Voor het bureau van de MOgroep wordt 2016 zeer zeker een jaar van verandering: Aly van Beek, de directeur zal vertrekken. Het bureau moet verhuizen

Jaarplan MOgroep 2016

Voorwoord

2016 wordt het jaar van de waarheid. Het jaar van de kanteling naar het voorveld. Naar investeren in vroegsignaleren, snel schakelen, onorthodoxe oplossingen en slimme werkwijzen. Als dat niet gebeurt, strandt de transformatie in verkokering en bureaucratie. Maar ik ben een optimistisch mens. Om de positie van het lokaal sociaal werk en de ondernemingen te versterken brengt de MOgroep samen met de lidorganisaties de kracht van het sociaal werk onder de aandacht van beleidsmakers, stakeholders, Rijk en gemeenten. Met de ambassadeurs Sociaal werk en 10 Gouden Gemeenten bouwen we zo ook in 2016 verder aan het merk ‘Sociaal werk in Nederland’. Innovatie en armoede zijn speerpunten, naast gezondheid, opgroeien en meedoen. De MOgroep profileert de branche en deze items, door ze op agenda’s te zetten, aandacht te genereren in landelijke media en door het debat aan te gaan. Lokale en landelijke lobby en media-aandacht versterken en voeden elkaar. Sociaal werkers en lidorganisaties zien als geen ander wat er in de wijken gebeurt en welke – soms desastreuse - effecten regels en wetgeving hebben op burgers. Als brancheorganisatie kan de MOgroep lokaal ervaren problemen landelijk aankaarten. Dat betekent soms ook: kritisch zijn tegenover Rijk en gemeenten. Lidorganisaties zullen dit lokaal moeten oppakken. En júist daar zit een lokaal dilemma voor organisaties als uitvoerder van gemeentelijk beleid. Hierover gaan we in gesprek met de leden. De kwaliteit van de branche staat komend jaar hoog op de agenda. De MOgroep werkt met partners en leden verder aan professionalisering met het Huis van de Sociaal Werker. Met dit kwaliteitskeurmerk versterken we de herkenbaarheid van onze branche. We werken door aan de registratie van jeugdhulpverleners. Professionele standaarden en de beroepscode versterken het vakmanschap van de professionals. Het biedt de mogelijkheid om ons te onderscheiden van andere beroepsgroepen. Dat wordt trouwens ook bij de wijkteams zichtbaar: sociaal werk is echt een vak apart. Ook voor de vernieuwde CAO Welzijn is het een belangrijk jaar. De implementatie ervan zal dit jaar plaats moeten vinden. Werkgevers en werknemers moeten om de tafel en gebruikmaken van de kansen die de CAO biedt voor arbeidsfitheid. Waar zet je het Individueel keuzebudget en het Loopbaanbudget voor in. Ondertussen starten de onderhandeling alweer voor de nieuwe CAO. Het komende jaar vraagt ook nogal wat van directies en management in het sociaal domein. Inkoop. Outcome. Output. Financiering. Buikpijn krijg je ervan, of het geeft vleugels. Het brengt leden tot onverwachte inkoopcoöperaties. Tot samenwerking tussen ondernemende bewoners en ondernemende professionals. Tot nieuw doordacht partnerschap met de gemeente(n). We zullen de ontwikkelingen rond de wijkteams nauwlettend volgen. Het uitlenen of afstaan van werknemers mag niet ten koste gaan van de kwaliteit en presentie, en heeft consequenties voor de organisaties, en uiteindelijk de branche. We gaan daarbij steeds uit van de bedoeling van de transformatie: effectieve ondersteuning van burgers dichtbij, in de buurt. Demedicaliseren. Normaliseren. We blijven erop hameren dat je moet investeren in de basis en problemen zo vroeg mogelijk moet tackelen. We pleiten voor ontwikkelrecht voor elk kind, en zoeken mogelijkheden om sociaal werkers nog breder in te zetten. We vinden ook nog steeds dat zorgverzekeraars de transformatie en onze preventieve werkwijze moeten meefinancieren. We promoten kritisch partnerschap op basis van wederzijds vertrouwen tussen rijk, gemeente en lokale organisatie en bewoners, om die bedoeling waar te maken. We moeten knelpunten op tafel kunnen leggen, en als gezamenlijk erkend probleem op willen lossen. Systeemdenken en bureaucratie hinderen dat. We wijzen op onrechtvaardige averechtse wetgeving.

Voor het bureau van de MOgroep wordt 2016 zeer zeker een jaar van verandering: Aly van Beek, de directeur zal vertrekken. Het bureau moet verhuizen. Volgens de Chinezen is 2016 het jaar van de Aap: ‘een slim en leergierig dier, dat niet snel opgeeft. Grootmoedig, innovatief en flexibel.’ Werken als een slimme Aap. Prima insteek voor 2016!

