VOLWASSENENONDERWIJS
Organisatie:
Lineaire opleiding
Onderwijsvorm:
Secundair onderwijs
Onderwijsniveau:
TSO
Graad:
derde graad
Studiegebied:
Handel
Opleiding:
MEDISCH SECRETARIAAT (KO)
Leerjaren:
1-jarige cyclus
Totaal aantal lestijden:
320 lestijden
Vakken:
TV Administratieve pakketten TV Deontologie TV Psychologie TV Medische organisatie TV Boekhouding TV Sociale & fiscale wetgeving
Nummer GO
2005/055L (nieuw)
Nummer Inspectie:
04-05/1438/G
80 lt/jaar 40 lt/jaar 40 lt/jaar 80 lt/jaar 40 lt/jaar 40 lt/jaar
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
1
INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................5 Methodologische wenken ...................................................................................................................... 10 Pedagogisch-didactische wenken............................................................................................... 10 Didactische hulpmiddelen ........................................................................................................... 10 Evaluatie ................................................................................................................................................ 11 Bibliografie ............................................................................................................................................. 12
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
2
VISIE De medische wereld is steeds op zoek naar geschikte mensen voor het secretariaatswerk. Personen die vlot en efficiënt met een PC kunnen werken maar daarnaast ook een stevige medische basis kennis hebben. De nood aan een secundaire opleiding Medisch Secretariaat TSO3, naast Medisch Secretariaat Hoger Onderwijs en de Medico-Sociale opleiding TSO3 7e vervolmakingsjaar uit het voltijds onderwijs, blijkt zeer acuut. Deze opleiding vult de lacune op meso-niveau.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
3
BEGINSITUATIE De cursist hoeft geen specifieke vooropleiding gevolgd te hebben. Het blijkt evenwel, dat de interesse voor deze opleiding voor bepaalde beroepssectoren bijzonder hoog is. Enerzijds de mensen met een zekere secretariaat of administratieve achtergrond, anderzijds de cursisten met een vooropleiding uit de verzorgingssector. Dit mag niet als een hindernis, eerder als een verrijking van de opleiding gezien worden. De wisselwerking van de ervaringswereld van beide sectoren komt de opleiding alleen maar ten goede.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
4
ALGEMENE DOELSTELLINGEN Deze éénjarige polyvalente opleiding op administratief en medisch vlak vormt administratieve medewerkers in de medische wereld. De cursist leert omgaan met agendabeheer, tekstverwerking en rekenblad. Hij kan aan- en verkoopfacturen en betalingen boekhoudkundig verwerken. Hij verwerft inzicht in de vertrouwensrelatie met de werkgever en de patiënt. Hij kan de eerste zorgen toedienen en patiënten psychologisch opvangen. Tenslotte leert hij ook de persoonlijke medische gegevens van de patiënten bijhouden.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
•
De verschillende grote vakorganisaties voor werknemers en werkgevers benoemen
1
Vakorganisaties voor werknemers en werkgevers
2
•
De sociale overlegorganen schematisch voorstellen
2
Instellingen voor sociaal overleg
•
Het onderscheid maken en uitleggen tussen de verschillende overlegorganen
2.1
De nationale arbeidsraad (NAR)
2.2
Het paritair comité (PC)
2.3
De ondernemingsraad
2.4
Organen voor de bevordering van het welzijn op het werk 2.4.1. De interne dienst voor preventie en bescherming op het werk 2.4.2. Het comité voor preventie en bescherming op het werk CPB
2.5
De syndicale afvaardiging
3
•
het begrip collectieve arbeidsovereenkomst verklaren en toelichten
3
De collectieve arbeidsovereenkomsten
4
•
de taak en werking van de verschillende arbeidsrechtbanken omschrijven
4
De arbeidsrechtbanken
4.1
De arbeidsrechtbank
4.2
Het arbeidshof
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
5
6
7
•
•
•
het begrip arbeidsovereenkomst verklaren
de arbeidsovereenkomst
•
5
De wet op de arbeidsovereenkomsten
5.1
Gemeenschappelijke bepalingen
5.2
Wat is een arbeidsovereenkomst?
5.3
Voorwaarden waaraan een arbeidsovereenkomst moet voldoen
5.4
Soorten arbeidsovereenkomsten
5.5
Belangrijke bepalingen met betrekking tot de arbeidsovereenkomsten
5.6
Vermoeden van een arbeidsovereenkomst
5.7
Imperatief karakter van de wet op de arbeidsovereenkomsten
5.8
Verantwoordelijkheid van de werkgever voor de handelingen van het leidinggevend personeel
5.9
Het scheidsrechterlijk beding
5.10
Het concurrentiebeding
5.11
Verjaring
6
Verplichtingen van de partijen
o
specificiteit
6.1
Gemeenschappelijke verplichtingen
o
wettelijke verplichtingen bij het afsluiten
6.2
Verplichtingen van de werknemer
6.3
Verplichtingen van de werkgever
7
Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
8
Einde van de arbeidsovereenkomst
de arbeidsovereenkomst o
8
6
schorsing
de arbeidsovereenkomst: o
einde
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
•
9
•
10
de arbeidsovereenkomst voor werklieden grondig analyseren wat betreft: o
specificiteit
o
schorsing
o
proefbeding
o
wettelijke verplichtingen bij het afsluiten
de arbeidsovereenkomst voor bedienden grondig analyseren wat betreft: o
specificiteit
o
schorsing
o
proefbeding
o
wettelijke verplichtingen bij het afsluiten
7
9
De arbeidsovereenkomst voor werklieden
9.1
Het proefbeding
9.2
Schorsing van de arbeidsovereenkomst voor werkliedén
9.3
Gevallen van schorsing enkel voor de arbeidsovereenkomst voor werklieden
9.4
Ziekte en ongeval, andere dan beroepsziekte of arbeidsongeval
9.5
Arbeidsongeval en beroepsziekte
9.6
Moederschapsverlof
9.7
Einde van de arbeidsovereenkomst voor werklieden
9.8
Het concurrentiebeding
10
De arbeidsovereenkomst voor bedienden
10.1
Proefbeding
10.2
Loonregeling bij schorsing van de overeenkomst
10.3
Ziekte en ongeval, andere dan beroepsziekte en arbeidsongeval
10.4
Arbeidsongeval en beroepsziekte
10.5
Moederschapsverlof
10.6
Einde van de overeenkomst
10.7
Concurrentiebeding
11
•
de soorten arbeidsovereenkomsten opsommen
11
Arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers
12
•
de soorten arbeidsovereenkomsten opsommen
12
Het dienstbodencontract
13
•
de soorten arbeidsovereenkomsten opsommen
13
Arbeidsovereenkomst voor tewerkstelling van studenten
14
de soorten arbeidsovereenkomsten opsommen
14
De uitzendarbeid of interim-arbeid
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
8
15
•
