WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
WEEK 36 (5 TOT 11 SEPTEMBER 1915)
Gazet van Oostende Abonnementsprijs: GRATIS Uitgever: V.U. Kristof Beuren, Stadssecretaris, Vindictivelaan 1, 8400 Oostende
Verschijningsmoment: elke vrijdag vanaf 8 augustus 2014 Aankondigingen worden aangenomen: dienst Cultuur stad Oostende Plaatsen van verschijning: Toerisme Oostende - UiT-loket, CC De Grote Post, Hendrik Serruyslaan 18A Thuisloket, Stadhuis, Vindictivelaan 1 - Bibliotheek Kris Lambert, Wellingtonstr. 7 - dienst Cultuur, tel.: 059/562016 - email:
[email protected] Volg ons dagelijks op Stadhuis, Vindictivelaan 1 - Vuurtorenwijk: Bakkerij Maenhout, Voorhavenlaan 152 - Raversijde: www.oostende1418.be Kruidenier de 4 seizoenen, Nieuwpoortsesteenweg 919A - Zandvoorde: Bakkerij Filip, Zandvoordedorpstr. www.oostendecultuurstad.be 42 - Stene: Deneubourg, Gistelsesteenweg 105 - Westerkwartier: Bakkerij Hioco, Torhoutsesteenweg 102 www.facebook.com/gazetvanoostende
Nieuws van het front Het westfront 6 september - Engeland produceert een proWRW\SH YDQ GH HHUVWH WDQN ې/LिOH :LOOLHۑ weegt bijna veertien ton en beweegt zich voort met een snelheid van 3 kilometer per uur. Door zijn bouw lijkt het meer op een bewapend voertuig dan op een aanvalsmachine.
'HHHUVWHWDQNڤ/LࡇOH:LOOLHڥZDDUPHHGH%ULࡇHQ KRRSWHQ GH 'XLWVH OLQLHV DDQ KHW ZHVWIURQW WH GRRUEUHNHQ
een meer aangepast voertuig te bedenken. +HW PLQLVWHULH YDQ 2RUORJ KDG HU ZHLQLJ vertrouwen in maar minister van Marine :LQVWRQ &KXUFKLOO ZDV KHYLJ JH±QWHUHVseerd en vond bondgenoten in majoor ErQHVW ' 6ZLQWRQ HHQ JHQLHRਯFLHU HQ GH VHFUHWDULVYDQ'HIHQVLH0DXULFH+DQNH\,Q IHEUXDULULFKिHKLMKHWې/DQGVKLSV&RPPLWWHH ۑRS +HW FRPLW« EHJRQ DDQ GH JHKHLPH ontwikkeling van het nieuwe wapen. De vereisten waren dat het voertuig tenminste 6 kilometer per uur moest kunnen halen, over obstakels van 1,5 meter moest kunnen rijden, vervaardigd moest zijn uit kogelwerend materiaal en moest voorzien zijn van tenminste twee machinegeweren. Het eerVWH UHVXOWDDW XLW GLW H[SHULPHQW ZDV ې/LिOH :LOOLH ۑ0HW QDXZHOLMNV UXLPWH YRRU GULH man in de tank en een geringe topsnelheid OLHWې/LिOH:LOOLHۑKHHOZDWWHZHQVHQRYHU maar Swinton bleef onverminderd enthousiast.
De makers
:LOOLDP7ULࡇRQ %URQ +3:,//0277'H(HUVWH:HUHOGRRUORJ 7LHOW8WUHFKW8LWJHYHULM/DQQRRQY+HW6SHFWUXPEY SS
&ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
DUIDING De creatie van de tank werd mogelijk gemaakt door verschillende technologische RQWZLNNHOLQJHQ GLH DO VLQGV GH DFKिLHQGH eeuw waren begonnen. Zo vond Richard Edgeworth in 1770 de voorloper van de rupsbanden uit en tijdens de Krimoorlog (4 oktober 1853 - 13 februari 1856) werd gebruik gemaakt van op stoom werkende tractoren met rupsbanden. 7LMGHQV:2,ZHUGGHWDQNRQWZLNNHOGRP de impasse aan het westelijk front te doorbreken. De eerste experimenten bestonden XLWJHSDQWVHUGHEHZDSHQGHDXWRۑVGLHGRRU de luchtvaartdienst van de Britse marine o.a. werden gebruikt om verkenningen uit voeren en vliegvelden te beschermen. Aan het front waren ze van weinig nut want ze konden niet over loopgraven of prikkeldraad heen komen. Een groep deskundigen boog zich over dit probleem en probeerde
:DOWHU:LOVRQ %URQ +3:,//0277'H(HUVWH:HUHOGRRUORJ7LHOW 8WUHFKW8LWJHYHULM/DQQRRQY+HW6SHFWUXPEY SS
6LU (UQHVW 'XQORS 6ZLQWRQ ZDV ««Q YDQ GH GULMYHQGH NUDFKWHQ DFKWHU GH RQWZLNNHOLQJHQKHWJHEUXLNYDQGHWDQNLQKHW %ULWVHOHJHUWLMGHQV:2, &ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
De twee mannen die de eer toekomt de HHUVW WDQN WH KHEEHQ RQWZRUSHQ ]LMQ :LOOLDP 7ULिRQ GLUHFWHXU YDQ GH )RVWHUV IDEULHNLQ/LQFROQHQOXLWHQDQW:DOWHU:LOson van de Royal Naval Reserve. Vóór de RRUORJ KDG :LOVRQ HHQ NHL RS KHW JHELHG van tandwieloverbrenging, gewerkt met personenwagens en vrachtwagens. De
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 36 (5 TOT 11 SEPTEMBER 1915)
beide mannen hadden al een aantal experimentele ontwerpen gemaakt voordat ze met het ontwerp kwamen dat in de oorlog ]RX ZRUGHQ JHEUXLNW 7ULिRQ KDG ELMYRRUbeeld een gigantisch voertuig met reuzenwielen geproduceerd, dat loopgraven kon RYHUVWHNHQ 6DPHQ PHW :LOVRQ ZHUNWH KLM aan de Lincoln No. 1 die later bekend werd DOVې/LिOH:LOOLH'ۑLWYRHUWXLJKDGUXSVEDQden van het merk Bullock, maar het bleek volkomen onbruikbaar te zijn zodat Tritton met sterkere en betere modellen op de proppen kwam.
gedetailleerd militair pact waardoor het land toetreedt tot de Triple Alliantie en het Bulgaarse leger deels onder leiding van de Duitse maarschalk von Mackensen wordt geplaatst. De voorbereidingen voor een gezamenlijke vernietiging van Servië gaan van start.
DUIDING 7RHQ GH (HUVWH :HUHOGRRUORJ XLWEUDN YHUklaarde Bulgarije zich neutraal. Enerzijds had het land had immers al veel bloed verloren in de Balkanoorlogen en de Bulgaarse WVDDU PHW HHQ PRHGHU XLW KHW )UDQVH +XLV YDQ2UO«DQVNRQPRHLOLMNSDUWLMNLH]HQYRRU deze of gene alliantie. Anderzijds hadden de Balkanoorlogen het verlies van Macedonië HQ2RVWौUDFLYHURRU]DDNWZDWYHHO%XOgaren graag gewroken zagen. Bovendien was Bulgarije omringd door vijandige staten en ontving het nauwelijks steun van grootmachten.
