Voor de enige echte Sint moest je naar het Centrum

Dinsdag 13 november 2012

Zondag 5 december 1973 was een van de meest vreemde 5 decembers ooit, want deze zondag was als gevolg van de oliecrisis een autoloze zondag. Dat betekende voor het Sinterklaasfeest flink improviseren, zoals bij speeltuinvereniging Westerkwartier. Henk Schmidt schrijft: “Ons jaarlijkse Sinterklaasfeest was helemaal in kannen en kruiken. De schimmel was besteld, maar juist op die dag was er een autoloze zondag waardoor de paardentrailer niet kon komen. Goede raad was duur, maar mijn vader was een befaamd knutselaar en voor hem was geen probleem te groot. Het kinderfeest moest namelijk doorgaan, hoe dan ook. Hij regelde een bakfiets en maakte er een prachtexemplaar van. De Sint werd zittend in de omgebouwde bakfiets ingehaald met aansluitend een optocht door de Staatsliedenbuurt met de drumband en de majorettes onder leiding van Nico Koestal. Achteraf zijn we behoorlijk in de maling genomen door de regering van toen. De benzinebonnen uit die tijd bewaar ik als een mooie herinnering.”

Sinterklaas rijdt op de bakfiets door de Staatsliedenbuurt. Foto: Henk Schmidt

‘Voor de ‘enige echte’ Sint moest je naar het Centrum’ Zondag 18 november is de feestelijke intocht van Sinterklaas in Amsterdam en tienduizenden opa’s, oma’s, ouders en vooral kinderen zijn hier weer getuige van. Het is de 74ste keer dat Sinterklaas in Amsterdam wordt binnengehaald. In 1934 maakte de Goedheiligman zijn eerste entree in de hoofdstad. “Het weer was guur toen de intocht van start ging. Met de stoomboot kwam de bisschop aan bij de Sint-Nicolaaskerk, vergezeld van zes Zwarte Pieten, Surinaamse matrozen van een schip dat toevallig in de haven lag. De jongens hadden het ijskoud; een van hen klaagde bij de Sint: ‘Heilige Heer, ik verrek van de kou…’ Honderden kinderen zwaaiden met vlaggetjes en ‘Een onvervalscht Amsterdamsch boefje’, aldus het Algemeen Handelsblad, gaf de Sint namens alle Amsterdamse kinderen een bos bloemen. Sinterklaas gaat (in 1953) bij het Centraal Station richting Damrak. Foto: Stadsarchief A msterdam Rekenaars onder ons concluderen dat de intocht dit jaar dan al de 78ste editie moet zijn, maar de oorlogsjaren zorgden ook voor speciale cd samengesteld met Sinterklaasenkele Pieten op scooters. Een golf van verIedere keer als we bijna boven waren gleden een gat in deze geschiedenis. Sinterklaas, liedjes (zie ook pagina 7). wachting ging dan door de wachtende rijen, we weer terug. Ik weet niet eens meer of we die wordt vergezeld door ongeveer zeshonmaar het duurde en het duurde maar. We lachten of huilden.” derd Zwarte Pieten, wordt verwelkomd door Bitterkoud waren inmiddels door en door verkleumd. burgemeester Eberhard van der Laan die on- Elk jaar staan er tienduizenden mensen Iedereen stond te trappelen en de kleintjes Niet makkelijk der andere het door onze columnist Harry langs de kant om Sinterklaas te verwelkohuilden van ellende op de schouders van John Janssen stond begin jaren ‘80 samen Slinger geschreven en Nico van der Linden men en veel van hen hebben verhalen. Zoals hun vaders. Maar die bleven staan, want met zijn vrouw Marieke en dochter Tanja gecomponeerde Amsterdamse SinterklaasAnneke Koehorst, die in het begin van de weggegaan was plaatsje vergaan. Plotsevan toen net 4 op de Dam. “We wilden lied zal zingen (de tekst staat op pagina 7 en jaren zestig in Amsterdam-Oost woonde en ling ging de regen over in tikkelende ijzel. dat wel eens meemaken, die intocht van op www.deoudamsterdammer.nl is het lied een van de natste en koudste intochten mee- De Stadsreiniging strooide zand zodat de Sinterklaas in het Centrum, maar dat was te horen). Harry Slinger speelt ook bij het maakte. “Natuurlijk kwam Sinterklaas ook schimmel van de Goedheiligman niet zou niet makkelijk. Allereerst de discussie waar verdere feest een grote rol en hij heeft een in Oost, maar voor de ‘enige echte’ moest je uitglijden. En eindelijk was hij er dan. we gingen staan, want je kunt niet overal naar het Centrum”, schrijft ze. “Ik was een Voorzichtig rijdend, omringd door Zwarte tegelijk zijn. Bij de Prins Hendrikkade waar advertentie jaar of achttien toen ik met mijn schoonPieten en gevolgd door Spaanse Edelen (wij de boot aankomt of toch liever de Dam, zusje, een ‘nakomertje’, naar de Sinterklaas- noemden hen ‘Witte Pieten’). Luid zingend waar meer spektakel is? Het werd de Dam intocht ging. Het was begin jaren ‘60 en bit- en springend werd hij toegezwaaid door de en dat hebben we geweten. Er was werkelijk oud Goud oud Zilver terkoud. Op het Javaplein stapten we in de honderden kinderen die de kou even verga- geen doorkomen aan. Met Tanja op mijn overvolle tram; opeengepakt stonden we tus- ten en genoten van de volgkaravaan. Enkele schouders heb ik geprobeerd zo goed en zo Gouden/zilveren sen de stank van natte jassen. De route werd gelukkigen kregen een handvol pepernoten. kwaad als dat ging mij een weg te banen Munten omgeleid, dus we moesten verder lopen. De We moesten terug naar Oost, maar hoe we door de menigte, maar tsja, er wilden er wind blies dwars door onze kleding heen daar zijn gekomen is bijna niet te beschrijwel meer vooraan staan. Op een gegeven en we werden drijfnat door een ijskoude ven. Het was inmiddels zo glad geworden moment zag ik dat er op een bankje op het DIEMEN regen. We stonden uren te wachten op het dat we niet tegen de bruggen op konden. Damrak een plekje vrijkwam en ik wist niet Winkelcentrum Diemerplein Diemen Frederiksplein. Af en toe reed de politie op Zowel het wegdek, als de brugleuningen hoe snel ik daar op moest klauteren. Lees 020-6903727 www.puttmann.nl motoren met zijspan voorbij, gevolgd door waren bedekt door een dikke laag ijzel. verder op pagina 7.

www.deoudamsterdammer.nl

Volgende editie dinsdag 27 november

Inkoop

Adverteren in De Oud-Amsterdammer? Neem contact op via 06-11002679 / 06-29600679 www.deoudamsterdammer.nl.

dinsdag 13 november 2012

pagina 2

dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer

Bel voor een brochure of meer informatie

31 december 2012

010 888 22 15 Wij onderscheiden ons door onze volledige manier van werken. U ervaart zo min mogelijk van uw verhuizing; uw plantjes weer op de vensterbank, de kasten nagenoeg identiek ingericht, schilderijen aan de muur en uw televisie geïnstalleerd. Bij ontruimingen werken we met een garantie: de woning wordt gegarandeerd geaccepteerd door de woningbouwmaatschappij of makelaar. Bruikbare goederen krijgen een nieuwe bestemming via diverse stichtingen all inclusive P.P.

€

189

Oud & nieuw cruise MeT jan & annY Vaar met de luxe cruiseferry van dFds seaways naar amsterdam voor een bijzondere jaarwisseling op het water. Geniet van een heerlijk dinerbuffet en bekijk het prachtige vuurwerk vanaf het ij met een glas champagne in uw hand. Optredens van jan & anny, Fresi Fresdorf en de zanger cock Zwanenburg zorgen voor een feestelijke en gezellige sfeer. na een comfortabele nacht in uw hut aan boord wacht er een uitgebreid ontbijtbuffet om het nieuwe jaar in te luiden.

Ga naar dfds.nl/nieuwjaar

ijmuiden-newcastle dfds.nl/nieuwjaar

Seniorenverhuizingen |Woningontruimingen www.seniorenhulp.com | [email protected]

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer


pagina 3

Gitaren uit Amsterdam door Jos Mol, Adrie de Koning en Frits Mol Een van de eerste klassieke gitaarbouwers in Amsterdam was Berend Willemsen. Toen hij nog timmerman was en zijn vrouw met een gitaar thuiskwam, sprak hij de betekenisvolle woorden: ‘’Ik maak een betere.’’ Dat was de basis voor de beroemde Amphion gitaren. In dit artikel wordt een aantal vragen beantwoord, maar lang niet allemaal. Iedereen die iets wil toevoegen aan dit verhaal is bij deze uitgenodigd. Berend Willemsen werd geboren in Oude Pekela (Noord-Oost Groningen) in 1902. In 1930 verhuisde hij naar Nieuwkoop en in 1940 begon het Amsterdamse avontuur. Hij vestigde zich in 1950 in de Valckenierstraat 43hs (op het Roeterseiland vlak bij de Roeterstraat), waar hij zijn meest productieve periode, tot 1965, beleefde. Berend Willemsen stierf op 69-jarige leeftijd. Maar we gaan terug: de zoektocht naar Berend Willemsen. We zijn gestart bij het stadsarchief in gebouw de Bazel aan de Vijzelstraat. Daar bleek dat Berend Willemsen getrouwd was met Anna Kalsbeek en drie zoons (Stoffer, Jitse en Piet) en één dochter (Fennechien) had (echt uit Groningen!). Erg veel verder kwamen we niet, totdat we Adres Onbekend van de KRO inschakelden. Daaruit bleek dat het iets ingewikkelder lag! De kinderen waren uitgezwermd. De twee oudsten woonden in Canada (beiden zijn overleden) en de twee jongsten in Australië. We zijn op een kleindochter van Berend Willemsen gestuit die bezig is de

Onze eigen ‘Amphion’ gitaar Na de oorlog rees de vraag wat voor muziekinstrument de jongens uit ons gezin wilden bespelen. Jos en Hans waren gek van Django Reinhardt en de Hot Club de France-muziek en mijn broer bestelde in 1955/’56 van zijn zuur verdiende salaris een handgemaakte gitaar bij Berend Willemsen. Dat doet me denken aan het feit dat zowel Django als Berend onvolmaakte handen had. Django’s linkerhand was gedeeltelijk verbrand en Berend had zijn vingertoppen verloren en kon als gevolg hiervan nooit gitaar spelen, maar dat terzijde. In de gitaar bevond zich een etiket met de tekst: ‘B. WILLEMSEN guitaarbouwerij ,,AMPHION’’ Valckenierstraat 43 Amsterdam -C. 00001’’. Ook in de kast stond Nr. 00001. Was dit de eerste gitaar uit een nieuwe serie? We zullen het waarschijnlijk nooit weten. Jos gaf er begin zestiger jaren de brui aan en deed alles aan mij (Arie) over. Tot nu toe heb ik alles bewaard, zowel de grammofoonplaten als de ‘Amphion’ gitaar. Recent ben ik (door dit artikel aangestoken) tot de conclusie gekomen dat de gitaar eens gerestaureerd zou moeten worden. De meesterrestaurateur Thomas Grabinger uit Tilburg heeft de kast geopend en de scheuren in het hout gedicht en alle

Grote Amsterdammers

Anna Kalsbeek met haar jongste zoon Piet in de gitaarwinkel. In de zaak zien we tevens een hele serie ‘Amphion’ gitaren die zijn opgehangen. houten onderdelen opnieuw verlijmd. Een nieuwe set snaren completeerde het geheel. Nu staat hij weer te pronken in mijn huis. Eddy Christiani speelde op een ‘Amphion’ De zanger/gitarist Eddy Christiani (nu bij leven en welzijn 94 jaar) gebruikte vaak een akoestische ‘Amphion’ gitaar zoals blijkt uit de Tuney Tunes van december 1951. Tuney Tunes ‘’bevat de teksten der laatste danssongs en tevens wetenswaardigheden van radio, grammofoon en film’’.

Het paradepaardje van Sinterklaas

Na het welkomstwoord van burgervader Schelto Patijn stelde ik de Sint wat vragen over hoe de reis verlopen was, hoge golven en of er geen pakjes overboord geslagen waren. De Sint was duidelijk oververmoeid van de reis, want op geen van mijn vragen ging hij duidelijk in. Wel prees hij de cacaohandel van de Amsterdamse Haven de hemel in. Had hij daar soms aandelen in?

Wie of wat was ‘Amphion’ eigenlijk, het gitaarmerk van C.B. (Berend) Willemsen uit Amsterdam? Daartoe hebben we de literatuur geraadpleegd en hebben het volgende gevonden: ‘’Amphion’ was de zoon van Zeus en Antiope en hij was een beroemd zanger en toonkunstenaar. Amphion kreeg een gouden lier ten geschenke die hij meesterlijk leerde bespelen.’’

stamboom van de familie Willemsen te ontrafelen. Ook zit ze al jaren achter een ‘Amphion’ gitaar aan, maar ze kan er geen een vinden. Van haar hebben wij 15 foto’s van Berend en zijn zaak gekregen, waarvan er een aantal is afgedrukt.

Column Harry Slinger Op 18 november 1995 stond ik met een kinderkoor en een fanfare op de steiger van het Noord-Zuidhollandsch Koffiehuis de komst van Sinterklaas af te wachten. Met duizenden ouders en kinderen aan de overkant op de trappen bij de Nicolaaskerk en rond de havenkom zongen wij ons warm. En het doet je echt wat als de Goedheiligman dan onder de brug door komt en even later voet aan wal zet.