Marijke Vos, voorzitter MOgroep


1

|


|

1. Visie en opdracht MOgroep Om na de transities in het sociaal domein een echte transformatie waar te maken, zijn nieuwe concepten van dienstverlening, wijze van financiering en aansturing nodig. Het gaat om echte veranderingen en nieuwe oplossingen. De MOgroep wil hierin het Sociaal werkduidelijk positioneren en kwaliteit en innovatie in de branche stimuleren. Het Sociaal werk Het Sociaal werk koppelt een koel hoofd aan een warm kloppend hart voor de samenleving, en heeft de volgende belangrijke opdracht:  integraal ondersteunen van mensen bij zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie vanuit eigen kracht en met inzet van de omgeving;  stimuleren en ondersteunen van actief burgerschap;  alert zijn ‘op straat’ zodat kleine problemen niet uitgroeien tot grotere;  verbindingen tot stand brengen tussen vrijwilligers en burgers, tussen informeel en formele netwerken, tussen professionals in eerste en tweede lijn.  hulp bieden dan/wel inschakelen als zelfredzaamheid en eigen kracht ontbreken. Het Sociaal werk onderscheidt zich hierbij van andere vormen van professionele zorg en ondersteuning door ervan uit te gaan dat elke burger de maatschappij iets kan en wil bieden. Het werkt laagdrempelig, naast en met burgers. Gaat erop af als dat nodig is, ook al is er geen (hulp)vraag. Het Sociaal werk biedt groepsoplossingen waar dat kan en pas individuele steun waar dat moet. De leden van de MOgroep De meer dan 600 leden van de MOgroep zijn actief in het brede sociaal domein. Hun sociaal werkers zijn actief in de buurten en wijken én in de domeinen zorg, onderwijs, wonen en arbeid. Met de vragen en mogelijkheden van burgers als uitgangspunt. Onze leden zijn heel divers: van brede ‘allesbieders’ tot organisaties die zich toespitsen op bijvoorbeeld hulpverlening, ouderenwerk, vrijwilligers- en mantelzorgondersteuning, vluchtelingenwerk, opvang, cliëntenondersteuning of –vertegenwoordiging of voorschoolse voorzieningen. We hebben leden die voor één gemeente werken en leden die meerdere gemeenten bedienen; leden die landelijk werken en leden die een steunfunctie vervullen. Ze variëren bovendien sterk in grootte: naar loonsom van minder dan een half miljoen tot meer dan 50 miljoen. Wat al die leden gemeen hebben is hun gerichtheid op bovengenoemde opdracht, met specifieke aandacht voor de groep mensen voor wie ‘eigen kracht en participatie’ een brug te ver is. Zij moeten kunnen rekenen op excellente sociale professionals voor steun en hulp. De MOgroep als branchevereniging MOgroep is primair de landelijke vertegenwoordiger en belangenbehartiger van lidorganisaties die werkzaam zijn in het sociaal werk. De MOgroep wil als huis van het Sociaal werk leden ondersteunen in het realiseren van bovengenoemde opdracht. De kracht van de vereniging zit ‘m in de massa die ze bijeen brengt. Uitgangspunten voor de vereniging zijn interactie en co-creatie met leden. Leden kunnen bij de MOgroep iets halen, maar ook iets brengen. Bovendien kunnen ze van elkaar leren. De landelijke belangenbehartiging door de MOgroep en de lokale belangenbehartiging door leden worden met elkaar verbonden. De MOgroep faciliteert, verbindt, stimuleert, inspireert. Zo mogelijk in samenwerking met andere branches en kennisinstituten. Ook maakt de MOgroep collectieve afspraken rond de CAO, kwaliteit en de benchmark. Activiteiten MOgroep:  Ontmoeting: ALV, regiobijeenkomsten, congressen, commissies, werkbezoeken  Profilering: publicaties en position papers, promoten goede aanpakken, deelnemen aan maatschappelijk debat en (social) media aandacht genereren  Belangenbehartiging: lobby, agenderen van (maatschappelijke) issues, inbreng leveren in handreikingen, modelverordeningen en strategische agenda’s, aanjagen onderzoek  Dienstverlening: helpdesk, mantelcontracten  Deskundigheidsbevordering: initiëren van trainingen, handreikingen, webinar

2

|


|

 Collectieve afspraken: CAO, keurmerk, convenanten, pledges, beroepsregistratie, governancecode  Informatie: benchmark, quickscans, ledenpeilingen, platform De MOgroep organiseert zich zoals haar leden zich lokaal organiseren: vanuit een sterke organisatie waarin de breedte van het sociaal domein vertegenwoordigd is. Ze zoekt de samenwerking met netwerkpartijen die vanuit dezelfde doelstelling en opdracht willen werken aan transformatie van het sociaal domein. De MOgroep wil een voortrekkersrol in dit netwerk vervullen. De MOgroep als werkorganisatie De MOgroep is een kleine, platte organisatie. Het bureau heeft 13,39 fte in de vaste bezetting. Naast dit basisteam is er afhankelijk van (tijdelijke) projecten en pluspakketten, extra formatie in de flexibele schil. In 2016: 4,66 fte Programma’s in 2016 De beperkte omvang van de werkorganisatie maakt prioritering noodzakelijk. Dat betekent dat de vereniging keuzes moet maken in thema’s, aan de hand van criteria zoals: wat is de politieke impact van een maatschappelijk thema? Welke leden zijn op een thema actief, ofwel wie hebben er wat aan? Wat biedt kansen voor profilering? Wat biedt kansen voor ledenbinding? Hoe ziet de markt er uit: welke andere spelers zijn succesvol(ler) op een thema? Er zijn in 2016 vier programma’s: 1. Transformatie en Innovatie 2. Kwaliteit, professionalisering en rendement 3. Werkgeverschap en Arbeidsmarkt 4. Vereniging en Organisatie

3

|


|

4

|


|

2. Programma Transformatie en Innovatie Inleiding De kracht van Sociaal werkorganisaties schuilt in de bijdrage die ze leveren aan het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken, variërend van dementie, eenzaamheid, veiligheid, schooluitval tot huiselijk geweld. Positionering, profilering en innovatie van het Sociaal werk spreekt sterker tot de verbeelding wanneer ze met zulke actuele maatschappelijke kwesties is verbonden. Het Sociaal werk gaat dan meer leven bij burgers, financiers, maatschappelijke organisaties en overheden. Juist in die verbinding ligt de noodzaak om het werkprogramma Transformatie en Innovatie sterk te focussen op maatschappelijke thema’s. Wij kiezen voor die maatschappelijke vraagstukken die zich manifesteren als individuele problemen, waarbij het Sociaal werk het zicht opent op 'collectieve' en innovatieve oplossingen. Het programma richt zich op drie inhoudelijke domeinen: 1. Gezondheid 2. Meedoen 3. Opgroeien & Opvoeden Voor de profilering positionering gebruiken we het materiaal en werkwijze dat in de campagne ‘Sociaal werk doe je met sociaal werkers’ is ontwikkeld, zie het programma Vereniging en Organisatie. Deze maatschappelijke vraagstukken kunnen alleen in samenhang en samenwerking met andere organisaties opgelost worden. Dit vraagt continu verkenning, afweging en aanpassing van de organisatie en de netwerken waarin zij actief zijn, en een goed samenspel tussen alle betrokken partijen. De sociale wijkteams zijn hier het bekendste voorbeeld van. Niet de organisatievorm is leidend, maar de ondersteuning en voeding die deze infrastructuur biedt aan professionals en vrijwilligers. Dit is de focus van het 4e domein: 4. Structuur & Organisatie van het Sociaal werk

Doelen programma  Versterkte positie van het sociaal werk in de transformatie, waarbij stakeholders de bijdrage van het sociaal werk herkennen en erkennen;  ‘Sociaal maken’ van individuele vraagstukken; het Sociaal werk opent op deze wijze het zicht op nieuwe oplossingen  Organisaties en hun professionals zijn dusdanig georganiseerd en organisatorisch verankerde allianties en netwerken dat zij, in samenspel met vrijwilligers, optimaal uitvoering kunnen geven aan de maatschappelijke opgave waarvoor zij staan.  Organisaties bieden optimale ondersteuning en ruimte aan hun professionals.