ې/LिOH :LOOLH ۑLV QX WH EH]LFKWLJHQ LQ ېौH 7DQN 0XVHXP ۑLQ 'RUVHW 3UREHHU GH OLQN KिS YLUWXDOWDQNPXVHXPRUJHHQV %URQQHQ KࡇS ZZZEEFFRXNDKLVWRU\RࡄKHZRUOGREMHFWV N7+/,T+7T1'24-G%W$KࡇS ZHUHOGRRUORJQO WDQNVHHUVWHZHUHOGRRUORJVWULMGZDJHQVLQGH[KWPO HQKࡇS ZZZLVJHVFKLHGHQLVQOQLHXZVGHWDQNGH NUDFKWSDWVHUYDQGHHHUVWHZHUHOGRRUORJ ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS +3:,//0277'H(HUVWH:HUHOGRRUORJ7LHOW8WUHFKW 8LWJHYHULM/DQQRRQY+HW6SHFWUXPEYSS
Luchtoorlog 8 september - Het Duitse luchtschip L13 ERPEDUGHHUWKHWFHQWUXPYDQ/RQGHQ(«Q van de bekendste zeppelinpiloten Heinrich 0DWK\WUH़$OGHUVJDWHVWUHHWZDDUGRGHOLMNHVODFKWRਬHUVYDOOHQHQYHHOVFKDGHDDQgericht wordt.
(HQ IRWR YDQ $OGHUVJDWHVWUHHW LQ KHW FHQWUXP YDQ/RQGHQQHWYµµUGHRRUORJ5HFKWV]LHQZH KHWPDMHVWXHX]HKRRIGSRVWNDQWRRU &ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
%URQ KࡇS ZZZIRUXPHHUVWHZHUHOGRRUORJQO ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS
)RWRJHQRPHQWLMGHQVHHQQDFKWHOLMNH]HSSHOLQ DDQYDODDQYDORS/RQGHQ1LHWDOOHHQGH]RHN OLFKWHQPDDURRNGHEUDQGWHQJHYROJHGHH[SORVLH OLFKWHQGHQDFKWHOLMNHKHPHORS &ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
+HLQULFK0DWK\ r0DQQKHLP 'XLWVODQG DSULOڬ3RࡇHUV%DU (QJHODQG MDQXDUL %URQ KࡇS ZZZLZPRUJXNFROOHFWLRQVLWHP REMHFW,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS
Het oostfront 6 september - De Bulgaarse vertegenwoordiger kolonel Ganchev ontmoet generaal en chef van de Duitse generale staf Erich von )DONHQKD\Q HQ GH 2RVWHQULMNV+RQJDDUVH VWDIFKHI HQ JHQHUDDO )UDQ] &RQUDG YRQ Hötzendorf. Bulgarije ondertekent een erg
'H VWUDWHJLVFKH JHRJUDਭVFKH OLJJLQJ HQ het sterke militaire potentieel maakte het land een gewenste bondgenoot voor zowel de Triple Alliantie als de Triple Entente. Duitsland wilde het land graag bij de Triple Alliantie betrekken om de uitschakeling van Servië te vergemakkelijken en zo ««QEORNYDQGH1RRUG]HHWRWGH3HU]LVFKH *ROI WH YRUPHQ 'H 2RVWHQULMNHUV KDGGHQ bij die plannen minder baat maar ze wilden ZHOGH6HUYLUVVWUDਬHQYRRUGHPRRUGRS DDUWVKHUWRJ)UDQV)HUGLQDQG ]LH*ېD]HWYDQ 2RVWHQGHۑ:HHN 0DDU]HNRQden de territoriale aanspraken die het land op zijn buurlanden maakte, moeilijk accepteren. Naarmate de oorlog vorderde, bevonden de centrale mogendheden (die deel uitmaakten van de Triple Alliantie) zich in een betere positie om aan de Bulgaarse eisen te voldoen en trokken ze het land uiteindelijk over de streep om zich aan hun kant te VFKDUHQLQVHSWHPEHU %URQQHQ ,:(67:(// 'H(HUVWH:HUHOGRRUORJ GDJQDGDJ$DUWVHODDU=XLGQHGHUODQGVH8LWJHYHULMQY SS +9$1'(5/,1'(1+HWGUDPDWLVFKHMDDU 9HUORUHQRQVFKXOG6RHVWHUEHUJ8LWJHYHULM$VSHNW%9 SS KࡇSV QOZLNLSHGLDRUJZLNL&HQWUDOHBPRJHQGKHGHQ HQKࡇSV QOZLNLSHGLDRUJZLNL%XOJDULMHBLQBGHB(HUVWHB :HUHOGRRUORJ ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS %*29$(5769DQKHWRRVWHOLMNIURQWYHHOQLHXZV LQ.QDFN+LVWRULD 5RHVHODUH5RXODUWD0HGLD*URXS SS
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 36 (5 TOT 11 SEPTEMBER 1915) De dodendraad
DUIDING De dodendraad tussen België en Nederland kwam er omdat de Duitsers er niet in slaagden om de kilometerlange rijksgrens te bewaken ]LH *ڤD]HW YDQ 2RVWHQGH ڥ :HHN . Te veel mensen konden hierdoor ongecontroleerd de grens overVWHNHQ YULMZLOOLJHUVYRRUKHW%HOJLVFKHOHger, spionnen, bezorgers van clandestiene post, verzetslui, smokkelaars en vluchteOLQJHQ2PHHQېVOXLWHQGHۑFRQWUROHWHKHEben over de grens tussen België en Nederland beslisten de Duitsers in het voorjaar YDQ RP YDQDI KHW =ZLQ LQ .QRNNH tot het drielandenpunt bij Gemmenich een elektrische versperring aan te leggen. De HOHNWULVFKH GUDDG RI ېGRGHQGUDDG ۑVWRQG op Belgisch grondgebied maar volgde niet altijd heel nauwkeurig de grens. Vermits het grensgebied tussen het uiterste punt aan de kust in België tot Gemmenich een afstand van bijna 450 kilometer moest overspannen, werd de afstand ingekort waardoor er grote percelen Belgisch grondgebied achter de dodendraad kwamen te liggen. Zo ontstonden er stukken Belgisch niemandsland. Bewoners van huizen langs het traject werden verplicht te verhuizen.
porseleinen isolatoren om de stroomdraden aan te bevestigen. Meestal telde de versperring vijf of zes draden die op een dertigtal centimeter boven elkaar werden gespannen. Helemaal bovenaan bevonden zich nog twee draden voor stroomvoorziening met een sterkte van aanvankelijk YROW HQ ODWHU WRW YROW ېGH 6SHLVHOHLWXQJۑ1LHWDOOHGUDGHQZDUHQJHladen. Soms stond er stroom op slechts ««QGUDDGRSDQGHUHSODDWVHQRSDOOHPDDO Bovendien waren de stroomstoten willekeurig. Evenwijdig met en aan weerszijden van die versperring liep een lagere en stroomvrije prikkeldraadversperring ter bescherming van mens en dier. De Duitsers verklaarden de drie kilometer brede grenszone tot verboden gebied en hingen HU ZLिH ERUGMHV RS PHW GH ERRGVFKDS ې+RRJVSDQQLQJVOHLGLQJOHYHQVJHYDDUۑ2I de Duitsers er altijd in slaagden om een dodelijke hoeveelheid spanning op de draad te hebben, is twijfelachtig.
