Voor levensmiddelen geschikte gassen: Protadur

Voor levensmiddelen geschikte gassen: Protadur®.

Protadur®: het gasmerk voor levensmiddelen.

Aan de introductie van Protadur® ging inten­ sief overleg vooraf. Het resultaat is een totaalcon­ cept dat onze klanten veel zekerheden biedt.

Een goed teken: onze kernwaarden ‚wakker‘,

„Levensmiddel: alle stoffen of producten, ­ (ge­deeltelijk) verwerkt, of onverwerkt, die be­stemd zijn om door de mens te worden gecon­ sumeerd of waarvan redelijkerwijs kan worden verwacht dat zij door de mens worden gecon­ sumeerd. Daarbij inbegrepen is elke stof die opzettelijk tijdens de vervaardiging, be­reiding en behandeling aan het levensmiddel wordt toegevoegd.“

Deze ietwat omslachtige zinnen zijn ­ hoewel afgekort, afkomstig uit de verordening 178/2002/EG en zijn ook van toepassing op gassen. Gassen worden namelijk beschouwd als levensmiddelenadditieven wanneer ze in contact komen met het levensmiddel. Hierdoor zijn levensmiddelengassen onder­worpen aan veel regels, die enerzijds door wetten en verordeningen en anderzijds door branchespecifieke voorschriften gekenmerkt worden. Consequent in ieder opzicht. Met het merk Protadur® heeft Westfalen een product- en systeemlijn ontwikkeld, die in het bijzonder voor de levensmiddelenindustrie grote zekerheden biedt: de gassen van de Protadur®lijn voldoen wat toelating, specificatie en productie betreft aan alle bindende EU-verordeningen inzake levensmiddelen. Bovendien voldoen Protadur®-gassen aan de verdergaande branchespecifieke regels (bijvoorbeeld EIGA/ISBT). De gehele Protadur®-lijn omvat bovendien de uitrusting voor de fysieke distributie. Dat wil zeggen dat gascilinders, afsluiters, tankwagens, opslagtanks, meet-, stuur- en regeleenheden zeer zorgvuldig gecontroleerd en behandeld worden voordat ze worden goedgekeurd en gebruikt. Deze consequente werkwijze biedt naast algemene rechtszekerheid voor de gebruiker een ander doorslaggevend voordeel: Protadur®levensmiddelengassen zijn van productie tot en met de aflevering bij de gebruiker, goed beschermd tegen contaminatie. ISO 22000, HACCP en traceerbaarheid verplicht. De Protadur®-lijn is onderworpen aan een HACCP-programma dat deel uit maakt van onze ISO 22000 certificering. Voorafgaand aan de introductie op de markt werd na een intensieve risicoanalyse een fijnmazig netwerk van con­trolepunten gedefinieerd. Hiervan is de hoge standaard afgeleid die Westfalen voorschrijft voor producten, procescomponenten, verpakkingen transport. In dit kader is ook de volledige traceerbaarheid van de Protadur®-levensmiddelengassen, overeenkomstig de geldende richtlijnen, te allen tijde gegarandeerd.

‚vitaal‘ en ‚betrokken‘ verenigen zich onder het logo van Westfalen. Ervaar zelf eens wat hierachter schuilgaat!

2

Toegepaste kwaliteit. De gassen van de Protadur®-lijn, in pure vorm of als zorgvuldig geproduceerd mengsel, dekken alle toepassingen in de levensmiddelenindustrie.

Hiertoe worden gerekend het vriezen, harden en verpakken, carboniseren en voorspannen, dehy­ drateren en opschuimen evenals het sturen van de rijpingsprocessen van groenten en fruit. Hiermee bieden de ‚onzichtbare helpers‘ belangrijke ondersteuning in talrijke branches. Protadur®-levensmiddelengassen worden onder andere gebruikt bij de productie of verdere verwerking van:

Alles volgens de wet. De richtlijnen en wetten betreffende levens­ middelen en levensmiddelenadditieven zijn uitge­ breid en ingewikkeld. Protadur® voldoet aan alle relevante regels: Toelating - Conform Richtlijn 95/2/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende levens­ middelenadditieven met uitzondering van kleurstoffen en zoetstoffen (d.d. 20 februari 1995), gewijzigd bij Richtlijn 2001/5/EG (12 februari 2001).

Links: Voordat er vanuit een centrale keuken maaltijden geserveerd kunnen worden, hebben talrijke

Specificatie - Conform Richtlijn 96/77/EG tot vaststelling van specifieke zuiverheideisen voor levensmiddelenadditieven met uitzondering van kleurstoffen en zoetstoffen (d.d. 2 december 1996), gewijzigd bij Richtlijn 2000/63/EG (5 oktober 2000) en Richtlijn 2002/82/EG (15 oktober 2002). - Indien noodzakelijk met branchespecifieke aanvullingen, bijvoorbeeld EIGA/ISBT.

- vleeswaren en worst - zuivelproducten en ijs - snoepgoed - oliën en vetten - bakkerij- en graanproducten - bier en frisdranken - kant-en-klaar- en convenienceproducten - groenten en fruit - vis en zeevruchten - delicatessen. De Protadur®-lijn is ook uitermate geschikt voor biologische en andere natuurlijke producten. Protadur®: merk voor merken. De merknaam Protadur® komt uit het Latijn: protegere (beschermen) en durabilis (duurzaam) smelten in dit begrip samen tot ‚duurzame bescherming‘. Dit is nou precies wat de levens­ middelengassen van Westfalen kenmerkt. Ze beschermen hoogwaardige producten tegen ongewenste invloeden en behoeden de gebruiker en zijn klanten voor onaangename verrassingen. Daarom kiezen veel fabrikanten van merkartikelen voor Protadur®.

Productie - Conform Verordening 178/2002/EG van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van de algemene beginselen en voorschrif­ ten van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van proce­ dures voor voedselveiligheidsaangelegenheden (d.d. 28 januari 2002). - Protadur® levensmiddelengassen bevatten geen genetisch gemodificeerde organismen in de zin van Verordening (EG) nr. 1829/2003 en Verordening (EG) nr. 1830/2003, geen allergenen in de zin van Richtlijn 2003/89/EG en geen ingrediënten die overeenkomstig de Richtlijnen 2000/13/EG en 2006/146/EG op de etikettering van levensmiddelen moeten worden vermeld

levensmiddelenprodu­ centen veel werk verricht. Steeds vaker ook met behulp van Protadur®.

