Voorbeelden verbinding zuivelindustrie met onderwijs
© oktober 2013, www.zuivelwerkt.nl – Voorbeelden verbinding zuivelindustrie met onderwijs
-1-
Intro In 2011 en 2013 is in het Programma Arbeidsmarkt & Opleiding Zuivelindustrie binnen het project “Personeel en Opleidingsplan” bij de zuivelindustrie in Nederland het personeelsbestand geïnventariseerd, toegespitst op de operationele functies. Dit onderzoek leverde een totaalbeeld voor 1 de Nederlandse zuivelindustrie op en schetste bovendien de ontwikkeling voor periode tot 2023. De resultaten waren alarmerend. Het personeelsbestand in de zuivelindustrie blijkt gemiddeld relatief oud en de verwachte uitstroom door pensionering tot 2023 bedraagt daardoor niet minder dan 20%. In de scan van 2011 zijn we uitgegaan van 3% reguliere uitstroom, in de scan van 2013 2%, we hebben dan bijna 50% uitstroom in 2023. In specifieke functiecategorieën bleken de verwachte tekorten tussen de 30% en 40% (onder andere technisch personeel, verpakkingsoperators en logistiek medewerkers). De praktijk van de afgelopen jaren is dat te weinig jongeren kiezen voor de technische opleidingen die opleiden tot het soort functies die nodig zijn om deze toekomstige vacatures te vervullen. Hochwald te Bolsward en FrieslandCampina DMV te Veghel delen op Zuivel Werkt! hun initiatieven om jongeren kennis te laten maken met werken in de zuivelindustrie. Op Zuivel Werkt! staat ook een overzicht van scholen die bij u als werkgever in de zuivelindustrie in de buurt zitten. Geïnspireerd geraakt door onderstaande initiatieven? Ga ook de verbinding aan! Heeft u voorbeelden van verbinding tussen uw bedrijf en het onderwijs en wilt u dit met Zuivel Werkt delen? Neem dan contact op en wij voegen het graag toe.
Contact De zuivelindustrie heeft een scholingsconsulent aangesteld die zich richt op de arbeidsmarkt en opleiding in de zuivelindustrie. Neem voor meer informatie contact op: Henry van Elteren scholingsconsulent zuivelindustrie 06-51426679
[email protected]
Volg ons Naast de website www.zuivelwerkt.nl kunt u ons ook volgen op facebook en twitter.
Zuivel Werkt
@zuivelwerkt
1
www.zuivelwerkt.nl, bij publicaties
© oktober 2013, www.zuivelwerkt.nl – Voorbeelden verbinding zuivelindustrie met onderwijs
-2-
Hochwald draagt steentje bij aan arbeidsmarkt van de toekomst Al geruime tijd draagt Hochwald haar steentje bij om ook in de toekomst goed opgeleid personeel te kunnen werven. Sinds jaar en dag gebeurde dit door het beschikbaar stellen van stageplaatsen op het gebied van laboratorium, foodprocessing, productie en techniek. De laatste jaren worden we steeds vaker gevraagd door scholen en opleidingen om hier een kijkje te mogen nemen. Vanwege het gedeelde belang dat we hierin erkennen openen we graag onze bedrijfsdeuren voor de - mogelijke - werknemers van de toekomst. Daarnaast neemt Hochwald deel aan de regionale technetkring, een initiatief van Platform Beta Techniek en TechniekTalent.nu wat streeft naar regionale afstemming tussen technische vmbo/mbo opleidingen en technische bedrijven. Ook heeft Hochwald meegewerkt aan de totstandkoming van de Zuivelacademie. Vermeldenswaard is nog onze jaarlijkse deelname aan twee open dagen die beogen de jeugd te interesseren voor techniek in het algemeen en - onze insteek - voedingsindustrie in het bijzonder; Technics4U en 'Girlsday'. Deze dagen vallen zeer in de smaak bij zowel de kinderen, hun begeleiders alsook onze eigen medewerkers die deze dag meehelpen.