GLHHHQVFKUL़HOLMNHHQWHEHWDOHQWRHstemming verleende om gedurende enkele uren of dagen het land te verlaten. Die Belgen moesten dan via een door de plaatscommandant aangeduide poort het land verlaten en langs dezelfde poort terugkoPHQ(UEHVWRQGHQWZHHVRRUWHQSRRUWHQ GH =ېLYLOGXUFKO¦VVH ۑZDUHQ EHVWHPG YRRU de doortocht van burgers en de ‘MilitärGXUFKO¦VVHۑYRRUPLOLWDLUHQ2YHUGHYROOHdige grens moeten er zowat vijfenzeventig SRRUWHQ]LMQJHZHHVWZDDUYDQYLM़LJYRRU militairen, negen voor burgers en zestien met een dubbele functie. De doorgangen lagen meestal op belangrijke wegen of aan HHQVSRRUZHJ2PFODQGHVWLHQHSDVVDJHV via het strand van Knokke te voorkomen, werd de elektrische draad door hoge prikkeldraadversperring verlengd tot aan de waterlijn. Duitse soldaten bewaakten dit punt permanent.
%URQ KࡇS ZZZJD]HWYDQWXUQKRXWEHJHVFKLHGHQLV UHJLRGHHOHNWULVFKHGUDDGYHUVSHUULQJ ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS
5HHGVLQMXQL ZDUHQVRPPLJHODQGVdelen al hermetisch afgesloten. Eind auJXVWXV ZDUHQGHZHUNHQ]RJRHGDOV afgerond. =LFKWRSGHHOHNWULVFKHGUDDGLQKHWGXLQHQJH ELHGYDQ.QRNNHLQKHW=ZLQ'HGUDDGOLHSWRW DDQGHGXLQHQUDQGZDDUHHQGUDDGYHUVSHUULQJ PHWZDFKWSRVWFODQGHVWLHQHSDVVDJHVODQJVKHW VWUDQGRQPRJHOLMNPDDNWHQ &ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
,QDSULO VWDUिHQGHZHUN]DDPKHGHQ Kriskras lieten de Duitsers draad aanleggen. Duitse geniesoldaten en Belgische (vrijwillige) werklieden voerden de werken uit. Het gebeurde dat de Belgische vrijwilligers van de gelegenheid gebruik maakten om, toen het nog kon, naar Nederland te vluchten. Nadat een traject was uitgestippeld, moesten er dennenhouten palen in de grond worden geheid. Hierop kwamen
Door de versperring was de toegang van België tot Nederland volledig afgesloten. Naast wachtposten was de grens ook bezaaid met wachtlokalen, soms op vijf kilometer afstand van elkaar, maar meestal op minder dan een kilometer. Her en der EHYRQGHQ]LFKZDFKिRUHQVPHW]RHNOLFKWHQ(HQKHGHQYDQGHې/DQGVWXUPۑJDUDQdeerden de bewaking van de grens. Ze schoten op alles wat bewoog alleen nooit LQGHULFKWLQJYDQ1HGHUODQG2SIUHTXHQte basis werden die eenheden aangevuld met troepen die van het front kwamen. Voor hen betekende dit een periode van rust en vertier. Zo werd alle verkeer naar Nederland onmogelijk gemaakt of verliep het volgens strenge Duitse controlemaatregelen. Bezoek aan familieleden of vrienGHQېDDQGHRYHUNDQWۑKLQJGLNZLMOVDIYDQ de willekeur van de plaatscommandant
'HHOHNWULVFKHGUDDGRSKHWVWUDQGYDQ.QRNNH OLHS WRW DDQ GH ZDWHUOLMQ HQ VWRQG QLHW RQGHU VWURRP PDDU ZHUG ZHO SHUPDQHQW EHZDDNW 2RN DDQ GH YRHW YDQ GH GXLQHQ EHYRQG HU ]LFK HHQ SULNNHOGUDDGYHUVSHUULQJ ZDDUGRRU JUHQVSDVVDJHYLDGXLQHQDOHYHQPLQPRJHOLMN ZDV 9DQXLW WZHH VWUDWHJLVFK RSJHVWHOGH EDG NDUUHQGLHDOVZDFKWSRVWIXQJHHUGHQNRQGHQ GH'XLWVHUVKHWVWUDQGLQGHJDWHQKRXGHQ &ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 36 (5 TOT 11 SEPTEMBER 1915)
De toenmalige Belgische elektriciteitscentrales bestonden uit slechts enkele bedrijven die beschikten over installaties om elektriciteit te genereren voor eigen gebruik. Voor het traject van de draad ten oosten van de Schelde werd stroom geleverd door bedrijven die een eigen stroomproductie hadden voor hun machinepark. Voor het traject ten westen van de Schelde bestaat er minder bronnenmateriaal. Voor stroom zouden de Duitsers een beroep gedaan hebben op kleinere centrales van EHGULMऺHVODQJVGH=HHXZV9ODDPVHJUHQV Mogelijk werd er ook stroom afgetapt van GH HOHNWULVFKH NXVिUDPOLMQ ZDDUYDQ GH centrale in Bredene (Sas-Slijkens) stond.