Kwaliteit in volle omvang.

Melding van productie-inrichtingen - Conform Verordening (EG) nr. 852/2004 van het Europees Parlement en de Raad zijn de bevoegde autoriteiten op de hoogte gesteld van alle Westfalen productie-inrichtingen. ISO 22000 gecertificeerd - Protadur® levensmiddelengassen voldoen aan de ISO 22000:2005 norm. Een onderdeel hiervan is HACCP.

3

Protadur®: volledig doordacht. Levensmiddelen zijn bederfelijke producten, iedere contaminatie kan verstrekkende gevolgen hebben. De producent is altijd zelf verant­ woordelijk voor het eindproduct. Voor de te gebruiken gassen biedt Westfalen met het merk Protadur® een volledig doordacht assortiment dat onaangename verrassingen voorkomt.

Zuiver ingedeeld: de toeleveringsketen. Westfalen beheert een separaat cilinderpark voor Protadur®-levensmiddelengassen. De cilinders in dit park worden onderworpen aan zorg­ vuldige controles. Voordat een cilinder voor het eerst wordt gevuld, vindt de zogenaamde neu­ tralisatie plaats: het verwarmen in combinatie met spoelingen bij een wisselende druk, sluit

Een klasse apart: Protadur®-gassen. Voor gassen van de Protadur®-lijn gelden bijzondere maatstaven: productie, analyse, vulling, opslag, transport en levering, alle processen zijn nauwkeurig vastgelegd en worden in het kader van ons HACCP-programma en ISO 22000 certificaat continu bewaakt. Hiertoe behoren ook micro­ biologische onder­ zoeken. Productie en vulling vinden plaats in gescheiden cycli, gescheiden van andere gassen, in speciaal uitgeruste vulplants van Westfalen.

contaminatie door vochtigheid of ongewenste luchtbestanddelen uit. Verontreinigingen van buitenaf kunnen niet in de cilinder binnen­ dringen omdat deze zijn uitgerust met verchroomde restdruk-afsluiters. Voor alle tankwagens die diepgekoelde vloeibaar gemaakte Protadur®-gassen trans­ porteren, is aparte vrijgave vereist die regelmatig opnieuw verleend moet worden. Zonder officiële goedkeuring van voertuig en chauffeur wordt er niet geladen, de hiervoor noodzakelijke controles worden bij elke lading uitgevoerd. Stationaire tanks, voorzover ze eigendom van Westfalen zijn, worden gevalideerd nadat ze voor het eerst met Protadur® zijn gevuld. Dat wil zeggen dat de tank pas definitief wordt vrijgegeven, wanneer het resultaat van de ana­ lyse, van een eerder uit de tank genomen monster, in orde is. De onbeperkte geschiktheid wordt aangegeven door een duidelijk zichtbaar aan­gebracht Protadur® kenmerk. Desgewenst kan de tank door ons periodiek gecontroleerd worden. Overigens gebruiken wij doorgaans tanks van nikkelarm materiaal om mogelijk allergische reacties te voorkomen.

Protadur®-gassen wor­ den bij het vullen strikt gescheiden van andere gassen. Hiervoor bestaat ook een eigen cilinderpark.

Desgewenst bevestigen wij bij iedere levering de inachtneming van de ­productspecificatie of documenteren de gegevens op basis van een individuele chargeanalyse.

4

Wij kunnen tevens beoordelen of tanks van klanten geschikt zijn voor het gebruik van Protadur®-gassen. Opslagtanks in de vulplants van Westfalen worden door een onafhankelijke instantie regelmatig getest op hun Protadur®-conformiteit. Aangevuld met eigen analyses, die voortdurend worden uitgevoerd, staat deze systematiek garant voor een absoluut ‚zuiver‘ voorraad­beheer. De verantwoordelijkheid van Westfalen eindigt altijd bij de zogenaamde leveringsgrens: tot en met de overdracht van de Protadur®-gassen, in de opslag- en verdeelsystemen van de klant, garanderen wij een perfecte kwaliteit van het product.

Gecertificeerde kwaliteit. Wanneer u voor Protadur® kiest, weet u zeker dat alle geldende wetten zijn nageleefd. Optioneel bevestigen wij dit graag met aparte certificaten per levering:

Tankopstellingen wor­ den pas vrijgegeven voor Protadur® als het resultaat van de analyse

- Het productiecertificaat (conform EN 10204, 2.1) bevestigt dat de productspecificatie in acht is genomen.

in orde is, vervolgens worden ze overeenkomstig gewaarmerkt.

Verplichting voor derden: Westfalen-kwaliteit! Het Protadur®-merkconcept stelt ook eisen aan partners: onze leveranciers hebben zich verplicht tot het naleven van onze richtlijnen en worden hierop beoordeeld. Er zijn geen compro­ missen; alle componenten voldoen aan de voor Protadur® vastgelegde criteria. Dit waarborgt de integriteit van het systeem. Altijd in beeld: tracering. De oorsprong en het verloop van iedere levering van Protadur®-gassen worden systematisch geregistreerd. De traceerbaarheid is ongeacht de leveringsvorm altijd gegarandeerd. Hiermee voldoet Protadur® aan een van de belangrijkste eisen uit de richtlijn 178/2002/EG en naar de ISO 22000 standaard.

- Aan het productierapport 2.2, specifieke keuring (conform EN 10204, 2.2), ligt een individuele chargeanalyse ten grondslag.

Het vulwerk van Westfalen in Heteren staat tot uw dienst! Hier worden de Protadur®-gassen gepro­ duceerd die voldoen aan alle strenge eisen conform ISO 22000.

