cursusinstituten. Tevens is de ISVW geaccrediteerd door de Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (NRTO), een koepelorganisatie van private, kwalitatief hoogwaardige opleidingsinstituten. Tot slot hebben alle cursussen en opleidingen het keurmerk van de Algemene Nederlandse Vereniging voor Wijsbegeerte (ANVW). • Alle cursussen zijn te volgen in het kader van persoonlijke of professionele ontwikkeling.

Alle programma’s onder voorbehoud van wijzigingen.

• Docenten: Catharina de Haas en Klaas Soesbeek

Arrangement 1: € 302,- (incl. 2 x lunchbuffet, diner met wijn, koffie/thee en reader). Arrangement 2: € 347,- (arr. 1+ standaard hotelkamer met ontbijt).

Over de actualiteit van het schone ZATERDAG 19 EN ZONDAG 20 JANUARI 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

ACADEMY

Bron: CEDEO-kwaliteitsonderzoek 2012

Humanistische filosofie: vrijheid en het volledige ZATERDAG 26 EN ZONDAG 27 JANUARI 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Wat bedoelt Kant met zuivere schoonheid? Kennismaking met de Welke rol spelen verbeelding en verstand in humanistische filosode ervaring van mooie kunstwerken. In de fie. De postulaten vrij20ste eeuw verschaft Hans-Georg Gadamer heid en het volledige inzicht in de hermeneutische structuur van staan centraal in dit de esthetische ervaring. Hij zet vraagtekens cursusweekend. Vrijbij Kants idee van zuivere schoonheid, maar heid is een centrale hij gebruikt datzelfde idee ook om te laten zien hoe schoonheid verbonden is met een waarde in het humanisme (de mens is vrij) maar staat ook centraal als ‘probleem’ in de ervaring van gemeenschappelijkheid. filosofie (heeft de mens een vrije wil?). We • Docent: Arthur D ’Ansembourg kijken met filosofische blik naar het actuele Arrangement 1: € 277,- (incl. diner met wijn, debat over gedetermineerdheid (‘we zijn ons 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). brein’). We staan stil bij de humanistische caArrangement 2: € 325,50 (arr.1 + standaard non en gaan in op Erasmus’ humor. Tot slot hotelkamer met ontbijt). vergelijken we Plato – die zich richtte op een ‘achterwereld’ –met Aristoteles voor wie de aardse wereld al volledig was. Willen, kiezen en handelen ZONDAG 20 JANUARI 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

• Docent: Martijn Rozing. Gastdocenten: Erno Eskens e.a.

Arrangement 1: € 265,- (incl. 2 x lunchbuffet, diner met wijn, koffie/thee en reader). Keuzeproblemen – Arrangement 2: € 310,- (arr.1 + standaard twijfel, onzekerheid, hotelkamer met ontbijt).

angst vooraf en schuldgevoel en frusSenior Academy: vitaliteit tratie achteraf – vormen een belangrijke ZONDAG 13 JANUARI 2013 categorie van de problemen waarmee cliënAANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR ten bij een filosofisch consulent komen. EpiRudi Westendorp, curus wist er met zijn ‘hedonistische calculus’ hoogleraar ouderen- wel raad mee. geneeskunde en in- • Docent: dr. Miriam van Reijen ternist – ouderen- Toegang: € 107,- (incl. lunchbuffet, koffie/thee geneeskunde aan het en reader). LUMC (Leids Universitair Medisch Centrum), spreekt in de middag over vitaal Vrouwelijke filosofen ouder worden. Joep Dohmen geeft ’s ochtends een toelichting bij het werk van Rudi ZATERDAG 26 JANUARI 2013 Westendorp. Hij gaat verder in op de kunst AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR van het ouder worden, met name op het begrip vitaliteit vanuit filosofisch perspectief. Door de eeuwen heen • Docenten: prof. Joep Dohmen en prof. Rudi hebben talloze vrouwen Westendorp zich weliswaar verdiept Arrangement 1: € 45,50 (middaglezing incl. in een veelheid aan filosofische thema’s, maar koffie/thee). vaak zijn deze denkers Arrangement 2: € 107,- (ochtend- en middagonzichtbaar gebleven. lezing incl. lunchbuffet en koffie/thee ). Van de twaalf-deeeuwse filosofe Hildegard van Bingen zullen de meesten wel Levensverhalen hebben gehoord, maar wat van haar tijdgenote Mechtild van Magdeburg? Uit recentere ZATERDAG 19 EN ZONDAG 20 JANUARI 2013 tijden is Hannah Arendt inmiddels wereldAANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 17.00 UUR beroemd, maar is het niet eens tijd om kenJean-Jacques Rousseau begint zijn autobio- nis te maken met Gloria Anzaldúa? grafische Bekentenissen met ‘Ik ga iets on- • Docenten: Caroline Ceton, dr. Annemie dernemen dat nooit eerder is gedaan en dat, Halsema, dr. Veronica Vasterling en dr. Karen als het eenmaal is uitgevoerd, niet zal wor- Vintges den nagevolgd. Ik wil aan mijn medemens Toegang: € 107,- (incl. lunchbuffet, koffie/thee een mens laten zien zoals hij werkelijk is en en reader). die mens, dat ben ik zelf.’ Rousseau zou verrast zijn over de navolging die zijn Bekentenissen hebben gekregen. We willen onszelf ‘Vriendelijke medewerkers, ook tijdens laten zien. We willen herkend en erkend worde cursusdagen is ze niets teveel.’ den. Tijdens de interactieve workshops gaan we onder meer in op de betekenissen die Bron: CEDEO-kwaliteitsonderzoek 2012 verhalen kunnen hebben voor elk individu en hun omgeving.

SENIOR

‘ISVW is een bijzondere organisatie, zij pakken de zaken op een eigenzinnige maar vooral ook op een praktijkgerichte manier aan.’

Op zoek naar verlichting: levenskunst in de Indiase filosofie ZATERDAG 2 EN ZONDAG 3 FEBRUARI 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Maak kennis met de belangrijkste stromingen uit het Indiase denken: het hindoeïsme en boeddhisme. Aan de hand van een workshop over kernteksten wordt duidelijk dat beide stromingen naar de verlichting streven: het loslaten van alle gehechtheden. U kijkt naar de film Altar of Fire van Sanskritist Frits Staal. Daarnaast komt aan bod de verhouding tussen 19e eeuwse filosoof Arthur Schopenhauer en de Indiase filosofie. Kunnen we zijn inzichten gebruiken om onze eigen houding ten opzichte van het hindoeïsme en boeddhisme te bepalen? • Docenten: Michel Dijkstra en dr. Bruno Nagel

Arrangement 1: € 277,- (incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). Arrangement 2: € 325,50 (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

Senior Academy: beleving van het eigen ouder worden en geestelijk welzijn ZONDAG 3 FEBRUARI 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

Gerben Westerhof, universitair hoofddo cent psychologie aan de Universiteit Twente spreekt in de middag Een rechtvaardige samenleover de ervaring van ving; politieke filosofie het ouder worden en het geestelijke welzijn. ’s Ochtends geeft prof. ZATERDAG 26 EN ZONDAG 27 JANUARI 2013 Joep Dohmen een toelichting bij het werk AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR van Gerben Westerhof. Hij gaat verder in op MET AFSLUITENDE LUNCH de kunst van het ouder worden, met name De juiste verhouding tussen macht en recht- op de rol van narrativiteit (verhalen) vanuit vaardigheid is de kernkwestie van de politiek filosofisch perspectief. sinds de Atheners een democratische ‘pu- • Docenten: prof. Joep Dohmen en dr. Gerben blieke ruimte’ inrichtten. Moderne filosofen Westerhof als Hobbes, Spinoza en Rousseau wijzen op Arrangement 1: € 45,50 (middaglezing incl. de noodzaak van een maatschappelijk ver- koffie/thee). drag dat dient te zorgen voor vrede, veilig- Arrangement 2: € 107,- (ochtend- en middagheid en gemeenschappelijk welzijn. Verder lezing incl. lunchbuffet en koffie/thee). aandacht voor Machiavelli, Carl Schmitt, Hannah Arendt, John Rawls en Chantal Mouffe.

SENIOR

ACADEMY

• Docent: Jan Flameling


Veerkracht (geestelijke weerbaarheid) ZATERDAG 26 EN ZONDAG 27 JANUARI 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Wat is geestelijke weerbaarheid of veerkracht (in het Engels: resilience)? In dit weekend onderzoeken we dit. Aan de orde komen: autonomie en autografie, geweldloze weerbaarheid (in de traditie van Gandhi), opvoeding en vorming tot geestelijke weerbaarheid, de rol van levensbeschouwing en religie en de kracht van voorbeeldfiguren. • Docenten: Joachim Duyndam e.a.

Arrangement 1: € 254,- (incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). Arrangement 2: € 299,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

Nationale Filosofie Olympiade VRIJDAG 15 EN ZATERDAG 16 FEBRUARI 2013 AANVANG VRIJ. 16.00 UUR – EINDE ZA. 16.30 UUR

Filosofische essaywedstrijd voor scholieren van HAVO, atheneum en gymnasium. De winnaar wordt namens Nederland afgevaardigd naar de internationale filosofie olympiade. Het wedstrijdgedeelte bestaat uit het schrijven van een Engelstalig essay over een filosofische stelling, thema of vraag. Het overige deel van het weekend wordt aangekleed met filosofische activiteiten voor de leerlingen, zoals debatten, lezingen en een symposium. De deadline voor de aanmelding van deelnemers is 12 december 2012 bij het secretariaat van de VFVO: [email protected]. Onkostenvergoeding: € 95,- pp.


3

INTERNATIONALE


ISVW.NL

FILOSOFIE |VOORJAAR 2013 MAART NRC Academie: Praktische filosofie MAANDAG 18 T/M VRIJDAG 22 FEBRUARI 2013 AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Op basis van dit ervaringsfeit ontwikkelde onder anderen Epicurus zijn gelijkheidsideaal. We onderzoeken de betekenis van gelijkheid in de periode van Franse en Amerikaanse revolutie. We lezen onder meer een tekst van de soms vergeten denker Thomas Paine. Zondagochtend neemt Leon Heuts, redacteur van Filosofie Magazine, ons mee in de emancipatiestrijd van Mary Wollstonecraft. • Docent: Martijn Rozing, Leon Heuts e.a.