‘Amphion’

Vervolgens stapte hij op zijn paard voor een rijtoer door de stad. Ondertussen wurmde ik mij door de drukte naar Carré voor een programma van de Witte Bedjes van Het Parool. Om twee uur zat een uitverkocht Carré gevuld met 1600 kinderen, moeders, vaders, oma’s en opa’s met spanning te wachten op wat zou komen. Ik had samen met Hakim Traïdia een spectaculair programma gemaakt met onder anderen Mister Ted het klokkijkende muildier, en Ted van de Parre

en Tjelling van de Bosch als de sterkste mannen van Nederland. Maar het hoogtepunt was als de Sint met zijn gevolg om half vier Carré zou betreden. Maar al wie er kwam, geen Sint. Terwijl Hakim de zaal bezig hield, dook ik de coulissen in met de vraag waar die ouwe nou bleef. De mobilofoons werkten niet, dus ik het toneel weer op. Ik verzon spontaan een verhaal van ‘Pietje’ Brinker die met zijn vinger een gat in de romp van het zinkende schip had gedicht. Dus de Sint was niet verdronken en de pakjes waren droog. Toen hij om tien voor vier binnenkachelde vroeg ik hem of hij niet blij was met de reddingsactie. “Maar meneer Slinger, het schip was helemaal niet lek. En Amsterdam heeft de grootste cacaohaven ter wereld.” Toen wist ik dat aandelen Bols bij hem ook in goede handen waren.

Eddy’s populariteit had toen al reusachtige vormen aangenomen. Om aan de enorme vraag te kunnen voldoen, richtten Eddy en Frans Poptie een eigen ensemble op genaamd ‘Het Ensemble Eddy Christiani onder leiding van Frans Poptie’. Tot onze niet geringe verbazing zaten er op nr. 43 van de Valckenierstraat aan het eind van de jaren ‘20 twee slagerijen, te weten Jacob van Gelder en Mozes Hoogetooren. Onze vader heeft bij slagerij Van Gelder gewerkt, hij was toen 15 jaar oud (dit artikel stond in de vorige editie van De Oud-Amsterdammer). Tenslotte Lucy Willemsen, de kleindochter van Berend, is al jaren op zoek naar een ‘Amphion’ gitaar. Degenen die zo’n gitaar te koop weten, kunnen contact opnemen met [email protected]. Ook dank ik Peter Körver, de kleinzoon van Berend.

Colofon De Oud-Amsterdammer is een uitgave van De Oud-Amsterdammer BV. Verschijning is elke twee weken. Distributie vindt plaats via ruim 400 verspreidpunten in Amsterdam en regio. Hoofdredacteur: Hans Peijs De Oud-Amsterdammer BV Postbus 5003, 1380 GA Weesp T 020 – 716 39 79 E [email protected] I www.deoudamsterdammer.nl Informatie over adverteren Myrna Bos, Irene Venneker T 06 - 11002679 Myrna Bos T 06 - 29600679 Irene Venneker Copyright Op de teksten, foto’s en het ontwerp van De Oud-Amsterdammer rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.

Johnny Meijer Jan Cornelis ‘Johnny’ Meijer (1912 - 1992) was een bekende Amsterdamse accordeonist. In de jaren ‘50 trad Johnny Meijer veel op in binnen- en buitenland en in 1953 en ‘54 verwierf hij de titel ‘Koning van de Accordeon.’ “Ik speel alles, behalve klaverjas”, liet hij zich ooit ontvallen in een interview. Johnny komt uit de Jordaan, waar hij van een oom accordeon leert spelen. Zelf speelt hij liever piano, maar daar wil zijn moeder niets van weten. Op zijn 14de sluit hij zich aan bij het accordeontrio Van Dijks Origineele Volendammers en twee jaar later wordt hij lid van het accordeonkwartet The Four Serenades. Later wordt hij solist bij onder andere The Ramblers, maar hij speelt ook veel in Amsterdamse cafés. Na de oorlog wordt hij pas echt een accordeonist van wereldfaam. Hij treedt veel op, onder andere voor de radio en later de televisie, maar ondanks optredens met onder anderen Josephine Baker en Maurice Chevalier gaat hij weer terug naar de cafés. Vanaf de jaren ‘60 treedt hij op met zijn zwager Cor Pieters, beter bekend als Manke Nelis, in cafés op het Amsterdamse Rembrandtplein, waaronder San Remo en de Shorts Of London. Ook zijn ze geregeld te horen in Café Nol in de Jordaan (‘Altijd lol in Café Nol’). Halverwege de jaren ‘80 krijgen de twee ruzie, wat nooit meer goed komt. Het gaat met Johnny dan al de verkeerde kant op als gevolg van het overlijden van zijn tweede vrouw in 1980, maar rasartiest als hij is, blijft hij optreden. In december 1991 heeft hij in het Concertgebouw een succesvol optreden met het Amsterdam Saxophone Quartet. Dan is hij al verzwakt en een maand later overlijdt hij. In 1996 is op de Elandsgracht een standbeeld van hem onthuld.


pagina 4


RUIME EENGEZINSWONINGEN VANAF € 193.500,- V.O.N. (MET 4 KAMERS EN EEN RIANTE TUIN)

OOP! START VERK

19:00 UUR A.S, 16:30 NOVEMBER KRUISING , JK RI DINSDAG 20 EN TS DROM ITRASTRAAT BOUWPLAA NGEL MET M NEPTUNUSSI ERE-POORT M AL

Bij Jachthaven De Wilgenhoek worden 18 recreatieappartementen gerealiseerd. De 3-kamer appartementen op de eerste tot en met de derde verdieping, variëren tussen de ca. 73m2 en ca. 80 m2 en zijn voorzien van royale buitenruimten. Tevens beschikken alle appartementen over een parkeerplaats en ligplaats.

Nu in verkoop vanaf €285.000,- VON

FLOORSTORE.NL

Jouw hypotheek – beter door VORM Finance Het verkrijgen van een hypotheek is een dure en frustrerende zoektocht geworden. Bij de aankoop van een VORMHuis word je gedurende het gehele proces gratis en vrijblijvend begeleid door onze eigen Hypotheekspecialisten. Je profiteert van bijzondere voorwaarden en speciale opties van gerenommeerde hypotheekbanken. Met onze Non-Profit Hypotheek en HypotheekPremie maken wij jouw hypotheek goedkoper en veiliger. Je betaalt nooit te veel, altijd minder. Kijk voor meer informatie over VORM Finance, de Non-Profit Hypotheek, HypotheekPremie en hoe we je kunnen helpen op www.wonenindromenrijk.nl

Vraag naar de verkoopbrochure! To p m e r k e n v o o r b u d g e t p r i j z e n

SCHRIJF U NU ONLINE VRIJBLIJVEND IN!

Met een fantastisch uitzicht over de Vinkeveense plassen!

FLOORSTORE.NL

To p m e r k e n v o o r b u d g eWWW.DEWILGENHOEK.COM tprijzen

T 0297 - 263 263

WWW.WONENINDROMENRIJK.NL

FLOORSTORE.NL To p m e r k e n v o o r b u d g e t p r i j z e n

PVC

Verschillende houten tegeldecors Vanaf €9,95/m2

Gratis een professionele swepmop + Ambiant intensiefreiniger t.w.v. €19,95*

Laminaat

Diverse topmerken! Vanaf €4,95/m2

Gratis een professionele swepmop + een fles Ambiant laminaatreiniger t.w.v. €19,95*

Tegels

Diverse afmetingen en kleuren Vanaf €4,95/m2

Gratis per 10 m2 een zak flexibele lijm (25kg) t.w.v.

€39,95*

Parket

Eiken lamelparket diverse kleuren Vanaf €24,95/m2

Amsterdam Noord Vuurwerkerweg 7 1032 KN Amsterdam 020 637 33 03 [email protected] Amsterdam Centrum Stadhouderskade 92 1073 AV Amsterdam 020 470 39 72 [email protected] Almere Doemere Bostonweg 111 1334 KR Almere 036 529 22 45 [email protected] Purmerend Ged. Singelgracht 15 1441 AN Purmerend 0299 425 350 [email protected]

Gratis 1 liter onderhoudsolie in kleur t.w.v. €24,95*

* dit geldt bij aankoop van een vloer.

De grootste vloerendiscounter van Nederland! advertentie BFS 260x195.indd 2

19-10-12 12:06


door Simon van Blokland U ziet twee bruggen op één ansichtkaart. De man op de brug staat op brug 017. Dat is de vaste brug van de Herengracht over de Brouwersgracht naar de Herenmarkt. De brug die u achter deze brug ziet, is een voetgangersbrug, brug 016. Die herinnert ons aan de tijd dat er op de Herenmarkt melk werd verkocht. Dit is dan ook de Melkmeisjesbrug. Bij deze brug was in het verleden een grote uitspanning waar een uithangbord hing met een afbeelding van een melkmeisje. We gaan verder de Brou

wersgracht op, richting Prinsengracht en komen bij de Lekkere Sluis. Dat is een brug met historie. Dit is de hoek van de Jordaan. Dit fraaie hoekhuis werd in 1956 geres taureerd waarbij de trapgevels gereconstru eerd werden. Het huis is eigendom van Ver. Hendrick de Keyser. De brug met de naam de Lekkere Sluis dankt zijn naam aan de kraampjes met lekkernijen, onder andere pannenkoeken, die hier vroeger werden verkocht. In het midden ziet u een stenen watertrap. In het verleden waren daar openbare toiletten. Brug 59. De volgende keer blijven we nog even in die buurt.

Waar is deze foto genomen? Twee edities voor deze uitgave plaatsten we een oproep over een foto van de Een manswagen. Daar kregen we veel reacties op, waarvan een aantal (zelfs reacties op reacties) in deze editie staat. Simon van Blokland stuurde ons nog een prachtige

prentbriefkaart en legt de lezers wederom de vraag voor: Waar is deze foto genomen en wat kunt u nog meer vertellen over de dingen die u op deze foto (die is afgestem peld op 20 december 1900) ziet?


Op een regenachtige dag werd basis gelegd voor restaurant Haesje Claes Restaurant Haesje Claes, Spuistraat 275, sinds 1974 Restaurant Haesje Claes, genoemd naar Vrouwe Haesje Claes die grondleg ster was van het Burgerweeshuis (nu Amsterdam Museum) is in 1974 door André Duijves gestart. Dat gebeurde op een zomerse dag. Hij had het plan om met mooi weer naar Zandvoort te gaan, maar het werd een regenachtige dag waardoor hij in Amsterdam bleef en besloot zijn contract voor het eerste pandje te tekenen. André Duijves had voordien in gerenom meerde zaken in binnen- en buitenland gewerkt , waaronder ‘Jan Tabak’ in Bussum, restaurant ‘De Beukenhof’ in Oegstgeest, de Haagsche golf-countryclub in Wassenaar en Hotel Huis ter Duin in Noordwijk. Verder werkte hij in Zwitser land, Duitsland en Italië voordat hij in 1964 in het internationaal vermaarde restaurant d’Vijff Vlieghen aan de Spuis traat ging werken onder leiding van de illustere Nicolaas Kroese. Duijves werd al rap de rechterhand van Kroese en kreeg de dagelijkse leiding over het restaurant. Maar hij wilde ook zijn eigen restaurant en dat werd Haesje Claes, het pand waar voorheen Theater Tingel Tangel was geves tigd. Aan de Nieuwezijds waren destijds

door Hans Huijboom Toen ik laatst in Duitsland was, moest ik denken aan uw rubriek ‘Dat komt nooit meer terug’ over dingen in het straatbeeld die verdwenen zijn. Als ik me goed herinner, zijn daar de brievenbus aan de tram, de blauwe girobus en de vuilkist aan de orde gekomen. In Duitsland (Bergen auf Rügen) zag ik laatst bij een postkantoor een postzegelau tomaat. Die is handig als je na sluitings tijd een postzegel nodig hebt. Vroeger waren ze ook in Amsterdam, onder andere bij het oude hoofdpostkantoor aan de

Nieuwe Zijds. Nu is er, bij mijn weten, nergens meer een. Het postkantoor zelf is hier ook een voorbeeld van. In Duitsland zijn er nog gewoon postkantoren van ‘Postbank’. Waarom daar wel en hier niet, ik begrijp het niet. De feiten Voor Hans Huijboom hebben we nage zocht hoe het met de postzegelautoma ten zit. In 1936 verschenen de eerste automaten en in heel Nederland zijn er uiteindelijk 3.229 opgesteld. Er waren verschillende uitvoeringen, maar de be kendste is de blauwe van het merk Kurvers (in Duitsland zijn de postzegelautomaten

pagina 5

meerdere dagbladen gevestigd en de jour nalisten waren de eerste potentiële gasten. Maar ook de levendige postzegelhandel, florerende antiquariaten en de werkne mers van de diverse kantoren die aan de grachten gevestigd waren, ontdekten het restaurant vanaf de eerste dag. De meest gevraagde gerechten in die tijd waren toast-champignons, bruinebonensoep, biefstuk brood en kippenlevertjes. Inmid dels is het concept uitgegroeid volgens het motto ‘Van Kaantjes tot Kaviaar’. Het mooie is trouwens dat Duijves in het be gin zijn werk voor d’Vijff Vlieghen gewoon aanhield. Vier jaar lang stapte André Duijves na vijf uur naar zijn werkgever. Grote steun In de beginjaren waren zijn ouders, die net uit hun eigen horecabedrijf waren gestapt, een grote steun, evenals de medewerkers van het eerste uur, Hansje, Karin en Wimmie en later zijn neef en huidig eigenaar Hugo de Haan, die hem als werkstudent terzijde stond. En het hielp bepaald mee dat Duijves uit een ondernemersdynastie met roots in de horeca kwam. Zijn opa Anton Lucassen bijvoorbeeld was technisch directeur van een melkfabriek in het centrum van

overigens geel). In elk postkantoor hingen trouwens rode exemplaren. Je moest eerst geld in de daartoe bestemde gleuf werpen (4 gulden, gepast natuurlijk) en daarna aan een slinger draaien, waarna een boekje met postzegels verscheen. Ongeveer dertig jaar geleden verdween de laatste postzegelautomaat omdat deze niet meer lonend waren. Eerder verschenen in deze rubriek in res pectievelijke volgorde: de blauwe girobus, de brievenbus aan de tram, kruidenier P. de Gruyter, de vuilnisemmer met num mer, de verkeersagent, de telefooncel, de Afghaanse jas, de Cineac, de tv-antenne,

Amsterdam die nu bekend staat als de Melkweg. En diens vrouw Anna Lucassenvan Kan had lange tijd een melksalon op de eerste etage van het verkoopkantoor van deze Melkfabriek aan de Wetering schans tegenover het Rijksmuseum. Herkenbare gerechten André Duijves heeft Haesje Claes een eigen identiteit gegeven, met herkenbare gerechten. Inmiddels is het restaurant met vele panden en diverse kamers en zaaltjes uitgebreid. Het interieur, waarin originele materialen (veel eikenhout) de boventoon voeren, is warm en intiem. Onlangs is het aangrenzende café de Koningshut, een klassieker onder de bruine cafés, overge nomen; een welkome toevoeging voor een borrel of gezellig nazitten. André Duijves heeft het bedrijf inmiddels overgedaan aan neef Hugo de Haan, die wordt bijge staan door zus Isabel, broer Bas en neef Jos en 55 trouwe medewerkers. André Duijves zelf heeft zich gestort op zijn passie: het verzamelen van alles wat met ‘de gedekte tafel’ heeft te maken. Deze verkoopt hij in de winkels ‘Gastronomie’ en ‘Nostalgie’, beide in de directe nabijheid van het restaurant.

de voddenman, dubbele remmen op de tram, open tramwagens, de vuilkist, rieten vloerbedekking, de ratelman, de schillenboer, bakkerskar en drollenprikker (de laatste drie in één aflevering), matten kloppen en de ponskaart.


pagina 6


€ 117,50 voor 2 personen ALL INCLUSIEF

Dagtochten

• 1x overnachting in een standaard 2-persoonskamer • Onbeperkt Hollands gedistilleerd (frisdrank, huiswijn, bier) van 10:00 tot 23:00 • 1x uitgebreid ontbijtbuffet • 1x lunchpakket • 3-gangen keuze diner bij de dag van aankomst • gratis gebruik van jacuzzi

Za 17 nov. Kerstmarkt Oberhausen/Centro € 25,00

Let op!