5

Protadur®: gassen à la carte. Versheid, natuurlijkheid en houdbaarheid ener­ zijds, eenvoudige, snelle bereiding en verwerking anderzijds: de gassen van de Protadur®-lijn benadrukken en bewaren op natuurlijke wijze de kwaliteit van levensmiddelen en vergemakkelijken en verkorten tegelijkertijd de arbeidsprocessen. Een dozijn perfectie, een gros ideeën. Twaalf zuivere gassen en gasmengsels vormen de kern van de Protadur®-lijn. Dit assortiment bevat voor alle gangbare toepassingsgebieden

het passende levensmiddelengas. Bovendien realiseren wij onder het merk Protadur® ook uw speciale wensen, bijvoorbeeld speciale mengver­ houdingen. In combinatie met uitgebreide leveringsmo­ gelijkheden en creativiteit ten aanzien van het gebruik, creëert Protadur® ideale oplossingen voor alle toepassingsgebieden in de levens­ middelenbranche.

In een oogopslag: gassen van de Protadur®-lijn. Product Protadur® E 290

Bestanddelen Kooldioxide (CO2)

Protadur® E 938 Protadur® E 939 Protadur® E 941

Argon (Ar) Helium (He) Stikstof (N2)

Protadur® E 942 Protadur® E 948

Distikstofmonoxide (N2O) Zuurstof (O2)

Belangrijkste toepassingen - Vriezen - Verpakken - Carboniseren - Voorspannen - Verpakken - Verpakken - Vriezen - Verpakken - Aanharden - Cutteren - Stabiliseren - Opschuimen - Verpakken - Opschuimen - Dehydrateren - Verpakken

Waterstof (H2) 20 % Protadur® E 290 (CO2) 80 % Protadur® E 941 (N2) - Verpakken Protadur® C 30 30 % Protadur® E 290 (CO2) 70 % Protadur® E 941 (N2) - Verpakken Protadur® C 50 50 % Protadur® E 290 (CO2) 50 % Protadur® E 941 (N2) - Verpakken Protadur® O 70 C 30 70 % Protadur® E 948 (O2) 30 % Protadur® E 290 (CO2) - Sturen van Protadur® Etheen 4 4 % Etheen (C2H4) 96 % Protadur® E 941 (N2) rijpingsprocessen Wij produceren ook Protadur®-mengsels die op uw wensen zijn afgestemd. Protadur® E 949 Protadur® C 20

Zorgvuldigheid tot in het kleinste detail garandeert dat aan de hoogste eisen wordt voldaan.

6

Veelzijdig karakter: Protadur® E 290. Protadur® E 290 (kooldioxide) is dankzij zijn eigenschappen één van de meest veelzijdige gassen voor de productie van levensmiddelen: het is kleur- en reukloos, neutraal van smaak, oxidatieremmend en voedingsfysiologisch veilig. Kooldioxide wordt industrieel of uit natuurlijke bronnen gewonnen. Wanneer kooldioxide met water in aanraking komt, ontstaat er koolzuur (H2CO3). Protadur® E 290 werkt bacterio- en fungista­ tisch, het remt dus de groei van bacteriën en schimmels. Bij een normale omgevingsdruk en een temperatuur van -78,5 °C wordt Protadur® E 290 vast en gaat het over in CO2-sneeuw (droogijs). Om dit effect in gascilinders of in de tank te voor­komen, wordt Protadur® E 290 vloeibaar geleverd bij een minimumdruk van 15 bar. Protadur® E 290 wordt, als zuivere stof of bestanddeel van een mengsel, vooral gebruikt voor het verpakken onder een beschermende atmosfeer en het cryogeen vriezen. Bovendien is Protadur® E 290 een additief dat voor prik in koolzuurhoudende dranken zorgt (door de zogenaamde carbonisatie). In de brouwerijen wordt het gas gebruikt voor het voorspannen: een lichte overdruk in flessen en vaten maakt het schuimvrij vullen mogelijk.

Protadur® arriveert: ontwerp en installatie van distributiesystemen zijn onderdeel van het Protadur®-merkconcept.

Spannend: Protadur® ­ E 290 brengt bij het zogenaamde ’voorspan­ nen’ onder andere bier­ flessen op de vereiste druk voor het schuimvrij vullen.

De edelen: Protadur® E 938 en E 939. De edelgassen Protadur® E 938 (argon) en Protadur® E 939 (helium) bieden bescherming tegen microbiële en oxidatieve productverande­ ringen. Deze gassen worden daarom gebruikt om de normale omgevingslucht uit product­verpakkingen te verdringen. Met name voor het waarborgen van de kwaliteit van melkproducten en zeer bederfelijke aroma‘s zijn Protadur® E 938 en Protadur® E 939 de perfecte keuze. Argon, dat voor ongeveer 0,9 procent in de omgevingslucht aanwezig is, wordt door Westfalen in krachtige luchtsplitsingsinstallaties geproduceerd. Helium wordt gewonnen uit aardgas.

Carbonisatie van mineraalwater: Protadur® E 290 (CO2) gaat bij aanraking met water over in koolzuur (H2CO3). Dit proces vindt plaats in de carboniseermachine (links op de afbeelding) voo­ rafgaand aan het vullen van de flessen.

7

Uit de lucht gegrepen: Protadur® E 941. Met een aandeel van circa 78 procent is stikstof het hoofdbestanddeel van lucht. Evenals argon wordt stikstof door middel van cryogene luchtsplitsing geproduceerd. De jaarproductie van Westfalen bedraagt meer dan 150 miljoen kubieke meter.

gebruikt bij het aanharden zodat machines beter kunnen snijden en om bij het cutteren een gelijkmatige temperatuur te verkrijgen. In de drankenindustrie wordt Protadur® E 941 tevens toegepast voor het stabiliseren van de druk in PET-flessen: dit maakt het vullen eenvoudiger en zorgt voor een ‘stevige‘ grip.

Onder de naam Protadur® E 941 is dit gas in de levensmiddelenindustrie net zo flexibel toepasbaar als kooldioxide: het is neutraal van smaak, kleur- en reukloos, reactieremmend, niet brandbaar en voedingsfysiologisch veilig. Stikstof, als hoofdbestanddeel van gasmengsels samen met Protadur® E 290, wordt gebruikt voor het verpakken onder een beschermende atmosfeer. Protadur® E 941 is dankzij zijn snelle koelende werking ook uitermate geschikt voor het cryogeen koelen en vriezen. In de vleesver­ werkende industrie wordt stikstof bovendien

Voor het opschuimen: Protadur® E 942. Protadur® E 942 (distikstofmonoxide, ook wel lachgas genoemd) is een in water oplosbare en onder hoge druk zelfs in vet oplosbare ver­ binding van stikstof en zuurstof. Het is kleurloos, heeft een aangename, licht zoetige smaak en wordt vaak als drijfgas gebruikt. Bijvoorbeeld voor kant-en-klare slagroom, hierbij schuimt Protadur® E 942 het product gericht op, of genereert het de gewenste romige substantie.

