Voor de ruimte. Verkiezingsprogramma de open ruimte in onze gemeente behouden moet worden

Dongeradeel ‘Voor de ruimte’ Verkiezingsprogramma 2010 - 2014

‘Voor de ruimte’ betekent dat D66 vindt dat • de open ruimte in onze gemeente behouden moet worden • mensen elkaar de ruimte moeten bieden, zowel in gedrag als in denken • er ruimte moet zijn voor nieuwe frisse ideeën en dat we ons niet blind moeten staren op dogma’s en ‘het is altijd zo geweest’ • gezwam in de ruimte moet worden vermeden: een ingenomen standpunt moet doordacht zijn en met argumenten verdedigd kunnen worden • de beperkte financiële ruimte van de gemeente niet mag leiden tot vergroting van de achterstand van minderbedeelde burgers.

Verkiezingsprogramma D66 Dongeradeel

I N H O U D S O P G AV E Voorwoord Alexander Pechtold ………………………………………………. 3 De Richtingwijzers van D66 ………………………………………………………. 4

PROGRAMMA D66 DONGERADEEL

COMMUNICATIE EN OPENBAAR BESTUUR Communicatie ………………………………………………….......................……. Bestuurlijke Organisatie ………………………………………………………… …… Personeel en Organisatie ………………………………………………………………. Informatiemaatschappij ……………………………………………………………….. Ombudsfunctie ……………………………………………………………………… … Emancipatie, discriminatie en minderheden …………………………………………… Integraal veiligheidsbeleid …………………………………………………………….. Financieel beleid …………………………………………………………………… …

5 6 6 7 7 8 9 9

ECONOMISCHE INFRASTRUCTUUR Toerisme en recreatie ………………………………………………………………….. 10 Werkgelegenheid ………………………………………………………………………. 11 RUIMTELIJKE INFRASTRUCTUUR Dongeradeel en de ruimte ……………………………………………………………… Volkshuisvesting en stads- en dorpsvernieuwing …………………………………… .. Ruimtelijke ordening …………………………………………………………………... Duurzaamheid …………………………………………………………………………... Verkeer en vervoer ……………………………………………………………………

12 13 14 15 16

SOCIAAL MAATSCHAPPELIJKE INFRASTRUCTUUR Onderwijs ………………………………………………………………………………. Vrijwilligerswerk ………………………………………………………………………. Sport ……………………………………………………………………………………. Gezondheidszorg ……………………………………………………………………….. Sociale voorzieningen en maatschappelijke participatie …………………………..…… Kunst en cultuur …………………………………………………………………………

17 18 18 19 20 21

Samenvatting …………………………………………………………………………... 22/23 Kandidaten D66 Dongeradeel ………………………………………………………… 24

2


Voorwoord Alexander Pechtold: Anders Ja D66 Ik ben blij dat u dit verkiezingsprogramma leest. Dat u de tijd en moeite neemt om u te verdiepen in de ambities, plannen en ideeën van D66. Graag maak ik van deze mogelijkheid gebruik om onze prioriteiten met u te delen. Toe te lichten waar de energie van onze politiek en overheid zich de komende periode op moet richten. D66 kiest voor vernieuwing omdat het nodig is. Nederland is een mooi en welvarend land. Maar ook een land dat heeft stilgestaan, terwijl de wereld veranderde. Een land dat belangrijke beslissingen te lang voor zich uitgeschoven heeft. Een land dat vraagt om verandering. Om een nieuw perspectief, een stip aan de horizon. Niet angstig voor de toekomst, maar optimistisch. Vol vertrouwen in de eigen kracht van mensen. Wij durven te kiezen, en inderdaad, daarmee zetten wij ons af tegen het grijze gemiddelde en de huidige politiek van stilstand. Wij hebben een alternatief, een eigen ambitieuze vernieuwingsagenda. Een agenda om Nederland een voortrekker en baanbreker in de 21e eeuw te maken. Een agenda waarmee wij volmondig ‘Ja’ zeggen tegen de uitdagingen en kansen van morgen. We moeten zorgen dat werknemers flexibel en weerbaar worden. Dat ook starters een huis kunnen kopen. Echt werk maken van kennis en innovatie. En van de doorbraak naar een duurzame economie. Met een overheid die zijn beperkingen kent, maar doet wat zij belooft. In een samenleving gericht op ruimte voor individuele ontplooiing. Die mensen niet verdeelt maar helpt emanciperen. Net als D66 verschillen tussen mensen positief waardeert, omdat ze veerkracht en creativiteit brengen. In maart kunt u uw stem weer laten horen. Dan kunt u kiezen voor vernieuwing. Dan bepaalt u hoe uw gemeente er uit gaat zien. Daar moet de verandering beginnen. Dicht bij huis. In uw gemeente, uw dorp, uw straat. Want na meer dan 10 jaar ervaring in de lokale politiek als gemeenteraadslid, wethouder en burgemeester, weet ik dat de meeste van uw ergernissen en ongemakken daar worden opgelost. Ook in uw gemeente staan gemotiveerde en deskundige D66-kandidaten klaar om vol optimisme de verandering vorm te geven. In dit verkiezingsprogramma vindt u onze voorstellen daarvoor, passend in onze vernieuwingsagenda. Met 5 speerpunten: werken, kennis, duurzaam, wonen en kwaliteit van de overheid. De Vernieuwingsagenda van D66 zal niet zonder slag of stoot gerealiseerd worden. Dat doen we samen met u. Voor, tijdens en na de verkiezingen. D66 vertrouwt op de kracht van het lokaal bestuur. Voor heel veel zaken is lokaal maatwerk beter dan regels uit Den Haag. Sterk lokaal bestuur vraagt ook om vernieuwing. Krachtige gemeenten, met heldere verantwoordelijkheden en bijpassende middelen, meer inspraak en verantwoording, meer gekozen bestuurders. En kleinschalige voorzieningen, met de menselijke maat. U vindt verderop in dit verkiezingsprogramma meer over onze plannen in uw gemeente. Ik wilde deze kans gebruiken om die lokale plannen in een bredere context te plaatsen. Ook dit programma vormt een belangrijke bouwsteen in onze vernieuwingsagenda. Ik vraag u de plaatselijke D66 kandidaten dan ook te steunen en op 3 maart D66 te stemmen. Alexander Pechtold

3


De Richtingwijzers Hoe je het gedachtegoed van D66 ook omschrijft, de meeste D66'ers kunnen zich vinden in de richtingwijzers. Afzonderlijk zijn deze vijf richtlijnen niet uniek voor onze partij, maar gezamenlijk vormen ze een goede weergave van de D66 manier van denken. ‘Vertrouw op de eigen kracht van mensen’ is de meest fundamentele van de vijf richtingwijzers en bepaalt sterk het denken van D66: de overtuiging dat mensen vaak meer, beter, rechtvaardiger en efficiënter een oplossing voor problemen kunnen vinden dan een overheid. De achtergrond van ‘vertrouw op de eigen kracht van mensen’ is de aanname dat niemand de waarheid in pacht kan hebben. Hierin is D66 uniek.

Vertrouw op de eigen kracht van mensen Wij vertrouwen op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen. Daarom zien we de toekomst met optimisme tegemoet. Mensen zijn zo creatief dat ze steeds opnieuw zelf oplossingen vinden. Wij willen dat de overheid deze kracht, vindingrijkheid en creativiteit van mensen ondersteunt en ruimte geeft. De sleutel voor verandering ligt bij mensen zelf en wij willen dat de overheid daarbij aansluit. Wat mensen voor zichzelf en anderen kunnen doen is veel belangrijker en effectiever dan wat de overheid kan doen.