In deze week leert u hoe filosofie uw leven kan verrijken. Thema’s: handig worden (denkvaardigheden), een stevig persoon worden (stoïcijnse levenskunst), keuzes maken (de karaktertest van Simone de Beauvoir en existentialisme) en denken over jezelf.

Arrangement 1: € 265,- (incl. koffie/thee, 2 x lunchbuffet, diner met wijn en reader). Arrangement 2: € 310,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

• Docenten: dr. Miriam van Reijen, Michel Dijkstra, Daan Roovers, prof. Jan Bransen en Harm van der Gaag

Over het sublieme in de kunst

Arrangement 2: € 895,- (incl. 4 x standaard hotelkamer met ontbijt, 4 x diner met wijn, 5 x lunchbuffet, koffie/thee en reader).

ZATERDAG 2 EN ZONDAG 3 MAART 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

APRIL Het schone; esthetica ZATERDAG 9 EN ZONDAG 10 MAART 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

ZONDAG 24 FEBRUARI 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

Goedele de Swaef, docent filosofie van het Vlaams netwerk voor Eigentijds Filosofie Onderwijs (VEFO) over filosoferen met jongeren in het lager en middelbaar technisch beroepsonderwijs in Vlaanderen. Toegang: € 107,- (incl. lunchbuffet, koffie/thee en reader).

Filosofie in de moderne tijd (19e eeuw) ZATERDAG 2 EN ZONDAG 3 MAART 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

De denkers van de Romantiek (zoals Schelling) wijzen op de rol van het verbeeldingsvermogen, Arthur Schopenhauer schrijft zijn De wereld als wil en voorstelling en Søren Kierkegaard roept op tot een terugkeer naar het ware christendom. Na de Franse Revolutie wordt de strijd tegen onvrijheid en ongelijkheid voortgezet door de grondleggers van het liberalisme (John Stuart Mill) en van het socialisme (Karl Marx). In 1859 verschijnt Charles Darwins Het ontstaan van soorten. Met de evolutietheoretische benadering en het werk van Friedrich Nietzsche kondigt zich het denken van onze tijd aan.

hotelkamer met ontbijt).

• Docent: Jan Flameling. Gastdocent: prof. Maarten Doorman


Humanistische filosofie: gelijkheid en het bestaande ZATERDAG 2 EN ZONDAG 3 MAART 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Onderzoek naar de rol van het sublieme in het werk van Caspar David Friedrich en Bar- nese weg naar zelfverwerkelijking nett Newman, vraagt om exercities in het ZATERDAG 16 EN ZONDAG 17 MAART 2013 werk van Kant en Lyotard. En om aandacht AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR voor de samenhang tussen het sublieme en MET AFSLUITENDE LUNCH een ethisch appel. • Docent: Arthur D’ Ansembourg. Gastdocent: ‘Confucius’ filosofie, Ike Kamphof draait om het hier en Arrangement 1: € 277,- (incl. diner met wijn, nu en heeft geen boodschap aan meta2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). fysische speculaties. Arrangement 2: € 325,50 (arr.1 + standaard Centraal in dit denken hotelkamer met ontbijt). staat de vraag ‘Wat is de Weg?’ Tijdens dit cursusweekend maakt u kennis met Confucius’ visie op zelfverwerkeSenior Academy: nieuwe lijking door het ontwikkelen van de deugd. ritmes van en voor senioren Ook leest u poëtische teksten van taoïsten zoals Lao Zi en zenboeddhisten zoals meesZONDAG 3 MAART 2013 ter Linji, die beide op een unieke manier de AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR nadruk leggen op spontaniteit en vrijheid. Marli Huijer, bijzonder hoogleraar filosofie Een workshop Chinees kalligraferen geeft u van cultuur, politiek en religie aan de Eras- de mogelijkheid om de sfeer van deze lemus Universiteit Rotterdam, spreekt in de venskunst te ervaren. middag over levensritmes van en voor seni- • Docent: Michel Dijkstra. Gastdocent: dr. oren. Joep Dohmen geeft ‘s ochtends een René Ransdorp toelichting bij het werk van Marli Huijer. Hij Arrangement 1: € 277,- (incl. diner met wijn, gaat verder in op de kunst van het ouder 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). worden, met name op het concept tijd en de Arrangement 2: € 325,50 (arr.1 + standaard complexe rol die tijd volgens actuele auteurs hotelkamer met ontbijt). speelt in de late moderniteit. • Docenten: prof. Joep Dohmen en prof. Marli Huijer

Arrangement 1: € 45,50 (middaglezing met koffie/thee). Arrangement 2: € 107,- (ochtend- en middaglezing met lunchbuffet en koffie/thee).

Spinoza’s Brieven over het kwaad ZATERDAG 9 EN ZONDAG 10 MAART 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Spinoza’s Brieven over het kwaad zijn in boekvorm verschenen. Dr. Miriam van Reijen, die de uitgave verzorgde, licht de inhoud van de brieven toe. Het centrale thema van deze briefwisseling is de al of niet verantwoordelijkheid van God voor het kwaad in de wereld. • Docent: dr. Miriam van Reijen

Arrangement 1: € 273,90,- (incl. koffie/thee, 2 x lunchbuffet, diner met wijn en het boek Lucretius (De natuur van de dingen) en Epi- Brieven over het kwaad t.w.v. 19,90). curus gingen uit van het idee dat er niets is Arrangement 2: € 318,90 (arr. 1 + standaard dan een materiële, reëel bestaande wereld. hotelkamer met ontbijt).

ZATERDAG 23 MAART 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

Hoe hebben filosofen door de eeuwen heen De internationaal ge(de rol van) het kunstwerk opgevat? In de renommeerde ethoOudheid ruziën Plato en Aristoteles al over loog prof. Frans de het onderwerp. Later schrijft Immanuel Kant: Waal geeft de jaar‘Schoon is wat belangloos, zonder begrip of lijkse Frederik van Eedoel, door een gemeenschappelijke zin beden-lezing. Hij spreekt valt’. Maar in onze tijd wordt er anders over over moraliteit en religedacht. gie bij mensen en primaten. Zijn onderzoek • Docent: Jan Flameling. Gastdocent: Renée laat zien dat eigenschappen als altruïsme, van der Vall empathie en aanleg tot politiek ook bij priArrangement 1: € 277,- (incl. diner met wijn, maten zijn waar te nemen. Sterker nog, door naar deze dieren te kijken, kunnen wij veel 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). over onszelf leren. Arrangement 2: € 325,50 (arr.1 + standaard

Leven als een vlinder: de Chi-

Filosoferen met jongeren in lager en middelbaar beroepsonderwijs

Frederik van Eeden-lezing door Frans de Waal

Machiavelli: waarom je politiek en moraal moet scheiden ZATERDAG 16 EN ZONDAG 17 MAART 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 17.00 UUR

Was Machiavelli een immorele, scrupuleuze politicus, die geen middel schuwde om zijn macht te behouden? Il Principe van Machiavelli is een handleiding voor politieke leiders, waarin de wereld wordt beschreven zoals die is, en niet zoals die zou moeten zijn.Hans Achterhuis, hoogleraar politieke filosofie en Denker des Vaderlands en Leon Heuts, redacteur van Filosofie Magazine, leren u Machiavelli, een bruisende geest van de Renais- sance, te begrijpen. • Docenten: prof. Hans Achterhuis en Leon Heuts

Arrangement 1: € 337,- (incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet, koffie/thee en het boek Machiavelli. Een biografie). Arrangement 2: € 382,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt). NGC-donateurs ontvangen een korting van € 75,-

Toegang: 145,- (incl. lunchbuffet en koffie/thee).

Filosofisch consulentschap ZONDAG 24 MAART 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

Wat houdt filosofisch consulentschap in? Wat moet je weten, wat moet je kunnen? Vanuit jarenlange ervaring vertelt Catharina de Haas hoe gesprekken kunnen verlopen. Na de inleiding ’s morgens zal er ’s middags gelegenheid zijn om op vragen die door het lezen van de uitgereikte teksten zijn opgekomen met elkaar te behandelen. • Docent: Catharina de Haas.

Toegang: € 107,- (incl. lunchbuffet, koffie/thee en reader).

Ware liefde VRIJDAG 5 T/M ZONDAG 7 APRIL 2013. AANVANG VRIJ. 19.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Sprekende denkers: Plato ZATERDAG 23 EN ZONDAG 24 MAART 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Met zijn leraar Sokrates en zijn leerling Aristoteles behoort Plato (427-347 voor Christus) tot de grote drie van het klassieke denken. Vanuit de Atheense Academie, het eerste instituut voor hoger onderwijs in de westerse cultuur, verspreidden zijn opvattingen over de ziel, de politiek, over vriendschap en liefde zich in de westerse cultuur. Vooral de Ideeënleer bleek invloedrijk. Het maakte Plato tot de grondlegger van het filosofisch idealisme.

Bestaat ware liefde? En zo ja, wat is het dan? Is liefde rationeel, irrationeel of een stofje in de hersenen? Welke redenen hebben we om van iemand te houden? Tijdens dit weekend wordt de liefde vanuit allerlei filosofische perspectieven belicht. Door middel van discussie wordt de deelnemer uitgenodigd zelf een mening te vormen over de zin en onzin van ware liefde. • Docenten: dr. Frank Hindriks, prof. Martin van Hees en prof. Frans Jacobs

Arrangement 1: € 302,- (incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet en koffie/thee). Arrangement 2: € 392,- (arr. 1 + standaard hotelkamer met ontbijt). advertentie

• Docent: prof. Frans de Haas

Arrangement 1: € 254,-(incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet en koffie/thee). Arrangement 2: € 299,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

De Schopenhauer-kuur: wat geluksonderzoek zegt over de filosofie van het goede leven ZATERDAG 23 EN ZONDAG 24 MAART 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Waarom kom je op congressen over geluk weinig vrolijke mensen tegen? Laat geluk zich soms niet dwingen en strijkt geluk alleen op de schouder neer van de mensen die er niet naar zoeken? Wat is geluk eigenlijk, in hoeverre heb je het in eigen hand en waar liggen de grenzen van het geluk? Op welke manier kan je geluk verhogen? • Docent: Ad Bergsma en gastdocenten

Arrangement 1: € 294,- (incl. koffie/thee, 2 x lunchbuffet, diner met wijn en reader). Arrangement 2: € 339,- (arr. 1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

‘De manier waarop je denkt bepaalt in grote mate de manier van handelen, hoe je bepaalde problemen benadert en oplost. In deze cursus kom je erachter waarom je bepaalde handelingen hebt gedaan en of je de juiste beslissing hebt genomen.’ Bron: CEDEO-kwaliteitsonderzoek 2012

DE

VERTRAAGDE TIJD (verzend) antiquariaat

Woestijgerweg 52 3817 SL Amersfoort Telefoon: 033 461 77 16 E-mail: [email protected]

Eigenaar: Peter Jansen Specialisaties: • Filosofie • Literatuur • Rusland Boekenzoekdienst: Laat mij weten (mail, telefoon) welk boek u zoekt!