Met behulp van een speciaal doseersysteem wordt Protadur® E 941 gebruikt om PET-flessen stevig te maken. Positief neveneffect: de stikstof verdringt tegelijkertijd de zuurstof uit het bovenstuk van de fles.

Bij het cutteren in de vleesverwerkende industrie zorgt de gecontroleerde toevoer van diepgekoelde vloeibaar gemaakte Protadur® E 941 ervoor dat er een gelijkmatige temperatuur wordt verkregen.

8

Actieve rol: Protadur® E 948. Onder de naam Protadur® E 948 ondersteunt zuurstof gewenste oxidatiereacties. Tevens remt dit gas de groei van anaërobe micro-organismen. Hiervoor wordt Protadur® E 948 hoofdzakelijk in combinatie met Protadur® E 290 en Protadur® E 941 toegepast. Zuurstof fungeert tevens als drijfgas; levens­ middelen als kant-en-klare desserts of spuitslagroom worden daarmee opgeschuimd. Protadur® E 948 is kleurloos, reukloos en zwaarder dan lucht. Met een aandeel in de omgevingslucht van circa 21 procent kan pure zuur­ stof (zoals argon en stikstof) in luchtsplitsings­ installaties gewonnen worden. Westfalen produceert jaarlijks circa 70 miljoen kubieke meter.

Het eerste element: Protadur® E 949. Hoewel waterstof het eerste element is, is het onder de naam E 949 pas bij een wijziging in 2001 opgenomen in de Europese richtlijnen betreffende „levensmiddelenadditieven met uitzondering van kleurstoffen en zoetstoffen“. Protadur® E 949 wordt gebruikt om vetten door middel van dehydratatie te harden: bij de productie van margarine worden dubbele bindingen in de vetzuurketens van de vetmole­ culen verzadigd met waterstof. Dit resulteert in een hoger smeltpunt, dat uit vloeibare oliën vast vet maakt. Westfalen produceert waterstof in het zogenaamde steam-reforming-proces. De jaarproductie bedraagt circa 21 miljoen kubieke meter.

op toelating van Etheen als plantbeschermmiddel met als doel het rijpen van fruit gesteld. Protadur® in de praktijk: trek? Wij adviseren u graag en uitgebreid over de veelzijdige toepassingsmogelijkheden van Protadur®, over verschillende leveringsvormen

Voordat bananen hun weg

De beste verbindingen: Protadur®-mengsels. Bij het verpakken onder een beschermende atmosfeer worden vaak nauwkeurig gedefinieerde mengsels van verschillende gassen gebruikt. Protadur®-mengsels van stikstofkooldioxide en zuurstof-kooldioxide dekken een breed spectrum aan toepassingsmogelijk­ heden. In afzonderlijke gevallen zijn echter speciale recepturen vereist. Deze maken wij geheel naar wens van de klant of realiseren de benodigde mengverhouding ter plaatse met een gasmenginstallatie. Protadur®-mengsels bestaan in principe uit zuivere Protadur®-stoffen. Dat wil zeggen dat aan alle eisen uit de geldende richtlijnen, inclusief traceerbaarheid, is voldaan. Vroeg rijp: Protadur® Etheen 4. Protadur® Etheen 4 wordt gebruikt om rijpingsprocessen van groenten en fruit nauwkeurig te regelen. Dit mengsel bestaat uit 4 procent etheen en 96 procent Protadur® E 941 (stikstof). Etheen is ook bekend onder de naam ethyleen. Begassing met dit natuurlijke mengsel brengt stofwisselingsprocessen op gang, dat onrijp geoogste vruchten gecontroleerd en gelijkmatig laat rijpen. Ethyleen is een reactief component, dat voornamelijk als bijproduct in petrochemische processen wordt gewonnen. Stikstof beschermt het rijpingsproces tegen ongewenste invloeden van de omgevingslucht. De Taskforce Ethyleen, waar Westfalen lid van is, heeft conform de verplichtingen van de Europese Richtlijn 91/414/EG en de richtlijnen van de Europese Verordening 2004/2229/EG het aanbod

naar de markt en con­ sument vinden, hebben ze al een lange reis achter de rug. Wanneer deze vruchten onrijp geoogst zijn, rijpen ze pas op de plaats van bestemming in een nauwkeurig geregelde atmosfeer; bijvoorbeeld met Protadur® Etheen 4.

en over de wettelijke richtlijnen betreffende levensmiddelengassen. Bespreek uw wensen met ons!

Lekker: het toefje slagroom wordt met Protadur® E 942 (lachgas) uit de verpakking geperst en in een smakelijke vorm geserveerd.

9

Verpakkingstechnisch hoogstandje: beschermende atmosfeer met Protadur®. Het verpakken onder een beschermende atmosfeer behoort tot de belangrijkste toepas­ singsgebieden van Protadur®. De keuze voor het meest geschikte zuivere gas of gasmengsel wordt bepaald door de werking en het rendement.

smaakveranderingen evenals de groei van aërobe bacteriën en schimmels geremd. Protadur® E 290 (kooldioxide), Protadur® E 941 (stikstof) en hun mengsels zijn prima geschikt als beschermgassen voor een gemodificeerde atmosfeer.

Kwaliteit behouden. De beschermende gasverpakking verlengt de houdbaarheid en zorgt ervoor dat het verse karakter van levensmiddelen behouden blijft. Protadur®-levensmiddelengassen beschermen het verpakte product optimaal tegen de zuurstof in de omgevingslucht. Hierdoor worden kleur- en

De edelgassen Protadur® E 938 (argon) en Protadur® E 939 (helium) worden minder vaak gebruikt, maar zijn even effectief. Met name in de vleesindustrie wordt Protadur® E 948 (zuurstof) vaak gebruikt als reactief component. Voor het verpakken zelf kan worden gekozen uit twee verschillende methodes:

Onder Protadur®-gas ver­ pakte worstproducten blijven langer vers.