Denk en handel internationaal Samenlevingen zijn op steeds meer verschillende manieren met elkaar verbonden. Wij staan open voor de gehele wereld en sluiten niemand uit. Bij alles wat we doen, vragen we ons steeds af welke effecten dat heeft op anderen in deze wereld. Wij onderkennen dat Europa steeds meer ons binnenland wordt. Internationale samenwerking en economische vooruitgang zijn de sleutels naar een wereld met minder oorlog en conflicten. Daarbij handelen wij steeds pragmatisch, nuchter en op basis van feiten.

Beloon prestatie en deel de welvaart Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de overheid ruimte laat voor die verschillen. Wij streven naar economische zelfstandigheid voor zoveel mogelijk mensen en vinden dat mensen die uitmuntend presteren daarvoor een beloning verdienen. Wij willen een dynamische, open samenleving waarin iedereen de ruimte krijgt om zijn eigen beslissingen te nemen en iedereen zich op zijn eigen manier kan ontwikkelen. Wij vinden het vanzelfsprekend om welvaart met elkaar te delen. We willen dat zoveel mogelijk mensen meedoen in het maatschappelijk en economisch proces, want daar worden we allemaal beter van. Voor mensen die zichzelf niet kunnen redden dragen we een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving Wij willen de wereld om ons heen tegemoet treden met respect en mededogen. Dat geldt voor de mensen om ons heen en voor onze omgeving. De aarde is niet van ons en dus geen gebruiksartikel. We willen stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving. We willen dat in de discussie over natuur en milieu niet het behoud, maar de aantasting van natuur en milieu gerechtvaardigd wordt.

Koester de grondrechten en gedeelde waarden De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst. Lichamelijke integriteit, geweldloze oplossing van belangenconflicten en een respectvol gehanteerde vrijheid van meningsvorming en uiting, inclusief respect voor onze democratische rechtsstaat, zijn voor ons

centrale waarden. Die waarden zijn universeel en zonder meer bovengeschikt. Wij beschermen de grondrechten van onszelf en anderen. 4


1. COMMUNICATIE EN OPENBAAR BESTUUR D66: ‘kwaliteit van de overheid’ 1.1 COMMUNICATIE Algemeen De bestuurlijke organisatie moet gericht zijn op openheid, maximale inbreng van de burger en een sterke positie van de gemeenteraad. Een goed gemeentebestuur weet wat onder de bevolking leeft en is bereid daar rekening mee te houden. De keuze van D66 voor democratisering komt tot uitdrukking in de wens serieuzer om te springen met wensen en verlangens van de bevolking. Daarvoor bestaan allerlei instrumenten, zoals goede voorlichting. Een gemeente moet veel doen aan voorlichting. Folders, berichten in de lokale pers en huis-aanhuisbladen en in toenemende mate internet en lokale tv. Naast voorlichting moet de gemeente meer werk maken van inspraak. Burgers moeten niet alleen kunnen lezen wat er zo goed is aan het lokale beleid, ze moeten er ook invloed op kunnen hebben. D66 vindt dat direct belanghebbenden in een vroegtijdig stadium betrokken moeten worden bij nieuwe gemeentelijke plannen. Te vaak wekken lokale politici de indruk dat zij wel weten wat goed is voor de bevolking. Te vaak worden groepen uit de bevolking geconfronteerd met een voldongen feit. Dat betekent dus dat bewoners vanaf het eerste idee betrokken moeten worden bij plannen met hun omgeving, hun ruimte. Aandachtspunten 1. D66 is een voorstander van zo veel mogelijk raadplegen van de burgers, die hierbij kunnen aangeven welke prioriteiten zij zouden stellen bij de besteding van de middelen voor hun omgeving 2. D66 is voorstander van een dorpsgerichte benadering, door de dorpen te betrekken bij het gemeentebestuur 3. Het is van groot belang dat iedereen die Nederland is geboren, zich kan uiten in de taal die men het best beheerst. Daarom mag van de inwoners van Dongeradeel verwacht worden, dat deze na verloop van tijd Fries kunnen verstaan. Brieven in één van beide talen aan de gemeente gericht dienen bij voorkeur in dezelfde taal te worden beantwoord 4. Naast het uitzenden van de vergaderingen van de gemeenteraad moet overwogen worden ook de vergaderingen van de raadscommissies uit te zenden via de lokale tv 5. Vóór de gemeenteraadsverkiezingen zorgt de gemeente voor het beschikbaar zijn van een verkiezingswijzer. Hierin worden de partijen die aan de verkiezingen van de raad deelnemen op de belangrijkste punten van hun programma met elkaar vergeleken.

5


1.2 BESTUURLIJKE ORGANISATIE Algemeen De bestuurlijke organisatie moet gericht zijn op openheid, maximale inbreng van de burger en een sterke positie van de Raad. D66 wil kleinschaligheid waar dat kan en samenwerken waar het moet. De gemeente moet herkenbaar en laagdrempelig zijn. D66 is voor samenwerking van diensten van verschillende gemeenten, als dat de dienstverlening efficiënter maakt, dus beter of goedkoper. D66 is in dat kader ook voor fusie van twee of (meer) gemeenten. Zo’n fusie is echter alleen een optie na een referendum, waarbij burgers vooraf goed geïnformeerd worden over de voor- en nadelen van die fusie. Aandachtspunten 1. Het college van burgemeester en wethouders van Dongeradeel behoort een breed draagvlak te hebben in de Raad. D66 is voorstander van een afspiegelingscollege 2. D66 gaat zelfstandig de verkiezingen in en sluit geen collegeakkoorden vooraf. D66 is bereid toe te treden tot het college, mits zij zich voldoende in het collegeprogramma herkent 3. De Binnenstad Adviesraad (BAR) is een gewaardeerd adviesorgaan van het college. De vergaderingen met de adviesraad moeten openbaar zijn in verband met de nodige transparantie 4. Gemeentelijke diensten dienen tijdens alle werkdagen open te zijn van 09.00 tot 16.30 uur, dus ook tussen de middag 5. De commissiestructuur dient te worden geëvalueerd op mogelijkheden voor burgers en instanties om hun standpunten beter te kunnen uiten. Hierbij zou inspraak in twee termijnen al een verbetering zijn. Doel is een echte deelname van derden aan de discussie in commissies 6. De gemeente dient het burgerinitiatief meer te stimuleren, onder de aandacht te brengen 7. Collegeleden en/of raadsleden dienen dorpen/wijken toebedeeld te krijgen waarvoor ze ‘verantwoordelijk’ zijn.

1.3 PERSONEEL EN ORGANISATIE Algemeen De gemeente moet zich ervan bewust zijn dat zij ook werkgever is. De kwaliteit van het ambtelijk apparaat is mede bepalend voor de kwaliteit van het bestuur. Aandachtspunten 1. Personeelsbeleid is een collegebevoegdheid maar moet eenmaal per jaar, bijvoorbeeld bij de perspectiefnota, aan de orde kunnen komen in een commissie 2. Bij de aanstelling van personeel behoort de gemeente zich in te spannen om de achterstand van vrouwen, gehandicapten en leden van minderheidsgroepen te verkleinen. Daarvoor dient een jaarlijkse taakstelling te worden geformuleerd waaraan de voortgang kan worden getoetst.