4


INTERNATIONALE


ISVW.NL

FILOSOFIE | VOORJAAR 2013 APRIL Impressionistisch schilderen en plein air ZATERDAG 6 EN ZONDAG 7 APRIL 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

In deze cursus trekken we er op uit om op impressionistische wijze naar de natuur te kijken en om en plein air te schilderen. We beginnen met een college over de impressionisten, Barbizon en andere schilders(groepen) die in de openlucht werkten. Na de gezamenlijke lunch en praktische instructies worden de mouwen opgestroopt voor een middag schilderen in het veld. Na het diner volgt nog een avondlezing en op zondagochtend gaat u met ezel en palet opnieuw naar buiten. Organisatie ISVW i.s.m. Vrije Academie. • Docenten: Aldwin Kroeze en Ingrid Jansen

Arrangement 2: e 350,- (incl. standaard hotelkamer met ontbijt, diner met wijn, 2 x lunchbuffet, koffie/thee en alle schilders benodigdheden).

Senior Academy: kunst en ambitie ZONDAG 7 APRIL 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

Joep Dohmen en Roelof Hortulanus buigen zich over kunst en ambitie bij het ouder worden. Roelof Hortulanus is directeur van het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie & bijzonder Hoogleraar ‘Sociale interventies en lokaal sociaal beleid’ aan de UvH. Hij gaat in op de kunst van het ouder worden, met name op het concept kunst met betrekking tot levenskunst voor ouderen.

SENIOR

ACADEMY

• Docenten: prof. Joep Dohmen en prof. Roelof Hortulanus

MEI van de oppervlakkigheid . Hij gaat ervan Het menselijke; van filosofische uit dat alle pogingen om te zien hoe de we- antropologie naar neurofilosofie reld ‘echt’ in elkaar zit ZATERDAG 20 EN ZONDAG 21 APRIL 2013 eerder gevaarlijk dan AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 MET nuttig zijn. Als de eco- AFSLUITENDE LUNCH nomie tot een meetbare werkelijkheid Filosofische antrowordt gereduceerd, dan gaat het mis. We pologie heeft zich moeten terug naar de oorspronkelijke betealtijd bezig gekenis van economie: een huishouding van houden met vralusten en lasten. Deze huishouding is het begen als ‘Wat is het ste te begrijpen als een spel met onze onuitwezen van de puttelijke en tegenstrijdige verlangens. mens?’ en ‘Wat kenmerkt het • Docent: Coen Simon. Inleiding: prof. Petran menselijk bestaan?’. De hedendaagse filosoKockelkoren fie – zowel in existentiefilosofische als in Arrangement 1: € 254,- (incl. diner met wijn, neurofilosofische gedaante – beantwoordt 2 x lunchbuffet en koffie/thee). deze vragen op eigentijdse wijze. Met gastArrangement 2: € 299,- (arr.1 + standaard lezing van Heleen Pott over een hedendaags hotelkamer met ontbijt). filosofische interpretatie van de plaats van de mens in de kosmos.

Humanistische filosofie: natuurlijkheid & het ervaarbare ZATERDAG 13 EN ZONDAG 14 APRIL 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

We staan stil bij de belangrijke omwenteling in het westerse denken: de ontdekking van de evolutietheorie. We verkennen de moderne erfgenamen van Darwin – zoals Nietzsche en Huxley – die de nadruk leggen op de natuurlijkheid van de mens. Hoe verhoudt deze natuurlijkheid zich tot de ‘cultuurgegevenheid’ van de mens. De jonge Marx, Erich Fromm en Richard Sennett vragen zich af de moderne cultuur (van o.a. werk) tot vervreemding leidt. Tevens aandacht voor Michel de Montaigne, voor wie het natuurlijke en de ervaring de basis van zijn filosofie vormden. Op zondag behandelen we het begrip duurzaamheid. • Docent: Martijn Rozing met gastdocenten

Arrangement 1: € 265,- (incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). Arrangement 2: € 310,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

• Docent: Jan Flameling. Gastdocent: prof. Heleen Pott


Sokratische gespreksvoering en sokratische cafés ZONDAG 21 APRIL 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

Cursusdag over sokratische gespreksvoering en sokratische cafés. Het ontstaan van de praktische filosofie en daarbinnen de sokratische methode en houding komt aan de orde. We focussen ons op een bijzondere manier van sokratische gespreksvoering, namelijk met grotere groepen en in een andere setting: het filosofisch café ofwel een café philo. In het middagprogramma vindt een sokratisch democratisch filocafé plaats, waarbij deelnemers ook de gelegenheid krijgen zelf als begeleider op te treden. • Docent: dr. Miriam van Reijen

€ 107,- (incl. lunchbuffet, koffie/thee en reader).

Senior Academy: zingeving en levensverlenging

Humanistische filosofie: verbondenheid & het dynamische

ZONDAG 28 APRIL 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

ZATERDAG 11 EN ZONDAG 12 MEI 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Tijdens de middaglezing zal Peter Derckx, hoogleraar humanisme en levensbeschouwing aan de UvH, een lezing houden over zingeving en levensverlenging. In de ochtend een inleiding door prof. Joep Dohmen over het werk van Peter Derckx. Verder zal Joep Dohmen ingaan op de relatie tussen goed Dit weekend werken we de Humanistische ouder worden en zingeving vanuit actueel fi- kernbegrippen uit rond het essentiële begrip bildung. Met een inleiding waarin de bronlosofisch perspectief. • Docenten: prof. Joep Dohmen en prof. Peter nen van bildung en humanistisch/filosofische vorming (padeia) toelicht worden. In Derkx Arrangement 1: € 45,50 (middaglezing met dat licht verkennen we de vriendschap en ideeën van de romantische denkers Goethe koffie/thee). Arrangement 2: € 107,- (ochtend- en middag- en Schiller. Bildung anno 2013, hoe ziet dat er uit? We kijken de film Detachment (2011) lezing incl. lunchbuffet en koffie/thee ). waarin de vraag aan bod komt of verbondenheid wel mogelijk is in een wereld die betekenisloos is. Tot slot houden we een soFilosofisch café: We zijn nog kratisch gesprek over vriendschap.

nooit zo romantisch geweest ZONDAG 28 APRIL 2013 AANVANG 15.00 UUR – EINDE 17.00 UUR

Wat hebben ‘jezelf zijn’, ambachtelijk eten, de liefde, onschuldige kinderen, rebellerende pubers, nationalisme en wereldberoemde kunstenaars met elkaar te maken? Ze vinden allemaal hun oorsprong in de Romantiek. Deze achttiendeeeuwse stroming betekende de grootste omwenteling van de westerse cultuur ooit. Je zou kunnen zeggen dat de romantiek ongemerkt de grootste religie van de westerse wereld is geworden. Aan de hand van zijn nieuwe boek We zijn nog nooit zo romantisch geweest gaat filosoof Hans Kennepohl met u op zoek naar de invloed van de Romantiek op ons dagelijks leven. • Spreker: Hans Kennepohl

Arrangement 1: € 45,50 (middaglezing met koffie/thee). Arrangement 2: € 107,- (ochtend- en middaglezing incl. lunchbuffet en koffie/thee ).

Geld en waarde: Denkers op het raakvlak van economie en filosofie Over het einde van de kunst

Toegang € 25,-(incl. hapjes en drankjes). Leden van de vereniging van Vrienden hebben gratis toegang. Als u ter plekke Vriend van de ISVW wordt, is de entree gratis.

Filosofie Nacht

ZATERDAG 13 EN ZONDAG 14 APRIL 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

ZATERDAG 20 EN ZONDAG 21 APRIL 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Cultuurgeschiedenis

Volgens econoom John Maynard Keynes (1883 –1946) hebben de ideeën van economische denkers een enorme invloed op ons alledaags praktische leven. Waar komt geld vandaan en hoe wordt waarde gecreëerd? Waarom zijn er recessies? Welke morele waarden staan aan de basis van ons kapitalistische systeem? Maakt geld gelukkig? Hoe gaan we om met overvloed? Hoe wordt welvaart verdeeld, zowel binnen landen als tussen landen? We bespreken filosofische en economische kernideeën aan de hand van korte teksten van Galbraith, Marx, Krugman, Taleb, Lietaer, Epicurus, Smith, Weber, Schama, Campbell, Bataille, Keynes, Simon, Pen, Singer, Van Parijs, De Soto en Yunus.

Arthur Danto knoopt in zijn analyse van de moderne kunst aan bij de door Hegel geformuleerde stelling over het ‘einde van de kunst’. Het einde van de kunst treedt op als het kunstwerk niet meer verwijst naar iets buiten zichzelf, maar een auto-referentieel en reflexief karakter krijgt.