Doordrenkt van versheid: gasspoeling. Bij de gasspoeling wordt de in de verpakking aanwezige omgevingslucht verdrongen door het instromen van beschermgas. Deze methode heeft zijn deugdelijkheid vooral bewezen in combinatie met de wijdverspreide folieverpakkingsmachines: de met Protadur® gespoelde zakken van buisfolie worden met het product gevuld en onmiddellijk gesloten. Bestaande verpakkingssystemen kunnen achteraf eenvoudig en snel worden uitgerust met een beschermgas-spoelinrichting.

Al dente met Protadur®: pasta met vers uiterlijk speciaal voor de exclusieve gastronomie.

10

Alles eruit: evacueren met nabegassing. Bij het evacueren met nabegassing wordt eerst de lucht uit de open verpakking verwijderd. De nabegassing wordt uitgevoerd met Protadur®-beschermgas, gevolgd door de onmiddellijke verzegeling van de verpakking. Het door foliepersing veroorzaakte verlies van sap en vastplakken van het levensmiddel, bij behoud van de lage partiële zuurstofdruk,

wordt voorkomen doordat vacuüm wordt gecompenseerd met beschermgas. Het eva­ cueren met nabegassing heeft zijn waarde vooral bewezen bij vacuümmachines voor zakken met sealnaden en dieptrekrolmachines.

kooldioxide een lichte onderdruk in de verpakking worden gecreëerd als gevolg van zijn diffusie- en op­lossingsgedrag. Het naar binnen trekken dat hierdoor bij flexibele deksels wordt veroorzaakt, duidt op versheid. Wanneer lekkere, maar bederfelijke pannenkoeken worden afgedekt, worden ze door een mengsel van Protadur® E 290 en Protadur® E 941 beschermd tegen schadelijke invloeden.

Dicht? Verpakkingsfolies. Een belangrijk criterium voor de goede werking van een beschermgasatmosfeer is het kiezen van geschikte verpakkingsfolies. De folie moet garanderen dat gedurende een bepaalde periode geen beschermgas uit de verpakking ontsnapt en tegelijkertijd geen zuurstof bin­ nendringt. De permeabiliteit is derhalve een criterium om de kwaliteit van folie te beoordelen. De specifieke permeabiliteit van gangbare polyesterfolies levert ten aanzien van Protadur® E 941, Protadur® E 948 en Protadur® E 290 de volgende verhouding op: N2:O2:CO2 = 1:2,5:10. Dit betekent dat kooldioxide tien keer sneller dan stikstof en vier keer sneller dan zuurstof door zulke folies diffundeert. Ondertussen worden samengestelde folies voor beschermgasverpakkingen, op grond van de goede kosten-batenverhouding, meer toegepast. Protadur®: ja, maar welke? De keuze van het meest geschikte gas hangt af van de toepassing: Protadur® E 290 (kooldioxide) heeft als zuivere stof of bestanddeel van een mengsel het voordeel van een bacte­ rio- en fungistatische werking. Dit biedt extra bescherming tegen schadelijke micro-organismen en schimmelaantasting. Bovendien kan met

Gezond houdbaar maken: ook bij de productie van cereals creëert Protadur® de beste atmosfeer.

11

Protadur® E 941 (stikstof) is op grond van zijn gunstige diffusiege­ drag uitermate geschikt als draaggas, het verbe­ tert aldus de stapelbaarheid van verpakkingen. In tegenstelling tot kool­dioxide, is stikstof nauwelijks in water oplosbaar. bovenfolie

snijstation dwars langs

dat het verse uiterlijk behouden blijft. Mengsels worden in verschillende meng­ verhoudingen toegepast. Mengsels met een gebruikelijke samenstelling maken deel uit van het standaard assortiment. Andere mengsels worden, exact toegespitst op de desbetreffende vullen

verwarming

invoer van beschermgas (Protadur® E 290, Protadur® E 941)

Schema van de processen

evacueer-, begassings- en sealstation

bij het verpakken onder beschermgas op een

vervormingsgereedschap

onderfolie

dieptrek-rolmachine.

Protadur® E 938 en E 939 (argon en helium) zijn een doelmatig alternatief bij zeer beder­felijke producten en aroma‘s. Protadur® E 948 (zuurstof) is in tegenstelling tot de reactierem­ mende gassen een actief component: zuurstof wordt gebruikt voor gerichte oxidatiereacties, maar gaat tegelijkertijd de groei van anaërobe micro-organismen tegen. Protadur® E 948 wordt veel gebruikt bij het verpakken van vers vlees, met name rundvlees. De zuurstof zorgt ervoor mg gas/l water 5.000

toepassing, apart geproduceerd. Met onze gasdistributiesystemen kan vrijwel ieder gewenst gasmengsel ter plaatse worden geproduceerd. Bijvoorbeeld: in de praktijk getest. In principe kunnen bijna alle levensmiddelen onder beschermgas verpakt worden. In de tabel op de volgende pagina worden voor enkele ­producten adviezen gegeven over de toe te ­passen Protadur®-gassen of hun mengsels.

Protadur® E 290 (CO2)

4.000

temperatuur +5 C

3.000 2.000 1.000 Oplossend vermogen van Protadur® E 290 en Protadur® E 941 in water.