6


1.4 INFORMATIE-MAATSCHAPPIJ Algemeen De gemeente kan haar klantvriendelijkheid op peil houden en verbeteren door voortdurend meer gemeentelijke services via het internet aan te bieden. De mogelijkheden die de informatietechnologie biedt kunnen zo een tegenwicht vormen voor de teruglopende voorzieningen in de dorpen en op het platteland. Aandachtspunten 1. De gemeente behoort relevante informatie snel en volledig via het internet aan te bieden. Dagelijkse actualisering van de gegevens via het raadsinformatiesysteem en andere internetpagina’s is een voorwaarde 2. De gemeente dient erop toe te zien, dat aan burgers niet meer informatie wordt gevraagd dan strikt noodzakelijk is voor het betrokken doel 3. De gemeente zet het medium Internet vaker in voor meningspeilingen 4. Dongeradeel moet (het tot stand komen van) lokale radio en tv financieel (blijven) steunen 5. De gemeente dient op haar website een actuele lijst op te nemen van verleende milieuvergunningen.

1.5 OMBUDSFUNCTIE Algemeen Er doen zich gevallen voor van overheidshandelen die door de burger als onjuist of onbillijk worden ervaren. De rechtsbescherming van burgers is in de bestaande bezwaar- en beroepsmogelijkheden goed geregeld. Deze zijn echter niet bestemd voor de afhandeling van allerlei klachten die burgers over de werkwijze van de gemeente kunnen hebben. De manier waarop klachten, bezwaren en beroepen ingediend kunnen worden., de wijze waarop de burger in voorkomende gevallen de klachtencommissie kan inschakelen en hoe hij nog hoger op kan gaan met zijn klachten zijn onvoldoende bekend. Daarin moet door intensieve voorlichting verandering gebracht worden.

Aandachtspunten 1. Omdat het begrip ‘ombudsman’ bij het publiek goed bekend is, wordt de klachtencommissie omgedoopt in ‘ombudscommissie’ 2. De mogelijkheid tot het indienen van een klacht, een beroep en/of een bezwaar en de werkwijze van de ombudscommissie krijgen een vaste vermelding in de gemeentelijke pagina in de Nieuwe Dockumer Courant en op het internet 3. Klachten, bezwaren en beroepen kunnen worden ingediend via de gemeentelijke homepage op internet 4. De ombudscommissie zal jaarlijks een verslag uitbrengen van haar werkzaamheden. Dit verslag zal ruim onder de aandacht van het publiek worden gebracht.

7


1.6 EMANCIPATIE, DISCRIMINATIE EN MINDERHEDEN Algemeen D66 gaat uit van de eigen kracht en zelfredzaamheid van burgers om een goede positie in de maatschappij te verwerven. Dit geldt ook voor groepen, die niet het niet altijd gemakkelijk hebben op sociaal en economisch gebied, zoals jeugd, ouderen, allochtonen, mensen met een handicap en sommige groepen vrouwen. D66 is van mening dat de overheid daartoe initiatieven op het gebied van emancipatie van alle groepen in de samenleving moet bevorderen. De overheid is verantwoordelijk voor de tolerantie van bevolkingsgroepen ten opzichte van elkaar en mag niet toestaan dat groepen mensen met een bepaald kenmerk minder kansen hebben op de arbeids- en woningmarkt of op welk ander gebied dan ook of dat mensen elkaar welvaart en welzijn misgunnen en elkaar niet respecteren. Aandachtspunten 1. Mensen uit een andere cultuur dienen zich op harmonieuze wijze in te (kunnen) passen in onze samenleving. Wederzijds respect is hierbij uitgangspunt 2. Burgers moeten zo veel mogelijk gestimuleerd worden om zelfstandig een inkomen te verwerven 3. Jongeren dienen te worden gestimuleerd om actief deel te nemen aan maatschappelijke activiteiten. Hiermee moet voorkomen worden dat jongeren doelloos rondhangen. De gemeente pakt haar rol in de maatschappelijke stage met verve op 4. D66 wil vooral investeren in preventie, door in te zetten op het voorkomen van b.v. taalachterstanden, voortijdig schoolverlaten, huisuitzettingen, isolement en (overmatig) dranken drugsgebruik 5. Voorzieningen dienen voor iedereen toegankelijk te zijn, ongeacht leeftijd en handicap 6. D66 wil dat gemeente Dongeradeel een betrouwbare partner is voor instanties en cliënten. Dit komt tot uitdrukking in consistent beleid en langere termijnafspraken 7. De gemeente Dongeradeel is een gastvrije gemeente voor haar inwoners en speelt een actieve rol als coach bij de inburgering 8. Voor allochtonen geeft de gemeente actieve ondersteuning bij het creëren van mogelijkheden om Nederlands te leren en te integreren in het sociaal maatschappelijke leven.

8


1.7 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Algemeen De gemeenteraad moet een grote betrokkenheid hebben bij het politiebeleid. De burgemeester dient daarom zoveel mogelijk informatie te verstrekken aan Raad en Raadscommissies. Aandachtspunten 1. Bij de bestrijding van vandalisme moet een lik op stuk beleid worden toegepast 2. Dokkum vervult een functie voor de regio voor wat betreft horecagelegenheden. D66 is met betrekking tot de sluitingstijden van de horeca een voorstander van vrije sluitingstijden en van een bovengemeentelijke regeling voor Noordoost-Friesland vanuit die visie. Beperking van de hinder dient in de vergunning te worden geregel. 3. De zogenaamde paracommerciële activiteiten in scholen en kerken, verenigingsgebouwen, sportkantines en dorpshuizen moeten worden tegengegaan. Er moet op worden toegezien dat verleende vergunningen niet worden misbruikt 4. D66 pleit voor opname van integraal veiligheidsbeleid in het college programma 5. Burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties moeten actief betrokken worden bij de veiligheid en leefbaarheid van een buurt, wijk of dorp. Voorwaarde is dat een wijk- of dorpsbudget hiervoor beschikbaar is 6. D66 hecht er aan de burgers zoveel mogelijk te betrekken bij de inrichting en het beheer van hun eigen leefomgeving. Zij weten immers als geen ander wat er speelt en wat nodig is.

1.8 FINANCIEEL BELEID Algemeen De huidige (2010) financiële positie van de gemeente en de te verwachten (opgelegde) bezuinigingen voor de komende jaren maken dat er belangrijke beslissingen op dat gebied genomen moeten worden. Aandachtspunten 1. D66 vindt dat gemeentelijke diensten kostendekkend moeten zijn 2. De gemeente stelt alles in het werk om lastenstijging voor de burgers te voorkomen; kostenstijgingen mogen niet meer dan de jaarlijkse inflatiecorrectie bedragen 3. Bij bezuinigingen wordt niet de kaasschaafmethode gehanteerd, maar worden de uitgaven stuk voor stuk beoordeelt op nut en noodzaak 4. Als belangrijkste controlerend orgaan in de gemeente dient de raad vooraf goed geïnformeerd te worden over de financiële haalbaarheid van (grote) projecten en regelmatig geïnformeerd te worden over de voortgang van deze projecten.