Technics4U Technics4U is een uitdagend techniekprogramma voor de groepen 7 van de lokale basisscholen, uitgevoerd in samenwerking met lokale technische bedrijven en ROC's met als doel de kinderen te laten zien wat werken in de techniek tegenwoordig niet meer 'vies en zwaar' werk is, maar vooral hightech, uitdagend en goed betaald. Het evenement is zeer strak georganiseerd en de kinderen worden uitgedaagd om al hun technische vaardigheden in te zetten. Met een speciaal voor dit evenement gemaakte film krijgen de scholieren op school een unieke inkijk in de wereld van de techniek. Ze zien onder andere hoe de wereldberoemde achtbaan Goliath in Walibi werkt, hoe een Rally Team hun razendsnelle auto onderhoudt en voorbereidt op de race en wat er allemaal bij één “pull” komt kijken bij de Tractor Pulling (trekkertrek) in de zwaarste tractor categorie. De volgende dag bezoeken de leerlingen een viertal bedrijven waar ze een rondleiding en demonstraties krijgen. Na afloop van elk bedrijfsbezoek ontvangen de leerlingen een stukje gereedschap voor in hun koffertje. Ouders, broertjes en zusjes zijn ook van harte welkom bij dit bedrijfsbezoek, zodat ook zij zien dat techniek tegenwoordig geen “vieze-handen-werk” meer is, maar een goed betaalde baan waar veel high-tech bij komt kijken.
Girlsday 'Girlsday' is een initiatief van VHTO, hét expertisebureau in Nederland op het gebied van meisjes/vrouwen en bètawetenschap, techniek en ICT. Het doel van VHTO is de participatie van meisjes en vrouwen aan bètawetenschap, techniek en ICT in Nederland te vergroten. Het wordt steeds duidelijker dat de ondervertegenwoordiging van meisjes en vrouwen bij bèta, techniek en ICT niet wordt veroorzaakt doordat zij minder aanleg hebben voor deze vakken, maar vooral het gevolg is van beïnvloeding door de omgeving, zoals ouders, docenten, decanen. Eén van de manieren om hieraan tegenwicht te bieden is de jaarlijkse Girlsday, een open dag bij technische bedrijven, met als doelgroep de meisjes in groepen 7 en 8 van het basisonderwijs en groepen 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Tijdens het bezoek aan Hochwald krijgen de jongedames een rondleiding, kunnen ze aan de slag met technische opstellingen en komen ze - zo mogelijk - in contact met vrouwen in technische beroepen.
© oktober 2013, www.zuivelwerkt.nl – Voorbeelden verbinding zuivelindustrie met onderwijs
-3-
.
Eén van de groepen bij Technics4U; geboeid en muisstil luistert de jeugd naar het verhaal van onze chef TD.
Landelijke initiatieven http://www.techniekevenementen.nl/ http://www.femmetech.nu/ http://www.girlsday.nl/
Meer weten? Gerard Rasing, Hoofd P&O, Hochwald Foods Nederland b.v. e-mail:
[email protected] telefoon: 051-5578805
© oktober 2013, www.zuivelwerkt.nl – Voorbeelden verbinding zuivelindustrie met onderwijs
-4-
Stichting Food & Feed, ROC De Leijgraaf, FrieslandCampina DMV Veghel en Mars Nederland gaan de samenwerking aan
Klas 2013 - 2014 BOL-lers ROC De Leijgraaf allround foodoperator
Initiatief De laatste jaren zijn er bij de ROC's nauwelijks mensen ingestroomd voor de opleiding tot procesoperator. Daarom heeft de Stichting Food & Feed het initiatief genomen tot het opzetten van een nieuwe opleiding op ROC De Leijgraaf. Mars en FrieslandCampina DMV Veghel zijn vanuit het bedrijfsleven trekkers van dit project, dat ook een spin-off naar andere bedrijven moet opleveren. De bedrijven richten de opleiding mee in en geven ook gastcolleges.
Achtergrond Jongeren tonen de laatste jaren weinig interesse voor het werken in een foodproductiebedrijf. 'Dat wordt ten onrechte nog vaak gezien als zwaar, onaangenaam en laaggeschoold,' zegt Hans de Graaf, HR manager van FrieslandCampina DMV. 'Terwijl je in werkelijkheid in een dynamische high tech omgeving werkt, waarbij je vanachter het beeldscherm in de centrale regelkamer het hele proces aanstuurt. Het helpt ons ook niet bepaald dat het beroepsonderwijs jongeren lokt met fancy opleidingen waar straks geen werk in is te vinden. Technische beroepen, daar is vraag naar, door de uitstroom van ouderen, maar ook door groei in de sector. Dat moeten we promoten.'