de soorten arbeidsovereenkomsten opsommen
15
De leerovereenkomst
16
•
de soorten arbeidsovereenkomsten opsommen
16
De arbeidsovereenkomst voor deeltijdse arbeid
17
•
het nut van het arbeidsreglement aantonen
17
Het arbeidsreglement
•
de wettelijke voorschriften inzake opstellen en wijzigen en bekendmaken van het arbeidsreglement opsommen
18
•
aantonen uit welke elementen het loon kan bestaan aan de hand van een voorbeeld
18
De bescherming van het loon
19
•
aantonen dat de arbeidswet aan de werknemer een menswaardiger bestaan garanderen
19
De arbeidswet
19.1
De arbeidsduur
19.2
De zondagsrust
19.3
De reglementering van de jeugd- en vrouwenarbeid
20
•
aantonen dat de bepalingen op de betaalde feestdagen aan de werknemer een menswaardiger bestaan garanderen
20
De betaalde feestdagen
21
•
het nut aantonen van de deeltijdse arbeid en de reglementering hierop
21
Deeltijdse arbeid en arbeidsreglementering
22
•
de inhoudingen op het loon opsommen en toelichten
22
Sociale zekerheid
23
•
de verschillende sectoren van de RSZ omschrijven
23
De organisatie van de sociale zekerheid
24
•
de centraliserende en herverdelende werking van de RSZ weergeven
24
Arbeidsvoorziening en werkloosheid
25
•
het systeem van de gezinsbijslagen begrijpen
25
De gezinsbijslagen
26
•
de centraliserende en herverdelende werking van de RSZ weergeven
26
De ziekte- en invaliditeitsverzekering
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
27
28
29
•
•
de centraliserende en herverdelende werking van de RSZ weergeven
het begrip fiscaal recht en rijksbegroting omschrijven
9
27
De jaarlijkse vakantie
27.1
De jaarlijkse vakantie voor arbeiders
27.2
De jaarlijkse vakantie voor bedienden
27.3
Jeugdvakantie
27.4
Tijdstip van de jaarlijkse vakantie
28
Fiscaal Recht
28.1
De rijksbegroting
•
verklaren wat de personenbelasting inhoudt
29
De personenbelasting
•
een overzicht geven van alle factoren die de personenbelasting mee bepalen
29.1
Bepaling 29.1.1.
Een stijgend aanslagtarief
29.1.2.
Door alle rijksinwoners jaarlijks verschuldigd
29.1.3.
Op het totaal netto-inkomen
29.1.4.
Het huwelijk
29.1.5.
De belastingvrije sommen
29.1.6.
De personen ten laste
30
•
het belastingsysteem omschrijven
30
Het belastingsysteem
31
•
zelf uitrekenen hoeveel het netto-inkomen bedraagt
31
Vaststelling van het totaal netto-inkomen
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
10
METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
De leerkracht dient bijzondere aandacht te schenken een de specifieke achtergrond van de cursisten. Aangezien een groot aantal uit de administratieve of de verzorgingssector komt, dringt zich een zekere differentiatie in de lessen op. DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1
Het lokaal waar de lessen plaatsvinden, dient mogelijkheden te bieden tot praktische toepassingen en het gebruik van activerende didactische werkvormen, dit houdt in:
1
•
Gemakkelijk verplaatsbare banken;
•
Beschikking over een overheadprojector, een groot bord, …
Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -
Codex ARAB AREI Vlarem.
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -
de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat: -
duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
11
EVALUATIE Deze opleiding is een jaarcursus. Er wordt dus gequoteerd op het einde van het schooljaar in juni. Daar de cursistenstroom in deze richting zeer verscheiden is op het vlak van leeftijd, achtergrond, huidige werksituatie en mogelijkheden voorzien wij in de loop van januari proefexamens. Volgende evaluatiemomenten gelden voor dit vak: • schriftelijk deelexamen in januari • schriftelijk eindexamen in juni
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Sociale en Fiscale Wetgeving (1 lestijd / week)
12
BIBLIOGRAFIE •
D’HERTEFELT, F., LAURYSENS, L. en VAN ROMPAY, M., Wetgeving: sociaal en fiscaal recht, Uitgeverij de Boeck, Antwerpen, 2004
•
D’HERTEFELT, F., LAURYSENS, L. en VAN ROMPAY, M., Sociaal recht, Uitgeverij de Boeck, Antwerpen, 2003
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
1
INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................5 Methodologische wenken .........................................................................................................................8 Pedagogisch-didactische wenken..................................................................................................8 Didactische hulpmiddelen ..............................................................................................................8 Evaluatie ...................................................................................................................................................9 Bibliografie ............................................................................................................................................. 10
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
2
VISIE De medische wereld is steeds op zoek naar geschikte mensen voor het secretariaatswerk. Personen die vlot en efficiënt met een PC kunnen werken maar daarnaast ook een stevige medische basis kennis hebben. De nood aan een secundaire opleiding Medisch Secretariaat TSO3, naast Medisch Secretariaat Hoger Onderwijs en de Medico-Sociale opleiding TSO3 7e vervolmakingsjaar uit het voltijds onderwijs, blijkt zeer acuut. Deze opleiding vult de lacune op meso-niveau.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
BEGINSITUATIE De cursist hoeft geen specifieke vooropleiding gevolgd te hebben. Het blijkt evenwel, dat de interesse voor deze opleiding voor bepaalde beroepssectoren bijzonder hoog is. Enerzijds de mensen met een zekere secretariaat of administratieve achtergrond, anderzijds de cursisten met een vooropleiding uit de verzorgingssector. Dit mag niet als een hindernis, eerder als een verrijking van de opleiding gezien worden. De wisselwerking van de ervaringswereld van beide sectoren komt de opleiding alleen maar ten goede.
3
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
4
ALGEMENE DOELSTELLINGEN De hele cursus is gericht op het verwerven van goede communicatieve vaardigheden. Wij geloven echter dat deze vaardigheden niet zinvol kunnen ingeoefend worden zonder een degelijke theoretische achtergrond.
Een eerste stap hierin is het verwerven van inzicht in de wijze waarop wij mensen en hun gedrag waarnemen. Stap voor stap proberen we de cursisten duidelijk te maken dat onze waarneming nooit volledig objectief is, maar dat we wel, mits de juiste houding, objectiever kunnen leren waarnemen.
