voor en door boomkwekers

KENNIS & INNOVATIE IMPULS REGIO BOSKOOP

Voor en door boomkwekers Schouders eronder voor een prachtige regio Doorpakken en vastbijten Bij de start van Kennis & Innovatie Impuls, hadden we het helemaal uitgedacht. We wisten precies hoe we de boomkwekerijsector in de regio Boskoop een flinke duw in de rug konden geven. We zouden het bedrijfsleven aan het roer laten staan en hun wensen centraal stellen. Vier jaar later weten we hoe dat heeft uitgepakt. Op een aantal fronten was de aanpak meteen succesvol. Kijk bijvoorbeeld naar de serie masterclasses die op touw zijn gezet. We hebben al meer dan 250 deelnemers mogen verwelkomen en het bedrijfsleven heeft een actieve rol in de opzet van de masterclasses en in de onderwerpkeuze. Zo gaan we na de zomer bijvoorbeeld van start met een nieuwe masterclass voor exportmanagers. Puur op basis van de vraag vanuit het bedrijfsleven. Nog een voorbeeld zijn de kennisdossiers op internet. Er komen jaarlijks nieuwe onder werpen bij en we zien aan de bezoekers cijfers dat ook deze in de smaak vallen. Het komende jaar willen we doorpakken op deze successen en zo de sector vooruit helpen. Toch was niet alles vanaf de start een succes. Ons

idee was dat bedrijven met innovatievragen bij ons zouden aankloppen. Het bleef lang stil. Voor veel kwekers is de stap naar innoveren groot. Toch zagen we meerwaarde in innoveren en hebben we ons er in vastgebeten. We hebben het afgelopen jaar de benadering veranderd. De kennisinstel lingen nemen nu het voortouw. Ze bedenken oplossingsrichtingen en peilen bij het bedrijfsleven of er behoefte aan is. Vervolgens stappen ze samen in een ontwikkeling. Die aanpak werkt. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan een o nkruidrobot en worden de effecten van gevitaliseerd water onder zocht. Na de eerste stap vanuit de kennisinstellingen, staan de ondernemers daarna weer aan het roer en bepalen ze zelf hoe de toekomst eruit ziet. Prachtig toch? René van Tol Projectleider Kennis & Innovatie Impuls

Kennis & Innovatie Impuls 2013 - 2014

Kennis Rotonde - snel de juiste kennis paraat

Kennisdossiers

Paul Bremmer

Krachten bundelen, kennis ontsluiten ‘In de regio bundelen we de krachten’, zegt Henk Kwakernaak, nu bestuurs lid bij de Stichting Belangenbehartiging Greenport Boskoop en voorheen bij de Kring Boskoop: ‘Wil je wat voor elkaar boksen, dan moet je zorgen dat je stem wordt gehoord. Omdat we allemaal voor hetzelfde belang opkomen, een gezonde toekomst voor de boomkwekerij in Boskoop, was het niet meer dan logisch om ons te verenigen.’ Kwakernaak is vanuit de Greenport ook betrokken geraakt bij de werk groep kennis van Kennis & Innovatie Impuls: ‘Eén van de factoren die onze toekomst bepaalt is het kennisniveau van de individuele kweker. Hoe speel je in op nieuwe omstandigheden? Ik heb in de praktijk ervaren dat het heel lastig is om aan goede en volledige informatie te komen. De kennisdossiers op de site van Kennis & Innovatie Impuls zijn hier een heel goed hulpmiddel bij. We zetten ook de komende tijd in op een uitbreiding van het aantal dossiers.’

U vindt de volgende kennis dossiers op de website van Kennis & Innovatie Impuls: • Personeelsbeleid en arbeidsmarkt • Agrologistiek • Duurzame agrologistiek • Gietwater • Watergeeftechniek • Waterkwantiteit • Oppervlaktewaterkwaliteit • EC-metingen • Algen in het waterbassin • Actuele milieuaspecten Greenport Boskoop • Wateropslag in natuurlijke buffers • Biobased: geld verdienen aan afval • Baggerproblematiek • Biologische zuivering restant en spuitvloeistof of spoelwater • Duurzame gewasbescherming • Stekken onder LED in meerlagensysteem • Overwintering van boomkwekerijgewassen