VRIJDAG 12 APRIL 2013 AANVANG 20.00 UUR – DIEP IN DE NACHT

De jaarlijkse Filosofie Nacht vindt dit keer plaats in de beurs van Berlage in Amsterdam. Uiteraard weer met de uitreiking van de Socrates-wisselbeker, de nieuwe Denker des Vaderlands, essayist Coen Simon en veel meer. Thema van dit jaar is ‘Schuld en boete’. Organisatie: Filosofie Magazine. Zie maandvandefilosofie.nl

Het schuldgevoel van Coen Simon ZATERDAG 13 EN ZONDAG 14 APRIL 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

• Docent: Arthur d ’Ansembourg. Gastdocent: Renée Ridgway (kunstenares en freelance curator)


• Docent: Karim Bennamar

Filosoof Coen Simon buigt zich over de behoefte aan dingen die we niet nodig hebben. Hij schreef over dit thema het essay van de Maand van de filosofie 2013. Coen Simon, winnaar van de Socrates wisselbeker 2012, benadert de economie vanuit een filosofie

Arrangement 1: € 254,- (incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet en koffie/thee). Arrangement 2: € 299,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt). NGC-donateurs ontvangen een korting van € 75,-

Reserveer via de bon op de achterpagina of ga naar www.isvw.nl

WOENSDAG 1 T/M ZONDAG 5 MEI 2013 AANVANG: WO. 10.30 UUR – EINDE ZO. 16.30 UUR

• Docent: Martijn Rozing. Gastdocent: Dick Kleinlugtenbelt

Arrangement 1: € 265,- (incl. koffie/thee, 2 x lunchbuffet, diner met wijn, reader). Arrangement 2: € 301,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

Ontdek hoe een overtuigende speech in elkaar zit en schrijf er zelf een! ZATERDAG 11 EN ZONDAG 12 MEI 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Barack Obama werd president van de VS dankzij zijn speeches. Steve Jobs maakte Apple groot door spraakmakende presentaties. Wat maakte hun toespraken zo doeltreffend? Onze workshop behandelt deze vraag vanuit filosofisch perspectief. Deelnemers krijgen inzicht in de grondslagen van de retorica, aan de hand van de grootste filosofen op dit terrein; Aristoteles en Cicero en Quintilianus. We bekijken video’s van geslaagde en minder geslaagde speeches. Stap voor stap schrijft u een speech volgens de regels der welsprekendheid. Ten slotte wordt u uitgedaagd om hiermee het podium te betreden. • Docenten: Rita Muilwijk en René Burger

Arrangement 1: € 254,-(incl. koffie/thee, 2 x lunchbuffet, diner met wijn). Arrangement 2: € 299,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

Verdieping van de radicale

Samen met de Vrije Academie organiseert de ISVW een cursus waarin filosofie en cultuur- filosofische manier van geschiedenis bij elkaar komen. In de ochtend werken aan problematische lezingen over schilderkunst, muziek, archiemoties tectuur en literatuur uit verschillende tijdperken, vanaf de Oudheid tot aan de ZONDAG 12 MEI 2013 Postmoderniteit. In de middag uitleg over de AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR grote filosofische lijnen zijn in deze kunstvormen. In de avond kijken we hoe de filosoDag over de radifie en de kunsten elkaar hebben beïnvloed. cale filosofie over Een zoektocht naar de tijdgeest in schildede passies van de rijen, gebouwen, boeken, muziekstukken en ‘filosoof onder de veel meer. filosofen’, Spinoza. • Docenten: Albert van der Schoot, Karin Zijn metafysica blijkt verregaande Braamhorst en gastdocenten Arrangement 1: € 815,- (incl. 4 x diner met wijn, en ingrijpende consequenties te kunnen hebben voor de 5 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). praktijk van alledag. De invloed van taal, van Arrangement 2: € 995,- (arr. 1 + standaard verbeelding, van gevoel en van de eigen mahotelkamer met ontbijt). nier van denken over het (samen)leven


5

INTERNATIONALE


WEES MENSCH

ISVW.NL

SUMMERSCHOOLS 2013 JUNI wordt geïllustreerd aan de hand van o.a. korte teksten van Spinoza uit de Ethica. Te- ISVW-reis naar Bohemen: vens komt een meer diepgaande vergelijking van de filosofische methode met de RET (aan Meesterschap en het goede leven de hand van psycholoog Gidia Jacobs) aan de WOENSDAG 29 MEI T/M ZONDAG 2 JUNI 2013 orde. • Docent: dr. Miriam van Reijen Filosofisch reis onToegang: € 107,- (incl. lunchbuffet, koffie/thee der leiding van Jos Kessels en Victor en reader). Müller naar de Bohemen (Tsjechië). Centraal Als een dauwdruppel op het staat de muziek gras: Japanse inzichten voor een en de filosofie achter het meesterschap. Meesterschap is je waardevol leven kunnen afstemmen op een onderliggende partituur, je eigen stem weten in te voegen ZATERDAG 11 EN ZONDAG 12 MEI 2013 in een groter geheel. Leiderschap is het verAANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR mogen mensen te verbinden rond een idee. MET AFSLUITENDE LUNCH Net als de dirigent van een orkest weet de ‘Met wat zal ik de wereld vergelijken?/ leider alle stemmen tot een harmonische en Maanlicht, gereflecteerd/ In een dauwdrup- melodische eenheid te smeden, in een juiste pel/ Vallend van een/ Kraanvogelsnavel.’ In maat en ritme. Dat geldt ook voor de individit korte gedicht probeerde de grote der- duele persoon. Je bent pas één geheel, of uit tiende-eeuwse zenmeester Dogen de één stuk, als je alle krachten in jezelf (buik, schoonheid en de kwetsbaarheid van het hart en hoofd) in een evenwichtig verband menselijk bestaan te vatten. Zijn filosofie, die weet te brengen. Dat is waar Socrates steeds tijdens dit cursusweekend centraal staat, be- naar op zoek was. vat unieke en poëtische inzichten in de le- In een bijzonder fraai gelegen landhuis in de venskunst. U verdiept u zowel in de theorie bossen van de Bohemen brengen we de oorvan Dogens geschriften als in de praktijk van spronkelijke harmonieleer, een integratie van de zitmeditatie. Tevens komen enkele mo- muziek en filosofie, in praktijk. Een deel bederne zenfilosofen uit de Kyoto-school aan staat uit koorzang en praktische oefeningen de orde, die actief de dialoog met het Westen met de verschillende krachten in de muziek: zochten. maat en ritme, harmonie, melodie en direc• Docent: Drs. Michel Dijkstra. Gastdocent: tie. Een ander deel bestaat uit filosofische reflecties, over meesterschap en leiderschap, Drs. Annewieke Vroom Arrangement 1: € 277,- (incl. diner met wijn, 2 x over de vier kardinale deugden die daaraan ten grondslag liggen: maat, moed, verstanlunchbuffet, koffie/thee en reader) digheid en rechtvaardigheid. Arrangement 2: € 325,50 (arr.1 + standaard De workshop vindt plaats in Humpolec, Tsjehotelkamer met ontbijt). chië. De organisatie van de reis is in handen van Eidoskoop.

Senior Academy: Waardigheid ZONDAG 26 MEI 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

Reissom: € 1.800,- (incl. vlucht, vervoer in de Bohemen, cursuskosten, accommodatie (vol pension), verblijfkosten en BTW. NB: De ISVW-GoldCard is niet geldig bij reizen).

Met Frits de Lange, hoogleraar Ethiek aan Filosofie en de kunst van het de Protestantse Theologische Universiteit boogschieten: Tao, Zen en in Kampen, buigen we Heidegger ons over waardig ouder worden. In de och- ZATERDAG 1 EN ZONDAG 2 JUNI 2013 tend geeft prof. Joep Dohmen een toelichting AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR bij het werk van Frits de Lange. Hij gaat ver- MET AFSLUITENDE LUNCH der in op de kunst van het ouder worden, levensvervulling en goed ouder worden vanuit In de kunst van filosofisch perspectief. het boogschieten zijn noch het los• Docenten: prof. Joep Dohmen en prof. Frits de Lange sen van het schot, noch het raken Arrangement 1: € 45,50 (middaglezing met van het doel op koffie/thee). zichzelf belangrijk. Arrangement 2: € 107,- (ochtend- en middagHet gaat om houlezing incl. lunchbuffet en koffie/thee). ding, ademhaling en aandacht. In de oosterse filosofie (het taoïsme, het Chinese chan-boeddhisme en het Japanse zenboedOpen dag dhisme) en in de westerse filosofie (in bijzonder het denken van de late Heidegger) ZONDAG 26 MEI 2013 vinden we overeenkomstige opvattingen AANVANG 14.00 – EINDE 17.00 UUR over levenskunst. Open middag bij de ISVW met uitleg over de • Docenten: Jac Rongen en Jan Flameling. summerschools en de reizen van de ISVW Arrangement 1: € 254,- (incl. diner met wijn, naar de Bohemen en Griekenland. Tevens 2 x lunchbuffet en koffie/thee). aandacht voor de nieuwe Basisopleiding Arrangement 2: € 299,- (arr. 1 + standaard ethiek en de eveneens nieuwe Basisoplei- hotelkamer met ontbijt). ding filosofie en literatuur. Daarnaast uitleg over de basisopleiding filosofie in de praktijk en o.a. de beroepsopleidingen tot sokratisch gespreksleider, filosofisch consulent en filosoferen met kinderen en jongeren. De middag wordt afgesloten met een borrel.

SENIOR

ACADEMY

Toegang gratis, aanmelden niet nodig.

Humanistische filosofie: redelijkheid & het toevallige ZATERDAG 15 EN ZONDAG 16 JUNI 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Dit weekend staat in het teken van redelijkheid en het toevallige. Omdat de wereld toevallig is – wij mensen moeten haar zelf betekenis geven – opent zich ook de mogelijkheid van zinloosheid en nihilisme. Een thema dat we zullen verdiepen aan de hand van het denken van Jaap van Praag en Rudiger Safranski. Verder verdiepen we ons in de aard van de redelijkheid: hoe redelijk zijn wij? • Docent: Martijn Rozing met gastdocenten

Arrangement 1: € 265,- (incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). Arrangement 2: € 310,- (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt.)

Ethisch stappenplan en morele dilemma training ZONDAG 16 JUNI 2013 AANVANG 10.30 UUR – EINDE 17.00 UUR

Zowel in organisaties van zorg, welzijn en gezondheid als in het bedrijfsleven zijn ethische dilemma’s aan de orde van de dag.‘Ingrijpen of niet’ is een groot dilemma voor veel werkers, bijvoorbeeld in de zorg voor mensen met een verstandelijke of psychiatrische beperking. Deze ‘gewetensvraag’ kan niet alleen tot twijfel aanleiding geven, maar ook tot slapeloze nachten, en zelfs tot burn-out. • Docent: dr. Miriam van Reijen.