De tweede stap ligt in het leren begrijpen van de fundamentele wetmatigheden in de menselijke communicatie. We leren de basishoudingen en basisvaardigheden onderscheiden. We verwerven een genuanceerde visie op het belang van luisteren en ik – communicatie. Tenslotte oefenen we enkele situaties die fundamenteel zijn in de beroepsuitoefening van de cursisten: rapporteren en het slecht – nieuws gesprek.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
DE CURSISTEN KUNNEN 1
Gerichte observatie onderscheiden van algemene waarneming
1. Wat is gedrag? •
2
3
4
Aanduiden hoe we in onze waarneming selecteren en betekenissen toekennen
Menselijk gedrag beschrijven en interpreteren
Hun kennis inzake betekenisgeving toepassen in de waarneming van andere mensen en hun gedrag
Waarneming en Observatie
2. Hoe we prikkels verwerken: Selectie en Betekenisgeving •
We nemen betekenisvolle dingen waar
•
We selecteren wat we waarnemen
•
We nemen oorzaak - gevolg relaties waar
3. Gedrag (van anderen) observeren •
Innerlijke beleving en uiterlijk gedrag
•
Gedrag beschrijven en interpreteren
•
Oefeningen
4. Sociale Waarneming We nemen betekenisvolle dingen waar: •
we vormen een indruk over andere mensen
•
we vormen een indruk op basis van het uiterlijk
•
we vormen een indruk op basis van het gedrag
•
we hanteren stereotypen
•
we kennen eigenschappen toe
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
6
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
DE CURSISTEN KUNNEN 5
Hun kennis inzake selectie toepassen in de sociale waarneming
5. We selecteren wat we waarnemen: we houden niet met elk gedrag rekening
6
Menselijk gedrag verklaren vanuit het hanteren van oorzaak-gevolg relaties in de waarneming
6. We nemen oorzaak – gevolg relaties waar : we verklaren gedrag
7
Vanuit een basishouding van empathie en aanvaarding
7. Basishoudingen
Authentiek communiceren
•
Empathie
•
Aanvaarding
•
Echtheid
8
9
De betekenis van non-verbaal gedrag onderscheiden;
8. Basisvaardigheden
Communiceren vanuit hun eigen acceptatieschema
•
Non-verbaal gedrag
•
Het acceptatieschema
Passief en actief luisteren in een professioneel gesprek
9. Luisteren •
Passief luisteren
•
Actief luisteren o Parafraseren o Reflecteren o Vragen stellen o Concretiseren o Samenvatten en selecteren van gespreksthema’s o Oefeningen op actief luisteren
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
10
Communiceren vanuit duidelijke ik-boodschappen
7
10. Duidelijke communicatie • • • •
Onthullende ik-boodschappen Waarderende ik-booodschappen Voorkomende ik-boodschappen Grenzen stellen
11
Mondeling en schriftelijk rapporteren
11. Mondeling en schriftelijk rapporteren
12
Een slecht-nieuws gesprek voeren
12. Slecht – nieuws gesprek
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
8
METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN De leerkracht dient bijzondere aandacht te schenken een de specifieke achtergrond van de cursisten. Aangezien een groot aantal uit de administratieve of de verzorgingssector komt, dringt zich een zekere differentiatie in de lessen op.
DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 Het lokaal waar de lessen plaatsvinden, dient mogelijkheden te bieden tot praktische toepassingen en het gebruik van activerende didactische werkvormen, dit houdt in: Gemakkelijk verplaatsbare banken; Een ruimte voor de bevestiging van posters, foto’s, knipsels, folders, …; Mogelijks beschikking over een overheadprojector, een radio/cassetterecorder/cd-speler, een televisietoestel, een videorecorder.
1
Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -
Codex ARAB AREI Vlarem.
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -
de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat: -
duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
9
EVALUATIE De evaluatie van onze vakken gebeurt via een mondeling examen op het einde van het schooljaar. Dit examen mag schriftelijk voorbereid worden. In de loop van het schooljaar wordt de manier waarop het examen gebeurt regelmatig in het kader van de lessen ingeoefend.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Psychologie (1 lestijd / week)
10
BIBLIOGRAFIE Cursus Communicatieve vaardigheden, Katholieke Hogeschool Kempen, 2004, R. Dries en M. Verdyck Cursus Communicatieve vaardigheden, Hoger Instituut Sint-Elisabeth, 2000, P. Nuyts Cursus Communicatieve vaardigheden voor verpleegkundigen van het Heilig Hart Ziekenhuis te Mol, 1998, B. Van de Putte en P. Nuyts
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
1
INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................5 Methodologische wenken ...................................................................................................................... 11 Pedagogisch-didactische wenken............................................................................................... 11 Didactische hulpmiddelen ........................................................................................................... 11 Evaluatie ................................................................................................................................................ 12 Bibliografie ............................................................................................................................................. 13
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
2
VISIE De medische wereld is steeds op zoek naar geschikte mensen voor het secretariaatswerk. Personen die vlot en efficiënt met een PC kunnen werken maar daarnaast ook een stevige medische basis kennis hebben. De nood aan een secundaire opleiding Medisch Secretariaat TSO3, naast Medisch Secretariaat Hoger Onderwijs en de Medico-Sociale opleiding TSO3 7e vervolmakingsjaar uit het voltijds onderwijs, blijkt zeer acuut. Deze opleiding vult de lacune op meso-niveau.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
BEGINSITUATIE De cursist hoeft geen specifieke vooropleiding gevolgd te hebben. Het blijkt evenwel, dat de interesse voor deze opleiding voor bepaalde beroepssectoren bijzonder hoog is. Enerzijds de mensen met een zekere secretariaat of administratieve achtergrond, anderzijds de cursisten met een vooropleiding uit de verzorgingssector. Dit mag niet als een hindernis, eerder als een verrijking van de opleiding gezien worden. De wisselwerking van de ervaringswereld van beide sectoren komt de opleiding alleen maar ten goede.