Smokkel :LH RYHU GH MXLVWH SDSLHUHQ EHVFKLNWH mocht de grens over. Andere documenten mochten niet meegenomen worden. Toch gebruikten nog veel koeriers van GH LQOLFKWLQJHQGLHQVWHQ GH ېRਯFLOH ۑZHJ om hun rapporten te bezorgen of om brieven in of uit het land te smokkelen. :DQWQLHXZVYDQIDPLOLHDDQKHWIURQWLV schaars. Dit brieven smokkelen was vooral het werk van de clandestiene beweging ې+HW:RRUGYDQGH6ROGDDWۑ5DSSRUWHQHQ documenten worden in hoeden of korsetten verborgen. Steeds creatievere verstopSODDWVHQ VWHNHQ GH NRS RS HHQ XLWJHKROde wandelstok, valiezen met een dubbele wand, schoenen met een extra voering, broodmanden met een dubbele bodem, … 2RN YRHGVHO ZHUG VWUHQJ JHFRQWUROHHUG Vanuit Nederland mogen geen voedingswaren ingevoerd worden. Door de toeQHPHQGH VFKDDUVWH LQ KHW EH]HिH %HOJL viert smokkel hoogtij. Goed georganiseerde netwerken brengen in grote hoeveelheden voedsel en brandstof de grens over. De Nederlandse regering besluit een staat van beleg af te kondigen in het grensgebied. Dit impliceert dat er een verbod komt op het vervoer van handelswaar zonder vergunning. Hierdoor verleggen de opslagplaatsen van smokkelwaar zich van het grensgebied naar net erbuiten. De Nederlandse grenswachters pikken in de lucratieve handel graag een graantje mee. Ze verdienen er wat aan en in ruil knijpen ze de ogen dicht voor wie smokkelt voor eigen gebruik. Vaak kennen ze de smokkelaars en helpen ze zelfs mee aan de orgaQLVDWLHYDQGHVPRNNHOURXWHV2RNDDQGH andere kant van de draad moeten de Duitsers hun meerdere erkennen in de smok-
NHODDUV1HWDOVKXQ1HGHUODQGVHFROOHJDۑV doen de Duitse grensbewakers ook graag een zaakje. De regelmatige smokkelaars kenden de streek op hun duimpje. Tegen betaling hielpen ze iedereen die dit wilde de grens over. Hoewel de dodendraad passeren niet zonder risico was, slaagden heel wat Belgen erin de grens over te steken. Ze deden dit al polsstokspringend, via een riool of een duiker, met een ladder of langs de takken YDQGHERPHQ,QJHQLHX]HUHV\VWHPHQ]Rals een houten ton zonder bodem of een ېSDVVHXUVUDDPۑEHSHUNWHQKHWJHYDDUYRRU elektrocutie aanzienlijk. Andere methoden zoals de draad omwikkelen met droge wollen dekens waren minder veilig. Dit werkte behalve als het regende. Vanaf EH]RUJGHQ GH (QJHOVHQ GH SDVVHXUV LVROHUHQGH JXPPLODDU]HQ JXPPLPDिHQ HQJH±VROHHUGHNQLSWDQJHQ
2I SRUVHOHLQHQERUGHQDDQKDQGHQYRHWHQHQ NQLHQEHYHVWLJHQWHUZLMOPHQRQGHUGHGUDDG VFKRRI %URQ KࡇS ZZZEXQNHUJRUGHOEH'H 'RGHQGUDDGKWP ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS
)UHTXHQWHSDVVHXUVPDDNWHQJHEUXLNYDQHHQ SDVVHXUVUDDP HHQ GUDDLEDUH KRXWHQ ODࡇHQ FRQVWUXFWLHGLHWXVVHQGHEHGUDGLQJHHQUXLP VWURRPYULMJDWYDQVFKRXGHUEUHHGWHJDIZDDU GRRUKHHQGHJHEUXLNHUNRQYOXFKWHQQDDUYULM 1HGHUODQG %URQ KࡇS ZZZPHVWUHHFKWHUVWHHUNHQOSDJVWH :2SDJKWP ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS
Velen die de draad wilden passeren, vonGHQ GH GRRG +RHYHHO VODFKWRਬHUV GH GRGHQGUDDGJHPDDNWKHH़LVQLHWGXLGHOLMN 6FKDिLQJHQ YDULUHQ PDDU DDQJHQRPHQ wordt dat het aantal rond de 800 doden OLJW2QPLGGHOOLMNQDGHZDSHQVWLOVWDQGLQ ZHUGGHGRGHQGUDDGRQWPDQWHOG %URQQHQ $9$11(67(6SDQQLQJRSGHULMNVJUHQVYDQ.QRNNHWRW *HPPHQLFK LQ+-$166(1+RRJVSDQQLQJ DDQGH%HOJLVFK1HGHUODQGVHJUHQV%DDUOH+HUWRJ1DVVDX +HHPNXQGHNULQJ$PDOLDYDQ6ROPV
(HQ YHLOLJHU PDQLHU RP GH GRGHQGUDDG WH SDVVHUHQZDVGRRUHHQRSHQWRQPDQGRIEDN WXVVHQGHGUDDGWHZULQJHQ=RNRQPHQGRRU GH FRQVWUXFWLH NUXLSHQ ]RQGHU GH VWURRPGUD GHQ ]HOI WH UDNHQ 'DDUQDDVW ZHUGHQ HU RRN QRJ KRXWHQ टHWVYHOJHQ JHEUXLNW GLH DDQ GH UDQGHQ JH±VROHHUG ZHUGHQ PHW DVEHVW RI HHQ EXLWHQEDQG YDQ HHQ टHWV $QGHUH LQJHQLHX]H V\VWHPHQ EHVWRQGHQ HULQ HHQ LM]HUHQ HPPHU LQ WH JUDYHQ LQ GH GLUHFWH RPJHYLQJ YDQ GH GUDDG'RRUGHHPPHUWHYXOOHQPHWZDWHUHQ WHYHUELQGHQPHWGHVWURRPGUDDGRQWVWRQGHU HHQNRUWVOXLWLQJ+HWULVLFRZDVRSGDWPRPHQW NOHLQHU RP JHOHNWURFXWHHUG WH JHUDNHQ 1RJ ULVNDQWHUZDVKHWJHEUXLNYDQHHQNOHLQWDIHO WMHRSSRUVHOHLQHQSRRWMHV$OVPHQHURSVWRQG PRFKW PHQ ]HOIV GH VWURRPGUDGHQ DDQUDNHQ
(0$+,(8'HWRHJDQNHOLMNKHLGHQGHUROYDQKHWVWUDQG WLMGHQV:2,LQWKHPDQXPPHUYDQ'H*URWH5HGH 2RVWHQGH9/,=SS -9$1'(5)5$(1(1(HQ,-]HUHQ*RUGLMQWXVVHQ%HOJL HQ1HGHUODQGLQ.QDFN+LVWRULD 5RHVHODUH5RXODUWD 0HGLD*URXSSS 0'(*((67%UDYHOLࡇOH%HOJLXPYHUKDOHQRYHU %HOJLLQGH(HUVWH:HUHOGRRUORJ$QWZHUSHQ8LWJHYHULM 0DQWHDX:3*8LWJHYHUV%HOJLQYSS
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 36 (5 TOT 11 SEPTEMBER 1915)
Stadsnieuws Oproep van het Komiteit voor Hulp en Voeding 'H %XUJHPHHVWHU YDQ 2RVWHQGH OHHVW RS VHSWHPEHU HHQ EULHI YRRU YDQ KHW Komiteit voor Hulp en Voeding waarin gevraagd wordt naar een toelage van 100.000 IUDQN 'LW EHGUDJ LV EHVWHPG YRRU ਭQDQ ciële steun voor de werknemers, families en ambtenaren die gelinkt zijn aan het Komiteit.
'HYUDDJJHH़DDQOHLGLQJWRWHHQODQJHEHspreking. Zodra de stemming start, vraagt schepen Alphonse Elleboudt het woord. Hij meent dat het gevraagde onvoldoende is om tegemoet te komen aan alle noden en niet enkel aan de noodlijdenden die het Komiteit voorstelt. De Gemeenteraad is er LPPHUVYRRUGHWRWDOH2RVWHQGVHEHYRONLQJ
Uiteindelijk wordt de discussie gestaakt zonder een beslissing te nemen. %URQ /H%XOOHWLQ&RPPXQDO SS 9LQGSODDWV $UFKLHIVWDG2RVWHQGH
Dagelijkse optekening van de Oostendse gebeurtenissen ‘6 september - ten stadhuize komt het beYHO WRH GDW GH VWDG WHJHQ :RHQVGDJ YRRU VROGDWHQ VODSLQJ PRHW JHUHHG PDNHQ De soldaten zullen gehuisvest worden in den omtrek van de Koninginnelaan, den ौRXURXWVFKHQ HQ GHQ 1LHXSRRUWVFKHQsteenweg. VHSWHPEHU- de Vuurtoren neergeschoten. :LM EHOHHIGHQ KHGHQ ZHGHURP HHQ YHHO bewogen dag. De Vuurtoren zonk ineen en een groot deel ervan viel in de richting YDQۑW112'HYRHWLQDUGXLQEOHHIVWDDQ alsmede een stuk van de voorkant, zoowat 10 à 15 meters hoog, gansch verbrokkeld. Het vallen van het reusachtig gevaarte (57 meters met den voet) ging met een oorverGRYHQGJHUXFKWJHSDDUG5RQGYDQGHQ avond kwam een Zeppelin over de stad en VORHJGHULFKWLQJYDQKHW:HVWHQLQ RQJHveer een kwart uurs nadien werd hij door een tweede bestuurbaar luchtschip gevolgd.