9


2. ECONOMISCHE INFRASTRUCTUUR D66: ‘Werken’ 2.1 TOERISME EN RECREATIE Algemeen Toerisme is een belangrijke pijler van de lokale economie. Evenals andere vormen van bedrijvigheid moet de toeristische sector blijvend door de gemeente worden gestimuleerd. De mogelijkheden om het toerisme te bevorderen moeten voortdurend worden onderzocht en op haalbaarheid en uitvoerbaarheid worden getoetst. Aandachtspunten 1. Aandacht moet blijvend worden gericht op stimulering en ontwikkeling van verblijfsaccommodatie, waarbij ingespeeld moet worden op de veranderende wensen van de toerist en de diversiteit van voorzieningen voor verschillende doelgroepen 2. Naast openluchtrecreatie moet worden gestreefd naar voldoende slechtweer accommodatie 3. Toeristische fietspaden, wandelpaden, vaarroutes, ruiterpaden en autoroutes moeten voorzien zijn van goede beschrijving en bewegwijzering. Aansluiten van routes op elkaar en die van buurgemeenten is van groot belang en kan het nodig maken routes uit te breiden 4. Het verdient aanbeveling een of meer van de toeristische routes door een jaarlijks terugkerend evenement meer publieke bekendheid te geven 5. Aan de toeristisch en recreatieve organisatie en marketing van Dokkum en omgeving moet in samenwerking met de regio ruim aandacht worden geschonken 6. Onderzoeken wat de mogelijkheden zijn van de kelders onder het voormalige postkantoor 7. De gemeente moet in goed overleg met bestuur en/of ondernemers streven naar zondagsopenstelling van musea en andere toeristische voorzieningen.

10


2.2 WERKGELEGENHEID Algemeen Werkgelegenheid of beter het ontbreken van voldoende werkgelegenheid is een punt van voortdurende zorg. Initiatieven tot versterking van de werkgelegenheid verdienen ieders steun. Met betrekking tot het gevestigde en nog te vestigen bedrijfsleven vervult de gemeente een voorwaardenscheppende rol, die gericht moet zijn op de versterking van de economische structuur en het lokale ondernemersklimaat. Gemeente, bedrijfsleven en (beroeps-)onderwijs kunnen elkaar aanvullen en versterken en afspraken maken over de afstemming van nieuwe arbeidsplaatsen en lokale werkzoekenden. Samenwerking met omliggende gemeenten is noodzakelijk om tot een afstemming van het beleid en optimaal gebruik van mogelijkheden te komen. Het initiatief van het platform ‘De Gouden Driehoek’ (overheid, bedrijfsleven en onderwijs) kan op volledige steun van D66 rekenen. Aandachtspunten 1. Ontwikkelingen in de landbouw (schaalvergroting) verdienen optimale ondersteuning om te voorkomen dat de werkgelegenheid in de landbouw in Dongeradeel nog verder afneemt 2. Intensieve veehouderij is alleen mogelijk als daarbij het dierenwelzijn en de gevolgen voor de mensen in de omgeving voorop staan 3. Er moet naar worden gestreefd dat de hier voortgebrachte primaire landbouw- en visserijproducten zoveel mogelijk is in de regio tot half of eindfabrikaat worden verwerkt 4. Van versterking van het midden en kleinbedrijf en van startende ondernemers - zowel in de dorpen als in Dokkum – is groei van werkgelegenheid te verwachten. Aan deze ontwikkelingen dient zoveel mogelijk steun te worden gegeven. Daarnaast kan de komst van (grotere) bedrijven van elders worden gestimuleerd 5. Ontwikkelingen van kleinschalige bedrijvigheid in de dorpen is van groot belang voor de leefbaarheid. Initiatieven daartoe verdienen optimale ondersteuning. Aanpassing van bestaande bestemmingsplannen daartoe dient welwillend te worden bekeken 6. D66 acht (re)vitalisering van bedrijventerreinen van groot belang, ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen mag geen leegstand op bestaande terreinen tot gevolg hebben 7. Bij gemeentelijke inkoop en aanbesteding dient bij gelijkwaardig aanbod het regionale bedrijfsleven de voorkeur te krijgen 8. Wanneer privatiseringsonderzoek van de gemeente daartoe aanleiding geeft, hebben lokale of regionale bedrijven de voorkeur bij overdracht of uitbesteding van de te privatiseren taken 9. D66 is voor een doorzichtige, toegankelijke organisatie en een snelle behandeling van aanvragen van ondernemers. De gemeente dient te streven naar snelle, transparante en integrale besluitvorming, waarbij de één loket gedachte een noodzaak is 10. Het scheppen van banen en uitstroom uit de uitkering krijgen binnen D66 hoge prioriteit. Steun aan startende ondernemers is in dit kader geboden 11. Zondagopening: D66 wil een evenwicht tussen rust en winkelbehoefte van de consument. Om het toerisme en de lokale recreatie te stimuleren kunnen de winkels één zondag per maand worden opengesteld 12. D66 bepleit om bij de Binnenstads Adviesraad een (twee)jaarlijks wisselende vertegenwoordiging van ondernemers, consumenten en bewoners te betrekken via een open procedure. De Adviesraad Binnenstad onderscheidt zich hierbij van de Wijkraden door het belang van de economische ontwikkeling van de binnenstad naast woon- en leefbaarheid centraal te stellen De positie van de ingeburgerde nieuwe Nederlanders op de arbeidsmarkt verdient aandacht. 11


3. RUIMTELIJKE INFRASTRUCTUUR D66: ‘Wonen’ en ‘Duurzaam’ 3.1. DONGERADEEL EN DE RUIMTE Algemeen D66 wil de kwaliteit van de stedelijke en landschappelijke gebieden versterken. Ruimtelijke ordening, mobiliteit, wonen, werken en landschapsontwikkeling zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en vragen om een integrale benadering en afstemming door de gemeente. De gemeente werkt hierbij samen met burgers, bedrijfsleven en organisaties. D66 wil op creatieve wijze betaalbare oplossingen zoeken om het centrum van regiostad Dokkum aantrekkelijker te maken. De stad heeft nog steeds monumenten, ondanks dat er in het verleden ook veel zijn verdwenen. Voorkomen moet worden dat de nog aanwezige monumenten verdwijnen of verpauperen. Aandachtspunten 1. Bij plannen moeten de stedenbouwkundige waarde van de bebouwde omgeving èn de landschappelijke waarde van het buitengebied goed worden bewaakt. Eventuele nieuwe bebouwing moet zowel in landschappelijk opzicht als in bouwstijl op bestaande beeldbepalende elementen worden afgestemd 2. Woningbouw en economische bedrijvigheid alleen toestaan in de kernen zelf en in de directe nabijheid daarvan 3. Woning-, kantoorbouw en bedrijfsvestigingen moeten bij voorkeur op bestaande -of door sloop beschikbaar gemaakte- kavels plaatsvinden (‘inbreiden’). Door niet uit te breiden blijft de bebouwing geconcentreerd en wordt de open ruimte niet aangetast 4. Duurzaam bouwen verdien de hoogst prioriteit 5. In het buitengebied moeten de bijzondere natuurwaarden, zoals weide- en kwelder- en dijklandschap zoveel mogelijk worden ontzien. Qua gebruik èn in visueel opzicht. 6. Als toch aantasting van het natuurlandschap plaatsvindt, vindt D66 dat de verloren gegane natuurwaarde elders in de gemeente moet worden gecompenseerd 7. Wat natuurontwikkeling betreft is D66 voorstander van het recreatief medegebruik van de natuur 8. D66 vindt ook dat de gemeente voor de plaats Dokkum én voor de dorpen in gelijke mate op de woonbehoefte dient in te spelen 9. De gemeente moet particulieren ruimte geven voor het nemen van initiatieven. Naast woningbouw, gerealiseerd door projectontwikkelaars en grote aannemers, dient de gemeente te zorgen voor voldoende percelen waar particulieren hun eigen woonconcept vorm kunnen geven 10. Voor starters op de woningmarkt en voor senioren heeft de gemeente een bijzondere zorgplicht in de vorm van voldoende koop- als huurwoningen 11. De functie van Dokkum als zakencentrum en ontmoetingsplek voor de regio moet worden versterkt. De stad moet aantrekkelijk en gezellig blijven, voor bedrijven en mensen 12. D66 wil zich inspannen om die delen van de stad te ontwikkelen, die nu niet aantrekkelijk zijn. In het centrum kunnen bijvoorbeeld kleinschalige starterlocaties worden gerealiseerd om bovenstaande doelen te bereiken.