3
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
4
ALGEMENE DOELSTELLINGEN Deze éénjarige polyvalente opleiding op administratief en medisch vlak vormt administratieve medewerkers in de medische wereld. De cursist leert omgaan met agendabeheer, tekstverwerking en rekenblad. Hij kan aan- en verkoopfacturen en betalingen boekhoudkundig verwerken. Hij verwerft inzicht in de vertrouwensrelatie met de werkgever en de patiënt. Hij kan de eerste zorgen toedienen en patiënten psychologisch opvangen. Tenslotte leert hij ook de persoonlijke medische gegevens van de patiënten bijhouden.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN
LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen 1
De gepaste begrippen voor het beschrijven van de medische topografie begrijpen en actief gebruiken en toepassen in verslagen (radiologie, …)
2
Een overzicht geven van de taken van een secretariaatsmedewerker
LEERINHOUDEN 1. Overzicht menselijk lichaam • Bespreking TORSO • Opbouw van het lichaam • Anatomische doorsneden - topografie • Terminologie betreffende vlakken, zijden en uiteinde • Terminologie van de doorsneden 2. Taken van de secretariaatsmedewerker • Basisbegrippen en nomenclatuur • Onthaal • Telefoneren Voordelen Nadelen De communicatiestoornissen Voorbereiding van het gesprek Het gesprek zelf Afsluiting van het gesprek • Vergaderingen • Postverwerking • Facturatie en betaling • Klassement • Veiligheid Ondersteunende taken
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
6
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 3
Aangeven waarom een goede kennis van medische terminologie belangrijk is voor een administratief medewerker op het medisch secretariaat
3. Inleiding • Wat is medische terminologie? • Belang van kennis van medische terminologie voor administratief medewerker. Werkwijze: • Hoe zijn medische termen opgebouwd? • Woordenschat a.h.v. anatomie, fysiologie en pathologie van de stelsels. • Dictee • Protocol • Artikels
4
De etymologie van de medische terminologie (prefix, suffix en stammen) aangeven en toepassen op nieuwe begrippen
4. Etymologie van de medische terminologie • Voorvoegsels • Achtervoegsels • Stammen • Oefening
5
De terminologie van het medisch onderzoek aangeven en toepassen op nieuwe begrippen
5. Terminologie van het medisch onderzoek • •
Delen van het medisch onderzoek Anamnese
•
Lichamelijk onderzoek = fysisch onderzoek = klinisch onderzoek
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
6
-
-
7
de bouw en de werking van het menselijk lichaam in grote lijnen beschrijven, gebruik makend van het vakjargon, om de onderstaande brieven en verslagen op te kunnen maken op vereenvoudigde anatomische schema’s de belangrijkste structuur benoemen met de Nederlandse begrippen en waar nodig de Latijnse benaming medische begrippen uit protocollen of ontslagbrieven verklaren de namen van de meest voorkomende ziektebeelden bondig verklaren
de bouw en de werking van het menselijk lichaam in grote lijnen beschrijven, gebruik makend van het vakjargon, om de onderstaande brieven en verslagen op te kunnen maken
7
6. Anatomie van de stelsels : Het locomotorisch stelsel •
terminologie van de bewegingen
•
Bouw en werking
•
Aandoeningen van het bewegingsapparaat
7. Het spijsverteringsstelsel • •
Overzicht van het maag-darmstelsel De lever, de galblaas, de pancreas en hun afvoerwegen
• • • • • • • • • • • • •
Ligging en verhouding van de organen De mond Keelholte of pharynx De slokdarm of oesophagus De maag of gaster (ventriculus) De twaalfvingerige darm of het duodenum De alvleesklier of pancreas De lever of hepar De dunne darm De dikke darm of het colon Functies van het spijsverteringsstelsel Synthese en opdrachten Aanvullende terminologie bij het spijsverteringsstelsel
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week) 8
9
10
11
8
de bouw en de werking van het menselijk lichaam in grote lijnen beschrijven, gebruik makend van het vakjargon, om de onderstaande brieven en verslagen op te kunnen maken
8. Het excretiestelsel
de bouw en de werking van het menselijk lichaam in grote lijnen beschrijven, gebruik makend van het vakjargon, om de onderstaande brieven en verslagen op te kunnen maken
9. De huid
de bouw en de werking van het menselijk lichaam in grote lijnen beschrijven, gebruik makend van het vakjargon, om de onderstaande brieven en verslagen op te kunnen maken
10. Het zenuwstelsel
de bouw en de werking van het menselijk lichaam in grote lijnen beschrijven, gebruik makend van het vakjargon, om de onderstaande brieven en verslagen op te kunnen maken
11. De zintuigen
• • • •
• • • •
• • •
• •
Delen van het urinewegstelsel Werking van de urinewegen Abnormale bestanddelen en problemen Aandoeningen van nieren en urinewegen
Bouw van de huid De drie lagen van de huid Functies van de huid Aandoeningen van de huid : terminologie
De indeling van het zenuwstelsel Bespreking van enkele delen van het zenuwstelsel Aandoeningen van het zenuwstelsel
Het oog Het oor
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
12
13
de bouw en de werking van het menselijk lichaam in grote lijnen beschrijven, gebruik makend van het vakjargon, om de onderstaande brieven en verslagen op te kunnen maken
9
12. Het endocrien stelsel •
namen van endocriene klieren
•
namen van hormonen
•
Diabetes
•
Illustratie
de bouw en de werking van het menselijk lichaam in grote lijnen beschrijven, gebruik makend van het vakjargon, om de onderstaande brieven en verslagen op te kunnen maken
13. Het voortplantingsstelsel
14
Uitleggen wat CPR is
14. Reanimatie • wat is CPR? • Voorkennis anatomie (zie 2 en 3)
15
De bouw en werking van het hart bespreken
15. Circulatiestelsel: hart en de bloedsomloop
De bloedsomloop beschrijven Uitleggen wat ECG is Uitleggen wat bloeddrukmeting is, hoe deze uitgevoerd word en genoteerd Het belang van goede kennis van het circulatiestelsel voor CPR aangeven
• • • •
• • • • • •
Mannelijk voortplantingsstelsel Vrouwelijk voortplantingsstelsel Bevruchting en zwangerschap Zwangerschapsdossier: terminologie
De bouw van het hart De werking van het hart De lagen van het hart Hoe blijft ons hart kloppen ? De bloedsomloop Elektrocardiografie
Bloeddrukmeting
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
16
De bouw en werking van het ademhalingsstelsel uitleggen Het ademhalingsmechanisme uitleggen Het belang van goede kennis van het ademhalingsstelsel voor CPR aangeven
10
16. Het ademhalingsstelsel • • •
De gasuitwisseling De bouw van de bovenste luchtwegen De bouw van de onderste luchtwegen
Het ademhalingsmechanisme 17
De procedure voor ABLS uitleggen
17. Theoretische achtergronden bij BLS: Procedure voor Adult Basic Life Support
18
Op een reanimatiepop de praktijk van BLS uitvoeren en uitleggen waarom ze zo te werk gaan
18. Praktijkgedeelte BSL (CPR)
19
De aanpak van luchtwegobstructie beschrijven
19. Luchtwegobstructie • •
Het slachtoffer is bewust Luchtwegobstructie bij een bewusteloos slachtoffer
20
Aangeven wat ze moeten doen als eerste hulp bij bloedingen
20. Eerste hulp bij bloedingen
21
Aangeven wat ze moeten doen als eerste hulp bij brandwonden
21. Eerste hulp bij brandwonden
22
Aangeven wat ze moeten doen als eerste hulp bij letsel van het bewegingsapparaat
22. Eerste hulp bij kneuzing, verstuiking, breuken
23
Uitleggen wat hyperventilatie is, wat de tekens zijn en hoe ze moeten handelen in geval van hyperventilatie
23. Hyperventilatie
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
11
METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
De leerkracht dient bijzondere aandacht te schenken een de specifieke achtergrond van de cursisten. Aangezien een groot aantal uit de administratieve of de verzorgingssector komt, dringt zich een zekere differentiatie in de lessen op. DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1
Het lokaal waar de lessen plaatsvinden, dient mogelijkheden te bieden tot praktische toepassingen en het gebruik van activerende didactische werkvormen, dit houdt in:
1
•
Een pop waarop de CPR technieken ingeoefend kunnen worden;
•
Een pop waarin de belangrijkste onderdelen van het menselijk lichaam getoond kunnen worden;
•
Gemakkelijk verplaatsbare banken;
•
Een ruimte voor de bevestiging van posters, foto’s, knipsels, folders, …;
•
Mogelijks beschikking over een overheadprojector, een radio/cassetterecorder/cd-speler, een televisietoestel, een videorecorder.
Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -
Codex ARAB AREI Vlarem.
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -
de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat: -
duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
12
EVALUATIE Deze opleiding is een jaarcursus. Er wordt dus gequoteerd op het einde van het schooljaar in juni. Daar de cursistenstroom in deze richting zeer verscheiden is op het vlak van leeftijd, achtergrond, huidige werksituatie en mogelijkheden voorzien wij in de loop van januari proefexamens. Volgende evaluatiemomenten gelden voor dit vak: • schriftelijk deelexamen in januari • schriftelijk eindexamen in juni • oefening reanimatie • oefening telefoneren • quotering voor voorbereiding en verslag studiebezoek
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Medische Organisatie (2 lestijden / week)
13
BIBLIOGRAFIE •
•
•
•
Boeken (naam, auteur, druk, aantal pagina’s, …) o Etymologie van de medische terminologie; J.Fonck, Acco (40 blz.) o Terminologie bij het algemeen mediscjh onderzoek, J.Fonck, Acco (48 blz.) o Anatomie en fysiologie van de mens, Kirchmann, De Tijdstroom o Anatomische atlas, M.Tellado, Plantyn o Atlas van de anatomie, Rebo Productions Tijdschriftartikels ( naam tijdschrift, verschijningsdatum, …) o UZ Gezondheidsbrief Leuven (verschillende jaargangen) o Magazine van UZ Leuven en UZ Antwerpen o Visie ... e.a. tijdschriften van ziekenfondsen Films o Video “Als het eten niet wil verteren” Janssen-Cilag o Eigen videomateriaal van TV-programma’s, bijv. Diabetes(MAG DIT EIGENLIJK WEL?) Andere o Protocollen uit reële patiëntendossiers o Onthaalbrochures van gezondheidsinstellingen
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1lestijd / week)
1
INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................5 Methodologische wenken .........................................................................................................................7 Pedagogisch-didactische wenken..................................................................................................7 Didactische hulpmiddelen ..............................................................................................................7 Evaluatie ...................................................................................................................................................8 Bibliografie ................................................................................................................................................9
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1lestijd / week)
2
VISIE De medische wereld is steeds op zoek naar geschikte mensen voor het secretariaatswerk. Personen die vlot en efficiënt met een PC kunnen werken maar daarnaast ook een stevige medische basis kennis hebben. De nood aan een secundaire opleiding Medisch Secretariaat TSO3, naast Medisch Secretariaat Hoger Onderwijs en de Medico-Sociale opleiding TSO3 7e vervolmakingsjaar uit het voltijds onderwijs, blijkt zeer acuut. Deze opleiding vult de lacune op meso-niveau.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1lestijd / week)
BEGINSITUATIE De cursist hoeft geen specifieke vooropleiding gevolgd te hebben. Het blijkt evenwel, dat de interesse voor deze opleiding voor bepaalde beroepssectoren bijzonder hoog is. Enerzijds de mensen met een zekere secretariaat of administratieve achtergrond, anderzijds de cursisten met een vooropleiding uit de verzorgingssector. Dit mag niet als een hindernis, eerder als een verrijking van de opleiding gezien worden. De wisselwerking van de ervaringswereld van beide sectoren komt de opleiding alleen maar ten goede.
3
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1lestijd / week)
4
ALGEMENE DOELSTELLINGEN Deze cursus is niet op de eerste plaats gericht op kennisoverdracht, maar wel op het verwerven van het vermogen om ethisch te denken en te redeneren. Daarom wordt massaal gewerkt met cases en situaties uit de concrete realiteit van de gezondheidszorg. De theorie en de aangebrachte principes worden op die manier telkens verwerkt en toegepast. Een andere doelstelling is het verwerven van het vermogen om een ethische dialoog te voeren. Daarom kiezen we in deze cursus in ruime mate voor dialoog , gesprek en interactie. Op die manier verwerven de cursisten deze vaardigheid, juist door het zich eigen maken van de materie. Wij zijn in ons opzet geslaagd als de afgestudeerden in staat zijn de concrete situaties waarmee ze in hun beroepsuitoefening geconfronteerd worden, ethisch kunnen beoordelen en op een serene en respectvolle manier kunnen participeren in een dialoog over ethische vragen.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1 lestijd / week)
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
In het werkveld ethische vraagstellingen ontdekken
2
Hun professionele situatie vanuit een ethische invalshoek benaderen Een greep uit de professionele werkelijkheid
3
4
5
In concrete situaties onderscheiden wat het meest menselijk mogelijke is
Verschillende niveaus van ethisch voelen en denken onderscheiden
Ethische spelregels toepassen in een professionele context
Ethische vindplaatsen in het werkveld
•
Alle hulpverlening heeft te maken met ethiek
•
De ethische benadering van de werkelijkheid
•
Het menselijk handelen beschouwen vanuit het standpunt van de menswaardigheid
Streven naar het meest menselijk mogelijke •
Ethiek en levensbeschouwing
•
Zorgen voor mensen: Waarden – vol werk
Waarden en Normen •
Niveaus binnen de ethiek
•
Praktische ethiek, waarderingsethiek, wetenschappelijke ethiek
•
Ethische basisprincipes
Ethische spelregels
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1 lestijd / week)
6
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 6
7
8
Geldende procedures en omgangsvormen toetsen aan hun eigen geweten
In hun professionele én persoonlijke communicatie het beroepsgeheim waarborgen
Ethisch verantwoord omgaan met de privacy van patiënten
Het Geweten, de stem van het Hart Wat is het geweten? •
Spontaan ethisch besef
•
Gewetensvorming in overleg en dialoog
•
Kohlberg: hoe wordt ons geweten gevormd?