Resultaten/activiteiten 1. Gezondheid Maatschappelijke vraagstukken: o Eenzaamheid o Langer thuis wonen o Dementie o Mantelzorg en risico van overbelasting o Verwarde mensen Stakeholders: ZN, ACTIZ, INEEN, LHV, VNG (G4, G32), GGZ Nederland, VGN, MEZZO, Verdiwel 

5

Profileren o Uitdragen van rol Sociaal werker nieuwe ‘sociale’ oplossingen voor het domein Gezondheid, waarin niet ziekte of beperking als uitgangspunt wordt genomen, maar iemands talenten, kracht en mogelijkheden (demedicalisering). Het Sociaal werk wordt nu nog te instrumenteel gemaakt aan de ‘zorgagenda’ van de overheid. o Uitdragen van belang van preventief werken, vroeg signaleren, werken in voorliggend veld.

|


|

o Inbreng op de landelijke vernieuwingsagenda langdurige zorg met focus op integrale inzet van sociaal werkers over de grenzen van de afzonderlijke wetten heen om transformatie te stimuleren. o Opstellen met leden van position papers en visiedocumenten vanuit onze branche o Leden krijgen concreet materiaal waarmee zij zich lokaal kunnen profileren. 

Lobby o Beïnvloeden van uitvoering van wetgeving en vernieuwingsagenda’s Wmo en Wlz (Hervorming langdurige zorg) met de focus op samenhang in het sociaal domein, eenduidigheid en uitvoerbaarheid van wetgeving en de bijbehorende budgetten. Met het afkondigen van de Wlz en Wmo is wetgeving geen dominant proces meer. Wel dreigt altijd aanscherping van weten regelgeving zodra zich incidenten voordoen. De wettelijke afgrenzing van de Wmo en Wlz de Jeugdwet kan wel eens contraproductief blijken te zijn in de uitvoeringspraktijk. Alertheid van de MOgroep is geboden. o Vinger aan de pols houden met name richting het Rijk en de politiek als het gaat om budget(verdeling), prikkels, bewaking integraliteit uitvoering wetten in sociaal domein. o Op basis van de uitkomsten van de monitors in zorg in transitie en transformatie voorstellen doen om beleid en regelgeving bij te stellen. o Initiëren van en/of deelnemen aan strategische allianties, werkgroepen en overleggen. Met zichtbaar aandeel MOgroep; opbrengst hiervan vertalen naar profilering- en lobbystrategie voor leden op lokaal niveau (Cockpitoverleg met VWS, Beter Oud, Coalitie Erbij, Pledge gezondheid, Agenda Informele zorg, coalitie rond levensvragen ouderen). Ook met die partijen in contact komen die op dit moment nog niet of weinig in zicht zijn (cross-overs naar andere branches/sectoren, bedrijfsleven).



Kennis o Volgen hoe de rol van het Sociaal werk zich ontwikkelt in relatie tot genoemde maatschappelijke thema’s o Kennisuitwisseling met leden, met inbreng van kennisinstituten en andere stakeholders, zoals InVoorMantelzorg, InVoorZorg, Beter Oud, Bouwstenen voor sociaal, Kerngroep Gezond en Sociaal) o Bijdragen aan ontwikkeling en verspreiding van innovatieve concepten (Welzijn op Recept, Samenoud, Doe-tafel langer thuiswonen MKB/VNO)

2. Meedoen Maatschappelijke vraagstukken o Arbeidsparticipatie o Actief burgerschap en vrijwillige inzet o Armoede, schulden en schulddienstverlening o Vluchtelingen Stakeholders: NOV, VNG, Divosa, NVVK, Nibud, Cedris, DWI,UWV, MEE, Stimulansz, Nibud, Ons Bank, WMO Werkplaatsen, COA, VWS, SZW, Nyenrode, bedrijfsleven, Verdiwel 

6

Profileren o Uitdragen van rol Sociaal werk als voor de hand liggende partner van de gemeente bij de uitvoering van de Participatiewet. Sociaal werkers bieden trainingen en taalprogramma’s, organiseren zinvolle dagbesteding en vrijwilligerswerk. o Uitdragen van rol Sociaal werk in de aanpak van armoede en schulden: gedragsverandering gerichte psychosociale begeleiding van de schuldenaren, preventie en signaleren van (toekomstige) problematische schuldensituaties om ernstige schuldenproblematiek en armoedeval te bestrijden. o Uitdragen van de rol van het Sociaal werk in werving, ondersteuning en inzet van vrijwilligers o Opstellen met leden van position papers en visiedocumenten vanuit onze branche. o Leden krijgen concreet materiaal waarmee zij zich lokaal kunnen profileren. o Inbreng in Toekomst agenda actief burgerschap.

|


|



Lobby o Beïnvloeding van uitvoering van wetgeving Participatie met de focus op samenhang in het sociaal domein en eenduidigheid en uitvoerbaarheid van wetgeving en de bijbehorende budgetten. o Richting politiek de meerwaarde van goede afstemming tussen Wmo en de participatiewet onder de aandacht brengen, waaronder vrijwilligerswerk, begeleiding naar werk, of zinvolle dagbesteding. o Overtuigen van landelijke en lokale overheid van nut en noodzaak facilitering vrijwillige inzet. o Beïnvloeding van aanpak vluchtelingenvraagstuk: gevolgen voor wijkteams, capaciteit, financiën (bijstand), wetgeving. o Initiëren van en/of deelnemen aan strategische allianties, werkgroepen en overleggen. Met zichtbaar aandeel MOgroep; opbrengst hiervan vertalen naar profilering- en lobbystrategie voor leden op lokaal niveau. Ook met die partijen in contact komen die op dit moment nog niet of weinig in zicht zijn (cross-overs naar andere branches/sectoren, bedrijfsleven).



Kennis o Laten onderzoeken hoe afstemming in wijkgerichte teams tussen sociaal werkers en sociale diensten kan worden geoptimaliseerd. o Discussie met leden rondom thema’s als actief burgerschap, samenwerking vrijwilligers en professionals, en aanpak van financiële en juridische problematiek door sociale wijkteams. o Kennis, ervaringen en goede voorbeelden van aanpak armoede en schulden beschrijven en delen in regio-bijeenkomsten voor (vrijwilligers)organisaties, bedrijfsleven en gemeenten. o Organiseren en deelnemen aan bijeenkomsten over verbinden buurt en vluchtelingen, mensen met arbeidsbeperking, bestrijden van armoede en schuldenproblematiek. o Subsidie- en project aanvragen (Divosa, ZOnMW), voor deskundigheidsbevordering en kennisdeling van sociaal werkers op genoemde maatschappelijke vraagstukken.