Toegang: € 107,- (incl. lunchbuffet, koffie/thee en reader).

Ook in 2013 organiseert de ISVW weer summerschools. Tijdens de summerschools verblijft u meerdere dagen op het prachtige Landgoed ISVW. Diners, lunch en ontbijt zijn bij de prijzen inbegrepen. De summerschools kennen verschillende werkvormen, variërend van hoorcolleges tot werkgroepen en groeps- gesprekken. Hieronder treft u een vooraankondiging van het nog onvolledige zomerprogramma. Houd de website in de gaten voor recente informatie en aanvullingen.

ISVW -reis naar Griekenland: ‘Ethiek en het dagelijks leven

Amor fati: liefde voor het lot! Over levenskunst, werkelijkheidszin en idealen

ZATERDAG 8 T/M DINSDAG 18 JUNI 2013

Licht uit het Oosten? Moderne oosterse denkers als inspiratie voor het Westen ZATERDAG 13 EN ZONDAG 14 JULI 2013 AANVANG ZA. 10.30 UUR – EINDE ZO. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Dankzij de diepzinnige lezingen van Krishnamurti (1895-1986) raakten veel westerlingen overtuigd van de waarde van het oosterse denken. Krishnamurti is een van de centrale denkers uit dit cursusweekend, waarin de invloed van moderne oosterse denkers op het Westen wordt onderzocht. Hebben westerlingen door deze filosofen een te romantisch beeld van het Oosten gekregen? Of schijnt het licht werkelijk uit de Oriënt? • Docent: drs. Michel Dijkstra. Gastdocent: dr. Bert van Baar

Arrangement 1: € 277,- (incl. diner met wijn, 2 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). Arrangement 2: € 325,50 (arr.1 + standaard hotelkamer met ontbijt.)

‘Ik heb verschillende opleidingen gevolgd en ben zeer tevreden over de kwaliteit, vooral de betrokken docenten zijn erg goed en de cursussen zijn tenminste betaalbaar bij ISVW.’ Bron: CEDEO-kwaliteitsonderzoek 2012

U vliegt naar Athene, wandelt over de agora en maakt kennis met de antieke filosofie van Plato, Sokrates en Aristoteles. Per boot reist u door naar het heerlijke eiland Amorgos waar u zes dagen verblijft en waar docent Jan Flameling u, aan de rand van het strand, laat zien hoe de ethiek zich na Aristoteles heeft ontwikkeld, en vooral ook, hoe wij erover denken. In de cursus maken we kennis met drie belangrijke ethische benaderingen van Aristoteles, Kant en Levinas. Wat hebben wij - in ons eigen leven - aan de opvattingen van deze belangrijke denkers? De bruikbaarheid van hun opvattingen onderzoeken we met behulp van de werkwijze van het dilemmaberaad aan de hand van casuïstiek (voorbeelden uit het dagelijks leven). Na Amorgos reist u per boot verder naar het pittoreske vulkaaneiland Santorini voor een ontspannen verblijf. Vanaf Santorini vliegt u terug. Uw groep bestaat uit 8 à 12 personen. (Deze reis wordt herhaald van 31 aug. t/m 10 sept.). Meer informatie op onze site!

Reissom: € 2475,- incl. btw (incl. heen- en terugvluchten, ferry’s, hotelkamers met ontbijt en cursus). Deze reis wordt georganiseerd door Riksja-Travel (aangesloten bij brancheorganisatie ANVR) en inhoudelijk verzorgd door de ISVW.

Kijk voor alle informatie over de cursussen op www.isvw.nl

MAANDAG 29 JULI T/M VRIJDAG 2 AUGUSTUS 2013 AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Is het mogelijk om het leven onvoorwaardelijk te beamen zoals het is? Zo ja, wat voor levensinstelling is daarvoor nodig? En wanneer we dit doen, welke plaats geven we dan aan het lijden? Wat gebeurt er met streven en idealen? In deze summerschool onderzoeken we levensaanvaarding en het spanningsveld tussen werkelijkheid en idealen. We doen dit aan de hand van Aristoteles, Spinoza, Nietzsche en Sloterdijk. Ook komt het boeddhisme aan bod. We zullen teksten lezen en bespreken, en een koppeling maken met de eigen ervaring. • Docent: Dries Boele

Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, 5 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). Arrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

Met het oog op de dood MAANDAG 29 JULI T/M VRIJDAG 2 AUGUSTUS 2013 AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR MET AFSLUITENDE LUNCH

Teksten van filosofen en kerkvaders, rouwplaten, grafmonumenten, testamenten, schilderijen en muzikale composities verschaffen ons boeiende informatie over hoe de mens vroeger af-

6


INTERNATIONALE


ISVW.NL

ISVW | SUMMERSCHOOLS 2013 king op vrijblijvende abstracties, maar op het concrete existeren. Ze bieden een grondige Een filosofische lectuur. analyse van de wereld en een goudmijn aan gedachten waarmee ieders persoonlijke be- Op zoek naar de verloren tijd van staan opnieuw kan worden ingericht. Voor Marcel Proust iedereen die kennis wil maken met dit den• Docent: Jean-Pierre Demoustiez Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, ken of die haar of zijn kennis over Levinas wil MAANDAG 12 T/M VRIJDAG 16 AUGUSTUS 2013 ophalen, is deze week heel geschikt. Binnen AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR 5 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). een week ver-ander-en door de filosofie van MET AFSLUITENDE LUNCH Arrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard de ander, binnen een week je leven laten ophotelkamer met ontbijt). schudden, je vastgelopen gewoontedenken À la recherche du laten laxeren, dat is opnieuw mogelijk in de temps perdu (Op zoek zomer van 2013. naar de verloren tijd) De Essays van Montaigne • Docent: dr. Jan Keij van de Franse schrijver Marcel Proust Arrangement 1: € 788,- (incl. 4 x diners met MAANDAG 29 JULI T/M VRIJDAG 2 AUGUSTUS 2013 (1871-1922) staat wijn, 5 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR centraal tijdens deze Arrangement 2: € 968,- (arr. 1 + standaard MET AFSLUITENDE LUNCH ISVW-summerschool. Onderstaande thema’s hotelkamer met ontbijt). Michel de Montaigne staan deze keer op het programma: (1533-1592) is de va• de wetten van de liefde volgens Proust der van het essay als Filosofie en de moderne • de plaats van de muziek in de Recherche literair genre. Hij • de plaats van de schilderkunst in de Reschreef zijn ‘Probeer- kunst cherche sels’ (Essais) waarin MAANDAG 12 T/M VRIJDAG 16 AUGUSTUS 2013 • de tijd bij Proust (zowel in de zin van de hij moeiteloos zowel AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR verloren tijd als van de teruggevonden tijd) intellectuele thema’s als autobiografische MET AFSLUITENDE LUNCH Deze thema’s worden telkens aan de hand anekdotes aansnijdt. Nog steeds staat het esvan teksten van Proust besproken. Daarbij say bekend als een niet al te lange uiteenDe moderne en he- worden tijdens de zittingen gezamenlijk tekzetting over een onderwerp, dat met een dendaagse kunst sten gelezen. zekere losheid en zelfs met enige zwier heeft een reflexief • Docent: prof. Frans Jacobs wordt besproken, zonder dat de zaak argukarakter en is verbon- Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, mentatief wordt dichtgetimmerd. Tijdens de den met vragen om- 5 x lunchbuffet en koffie/thee). zomerweek lezen we een gedeelte van de Estrent het belang van Arrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard sais en leren we Michel de Montaigne kenkunst. Aandacht gaat hotelkamer met ontbijt). nen. Aan de hand van een of meer van de onder meer uit naar de vraag waarin een Essais worden vijf thema’s besproken: kunstwerk zich onderscheidt van iets wat waarom de Essais?; culturen en het respecte- niet kunst is? Kunnen we dat onderscheid Waartoe leef ik? Zes elementen ren ervan; opvoeding en de relatie tussen ou- bepalen en, als dat het geval is, hoe bepalen ders en kinderen; de lichamelijke liefde; nut we dat dan? In deze cursus maakt u kennis om je eigen leven vorm te geven en noodzaak van het reizen. met de antwoorden van filosofen die be- MAANDAG 19 T/M VRIJDAG 23 AUGUSTUS 2013 • Docent: prof. Frans Jacobs langstelling hebben voor deze vragen AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, rondom kunst. We behandelen de opvattin- MET AFSLUITENDE LUNCH gen van Heidegger, Derrida, Baudrillard, La5 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). Hoe geven we vorm can en Kristeva. Wat hebben zij te zeggen Arrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard aan ons leven in een over kunst en hoe spelen hun concepten een hotelkamer met ontbijt). welvarende tijd rol in de werken van moderne en hedenwaarin bijna alles daagse kunstenaars. mag en kan? Hoe be• Docent: Arthur d ’Ansembourg Sokratisch gesprek Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, antwoorden we voor onszelf de vraag 5 x lunchbuffet en koffie/thee en reader). MAANDAG 5 T/M VRIJDAG 9 AUGUSTUS 2013 waartoe we leven nu religieuze en maatArrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard AANVANG MA. 10.30 UUR - EINDE VRIJ. 12.30 UUR schappelijke structuren niet meer dwingend hotelkamer met ontbijt). MET AFSLUITENDE LUNCH zijn? Energie, vrijheid, betekenis, gemeenschap, projecten en schoonheid zijn de zes Het sokratisch gesprek is een oefening Van Aristoteles tot Sartre; elementen om vorm te geven aan ons leven. in denken, goed luisWe gebruiken ons overschot aan energie en teren, samenvatten, denkers die de wereld veranderden maken gebruik van onze vrijheid om te haninleven, vragen stel- MAANDAG 12 T/M VRIJDAG 16 AUGUSTUS 2013 delen. We geven betekenis aan ons handelen, geduld betrach- AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR len, en leven met dierbare anderen in ten en het precies MET AFSLUITENDE LUNCH gemeenschap. We werken aan projecten met formuleren van je gedachten. Onder leiding schoonheid als ultiem doel. • Docent: Karim Bennamar van Loes de Jong of Sandra Aerts zoekt u in een groep van tussen de 8 en 12 personen Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, het antwoord op een in uw groep geformuIn deze summer- 5 x lunchbuffet en koffie/thee). leerde vraag. school komen de Arrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard • Gespreksleider: Loes de Jong / Sandra Aerts belangrijkste ont- hotelkamer en ontbijt). Arrangement 1: € 815,- (incl. 4 x diner met wijn, wikkelingen in het denken aan de orde. 5 x lunchbuffet en koffie/thee). De mijlpalen uit 25 Paragoni - muziek in relatie met Arrangement 2: € 995,- (arr. 1 + standaard eeuwen filosofie hotelkamer met ontbijt). worden per tijdperk andere kunsten besproken. U maakt kennis met filosofie van MAANDAG 19 T/M VRIJDAG 23 AUGUSTUS 2013 de Oudheid, Middeleeuwen Romantiek, Ver- AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR Een beeld van de mens. De lichting en de Moderne tijd. De cursussen be- MET AFSLUITENDE LUNCH filosofie van Emmanuel Levinas vatten een deel hoorcolleges en een deel Paragone betekent werkcolleges. De nadruk bij deze cursus ligt MAANDAG 5 T/M VRIJDAG 9 AUGUSTUS 2013 vergelijking, en in de op de hoorcolleges. AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 16.00 UUR Renaissance werd het • Docent: Jan Flameling begrip onder andere De geschriften van Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, gebruikt als aanduiLevinas herbergen de 5 x lunchbuffet en koffie/thee). ding voor de debatmeest diepzinnige Arrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard ten waarin de ene gedachten van de fi- hotelkamer en ontbijt). kunstvorm vergeleken werd met de andere. losofie uit de 20ste In deze cursus zal uiteraard de muziek ceneeuw. Die gedachten traal staan, en zal de vergelijking worden gehebben niet betrekscheid nam van het zo begeerde leven.We kijken hoe verschillende kunstvormen de vergankelijkheid verbeelden en staan stil bij de culturele verschillen rond het omgaan met de dood.