12

0

Protadur® E 941 (N2)

0

1

2

3

4

druk (bar)

Beschermende atmosfeer met Protadur®. In principe kunnen bijna alle levensmiddelen onder beschermgas verpakt worden. In de tabel worden praktijkgerichte aanbevelingen gegeven over de toe te passen Protadur®-gassen of hun mengsels. Graag adviseren wij u over de veelzijdige mogelijkheden van onze Protadur®-serie en andere vragen m.b.t. de toepassingen of de bijbehorende installatietechniek. Product

Vleeswaren Vers vlees Pekelvlees Plakje worst Droge worst Leverpastei Vis/Zeevruchten Schol Garnalen Kant-enklaargerechten Gesteriliseerd Gepasteuriseerd Diepgekoeld

Bakkerijproducten Brood (voorgebakken) / Geroosterd brood Bladerdeeg Pizza Koekjes

Pannenkoek Melkproducten Kwark

Kaas Yoghurt

Slagroom Aardappelproducten Delicatessen met mayonaise Snoepgoed, chocolade Dranken Bier Mineraalwater/ Limonade Sekt/ Champagne Wijn

Protadur® E 290 (CO2)

Protadur® E 938 (Ar)

Protadur® E 939 (He)

Protadur® E 941 (N2)

Protadur® E 948 (O2)

Protadur® C 20 (20 % CO2/ 80 % N2)

Protadur® C 30 (30 % CO2/ 70 % N2)

Protadur® C 50 (50 % CO2/ 50 % N2)

Protadur® O 70 C 30 (30 % CO2/ 70 % O2)

20* 40* -

-

-

60* 100 -

80* -

100

100 100 -

-

100 -

-

-

-

-

-

100

-

-

-

40* 80*

-

-

30* 20*

30* -

-

-

-

-

-

-

-

100 100 -

-

100 100 -

100

-

-

80* 100 100 80* -

-

-

100 20* 100 20* -

-

-

100 -

100 100 100

-

100 100 -

100 100 -

100 100 -

100 100 100 -

-

100 -

-

100 100

-

-

-

-

100

-

-

-

-

-

-

-

-

100

-

-

-

-

-

100 100 100 -

-

-

100 -

-

100 100 -

100 100 100

-

-

*Aanmaak van het mengsel in cilinders of gasmenginstallaties ter plekke. De bovengenoemde gegevens, waardes en verwijzingen zijn conform de kennis op het moment van drukgang (stand 2013). Aan bovengenoemde gegevens kunnen geen rechten worden ontleend en ontheft de gebruiker niet van zijn verplichte testen.

Kakelvers: koelen en vriezen met Protadur®. Levensmiddelen die met een vers uiterlijk op de markt gebracht moeten worden, zijn niet geschikt voor conservering door verhitting; bijvoorbeeld versgeoogste groenten en fruit, versgevangen vis en schaaldieren, rauw vlees, ongebakken deegwaren, slagroomtaarten etc. Bij veel andere levensmiddelen is de waar­ borging van de kwaliteit na een productspeci­ fieke warmtebehandeling (koken, blancheren, braden, frituren) afhankelijk van het feit hoe snel het product kan worden afgekoeld tot de verzend- of bewaartemperatuur. Met diepgekoelde vloeibaar gemaakte Protadur® E 290 (kooldioxide) en Protadur® E 941 (stikstof) kunnen zulke afkoelingsprocessen aanzienlijk verkort en exact geregeld worden. Dit bespaart tijd en garandeert een hoge kwaliteit van het product. Vochtverlies is als gevolg van de snelle daling van de dampdruk in het product niet meer registreerbaar. Micro-organismen heb­ ben vrijwel geen kans om zich te ontwikkelen omdat de temperatuur erg snel beneden het voor hun groei optimale temperatuurbereik komt. Invriezen de stelregel. Levensmiddelen die moeten worden ingevroren, worden normaal gesproken gekenmerkt door een

relatief hoog watergehalte. Dit watergehalte heeft een belangrijke invloed op de benodigde energie voor afkoelings- en invriesprocessen; water is een warmtedrager. Bij het invriezen kristalliseert het water, wanneer het zich als zogenaamd ‚vrij water‘ tus­ sen de cellen bevindt of in de vorm van celsap aanwezig is. Direct aan de droge substantie (hoofdzakelijk eiwit) gebonden water kan daarentegen niet worden uitgevroren. Het water dat na ontdooien uittreedt, leidt onvermijdelijk tot aroma- en kwaliteitsverlies. Dit zogenaamde tripp-verlies en zijn negatieve uitwerkingen zijn het gevolg van te langzame warmteonttrekking bij conventionele diepvriesinstallaties. Industrieel geproduceerde diepvriesproducten worden daarom doorgaans met een invriessnelheid tot vijf centimeter per uur snel diepge­ vroren. Hierbij worden veel kleine ijskristallen gevormd die beschadiging van de celwand nagenoeg uitsluiten. Snel diepgevroren producten onderstrepen, door het geringe verlies van sap bij het ontdooien, de kwaliteitsbehoudende eigenschappen van dit proces. Zonder omwegen: cryogeen vriezen. In installaties voor het cryogeen vriezen worden diepgekoelde vloeibaar gemaakte gas­ sen, zoals Protadur® E 290 of Protadur® E 941, gebruikt als koelmedium. In tegenstelling tot conventionele vriezers, waarin meestal een indirecte koeling met lucht plaatsvindt, werken de cryogene koelmedia onmiddellijk bij direct contact met het diepvriesproduct. Het tempo maakt het verschil: cryogeen koelen. Bij het koelen tijdens het productieproces zorgen schommelingen in de omgevingstem­

De cryoconservering met Protadur® zorgt ervoor dat natuurlijke aroma‘s in het diepvriesproduct behouden blijven. Hier bij bospaddestoelen.

14

Levensmiddel

Watergehalte in %

Spec. warmtecapaciteit in kJ/kg/°C

Stollingsenthalpie in kJ/kg

warmtecapaciteiten en stollingsenthalpieën van

Aardbeien

90

voor het stollen 3,85

Erwten

75

3,35

1,76

251

Vis (vet-mager)

60-73

2,85-3,43

1,59-1,80

209-255

Rundvlees (vet-mager)

51-72

2,55-3,25

1,49-1,76

172-234

Kalfsvlees

63

2,95

1,67

209

Varkensvlees (vet-mager)

39-46

2,01-2,26

1,25-1,34

130-153

Gevogelte

74

3,09

1,67

247

Melk

88

3,94

2,51

293

Kwark

80

2,93

1,88

268

Slagroom

59

3,56

1,51

197

Water

100

4,19

2,09

335

peratuur voor problemen. Het cryogeen koelen met Protadur® E 941 gaat de negatieve gevolgen van deze temperatuurschommelingen tegen. Vloeibare stikstof kan nauwkeurig gedoseerd en flexibel toegepast worden, hoge productie­­snelheden kunnen gehandhaafd en zelfs nog verhoogd worden. De kwaliteit van het product wordt beter omdat het proces de thermische belasting van het product verkort en vochtverlies voorkomt. Bovendien wordt het kritieke temperatuurbereik van 45 tot 15 °C dankzij de snelle koeling met Protadur® E 941 zo snel doorkruist, dat de groei van micro-organismen vrijwel is uitgesloten. Tevens ontstaan er afhankelijk van het product andere voordelen, zoals een betere waterbinding dankzij optimale eiwitscheiding, een beter kleurbehoud en verbeterde smaakstabiliteit door verdringing van zuurstof.