3. Opgroeien en opvoeden Maatschappelijke vraagstukken: o Huiselijk geweld en kindermishandeling (o.a. vechtscheidingen) o Preventief jeugdbeleid: schoolverlaters, radicalisering, voorschoolse voorzieningen Stakeholders: Kennisinstituten, onderwijsraden, Jeugdzorg NL, GGD-GHOR, ActiZ, Verdiwel, beroepsverenigingen, branchevereniging Kinderopvang, VNG, ministeries SZW en OCW, Nyenrode, bedrijfsleven 

Profileren o Uitdragen van rol Sociaal werk als basis bij opgroeien en opvoeden van kinderen en jeugd, in relatie tot sociale wijkteams, onderwijs en zorg. o Opstellen met leden van position papers en visiedocumenten vanuit onze branche o Leden krijgen concreet materiaal waarmee zij zich lokaal kunnen profileren.



Lobby o Beïnvloeden van invoering nieuwe wetgeving rondom het jonge kind en voorschoolse voorzieningen en ondersteuning. o Beïnvloeden van verkiezingsprogramma‘s 2017 ten behoeve van realisatie van basisvoorziening voor peuters en versterking van positie van Sociaal werk in primair en voorgezet onderwijs. o Bevorderen van inzet sociaal vakmanschap op scholen en het verbinden van educatieve en agogische professionals. o Beïnvloeding van uitvoering van wetgeving Jeugd en vernieuwingsagenda Jeugd met de focus op samenhang in het sociaal domein en in verbinding met (Passend) onderwijs). o Deelname aan strategische allianties zoals Landelijk Platform Onderwijs en Jeugdhulp en Vierpartijenoverleg PO-raad, BK, VNG inzake integrale kind centra, Landelijk Overleg Peuterspeelzalen. Met zichtbaar aandeel MOgroep; opbrengst hiervan vertalen naar profilering- en lobbystrategie voor leden op lokaal. Ook met die

7

|


|

partijen in contact komen die op dit moment nog niet of weinig in zicht zijn (crossovers naar andere branches/sectoren, bedrijfsleven). 

Kennis o Organisatie van bijeenkomsten met bijdragen van het Sociaal werk over vernieuwende aanpakken in het onderwijs, i.s.m. kennisinstituten. o Uitvoering landelijk programma Harmonisatie peuterspeelzaalwerk.

4. Structuur en organisatie van het sociaal werk Vraagstukken: o Nieuwe organisatievormen. o Samenspel met gemeenten en stakeholders. Stakeholders: VNG, MOVISIE, LKGWB, Brancheorganisaties van partijen die participeren in sociale wijkteams, Nyenrode 

Profilering o Ontwikkelen en beschrijven visie op organisatievormen en inkoopmodellen waaronder bekostiging; wat werk het beste voor sociaal werk(organisaties) / collectieve voorzieningen o Profileren van Sociaal werk als passende werkgever voor sociale wijkteams. o Profileren van rol van Sociaal werkbij ondersteunen en faciliteren van burgerinitiatieven.



Lobby Voorstellen doen om belemmerend beleid en regelgeving bij te stellen (ontbureaucratiseren).



Kennis uitwisseling o Onderzoek (deskresearch naar bestaande publicaties, periodieke monitoring, quickscans) naar organisatievormen en inkoopmodellen, waaronder de sociale wijkteams. o Ontwikkelen van (financiële) kengetallen voor sociaal werk. o Opzetten van kenniskringen met leden en externe deskundigen voor inventariseren en oplossen van knelpunten. Leden krijgen steun in hun zoektocht naar de best passende organisatie- en samenwerkingsvormen en -relaties o Monitoren en beschrijven relevante (markt)ontwikkelingen bij stakeholders. o Participeren in vernieuwingstrajecten en landelijke ondersteuningsprogramma.

Aantal Fte programma: 6,34

8

|


|

3. Programma Kwaliteit, professionalisering en rendement Inleiding Goed zijn is één ding. Maar hoe weten anderen dat? Zichtbaar maken dat je kwaliteit hebt en levert is in deze tijd hoogst relevant. Klanten willen dit weten, maar ook collega’s en financiers. De branche Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening wil gezamenlijk een zichtbare vuist maken voor kwaliteit en daarin onderscheidend zijn. Daarom heeft de commissie kwaliteit en professionalisering in opdracht van de leden een nieuwe kwaliteitskoers ontwikkeld. Uitgangspunt is een (door ieder lid te onderschrijven) branchecode met kwaliteitswaarden op de aspecten vakmanschap, dienstverlening en organisatie en toezicht. Om te toetsen hoe deze waarden worden nageleefd, kunnen leden kiezen uit twee vormen van toetsing (dan wel een combinatie van beide): intercollegiale toetsing en externe toetsing door een certificerende instantie. Leden waarvan de naleving van de branchecode is getoetst, worden opgenomen in een register. Het zwaartepunt van dit programma ligt in 2016 bij de uitwerking van en communicatie over deze nieuwe kwaliteitskoers. Het programma bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Borgen en tonen van kwaliteit 2. Kennis en onderwijs 3. Informatie en transparantie Doelen programma  Zodanig uitwerken van en communiceren over de kwaliteitskoers dat: o deze koers bekend is bij en gedragen wordt door leden; o deze koers leden ondersteunt hun kwaliteit verder te verbeteren en zichtbaar te maken naar opdrachtgevers, burgers en samenwerkingspartners  Realiseren van een stevig fundament voor het vakmanschap van sociaal werkers dat geborgd wordt in het beroepsonderwijs. Resultaten/activiteiten 1. Borgen en tonen van kwaliteit  Toetsbare normen Het vertalen van (de waarden in) de branchecode naar toetsbare normen 

Toetsen o Intercollegiaal toetsen: ontwikkelen van een toetsingsinstrument met formats voor uitvoering en een online register o Extern toetsen met keurmerk: ontwikkelen van een keurmerk en de organisatie van het toetsingsproces, contracten met CI’s, beheer van de certificaten (met behulp van externe expertise), promotie keurmerk.



Beroepsregistratie Het ontwikkelen van een beroepsregister Sociaal werkbij het Registerplein met steun van vakbonden, beroepsverenigingen, HBO- en MBO-onderwijs. De inhoudelijke basis ligt in de beschrijving van het collectieve en specifieke vakmanschap van sociaal werkers (Actieprogramma Professionalisering1). We leggen verbinding met de CAO (functieboek).