maakt met beeldende en poëtische aspecten. Een van de hoogtepunten is de mede- Geloof je het zelf werking van schilderes Maryleen Schiltkamp, die een aantal schilderijen heeft gebaseerd MAANDAG 26 T/M VRIJDAG 30 AUGUSTUS 2013 op de uitvoering van diverse composities AANVANG MA. 10.30 UUR – EINDE VRIJ. 12.30 UUR door celliste Pamela Smits en pianiste Sabine MET AFSLUITENDE LUNCH Simon. Deze stukken worden tijdens het recital ten gehore gebracht. Volgens de Duitse fi• Docenten: dr. Albert van der Schoot en losoof Hans BlumenGerard van der Leeuw. Met gastdocenten en berg markeert onze een recital. moderne, seculiere Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, levenshouding geen breuk met het religi5 x lunchbuffet en koffie/thee). euze verleden. In teArrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard gendeel. Het is er juist een voortzetting van. hotelkamer en ontbijt). Zaken als vergeving, verzoening, bescheidenheid en bezinning komen rechtstreeks uit bron van de religie. Wij hebben wellicht De bouwstenen van het den- de een seculier zelfbeeld – velen van ons noeken; Stap voor stap de filosofie in men zich agnost of atheïst – maar daarmee hebben we het oeroud, onderliggende, reliVRIJDAG 23 T/M MAANDAG 26 AUGUSTUS 2013 gieuze zelfbeeld nog lang niet afgeschud. In AANVANG VRIJ. 10.30 UUR – EINDE MA. 12.30 UUR deze week lezen we delen van het boek MET AFSLUITENDE LUNCH Bronnen van het zelf van de Canadese filosoof Wie zijn wij mensen Charles Taylor.Ook bespreken eigenlijk? In wat voor we de opvattingen van de Franse denkers wereld leven we? Gauchet, Derrida en Nancy over de fundaOntstaat de indruk mentele verstrengeling van onze seculiere en van samenhang door religieuze identiteit. Tot slot kijken we wat al ons denken of juist deze analyses betekenen voor de actualiteit. omdat alles geredu- • Docent: dr. Laurens ten Kate ceerd blijkt te kunnen worden tot natuur- Arrangement 1: € 746,- (incl. 4 x diner met wijn, kunde, scheikunde en biologie? Per dag 5 x lunchbuffet en koffie/thee). bekijken we modellen die in de loop der eeu- Arrangement 2: € 926,- (arr. 1 + standaard wen zijn aangereikt, in o.a. wiskunde, ethiek hotelkamer met ontbijt). en natuurwetenschappen.Tussen de bedrijven door gaan we aan de hand van praktische opdrachten in gesprek over de Waarheidsvinding betekenis van dit alles voor ons leven van alledag. Voor filosofie en wetenschap is het be- MAANDAG 26 T/M VRIJDAG 30 AUGUSTUS 2013 gin van de 21ste eeuw een spannende tijd – AANVANG VRIJ. 10.30 UUR – EINDE MA. 12.30 UUR de kans is groot dat u na deze week een heel MET AFSLUITENDE LUNCH ander mens in de spiegel ziet! • Docent: prof. Frans de Haas Wetenschapsfilosoof prof. Ton Derksen, beArrangement 1: € 574,- (incl. lunchbuffetten, kend van onder meer koffie/thee en diners met wijn). zijn baanbrekende Arrangement 2: € 709,- (arr. 1 + standaard boeken Lucia de B., hotelkamer met ontbijt). De ware toedracht en Leugens over Louwes, zien hoe makkelijk we ons vergissen bij Wat je schrijft ben jezelf; ver- laat het zoeken naar de waarheid. We kijken verhalen die je leven vormen keerd, denken verkeerd, zien patronen waar ze niet zijn en ontwikkelen al snel een tunVRIJDAG 23 T/M MAANDAG 26 AUGUSTUS 2013 nelvisie. Vooral in de rechtspraak leidt tot AANVANG VRIJ. 10.30 UUR – EINDE MA. 12.30 UUR problemen. Er zijn methoden om trouw te MET AFSLUITENDE LUNCH blijven aan de feiten. Zelfkennis is in deze • Docent: prof. Ton Derksen. tijd onontbeerlijk: Arrangement 1: € 1071,- (incl. 4x diner met een cultuur van zelf- wijn, 5 x lunchbuffet, koffie/thee en reader). bepaling vraagt in- Arrangement 2: € 1251,- (arr. 1 + standaard zicht in eigen verlan- hotelkamer met ontbijt). gens, ambities en vermogens. Via de colleges , de schrijfopdrachten, de eigen re- ISVW-reis naar Griekenland: flectie en de ogen en oren van docenten en andere deelnemers worden lijnen en thema’s ‘Ethiek en het dagelijks leven’ in het eigen leven helderder, en ontstaat er ZATERDAG 31 AUG. T/M DINSDAG 10 SEPT. 2013 een verhaal: dit ben ik, dit is mijn verhaal. Herhaling van de reis Maar verhalen kunnen mensen ook vastzetdie ook van 8 t/m 18 ten. Gekeken wordt hoe je door een accent te juni wordt verzorgd. verleggen het eigen verhaal een vitalere Zie reisbeschrijving wending kunt geven. Want mensen maken bij de eerdere datum. verhalen, en verhalen maken mensen. • Docent: prof. Christien Brinkgreve Meer informatie op Arrangement 1: € 574,- (incl. lunchbuffetten, onze site! koffie/thee en diners met wijn). Arrangement 2: € 709,- (arr. 1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

Reserveer via de bon op de achterpagina of ga naar www.isvw.nl

• Docent: Jan Flameling

Reissom: € 2475,- incl. btw (inclusief heen- en terugvluchten, ferry’s, verblijf in hotel, ontbijt en cursus). Deze reis wordt georganiseerd door Riksja-Travel (aangesloten bij brancheorganisatie ANVR) en inhoudelijk verzorgd door de ISVW.

FILOSOFIE | INTERNATIONALE SCHOOL VOOR WIJSBEGEERTE INTERNATIONALE


ISVW.NL

ISVW BASIS- EN BEROEPSOPLEIDINGEN formatie over het inplannen van moreel beraad in uw werksituatie.

Vooraankondiging nieuwe basisopleidingen ISVW

Programma

■ BASISOPLEIDING ■ BASISOPLEIDING HUMANISTISCHE FILOSOFIE OOSTERSE FILOSOFIE Hoofddocent: Martijn Rozing. Gastdocenten: Leon Heuts, Dick Kleinlugtenbelt, Erno Eskens e.a.

Het humanisme is stevig geworteld in de westerse filosofie. In de loop der tijd hebben diverse denkers (zoals Erasmus) zich humanist genoemd en tegenwoordig laten humanisten zich door klassieke en moderne filosofen (als Spinoza) inspireren. Zowel het humanisme als de filosofie dragen bouwstenen aan voor een authentieke levenshouding die past bij onze tijd. We onderzoeken de humanistische filosofie aan de hand van tien kernbegrippen (de zogenaamde ‘postulaten van Van Praag ). De eerste vijf betreffen het mensbeeld. Hier onderscheiden we vrijheid, gelijkheid, natuurlijkheid, verbondenheid en redelijkheid. De overige vijf kernbegrippen hebben met het wereldbeeld te maken. Dat wereldbeeld gaat uit van het toevallige, het ervaarbare, het bestaande, het volledige (geen werkelijk achter deze) en het dynamische (openheid en nieuwsgierigheid, wetenschappelijke houding). Per weekend verdiepen we ons steeds in één eigenschap van het mensbeeld en één kernbegrip van het humanistische wereldbeeld. Daarbij is er aandacht voor de belangrijkste denkers op dit gebied en hun historische achtergronden, voor de actualiteit en voor reflectie en oefening. De weekenden beginnen zaterdag om 10.30 uur en eindigen zondag om 15.00 uur.