QHHUKDDOGHPDDUDFKWHUDIEOHHNGDWGH'XLWVHUV ]HOIGHWRUHQKDGGHQRSJHEOD]HQRPGDWKHWHHQ WH JRHG ]LFKWEDDU RULQWDWLHSXQW YRRU GH %ULW VHVFKHSHQZDV'HIRWRGDWHHUWYDQVHSWHPEHU WRHQHHQJURHSMH'XLWVHVROGDWHQSRVHHUGHQ RSGHUHVWHQYDQGHWRUHQ
$QQD 5RWVDHUW ODQJV GH 9XXUWRUHQZHJ ZRUGW JHUDDNW HQ YRRU KDDU HQ KDDU NOHLQ]RRQ -HDQ $VVHORRWNDQJHHQKXOSPHHUEDWHQ=HZRUGHQ OHYHQORRVYDQRQGHUKHWSXLQJHKDDOG+HWKXLVLV KHUOHLGWRWHHQUX±QH &ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
&ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX %URQ (UZLQ0DKLHX2RUORJVJHVFKLHGHQLV 2RVWHQGHLQGH*URRWH2RUORJ*ORXFHVWHUVKLUH
ࡋH+LVWRU\3UHVVSS
%LGSUHQWMHYDQ$QQD5RWVDHUWHQ-HDQ$VVHORRW &ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
,QKHWEHJLQYDQGHRRUORJZDUHQGHEHVFKLHWLQ JHQQRJVSRUDGLVFKPDDUJDDQGHZHJZHUGHQGH DDQYDOOHQ HQ GH ERPEDUGHPHQWHQ RSJHYRHUG 'HHHUVWHEHVFKLHWLQJYRQGSODDWVRSRNWREHU HQ PDDNWH JURWH LQGUXN ELM GH EHYRONLQJ ]LH*ڤD]HWYDQ2RVWHQGHڥ:HHN (HQ DQGHUH LQGUXNZHNNHQGH EHVFKLHWLQJ JHEHXUGH HHQ MDDU ODWHU (HQ HVNDGHU YDQ YHHUWLJ %ULWVH RRUORJVERGHPV RSHQGHQ RS VHSWHPEHU KHWYXXURSGHYLMDQGHOLMNHVWHOOLQJHQ'LWZHUG GDGHOLMN EHDQWZRRUG GRRU GH 'XLWVH EDࡇHULMHQ (QNHOHPLQXWHQODWHUVWRUࡇHGHYXXUWRUHQRSGH 2RVWHQGVH RRVWHURHYHU LQ $DQYDQNHOLMN GDFKW PHQ GDW HHQ (QJHOVH YROWUHञHU GH YXXUWRUHQ
'H9ODDPVFKH3RVW$OJHPHHQ'DJEODG YRRU9ODDQGHUHQVHSWHPEHU %URQ KࡇS ZDUSUHVVFHJHVRPDEHQO ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRS
2SVHSWHPEHU OLJWRRNGH9XXUWRUHQZLMN RQGHU YXXU 'H KHUEHUJ YDQ ZHGXZH 3DXZHOV
VHSWHPEHU - de schrikkelijke ramp van gister is natuurlijk het voorwerp van alle gesprekken. Nogal wel nieuwsgierigen gaan de plaats des onheils bezoeken. Heden morgen moesten vele eigenaars van peerden zich met hunne viervoeters naar de stallen der Baden begeven, alwaar men de dieren op de linker bil eene M en een anker inbrandde. Heden morgen kwam het bevel toe dat de pakhuizen der vischmijn moesten veranderd worden in stallingen voor ruim SHHUGHQGLHYDQGDDJQRJ]RXGHQDDQkomen - doch wat niet aankwam waren de peerden.
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 36 (5 TOT 11 SEPTEMBER 1915) VHSWHPEHU- enkele boerinnen met eieren RSGHPDUNW ERWHULVHUQLHWPHHUWHNULMJHQ VHSWHPEHU - wij kregen dezen morgen vroeg, tusschen 4 en 4 ½ ure, het bezoek van een vliegtuig waarop hevig werd geVFKRWHQۑ %URQ $60,66$(579LHUMDDURQGHUGHNODXZHQGHU'XLWVFKH EDUEDUHQ RRUORJVQRWDڥV2RVWHQGHRNWREHU WRW RNWREHU VS 9LQGSODDWV %LEOLRWKHHN.ULV/DPEHUW)RQGV2VWHQGLDQD
'HELQQHQSODDWVYDQGHYLVPLMQDDQGH9LVVHUVNDDL,QGHYRONVPRQGKHHࡇHKHWJHERXZGH&ڤLUTXHڥ YHUZLM]HQGQDDUGHURQGHYRUP2SVHSWHPEHU NUHJHQGHKDQGHODDUVGLHHHQSDNKXLVEH]DWHQ LQGHYLVPLMQKHWEHYHOGLHRQPLGGHOOLMNOHHJWHPDNHQHQWHUEHVFKLNNLQJWHVWHOOHQYDQGH'XLWVHUV &ROOHFWLH (UZLQ0DKLHX
De beschietingen van 7 september 1915 DUIDING 2YHU GH EHVFKLHWLQJHQ YDQ VHSWHPEHU EUHQJHQ (OOHERXGW HQ /HঽªYUH KXQ YHUVLH YDQGHIHLWHQ ‘Tijdens de eerste beschieting der stad in 2FWREHU ZDUHQ HU JHHQH EXUJHUOLMNH VODFKWRਬHUVWHEHWUHXUHQHQZDVGHVFKDGH aan de gebouwen niet bijzonder groot. Het was feitelijk ook maar eene toevallige beschieting. Den 7enVHSWHPEHU ]RXGHQ we er ongelukkiglijk niet zoo goedkoop YDQ DऻRPHQ ZDQW KHW JROG GLWPDDO HHQ regelmatig onder vuur nemen der stad. Van in den vroegen morgen kregen we het bezoek van zes vliegers die hevig beschoten werden. Twee Duitsche vliegmachienen waren ook opgestegen om de inGULQJHUVWHYHUMDJHQ:HOGUDKRRUGHPHQ het gekraak van openberstende bommen met het gevolg dat er weldra 3 gekwetsten uit de Vereenigingstraat in het lazaret van KHWې+¶WHOGHOD0DULQHۑZHUGHQJHEUDFKW +HW ZDUHQ 9ODVVHPDQ 0DULH 'H 0H\ Victorine en Martha Vendels, echtgenoote van Em. Lingier. Ze waren gelukkig alle 3 maar licht gekwetst en de schade aan de huizen was ook niet erg. Maar men voelde dat er iets anders moest op gang zijn want er was alarm. Men vernam dat men van in den vroegen morgen de kelders van het lazaret van het Hôtel )RQWDLQHۑHQYDQKHWې+¶WHOGHVौHUPHVۑ had in gereedheid gebracht en de zwaar gewonden er in gedragen weden, terwijl de kelderopeningen langs de straat met