Za 01 dec. Kerstmarkt Dusseldorf € 25,00

Do 22 nov. Kerstmarkt Essen € 25,00 Za 24 nov. Kerstmarkt Dusseldorf € 25,00 Do 29 nov. Kerstmarkt Dortmund € 25,00

U betaalt slechts € 117,50 voor 2 personen per nacht!

Vr 07 dec. Kerstmarkt Munster € 25,00

Het genoemde tarief is geldig t/m 24 december 2012 en exclusief gemeentelijke heffingen á € 1,50 p.p.p.n. bittergarnituur, gebak en fietshuur.

Za 08 dec. Kerstmarkt Dusseldorf € 25,00 Za 08 dec. Kerstmarkt Essen € 25,00 Za 08 dec. Kerstmarkt Brussel € 25,00

Gortelseweg 8 8076 PS, Vierhouten tel: 0577-411323 www.foreesten.nl

Vraag naar ons complete Kerstprogramma 2012 Voor info en boekingen: Labeto Reizen Tel.020-6186633 [email protected] www.labeto.nl

Zaterdag 1-12-2012 van 10.00-16.00 uur INTERNATIONALE ANSICHTKAARTENBEURS Postillion Hotel Utrecht – Bunnik, Kosterijland 8 Bunnik, A12, afrit 19 De bezoekers kunnen de door hun zelf meegebrachte ansichten Gratis laten taxeren. Info: 06-12277769 of [email protected] of www.ansichtkaartenvereniging.nl Organisatie: Ned.Ver.van Prentbriefkaartenverzamelaars

Verzamelaarsjaarbeurs De grootste vintagebeurs van Europa op 24 en 25 november tijdens de VerzamelaarsJaarbeurs in de Jaarbeurs Utrecht. Jaarbeurs Utrecht, Jaarbeursplein 6, Utrecht, zaterdag 24 november van 9.00 tot 17.00 uur en zondag 25 november van 10.00 tot 17.00 uur. Entree: € 13,00 (kinderen t/m elf jaar gratis), voorverkoop via de website: € 11,50 (www.verzamelaarsjaarbeurs.nl).

Opknapbeurt houten vloer? Verfrissend vakwerk, verrassende prijzen: [email protected] / 06-51551557

zondag 18 november

int in Amsterdam Open dag 16 & 17 november van 12:00 tot 15:00 uur • Gratis consult • Gratis Ecosym reinigingssetje (bij aanmeting van een kunstgebit) • Gratis elektrische tandenborstel & Ecosym reinigingssetje (bij aanmeting van een implantaat gedragen prothese) Het eigen risico wordt per 1 januari 2013 verhoogd van € 220,- naar € 350,-. Velen hebben al een deel betaald aan hun eigen risico of zelfs helemaal al betaald. Proﬁteer in 2012 dus nog van het lagere eigen risico bij het aanmeten van een kunstgebit. Heeft u nog vragen over uw gebit of wilt u de praktijk verkennen, dan bent u van harte welkom op onze open dagen. Tandprothetische Praktijk Diemen Ouddiemerlaan 14 • 1111 HJ Diemen • Tel.: 020-22 12 610 e-mail: [email protected] • internet: www.tppdiemen.nl

Voor route en informatie:

www.sintinamsterdam.nl @sintinamsterdam.nl

Part of Part of Part of

REKLAMEBUREAU.IT REKLAMEBUREAU.IT REKLAMEBUREAU.IT



pagina 7

De sociale Sinterklaas vervolg van de voorpagina. Tanja zat hoog en droog op mijn schouders en keek, ook al omdat ik 1,95 meter ben, overal bovenuit. Ik weet nog goed dat een aantal Zwarte Pieten Tanja een handje hebben gegeven en dat heeft op haar een verpletterende indruk gemaakt.” Zwarte Pietentweeling Henk de Laater heeft heel andere herinneringen aan Sinterklaas. Niet de intocht, maar het Sinterklaasfeest bij Werkspoor staat hem nog helder voor de geest. “In de jaren vijftig zat ik samen met mijn tweelingbroer op de bedrijfsschool van de ketelmakerij van Werkspoor, een grote machinefabriek op de oostelijke eilanden. Daar werkten duizenden mensen, hetgeen inhield dat op het door de personeelsvereniging verzorgde jaarlijkse Sinterklaasfeest nogal veel kinderen afkwamen. De bedrijfsschool van de ketelmakerij stond onder leiding van de binnen het bedrijf bekend zijnde ‘Baas Pek’. Zijn bekendheid had hij deels te danken aan het feit dat hij bij het bedrijf Sint Nicolaas vertegenwoordigde. Zijn twee benodigde ‘Pieten’ betrok

hij altijd uit het leerlingstelsel en het leek hem een leuk idee om, toen de gelegenheid zich voordeed, een Zwarte Pietentweeling mee te nemen. Dit was de reden dat wij twee jaar achtereen de knechten van Sinterklaas waren.” “Het Sinterklaasfeest werd altijd gevierd in de fraaie Werkspoor Schouwburg op de Oostenburgergracht (die bestaat nog steeds). Omdat er veel kinderen waren, werd het feest opgesplitst in een deel voor de kleintjes vroeg in de middag en voor de grotere laat in de middag. Tussendoor werden enkele (ernstig) zieke kinderen thuis bezocht. Voor de bezoeken aan de kinderen mocht de Sint gebruikmaken van de directieauto met chauffeur, hetgeen de status van de Goedheiligman ten goede kwam. Veel (vooral lager) personeel woonde in de buurten in de Indische- , Dapper- en Oosterparkbuurt. Voor het hogere personeel en leidinggevenden moesten we naar de Watergraafsmeer en Zuid.” Traantje weggepinkt In de jaren ‘50 was er een enorme woningnood, waardoor veel jonge stellen met

kinderen op zolderkamers woonden. “Ook de Sint werd daarmee geconfronteerd, want bij zijn tocht naar boven hield het niet op bij de derde etage, maar wachtte nog de smalle en donkere trap naar de zolder. Hij stootte regelmatig zijn hoofd tegen de hanenbalken, maakte ruzie met zijn te lange staf en struikelde over zijn lange mantel. Sindsdien weet ik dat een bisschop ook vloeken kan. Eenmaal boven zag de Sint de in zijn ogen (de Sint hing met verve het linkse gedachtengoed aan) sociale onrechtvaardigheid de vaak erbarmelijke behuizing. Weer terug in de auto werd door hem vanwege zijn sociale inborst regelmatig een traantje weggepinkt. Datzelfde gevoel zette hij een half uur later om in kwaadheid bij een bezoek aan een adres in de Watergraafsmeer waar het allemaal niet op kon.” Ettertjes Het eerste deel voor de kleinsten was in de beleving van Henk de Laater bijzonder leuk (‘De hele zaal geloofde nog heilig in de Sint’), maar het tweede voor de grotere kinderen was meer een confrontatie met de ‘Amsterdamse ettertjes’. “De roe uit je handen trekken, je muts pikken en

8 Sintweetjes 1930: De eerste officiële intocht van Sinterklaas in Amsterdam was in 1934. 1952: Vanaf 1952 wordt de intocht van Sinterklaas in Amsterdam als tv-programma uitgezonden. Dit gebeurt tot 1960 steeds in Amsterdam, maar daarna vindt in andere dorpen en steden de landelijke intocht plaats. 1968: Sinterklaas komt aan bij de St. Nicolaaskerk en rijdt daarna door naar de Nieuwe RAI waar een speelgoedstad voor kinderen is ingericht. Nadat Sinterklaas weg is, vermaken de kinderen zich met het uitgestalde speelgoed, onder andere

racebanen, technisch speelgoed en knuffelbeesten. 1968: Op 6 december wordt in Amsterdam een wedstrijd voor Sinterklazen uit heel Nederland gehouden. Zestig Sinterklazen nemen deel aan een hilarische maaltijd. Leo Schuit, Sinterklaas in Putten, wordt uitgeroepen tot de beste Sinterklaas. 1974: Sinterklaas heeft een grote keuze aan diverse soorten speelgoed. Er is steeds meer interesse voor het betere speelgoed dat vaak is afgestemd op de wereld om ons heen maar ook de fantasie van het kind stimuleert. 1981: In 1981 start de Solidariteits

Beweging Suriname een actie ‘Sinterklaas vieren zonder Zwarte Piet’. Het is de eerste actie tegen het fenomeen Zwarte Piet. 1993: In 1993 lopen voor het eerst gekleurde Pieten mee in Amsterdam. Inmiddels zijn die weer verdwenen. 2006: Omdat Amsterdam een stad is waar veel mensen met een verschillende nationaliteit wonen, wordt in 2006 besloten dat op de mijter van Sinterklaas in vervolg de drie andreaskruisen uit het stadswapen staan.

een veeg over je gezicht geven, dat soort dingen. Er is niet zo veel veranderd door de jaren.” Henk Schmidt (van 1948) bewaart vooral herinneringen aan de intocht van Sinterklaas in de Staatsliedenbuurt. “Mijn eerste herinneringen aan Sinterklaas gaan terug naar mijn geboortehuis aan de Schaepmanstraat 24 1-hoog. Mijn ouders waren actief in speeltuinvereniging Westerkwartier en mijn vader Co speelde op 5 december sinds jaar en dag voor Zwarte Piet. Op een gegeven moment wilde onze ouders ons verrassen met een bezoek van Sint en Piet. Pa deed zijn Pietenpak aan en een jongere oom speelde de oude Klaas. Ze haalden een ladder uit het clubhuis en zetten die op de hoek tegen het raam. Pa Piet klom naar boven en bonkte op het raam, waarop moeders het raam opende. Het strooigoed kwam meteen met handen

Foto: H enk Schmidt

tegelijk naar binnen. Piet klom naar binnen en Sint volgde. Kleine Henkie was de jongste en moest bij Pa Piet op schoot een liedje zingen, Maar kleine Henkie was niet te bedaren waarna mijn oudere zus en broer het gezang overnamen. Een grote zak met cadeaus, ingepakt in krantenpapier, was de beloning. Mijn vader heeft nog jarenlang Piet gespeeld op de vereniging en later trad ik in zijn voetsporen.”

Programma intocht Sinterklaas Sinterklaas komt dit jaar om 11.30 uur aan bij het Scheepvaartmuseum, nadat hij daarvoor een tocht maakt door de Amstel. De Sint wordt welkom geheten door burgemeester Eberhard van der Laan, waarna de stoet richting de Dam vertrekt. Enkele belangrijke tijdstippen: 10:00 uur: Sint vaart Amsterdam binnen en is voor het eerst te zien bij de Omval. 11:30 uur: aankomst Sint bij het Scheepvaartmuseum. 12.30 uur: vertrek Sint vanaf het Scheepvaartmuseum richting Prins Hendrikkade 13:30 uur: aankomst Sint op de Dam. Hier zingt burgemeester Eberhard van der Laan

Refrein: Sinterklaas die hoort bij Mokum Sinterklaas is Amsterdam Sinterklaas u moest eens weten Wie de stad hier binnen kwam Sinterklaas is van ons allen Arm of rijk, groot en klein Sinterklaas is burgervader Tot vijf december en dat is fijn Waar de Amstel mengt met het IJ staan wij te wachten o, zo blij want daar heel in de verte op de stoomboot bij de boeg je zou hem niet herkennen als hij niet zijn mijter droeg

Nu en toen:

Co Schmidt was jarenlang Zwarte Piet in de Staatsliedenbuurt.

het Amsterdamse Sinterklaaslied dat door Harry Slinger is geschreven, met muziek van Nico van der Linden. Dit lied is ook op de website www.sintinamsterdam.nl voor 2,99 euro te downloaden. De opbrengst komt geheel ten goede aan de stichting die de intocht van Sinterklaas in Amsterdam organiseert. 13:55 uur: vertrek stoet vanaf de Dam richting Rembrandtplein en via onder andere Utrechtsestraat, Frederiksplein en Weteringschans richting Leidseplein. 16:00 uur: aankomst Sint op het Leidseplein. 16.15 uur: toespraak Sint vanaf bordes Stadsschouwburg.

daar staat hij onze eigen Sint met een pak voor ieder kind Refrein Zo als velen uit een ver land is Sint elk jaar ‘n vaste klant want al komt ie van verre hier voelt hij zich heerlijk thuis in onze stad met zoveel mensen is de Sint een kind aan huis kijkt wie goed is en wie slecht samen met zijn trouwe knecht Refrein

Kleine Gartmanplantsoen

Er zijn van die plekken in de stad die amper of zelfs helemaal niet veranderen, maar dat kun je niet zeggen van het Kleine Gartmanplantsoen. Tot 1979 zat hier het Huis van Bewaring, zeg maar de gevangenis, maar de oplevering van de Bijlmerbajes maakte hier een eind aan. Daarna bleef de bebouwing nog lang bestaan, totdat in het begin van de jaren ‘90 het grootste deel van het gebouw, samen met het aangrenzende pand van het Kantongerecht, werd gesloopt. Op de locatie van de voormalige luchtplaats zit sindsdien het Max Euweplein en waar voorheen de gevangenen vastzaten, is nu het Holland Casino gevestigd.