12


3.2 VOLKSHUISVESTING EN STADS- EN DORPSVERNIEUWING Algemeen Eén van de belangrijkste levensbehoeften is het kunnen beschikken over een behoorlijke woonruimte in een prettige omgeving. De gemeente moet zorgen voor een goede kwaliteit en kwantiteit van het woningenbestand, waarbij de verdeling van het te bouwen woningcontingent over stad en dorpen periodiek moet worden bekeken. Voor D66 is Stads- en dorpsvernieuwing meer dan het vervangen en verbeteren van huizen; het is een proces van verbetering van stad en dorp, inclusief de economische, sociaal-culturele en verkeerstechnische aspecten. Aandachtspunten 1. Het aanbod van woningen moet afgestemd zijn op de vraag naar huur- en koopwoningen in de diverse sectoren (eengezinswoningen, seniorenwoningen, aanleunwoningen, enzovoort). Eigen woningbezit moet worden bevorderd. Een goede samenwerking van de gemeente en de Woningcorporatie Thús Wonen is essentieel 2. Grootschalige herstructurering van dorpen en wijken en kleinschaliger projecten die vanuit het dorpen wijkenfonds betaald worden dienen beleidsmatig te geschieden, met een duidelijk prioriteitenplan. (Toekomstige) bewoners dienen vroegtijdig te worden betrokken bij ver- en nieuwbouw en dorps- en wijkvernieuwing, zodat kan worden gezocht naar een combinatie van prachtig en praktisch 3. Er mogen geen woningen worden gebouwd die niet in voldoende mate zijn geïsoleerd 4. De gemeente moet duurzaam bouwen stimuleren, onder meer door goede voorlichting en het verstrekken van subsidies. Bij duurzaam bouwen moet zowel aan materialen, energiegebruik en watergebruik van de woning gedacht worden 5. Monumentale en beeldbepalende panden moeten met overheidssteun in stand worden gehouden 6. Het bouwen van enkele woningen in kleine kernen of clusters daarvan moet mogelijk blijven. Het behoud van het beeldkarakter van een dorp moet daarbij een zwaarwegend argument zijn 7. Dorpshuizen moeten in verband met de leefbaarheid zolang mogelijk in stand worden gehouden; niet alleen financiële afwegingen mogen hierbij een rol spelen 8. D66 vindt dat de Stichting Stads- en Dorpsherstel nieuw leven ingeblazen moet worden 9. Bij herinrichtingsplannen voor de binnenstad van Dokkum moet uitdrukkelijk aandacht worden geschonken worden aan de visies van de burgers. 10. Er moet blijvend rekening gehouden worden met het optreden van krimp van de bevolking in een aantal dorpen. Krimp mag echter niet alleen als bedreiging gezien worden maar kan ook kansen bieden. Het project “Holwerter Fiersichten” is een goede start.

13


3.3 RUIMTELIJKE ORDENING Algemeen D66 steunt een beleid gebaseerd op de kwaliteiten van rust, ruimte, landelijke schoonheid en beschermde dorspgezichten in onze gemeente, dat aansluit op het streekplan en de basis legt voor uitwerking in globale bestemmingsplannen. Ruimtelijke ordening betreft de zorgvuldige afstemming van wonen, werken, recreëren en vervoeren. Verdeling van schaarse ruimte brengt onvermijdelijk (economische) belangenconflicten met zich mee. Juist dan zijn democratische procedures belangrijk: duidelijk, openbaar en controleerbaar. Aandachtspunten 1. D66 steunt betere ontsluiting van Noordoost Friesland door de ‘Centrale As’. Uitvoering dient plaats te vinden volgens het Groene Alternatief 2. Megawindturbines van 150 meter hoogte horen thuis op zee en niet midden in het landschap in Dongeradeel. Zij maken een te grote inbreuk op het relatief ongerepte landschap, de beschermde dorpsgezichten en daarmee op belangrijke unieke kernwaarden van Dongeradeel 3. Bouwen binnen de bestaande bebouwingsgrenzen van Dokkum en de dorpen geniet bij D66 de voorkeur boven uitbreidingsplannen 4. Verenigingen van dorpsbelangen en wijken buurtverenigingen worden actief betrokken bij herzieningen van bestemmingsplannen 5. Wonen en werken dienen zoveel mogelijk te worden gecombineerd. Het wonen in winkelstraten boven de winkels wordt gestimuleerd 6. Woonwijken behoren variatie te bieden in huur- en koopwoningen 7. Woonwijken dienen ook voor fietsers goed te worden ontsloten 8. Industrieterreinen dienen daar te worden gesitueerd waar (ook in de toekomst) geen overlast voor de burgers te verwachten valt. Het beleid van één industrieterrein voor een cluster van (kleine) dorpen moet voortgezet worden 9. Dienstwoningen of andere woningen op industrieterreinen zijn slechts toegestaan voor zover deze toekomstige ontwikkelingen van het industrieterrein niet belemmeren 10. Speelgroen in nieuwe (en oude) wijken bevordert de leefbaarheid 11. Aanleg van veilige fiets- en wandelroutes voor bewoners en toeristen wordt in geheel Dongeradeel bevorderd 12. Aantasting van het waardevolle stroomgebied van het Dokkumer Grootdiep dient voorkomen te worden. De gemeente verleent slechts planologische medewerking aan passende kleinschalige ontwikkelingen 13. Actualisering van de bestemmingsplannen heeft prioriteit 14. Integrale gebiedsontwikkeling verdient niet allen steun in woord en gebaar maar ook financieel. Kan de gemeente niet substantieel bijdragen dan kan en mag men ook geen resultaten verwachten. Bij de evaluatie van het project moeten daar duidelijke afspraken over worden gemaakt.