Governancecode Updaten en promoten van de Governancecode W&MD



Toolbox Om bovenstaande voor de praktijk te ontsluiten en te faciliteren laten we een toolbox ontwikkelen met up-to-date instrumenten voor ondersteuning van leden om de waarden op het terrein van vakmanschap, dienstverlening en organisatie en toezicht te realiseren. Veel instrumenten zijn beschikbaar bij kennisinstituten, FCB en andere organisaties. Op effectiviteit en rendement ontwikkelt de MOgroep ook eigen activiteiten en instrumenten zoals de effectmeter en de beslisboom.

––– 1

9

MOgroep, vakbonden, beroepsverenigingen en beroepsonderwijs

|


|



Programma professionalisering jeugdhulp en jeugdbescherming De MOgroep neemt deel in het programmateam, projectgroepen en stuurgroep: o Werkagenda kwaliteit jeugd uitvoeren gericht op bevorderen van transformatieproces en collectief vakmanschap van jeugdhulpprofessionals (over sectoren heen) (programmalijn 1) o Kwaliteitskader in de praktijk: volgen van ervaringen van werkgevers met kwaliteitskader, gezamenlijk leer- en ontwikkeltraject en herijking Kwaliteitskader (op basis van die ervaringen) (programmalijn 2) o Vooraanmelding van sociaal werkers voor beroepsregistratie jeugdhulp verder promoten en ontwikkelen van registratie-eisen voor sociaal werkers in de jeugdhulp bij SKJ (Stichting Kwaliteitsregister Jeugd), in aansluiting op het register Sociaal werk(programmalijn 3) Het programmasecretariaat is in handen van AEF, MOVISIE en NJI.

2. Kennis en onderwijs  Beroepsonderwijs o Inhoud/eisen van het register Sociaal werktoegankelijk maken voor toekomstige professionals in het initieel beroepsonderwijs (MBO en HBO). o Stimuleren dat ROC's en Hogescholen flexibeler onderwijs op maat gaan aanbieden dat aansluit bij de behoefte van het werkveld waardoor de kwaliteit van het onderwijs toeneemt en het regulier onderwijs een grotere bijdrage levert in duurzame ontwikkeling van het vakmanschap van professionals. o Uitwerken en promoten van visie ‘voor als je anders bent’, een visie op onderwijs en jeugdhulp waarbij we educatieve professionals en sociaal werkers willen verbinden om zo mogelijkheden te bieden voor elk kind het gewenste onderwijs resultaat te behalen. 

Kennisinfrastructuur o Op basis van onder meer het advies van de gezondheidsraad 'Sociaal werk op solide basis' een lobby agenda richting kabinet (VWS) en VNG om steun te krijgen voor een 'solide basis' voor het sociaal werk: een landelijke impuls voor kennisontwikkeling en het stimuleren en borgen van het vakmanschap van sociaal werkers. o Sturen op de samenhang in de kennisontwikkeling en -deling die nu op meerdere niveaus en manieren plaatsvindt (Wmo-werkplaatsen, lectoraten, leerstoelen, werkveld etc.) en scherper prioriteren op basis van de actuele en toekomstige kennisbehoefte. o Continueren deelname aan Actieprogramma Professionalisering W&MD van MOgroep, vakbonden, beroepsverenigingen, HBO- en MBO-onderwijs. Ondersteund door MOVISIE.

3. Informatie en transparantie  Basisbenchmark: voortzetten. Dit jaar zal speciaal aandacht besteed worden aan verdieping van bedrijfsvoeringscijfers naar welzijnsdoelen en een uitbreiding van benchlearn-kringen, als daar vanuit de leden behoefte aan bestaat. Daarnaast een uitgebreidere evaluatie van benchmark en rapportage boven op de jaarlijkse evaluatie die standaard plaats vindt. 

Landelijke monitors: beïnvloeden van divers overheidsmonitors, zodat gegevens vanuit de branche Sociaal werker zichtbaar in worden opgenomen.



Zichtbaarheid kwaliteit Het is van belang om een positie in te nemen over transparantie van de kwaliteit van sociaal werk. Hoe toon je je organisatie en hoe laat je zien dat je goed bent? Kengetallen, certificaten, tevredenheidsonderzoeken en reviews zijn geijkte mogelijkheden. We schrijven een verkennende notitie waarin duidelijk wordt wat de trend is, hoe de branche zich daartoe moet verhouden en wat concrete opties zijn. In een koplopergroep met vooroplopende leden kunnen deze opties vervolgens beoordeeld en uitgewerkt worden. Rol MOgroep: opstarten verkenningstraject, coördineren koplopergroep en promotie

Aantal Fte programma: 2,89

10

|


|

4. Programma Werkgeverszaken en arbeidsmarkt Inleiding Een branche waarin de sociaal werker als sociaal miljonair centraal staat, vraagt om passende arbeidsvoorwaarden en gericht arbeidsmarktbeleid. Het programma werkgeverszaken en arbeidsmarkt ondersteunt en faciliteert organisaties voor Sociaal werk die hieraan praktisch invulling geven. Door namens de leden een toekomstbestendige CAO af te sluiten en juridische ondersteuning en advies. Focus ligt op de ontwikkeling en versterking van duurzame inzetbaarheid van medewerkers, zodat zij zelfredzaam zijn, eigen verantwoordelijkheid nemen en met bevlogenheid hun werk zo goed mogelijk uitvoeren. Het programma richt zich op de onderdelen: 1. CAO 2. Arbeidsmarkt Doelen programma:  Adequate en toekomstgerichte arbeidsvoorwaarden, gevat in een nieuwe en aantrekkelijke CAO.  In- uit- en doorstroom op de arbeidsmarkt is in kaart gebracht en hierop is geanticipeerd door de branche.  Goed werkgeverschap: faciliteren van professionals door opleidingen, effectieve methoden, arbeidsvoorwaarden, ICT, etc. Activiteiten/resultaten Stakeholders: CNV, FNV, VNO-NCW, FCB, VWS, SZW, MKB-NL, PfZW, andere branches, verzekeraars, waaronder Zilveren kruis Achmea. 1. Arbeidsvoorwaarden  Nieuwe CAO Afsluiten van een CAO-akkoord dat in lijn is met de eerder ingeslagen koers waarbij duurzame inzetbaarheid centraal staat. De werkingssfeer van de af te sluiten CAO moet stroken met de ambitie van de MOgroep op het brede sociaal domein.  Implementatie Implementeren van de CAO-afspraken, waaronder het individueel keuzebudget. Sleutelwoorden: innovatie en toekomstbestendigheid, duurzame inzetbaarheid, flexibiliteit, eigen regelruimte (voor werkgevers en werknemers) en gedeelde verantwoordelijkheid. o Werkgevers ondersteunen met juridische, praktische handvatten en instrumenten op het gebied van arbeidsrecht en CAO. o Basiscursus CAO W&MD, gericht op nieuwkomers in de branche of voor degenen die niet of weinig bekend zijn met het werken met de CAO W&MD. o Organiseren van kostendekkende CAO-verdiepingscursussen en themamiddagen over de CAO en aanpalende onderwerpen, waarbij gedacht kan worden aan onderwerpen als ‘reorganisatie en ontslag’ en ‘medezeggenschap’. 