Dinsdag 13 november 2012

pagina 8

Wilt u weer een mooie lach?


NU

€ 899 2 Xelos 3

KOM LANGS VOOR EEN GRATIS CONSULT

Zaterdag 8 december,

Open dag!

Alle informatie over uw kunstgebit en implantaten. Kom langs en wij kunnen u alles vertellen over de mogelijkheden voor een vastzittende prothese. Vergoed door uw verzekering. Van 11.00 tot 16.00 uur. CENTRUM VOOR PARODONTOLOGIE & IMPLANTOLOGIE AMSTERDAM Nieuwezijds Voorburgwal 294 1012 RT Amsterdam

0900-7388377

CPI_Advertentie-125x181.indd 1

10/31/12 9:33 AM

Loewe’s instapmodel. Zo goed kan een televisie gebouwd zijn.

Heeft u geheugenklachten? Klinisch onderzoek naar nieuwe medicatie voor mensen met (een voorstadium van) de ziekte van Alzheimer. Bij veel mensen gaat het geheugen als men ouder wordt achteruit. Dat is een normaal deel van het ouderdomsproces. Echter, een beperkte groep ouderen krijgt de ziekte van Alzheimer. Op dit moment is er nog geen behandeling mogelijk om de ziekte van Alzheimer te remmen of te genezen. Daarvoor is veel onderzoek nodig.

Xelos led Smart-tv, met Full-HD-LCD E-led backlight 100Hztechnologie biedt u een briljante beeldkwaliteit en hogeresolutiebeelden. De Loewe Xelos led is niet eender welke televisie maar een eersteklasmodel in design en kwaliteit. Koop hem dus ook niet eender waar. Laat u liever uitvoerig en vakkundig adviseren – bij uw Loewe-vakhandelaar. Meer info op www.loewe.nl. Xelos 32 (81 cm) zilver of zwart: € 999 – tijdelijk* € 100 prijsvoordeel = € 899 incl. 3 jaar garantie. Xelos 40 (101 cm) zilver of zwart: € 1.399 – tijdelijk* € 100 prijsvoordeel = € 1.299 incl. 3 jaar garantie. Xelos 46 (116 cm) zilver of zwart: € 1.799 – tijdelijk* € 100 prijsvoordeel = € 1.699 incl. 3 jaar garantie.

Wie zijn wij? Het Alzheimer Research Centrum (ARC) is gespecialiseerd in internationale studies met nieuwe medicijnen tegen de ziekte van Alzheimer. Deze onderzoeken doen wij met een ervaren en goed opgeleid team van neurologen, neuropsychologen en researchverpleegkundigen. Wij zijn nauw verbonden aan het Alzheimercentrum van het VU Medisch Centrum, en werken samen met diverse academische centra en grotere perifere ziekenhuizen in Nederland. Het ARC is gevestigd in Amsterdam, in de directe nabijheid van het VU Medisch Centrum. Wie kan deelnemen? Vrouwen en mannen: - in de leeftijd van 50-90 jaar. - met toenemende geheugenklachten - met eventueel een vastgestelde geheugenstoornis of beginnende ziekte van Alzheimer - met een partner of familielid die hen kan begeleiden tijdens de bezoeken. Wat vragen wij van u? Wanneer u geschikt bent om aan een onderzoek deel te nemen, wordt u gedurende de onderzoeksperiode behandeld met een onderzoeksmiddel of een nepmedicijn (placebo). Wij verzoeken u ons regelmatig te bezoeken tijdens de duur van de studie, die kan variëren van 6 maanden tot 2,5 jaar. Bij deze bezoeken zult u diverse onderzoeken ondergaan zoals: lichamelijk onderzoek, bloedafname, neuropsychologisch onderzoek, vragenlijsten en MRI scans. De reiskosten voor de bezoeken worden volledig vergoed. Heeft u belangstelling? U kunt contact met ons opnemen via: ¥ Tel: 020-3017170 ¥ Email: [email protected]. Vermeld hierin uw naam, adres, telefoonnummer en geboortedatum. ¥ Of vul het aanmeldformulier in op www.arconderzoek.nl Voor meer informatie over ons onderzoekscentrum kunt u naar www.arconderzoek.nl

De Boer en Zoon

In deze ruimte kunt u uw dealerlogo plaatsen. Uw logo dient in zwart/wit te zijn, mag niet groter zijn dan het Loewe-logo en dient binnen de stippellijntjes geplaatst te worden. De stippellijntjes mogen echter niet mee afgedrukt worden: u moet ze verwijderen. Als u met meerdere Loewe-vakhandelaars adverteert, mogen geen logo‘s gebruikt worden én moet eenzelfde lettertype gehanteerd worden.

Middenweg 63 1098 AE Amsterdam Tel. 020 6946398



pagina 9

Eenmanswagen rijdt echt in Marnixstraat In de vorige editie hadden we, dachten we, een einde gemaakt aan de discussie over de plek waar de Eenmanswagen was gefotografeerd. Niet dus, want nadien kwamen er weer nieuwe reacties binnen die we graag plaatsen. De eerste is van Jan Kuijper, die schrijft: “In het boek ‘Kaarten van Amsterdam 1866-2000’ van Marc Hameleers (uitgave Thoth Bussum/Gemeentearchief Amsterdam) is van elk jaar tussen 1921 (annexatie gemeente Sloten) en 1925 een goede en duidelijke plattegrond van Amsterdam inclusief de tramparcoursen van het moment afgebeeld. Het traject van lijn 7 was: 1921 en 1922: Rapenburgerplein - Kinkerstraat, 1923: Rapenburgerplein - Witte de Withstraat, 1924: Plantage Kerklaan - Mercatorplein. Op de foto in De OudAmsterdammer is op de achtergrond de zuidelijke zijkant van de Stadsschouwburg te zien, geheel zoals die er ook nu nog uitziet, inclusief linksboven de ingang van Café Cox met de stenen kop van een toneelspeler. Boven de zijramen van de tram is een langwerpig wit bord te zien dat het traject van de tram aangeeft, te beginnen in Centrum. De eindbestemming in West is ook zonder loep echt leesbaar als WITTE de WITHSTRAAT, met de letters ‘de’ duidelijk in kleiner formaat. Links daarvan is van het vertrekpunt in het Centrum eigenlijk alleen nog een beetje te zien dat de naam eindigt op …plein. De conclusie uit dit alles is dat dit Lijn 7 is, de foto is genomen in 1923, bij de Stadsschouwburg en de tram is op weg naar het Rapenburgerplein. Het eindpunt Witte de Withstraat was als tijdelijk bedoeld. Er was daar al bebouwing aanwezig uit de tijd van de zelfstandige gemeente Sloten. Meteen na voltooiing van de nieuwbouw op het Mercatorplein kon daar een eindpunt met keerlus worden aangelegd. Boven de ingang van de tram (blijkbaar bij de bestuurder) is een vierkant wit bordje met ‘IN’ te zien. Zowel op de voor- als op de achterkant is, uittorenend boven het dak, een rond wit bordje zichtbaar waarop een lijnnummer te zien moet zijn geweest. Welk nummer op de tram stond, is volgens mij niet uit te maken. Je

ziet niet de rondingen van een levensgrote 6, maar die van het ronde bordje zelf. Overigens heeft lijn 6 nooit voor de zuidelijke zijwand van de Stadsschouwburg langsgereden. Net als eind 20ste eeuw sloeg lijn 6 vanaf het Leidse Bosje meteen rechtsaf naar (KleineGartmanplantsoen en) de Weteringschans. Toen lijn 7 in 1924 vanaf de Plantage Kerklaan (dat wil zeggen vanaf de ingang van Artis) ging rijden, duurde het nog een aantal jaren voor de ruime draailus via de Plantage Parklaan werd gerealiseerd. In de jaren twintig was er sprake van de emancipatie van de arbeidersstand, waarbij zowel de tram als de dierentuin betaalbaar werd voor de gewone man. Tot 1924 konden alleen mensen uit Zuid (met lijn 15) voor de deur van Artis uitstappen. Daarna waren de rollen omgekeerd: lijn 7 stopte voor de deur, terwijl mensen uit Zuid op de kruising Roetersstraat - Plantage Middenlaan uit de voortaan rechtsafslaande lijn 15 moesten uitstappen en daarna nog wel 100 m moesten doorlopen.” Vorm en details bebouwing komen overeen Ook fotograaf Joop Blom klom in de pen: “Bijgaande foto (foto: Joop Blom) van de Stadsschouwburg laat onmiskenbaar zien dat de Eenmanswagen (EMW 35) van lijn 7 op de ansichtkaart van Willem van Blokland in de Marnixstraat rijdt. Vorm en details van de bebouwing komen volledig overeen. De Sarphatistraat als andere mogelijkheid dient dus definitief te worden geschrapt. Evenals het idee dat we misschien te maken hebben met lijn 6 of 11. Want boven de twee grote ramen aan de zijkant van de tram staat geschreven: Rapenburgerplein - Witte de Withstraat. En dan hebben we het over lijn 7. De letters zijn niet goed te lezen op de afdruk in De Oud-Amsterdammer, maar wél op de afbeelding op internet (www.amsterdamsetrams.nl) onder de knop van lijn 7. Rapenburgerplein Sinds 5 juni 1924 vertrok lijn 7 vanaf de Witte de Withstraat naar het Rapenburgerplein. Op 28 oktober 1926 werd de lijn ingekort tot de Plantage Kerklaan.

Volgens fotograaf J. Blom is aan de hand van deze twee foto’s duidelijk te zien dat de Eenmanswagen in de Marnixstraat rijdt.

door Cor van Rooijen Onlangs las ik in een oude editie van De Oud-Amsterdammer een artikel over fotograaf Paul Rollman. Hierin werd verteld over de soorten foto’s die indertijd door hem werden gemaakt. Ik vond in een kist met oude foto’s van mijn ouders een foto van mij op een karretje met voorgespannen pony. Ik heb begrepen uit het betreffende artikel dat dit soort foto’s niet zo bekend was, zodat ik u hierbij een afdruk doe toekomen.

De ansichtfoto moet dus tussen deze twee data gemaakt zijn. Met andere woorden: circa 1925 is een goede aanduiding. Met ingang van 14 juli 1927 werd lijn 7 verlengd van de Witte de Withstraat naar het nieuwe Mercatorplein. De huizen op het plein zijn iets eerder opgeleverd (1925). Eerdergenoemde site baseert zich op een groot aantal bronnen, waaronder kranten en de gemeenteraadsverslagen uit die tijd.

Aardig is het misschien nog te vermelden dat onder de knop van lijn 20 nog een foto van een Eenmanswagen (EMW 161) van lijn 20 te zien is, gemaakt rond 1925 op vrijwel dezelfde plek als de ansicht van lijn 7. Lijn 20 reed toen van de Noordermarkt naar de Ferdinand Bolstraat, hetgeen ook hier op de zijkant van de tram staat aangegeven.”

Een tocht over krakend ijs door T. Greuter Al vele maanden lees ik met veel plezier De OudAmsterdammer en ik hoop dat ook in de toekomst te (kunnen) blijven doen. Al eerder had ik willen reageren op de artikelenreeks van Simon van Blokland over de Amsterdamse bruggen. Daar is een goede reden voor. Een van mijn meest indrukwekkende herinneringen, om niet te schrijven: angsten, heeft namelijk te maken met de Torensluis en gaat terug naar de tweede helft van de jaren ‘50. In de tijd dat ik nog op de lagere school (zo heette dat toen) zat, maakte ik ook erg strenge winters mee. Tijdens een van die winters was het water van vrijwel alle grachten bevroren, ook dat van de Singel. Als ik me niet vergis, was de Torensluis in die tijd afgesloten voor autoverkeer. Maar als je er niet overheen kon, dan was er misschien wel een andere weg: er onderdoor! Met enkele vriendjes zijn we over het ijs, onder de grote boog van de ene naar de andere kant gelopen. Op het ijs lag een aanzienlijke hoeveelheid water en tijdens de ‘wandeling’ kraakte het ijs vervaarlijk. Mede omdat ik de zwemkunst niet machtig was (en ben), kunt u zich

wellicht voorstellen hoe groot mijn angst tijdens deze tocht van 39 meter (de afstand heb ik even opgezocht) is geweest. Ik sluit niet uit dat mijn huiver voor grote wateroppervlakten en boten hierdoor is gevoed. Ik heb ook een kanttekening naar aanleiding van het artikel over de Haarlemmersluis. De heer Van Blokland schrijft dat deze brug ‘...de doorgang van de Korte Nieuwendijk naar de Haarlemmerstraat’ is. Voor zover mij bekend kennen we in Amsterdam uitsluitend de Nieuwendijk. In de volksmond wordt het gedeelte tussen Martelaarsgracht en Stroomarkt/Prins Hendrikkade Korte Nieuwendijk genoemd, maar in feite is dit het begin van de Nieuwendijk.