14


3.4 DUURZAAMHEID Algemeen Het leefbaar maken en houden van onze omgeving houdt meer in dan het bestrijden van verontreinigingen. Het gaat om milieubeheer in de ruimste zin van het woord. Om dit te bereiken zullen de volgende hoofddoelstellingen moeten worden nagestreefd: A. Natuur en landschap zijn onderdeel van onze primaire levensbehoefte. D66 wil op landelijk niveau fors investeren in natuur, landschap en water. Ook op gemeentelijk niveau moeten bestaande natuur, landschap en dorpsgezichten worden beschermd. B. De toepassing van duurzame energiebronnen als windenergie, zonne-energie, warmtekrachtkoppeling en biogasinstallaties wordt op pragmatische wijze bevorderd, op plaatsen die daarvoor naar Fries beleid voorkeur genieten. Aandachtspunten 1. Activiteiten die belangrijke nadelen voor het milieu (kunnen) opleveren, moeten worden getoetst. Als instrument hiervoor kan onder andere gebruik worden gemaakt van de Milieueffectrapportage (MER) 2. Er dient blijvend aandacht te worden geschonken aan voorlichting en educatie op het gebied van energiebesparing en uitstoot van broeikasgassen 3. In het kader van de vermindering van de hoeveelheid kooldioxide (CO2) in de atmosfeer moet de aanplant van bomen actief worden gesteund. Nieuwe aanplanten moeten echter wel landschappelijk inpasbaar zijn en een natuurlijke en recreatieve betekenis hebben. Er dient een plan voor de aanplant van bomen in de gemeente te komen 4. De gemeente stimuleert milieu- en energievriendelijk bouwen, toepassing van zonne-energie, warmtekrachtkoppeling en het gebruik van compostbakken. Bevorderd moet worden dat te bouwen woningen met schuine daken een op het zuiden gericht dakvlak hebben om toepassing van zonne-energie mogelijk te maken 5. Bij de plaatsing van windmolens moet een afweging gemaakt worden tussen het doel, de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen, en de landschappelijke inpasbaarheid 6. Het terugdringen van de openbare verlichting ‘s avonds en ’s nachts, op plaatsen waar dit uit veiligheidsoverwegingen mogelijk is, levert niet alleen energiebesparing op maar vermindert ook de lichtvervuiling 7. Voorlichting op scholen kan de hoeveelheid zwerfvuil langs de fietspaden aanzienlijk verminderen.

15


3.5 VERKEER EN VERVOER Algemeen D66 is van mening dat een goede bereikbaarheid van alle dorpen en voorzieningen in deze regio moet worden gegarandeerd. De prioriteit gaat daarbij uit naar een goed functionerend openbaar vervoer en de fiets als primair vervoermiddel. Belangrijk is ook de ontsluiting van de regio ten behoeve van de toerist, vooral ook de fietsende toerist. Gelet op de structuur van de regio is de auto een noodzakelijke aanvulling op de middelen van vervoer. Fietsers en voetgangers zijn zeer kwetsbare weggebruikers, aandacht voor hun veiligheid is daarom belangrijk. Aandachtspunten 1. De ‘Centrale As’ voor een betere ontsluiting van Noordoost Friesland verdient een snelle realisatie. Uitvoering dient plaats te vinden volgens het Groene Alternatief 2. Doorgaand verkeer in de binnenstad moet zoveel mogelijk worden ontmoedigd 3. In Dokkum moeten voldoende goed bereikbare parkeerplaatsen beschikbaar zijn. Initiatieven tot het oprichten van bovengrondse en/of ondergrondse parkeergarages moeten gestimuleerd worden 4. Parkeertarieven in Dokkum moeten afhankelijk zijn van de afstand tot het centrum. Het tarief van de vier randparkeerplaatsen moet dus gelijk zijn. De bereikbaarheid van het centrum vanaf de randparkeerplaatsen vraagt blijvend aandacht 5. Goede bereikbaarheid van kleine kernen met openbaar vervoer is een voorwaarde 6. Bij het maken van verkeersplannen dient rekening te worden gehouden met kwetsbare en monumentale panden.

16


4. SOCIAAL MAATSCHAPPELIJKE INFRASTRUCTUUR D66: ‘Kennis’ 4.1 ONDERWIJS Algemeen Goed onderwijs is de basis voor een maatschappij waarin iedereen tot zijn recht komt en talenten optimaal worden benut. De gemeente moet erop toezien dat het onderwijsaanbod in de gemeente zo breed mogelijk blijft en dat kinderen zo nabij mogelijk goed onderwijs kunnen volgen. Aandachtspunten 1. D66 acht het van groot belang dat de laatste school in het dorp behouden blijft; dat kan samenwerking met andere scholen niet altijd uitsluiten 2. De gemeente beheert het budget voor de huisvesting van het onderwijs. Er dient onderzocht te worden of dit budget naar de schoolbesturen kan worden doorgeschoven (= ‘doordecentralisatie’) om zo een efficiënter gebruik van middelen te bewerkstelligen. 3. Het opzetten van brede scholen dient gestimuleerd te worden, te beginnen met samenwerking tussen kinderopvang en peuterspeelzalen met basisscholen 4. De gemeente dient gericht milieuprojecten voor de scholen te bevorderen 5. Het is van grote waarde dat het schoolzwemmen gehandhaafd blijft 6. D66 is voorstander van een versterkte samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven en overheid 7. Schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten moet worden voorkomen, samenwerking tussen onderwijs en gemeente moet worden gehandhaafd 8. RENN4 (Regionaal Expertisecentrum Noord Nederland) is de instantie die het onderwijs voor kinderen met ernstige gedragsproblematiek en/of psychiatrische problematiek in het noorden verzorgt, dit noemen we cluster 4 onderwijs. De gemeente moet zich sterk maken voor vestiging van cluster 4 onderwijs in Dokkum.

17


4.2 VRIJWILLIGERSWERK Algemeen In de gemeente Dongeradeel zijn veel vrijwilligers actief. Vrijwilligers worden wel gekenschetst als ‘de olie in de raderen van de maatschappij’.Vrijwilligers dragen bij aan het instandhouden en totstandkomen van de lokale voorzieningen. Zij scheppen mede de vele mogelijkheden die inwoners hebben voor vrijetijdsbesteding en werken mee om hen die op een zijspoor van de samenleving zijn beland weer op de rails te krijgen. Het hele vrijwilligersnetwerk is van groot belang bij het creëren van een hechte gemeenschap, waaraan D66 groot belang aan hecht. Aandachtspunten: 1. In het vrijwilligerswerkbeleid moet ook aandacht worden gegeven aan die burgers die een sociale dienst- of andere uitkering ontvangen en betrokken zijn bij vrijwilligerswerk. Deze burgers verdienen daarbij ondersteuning, zoals bijvoorbeeld kinderopvang. De nieuwe Nederlanders in deze groepering verdienen speciale aandacht 2. Gezien het belang van ‘meer bewegen’ voor alle ingezetenen dient het vrijwilligersbeleid meer sportgericht te worden. Sportverenigingen hebben het steeds moeilijker om voldoende vrijwillig kader aan te trekken 3. Het instellen van een jaarlijkse vrijwilligersprijs.