‘Geef mensen een realistische kijk op onze sector’ ‘Veel mensen hebben geen idee hoe het er op een moderne boomkwekerij aan toegaat,’ zegt buxuskweker Jos Straathof: ‘Sommigen denken bijvoor beeld dat we slordig met gewas beschermingsmiddelen omgaan of ze hebben een negatief beeld van de werkomstandigheden.’ Om ze een realistische kijk op de sector te geven, deed Straathof mee aan de Open Kwekerijdag in juni: ‘Het Hoogheemraad schap van Rijnland liet zien hoe streng

het oppervlaktewater wordt ge controleerd en AB Service toonde hoe precies onze spuitapparatuur werkt. We willen zo de indianen verhalen de wereld uit helpen en begrip voor de sector kweken.’ Kennis & Innovatie Impuls is hoofd sponsor van de Open Kwekerijdag. Door kwekers te stimuleren hun bedrijven open te stellen, wil het project het draagvlak voor de sector in de regio vergroten en tegelijkertijd de kwekers de gelegenheid geven inspiratie op te doen bij elkaar. De


2

Open Kwekerijdag trok dit jaar weer duizenden bezoekers en was, net als eerdere edities, een groot succes.

In Memoriam – Wim de Jong Op 1 mei 2014 overleed, na een kort ziekbed en op veel te jonge leeftijd, Wim de Jong. We zijn zowel persoonlijk als op professioneel vlak ontdaan van dit verlies. Wim laat een grote leegte achter. Ook in het project. Hij was één van de drijvende krachten achter Kennis & Innovatie Impuls. Met zijn innemende persoonlijkheid en aanstekelijk enthousiasme wist hij mensen te verbinden en ze in beweging te krijgen. Veel van de initiatieven die nu lopen, kregen op cruciale momenten van hem een duw in de goede richting. Wim had een groot hart voor de sector en de regio. Tot op zijn ziekbed stond hij zijn collega’s bij met adviezen en bedacht hij plannen die de sector en de regio verder moeten helpen. Botsten jouw ideeën met zijn visie, dan kon je op een stevige maar inhoudelijke discussie rekenen waarbij het projectbelang voorop stond. Hoe hard het er ook aan toeging, na afloop schudde Wim je de hand en was je onderlinge relatie alleen maar gegroeid. We zullen de inbreng van Wim verschrikkelijk missen. We wensen de nabestaanden van Wim veel sterkte toe met het dragen van het verlies. Kees van Velzen Voorzitter St. Greenport Regio Boskoop Voorzitter Stuurgroep Kennis & Innovatie Impuls

René van Tol Projectleider Kennis & Innovatie Impuls

De blik meer naar buiten Wim de Jong schreef kort voor zijn overlijden nog een bijdrage voor dit jaarverslag. Greenport Regio Boskoop kwam sterk uit de impactmeting, een evaluatie van Kennis & Innovatie Impuls door het Ministerie van Economische Zaken: ‘Boskoop valt op door een intensief netwerk, dat elkaar persoonlijk weet te vinden en de verwachte prestaties heeft bereikt.’ Dat is een mooie opsteker. Tegelijkertijd wordt geconcludeerd dat ‘het netwerk nog sterk naar binnen gericht lijkt en daardoor minder profiteert van de resultaten in de andere Greenports’. Tijd om de blik te verruimen dus! Wat heeft de Greenport ons gebracht? Onze infrastructuur is flink verbeterd en bedrijven hebben zich aantoonbaar verder ontwikkeld in bijvoorbeeld masterclasses en innovatieprojecten. We hebben, met vallen en opstaan, een methode ontwikkeld om, samen met de gemeenten, langdurig werklozen weer aan de slag te krijgen.

3

Loopt alles dan perfect in Greenport Regio Boskoop? Nee, natuurlijk niet. Het rap port doet ook een aantal nuttige aan bevelingen. De belangrijkste is dat we onze blik meer naar buiten moeten richten. We kunnen leren van onze collegainitiatieven. Door te kijken naar de mogelijkheden in bijvoorbeeld het Groene Hart kunnen we nog meer successen boeken en bijvoorbeeld innovaties in de regio verder helpen. We zijn op de goede weg, maar kunnen nog meer profiteren van onze inspanningen als we ook verbindingen zoeken buiten onze regio. Werk aan de winkel!


Innovatie-Impuls - samenwerken aan nieuwe ontwikkelingen Nieuwe aanpak vruchtbaar ‘Het bruist hier van de ideeën en ontwikkelingen’, vertelt Pieter van Dalfsen van PPO. Hij heeft het over de innovatie-initiatieven in de regio: ‘Afgelopen jaar hebben we de aanvliegroute voor innovaties aange past. De kennisinstellingen komen nu met ideeën die een bestaand probleem oplossen of die in andere Greenports kansen creëerden. De instellingen toetsen dit bij ondernemers. Ziet het bedrijfsleven iets in een idee, dan trekken de onderzoekers en ondernemers samen op bij de ontwikkeling.’ De nieuwe aanpak werpt z’n vruchten af: ‘Er zijn veel initiatieven gestart. Er zijn nu meer dan tien onderwerpen in b ehandeling. Zo wordt onderzocht of het mogelijk is het groenafval van de kwekers te verzamelen en te verwerken naar bijvoorbeeld medicijnen of grondstoffen voor bioplas tics. Je kunt dan verdienen aan iets dat nu geld kost.’ Op praktisch niveau gebeurt er ook veel: ‘We werken bijvoorbeeld aan een biologisch afbreek