zandzakken werden bedekt. Hier en daar in de stad liepen soldaten rond om kelders op te zoeken in de burgershuizen. Daarenboven werd de toegang tot den zeedijk streng verboden en het verkeer met den tram naar de Vuurtorenwijk stopgezet. Allerlei praatjes en gissingen deden de ronde en men sprak van 40 schepen welke LQKHW]LFKWODJHQYµµU2RVWHQGH Zou de beschieting der stad, waarover men zoo dikwijls gesproken had, nu waarlijk plaats hebben? Maar de dag kroop WUDDJ YRRUELM KHW ZHUG XXU HQ YDQ bombardeering geen spoor. Menigeen begon zich reeds wat lichter te gevoelen toen om half vijf, Duitsche tijd, het eerste schot knalde en een obus in zee viel, tegenover het Majestic Hôtel. Een tweede vloog wat verder en viel in zee tegenover KHW 2VERUQH +¶WHO (HQ GHUGH ZDV EHWHU JHPLNWHQRQWSOR़HPHWYUHHVHOLMNJHGUXLV tegen den dijk van de Halve Maan op de Vuurtorenwijk. Het vierde schot was een meesterstuk want de obus vloog midden in den Vuurtoren, eenige meters boven KHW DUGXLQHQ YRHWVWXN 'H JHWURਬHQ UHXV verhief zich eerst wel twee meters boven zijn basis en sloeg dan, met een oorverdoovend gekraak, naar beneden, langs den kant van het springsas. De grond sidderde en beefde onder den val van dien ontzaggelijken steenhoop Een groote rook, gemengd met een dichte stofwolk dreef er boven zoodat men gedurende verscheidene minuten niet zien kon wat er gebeurd was. Toen het wederom opgeklaard was zag men dat de vuurtoren verdwenen was
en alleen nog het arduinen voetstuk met een deel metselwerk overbleef. Door den luchtdruk en de rondvliegende stukken en steenbrokken werd een zevental huizen beschadigd. (…) Het vijfde schot vloog in de statie en trof den grooten boom, gelegen ten zuiden van de zwemkom. De boom werd uit den grond JHUXNW HHQ JURRWHQ SXW DFKWHUODWHQG stukken vlogen tegen eenige kabienen van GH]ZHPNRPHQVORHJHQ]HXLWHHQ DQGHren beschadigden het dak der stadswerkhuizen zoodat pannen en steenen in het Maria-Hendrikapark vlogen terwijl er ook nog stukken terecht kwamen op het dak YDQ GH PDFKLHQHQNDPHU YDQ GHQ :DWHUdienst zoodat door de neervallende steenbrokken en pannen, de motor stil viel. Een der machinisten had zoodanig verschoten dat hij buiten kennis viel. Het 6de schot ging ditmaal in gansch andere richting want een obus viel op de EDिHULM +DPLOWRQ DOGXV GRRU GH EHYROking geheeten omdat ze opgericht was op het land der hofstede Hamilton. Men EHZHHUGHGDWHUWZHHNDQRQQHQJHWURਬHQ JHZHHVW ZDUHQ 2I KHW ZDDU ZDV KHEEHQ we niet kunnen achterhalen. Het 7de en 8ste schot viel in het water der visscherskaai en veroorzaakte en eene RQW]DJOLMNHZDWHU]XLOۑ %URQ $(//(%28'7HQ*/()(95(2RVWHQGHRQGHU GH'XLWVFKHEH]HࡇLQJ 2RVWHQGH 'UXNNHULM(OOHERXGWVGSS 9LQGSODDWV $UFKLHIVWDG2RVWHQGH
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 36 (5 TOT 11 SEPTEMBER 1915)
De oorlog van Valentin
Weerkundige waarnemingen
]LHRRN*ڤD]HWYDQ2RVWHQGHڥ:HHN YHUKHXJHQKDDUWH]LHQHYHQDOVMH]XVWHU$OLFH=H VWHOOHQKHWRQJHWZLMIHOGJRHGDQGHUV]RXLNZHOLHWV JHKRRUGKHEEHQ 0RFKWHQ]H]LHNZRUGHQRILQPRHLOLMNKHGHQYHUNH UHQVWDLNYRRUKHQNODDU:HZRQHQQXHHQHLQG EXLWHQ/RQGHQRSYRHWKRRJWHWHPLGGHQYDQ SDUNHQ RS DPSHU PLQXWHQ WUHLQ YDQ GH ]DDN 'DWEHWHNHQWJRHGHOXFKWHQHHQEHWHUHJH]RQGKHLG +LHU YUH]HQ ZH GDW GH RRUORJ ODQJ ]DO GXUHQ GH *HDOOLHHUGHQKHEEHQHHQWHNRUWDDQZDSHQVHQPX QLWLHDOOHVPRHWYRRUDOYDQ$PHULNDNRPHQ(QMH ZHHWKHW(QJHODQGLVPRHLOLMNLQJDQJWHNULMJHQ PDDUHHQV]RYHUQLHWPHHUWHVWRSSHQ :LM ELGGHQ YRRU KHW VXFFHV YDQ GH *HDOOLHHUGHQ ZDQWKXQ]DDNLVGHJRHGH]DDNHQ*RGPRHWDDQ KXQNDQWVWDDQ :H]LMQDOWLMGEOLMYDQMRXWHKRUHQ:H]HQGHQMH RQ]H EHVWH ZHQVHQ HQ ELGGHQ YRRU MH JH]RQGKHLG HQYHLOLJKHLG
Valentin zou echter niet zo vlug naar het IURQW JHVWXXUG ZRUGHQ ,Q SODDWV YDQ PHW de mitrailleurs in de gevechtszone terecht WH NRPHQ LQ RNWREHU ZRUGW KLM DOV artillerist aangeduid en voor een nieuwe RSOHLGLQJ RYHUJHSODDWVW QDDU KHW &HQWUH G ,QVWUXFWLRQG $UWLOOHULH &,$ LQ(X 'H +HHU :+ .QRZOHV JRHGH YULHQG YDQ GHIDPLOLHVFKULM़
/RQGRQ6HSW 0U9DOHQWLQ'HZDHOH6DLQW/¶0DQFKH)UDQFH 'HDU9DOHQWLQH ,NKHEPHWYHHOJHQRHJHQMHYULHQGHOLMNHEULHIRQW YDQJHQHQPHWEHODQJVWHOOLQJNHQQLVJHQRPHQYDQ MHPLOLWDLUHHUYDULQJHQKRRSHQYHUZDFKWLQJHQ,N EHQEOLMGDWMHYULMZLOOLJHUEHQWLQSODDWVYDQPL OLFLHQ]RKRRUWKHW,NKRRSGDQRRNGDWMHMH]XOW LQ]HࡇHQYRRUMHODQGHQGDWMHQLHWJHZRQGZRUGW ,NKHEMHPRHGHUQLHWPHHUJH]LHQVLQGVZH$VKOH\ *DUGHQV RS MXOL YHUODWHQ KHEEHQ +HW ]RX PH
6LQFHUHO\\RXUV :+.QRZOHV
%URQ -'(:$(/('HRRUORJYDQ9DOHQWLQ%ULHYHQYDQ 2RVWHQGHQDDU9DOHQWLQ'HZDHOHNDQRQQLHUDDQKHW ,-]HUIURQW.RNVLMGHXLWJHYHULM'H.ODSURRV SS