Ponstypistes in het Havengebouw door Ennie Bouwman Bij deze een reactie op de rubriek ‘Dit komt nooit meer terug’, over de ponskaart, in de vorige editie van De Oud-Amsterdammer. Wij, mijn zus Helma en ik (Ennie) hebben in de jaren ‘60 bij de KNSM gewerkt op de zesde verdieping in het Havengebouw bij het IJ. Daar zaten wij met ongeveer 15 meisjes achter een IBM ponsmachine onder leiding van de chef de heer Kool en de souschef meneer Molleman. We hadden natuurlijk veel lol en ook heel veel praatjes. We zaten achter elkaar, dus als er onder het werk gekletst ‘moest’ worden, zaten we omgekeerd. Dat was tegen de zin van de chef en natuurlijk werd je dan ter verantwoording geroepen. Hierbij mail ik een foto uit die tijd. Volgens mij is deze gemaakt in 1965. We staan met een aantal collega’s achter een ponsmachine met onder anderen Marianne, Hennie, Dinie, Elly (2x), Greetje, Joke, Hanna en ik. Helma heeft, denk ik, de foto gemaakt. Als het heel warm was, zaten we tussen de middag op de rand van de Ruyterkade met onze voeten in het IJ. Jammer genoeg weet ik niet waar de meeste ex-collega’s gebleven zijn en wat ze verder van hun leven hebben

gemaakt. In de tijd dat we daar werkten, trouwde Willeke Alberti met Joop Oonk. Zij gaven de receptie in het Havengebouw en we hingen allemaal uit de ramen om wat te zien van het bruidspaar. Na de ponskaart kwam de diskette die ook wel floppy werd genoemd. Later werden wij datatypiste, alles via de computer. Ik ben heel erg blij met De Oud-Amsterdammer. Sinds ik deze heb ontdekt bij Albert Heijn neem ik de krant mee voor mijn zus, mijn broer en de buurvrouw en iedereen is enthousiast.

Meer schrijvende lezers op pagina 14.



pagina 10

Puzzel mee en win het fotoboek ‘Ik ben Amsterdam’ t.w.v 29,95 euro (4x) 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1

2 12

3

4

5 13

6

7

8 14

9

10

11

15

16

12

17

15 22

16

23

17

24

18

25

26

22 28

23

29

24

30

25

26 31

28

33

29

34

30

35

34

40

35

41

44

40

45

41

47

44

48

45

47

50

51

50

51

38

39

38

39

33

54

55

54

55 61

65

66

65 72

66

77

82

86

82

20

19

20

14

27

31

27

32

37 37

42 46

21

‘Ik ben Amsterdam’

43

42

46

49 49

53

57

52

58

53

59

60

56

57

63

58

64

59

60

68

63

69

64

70

69

75

70

76

71

79

75

80

76

81

83

79

84

80

85

81

83

87

84

74

73

68

74

Thomas Thomas Schlijper registreert alle facetten van het stadsleven in Amsterdam: de haast, de ontspanning, de gekte, het alledaagse, het gevaar, de geborgenheid, de liefde. Zijn keuze van de werkelijkheid laat je beseffen hoe rijk Amsterdam is, aan beelden, aan mensen, aan sfeer. Gewone mensen worden bijzonder personen en bijzondere mensen worden onderdeel van het geheel. Meer dan honderd van Thomas’ meesterlijke portretten van Amsterdammers zijn samengebracht in een indrukwekkend fotoboek, dat de mensen verenigt met de stad en de stad met de mensen.

43

56

67

78

21

32

36

62

67 73

19

52

62

78

36

48

61

72 77

13

18

71

85 2

86

87 2

32

2

86

39

10

47

43

65

18

25

29

70

62

87

40

49

60

32

2

86

39

10

47

43

65

18

25

29

70

62

87

40

49

60

Horizontaal

Verticaal

1. iemand die niet gemakkelijk het hoofd buigt; 7. staande versierde klok met slagwerk; 12. Sociaal Economische Raad (afk.); 13. meisjesnaam; 14. bovendien; 15. getijde; 17. schaapkameel; 19. stang om het vuur op te rakelen; 21. toeslagenfonds (afk.); 22. jongensnaam; 24. reiziger (per trein of vliegtuig); 27. de schepper; 28. ver gevorderd in de tijd; 30. Koninklijke Militaire Academie (afk.); 31. lidwoord; 32. tijdelijk voorbijgaand artistiek gebruik in de manier van kleden; 33. bloeiwijze; 35. stuk bouwland of weiland; 37. middelbaar agrarisch onderwijs (afk.); 38. kromme blaashoorn; 41. European Article Numbering (afk.); 42. Engelse inhoudsmaat voor o.a. aardolie; 44. tweestemmig gezang; 46. deel van fietswiel; 47. naam voor jongste padvinder; 48. aanzienlijk (voornaam); 49. letter van het Griekse alfabet; 50. god van de liefde; 52. gelooide huid; 54. mannelijk beroep; 56. lichaam; 58. bos van rijshout; 61. wandversiering; 62. voormalig eerste leider (premier) van Rusland; 64. loot (stek); 65. voorgedragen lyrisch-dramatisch zangstuk; 67. son altesse eminentissime (afk.); 68. onderricht; 70. zwemvogel; 72. kippenloop; 73. Italiaans gerecht; 76. ontkenning; 77. zoekt kennismaking (afk.); 78. vlekje; 79. kostbaar zeer hard gesteente; 81. soort verlichting (afk.); 82. tentoonstellingsgebouw in Amsterdam; 83. rivier in Frankrijk; 84. plechtige belofte; 86. iemand die voor niets deugt; 87. berghol (grot).

1. bevallig (elegant); 2. bevroren water; 3. hartstochtelijk (vurig); 4. nauwsluitend; 5. het vloeibare bestanddeel van bloed; 6. meisjesnaam; 7. schrijfgerei; 8. Europeaan; 9. herstelplaats voor schepen; 10. United Kingdom (afk.); 11. wat iemand als zijn deel uit een nalatenschap toekomt; 16. reuzenslang; 18. tam; 20. sullig persoon; 21. vod (lor); 23. gegoten staaf van kostbaar metaal; 25. rijstbrandewijn; 26. niet één (niemand); 27. ongewassen; 29. middel waarmee tanden gepoetst worden; 32. boter; 34. mannetjeshond; 36. geweer of buks met korte loop; 37. vreemd (raar); 39. letter van het Griekse alfabet; 40. zangstem; 42. snijvlees op brood; 43. gelijk van oppervlak; 45. kever; 46. huid (schil); 51. snijwerktuig; 53. Europese rekeneenheid (afk.); 54. schoeisel (mv.); 55. teken; 56. ongevuld; 57. rij van achter elkaar staande wachtende voertuigen; 59. voedsel; 60. de dood veroorzakend; 62. de achterste in een reeks; 63. keurig (goed verzorgd); 66. gymnastiektoestel; 67. plaats in België; 69. uitroep van schildwacht; 71. vangwerktuig; 73. insect; 74. woning; 75. denkbeeld (concept); 78. sluiskolk; 80. soort bier; 82. godsdienst (afk.); 85. muzieknoot.

‘Als de lente komt dan stuur ik jou tulpen uit Amsterdam.’ Dit is de tot nu toe langste oplossing van onze prijspuzzel. Op muziek van Dieter Rasch vertolkte Herman Emmink het gelijknamige lied dat we zonder gevaar een van de bekendste Amsterdamse liederen kunnen noemen (‘Aan de Amsterdamse grachten’ is misschien net iets bekender). Herman Emmink, die vooral bekend is geworden als tv-presentator van onder andere Muzikaal Onthaal (uitgezonden tussen 1965 en1982) en Wie van de Drie (1971-1982), slijt zijn dagen momenteel in een verzorgingshuis in Amersfoort. De 5 dvd’s van Snip & Snap die in de vorige editie als prijs beschikbaar zijn gesteld, worden opgestuurd naar T. van het Veld (Amsterdam), A. Dassen (Weesp), P. van Vegten (Amsterdam), T. van Brederode (Zaandam) en J. van Mierlo (Amsterdam).

Nieuwe prijs: boek ‘Ik ben Amsterdam’ De nieuwe prijs is het fotoboek ‘Ik ben Amsterdam’ dat onlangs is verschenen. De foto’s zijn gemaakt door Thomas Schlijper. Voor een verdere beschrijving verwijzen we u naar de tekst die naast de puzzel staat. Uitgever is Pixel Perfect Publications, ISBN-nummer is 9789490848606. Het boek is onder andere te bestellen via de website www.pixelperfectpublications.com.

Stuur uw oplossing met uw naam en adres voor vrijdag 23 november naar (e-mail) [email protected] of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.



pagina 11

De Helden van Amsterdam Een kijkje in de archieven van de Amsterdamse brandweer

Brand in de Muiderkerk, Dapperbuurt op stelten door Gerard Koppers

kerktoren naar buiten. Mensen en materieel moesten daarom voor de zekerheid op veilige afstand gehouden worden. Parkeerbeheer was ingeschakeld om de rond de kerk geparkeerde auto’s weg te slepen.

Op tweede kerstdag 1892 was het ‘uitverkocht huis’ in de Muiderkerk. Dat was niet zo gek, want toen werd het fraaie gebouw plechtig ingewijd als Hervormde Kerk door dominee G.J. Vos. De creatie van architect G.W. Vixeboxse met zijn karakteristieke 55 meter hoge toren zou zijn honderdjarig bestaan niet halen, net als veel panden in de Dapperbuurt. De kerk ging in een verzengende vuurzee ten onder. Op dinsdagochtend 31 oktober 1989 werd aan het dak van de Muiderkerk op de hoek van de Linnaeusstraat en de 1e en 2e Van

Kort na aankomst van de brandweer stond het hele dak in lichterlaaie en moest alles op alles gezet worden om de toren te beschermen.

In de rubriek ‘De Helden van Amsterdam’ staan we stil bij alle heldendaden die de Amsterdamse brandweer (tegenwoordig korps Amsterdam-Amstelland geheten) de afgelopen decennia heeft geleverd. Natuurlijk komen veel spraakmakende branden voorbij. Deze rubriek komt tot stand dankzij de geweldige medewerking van Gerard Koppers, de archivaris, tevens ‘wandelende encyclopedie’ van de Amsterdamse brandweer.

daarvoor te veel veranderd. Een hevige discussie ontstond over het al dan niet slopen van de toren. Het draaide er op uit dat een compleet nieuw pand op de plaats van de kerk gebouwd zou worden, waarin de toren zou worden opgenomen. Het nieuwe complex, ontworpen door architect Van Hoogevest, werd in 1997 opgeleverd en een paar jaar geleden is de toren nog eens goed onder handen genomen om de laatste resten van de brandschade te herstellen.

Vanaf de autoladders en de daken van de woonhuizen van de Van Swindenstraten werden grote hoeveelheden water op de brandende kerk gericht.

Eén van de zware pompen op een container, die voor een langeafstandsblussing ideaal was, bevond zich in de werkplaats van de brandweer ter reparatie en werd met spoed weer aan de praat gebracht en naar de brand getransporteerd. Toen eenmaal alles opgesteld was, moest een soort precisiewaterbombardement door de bereikbare gaten van de toren uitgevoerd worden en dat lukte! Het water denderde langs de torentrappen naar beneden,

Swindenstraat gewerkt. Hoe het precies kwam, was niet meer te achterhalen, maar even na elven stond het dak aan de kant van de 2e Van Swindenstraat in brand. De eerste telefonische brandmelding kwam om 11.12 uur binnen. Meteen werden de kazernes Victor (Dapperstraat) en Willem (Ringdijk) gealarmeerd. Victor kwam met een autospuit en Willem met een autospuit, een autoladder en de adembeschermingswagen met extra persluchtapparatuur. Binnen twee minuten was Victor ter plaatse en de bevelvoerder gaf nog voordat ie stil stond het nader bericht ‘middelbrand’ door aan de alarmcentrale van de brandweer.

Als bij een waterval gutste het bluswater van de trappen van de kerktoren, maar het werkte wel: de toren bleef behouden.

Daar werden meteen de autospuit en autoladder van Nico (IJtunnel) gemobiliseerd, evenals de officier van dienst, een aantal hulpvoertuigen en de blusboot

Op 20 november 1969 vloog plotseling een grote opslagtank met twee miljoen liter kerosine in brand bij tankbedrijf Comos in het westelijk havengebied. De brand duurde meer dan 24 uur en zorgde voor een prachtig spektakel. Alleen niet voor de brandweerlieden, want die moesten lange uren maken in de bagger van de tankputten.

‘Jan van der Heijde III’. Om 11.19 uur werd nog een derde autoladder verzocht en die kwam van Dirk (Honthorststraat), terwijl meteen maar een extra autospuit gestuurd werd en wel die van Lodewijk (Van Leijenberghlaan). De officier van dienst gaf om 11.29 uur het sein ‘grote brand’ en vier minuten later werd nog een vierde autoladder besteld, waarop die van IJsbrand (Berberisstraat) werd gestuurd. Een toevallig passerende autospuit van de afdeling Opleiding en Training met een ploeg brandwachten-in-opleiding aan boord werd ook meteen ingezet, want er moesten lange slangleidingen worden uitgelegd naar de ‘Jan van der Heijde III’ bij het Tropenmuseum. Koster zoek De eerste aandacht van de brandweer ging uit naar het behoud van de panden aan de Van Swindenstraten. Naar binnen kon al snel niet meer door de naar beneden vallende dakdelen en via de voordeur onder de toren ging ook niet zonder slag of stoot, want die was nogal massief. Bovendien was de koster zoek, waardoor gevreesd werd dat hij nog ergens in de kerk of kosterij was. Na een half uur zoeken bleek - gelukkig - dat hij gewoon tussen het publiek stond te kijken. En publiek was er genoeg: dankzij teletekst en de kabelkrant die toen de moderne informatiebronnen waren, trokken duizenden Amsterdammers in hun lunchpauze naar Amsterdam-Oost om het spektakel te kunnen aanschouwen. Ondertussen werd van alle kanten water op het brandende dak gebracht en moesten er waterkanonnen opgesteld worden om de toren te redden. Die stond namelijk in open verbinding met de kerk en er kwam al flink wat hitte en rook door de

maar waar het water was, kon het vuur niet meer komen. De opzet slaagde en de toren bleef staan. Na een uur was het gevaar voor uitbreiding geweken en kon het sein ‘brand meester’ gegeven worden. Vanaf twee uur werd het personeel afgelost, terwijl ondertussen al een aantal kazernes in het centrum en oost bezet waren door posten uit West en Zuid.