Programma • Vrijheid en het volledige Zaterdag 26 en zondag 27 januari 2013 • Gelijkheid en het bestaande Zaterdag 2 en zondag 3 maart 2013 • Natuurlijkheid en het dynamische Zaterdag 13 en zondag 14 april 2013 • Verbondenheid en het ervaarbare Zaterdag 11 en zondag 12 mei 2013 • Redelijkheid en het toevallige Zaterdag 15 en zondag 16 juni 2013 Over de hoofddocent Martijn Rozing is werkzaam als programmamedewerker bij het Humanistisch Verbond. Daarnaast verzorgt hij cursussen over het humanisme en de filosofische levenskunst. Eerder werkte hij als onderzoeker bij de UvH en gaf hij les op o.a. de Vrije Hogeschool en de Hogeschool van Rijswijk, onder andere op het gebied van ethiek, levenskunst, filosofie, cultuur en psychologie. Arrangement 1: € 1584,50 (5 weekeinden met leesinstructie, koffie/thee, 10 x lunchbuffet, 5 x diner met wijn, reader). Arrangement 2: € 1825,- (arr. 1 + standaard hotelkamer met ontbijt). * Leden van het Humanistisch Verbond krijgen op beide arrangementen € 75,- korting.

Martijn Rozing

Levenskunst uit het Oosten Hoofddocent: Michel Dijkstra. Gastdocenten: dr. Bruno Nagel, dr. René Ransdorp, drs. Annewieke Vroom, dr. Bert van Baar en em. prof. Heinz Kimmerle

Wat is het goede leven? Hoe kan ik gelukkig worden? Op welke manier moet ik omgaan met de wereld en mijn medemens? Deze vragen staan van oudsher niet alleen centraal in het westerse denken, maar ook in de wijsbegeerte uit het Oosten. Grote denkers uit de oosterse tradities, zoals het taoïsme, boeddhisme en hindoeïsme hebben verfrissend eenvoudige en tegelijkertijd diepzinnige antwoorden op deze kwesties geformuleerd. De ISVW-Basisopleiding oosterse filosofie laat u kennismaken met de belangrijkste levenskunstige inzichten uit de oosterse denktradities. Tijdens elk weekend leert u de kernteksten uit een stroming kennen en bestudeert u de relatie tussen grote westerse filosofen, zoals Schopenhauer en Buber, en het Oosten. Bovendien is er volop ruimte voor reflectie en gedachte-uitwisseling. Praktische onderdelen, bijvoorbeeld de beoefening van zen-meditatie, stellen u in staat om de oosterse levenskunst aan den lijve te ondervinden. De weekenden beginnen zaterdag om 10.30 uur en eindigen zondag om 15.00 uur. Programma • Op zoek naar verlichting: levenskunst in de Indiase filosofie Zaterdag 2 en zondag 3 februari 2013 • Leven als een vlinder: de Chinese weg naar zelfverwerkelijking Zaterdag 16 en zondag 17 maart 2013 • Als een dauwdruppel op het gras: Japanse inzichten voor een waardevol leven Zaterdag 11 en zondag 12 mei 2013 • Licht uit het Oosten? Moderne oosterse denkers als inspiratie voor het Westen Zaterdag 13 en zondag 14 juli 2013 • Oh East is East and West is West… Zaterdag 14 en zondag 15 september 2013 Over de hoofddocent Drs. Michel Dijkstra studeerde filosofie, journalistiek en Sanskriet in Groningen. Artikelen van zijn hand verschenen onder andere in Filosofie Magazine en het dagblad Trouw. Daarnaast publiceerde hij Oosterse Filosofie in een notendop, de bloemlezing Bij Lao Tsé op de thee en Zenboeddhisme. Arrangement 1: € 1507,50 (5 cursusweekeinden, 5 x diner met wijn, 10 x lunchbuffet, koffie/thee, examen met certificaat en reader). Arrangement 2: € 1750,- (arr. 1 + standaard hotelkamer met ontbijt).

■ BEROEPSOPLEIDING MOREEL BERAAD

Gespreksleiderschap, theorie en implementatie Docenten: Dick Kleinlugtenbelt in samenwerking met Bert Molewijk, Margreet Stolper en Guy Widdershoven

Moreel beraad is een overkoepelend begrip voor diverse vormen van systematische, ethische reflectie op concrete ervaringen waarbij verschillende methodes gebruikt worden. Er is een groeiende behoefte om te reflecteren op de ethische kanten van het werk in allerlei sectoren van de samenleving, zoals de gezondheidszorg en het onderwijs. Steeds meer professionals en organisaties lopen tegen diverse morele vraagstukken op en hebben behoefte om expertise op te bouwen om daar methodisch mee om te kunnen gaan. De beroepsopleiding moreel beraad omvat in totaal tien dagen, bestaande uit vijf modules van twee dagen (maandag 3 dagdelen en dinsdag 2 dagdelen). De opleiding bestaat uit een afwisselende combinatie van theoretische achtergronden, van moreel beraad en het zelf leren begeleiden van een moreel beraad. Diverse vormen van moreel beraad worden getraind (zoals de processtappen in moreel beraad, de morele dilemmamethode en de sokratische dialoog). Voorts wordt ingezoomd op vaardigheden als: doorvragen, dialogisch onderzoek, omgaan met emoties, verdieping van het onderzoek, en de houding en rollen van een gespreksleider. Specifieke aandacht zal gegeven worden aan organisatie, implementatie en evaluatie van moreel beraad. Na het volgen van de beroepsopleiding heeft u voldoende ervaring om groepen moreel beraad te begeleiden. Voorts beschikt u over voldoende theoretische achtergrond informatie over moreel beraad en praktische in-

• Kennismaking en o.a. uitleg moreel beraad, processchema, (video-)oefening, gespreksregels, organiseren. Maandag 25 en dinsdag 26 februari 2013 • Huiswerkbespreking en o.a. dilemmamethode, lezing over Sokrates e.a., rollen gespreksleider, (video-)oefening in vragen stellen. Maandag 25 en dinsdag 26 maart 2013 • Oefening moreel beraad volgens sokratische methode en o.a. lezing over Aristoteles en Nussbaum, emoties en timemanagement. Maandag 15 en dinsdag 16 april 2013 • Huiswerkbespreking en o.a. lezing parrhesia, de kunst van het vragen stellen, stoïcijnse oefening en persoonlijke leerdoelen. Maandag 13 en dinsdag 14 mei 2013 • Integreren morele dilemmamethode en sokratische dialoog, valkuilen, implementatie, evaluatietraining e.a.. Maandag 10 en dinsdag 11 juni 2013 Over de docenten Dick Kleinlugtenbelt is socioloog en filosoof. Hij werkt als senior beleidsmedewerker kwaliteit en ethiek in de geestelijke gezondheidszorg. Hij begeleidt sokratische gesprekken en verzorgt trainingen gespreksleider moreel beraad, onder meer bij het VU-Medisch Centrum. Hij is voorzitter van de Vereniging voor Filosofische Praktijk. Hij publiceerde o.a. Levenskunst. Bevriend raken met jezelf en de ander. Bert Molewijk is hoogleraar moreel beraad en klinische ethiek. Hij is senior researcher en programmaleider Moreel Beraad. Hij werkt halftijds bij het VU Medisch Centrum in Amsterdam en halftijds aan de University van Oslo. Margreet Stolper is verbonden aan het VU Medisch Centrum. Guy A.M. Widdershoven is hoogleraar filosofie en medische ethiek, hoofd van de afdeling Metamedica van het VU-MC en senior researcher bij het EMGO van VU-MC. Totaal € 4995,- bestaande uit € 3457,75 opleidingskosten voor vijf bijeenkomsten van elk vijf dagdelen en € 1583,75 voor logies en verblijf (incl. 5x diner met wijn, 5 x overnachtingen in een comfortkamer met ontbijt, 10 x lunchbuffet, koffie/thee en reader).

Dick Kleinlugtenbelt

Over de basis- en beroepsopleidingen van de ISVW • Alle basis- en beroepsopleidingen zijn geaccrediteerd door CEDEO, een onafhankelijke keuringsinstituut dat de kwaliteit van private opleidingen controleert. Daarnaast is de ISVW geaccrediteerd door Nederlandse Raad voor Training en Opleiding en door de Algemene Nederlandse Vereniging voor Wijsbegeerte. Veelal hebben de afzonderlijke opleidingen nog specifieke accreditaties. • De weekenden van de basisopleidingen zijn ook los te volgen. Als losse deelnemer van weekends kunt u niet deelnemen aan eventuele studiebegeleiding en ontvangt u ook geen certificaat voor de opleiding. • Upgraden naar een comfort kamer (met o.a. flatscreen en balkon) is, onder voorbehoud van beschikbaarheid van kamers, mogelijk tegen bijbetaling van € 17,50 per nacht. Indien u dit wenst, dit graag vermelden op het aanmeldformulier. • Alle opleidingen zijn geschikt voor mensen die filosofie in hun werk en leven willen toepassen en die willen genieten van een verblijf op het sfeervolle landgoed ISVW.

Michel Dijkstra

‘De cursus was erg boeiend, de docenten ontzettend goed, de omgeving en de accommodatie zijn zeker een tien waard. Kortom: alles klopte.’ Bron: CEDEO-kwaliteitsonderzoek 2012

BASISOPLEIDING FILOSOFIE EN LITERATUUR In september 2013 start de nieuwe Basisopleiding filosofie en literatuur. Op zes vrijdagavonden en zaterdagen onderzoeken we de verhouding tussen filosofie en literatuur. Hoofddocent Frank Meester (filosoof en literatuurwetenschapper) laat zien hoe filosofie en literatuur samenhangen. We kijken hoe de inhoudelijke thema’s in filosofie en literatuur worden belicht en hebben oog voor stijl en taalgebruik. Per weekend behandelen we een centraal thema. Zo spitten we het thema tijd uit. Het speelt onmiskenbaar een hoofdrol in Heideggers Zijn en tijd maar ook in Prousts Op zoek naar de verloren tijd. Maar wat zegt Augustinus over tijd in zijn Bekentenissen? En wat is de rol van tijd in Shakespeares Hamlet of Mulisch’ Ontdekking van de hemel?