Onderzoek en monitoring o Onderzoek doen naar een mogelijke wijziging van het functieboek in de CAO ivm de functie van de sociaal werker, zodat deze strookt met de praktijk. o Verkennen en zoeken naar oplossingen, in overleg met partners, voor het fenomeen van branchevervaging en gevolgen hiervan voor de werkingssfeer van de CAO. o Volgen van, inbreng leveren aan en verstrekken van informatie en actualiteiten over (veranderingen in) de CAO.



Juridische ondersteuning o Volgen van de actuele arbeidsrechtelijke wijzigingen door de Wet werk en zekerheid en deze wijzigingen praktisch toepasbaar richting de leden communiceren via de kennisbank op de ledensite en via de JZO nieuwsbrief. o Digitaal, dan wel telefonisch beantwoorden van uiteenlopende arbeidsrechtelijke vragen van de leden met een JZO abonnement. Bij de beantwoording van de vragen meedenken over gevolgen voor de bedrijfsvoering, de strategische visie en het werkgeverschap. Uitleggen van weten regelgeving op een praktisch toepasbare wijze. o De spoedlijn (voor spoedeisende zaken) voor leden beheren en de vragen die op de spoedlijn binnen komen voortvarend afhandelen.

11

|


|

o Beantwoorden van algemene en praktische vragen over de CAO met en zonder JZO abonnement. o Beoordelen van en adviseren over nieuwe en gewijzigde CAO teksten. Bijdragen aan de juridische kwaliteit van de CAO naar aanleiding van gewijzigde regelgeving of nieuwe jurisprudentie. o Beantwoorden van vragen van niet leden over de werkingssfeer van de CAO en de mogelijkheid tot het vrijwillig volgen van de CAO. 

Pensioen o De MOgroep blijft vertegenwoordigd in het bestuur van het pensioenfonds Zorg en Welzijn PfZW. Een gezamenlijke pensioenregeling is belangrijk voor de brede sector vanwege schaalvoordelen, stimuleren van mobiliteit en vanuit concurrentieoverwegingen. o Collectieve inzet op pensioenen, gericht op een beperking van de premiestijging en op het belang van keuzevrijheid van medewerkers bij onderdelen van het pensioen.

2. Arbeidsmarkt  FCB o Uitwerken afspraken van de cao FCB, waaronder vaststelling van benodigde adviesorganen en de rol van het bestuur van FCB. o Participeren in overleggremia voor de drie thema’s arbo, mobiliteit en arbeidsmarktontwikkeling. o Standpunt over gewenste toekomstige vormgeving van sociaal beleid en rol en taken van het sectorfonds. 

Arbo o In samenwerking met FCB, Jeugdzorg Nederland en Brancheorganisatie Kinderopvang vervolgstappen zetten voor de advisering en de informatieverstrekking aan leden over verschillende arbo-onderwerpen (werkdruk en PSA, verzuim en re-integratie, agressie). Hierbij rekening houden met speerpunten van Inspectie SZW en signalen uit de branche. o De leden faciliteren om gebruik te maken van de mogelijkheden van het Gezond Rendement Fonds: het GRF is een budget dat Zilveren Kruis Achmea aan de MOgroep ter beschikking heeft gesteld voor leden van de MOgroep. Het budget kan worden ingezet voor preventieve of arbeid gerelateerde zorg. In 2015 is een opzet en plan gemaakt om leden van dit budget gebruik te laten maken en hun werknemers deel te laten nemen aan trainingen, coaching sessies op het gebied van werkdruk en werkstress. In 2016 zal dit afhankelijk van de reacties en evaluaties van de leden worden voortgezet.

 Mobiliteit In samenwerking met FCB, Jeugdzorg Nederland en Brancheorganisatie Kinderopvang vervolgstappen zetten om mobiliteit en duurzame inzetbaarheid van medewerkers in de sectoren verder te versterken, door organiseren van de loopbaanwinkel/loopbaanplein, instrumenten, projecten. 

Kennis o In samenwerking met FCB, Jeugdzorg Nederland en Brancheorganisatie Kinderopvang participeren in en beoordelen van ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, onder andere als gevolg van de drie transities en veranderende sociale weten regelgeving. o Actief participeren in de voor de leden van de MOgroep nuttige gremia van onder andere MKB-Nederland en VNO-NCW.

Inzet fte programma: 4,25 + via extern contract inzet cao onderhandelingen en vertegenwoordiging pensioenfonds

12

|


|

5. Programma Vereniging en organisatie De leden van de MOgroep zijn actief in een sterk veranderende omgeving. Branchegrenzen vervagen, partijen worden meer en meer actief op het brede sociaal domein, nieuwe organisatievormen, zoals sociale wijkteams, en allianties ontstaan. In dit veranderende speelveld en krachtenspel wil de MOgroep een sterke vereniging zijn die haar leden optimaal ondersteund bij de uitdagingen waarvoor zij staan. Een vereniging voor organisaties actief in het brede sociaal domein. Een vereniging die de gezamenlijke belangen vooropstelt, verbindt en behartigt. Het programma Vereniging en Organisatie verbindt en ondersteunt de drie andere programma’s. Niet de inhoud staat hier centraal, maar de interactie en binding met leden. De vereniging MOgroep werkt met verschillende vormen van interactieve communicatie en kennisdeling, die recht doen aan de diversiteit binnen de vereniging. Het programma richt zich op: 1. Communicatie 2. Vereniging 3. Bureau