Het Beroepsgeheim •
Het zal je maar overkomen… : situaties uit de beroepsrealiteit
•
Betekenis en grenzen van het beroepsgeheim
Enkele meer complexe situaties Ethisch verantwoord omgaan met de privacy van de patiënt
9
Werken volgens de regels die vastgelegd zijn in de wet op de patiëntenrechten
De wet op de patiëntenrechten
10
In concrete situaties, binnen hun professionele identiteit, de rechten van de patiënt waarborgen en realiseren
Toelichting en bespreking van de wet van 6 oktober 2002, met bijzondere aandacht voor het recht op informatie, de rechten in verband met het patiëntendossier en het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1 lestijd / week)
7
METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
De leerkracht dient bijzondere aandacht te schenken een de specifieke achtergrond van de cursisten. Aangezien een groot aantal uit de administratieve of de verzorgingssector komt, dringt zich een zekere differentiatie in de lessen op. DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1
Het lokaal waar de lessen plaatsvinden, dient mogelijkheden te bieden tot praktische toepassingen en het gebruik van activerende didactische werkvormen, dit houdt in:
1
•
Gemakkelijk verplaatsbare banken;
•
Een ruimte voor de bevestiging van posters, foto’s, knipsels, folders, …;
•
Mogelijks beschikking over een overheadprojector, een radio/cassetterecorder/cd-speler, een televisietoestel, een videorecorder.
Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -
Codex ARAB AREI Vlarem.
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -
de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat: -
duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1 lestijd / week)
8
EVALUATIE De evaluatie van onze vakken gebeurt via een mondeling examen op het einde van het schooljaar. Dit examen mag schriftelijk voorbereid worden. In de loop van het schooljaar wordt de manier waarop het examen gebeurt, regelmatig in het kader van de lessen ingeoefend.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Deontologie (1 lestijd / week)
9
BIBLIOGRAFIE •
'Handboek Gezondheidsethiek', onder redactie van I.D. de Beaufort en H.M. Dupuis, Van Gorcum 1988
• 'Waardenvol Werk, Ethiek in de geestelijke gezondheidszorg', onder redactie van J. Graste en D. Bauduin, Van Gorcum 2000 • - 'Ethisch Zorg verlenen', A. van der Arend en C. Gastmans, vierde druk, HB uitgevers 2002 - 'Met alle Respect', H. Tenwolde, Intro 1993 Voor de casussen ter illustratie en verwerking van de inhoud heb ik dankbaar gebruik gemaakt van de casussen en interviews van het project en de educatieve site •
Zit het in mijn Genen?' van de Koning Boudewijnstichting (www.mijngenen.be) .
Het hoofdstuk over de rechten van de patiënt is gebaseerd op: •
'Samen werken aan een Gezondheidszorg op Mensenmaat. De Wet op de patiëntenrechten', uitgave van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu 2002 .
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
1
INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................5 Methodologische wenken .........................................................................................................................8 Pedagogisch - didactische wenken................................................................................................8 Didactische hulpmiddelen ..............................................................................................................8 Evaluatie ...................................................................................................................................................9 Bibliografie ............................................................................................................................................. 10
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
2
VISIE De medische wereld is steeds op zoek naar geschikte mensen voor het secretariaatswerk. Personen die vlot en efficiënt met een PC kunnen werken maar daarnaast ook een stevige medische basis kennis hebben. De nood aan een secundaire opleiding Medisch Secretariaat TSO3, naast Medisch Secretariaat Hoger Onderwijs en de Medico-Sociale opleiding TSO3 7e vervolmakingsjaar uit het voltijds onderwijs, blijkt zeer acuut. Deze opleiding vult de lacune op meso-niveau.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
BEGINSITUATIE De cursist hoeft geen specifieke vooropleiding gevolgd te hebben. Het blijkt evenwel, dat de interesse voor deze opleiding voor bepaalde beroepssectoren bijzonder hoog is. Enerzijds de mensen met een zekere secretariaat of administratieve achtergrond, anderzijds de cursisten met een vooropleiding uit de verzorgingssector. Dit mag niet als een hindernis, eerder als een verrijking van de opleiding gezien worden. De wisselwerking van de ervaringswereld van beide sectoren komt de opleiding alleen maar ten goede.
3
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
4
ALGEMENE DOELSTELLINGEN
Deze éénjarige polyvalente opleiding op administratief en medisch vlak vormt administratieve medewerkers in de medische wereld. De cursist leert omgaan met agendabeheer, tekstverwerking en rekenblad. Hij kan aan- en verkoopfacturen en betalingen boekhoudkundig verwerken. Hij verwerft inzicht in de vertrouwensrelatie met de werkgever en de patiënt. Hij kan de eerste zorgen toedienen en patiënten psychologisch opvangen. Tenslotte leert hij ook de persoonlijke medische gegevens van de patiënten bijhouden.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1 2
3
De werking en aard van een onderneming begrijpen •
De soorten ondernemingen volgens de boekhoudwetgeving opzoeken en onderscheiden
•
De algemene eisen waaraan de boekhouding van een onderneming moet voldoen kennen en kunnen opzoeken
1
De onderneming
2
De boekhouding •
De soort onderneming: klein, middelgroot of groot
•
De soorten boekhouding o
Vereenvoudigde boekhouding
o
Dubbele boekhouding
•
de functie van een inventaris schetsen
3
De beginsituatie
•
aan de hand van een inventaris een beginbalans opstellen
3.1
Boekjaar
•
de indeling van de balans verklaren en enkele actief- en passiefposten toelichten
3.2
Bezittingen en schulden van de onderneming
•
3.3
De beginbalans
het balansevenwicht formuleren
•
3.4
De rekeningen
de boekingsregels van de actief-, passief-, kosten- en opbrengstenrekeningen formuleren, schematisch voorstellen en toepassen.