Dankzij de brandweer is de Dapperbuurt zijn opvallende kerktoren niet kwijtgeraakt en nog steeds is de toren een markant punt in Amsterdam-Oost. Foto’s: collectie Brandweer Amsterdam-Amstelland en het NBDC.

Toren behouden Tegen vier uur werd de toren gecheckt door Bouw- en Woningtoezicht en veilig verklaard. Het kerkgebouw was echter hopeloos zwaar beschadigd. De brandweer bleef nog tot ‘s nachts kwart voor één nablussen. In totaal waren toen 30 brandweervoertuigen met 103 man ingezet geweest en die hadden met 13 waterstralen en 7 waterkanonnen het gevecht tegen het vuur gewonnen. Het was een mooi resultaat, dat de karakteristieke kerktoren behouden was, maar een kerkgebouw weer helemaal herbouwen, zat er in de jaren ‘90 niet in. Daarvoor was er met honderd jaar

Door het tijdstip en de plaats was er volop ruimte voor een duizendkoppig publiek, dat uiteraard op veilige afstand werd gehouden.

pagina 12

yt


Amsterdamse uitjes Eropuit! Kalender....

100 jaar Albert Cuyp nader belicht In het Stadsarchief Amsterdam (Vijzelstraat 32, gebouw de Bazel) worden elke eerste en derde zondag van de maand spraakmakende gastsprekers geïnterviewd over onderwerpen uit de Amsterdamse geschiedenis, of een actueel onderwerp wordt in historisch perspectief geplaatst. Zondag 18 november (aanvang 15.00 uur) is Marcella van der Weg (journaliste en co-auteur van het boek ‘100 jaar Albert Cuyp’) te gast. Zij praat over de geschiedenis van de beroemdste markt van Nederland.


Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail) [email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp

Niet-Meer-Zo-Piep-Kerstshow in drie theaters In drie Amsterdamse theaters wordt in december de Niet-Meer-Zo-Piep-Kerstshow opgevoerd. De Niet-MeerZo-Piep-Show bestaat uit sexy, rebelse, vrolijke, chagrijnige en brave ouderen en is inmiddels een begrip in Nederland.

Na de landelijke tournee twee jaar geleden, een optreden op popfestival Lowlands en een speciale show over wonen (de Krakende Niet-Meer-Zo-Piep-Show) zijn ze nu terug met De Niet-Meer-Zo-Piep-Kerstshow. Daarin Een eeuw geleden ging de dagmarkt in de Albert Cuygaat het over lekker eten en goede voornemens in tijden van crisis. Gasten zijn onder anderen actrice Elsje pstraat van start. Al eerder werd het straathandelaren de Wijn en Kerstengel Missie Biellie-Dee Luewis die met haar geweldige soulstem iedereen van het podium toegestaan te venten in deze straat, maar vanaf najaar blaast. Ook is er een circusact: de 78-jarige Donna Doratellie komt met haar pony Favory en poedel Charlie 1912 was het elke dag vechten om het beste plekje op de naar het theater. En natuurlijk zijn er de Niet-Meer-Zo-Piep-Huisband met Clous van Mechelen en het Nietdagmarkt. De Albert Cuypmarkt ontwikkelde zich tot Meer-Zo-Piep-Koor. De kerstshow wordt opgevoerd op zondag 16 november (aanvang 15.00 uur) in het Bijlmer de populairste dagmarkt van Amsterdam. De historie Parktheater (www.bijlmerparktheater.nl, tel: 020-3113930), vrijdag 21 december om 20.30 uur in Theater de van de Albert Cuypmarkt kent vele hoogte- en diepteOmval (www.theaterdeomval.nl, tel: 020-6001897) en zondag 23 december in de Meervaart (www.meervaart.nl, punten, variërend van de economisch moeilijke jaren tel: 020-4107777). ‘30 tot de huidige lange wachtlijst voor handelaren. De entree is gratis.

Palazzo is weer van de partij Palazzo slaat t/m 3 maart 2013 haar bekende spiegeltent weer op bij het Arenapark in Amsterdam-Zuidoost (pal naast de Heineken Music Hall) voor wederom een spectaculinaire show met diner. Dit seizoen legt 3-Michelinsterrenchef Cees Helder uw smaakpappillen in de watten, terwijl een bont gezelschap aan internationale topartiesten onder leiding van uw flamboyante gastheer Caesar voor spannende, hilarische en spectaculaire momenten zorgt onder de noemer Caesar’s Palazzo. De verrassende mix van een geweldige service, heerlijke gerechten met prachtige bijpassende wijnen, de sfeervolle locatie en bijzondere internationale acts maakt Palazzo tot een avond uit om nooit te vergeten. Kaarten zijn te bestellen via www. palazzo.nl of via telefoonnummer 0900-7252996 (40 c/pm).

‘Max Tailleur - Ik lach om niet te huilen’ in de Engelenbak In de Engelenbak aan de Nes 71 wordt op vrijdag 30 november, zaterdag 1 december (aanvang beide keren om 20.30 uur) en zondag 2 december om 14.30 uur de theatervoorstelling ‘Max Tailleur - Ik lach om niet te huilen’ opgevoerd. Max Tailleur (1909-1990) is de meest bekende moppentapper ooit en vooral bekend van de moppen over Sam en Moos. Decennialang vertelde hij zijn moppen, witzen en grappen aan het Nederlandse publiek. Meestal in zijn vertrouwde theater De Doofpot, maar ook in theaters in Nederland en ver daarbuiten. Het is een voorstelling over de joodse schlemiel die ondanks alles zijn kop boven water weet te houden. Hij leefde een leven vol hoogtepunten en diepe dalen. Want hoewel Tailleur en zijn vrouw de oorlog overleefden, verloren ze al hun familieleden. En na de oorlog verweten de overlevenden Tailleur altijd te lachen om de joodse tragedie. Daarbij had hij nog last van zware reuma die hem zijn hele leven lang kwelde. Maar altijd bleef hij vechten voor zijn eer en grappen. Kaarten reserveren kan zowel telefonisch via 020 - 320 2007 als online www.engelenbak.nl.

55+ Woonbeurs in Woonmall Villa ArenA In Woonmall Villa ArenA wordt zaterdag 24 november de 55+ Woonmarkt gehouden. De focus is gericht op appartementen, benedenwoningen en vrijstaande huizen, met veel gemak, nauwelijks tot geen onderhoud, wel met veel slaapkamers (voor de kleinkinderen en hobby) en alle voorzieningen om de hoek. Op de 55+ Woonmarkt worden zowel koop- als huurwoningen voor 55-plussers in Amsterdam en omgeving onder de aandacht gebracht en bezoekers kunnen ook gratis financieel advies inwinnen. De 55+ Woonmarkt is geopend tijdens de openingstijden van Woonmall Villa ArenA: van 10.00 tot 16.00 uur. Woonmall Villa ArenA is te vinden aan de ArenA Boulevard in Amsterdam-Zuidoost (navigatieadres: De Entree 1).

Eeuwfeest russisch-orthodoxe Tichelkerk De Russisch-orthodoxe parochie Heilige Nikolaas van Myra is gevestigd in de Tichelkerk aan de Lijnbaansgracht. Deze kerk bestaat 100 jaar en dat wordt in november gevierd met een aantal activiteiten. Allereerst is er een tentoonstelling over de geschiedenis. Zaterdag 17 november is er van 10.00 tot 16.00 uur een Russische bazaar en er zijn dan ook rondleidingen. Zondag 18 november is er om 14.00 uur een concert van Georgisch-orthodoxe muziek door Ensemble Barakoni. Zondag 25 november wordt de feestmaand afgesloten met onder andere een concert met Russisch-orthodoxe muziek van kamerkoor Oktoich.

Boogie Woogie in het Pianola Museum Vrijdag 16 november vindt om 20.30 uur in het Pianola Museum het concert Barrelhouse Blues & Boogiewoogie plaats. Pianist Han van Dam en zangeres Tineke Schoemaker, beiden sinds 1974 lid van de bekende bluesband Barrelhouse, spelen muziek die in de jaren ‘20 en ‘30 in de VS waanzinnig populair was. Zaterdag 17 november treedt om 20.15 uur Claudine Carmen Roma op. Deze protegé van Wibi Soerjadi speelt werken van Schubert, Liszt, Bach en Chopin. Het Pianola Museum is gevestigd aan de Westerstraat 106. Meer informatie is te vinden op www.pianola.nl.

The Soweto Spiritual Singers komen naar de Meervaart Tot en met 24 december zijn The Soweto Spiritual Singers met een nieuwe Afrikaanse voorstelling in Nederland. Op zondag 25 november doet de groep de Meervaart in Amsterdam aan. The Soweto Spiritual Singers wordt begeleid door een live orkest. Het repertoire varieert van hartverwarmende gospels uit het hele continent, maar ook spirituals met prachtige harmonieën waar de passie van af spat. De voorstelling in de Meervaart begint om 20.15 uur. Meer informatie en kaarten bestellen via www.meervaart.nl of telefonisch via 020-4107777.

BRAND! in Stadsarchief Amsterdam Het Stadsarchief Amsterdam (Vijzelstraat 32, gebouw de Bazel) presenteert nog tot 6 januari 2013 de tentoonstelling BRAND! De fototentoonstelling maakt een verborgen wereld zichtbaar: wat vuur kan aanrichten in onze eigen omgeving en hoe brandweerlieden in de nacht paraat zijn om te redden wat er nog te redden valt. Aanleiding voor de expositie is dat driehonderd jaar geleden de grondlegger van de huidige brandweer, Jan van der Heijden, overleed. Zijn uitvinding van de slangenbrandspuit zorgde voor een nieuwe effectieve manier van brandbestrijding, met een grotere veiligheid tot gevolg. Brandweer Amsterdam-Amstelland herdenkt hem in het Jan van der Heijdenjaar met allerlei activiteiten en initieerde ook de ontwikkeling van het boek en de tentoonstelling BRAND! De openingstijden zijn dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en zaterdag en zondag van 12.00-17.00 uur. De toegang is gratis.



pagina 13

Mijn straat: Reina Prinsen Geerligsstraat

‘Een eigen kamer was een luxe’ door Nico Scharn Begin 1958 kregen wij, mijn ouders en mijn twee broers en mijn zus de sleutel van een ‘echte’woning in een der Amsterdamse tuinsteden, te weten Slotermeer. Sliepen wij in de Spaarndammerbuurt met vier kids in één schamel vertrekje, hier hadden wij allen onze ‘eigen’ kamer! O zo! We kwamen te wonen in de Reina Prinsen Geerligsstraat 7 nabij de kruising Burgemeester de Fockstraat/Burgemeester de Vlugtlaan. Je kon door een steegje tussen groenteboer Genet en De Gruyter doorsteken naar de Vlugtlaan. Het winkelgebied dat liep van de Slotermeerlaan (Hema) tot aan de Kolenkitkerk (V&D). Vaak klom ik aan de achterzijde van De Gruyter op het dak om daarna over de stenen luifel te balanceren, bloedjelink! Een keer ben

Nico Scharn op het balkon van RPG 7.

ik met regenpijp en al omlaag gezeild en heeft mijn engelbewaarder mij behoed bij de harde landing. Weg sjieke neus Bij de aan de Vening Meineszlaan gelegen Catharinakerk glipte ik een keer van de grote palen voor de voordeur met als resultaat een kapot neustussenschot dat men in het Wilhelminagasthuis - toen in verbouwing, dus alles geschiedde in een noodruimte en met een te klein shot lachgas - hebben geprobeerd te fatsoeneren. Mijn mooie sjieke neusje van eerst was foetsjie! Bij de Hema werkte ik als jochie bij de lege flessen. Later gaf ik volleyballessen aan het Hema-personeel. Ook werkte ik bij melkboer Zuidervaart (melk bezorgen, soms acht flessen dubbel gestoomde tussen de vingers!, wat één keer grandioos fout ging!) en ‘Het Oude Wynhuys’ waar ik mij vergaapte aan de mooie dochter des huizes. De moeder van mijn vriend Paul Vlek had een bontzaakje in de buurt van het Wynhuys. Haar ‘Volvo Amazone’ mocht ik elke week wassen en één keer per maand in de was zetten tegen een prima beloning. Vlak naast de bontwinkel was Jamin. Als jonge jochies zagen we door de ruiten soms gemorste snoepjes onder de toonbank liggen. Dan glipten wij met een klant mee, schoven met een mega-glijbeweging onder de toonbank en renden met een paar toffees of zuurtjes in de knuist overhaast de deur uit. Soms hadden we in die korte spanne zelfs tijd om een glimp op te vangen van de onderkant van de petticoat van de geschrokken verkoopster.

Boekhandel Haverman Aan de overkant van de Vlugtlaan was boekhandel Haverman - bij de plek waar ik ook ‘klaaroverde’ - waar ik stiekem actuele en stoute boeken - Ik, Jan Cremer en dergelijke - uitlas. Liep je de Fockstraat verder uit, dan kwam je bij de Haarlemmerweg waar ik op de Haarlemmervaart een heerlijk baantje schaatste richting Halfweg op de houten onderbindnoren van mijn toch niet meer schaatsende vader. Op het ijs was het altijd gezellig met koek en zopie. Hier ontstonden ook de scharrels/

Bij de Catharinakerk viel Nico Scharn van de grote palen. draaien. Aan de Vening Meineszlaan stond ook mijn noodschool en er waren tussen de huizen ook kleine buurtwinkeltjes. Bij een daarvan moest ik af en toe een paar nylons van mijn moeder brengen ten einde haar ‘ladders’ op te halen.