Doelen programma:  Actieve vereniging die leden verbindt en aansluit bij wensen en behoeften, in een collectief belang. Mét ruimte voor deelbelangen van specifieke ledengroepen.  De MOgroep wordt gezien en erkent als de brancheorganisatie voor het brede sociaal domein.  Een diversiteit aan organisaties actief in het brede sociale domein hebben de mogelijkheid zich aan te sluiten bij de vereniging. Dit resulteert in een toename van het ledenaantal met 5%.  Effectieve en efficiënte werkorganisatie MOgroep  Nieuwe huisvesting per oktober 2016, zo mogelijk samen met andere (landelijke) organisaties in het sociaal domein. Activiteiten/resultaten 

1. Communicatie Implementatie Campagne o Voortzetten van materiaal en deel van de werkwijze van de campagne ‘Sociaal werk doe je met sociaal werkers’ in structureel communicatie beleid. Onder andere: inzet ambassadeurs, opinie artikelen, Gouden gemeenten o Ontwikkelen van ‘PR-toolkit’ voor leden.  Netwerk Opzetten van netwerk van communicatiemedewerkers van leden: voeden van profilering door de MOgroep en landelijke communicatieactiviteiten verbinden met lokale.



Naamsverandering MOgroep o Besluitvorming nieuwe naam voor MOgroep o Vormgeving logo, aanpassing huisstijl o Presentatie en besluitvorming in ALV o Communicatie en PR nieuwe naam naar leden en stakeholders.



Informeren en profileren o Leden informeren over actueel nieuws via Platform www.mogroep.nl. We trechteren voor leden de enorme hoeveelheid aan (overheids)informatie over wetgeving, het sociaal domein en de transformaties. Dat geldt ook voor het signaleren van maatschappelijke, politieke en wetenschappelijke trends en belangwekkend onderzoek rond sociaal werk. o Technisch onderhoud platform (regulier) o Uitbrengen van nieuwsbrieven voor leden op specifieke thema’s (zie andere programma’s) o Twitter, bijeenkomsten, werkbezoeken

13

|


|



2. Vereniging Samenwerking o Samenwerken in bureau- en ledenactiviteiten met andere brancheorganisaties en koepels rond gemeenschappelijke doelen in flexibele structuren, bijvoorbeeld MEE, Mezzo, NOV, FO, RIBW’s, Actiz, VGN, Jeugdzorg Nederland, GGZ-Nederland, VNG, LCGW. o Stimuleren en aansluiten bij regionale samenwerkingsverbanden: Inventariseren en categoriseren van regionale samenwerkingsverbanden waarbij MOgroep-leden zich aangesloten hebben, zoals Wmo regio’s en arbeidsmarktregio’s. In overleg met de leden bepalen welke rol de vereniging in deze samenwerkingsverbanden kan hebben.



Ledenbeleid o Inventariseren van nieuwe doelgroepen in het brede sociaal domein en de mogelijkheden (toegevoegde waarde) die de MOgroep hen wil en kan bieden. o Creëren van (rand)voorwaarden (verenigingsstructuur) waardoor organisaties (nieuwe doelgroepen) in het brede sociaal domein lid willen en kunnen worden van de vereniging. o Formuleren en uitvoeren van een marketingstrategie om (nieuwe) organisaties in het brede sociaal domein (doelgroep) aan de vereniging te binden. o Afspraken maken met andere brancheorganisaties over samenwerking en dubbellidmaatschap. o Contactleggen met potentiële nieuwe leden, hierbij gebruik maken van bestuursleden als ambassadeur van de vereniging. o Maken van een corporate leaflet MOgroep. o Ledentevredenheid en ledenwensen: Door middel van een klassiek tevredenheidsonderzoek de mening van de leden over de vereniging (bestuur en bureau) leren. In een explorerend onderzoek (bijvoorbeeld de Delphi-methode) de wensen van de leden inventariseren en categoriseren ten behoeve van de agendastelling van de MOgroep de komende jaren.



Sturing, kennisdeling en ontmoeting o Organiseren bestuur, bestuurscommissies en algemene ledenvergaderingen. o Leden benaderen als vertegenwoordiger van de branche/MOgroep in (landelijke) gremia. o Herziening van werksoortgerichte ledenindeling en verenigingsstructuur (bijvoorbeeld aanpassing in werk / ledengroepen, branchecommissies, pluspakketten, etc.) waardoor wordt aangesloten bij diversiteit van leden. o Stimuleren informatie- en kennisuitwisseling met en tussen (verschillende groepen) leden in (regionale) ledenbijeenkomsten, werkbezoeken, denktanks, platforms en commissies. o Korte ledenpeilingen via de website Platform MOgroep, met focus op thema’s waarvoor lobby en media-aandacht noodzakelijk is, zie programma’s. o Beschikbaar stellen van een jaardocument over de branche W&MD met onder andere kengetallen over de bedrijfsvoering.

 Mantelcontracten Beheren en onderhouden van de mantelcontracten. De mogelijkheden onderzoeken om het aantal mantelcontracten uit te breiden en de huidige contacten waar nodig te intensiveren. Beoordelen van de mantelcontracten en adviseren over het afsluiten/verlengen van mantelcontracten. 

Pluspakketten o Uitvoeren pluspakket AMW en SRW o Besluitvorming over toekomst pluspakketten

3. Bureau MOgroep • Huisvesting Het huidige huisvestingscontract aan de Maliebaan 71 te Utrecht eindigt per 1oktober 2016 Voor nieuwe huisvesting wordt gedacht aan een gebouw als fysieke plek, waar organisaties met een (landelijke) opdracht in het sociaal domein samenwerken, elkaar kunnen inspireren en verrassende verbindingen gelegd kunnen worden. o Januari 2016: Programma van eisen opstellen met die partijen die eind 2015 de intentieverklaring hebben ondertekend. o Aansluitend zoekopdracht uitzetten. o September 2016: daadwerkelijke verhuizing.