%HULFKWXLW /HࡊRWLGLHQ YDQVHSWHPEHU %URQ KࡇS ZDUSUHVVFHJHVRPDEH ,QWHUQHWODDWVWJHUDDGSOHHJGRSVHSWHPEHU
ACTIVITEITENKALENDER ۚ Tentoonstelling ‘Vier jaar marinezone in Oostende’ MXQL WRW VHSWHPEHU XXU HQ WRW XXU GRRU :(),66WDGVPXVHXP/DQJHVWUDDW De tentoonstelling belicht de invloed YDQ GH (HUVWH :HUHOGRRUORJ RS PDritiem vlak en op de bevolking. Vier IDFHिHQ NRPHQ DDQ ERG GH LQYDVLHSHULRGH WRW KDOI RNWREHU GH EH]HWWLQJVSHULRGHYDQDIKDOIRNWREHU WRW RNWREHU GH EHYULMGLQJ LQ RNWREHU HQ 2RVWHQGH LQ GHQ YUHHPGH WLMdens de oorlog. ۚ Lezing ‘Luchtoorlog in het Oostendse tijdens W.O. I’ VHSWHPEHU XXU GRRU %HUQDUG 'HQHFNHUH )RUXP]DDO %LEOLRWKHHN.ULV/DPEHUW:HOOLQJWRQVWUDDW gratis toegang, verplicht inschrijven via FXOWXXU#RRVWHQGHEHRI 7LMGHQV GH (HUVWH :HUHOGRRUORJ RRUORJ ZDV 2RVWHQGH HHQ EHODQJULMN GRHOZLW van de Geallieerde luchtmachten. Aan
de hand van beeldmateriaal wordt een beeld geschetst van die prille luchtvaart HQKDDUUROWLMGHQV:2,LQ2RVWHQGH ۚ Dag van Cafard tijdens FFO15 VHSWHPEHUHQ XXUZHUHOGSUHPLªUHਭOP&ېDIDUGۑ WLMGHQV ))2 .LQHSROLV 2RVWHQGH JUDWLV YRRU 2RVWHQGHQDDUV HQ WZHHGH verblijvers, tickets kunnen afgehaald ZRUGHQ ELM 7RHULVPH 2RVWHQGH 0RQDFRSOHLQ WHPVHSWHPEHU ۑHONH GDJWXVVHQXHQX 0D[WLFNHWV per persoon, enkel op vertoon van identiteitskaart of privilege pas - zolang de voorraad strekt -). 'HਭOPYHUWHOWGHORWJHYDOOHQYDQNDPpioen-worstelaar Jean Mordant, die tijGHQV:2,VDPHQPHW]LMQWUDLQHU9LFtor meegesleurd wordt op de wereldreis YDQKHW%HOJLVFKH$&0NRUSVGHHHUVWH pantserdevisie ter wereld. :LP :LOODHUW YHUWRONW -HDQ 0RUGDQW Sebastien Dewaele zijn trainer Victor. De acteurs speelden een intensieve rol in het creatieve proces. Hun bewegin-
gen en mimiek werden door middel van motion capture en facial tracking overJH]HW RS GH DQLPDWLHਭJXUHQ &ېDIDUGۑ LVGHHHUVWHODQJHDQLPDWLHਭOPYDQ-DQ %XOWKHHO :HHWMH YRRU GH ਭOP &DIDUG werd samengewerkt met dialoogcoach 5RODQG'HVQHUFNGLHRRNKHW2RVWHQGV ZRRUGHQERHN VFKUHHI 'H ਭOP VSHHOW ]LFKGHHOVDILQ2RVWHQGH ([WUDDWMHV ,Q GH 1LHXZH *DDQGHULMen is een tentoonstelling te zien met HHQ ERHLHQGH VHOHFWLH VWLOOV XLW GH ਭOP &ېDIDUG ۑYDQ VHSWHPEHU WRW RNWREHU GXV RRN WLMGHQV GH YROOHGLJH GXXU YDQ )LOPIHVWLYDO 2RVWHQGH 9RRU de gelegenheid wordt ook een wandeling uitgewerkt gebaseerd op de digitale ZDQGHOLQJې2RVWHQGHWLMGHQVGH*ېURRWH 2RUORJۑGRRUVSHNWPHWEHHOGHQHQYHUKDOHQGLHLQGHਭOP&ېDIDUGۑDDQERGNRmen. 2UJDQLVDWLH 7RHULVPH 2RVWHQGH Y]Z GLHQVW &XOWXXU YDQ GH VWDG 2RVWHQGH )LOPIHVWLYDO 2RVWHQGH 7RQGR ਭOPV HQ 6HSWHPEHU)LOP0HWGDQNDDQ %133DULEDV)RUWLVKRRIGVSRQVRUYDQ))2
WEKELIJKSE OORLOGSKRANT
Gazet van Oostende WEEK 36 (5 TOT 11 SEPTEMBER 1915)
ۚ Lezing ‘Onder Stervenden. Literair en historisch lijden in de loopgraaf’ RNWREHU XXUGRRU/HRYDQ %HUJHQ )RUXP]DDO %LEOLRWKHHN .ULV /DPEHUW:HOOLQJWRQVWUDDWJUDWLVWRHgang, verplicht inschrijven via FXOWXXU#RRVWHQGHEHRI De Nederlandse medisch historicus Leo van Bergen gaat aan de hand van zijn boeken ‘Zacht en Eervol. Lijden en VWHUYHQ LQ GH *URWH 2RUORJ ۑHQ ې2QGHU 6WHUYHQGHQۑLQRSKHWOHYHQLQGHORRSgraven en in het niemandsland van de (HUVWH:HUHOGRRUORJHQRSGHPHGLVFKH KXOS GLH GDDUELM ZHUG YHUOHHQG ौHPDۑV ]LMQ GH YHUVFKLOOHQGH ]LHNWHQ HQ verwondingen, de vraag of de oorlog goed is geweest voor de geneeskunde en de spanning tussen de wetenschappelijk-historische verwoording (Zacht HQ (HUYRO HQ GH OLWHUDLUH 2QGHU 6WHUvenden). ۚ Lezing ‘De groote klassenoorlog 1914-1918’ QRYHPEHU XXUGRRU-DFTXHV 3DXZHOV )RUXP]DDO %LEOLRWKHHN .ULV/DPEHUW:HOOLQJWRQVWUDDWJUDWLV toegang, verplicht inschrijven via FXOWXXU#RRVWHQGHEHRI 0HQKHH़VWHHGVEHZHHUGGDWGH(HUVWH :HUHOGRRUORJHHQVWULMGYRRUGHGHPRcratie was. Nochtans was het algemeen VWHPUHFKWLQKHW(XURSDYDQ ELMQD RQEHVWDDQG 2YHUDO KHHUVWH HHQ NOHLQH HOLWH YDQ JURRWJURQGEH]LिHQGH DGHO HQ industriële burgerij. Ze monopoliseerden de politieke en economische macht. Beide deden het in hun broek voor ‘de YRONVPDVVDۑV ۑHQ KHW VSRRN YDQ GH UHYROXWLH 9ROJHQV GH %HOJLVFK&DQDGHVH KLVWRULFXV-DFTXHV3DXZHOVZDVGHRRUlog gewild door de adel en de burgerij om de revolutie en democratisering te stoppen. Het draaide anders uit dan verwacht. Zijn analyse is onthutsend en ontkracht een aantal mythes over :2,%RYHQGLHQWRRQWKLMDDQGDWRRUlogen, tot op vandaag, steeds om economische redenen gestreden worden.