Gemiddelde watergehaltes,

na het stollen 1,97

300

Beter snijdbaar: aanharden. Met Protadur® E 941 kan vers vlees, ham, pastei en braadvlees op eenvoudige wijze worden aangehard zodat het met een machine gemakkelijk kan worden opgesneden. Dit verhoogt de snijcapaciteit omdat het product precies met de gewenste consistentie bij de snijmachine aankomt. Bovendien biedt het aanharden met diepge­ koelde vloeibaar gemaakte stikstof uit de Protadur®-lijn de volgende voordelen: - aan het proces aangepaste aanharding in een vriescel - constante oppervlaktetemperaturen voor het snijden - optimaal snijbeeld en nauwkeurige snijkanten - minder snijverliezen.

gekozen levensmiddelen.

Diepgekoeld vloeibaar gemaakt Protadur® E 941 (stikstof) wordt ook gebruikt om de vorm van licht vervormbare levens­ middelen, zoals in dit geval ijs, te stabiliseren.

15

Klaar voor de spiraalband­ vriezer: schnitzels op weg naar de kou.

Koel- en vriescellen voor onderbroken gebruik zijn veelzijdig toepasbaar; bijvoorbeeld voor het aan­ harden van worst om het beter te kunnen opsnijden.

16

Moderne ijstijd: installatietechniek. De hoge afkoel- of invriessnelheid van cryo­ gene installaties vloeit enerzijds voort uit het hoge temperatuurverschil tussen koelmedium en product. Anderzijds heeft de zeer goede warmteoverdracht bij het directe contact tussen koelmedium en product een positieve uitwerking. Voor het cryogeen koelen en vriezen met Protadur® E 290 en Protadur® E 941 staan voor iedere toepassing complete installaties met capa­ citeiten tussen 100 en 4.000 kilogram per uur ter beschikking. Een overzicht: Tunnelvriezers zijn doorloopvriezers die het continu koelen en/of vriezen mogelijk maken. Ze werken volgens het tegenstroomprincipe: het koude gas wordt naar het warme product geleid waardoor een optimaal thermisch evenwicht bereikt wordt. Spiraalbandvriezers en spiraalvriezers zijn eveneens volledig onon­ derbroken doorloop­installaties. Vanwege hun spiraalvormige band hebben deze installaties in vergelijking met tunnelvriezers een grotere bruikbare band­oppervlakte bij aanzienlijk min­ der benodigde opstelruimte. Meerlaagsvriezers houden, wat de verhouding tussen bandoppervlakte en opstelplaats betreft, het midden tussen tunnelvriezers en spiraal­-band- en spiraalvriezers. In de meerlaagsvriezer zijn drie transportbanden boven elkaar geplaatst. Het product wordt in een vrije val van band naar band overgedragen.

Meerlaagsvriezers zijn daarom alleen geschikt voor producten die gestort kunnen worden. Vriescellen zijn ontworpen voor het batch­gewijs koelen of vriezen. Vriescellen worden bij voorkeur gebruikt als voorafgaande of latere bewerkingsstappen eveneens batchgewijs plaatsvinden.

over in gasvormige aggregatietoestand. De spe­ cifieke warmte van het koude CO2-gas bedraagt ongeveer 0,79 kJ/kg/°C van de op-warming. Bij een uitlaattemperatuur van -10 °C bedraagt de koelenergie per kilogram vloeibare Protadur® E 290 ongeveer 340 kJ.

Bevoorrading: diepgekoelde vloeibaar gemaakte Protadur®-gassen voor het koelen en vriezen worden doorgaans in tankwagens geleverd.

Dompelvriezers voeren het product door een bad van vloeibare stikstof. Het diepvriesproduct dompelt volledig onder in de stikstof. Daardoor wordt de snelst mogelijke bevriezing van het oppervlak bereikt. Draaitrommelvriezers vriezen los rollende producten in kooldioxidesneeuw. Deze techniek is uitermate geschikt voor kleine producten met een hoge oppervlaktevochtigheid, die na het vriezen gestort moeten kunnen worden. Kwestie van eigenschappen: Protadur® E 290 of Protadur® E 941. Zowel Protadur® E 290 (kooldioxide) als Protadur® E 941 (stikstof) zijn uitermate geschikt voor cryogene toepassingen in de levensmiddelenindustrie. Toch bestaan er specifieke verschillen tussen de beide stoffen: Protadur® E 290 gaat bij een sublimatietemperatuur van -78,5 °C

Protadur® E 941 heeft een kookpunt van -196 °C. Als verdampings­ enthalpie heeft de faseovergang van de vloeibare in de gasvormige aggregatietoestand 200 kJ per kilogram vloeibare stikstof nodig. Bij direct contact met de te koelen of te vriezen producten onttrekken deze de verdampingsenthalpie aan de stikstof. De koelinhoud van gasvormige Protadur® E 941 bedraagt circa 1 kJ/kg/°C van de opwarming. Bij een uitlaattemperatuur van -10 °C bedraagt de koelenergie per kilogram vloeibare stikstof ongeveer 379 kJ.

17

Perfecte porties: leveringsvormen voor Protadur®. Hogedrukcilinders voor Protadur®-gassen hebben de volgende kenmerken: verchroomde restdruk-­­ af­sluiters, etiket met ver­ melding van de product­

De gassen van de Protadur®-lijn ontvangt u in de juiste ‚verpakking‘: kleine en middelgrote hoe­ veelheden worden geleverd in speciaal voorbehan­ delde cilinders, cilinderbundels of mobiele tanks. Voor grote hoeveelheden ontwerpen en bouwen wij stationaire tanks met opslagcapaciteiten tussen 2.000 en 115.000 liter of on-site installaties om de benodigde gassen ter plaatse te produceren.

naam en samenstelling, zegel met chargenummer, barcode, banderol om de hals met Protadur®verklaring. Ook mobiele en stationaire tanks zijn duidelijk aangeduid als Protadur®-erkend.