3.5
Het rekeningstelsel
3.6
Openen van de rekeningen
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
4
5
•
voor elke soort rekening volgende zaken aanduiden: o
de soort verrichting
o
de rekening (naam en nummer)
o
de betekenis van de bedragen
o
debet of credit
o
registratie op rekening en in het journaal
•
allerlei soorten aankoopdocumenten met allerlei soorten kosten en kortingen en terugstuurbare verpakking in de dubbele boekhouding registreren
•
aankopen van diensten en diverse goederen in de dubbele boekhouding registreren
•
verwoorden op welke wijze de verkoopverrichtingen worden opgevolgd
•
voor elke soort rekening volgende zaken aanduiden: o
de soort verrichting
o
de rekening (naam en nummer)
o
de betekenis van de bedragen
o
debet of credit
o
registratie op rekening en in het journaal
6
4
De aankoopverrichtingen
5
De verkoopverrichtingen
•
allerlei soorten verkoopdocumenten met allerlei soorten kosten en kortingen en terugstuurbare verpakking berekenen en in de dubbele boekhouding registreren
6
•
de financiële verrichtingen in de dubbele boekhouding registreren
6
De financiële verrichtingen
7
•
de voorraden van de artikels bijhouden en noteren op de artikelkaarten
7
De artikelkaarten bijwerken
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
7
8
•
de verschillende BTW-rekeningen afsluiten en de BTWaangifte begrijpen
8
De BTW-administratie
9
•
de verschillende betalingsmogelijkheden herkennen en gebruiken
9
De betalingsmogelijkheden
• • • • •
Overschrijving Bancontact Proton Bankcheque Kredieten • Door handelaars • Door financiële instellingen
de verschillende beleggingsvormen herkennen en een onderscheid maken
10
De beleggingsvormen
• • •
Aandelen Obligaties Kasbons
10
•
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
8
METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH - DIDACTISCHE WENKEN
De leerkracht dient bijzondere aandacht te schenken een de specifieke achtergrond van de cursisten. Aangezien een groot aantal uit de administratieve of de verzorgingssector komt, dringt zich een zekere differentiatie in de lessen op. DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1
Het lokaal waar de lessen plaatsvinden, dient mogelijkheden te bieden tot praktische toepassingen en het gebruik van activerende didactische werkvormen, dit houdt in:
1
•
Gemakkelijk verplaatsbare banken;
•
Beschikking over een overheadprojector, een groot bord, …
Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -
Codex ARAB AREI Vlarem.
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -
de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat: -
duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
9
EVALUATIE Deze opleiding is een jaarcursus. Er wordt dus gequoteerd op het einde van het schooljaar in juni. Daar de cursistenstroom in deze richting zeer verscheiden is op het vlak van leeftijd, achtergrond, huidige werksituatie en mogelijkheden, voorzien wij in de loop van januari proefexamens. Volgende evaluatiemomenten gelden voor dit vak: • schriftelijk deelexamen in januari • schriftelijk eindexamen in juni
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Boekhouden (1 lestijd / week)
10
BIBLIOGRAFIE •
LEGROE, R. en VANROOSE, A., Kringen 3 Module 1: Boekhouden en facturatie, Uitgeverij de Boeck, Antwerpen, 2003 -2004
•
LEGROE, R. en VANROOSE, A., Boekhouden 3.1,Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 2000
•
BRAUWERS, D., DE WILDE, A., SMEKENS, K., VAN CAER, F. en VERHELST, K., Handelwijs 3, Uitgeverij de Boeck, Antwerpen, 2003 -2004
•
Studentenmap KBC, 2003
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
1
INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................5 Methodologische wenken ...................................................................................................................... 11 Pedagogisch-didactische wenken............................................................................................... 11 Didactische hulpmiddelen ........................................................................................................... 11 Evaluatie ................................................................................................................................................ 12 Bibliografie ............................................................................................................................................. 13
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
2
VISIE De medische wereld is steeds op zoek naar geschikte mensen voor het secretariaatswerk. Personen die vlot en efficiënt met een PC kunnen werken maar daarnaast ook een stevige medische basis kennis hebben. De nood aan een secundaire opleiding Medisch Secretariaat TSO3, naast Medisch Secretariaat Hoger Onderwijs en de Medico-Sociale opleiding TSO3 7e vervolmakingsjaar uit het voltijds onderwijs, blijkt zeer acuut. Deze opleiding vult de lacune op meso-niveau.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
BEGINSITUATIE De cursist hoeft geen specifieke vooropleiding gevolgd te hebben. Het blijkt evenwel, dat de interesse voor deze opleiding voor bepaalde beroepssectoren bijzonder hoog is. Enerzijds de mensen met een zekere secretariaat of administratieve achtergrond, anderzijds de cursisten met een vooropleiding uit de verzorgingssector. Dit mag niet als een hindernis, eerder als een verrijking van de opleiding gezien worden. De wisselwerking van de ervaringswereld van beide sectoren komt de opleiding alleen maar ten goede.
3
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
4
ALGEMENE DOELSTELLINGEN De cursisten moeten: administratieve problemen kunnen oplossen met behulp van de voornaamste toepassingspakketten attitudes ontwikkelen zoals zin voor efficiëntie, doorzettingsvermogen en overdraagbaarheid van oplossingstechnieken (waardoor ook minder vertrouwde problemen zelfstandig kunnen opgelost worden).
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
Het doel en nut van een computersysteem verklaren
WINDOWS 1
Basisbegrippen 1.1
Wat is een besturingssysteem
1.2
Eerste kennismaking met Windows 98 1.2.1.