4.3 SPORT Algemeen Sportbeleid kent raakvlakken met terreinen als openluchtrecreatie, ruimtelijke ordening, arbeidsmarkt/werkgelegenheid, welzijn, onderwijs, gezondheid, ouderenbeleid, jongerenbeleid, jeugdhulpverlening, economische zaken en gemeentelijke PR. De samenwerking met andere noordoost Friese gemeenten is een goede zaak. Het gemeentelijk sportbeleid mag dan ook niet alleen accommodatiebeleid zijn, maar moet ook een brede aanpak van de sport in het lokale beleid inhouden. Aandachtspunten 1. Afstemming is van groot belang in het accommodatiebeleid. Samenwerking tussen verenigingen, tussen verenigingen en gemeenten en tussen gemeenten kan er toe leiden dat een sportaccommodatie wel gerealiseerd kan worden, terwijl de verenigingen en/of gemeenten dat elk afzonderlijk niet zouden kunnen 2. D66 pleit voor het opstellen van een sportnota 3. De verenigingen hebben de laatste jaren steeds meer moeite om de noodzakelijke vrijwilligers aan te trekken, waardoor het gemeentelijk vrijwilligersbeleid ook daarop gericht dient te zijn. 4. Verdere privatisering, waar dit redelijk en mogelijk is, is gewenst 5. Het project Buurt, Onderwijs en Sport (BOS-project) voor jongeren dient in 2011 een vervolg te krijgen 6. De gemeente moet de sportverenigingen stimuleren het meedoen door ouderen te bevorderen. 7. Een eventuele toekomstige concentratie van sportvoorzieningen in het Tolhuispark moet in goed overleg en vooral tijdig met de betrokken verenigingen plaatsvinden 8. Het programma ‘Fit door bewegen’ van de Stichting Welzijn Dongeradeel ‘Het Bolwerk’, inclusief de ‘Wandelfittest’, moet blijvend aangeboden worden. 18


4.4 GEZONDHEIDSZORG Algemeen In de visie van D66 blijft de mens zelf in de eerste plaats verantwoordelijk voor zijn eigen welzijn en gezondheid. Dit neemt echter niet weg dat de gemeente een voorlichtende rol moet vervullen, onder meer op scholen, betreffende algemene gezondheidszorg, goede voedingsgewoonten, lichaamsbeweging , soft- en harddrugs, roken, gokken, aids en met name alcohol. Een goede gezondheid begint bij de preventie: een gezonde leefomgeving en levenswijze. Curatieve gezondheidszorg is dan vaak (helaas noodzakelijke) mosterd na de maaltijd. Aandachtspunten Preventief: 1. Verkeersluwte en -veiligheid in de regio stimuleren, (groeiende) verkeersstromen zodanig inpassen dat de leefbaarheid zo min mogelijk in het geding komt 2. Bevorderen dat water en lucht schoon blijven 3. Gebruik van gezonde voeding bevorderen, bijvoorbeeld door producten verbouwd in de regio te gebruiken 4. Meer voorlichting aan jong en oud over de gevaren van alcohol (toename aantal 'jonge' Korsakow-patienten in regio), roken (rookvrije schoolpleinen) en harddrugs. 5. Gebruik van de fiets- en wandelroutes stimuleren 6. Een goed gecontroleerde koffieshop (softdrugs) moet in Dokkum een kans van slagen krijgen. Curatief: 1. De juiste zorg op de juiste plaats. Betrokken instellingen en personen in de (geestelijke) gezondheidszorg moeten nauw samenwerken, waarbij het uitgangspunt de reële zorgvraag in onze gemeente is en waarbij de patiënt/consument als uitgangspunt genomen wordt 2. Voor het Ziekenhuis De Sionsberg moet gelden: ‘uitmunten in het heel-gewone’. Het is van groot belang dat het ziekenhuis, het verpleeghuis en de verzorgingshuizen in de gemeente, onderdeel uitmakende van de Stichting Zorggroep Pasana, een vooraanstaande rol kunnen blijven vervullen 3. ‘Meer Wit Aan het Bed’ blijft gewenst en gezien de vergrijzing zal zeker aandacht moeten worden besteed aan versterking/uitbreiding van sociaal-geriatrische verpleegmogelijkheden 4. Bevorderen cardiale reanimatie mogelijkheden (Automatische Externe Defibrilatoren- AED’s) door de hele gemeente, gepaard gaande met lokale deskundigheid: opleiden/borgen 5. Bevorderen dat de zorg naar de mens en met name de oudere mens wordt toegebracht; de mensen moeten zoveel als technisch, sociaal-medisch en financieel-economisch mogelijk is, de zorg thuis krijgen of om de hoek 6. Mantelzorg en palliatieve zorg moet ondersteund en gestimuleerd worden.

19


4.5 SOCIALE VOORZIENINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Algemeen D66 is van mening dat het jeugd-, ouderen-, sport-, integratie-, reïntegratie- en ander beleid gericht op het welzijn van de burgers, uit moet gaan van de eigen kracht en de zelfredzaamheid van mensen. Hiermee kan een geringere afhankelijkheid van instellingen bereikt worden. Speciale aandacht is nodig voor groepen in achterstandsposities. Er dient veel aandacht te zijn voor uitstroombevordering, inclusief begeleiding en specifieke trajecten, voor uitkeringstrekkers om hun (her)intreding in de arbeidsmarkt mogelijk te maken. Uitkeringen moeten uitsluitend terechtkomen bij degenen die er recht op hebben. Van degen die een uitkering krijgen mag een maatschappelijke tegenprestatie worden verwacht. Terugvordering dient zoveel mogelijk voorkomen te worden door controlewerkzaamheden binnen de wettelijke kaders, maar die mogen nooit leiden tot negatieve sociale controle. Particulier initiatief wordt actief ondersteund. Subsidiëring op basis van een verordening is daartoe het beste instrument. Aandachtspunten 1. De bestaande gemeentelijke regeling voor de echte minima dient ieder jaar opnieuw te worden bezien, zodat rechthebbenden maximaal van deze regeling gebruik kunnen maken. Dit vereist ook goede voorlichting aan de doelgroep 2. Een eerlijke en reële kwijtscheldingsregeling en een goede klachtenregeling voor klanten van de sociale dienst zijn voorwaarde 3. In alle correspondentie met klanten van de sociale dienst dient aparte zorg te worden besteed aan helder en begrijpelijk taalgebruik 4. Voorzieningen moeten voor iedereen toegankelijk zijn. De Lauwerspas (of eventuele vervangende voorzieningen) dient jaarlijks op effectiviteit en gebruikersvriendelijkheid. te worden beoordeeld 5. Adviezen van de cliëntenraad zijn voor wezenlijk belang voor de gemeente bij de uitvoering van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) 6. Preventie van sociale achterstand dient bestreden te worden door verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving, opheffen isolement, preventie harddruggebruik en bovenmatig alcohol- en softdruggebruik, voorkomen taal- en scholingsachterstand, terugdringen schoolverlating en bevorderen werkgelegenheid. Voldoende werkgelegenheid is een onmisbaar medicijn tegen de kwaal sociale achterstand 7. De inburgering van de nieuwe Nederlanders in onze gemeente is niet alleen van belang voor de betrokkenen, maar ook voor onze hele leefgemeenschap 8. Sociale vernieuwingsprojecten moeten per wijk of dorp worden uitgevoerd 9. De kinderopvang (dagverblijf, peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang en gastouderproject) op peil houden, waar nodig optimaliseren en verruimen en zeker niet bemoeilijken door teveel regelgeving 10. Het jeugdbeleid dient gericht te zijn op maatschappelijke deelname, tegenover doelloos rondhangen. Het daartoe ingestelde Jeugdparlement dient verantwoordelijk te zijn voor een eigen budget.