BASISOPLEIDING ETHIEK In januari 2014 start de nieuwe Basisopleiding ethiek. Ethiek draait om de vraag: hoe moreel verantwoord te handelen? Vanaf de Griekse Oudheid hebben filosofen zich bezig gehouden met de zoektocht naar ethische richtlijnen voor menselijk gedrag. Het leidde tot verschillende ethische benaderingen. In deze nieuwe basisopleiding maakt u in vijf weekenden kennis met de belangrijkste stromingen binnen de ethiek. Zo is er aandacht voor Aristoteles’ eudaimonistische uitgangspunt (deugdenethiek), Kants deontologische benadering (plichtethiek), Mills utilitaristische standpunt (gevolgenethiek) en Levinas’ ethiek, waarin ‘de Ander’ centraal staat. Per weekend kijken we naar het begrippenkader van een ethische stroming en behandelen we de belangrijkste filosofen. Bovendien onderzoeken we aan de hand van casuïstiek de bruikbaarheid van de verschillende benaderingen. Deze basisopleiding is de ideale kennismaking met het vakgebied ethiek en is een goede vooropleiding voor de Beroepsopleiding Moreel Beraad.

OVERIGE OPLEIDINGEN Naast de bovenstaande nieuwe opleidingen starten in september weer enkele vertrouwde opleidingen, te weten: • Basisopleiding systematiek van de filosofie • Basisopleiding filosofie in de praktijk • Basisopleiding esthetica en kunstfilosofie • Beroepsopleiding tot filosofisch consulent • Beroepsopleiding tot sokratisch gespreksleider • Beroepsopleiding filosoferen met kinderen en jongeren • Beroepsopleiding visieontwikkeling • Beroepsopleiding moreel beraad Houd onze site (www.isvw.nl) in de gaten voor meer informatie of kom naar een van de open dagen.

7

8


LANDGOED

Dodeweg 8 3832 RD Leusden 033 465 07 00 [email protected] www.isvw.nl

ISVW.NL

Welkom op Landgoed ISVW Landgoed ISVW omvat zes hectare eigen bosgebied, aan de rand van Landgoed Den Treek en is vanaf de A28 met de auto in twee minuten bereikbaar. Er is een shuttle-service van NS-station Amersfoort naar het landgoed. Het conferentieoord ligt volop in het groen. De ISVW heeft een maatschappelijke missie: alle inkomsten uit het horecabedrijf komen volledig ten goede aan de filosofiebeoefening waarvoor de Internationale School voor Wijsbegeerte bijna 100 jaar geleden is opgericht. Complete accommodatie Landgoed ISVW biedt een complete accommodatie voor trainingen, bezinningsdagen, bijscholing en andere bijeenkomsten. Zowel het hoofdgebouw als het zalencentrum De Kuilen zijn ideaal om u met een groep in terug te trekken en ongestoord te werken. Er zijn 13 vergaderzalen in verschillende afmetingen, allen voorzien van flip-over, beamer en een conference-box. Het gebruik van draadloos internet is gratis. Uitstekende keuken Tijdens uw verblijf geniet u van onze uitstekende keuken. Behalve de ruim voorziene ontbijt- en lunchbuffetten, serveren wij onze gasten een dagelijks wisselend 3-gangenmenu bestaande uit dagverse producten.We besteden veel aandacht aan de ingredienten en de herkomst daarvan. Groenten en kruiden zijn merendeels biologisch.Vis is of verantwoordelijk gekweekt of lijngevangen. Gevogelte komt van kleinschalige pluimveehouderijen. Varkensvlees is Iberico uit Spanje of Livar uit Nederland. Beide scharrelvlees. Alle melkproducten zijn biologisch.

Kamers met balkon Het landgoed herbergt twee hotelgebouwen met in totaal 50 standaard- en 39 tweepersoons comfortkamers. Alle kamers zijn voorzien van bad of douche. In de comfortkamer geniet u daarnaast van een eigen balkon op het zuiden, veel daglicht dankzij de glazen schuifpui, een separaat toilet en een prachtig uitzicht op het bos. Ook zijn de comfortkamers voorzien van een flatscreen TV. In alle hotelkamers is draadloos internet beschikbaar.

Waar vrienden zijn, daar is rijkdom De ‘Vrienden van de ISVW’ steunen de Internationale School voor Wijsbegeerte bij het volbrengen van haar ideële taak: het organiseren van hoogwaardige filosofische cursussen voor een geïnteresseerd publiek. Als u ook de activiteiten van de ISVW wilt steunen en bevorderen, nodigen wij u graag uit lid te worden van de Vereniging van Vrienden. Uw voordeel: • U krijgt € 13,50 korting op de prijzen van meerdaagse cursussen. • U kunt zonder toeslag (€ 17,50) in ons nieuwe hotel verblijven (op basis van beschikbaarheid). • Gratis toegang tot de filosofiecafés. • U ontvangt de Vrienden nieuwsbrief en heeft toegang tot inspirerende ledenvergaderingen. • U kunt meedoen met de leesclubs die de Vrienden in het hele land organiseren. Zie www.isvw.nl. • Als Vriend kunt u met de Goldcard onbeperkt summerschools en reguliere cursussen volgen

Een schone en gezonde leefomgeving Onze vergader- en congreslocatie heeft de gouden Green Key, het hoogst haalbare duurzaamheidskeurmerk. Directeur Sarah Jenny:‘Een bedrijf met een Green Key keurmerk voert een verantwoord milieuzorg beleid en doet meer aan het milieu dan de wet en regelgeving van haar verlangt. Het beleid is consequent en overal in de organisatie toepasbaar. De milieuprestaties worden voortdurend verbeterd en er wordt getracht blijvend zuinig en bewust om te gaan met het milieu.’ Recreatie Landgoed ISVW is het startpunt van diverse fiets- en wandeltochten. In samenwerking met Treeker Treks biedt de ISVW fiets-events op en rond Den Treek aan als sportief, cultureel en/of culinair onderdeel van uw training of vergadering.Wilt u liever niet per fiets, dan kunnen we met Grondig een informatieve tocht per huifkar organiseren. Op tien minuten afstand bevindt zich het oude gezellige centrum van Amersfoort waar ook allerlei activiteiten te beleven zijn.

Het lidmaatschap van de Vereniging Vrienden kost € 35,- per jaar.

VERENIGING

VRIENDEN

Alle informatie is te vinden op www.landgoedisvw.nl

ISVW.NL INTERNATIONALE

De Filosofiebon Denkkapitaal verdubbelt als je het deelt t naar keuze cursus of evenemen te Te besteden aan een ale School Voor Wijsbegeer van de ISVW | Internation

Datum van afgifte

Bonnummer

Waarde [€]

vijfentwintig

De Filosofie bon

€

Denkkapitaa

Datum van afgifte

Uitgave & copyrights: Geldig tot 1 jaar na

Internationale School

Bonnummer | ISVW Voor Wijsbegeerte

datum van afgifte.

Waarde [€]

l verdubbelt

als je het deelt

Te besteden aan een cursus of evenement naar keuze van de ISVW | Internationale School Voor Wijsbegeerte

honderd

€

De Filosofie bon Geldig tot 1 jaar na datum

Denkkapitaa

Datum van afgifte

Uitgave & copyrights: Internationale

School Voor Wijsbegeerte

| ISVW

als je het deelt

Te besteden aan een cursus of evenement naar keuze van de ISVW | Internationale School Voor Wijsbegeerte

Bonnummer

Waarde [€]

l verdubbelt

van afgifte.

vijftig

€ Geldig tot 1 jaar na datum

Uitgave & copyrights: Internationale van afgifte.

School Voor Wijsbegeerte

| ISVW

Doe eens wat denkkapitaal cadeau! De filosofiebon is verkrijgbaar in waardes van € 25,-, € 50,- en € 100,- en te besteden voor een cursus of evenement van de ISVW naar keuze. Bestellen kan via het inschrijfformulier en de website.

Shuttle service Landgoed ISVW en Keurmerk Taxibedrijf Bestax biedt u de gelegenheid met een shuttle tussen Landgoed ISVW en station Amersfoort te reizen. Hoe werkt het? Via www.stationsshuttle.nl/ boekt u op voorhand uw rit van het station naar Landgoed ISVW. Ook de terugweg dient u op voorhand te boeken. De shuttle is beschikbaar van maandag tot en met zondag van 08.00-10.00 uur en van 16.00-19.00 uur, daarnaast op zondag van 13.00-14.00 uur tegen een tarief van € 6,00 per persoon, u kunt dit afrekenen bij de chauffeur (de kosten van een reguliere tax bedragen € 14,00 per rit). U vindt de shuttle bij de stationsuitgang aan de Barchman Wuytierslaan.

Colofon


Inschrijfformulier cursussen en opleidingen

ISVW.NL

De Filosofiebon

Ik geef me op voor:

Arrangement 1 Arrangement 2

Arrangement 1 Arrangement 2

Naam

Voorletter(s)

m

v

Adres Postcode

Plaats

Geboortedatum

Telefoonnummer

Email

Ik reserveer graag een comfort hotelkamer, toeslag € 17,50 per nacht Dieetwensen: Ik ben lid van de Vrienden van de ISVW Ik krijg korting via een andere organisatie, namelijk: Ik bestel de volgende Filosofiebonnen:

Uitgave: Internationale school voor wijsbegeerte | ISVW Dodeweg 8, 3832 RD Leusden. Vormgeving: Henk Droog | Dvada Platland Druk: Dijkman Offset Leusden 2012 © ISVW

Ik machtig de Internationale School voor Wijsbegeerte eenmalig het totaalbedrag van mijn giro/bankrekening af te schrijven.

Deze krant is gedrukt op FSC papier en geseald in Biofolie, gemaakt van o.a. maiszetmeel, 100% afbreekbaar en CO2 neutraal.

Stuur de ingevulde bon in een ongefrankeerde envelop naar: ISVW, Antwoordnummer 1048, 3800 WB Amersfoort. Of reserveer online via www.isvw.nl

Bankrekeningnummer

Datum

Handtekening

VJK1212

Voorjaarsprogramma Summerschools Basis- en beroepsopleidingen. Het verblijf: Landgoed ISVW. Wegwijs in de filosofie

Recommend Documents