ۚ Lezing ‘Requiem’ GHFHPEHU XXUPHWVSUHNHUPX]LNDQW ;DYLHU7ULFRWFRPSRQLVW 'LUN%ORFNHHOHQPX]LNDQWHQ3LHWHU-DVSHUV:DQQHV&XYHOLHUHQ5RHO6PHGWV 9ULMVWDDW2'URJH&RR=HHGLMNJUDtis toegang, verplicht inschrijven via FXOWXXU#RRVWHQGHEHRI 2SGH]HDYRQGOHHVWGLFKWHUHQ2RVWHQGHQDDU;DYLHU7ULFRWYRRUXLW]LMQGLFKWEXQGHO ې5HTXLHP JHGLFKWHQ YRRU JHVQHXYHOGHVROGDWHQۑ6SHFLDDOYRRUGH bundel componeerde Dirk Blockeel de ې5HTXLHPVXLWH'ۑHPX]LHNXLWJHYRHUG GRRU 3LHWHU -DVSHUV KRER :DQQHV &XYHOLHU IDJRW HQ5RHO6PHGWV WURPbone) benadrukt het karakter van de gedichten. De sfeer is soms meditatief, soms grotesk. ۚ Belevingsroute ‘Oostende 14-18’ *UDWLVਭHWVNDDUWYHUNULMJEDDUDDQGHEDOLHYDQ7RHULVPH2RVWHQGHY]Z0RQDFRSOHLQ*UDWLVVPDUWSKRQHDSSOLFDWLH beschikbaar op www.oostende14-18.be. (HQ JORHGQLHXZH ਭHWVWRFKW YDQ s km. brengt je langs markante historische plaatsen in het kader van de herGHQNLQJ YDQ MDDU *URRWH 2RUORJ 2QGHUZHJ ODWHQ LQIRERUGHQ MH NHQQLVmaken met de historische achtergrond YDQ2RVWHQGHWLMGHQVGH*URRWH2RUORJ KHWEHODQJYDQGHKDYHQYDQ2RVWHQGH en van de kustverdediging, de vluchtelingenstroom, enz. ۚ Digitale belevingswandeling ‘W.O. I in Oostende’ Te verkrijgen aan de balie van ToerisPH2RVWHQGHY]Z0RQDFRSOHLQ3ULMV HXUR YROZDVVHQHQ NLQGHUHQ 'XXUYDQGHZDQGHOLQJ ¢ uur. De wandeling leidt je langs het oorlogsHUIJRHGYDQGH*ېURRWH2RUORJۑYDQGH Stad. De initiatiefnemers zijn Toerisme 2RVWHQGHY]ZHQGHGLHQVW&XOWXXUYDQ de Stad. De route belicht de historische DFKWHUJURQG YDQ 2RVWHQGH WLMGHQV GH (HUVWH :HUHOGRRUORJ DOV EH]HिH 6WDG de Duitse kustverdediging, de rol van
Initiële research en concept: Virginie Michils, dienst Cultuur Oostende
Communicatie: Amelie Ingelbrecht, dienst Cultuur Oostende
Samenstelling: Gregory Boite, historicus; Virginie Michils en Erwin Mahieu
Eindredactie: Virginie Michils, dienst Cultuur Oostende en Martine Meire, directeur
Extern adviseur: Erwin Mahieu
de haven, de vernieling en wederopbouw. ۚ Oproep ‘Belgian Refugees’ Ze waren met velen, de Belgen die YOXFKिHQELMKHWXLWEUHNHQYDQ:2, Jong en oud, man en vrouw, arm en rijk, burger en arbeider, stedeling en buitenmens, dromden samen op de wegen, LQGHVWDWLRQVHQLQGHKDYHQVPHW««Q GRHO RQWVQDSSHQ DDQ GH YOXJ RSWUHNNHQGH'XLWVHWURHSHQ,Q ZDUHQHU in Engeland al een kwart miljoen vluchWHOLQJHQ ZDV%HOJ'HਭJXXUYDQ GHWHFWLYH +HUFXOH 3RLURW ]RX WURXZHQV JH±QVSLUHHUG ]LMQ RS %HOJLVFKH YOXFKWHOLQJHQ GLH LQ 7RUTXD\ YHUEOHYHQ KHW NXVWGRUSMHZDDU$JDWKD&KULVWLHZRRQde. :HHV ]HOI HHQ 3RLURW HQ KHOS RQV LQ onze speurtocht naar de verhalen van die mannen, vrouwen en kinderen die WLMGHQV :2 , LQ (QJHODQG OHHIGHQ HQ werkten. Help ons de uitdaging aan te JDDQPHWGH(QJHOVHQLHXZV]HQGHU%%& die beweert dat de Belgische vluchtelingen geen enkel spoor hebben achtergelaten en zo de geschiedenis van die vluchtelingen naar het Engelse en Belgische publiek te brengen in een virtuele tentoonstelling. Mail naar martine.vermandere@amsab. be - www.belgianrefugees14-18.be Het project ‘Aan de slag over het kaQDDOۑLVHHQLQWHUQDWLRQDDOFXOWXUHHOHUIJRHGSURMHFW YDQ $PVDE,QVWLWXXW YRRU Sociale Geschiedenis. Het wordt onderVWHXQGGRRUGH9ODDPVHRYHUKHLG3DUWQHUV LQ 9ODDQGHUHQ ,Q )ODQGHUV )LHOGV Museum, Heemkunde Vlaanderen en )DPLOLHNXQGH 9ODDQGHUHQ 3DUWQHUV LQ (QJHODQG ,PSHULDO :DU 0XVHXP 8QLYHUVLW\ &ROOHJH /RQGRQ :RPHQۑV Library (London School of Economics) HQ3HRSOHۑV+LVWRU\0XVHXP 0DQFKHVter). Wie graag activiteiten i.v.m. W.O. I wil aankondigen via de Wekelijkse Oorlogskrant kan een mail sturen naar:
[email protected]
Druk en lay-out: drukkerij Lowyck Dank aan: Martine Vandermaes & Nadia Stubbe, Bibliotheek Kris Lambert; Claudia Vermaut, archivaris stad Oostende