bare gaaslap die op het juiste moment verteert en goed verwerkbaar is. En ook de realisatie van de onkruidrobot is weer een stap dichterbij gekomen. Op dit moment werkt een bedrijf een nieuw, robuust prototype uit. We verwachten dat het prototype be gin volgend jaar kan worden getest op een kwekerij. Want de aanvliegroute kan dan wel gewijzigd zijn, het doel is ongewijzigd. We blijven werken aan prak tische innovaties die de regio verder helpen.’

Gevitaliseerd water onder de loep In een kleine proef is onderzocht of gevitaliseerd water effect heeft op de ontwikkeling van stekken. Gevitaliseerd water is water dat met bepaalde wervelingen door een magnetisch veld wordt geleid. Het idee erachter is dat dit water extra gezuiverd en beter werkzaam is. De proef werd bij kweker Ton de Jong uitgevoerd: ‘We hebben een deel van de stekken van Gaultheria, Taxus en Chamaecyparis gewoon regenwater gegeven. Een ander deel kreeg water dat eerst door de vitalisator was geleid. De stekken die gevitaliseerd water kregen hadden zo’n 15% meer schot en waren beter beworteld. Daarnaast hoefde ik ze ook minder vaak water te geven. Het leek net alsof het water beter zijn werk kon doen.’ In het onderzoek zijn het regenwater en het gevitaliseerde water met elkaar vergeleken. Daaruit kwamen geen verschillen in de samenstelling naar voren. In een vervolgproef moet duidelijk worden of het effect zich herhaalt en hoe gevitaliseerd water nu precies werkt. Ton de Jong is echter al overtuigd: ‘Ik zie duidelijke verschillen en doe ook weer mee met de volgende proeven.’


4

Vollegrondskwekers denken samen na over toekomst Hoe ziet de vollegrondsteelt van de toekomst eruit? Onderne mers, onderzoekers en ontwikke laars zitten twee keer per jaar bij elkaar om na te gaan met welke innovaties ingespeeld kan wor den op de wensen en eisen van de toekomst. ‘Heel nuttig’, vindt Frank Baatje van Baatje Grond verzet: ‘Vorig jaar hebben we een pootmachine ontwikkeld op basis van de input uit twee workshops. De ontwikkeling ervan ging heel snel omdat de kwekers en de ontwikkelaars samen aan tafel zaten.’ William de Bruijn is als vollegrondskweker betrokken bij de workshops: ‘Op de korte termijn leveren de workshops mij niets concreets op, maar ik heb wel een goed beeld van de ontwikkelingen en doe daar mijn voordeel mee. Daarnaast vind ik het belangrijk dat we ons samen sterk maken. Samen kunnen we

William de Bruijn

innovaties in gang zetten.’ Baatje is het eens met De Bruijn: ‘Rechtstreeks overleggen over kansen en knelpunten werkt het beste.’ Inmiddels is Baatje ook betrokken bij de ontwikkeling van een volgende in novatie: ‘We hopen volgend jaar een nieuwe steek machine ontwikkeld te hebben die het werk voor vol legrondstelers vereenvoudigt‘.

Heeft LED de toekomst?

Michel van der Werf

Kennis & Innovatie Impuls deed afgelopen jaar een praktijkproef met LED-verlichting bij vermeerderaars van Buxus en Clematis. In theorie zou LED-verlichting flinke voordelen kunnen opleveren. ‘Je kunt in principe het hele jaar door stekken. Omdat je in een loods kunt werken heb je lichtopbrengst, temperatuur en luchtvochtigheid veel beter in de hand dan in de kas of in de volle grond’, vertelt Pieter van Dalfsen, onderzoeker bij PPO. Bij clematiskweker Michel van der Werf werd in de zomer een proef uitgezet. Daarnaast werd in de winterperiode een proef bij kweker Eric van Tol uitgevoerd. Michel van der Werf: ‘Ik zoek naar mogelijkheden om de weersinvloeden te temperen. We stekken nu al in kassen, maar misschien kan LED-verlichting ons nog een stap verder brengen. Uit de proef kwam dat LED-verlichting in de zomer geen voordelen oplevert ten opzichte van telen in de kas. Als LED-verlichting verder is ontwikkeld, kan het ons wel voordelen opleveren, maar ik wacht de ontwikkelin gen voorlopig even af.’ De winterproef met Buxus bij Eric van Tol gaf andere resultaten. Pieter van Dalfsen: ‘Onder LED-verlichting wortelden de buxusstekken na tien weken. Dat was een stuk sneller dan de 22 weken bij normale omstandigheden. Voor wintertoepas singen biedt LED-verlichting dus interessante voordelen.’