Nico ‘Rebrov’ Scharn bespeelt zijn zelfgebouwde balalaika in zijn kamer in de RPG 7 onder het toeziend oog van Ludwig van Beethoven. verkeringen (Ja Trees en Thea, weten jullie nog?). Soms wilde ik heerlijk eenzaam zijn en kluunde ik richting Sloterdijkse slikken - waar ik des zomers kolonies kluten bewonderde - om op de bevroren gronden - mooie gladde ijsbobbels die je een ‘liftgevoel’ gaven - mijn solorondjes te

Een eigen kamer Het was een luxe, een eigen kamer! Maar loeikoud daar beneden, dus een extra straalkacheltje was geen overbodige luxe. De keuken bereikte je door het minieme badcelletje heen; mijn ouders hadden de andere toegang geblokkeerd ten faveure van het kastenbestand. Een celletje met een heus lavet en een wasvinnetje hetgeen de opperste vorm van moderniteit was! Als je dit apparaat in concreto wil bewonderen, ga dan naar het ‘Museumvoor-de-Twintigste-Eeuw’ te Hoorn, een bezoek zeer zeker waard! Ja, hier in de RPG nummer 7 had ik het erg naar mijn zin. Na het eten voetbalden wij op ‘het Landje’ met jongens en mannen van 8 tot 58 jaar (Ome Tinus bleef tot op hoge leeftijd mee knallen), meestal de Reina

Prinsen Geerligsstraat tegen de Hermanus Coenradistraat, de straat parallel aan de onze, iets meer richting Ringdijk. Op de Ringdijk reden nog geen treinen, zodat wij er dag en nacht indianen- en cowboygevechten hielden, onderaardse roversholen groeven en des winters sleeënd op een slee of een kartonnen doos omlaag zeilden tot ver op de bevroren Tienhovengracht. Waar de Vlugtlaan overging in de Bos en Lommerweg stond naast de Ringdijk de lekkerste patatkraam van Amsterdam en omgeving. De dikke piepers werden ter plekke geschild en in het vet gedonderd. De kraam stond blauw van de stoom en droop van het vet, maar.....lekker! Overige snacks haalden we meestal bij Eijpe op de Vlugtlaan, naast Jur van Vuure, de sigarenboer. Ook zat daar Van Trommelen, de schoenenwinkel. Mijn vader was een echte pestkop, dus vaak deden we ‘trommelen’ bij Van Trommelen. (Dit is deel 1 van een verhaal over de jeugd van Nico Scharn. Volgende keer publiceren we deel 2 en ook dat is een aanrader).

Signalement van een rechercheur Joop Bonnemaijers Joop Bonnemaijers werkte van 1952 tot 1989 als agent aan de Pieter Aertszstraat en Overtoom en later bij de recherche Warmoesstraat. In zijn boek ‘Signalement van een rechercheur’ schijft hij over zijn belevenissen. In De Oud-Amsterdammer publiceren we passages uit zijn boek.

Prostituee vermist Ze tippelde er al heel lang. Op de Sloterweg, bij het begin van de Haagseweg. Dat was op de hoogte van het industrieterrein dat je daar hebt. Het Luchtvaartlaboratorium, zoals dat toen heette, was daar ook. Daarvoor had ze een tijd op de Wallen gewerkt. ‘Signalement van een rechercheur’ is voor € 16,95 te koop bij diverse boekwinkels in Amsterdam en is ook te bestellen op internet bij onder andere www.freemusketeers.nl (website van de uitgever) en www. bol.com. ISBN:978-90-484-078-1

Met onze surveillanceauto rijden we in de nacht over dat industrieterrein. Bij een gesloten bedrijf, tegen de waterkant aan, zien we op de parkeergelegenheid een gele Ford Taunus stilstaan. Er stapt net een man in. Hij heeft een hoed op. We kijken naar hem. “Wat doe je midden in de nacht daar?” Een inbreker lijkt het niet en alles van het bedrijf is gesloten. Hij zwaait ook nog naar ons en rijdt weg. Het lijkt dus allemaal wel vertrouwd, dus we rijden verder. De volgende nachtdienst, die avond

dus om elf uur, komen we weer in dienst. Er zijn nog rechercheurs in dienst en zelfs de chef is er nog. Er wordt een vrouw vermist. Een hoertje dat op de Sloterweg tippelde is weg en haar handtasje is drijvend in het water gevonden. En dat is ook de plek waar wij die nacht ervoor die gele Taunus gezien hebben! We geven onze bevindingen door. Overdag is er al gedregd maar er werd geen lichaam aangetroffen. Dus nu op zoek naar een gele Taunus. Mijn collega en ik hebben in de Fordfabriek in Amsterdam de gegevens van ongeveer zeshonderd Taunussen genoteerd. Alle politiekorpsen waar eigenaren van dit type auto wonen, worden door ons aangeschreven. Het verzoek is die eigenaren te horen en een eventueel alibi op te geven. Dit levert niets op. In de tussentijd gaat het onderzoek wel door. Deze prostituee had namelijk aangifte van

souteneurschap tegen haar vriend gedaan. Dat viel bij hem en zijn familie niet in goede aarde. Er zouden ook bedreigingen zijn geuit tegen de vrouw, die daarom op een ander adres verbleef. Maar ja, er moest geld in het laatje komen, dus het tippelen moest doorgaan. Het kon niet bewezen worden dat haar vriend en zijn familie iets met de verdwijning te maken hadden. Niet voorbij gegaan mag worden aan het feit dat haar beroep zeker niet van alle gevaren ontbloot was. Dus een klant zou ook iets met de verdwijning te maken kunnen hebben. Het zou niet de eerste keer zijn, dat dit gebeurde. Het was trouwens niet voor de hand liggend dat ze met haar souteneur of een van zijn familieleden meegegaan zou zijn. Daar was zij te bang

voor nu ze aangifte tegen hem had gedaan. Na die dag in december 1962 werd het erg koud. Het was een strenge winter en alles was dichtgevroren. Ook de plek waar mogelijk de tippelaarster in het water zou kunnen liggen. Eerst drie maanden later, toen het water weer open was, is zij met inzet van kikvorsmannen gevonden. Als ik me nog goed herinner was het ‘dood door verdrinking’. Ik ben zelf bij de sectie geweest en er waren volgens mij ook geen uiterlijke tekenen van geweld op het lichaam gevonden. Ik werkte toen nog niet bij de recherche. Ik was nog bij de uniformdienst en assisteerde alleen maar. De zaak is nooit opgelost.

pagina 14



Rododendrons

Supermarkt Dirk van den Broek (afhaalpunt De Oud-Amsterdammer) is goedgekeurd door Rob Geus Rob Geus kwam maandag 22 oktober onverwacht langs in de winkel van Dirk van den Broek aan de Sloterkade (Hoofddorpplein). Hij voerde zijn altijd kritische inspectie uit, waarbij is gekeken naar hygiëne van zowel winkel, kantine als magazijn, maar ook keek hij naar de verzorging van de winkel, vulgraad van de vakken en datum van de producten. De winkel was dik in orde, waarna het personeel van dit afhaalpunt van De Oud-Amsterdammer het beeldje van een duim en een sticker in ontvangst kon nemen. De sticker zit inmiddels op de voordeur.

Kapper Brom zat aan de overkant Alfons van Gerwen en Pim Wouters reageren op het artikel van Max Susan over de Voltastraat dat in de vorige editie stond. Uit beider reactie blijkt dat in het pand dat op de foto staat niet kapper Brom zat. Alfons van Herwen schrijft: “Beste Max, Ik heb met veel plezier je artikel gelezen over de inderdaad narrige kapper Brom. Mijn broers en ik gingen daar ook altijd naartoe en wij woonden op de Archimedeslaan. Nu is in mijn gedachten het pandje op de foto in de Galvanistraat een winkeltje waar men stofknopen maakte en ladders in nylonkousen repareerde en tevens was hier een stomerijdepo. Kapper Brom zat op de andere hoek van Haentje, op de hoek van de Radioweg nr. 11 met de Galvanistraat. Dat is precies hetzelfde

pand, dus een portiek met raam en de voordeur rechts in het portiek. Al met al iedere keer weer leuk om iets uit je jeugd te lezen.” Pim Wouters’ bijdrage luidt: “Mijn jeugdkapper was ook kapper Brom. De foto bij dit artikel is echter niet de locatie waar kapper Brom gevestigd was. De getoonde locatie is in de Galvanistraat/hoek Radioweg waar indertijd stomerij ‘De kleine Paparel’ gevestigd was. Kapper Brom zat op de hoek er tegenover, ingang aan de Radioweg nr. 11. Op Google Maps is de locatie duidelijk te zien. Ook is duidelijk te zien dat het portiek gelijk is aan het portiek/ijsloket van Gebr. Haen. Ik heb meer dan 50 jaar in deze buurt gewoond en ken nog bijna alle namen van de winkeliers uit mijn jeugdperiode (geb.1943) in deze omgeving.”

door Ria Broks-Versteeg Allereerst vind ik het geweldig zoals uw blad er uit ziet. Ik heb in de krant van oktober het verhaal van Peter Tijsma over het Hoofddorpplein in de rubriek Mijn straat gelezen en ook het artikel van de heer Hans Boellaard. Ook ik woonde in deze buurt en wel in de Warmondstraat bij het Surinameplein tussen 1939 en 1965. Ik zat op de kleuterschool in de Legmeerstraat en weet nog dat wij tijdens de oorlog werden overgeplaatst naar een ander schoolgebouw. De heer Tijsma vertelt dat niemand ooit heeft geweten hoe de papieren bloemen

bij wijze van 1 aprilgrap in de rododendrons terecht zijn gekomen. Ik kan hem uit de droom helpen, want ik was met een groep van onze jeugdvereniging hier verantwoordelijk voor. We hebben vele avonden gespendeerd om deze bloemen te maken en in de zeer vroege ochtend hebben we deze in de struiken gezet, waarna we ons verstopt hebben om te zien hoe de reacties waren. Nou, die waren geweldig. Onze vereniging organiseerde verschillende activiteiten rond onder andere de kerst. We maakten onder meer kerststukjes en brachten die naar ziekenhuizen. We collecteerden ook regelmatig voor onder andere het KWF (zie foto).

Oplage: 120.000 ex.

.

Dé gratis krant voor de echte Amsterdammer

Dinsdag 5 oktober 2010 - Jaargang 2, nr. 9

Ontvang voortaan De Oud-Amsterdammer in uw brievenbus

Ja, ik wil een jaarabonnement op De Oud-Amsterdammer € 49,90 (in Nederland)

€ 75,00 (buitenland)

Dhr./Mevr...............................Voorletters.........Tussenvoegsel...........Achternaam......................................... Adres .......................................................................................................................................................................... Postcode .............................................. Plaats ......................................................................................................... Telefoon .................................................................................................................................................................... E-mail ......................................................................................................................................................................... Ingangsdatum ..........................................................................................................................................................

Bij Lijn 3 kon

Dinsdag 4

je ook voe tballen

september

2012

Natuurlijk werd in en rond Lijn 3 gedanst, gedronk was. Wethou der Maarten en (soms veel van Poelgee Vondelbunker’ gedronken) st liet bij de en gevreeën op 9 maart heropening dat het een dit jaar zelfs van de beatkeld maar Sodom lieve lust weten niet uit en Gomorra. er onder de te sluiten ‘dat Bij Lijn 3 werd nieuwe naam van de gelijkna hij hier verwekt bijvoorbeeld ‘De mige pophist is’. Maar het ook gevoetb oricus stuitten was niet alleen Voetbalteam ald. Op de website we in een artikel Lijn 3. Op de www.harryknips foto die we vonden over John Seine (directeur Lijn child.nl (zie hoofdve op deze website 3, links met rhaal) op een baard), tweede staat de popgroep foto van van Het ook het rechts Bob Bouber een aantal illustere persone nummer ‘Ik heb n uit die tijd, (Lords/Euson (de latere toneelre geen zin om waaronder Ruud + Stax), Freddy gisseur, destijds op te staan’) Fonteyn Heeren (Lords) en bekend links naast hem van ZZ en de en Henk Pensee John Seine. Maskers, maar l (Lijn 3). Zittend van hij schreef in links naar rechts 1965 voor Carl van Pel (Lijn 3), Eric Boom,

Deze week •

In Beatkelder bier en limonadLijn 3 werd slechts e geschonken

Beatkelder Lijn 3. De Vondelb unker. Er zijn minstens twee namen waarond er het jeugdhonk onder de Vondelparkbrug op 19 januari , dat 1968 werd geopend door wethouder Harry Verheij, bekend is. Lijn 3 heeft door geldgebr ek de tweede verjaardag nooit gehaald, maar de beatbun voor veel Amsterd ker is ammers een icoon.

Wilt u dit abonnement cadeau geven? Vul dan hieronder de gegevens in van de ontvanger. Dhr./Mevr...............................Voorletters.........Tussenvoegsel...........Achternaam......................................... Adres .......................................................................................................................................................................... Postcode .............................................. Plaats .........................................................................................................