20


4.6 KUNST EN CULTUUR Algemeen Cultuur hoort bij ieder mens en iedere samenleving. De gemeente dient daarom de voorwaarden te scheppen om een zo breed en gevarieerd mogelijk cultureel pakket aan haar inwoners te kunnen aanbieden, passend bij de lokale situatie. De gemeente dient daartoe een actief beleid te voeren ten behoeve van actieve kunstbeoefening en de passieve deelname aan kunstuitingen, waarbij het draagkrachtbeginsel voldoende aandacht krijgt. Zowel professionele als amateuristische kunstbeoefening dragen bij aan een beter leefklimaat voor onze inwoners. Aandachtspunten 1. Het culturele beleid van de gemeente moet resulteren in financiële ondersteuning, stimulerend, initierend en/of accommodatiebeleid, waaronder expositieruimte. Het subsidiebeleid moet volkomen helder zijn 2. Kunstuitleen moet worden geactiveerd. Samenwerking met de kunstuitleen van andere gemeenten moet onderzocht worden 3. Een commissie Kunst(zinnige vorming) dient een vooruitstrevend beleid te voeren 4. De gemeente voert een actief opdrachtenbeleid (1%-regeling) voor openbare werken, waarbij kunstenaars en omwonenden in een vroeg stadium worden betrokken 5. De verkoop of verhuur van leegstaande scholen (lokalen) als atelierruimte voor kunstenaars is het overwegen meer dan waard 6. Musea en (kunsthistorische) monumenten en het behoud van waardevolle archieven, verzamelingen, cultuurlandschappen en bodemschatten verdienen gemeentelijke, financiële ondersteuning 7. Het culturele aanbod (toneel, muziek en andere evenementen) moet blijvend door de gemeente worden gesubsidieerd en door de culturele commissie worden aangestuurd 8. Kunstzinnige vorming op basisscholen -inclusief kunst en cultuur met een specifiek eigene Friese achtegrond- dient door de gemeente te worden gesubsidieerd 9. D66 hecht veel waarde aan een goed functionerende en zelfstandige muziekschool 10. Koren, korpsen en andere verenigingen op cultureel gebied verdienen net zoals sportverenigingen blijvende ondersteuning van gemeentezijde. 11. Bij het organiseren van culturele activiteiten moet bedacht worden dat ook Dongeradeel culturele minderheden kent. Kennismaking met andere culturen kan een verrijking betekenen en bestaande vooroordelen wegnemen 12. De Markt in Dokkum verdient het een functie te krijgen die meer in overeenstemming is met haar cultuurhistorische waarde 13. Bibliotheken dienen niet alleen om de leeshonger van de bevolking te stillen, maar zijn minstens zo belangrijk met betrekking tot educatie en informatieverstrekking. Het huidige niveau van dienstverlening moet minimaal gehandhaafd blijven; daarnaast moeten in stad en dorpen voor iedereen bereikbare nieuwe informatiemedia en –technieken worden geïntroduceerd. Daar waar de serviceverlening door de bibliobus afneemt moeten alternatieven zorgen voor behoud van het voorzieningenniveau 14. In het kunst en cultuurbeleid moet bijzondere aandacht geschonken worden aan de Friese taal en cultuur. 15. Het kunst- en cultuurbeleid moet in een cultuurnota worden vastgesteld.

21


Samenvatting COMMUNICATIE EN OPENBAAR BESTUUR Communicatie - maximale inbreng van de burger Bestuurlijke organisatie - kleinschaligheid waar dat kan en samenwerken/fusie waar het moet - burgerinitiatief Personeel en organisatie - kwaliteit van bestuur - toetsing Informatiemaatschappij - internet Ombudsfunctie - intensieve voorlichting Emancipatie, discriminatie en minderheden - tolerantie van bevolkingsgroepen ten opzichte van elkaar - investeren in preventie en actieve ondersteuning Integraal veiligheidsbeleid - burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties moeten actief betrokken worden Financieel beleid - kostendekkend - lastenstijging voor de burgers voorkomen - uitgaven stuk voor stuk beoordelen op nut en noodzaak ECONOMISCHE INFRASTRUCTUUR Toerisme en recreatie - pijler van de lokale economie - stimulering en ontwikkeling van verblijfsacaccommodatie - marketing van Dokkum en omgeving Werkgelegenheid - versterking van de economische structuur en het lokale ondernemersklimaat landbouw (schaalvergroting) verdient optimale ondersteuning - versterking van het midden en kleinbedrijf en van startende ondernemers - Binnenstads Adviesraad via een open procedure - positie van de ingeburgerde nieuwe Nederlanders op de arbeidsmarkt verdient aandacht RUIMTELIJKE INFRASTRUCTUUR Dongeradeel en de ruimte - ruimtelijke ordening, mobiliteit, wonen, werken en landschapsontwikkeling zijn onlosmakelijk - centrum van regiostad Dokkum aantrekkelijker maken - ‘inbreiden’ in plaats van uitbreiden - duurzaam bouwen 22


-

particulieren ruimte geven voor het nemen van initiatieven voor starters op de woningmarkt en voor senioren bijzondere zorgplicht Dokkum als zakencentrum en ontmoetingsplek voor de regio in het centrum bijvoorbeeld kleinschalige starters-locaties

Volkshuisvesting en stads- en dorpsvernieuwing - proces van verbetering van stad en dorp - monumentale en beeldbepalende panden moeten met overheidssteun in stand worden gehouden - dorpshuizen moeten zolang mogelijk in stand worden gehouden Ruimtelijke ordening - zorgvuldige afstemming van wonen, werken, recreëren en vervoeren - betere ontsluiting van Noordoost Friesland door de ‘Centrale As’ - bouwen binnen de bestaande bebouwingsgrenzen van Dokkum en de dorpen geniet de voorkeur boven uitbreidingsplannen - integrale gebiedsontwikkeling Duurzaamheid - milieubeheer - investeren in natuur, landschap en water - duurzame energiebronnen - voorlichting en educatie Verkeer en vervoer - goede bereikbaarheid van alle dorpen - goed functionerend openbaar vervoer - voldoende goed bereikbare parkeerplaatsen SOCIAAL MAATSCHAPPELIJKE INFRASTRUCTUUR Onderwijs - onderwijsaanbod in de gemeente zo breed mogelijk - laatste school in het dorp behouden - vestiging in Dokkum van cluster 4 onderwijs Vrijwilligerswerk - vrijwilligers dragen bij aan het instandhouden en totstandkomen van de lokale voorzieningen Sport -

brede aanpak van de sport

Gezondheidszorg - preventie harddruggebruik en bovenmatig alcohol- en softdruggebruik - zorg naar de mens en met name de oudere mens toebrengen - mantelzorg en palliatieve zorg moet ondersteund en gestimuleerd worden Sociale voorzieningen en maatschappelijke participatie - eigen kracht en de zelfredzaamheid - preventie van sociale achterstand Kunst en cultuur - gevarieerd cultureel pakket passend bij de lokale situatie. 23


Kandidaten D66 Dongeradeel

1. Swart-Larooij G.A. (Trudy), (v)

Ee

2. Geursen-Smits J.E. (Hanneke), (v) Dokkum 3. Arjaans

J. (Jelle), (m)

Dokkum

4. Hoekman

J. (Jacob), (m)

Ee

5. Reyneveld

H.J. (Rick), (m)

Dokkum

6. Anker

A.P. (Adri), (m)

Dokkum

7. Danz

P. (Peter), (m)

Dokkum

24

Voor de ruimte. Verkiezingsprogramma de open ruimte in onze gemeente behouden moet worden

Recommend Documents