5


Onderwijs Accelerator – kennis die je verder brengt Concreet aan de slag na masterclass ‘Het was weer een mooi jaar’, vindt Peet Stolwijk, mede-organisator en docent bij verschillende masterclas ses: ‘Je ziet dat de deelnemers echt profijt hebben van de masterclasses.’ Afgelopen jaar was hij betrokken bij masterclasses over teelttechniek, concept-ontwikkeling en manage mentvaardigheden. Stolwijk: ‘Een succesvolle boomkweker moet tegenwoordig meer dan alleen vak man zijn. Hij moet zijn bedrijf op een moderne manier aansturen en ook het nodige weten van marketing. Met de masterclasses scherpen we deze vaardigheden aan. Volgend jaar gaan we ook de Masterclass voor Export Managers opnemen in het programma.’

In de masterclasses gaan de deel nemers regelmatig op bedrijfsbezoek en wordt er aanvullende theorie vezorgd. Een mooie combinatie, vindt Stolwijk: ‘Je krijgt een heel goede sfeer waarbij de deelnemers zich open durven op te stellen. Er ontstaan regelmatig mooie discus sies en het zet de deelnemers aan tot het nemen van acties. Het is prachtig om te zien dat de masterclasses tot concrete stappen leiden.’


6

Nieuwe verkoopcombinatie door Masterclass Conceptontwikkeling ‘Dommer kun je er niet van worden’, met die gedachte begon Jos Noordam vorige zomer aan de Masterclass Conceptontwikkeling. Hij bleek gelijk te hebben: tijdens de masterclass kreeg Noordam, samen met drie collega-kwekers het idee om elkaars netwerk te gebruiken en samen een groter a ssortiment aan te bieden. Het idee is uit gemond in de oprichting van een gemeenschappelijke verkoopcom binatie. In augustus presenteren de kwekers zich aan de buitenwereld onder naam 4MorePlants.

Noordam is enthousiast over de opzet van de masterclass: ‘De nieuwe verkoopcombinatie was er, denk ik, niet gekomen zonder de masterclass. Je komt met andere kwekers in contact en ontdekt dat je er samen sterker voor staat. Daar naast heb ik op praktisch niveau veel geleerd over klantbenade ring en verkooptechnieken. Ik ben dan ook blij dat ik de masterclass heb gevolgd en kan mijn collega’s aanraden om er ook gebruik van te maken. Zoals gezegd: ik ben er niet dommer van geworden!’

zien n e s n a k t Mark hoe n e t e w n e en! t t u n e b nt je ze ku

7


Kansen voor West G4P4

Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project van St. Greenport Regio Boskoop wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Kennis & Innovatie Impuls geeft praktische antwoorden op belangrijke kennisvragen, ondersteunt bij het realiseren van succesvolle innovaties en gekwalificeerde medewerkers.

Kennis & Innovatie Impuls wordt mede mogelijk gemaakt door:

Meer weten? Wilt u weten wat Kennis & Innovatie Impuls voor u kan betekenen? Neem dan contact met ons op.

DLV Plant B.V. Wageningen UR-PPO Wellantcollege Flynth adviseurs en accountants B.V. Gemeente Boskoop (nu gemeente Alphen aan den Rijn) Gemeente Rijnwoude (nu gemeente Alphen aan den Rijn) Hoogheemraadschap van Rijnland Kamer van Koophandel Den Haag Kring Boskoop (nu St. Belangenbehartiging Greenport Boskoop) Projecten LTO Noord Rabobank Gouwestreek Stichting Beurshal Stichting Kringfonds Stichting Projectbureau Boomkwekerij Stichting Vakbeurs voor de Boomkwekerij Studieclub Regio Boskoop (nu St. Belangenbehartiging Greenport Boskoop)

Bezoekadres Italiëlaan 6 2391 PT Hazerswoude

0172 - 21 28 27 0172 - 21 04 07 www.kennisinnovatieimpuls.nl [email protected] @KI_Impuls

Postadres Postbus 53 2770 AB Boskoop

Colofon Redactie en coördinatie Bert van Rees, Bureau Berdt Fotografie Andrew Walkinshaw Met dank aan Buxuskwekerij J.A. Laban Buxus’bol’ afbeelding Vormgeving en druk Okay Color Graphics BV

voor en door boomkwekers

Recommend Documents