Doel Het gezamenlijke project van de Veghelse partijen moet voorkomen dat er de komende jaren een tekort ontstaat aan procesoperators, want naar verwachting gaat bij de foodbedrijven binnen tien jaar zo'n 25 - 30% van de medewerkers met pensioen.
© oktober 2013, www.zuivelwerkt.nl – Voorbeelden verbinding zuivelindustrie met onderwijs
-5-
Aanpak De Graaf: 'We hebben hier o.a. via de sociale media (we vroegen ook onze medewerkers de open dag op fb en twitter te delen) de nodige publiciteit aan gegeven en ons nadrukkelijk gepresenteerd op de open dagen van het ROC. Daar kregen we buitengewoon veel respons op. De randvoorwaarden spelen daarin natuurlijk ook een rol: je gaat een mooie driejarige opleiding doen, stage lopen bij zowel FrieslandCampina DMV als bij Mars, we betalen je boeken en je schoolgeld en als je je diploma haalt, krijg je ook nog een baangarantie bij een van de twee bedrijven. Dat heeft wel wat losgemaakt. We hadden zo veel aanmeldingen dat we zelfs leerlingen konden selecteren!'
Resultaat Tientallen jongeren reageerden positief op dat aanbod van FrieslandCampina DMV, Mars en ROC de Leijgraaf in Veghel. In september 2013 startte de eerste klas (alleen jongens) Allround Foodoperator met 20 leerlingen op MBO-3 niveau. Daarnaast start er ook nog een klas met 20 leerlingen die niet meedoen aan dit initiatief.
Initiatief in de pers Er is al heel wat geschreven over dit initiatief. Bekijk hierna de publicaties.
Meer weten? Hans de Graaf, HR Manager FrieslandCampina DMV, Nutrifeed e-mail:
[email protected] telefoon: 0413-372575
© oktober 2013, www.zuivelwerkt.nl – Voorbeelden verbinding zuivelindustrie met onderwijs
-6-
Food, Feed en Agro
procesoperator inhoudt. Ze kregen extra informatie over de opleiding en de bedrijven. En ze hoorden uit eerste hand praktijkverhalen van hun eventuele toekomstige collega’s. Die lieten weten te hopen dat de studenten ook echt voor een technisch vak in de Food & Feed gaan kiezen. Unieke samenwerking De samenwerking tussen Food & Feed Noordoost-brabant en ROC de Leijgraaf voor de opleiding Foodoperator is uniek in de regio, maar ook voor de rest van Nederland. Andere regionale Foodbedrijven als Agrifirm, Vetipak en Peka Kroef hebben al belangstelling getoond.
Samenwerking Food & Feed en ROC de Leijgraaf
Nieuwe impulsen voor technisch personeel De zekerheid van een baan, geen lesgeld en een vergoeding voor leermiddelen. Drie unieke voordelen van de nieuwe mbo-opleiding Foodoperator, opgezet door Food & Feed Noordoost-Brabant in samenwerking met ROC de Leijgraaf. Een initiatief van Mars Nederland en FrieslandCampina DMV om jongeren geïnteresseerd te krijgen voor technische beroepen in de sector. Met succes, zo laten de eerste resultaten zien. In Food & Feed Noordoost-Brabant werken zo’n 30 bedrijven en instellingen samen om personeel voor de sector te behouden en nieuwe mensen te werven. Door de vergrijzing en het tekort aan goed opgeleide vakmensen krijgt de sector de komende jaren te kampen met een fors gebrek aan technisch personeel. Er gaat vooral een groot tekort komen aan (proces)operators. “De behoefte aan technisch geschoold 46
personeel betekent een uitdaging die nu aangepakt moet worden voor de toekomst”, aldus Jos van Asten, programmamanager van Food & Feed Noordoost-Brabant. Prima toekomst Vandaar dat de bestaande 3-jarige bolopleiding Procestechniek van ROC de Leijgraaf in een nieuw jasje is gestoken, toegesneden op de voedingsmiddelen- en
diervoederindustrie. De niveau 3-opleiding is extra aantrekkelijk gemaakt omdat Mars Nederland en FrieslandCampina DMV het lesgeld en de leermiddelen betalen, en door de garantie van een baan na voltooiing van de studie. Food & Feed Noordoost-Brabant en ROC de Leijgraaf maken zich sterk om (potentiële) studenten duidelijk te maken wat je met de opleiding Foodoperator kunt bereiken. Jongeren hebben hier geen goed beeld van, terwijl juist deze sector een goede toekomst kan bieden. Media-aandacht Op 1 februari is het initiatief voor de nieuwe opleiding gepresenteerd tijdens