14

|


|

• Personeel De personele bezetting is in 2016: 18,1 fte, 13,4 fte vast en 4,7 fte flexibel. De MOgroep investeert in groei van haar medewerkers, versterken van competenties en vergroten flexibele inzetbaarheid en arbeidsmarktfitheid van personeel. Ze geeft daarbij uitvoering aan de mogelijkheden van de nieuwe CAO. o Gemeenschappelijke en individuele scholing om medewerkers optimaal toe te rusten voor huidige en toekomstige verenigingstaken. o Tijdens jaargesprekken afspraken maken over doelen, wensen en inzetten loopbaanbudget. o Afspraken maken over individuele keuzes in arbeidsvoorwaarden passend bij de situatie van de werknemer, conform uitvoeringsregeling Individueel keuzebudget cao. o Werving, selectie en inwerken nieuwe directeur MOgroep (per 1 april 2016). Aantal Fte programma: 4,56

15

|


|

Bijlage I Begroting 2016

16

|


|

Bijlage II Kerncijfers branche W&MD

kerncijfers MOgroep leden MOgroep eind 2014 (waarvan 39 koepelleden FO)

622

eind 2015* (waarvan 38 koepelleden FO)

572

aantal werknemers leden MOgroep

45.520

in formatieplaatsen

34.252

totale loonsom

1,5 miljard

*) voorlopig cijfer, peildatum nov 2015 bron: ledenbestand MOgroep nov 2015, Basisbenchmark MOgroep 2015 over 2014

leden MOgroep zijn werkzaam in deze deelsector

aantal

%

omvang loonsom

%

Lokaal welzijnswerk

393

63,1

443.384.679

28,7

Maatschappelijke Dienstverlening

273

43,8

305.772.737

19,8

Peuterspeelzalen

146

23,4

114.780.985

7,4

51

8,2

199.120.316

12,9

156

25,0

285.997.443

18,5

58

3,9

196.913.918

12,7

623

100,0

1.545.970.078

100,0

Maatschappelijke Opvang Andere terreinen Kennisinstituten/ steunfuncties TOTAAL

bron: ledenbestand MOgroep nov 2015, Basisbenchmark MOgroep 2015 over 2014

grootte van organisaties naar aantal werknemers

aantal

%

94

15,1

10 - 25

161

25,8

26 - 50

153

24,6

98

15,7

meer dan 100

117

18,8

TOTAAL

623

100,0

minder dan 10

51 - 100

bron: ledenbestand MOgroep nov 2015, Basisbenchmark MOgroep 2015 over 2014

17

|


|

inzet vrijwilligers bij leden MOgroep

aantal

aantal vrijwilligers

113.232

gemiddeld aantal uren per vrijwilliger uren vrijwilligers als formatieplaatsen*

142 10.575

* voor de berekening: 1 formatieplaats vrijwilliger = 1.400 vrijwilligersuren bron: Basisbenchmark MOgroep 2015 over 2014

18

|


|

BIJLAGE III Overzicht van leden bestuur en commissies

Nb. hiernaast zijn er nog enkele (tijdelijke) werkgroepen en commissies van leden actief op specifieke thema’s.

Bestuur Marijke Vos, voorzitter Anja Aaldering (MJD) Lucienne van den Brand (Rijnstad) Johan Brongers (Tinten Welzijnsgroep) Irene Domburg (Handje Helpen) Han Jetten (St. De Schoor) Gon Mevis (ContourdeTwern) René Verkuylen (Kwadraad) Arie de Vries (NIM) Jan Laurier (Federatie Opvang)

Branchecommissie Maatschappelijke Dienstverlening Bert Bezoen, voorzitter (Maatschappelijk Werk Fryslan) Peter Elmont (Noordermaat) Marielle Kempker (MD Veluwe) Truus Koning (Het Oude Ambt) Mieke Pirson (AMW Midden Limburg) Bart van der Neut (Socius MD Noord Holland) Jeroen Rovers (Radius) Joep Verhoeven (Juvans) Arie de Vries (NIM) Vacature

Werkgroep Arbeidsvoorwaarden Welzijn Johan Brongers, voorzitter (Tinten Welzijnsgroep) Jos van Nunen, voorzitter OAW (Lumensgroep) Wim Bosch (Travers) Aart Hulleman (Leger des Heils) Han Jetten (De Schoor) Daan Leeman (Centraal Orgaan Asielzoekers) Eric Lemstra (Xtra) Peter van Zwol (Timpaangroep) Federatie Opvang

19

|


|

Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR) incl Signaleringscommissie Jan Hamming ( voorzitter, gemeente Heusden) André Moerman (Rijnstad) Audrey Schlechter (Vivenz) René Vonk (De Kern) Chantal van Hulzen (gemeente Nijmegen) Hannah Oberzaucher (Welzijn Eindhoven) Ingrid Philips (gemeente Den Bosch) Jack Haslinghuis (gemeente Den Haag) Lieverst Tamar (Socius) Saskia den Heijer (gemeente Rotterdam) Sherida Prijor (Buurtpleinbv) Walter van den Berg (Nationaleombudsman) Wouter Boer Gemeente Den Haag) Maarten Bockting (MD Flevoland) Lucia Missana (Abc-west) Saskia van Muiswinkel (gemeente Rotterdam) Wilma van de Kar (Surplus Welzijn) Wim Eiselin (Stimulansz)

Commissie Kwaliteit en Professionaliteit Rik Bovenberg (voorzitter, Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland) Mirjam Breed, (De Wering) Anja Aaldering (MJD Groningen) Marijke Olthof (Tinten Welzijnsgroep) Hans de Bruijn (Lumensgroep) Annabel Engles (De Nieuwe Organisatie) Anja Geritz (Rijnstad) Nieke de Haas (Stichting Dock,) Martin van Iperen (Timpaan Welzijn) Thijs Knoeff (NIM) Albert Rechterschot (Pluspunt) Claire Schröder (Versa Welzijn)

Branchecommissie Ouderenwerk Anja van Baardewijk (SWON) Sytse Geursen (Zorgbelang ZH) Arno Heesters (GOW) Ester Lohuis (Versa) Erna Molenaar (De Wering) Sabina Rollema (Karaat Ridderkerk) Rob Staal (Mekaar Utrecht) Saskia Stemmerik (Puur Zuid) Frank van Rooij (Radius Welzijn)

20

|


|

Landelijke Overleg Peuterspeelzalen (LOP) Hilda Brandsma (Stichting Peuterwerk) Marlien Joosse (KO de Eerste Stap) Petra Hoeke (Peuterspeelzalen Uden) Marjan Hoekstra (Peuterspeelzalen Harlingen) Gülizar Korkmaz (Bink Kinderopvang) José Loermans (Stichting Speelwijs) Annelies Nijkamp (Spring! Peuterspeelzalen Hengelo) Jolanda Rikers (Kinderopvang Kerkrade) Hannie van ’t Veer (Peuter & Co) Marjan Vinders (Kindercentra Zeewolde) Petra Wolswijk (Stichting Kinderopvang Stad Groningen)

21

|


|

Voor het bureau van de MOgroep wordt 2016 zeer zeker een jaar van verandering: Aly van Beek, de directeur zal vertrekken. Het bureau moet verhuizen

Recommend Documents