2
3
Basisvaardigheden van een besturingssysteem uitvoeren
De helpfunctie gebruiken
2
De computer opstarten
Besturingssystemen
•
Vensters
•
Windows beëindigen
•
Werken met bestanden en schijven
•
De verkenner
•
Schijforganisatie
•
Werken met diskettes in station A : werken met externe geheugendrager
•
Met het snelmenu
•
De Prullenbak
•
Een bestandsbewerking op verschillende bestanden uitvoeren
3
HELP gebruiken
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
6
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 4
5
6
Het computersysteem aan hun wensen aanpassen
Doel en nut van tekstverwerking uitleggen
De help-functie hanteren
9
•
De taakbalk aanpassen
•
Het start menu aanpassen
5
Tekstverwerking
•
Doel
•
Nut De helpfunctie
7
Opdrachten geven
Een document aanmaken
8
Een document opstellen
Een document corrigeren
•
Tekst intypen
Een tekstdeel verplaatsen, wissen, kopiëren en invoegen
•
Verplaatsingen binnen een document
•
Verbeteringen aan een document
•
Tekst selecteren: werken met tekstdelen
•
Tekst verplaatsen en kopiëren
•
Tekst verplaatsen
•
Tekst kopiëren
Teksten en tekstdelen afdrukken
9 •
10
Het computersysteem aan je wensen aanpassen
6
7 8
4
Tekstdelen, teksten en bestanden in verschillende formaten opslaan en bewaren
10 •
Een document afdrukken Een document bekijken met Afdrukvoorbeeld Een document bewaren op schijf Een document opvragen
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
7
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 11
De weergave en grootte van een pagina op het beeldscherm instellen
11 •
12
Tekens, woorden alinea’s, pagina’s en documenten opmaken
Pagina’s en documenten opmaken
De weergavemodi o
Codes zichtbaar maken
o
In- en uitzoomen op het document
o
Werken met een volledig scherm
12
Opmaak plaatsen, kopiëren en verwijderen
•
Tekenopmaak • Lettergrootte • Lettertype • Letterweergave • Onderstrepen • Effecten Alineaopmaak • Regelafstand • Uitlijning en Inspringen • Randen en arcering • Genummerde lijsten en opsommingen • Tabinstellingen
•
13
Werken met verschillende weergaven
13
De paginaopmaak
•
Woorden afbreken
•
Marges
•
Pagina-einde
•
Kop- en voetteksten
•
Paginanummering
•
Voetnoten en eindnoten
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
14
15
16
Een eenvoudige tabel aanmaken, opmaken en bewerken
Tekst in kolommen plaatsen
Doel en nut van een rekenblad uitleggen
8
14
Tabellen
•
Een tabel aanmaken
•
Een tabel samenvoegen
•
Een tabel opsplitsen
•
Een tabelopmaak
•
Een tabel sorteren
15
Kolommen
• •
Aanmaak opmaak
16
Het elektronisch rekenblad
• •
Doel Nut
17
Invoerapparatuur in functie van het rekenbladpakket gebruiken
17
Navigeren binnen de werkmap
18
Een werkblad definiëren en opmaken
18
Benoemen van het werkblad
• •
Beveiligen van het werkblad Pagina-einde
19
Invoer van gegevens
• • • • • • •
Waarden Reeksen Lineaire reeksen Groeireeksen Aangepaste lijsten Invoegen rij/kolom Verwijderen rij/kolom
19
Gegevens invoeren, wijzigen en verwijderen
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
20
21
22
23
Bereiken instellen en gebruiken
De lay-out van een rekenblad wijzigen
Een werkblad afdrukken
Standaardgrafieken maken
9
20
Bereiken
• • • • • • •
Selecteren Benoemen Kopiëren Absolute adressering Relatieve adressering Verplaatsen verwijderen
21
opmaak
• • • • •
celeigenschappen auto-opmaak samenvoegen cellen splitsen van cellen opmaak kopiëren en plakken
22
Afdrukken
• • • •
Afdrukvoorbeeld Printerinstellingen Afdrukken van formules Pagina-instelling
23
Grafieken
• • •
Grafiekblad Grafiekobject Aanpassen grafiek
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
24
Basisformules maken en ingebouwde basisfuncties gebruiken
10
24
Formules
• • • • • •
Operanden Operatoren Volgorde van bewerkingen Functies Opstellen van eenvoudigefuncties foutenanalyses
25
Bestanden op verschillende manieren en in verschillende formaten opslaan en opvragen
25
Bestanden opslaan en opvragen
26
De helpfunctie hanteren
26
Help-functie
27
De weergave en de grootte van een rekenblad op het beeldscherm instellen
27
Weergavevensters
28
Agenda en taakbeheer
• •
Doel en nut Aanmaak van lijsten
•
Elektronische post
•
Webgestuurde en lokale post
28 •
Het doel en nut van een agenda uitleggen
•
Een agenda samenstellen, automatiseren en synchroniseren
•
Een taakplan opstellen en aanpassen Opbouw van een taakplan
•
Vlot elektronische post gebruiken gebruik en beheer
•
De adresboeken beheren adresboeken
•
Zowel webgestuurde als lokale post opmaken, opsturen en beheren
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN De leerkracht dient bijzondere aandacht te schenken een de specifieke achtergrond van de cursisten. Aangezien een groot aantal uit de administratieve of de verzorgingssector komt, dringt zich een zekere differentiatie in de lessen op.
DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 Het basisprincipe houdt in dat elk lesuur er per cursist één computer aanwezig is. Het is ook noodzakelijk dat de cursisten occasioneel toegang hebben tot het internet.
De computer moet in staat zijn om zonder problemen de traditionele pakketten te kunnen draaien. Het is vanzelfsprekend dat de school beschikt over legale versies van de te gebruiken software. Vanuit louter didactisch standpunt is de keuze van de versie van het pakket niet zo belangrijk.
De toestellen moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of eigen notities. Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn: het scherm moet van goede kwaliteit (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen.
1
Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -
Codex ARAB AREI Vlarem.
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -
de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat: -
duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
EVALUATIE Deze opleiding is een jaarcursus. Er wordt dus gequoteerd op het einde van het schooljaar in juni. Daar de cursistenstroom in deze richting zeer verscheiden is op het vlak van leeftijden, achtergronden, huidige werksituaties en mogelijkheden. Voorzien wij in de loop van januari proefexamens.
Volgende evaluatiemomenten gelden voor dit vak: schriftelijk deelexamen in januari schriftelijk eindexamen in juni
OSP – TSO – 3de graad – Studiegebied Handel afdeling Medisch Secretariaat Vak: Administratieve Pakketten (2 lestijden / week)
BIBLIOGRAFIE MAESEELE L., SEYNAEVE E. en SIX K., Typ – Top 6 deel 2 Word 97, Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 1998 BUYSSE P,. Probleemoplossend werken met computersystemen, Standaard Uitgeverij – MIM, Antwerpen, 1997 FRANS R, Windows 98 beginners, Campina Media vzw, Geel, 2002 FRANS R, Word 2000 beginners, Campina Media vzw, Geel, 2002 FRANS R, Excel 2000 beginners, Campina Media vzw, Geel, 2002 CUYPERS E. en VAN DEN BROECK E., MSWord 2000, Uitgeverij De Boeck, Antwerpen, 2004 CUYPERS E. en VAN DEN BROECK E., MSExcel 2000, Uitgeverij De Boeck, Antwerpen, 2004