succesvol
de Open Dag van ROC de Leijgraaf. Dat leverde direct al 40 geïnteresseerden op. Ter vergelijking: de afgelopen drie schooljaren was er geen enkele nieuwe leerling voor de opleiding Procestechniek. Op 14 maart organiseerden Mars Nederland en FrieslandCampina DMV een informatieavond voor leerlingen en hun ouders, die druk bezocht werd. De avond kreeg ook ruim aandacht van de media, met onder andere een reportage op Omroep Brabant onder de titel ‘Chocoladefabriek zoekt nieuwe Willy Wonka’s’. De aankomende studenten konden bij Mars en FrieslandCampina DMV met eigen ogen zien wat het werk van een
‘Leerlingen wordt een baangarantie geboden’ Op maat Groot voordeel van de samenwerking is dat de opleiding op maat kan worden samengesteld. De algemene theorie- en praktijklessen volgen de studenten bij ROC de Leijgraaf, vanuit de bedrijven worden gastcolleges gegeven en stageplekken aangeboden. De Leijgraaf stelt het lesmateriaal samen, levert de docenten en de leslocatie in praktijkleercentrum de X-factory in Veghel. De nieuwe opleiding Foodoperator gaat in september 2013 van start. Er zijn nog plaatsen beschikbaar. Ieders belang Volgens Jos van Asten, programmamanager Food & Feed Noordoost-Brabant, zijn de acties die momenteel ondernomen worden in het belang van alle doelgroepen. “Leerlingen wordt een baangarantie aangeboden en dus zekerheid. Voor de regio levert het behoud van werkgelegenheid en nieuwe instroom op. En de bedrijven zelf kunnen beschikken over goed opgeleid personeel, afgestemd op hun situatie.”
Jos van Asten, programmamanager Food & Feed Noordoost-Brabant: ‘In een tijd waarin werk geen vanzelfsprekendheid is en grote stabiele bedrijven als Mars en FrieslandCampina DMV hun nek uitsteken om de werknemers van de toekomst te werven, merk je aan alles en iedereen dat een dergelijk initiatief gewaardeerd wordt. Niet alleen door de betrokkenen vanuit de bedrijven en onderwijsinstelling, maar zeker ook door jongeren, hun ouders en werknemers van de deelnemende bedrijven. Dit maakt energie los die voor de hele sector en regio kansen biedt en voordelen oplevert.’ Bert-Jan van den Heuvel, Project Leader Supply bij Mars Nederland: ‘Door de opleiding tot Foodoperator nieuw leven in te blazen hebben wij samen met onze partners veel jongeren weten te interesseren voor een succesvolle toekomst, waarin ze de kans krijgen om in de modernste fabrieken en met de meest geavanceerde processen aan de slag te gaan met wereldmerken als Mars, Snickers en Twix. En dit alles in de plezierige werkomgeving van een familiebedrijf, waarin eigen verantwoordelijkheid en aandacht voor persoonlijke groei heel belangrijk zijn. Aan de gezichten van de jongens te zien die de rondleidingen hebben bezocht, hebben zij net zoveel zin als wij om dit traject in te gaan.’ Hans de Graaf, HR Manager FrieslandCampina DMV: ‘De grote belangstelling voor de opleiding Foodoperator heeft ons positief verrast. Kennelijk hebben we met onze gezamenlijke aanpak de doelgroep weten te bereiken. De randvoorwaarden zijn met de financiële vergoedingen voor de opleiding natuurlijk uitstekend. Toch hoop je dat jonge mensen vooral kiezen voor deze opleiding omdat ze gaan werken in een dynamische omgeving met complexe processen en voldoende doorgroeimogelijkheden. Tijdens de rondleiding hebben we geprobeerd dat beeld goed neer te zetten. Uit reacties en vragen die we hebben ontvangen, hebben we de indruk dat we daarin zijn geslaagd.’ april 2013
47