Haal eruit wat erin zit: wij adviseren u! Gebruik het Protadur®-merkconcept van Westfalen om de kwaliteit te waarborgen en creëer tegelijkertijd absolute rechtszekerheid voor uw gastoepassingen. Wij adviseren u graag over het meest rendabele gebruik en de uitge­ breide leverings- en toepassingsmogelijkheden.

Product* Bestanddelen Leveringsvormen* Protadur® E 290 Kooldioxide cilinder 13,4 l cilinder 50 l bundel 12 x 50 l vloeibaar in de tankwagen Protadur® E 938 Argon cilinder 50 l bundel 12 x 50 l mobiele tank 175 l mobiele tank 600 l vloeibaar in de tankwagen Protadur® E 939 Helium cilinder 50 l bundel 12 x 50 l samengeperst in de trailer Protadur® E 941 Stikstof cilinder 50 l bundel 12 x 50 l mobiele tank 175 l mobiele tank 600 l vloeibaar in de tankwagen Protadur® E 942 Distikstofmonoxide cilinder 50 l bundel 12 x 50 l Protadur® E 948 Zuurstof cilinder 50 l bundel 12 x 50 l mobiele tank 175 l mobiele tank 600 l vloeibaar in de tankwagen Protadur® E 949 Waterstof cilinder 50 l bundel 12 x 50 l samengeperst in de trailer Protadur® C 20 20 % Protadur® E 290 cilinder 50 l 80 % Protadur® E 941 bundel 12 x 50 l Protadur® C 30 30 % Protadur® E 290 cilinder 50 l 70 % Protadur® E 941 bundel 12 x 50 l Protadur® C 50 50 % Protadur® E 290 bundel 12 x 50 l 50 % Protadur® E 941 Protadur® O 70 C 30 70 % Protadur® E 948 cilinder 50 l 30 % Protadur® E 290 bundel 12 x 50 l Protadur® Etheen 4 4 % Etheen cilinder 50 l 96 % Protadur® E 941 bundel 12 x 50 l * Andere Protadur®-mengsels en leveringsvormen op aanvraag 18

Inhoud 10,0 kg 37,5 kg 450,0 kg voor stationaire tanks 10,9 m3 130,8 m3 175 liter 600 liter voor stationaire tanks 9,3 m3 111,6 m3 voor stationaire tanks 10,0 m3 120,0 m3 175 liter 600 liter voor stationaire tanks 37,5 kg 450,0 kg 10,9 m3 130,8 m3 175 liter 600 liter voor stationaire tanks 8,9 m3 106,8 m3 voor stationaire tanks 10,9 m3 130,8 m3 12,0 m3 144,0 m3 99,0 m3 13,2 m3 158,4 m3 9,9 m3 118,8 m3

Service uit de praktijk voor de praktijk. Het omvangrijke leveringsprogramma voor industriële gassen, gasmengsels en speciale gassen, de specialistische knowhow en de uitge­ breide dienstverlening vormen de basis voor de samenwerking tussen Westfalen en gebruikers. Wij adviseren u op basis van een inventarisatie en analyse van de bestaande productieprocessen en stellen samen met u het vernieuwende engineeringsconcept op. Wij leveren de complete gasverzorgingsinstal­ laties en monteren deze. Hiertoe behoren ook de meet- en regeleenheden. Het uitvoeren van de noodzakelijke tests en het aanbrengen van verbeteringen maken ook deel uit van de dienstverlening. Ook na de ingebruikname staan onze ingenieurs, technici en medewerkers van de klantenservice met hun ervaring en kennis voor u klaar. Een groot wagenpark met cilinder- en tank­ wagens, computergestuurde planning en het uitgebreide netwerk van vestigingen, verkoopkantoren en verkooppartners staan garant voor een betrouwbare logistieke afhandeling.

Westfalen garandeert een betrouwbare levering in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Zwitser­ land en Oostenrijk. Westfalen levert en monteert de complete gasverzorgingsinstallaties en de procestechniek. Luchtgassen met een zuiverheid van maximaal 6.0 (99,9999 vol.-%) worden geproduceerd in 2 fabrieken in Duitsland en in Le Creusot, Frankrijk.

19

Industriële Gassen I Koudemiddelen I Propaan

Westfalen Gassen Nederland BV Rigastraat 20 7418 EW Deventer Nederland Tel. +31 (0)570 - 63 67 45 Fax +31 (0)570 - 63 00 88 www.westfalengassen.nl [email protected]

Westfalen Austria GmbH Aumühlweg 21/TOP 323 2544 Leobersdorf Oostenrijk Tel. +43 (0) 22 56/6 36 30 Fax +43 (0) 22 56/6 36 30-330 www.westfalen.at [email protected]

Westfalen Gas s.r.o. Masarykova 162 344 01 Domažlice Tsjechië Tel. +420 379 420 042 Fax +420 379 420 032 www.westfalen.cz [email protected]

Westfalen Medical BV Rigastraat 14 7418 EW Deventer Nederland Tel. +31 (0)570 - 858 450 Fax +31 (0)570 - 858 451 www.westfalenmedical.nl [email protected]

Westfalen BVBA-SPRL Watermolenstraat 11 9320 Aalst België Tel. +32 (0)53-64.10.70 Fax +32 (0)53-67.39.07 www.westfalen.be [email protected]

Westfalen France S.a.r.l. Parc d‘Activités Belle Fontaine 57780 Rosselange Frankrijk Tel. +33 (0)3.87.50.10.40 Fax +33 (0)3.87.50.10.41 www.westfalen-france.fr [email protected]

Westfalen AG Industrieweg 43 48155 Münster Duitsland Tel. +49 (0)2 51/6 95-0 Fax +49 (0)2 51/6 95-1 29 www.westfalen-ag.de [email protected]

Westfalen Gas Schweiz GmbH Sisslerstr. 11/PF 5074 Eiken Zwitserland Tel. +41 (0)61 855 25 25 Fax +41 (0)61 855 25 26 www.westfalen-gas.ch [email protected]