•

De jaarlijkse Ford-dag was een verwennerij pagina 5

•

‘We zijn nog steeds boos’ pagina 13

•

Lucky Ajax steelt KNVBbeker pagina 15

Provo is de periode van het verzet van de vooral Amsterd www.deouda amse jeugd tegen msterdamme het establishment, r.nl maar in 1968 was Provo, dat zichzelf op 13 mei 1967 ophief, geschiedenis. De Kaboute rbeweging volgde Volgende editie Provo min of meer op, maar dat gebeurde dinsdag 18 pas in 1969. En ook september Woodstock moest nog komen. Zo beschouwd was 1968 een tussenjaar, maar wél een tussenjaar dat hippies zijn dan eigenlijk (die ook al op hun retour) en ‘langharig werksch uw tuig’ het leven de gewone burgerij van verpestten. De jeugd die wel wat wilde, zoals een beatkeld Aan het einde er. van 1967 besluit het gemeentebestuur dat een toenmalige schuilkelder uit 1947 die is gebouwd in een brug over het Vondelpark De leidinggevenden (hoek Van Baerlestr van Lijn 3 met aat-Eerste Constantijn tweede van rechts Huijgensstraat) John Seine die zal worden verbouwd tot ervoor zorgde communistische beatkelder. Over dat Pink Floyd raadslid Leen de brug rijden de tramlijn hier optrad. Seegers hem voor en na de en 3 en 12 en damse jongeren verkiezingen de eerste tramlijn inspireer blijven opstandi van 1946 kwam ook Ben Polak g. Tijdens t tot de nieuwe de openingsavond van de CPN in ervoor dat er veel naam: Beatkelder Lijn het college. Ze treedt Tee Set werden in 1948 meer mensen 3. op, de groep die is geforme uit de raad gezet op afkomen en de rond 150 erd rond Peter als gevolg jongeren die niet van het groeiend Tetteroo nen (hun enige nummer e anti-communism naar binkunnen, worden Grimmige sfeer 1-hit She Likes De zomer is e, met dank aan Hans opstandig. Het Weeds is dan nog niet weer voorbij Vermaak), opent loopt uit de hand en geschreven, wel Wethouder Harry en uitgeop 19 zonderd die de politie moet januari Beatkeld hebben ze Verheij, die in dan het bescheid prachtige week er aan te er Lijn 3 in een pas krantenbekomen. richten uit die en hitje Don’t in augrimgustus was Een dag later mige sfeer. Want tijd en op websites You Leave kopt De Telegraa het over het opgenomen). Provo mag dan ‘Rookbommen steevast Groot is de beatkeld algemeen f wordt geaffiche niet geweldi al enkele bij opening beatkeld maanden niet erd als de eerste er g. In elk geval niet. Er kunnen meer er’. In bestaan, de Amsterhet bericht onder rond de 350 man commuhebben de nistische wethoud openluchtzwem de kop meldt in en dan is er in Nederlan het echt stouwen baden in Amsterd de verslaggever dat de entreepr d (dit is niet waar. Iin . Maar de publicite het niet best am de zomer van ijs van it gehad. En dat zorgt veel vijf gulden 1945 ging het te hoog wordt is een leuke aanleiding gevonden. Navraag om eens stil leert dat de entree later te staan bij mooie maar verhale Inkoop drie gulden is, n en herinne maar ook dat ringen uit de geschiedenis is te veel in de ogen van veel van de openluc jongeren. De toon zwemba htis gezet door de den in Amsterd krant die in die tijd niets am (op de foto staat het van de opstandi damesbad van ge jeugd moet hebben. het Floraparkbad rond Het Parool staat 1960). We zijn die dag ook stil bij de opening, weer erg benieuw maar de tone d naar uw of voice is heel anders. Volgens reacties, die u kunt sturen, Het Parool, dat mailen en doorbel in die tijd een toonaan FOTO: STADSARCHIEF len. gevende krant AMSTERDAM is, heeft ‘die rookbom niets om het lijf, maar verspreidde alleen een fijne, Winkelcentrum prikkele Diemerplein het winterse parkgebo nde geur tussen Diemen 020-6903727 omte’. Hoe dan is het een onstuim www.puttman ook ig begin, waarmee n.nl Adverteren Meer dan definitief op de Lijn 3 in kaart staat. De

Zwembaden

Deze bon kunt u opsturen naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp of ga naar www.deoudamsterdammer.nl en vul de bon digitaal in.

onder meer:

Trouwen in de boot van ‘Vergeet me niet tours’ pagina 3

Oud Goud Oud Zilver Zilv/Gd Mun ten

1 miljoen lezers!

Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om jaarlijks een bedrag van € 49,90 van onderstaand bank- of girorekening af te schrijven t.n.v. Enter Media Weesp:

Lees verder op pagina

Oud-Amster dammer?

7.

Neem contact op via 06-11002679 / 06-29600679 www.deoudamste rdammer.nl

De Oud-Amsterdammer is een uitgave van: De Oud-Amsterdammer bv Adres: Postbus 5003, 1380 GA Weesp Telefoon: (020) 7163979 Redactie: Hans Peijs Advertenties: Irene Venneker, Myrna Bos

Handtekening...................................................................

Productie: Enter Media BV Oplage: 105.000 ex.

U



pagina 15

Sjaak Swart is Mister Ajax, en terecht In deze rubriek besteden we aandacht aan de hand van onder andere bewaarde programmaboekjes en foto’s op www. jumpingjack.nl aandacht aan een bepaald seizoen van Ajax. Althans, dat doen we meestal. Dit keer doen we het anders en staan we zonder directe aanleiding stil bij Mister Ajax, Sjaak Swart dus. Sjaak Swart speelde 603 wedstrijden voor Ajax, waarvan 463 in de Eredivisie waarin hij 228 maal scoorde. Daarmee is hij de speler met de meeste wedstrijden in de clubkleuren van de ‘Dapp’re strijders, fier en koen’ en is terecht Mister Ajax. Het is een record dat waarschijnlijk nooit meer gebroken zal worden, want welke voetballer blijft tegenwoordig nog 17 seizoenen

Sjakie Swart, geboren in 1938 in Muiderberg, speelde na zijn verhuizing naar de Reinwardtstraat vlak na de Tweede Wereldoorlog (zie kader) bij de Amsterdamse club Op Volharding Volgt Overwinning, oftewel OVVO, in de Watergraafsmeer. Swart, die als jong jochie samen met zijn vader elke wedstrijd van Ajax in De Meer bezocht, speelde er echter niet lang want Ajax haalde hem op, zoals dat heet. Dat was na een wedstrijd tegen Ajax die de pupillen van OVVO, met naast Swart onder anderen Ko Prins in de gelederen, met liefst 7-0 wonnen. De behendige rechtsbuiten maakte vijf van de zeven doelpunten, waarmee de interesse van de jeugdtrainer van Ajax was gewekt. Uniek

Ajax poseert in het seizoen 1960/’61 vlak voor het vertrek naar het Noorse Fredrikstad. De wedstrijd thuis is met 0-0 gelijk gespeeld, maar de uitwedstrijd gaat met 4-3 verloren. Staande van links naar rechts: verzorger Salo Muller, Bertus Hoogerman, Jan van Drecht, Bob Westra, Werner Schaaphonk, Wim Anderiesen, Vic Buckingham, Kees Mit, Donald Feldmann en Cees Groot. Hurkend van links naar rechts: Sjaak Swart, Ger van Mourik, Henk Groot, Co Prins, Bennie Muller en Guus van Ham.

bij de proeftraining kwamen een stuk of tachtig jochies opdagen die allemaal hoopten op een doorbraak bij Ajax. Alleen ene Thijs Hazewindes en Swart mochten door. “Van die twee is uiteindelijk maar één persoon bekend geworden en dat ben ik”, liet Swart zich vorig jaar ontvallen. Sjaak doorliep de gehele jeugdopleiding en debuteerde op 16 september 1956 in het eerste van Ajax, in een wedstrijd tegen Stormvogels uit Velsen (3-2 winst). Daar speelde hij onder andere samen met de even oude Bennie Muller. Maar waar de stilist Swart later de grote successen meemaakte, werd de stofzuiger op het middenveld Muller na het verlies van Ajax in de Europa Cup finale tegen AC Milan in 1969 door trainer Rinus Michels geslachtofferd. Muller verhuisde naar HollandSport en Blauw Wit. Europees debuut Sjaak Swart was een van de elf Ajacieden die op 20 november 1957 de allereerste internationale wedstrijd van de Amsterdamse club speelden. Tegenstander was Wismut Aue uit Oostenrijk. Teamgenoten waren onder anderen doelman Eddy Pieters Graafland (die in 1958 naar Feyenoord verhuisde), de backs Ger van Mourik en Piet Ouderland, Wim Anderiesen op het middenveld en voorin Piet Kuil en Wim Bleijenberg. Er reisden alles bij elkaar een stuk of 15 supporters mee, die samen met de spelers zestien uur heen en ook weer terug in de trein zaten. Ajax verloor thuis met 0-1, maar won uit met 1-3 waarmee de volgende ronde was bereikt. Daarin was Vasas Boedapest veel te sterk (2-2 en 0-4)

Oscar Borghardt schrijft normaal gesproken op deze plaats over zijn herinneringen aan Diemenzijde, een van de korte zijden van stadion De Meer. Gelukkig stond ook Hans Peijs op deze plek. de kleuren verdedigen van één club? Johan Cruijff nam zelden een penalty. JC was van mening dat er in de teams waarin hij speelde spelers waren die deze discipline beter beheersten. In de jaren ‘60 was Henk Groot de specialist bij Ajax. Groot, die tussen twee perioden bij Ajax ook voor Feyenoord uitkwam, miste zelden. Als Groot met het Nederlandse elftal trainde was er altijd een moment dat hij een krachtmeting uitvocht met de befaamde doelman Jan van Beveren. Groot nam 10 strafschoppen op de legendarische keeper. Van Beveren wist waar Groot de tien trappen vanaf 11 meter zou plaatsen, maar stopte

was die uitnodiging trouwens niet, want er geen een. De strafschoppen van Groot zoefden meestal iets boven de grond enkele centimeters langs de goede kant van de paal. In de jaren ‘70 was Gerrie Mühren de speler die de strafschoppen voor Ajax nam. De oudere broer van Arnold was een eminent technicus met een enorm loopvermogen, die het geen enkel probleem vond om zich weg te cijferen voor het belang van het team. Ook de linksbenige Volendammer miste zelden vanaf de strafschopstip. Johan Neeskens was de speler die namens het Nederlands elftal dat in 1974 tijdens het

voor het onervaren Ajax. WK in West-Duitsland schitterde de strafschoppen nam. Tegen Bulgarije benutte hij er twee en in de finale tegen West-Duitsland opende hij na enkele minuten de score via een penalty. Hoewel hij de bal niet optimaal raakte was doelman Maier kansloos.

Sjaak Swart, die zelf nooit gerookt heeft, maakt reclame voor sigaren van Ritmeester.

Dalen en pieken Swart, die net als de legendarische linksbuiten Francesco Gento als bijnaam Paco had, heeft bij Ajax talloze dalen en pieken gekend, te beginnen met dalen. Tot 1965 heeft hij een stoet trainers zien komen en gaan die als grote gemene deler hadden dat ze uit het buitenland kwamen. Maar Karl Humenberger, Keith Spurgeon, Joseph Gruber en Jack Rowley slaagden er stuk voor stuk niet in om Ajax naar de hand te zetten. Alleen de Engelsman Vic Buckingham gaf in die periode tijdens twee trainingsperiodes (1959-1961 en 19641965) de club in Europees verband enige glans, maar ook onder zijn leiding werd Ajax niet één keer kampioen. Sterker, Buckingham zorgde er in 1965 voor dat Ajax bijna degradeerde, ondanks de aanwezigheid van Sjaak Swart, Johan Cruijff, Piet Keizer, Henk Groot en Wim Suurbier. De nieuwe voorzitter Jaap van Praag greep

in, maakte oud-Ajacied Rinus Michels (toen 36 jaar) trainer (hij werd de eerste Nederlandse trainer bij Ajax) en aan de hand van het aanvalstrio Cruijff, Keizer en de oude meester Swart worden de gouden jaren ingeluid. Afscheid Swart speelde zijn afscheidswedstrijd aan het einde van het seizoen 1972/’73. Op 8 augustus 1973 nam hij in een emotionele wedstrijd in het Olympisch Stadion tegen Tottenham Hotspur afscheid. Rijk is Swart niet geworden van zijn voetbalcarrière, althans niet direct. Als voetballer dreef hij een sigarettenwinkel in de Reinwardtstraat en later was hij onder andere samen met oud-voetballer Bram Haverkamp uitbater van het restaurant in de Jaap Edenhal. Tegenwoordig is hij samen met Søren Lerby eigenaar van Essel Sports Management dat de belangen van jonge voetballers behartigt.

Een penalty die Cruijff wel nam staat velen nog helder voor de geest. Het was in een wedstrijd tegen Helmond Sport in De Meer. Cruijff schoot de bal schuin naar voren, waarna de meegelopen Jesper Olsen de bal weer naar Nummer 14 speelde, die de keeper kansloos liet. Een onvergetelijke penalty. Sjaak Swart haalt op karakteristieke wijze uit met rechts.



pagina 16

KranKzinnig lage prijzen!

facebook.com/ specsaversnederland

Laat u verrassen bij specsavers

inCl. VariFOCale glazen Bij aankoop van elk montuur vanaf €79. Bij randloze monturen adviseren wij dunne glazen. Kiest u voor de varifocale glazen dan ontvangt u standaard varifocale glazen. Voor glasopties zoals dunne glazen gelden vaste toeslagen. Acties gelden niet in combinatie met elkaar. © 2012 Specsavers Optical Group. All rights reserved. facebook.com/specsaversnederland. www.specsavers.nl

amstelveen Binnenhof 53/54 (naast Boekhandel Venstra) 020 345 2521 amsterdam bijlmerplein Bijlmerplein 147 (Schuin tegenover Intertoys) 020 696 6700 amsterdam noord Buikslotermeerplein 286 (tussen C&A en Etos) 020 494 2828 amsterdam Ferdinand bol Ferdinand Bolstraat 130 (tegenover Sacha) 020 662 5476 amsterdam Kinkerstraat Kinkerstraat 193 (tegenover Etos) 020 616 5122 amsterdam Koninginneweg Koninginneweg 224 (tegenover ABN AMRO) 020 662 2651 amsterdam Osdorp Tussen Meer 58 (naast Multivlaai) 020 619 3001 amsterdam slotermeer Joop van Weezelhof 20 (Plein 40-45) 020 411 8729

Rugpijnvrij met DorSano DorSano geeft u in 3

maanden een blijvend resultaat!

de Medi Mouse scan en een neurologisch onderzoek is van van17 3 september t/m 29 september extra voordelig nov t/m 1 december extra voordelig

van €89,- voor slechts

€ 20,-

Naam: Adres: Postcode/Woonplaats: E-Mail adres: Telefoonnummer: Deze bon is alleen geldig van 3 september t/m 29 september bij DorSano Amsterdam. Neem de bon ingevuld mee en lever hem in. Alleen met deze bon kunt u gebruik maken van de speciale aanbieding van de Medi Mouse scan en een neurologisch onderzoek. Vergeet niet om u van te voren telefonisch of via www.lage-rugpijn.nl/actie bij ons aan te melden.

www. lage-rugpijn .nl

Speciale aanbieDing:

Wij beschikken over onze eigen

Neurochirurg en orthopeed

Bel nu: 0900 DorSano (0900 367 72 66) €0,10 p.m. + de kosten van het gebruik van uw mobiele telefoon We zitten dicht bij het Amstelstation en beschikken over een eigen parkeergarage met de ingang aan de Omval. (voor toegang melden bij secretaresse)

Amstelboulevard 184-188 1096 HM Amsterdam

Voor de enige echte Sint moest je naar het Centrum

Recommend Documents