uw leef- en eetwij(s)zer
20 1989-2009
®
Voeding en gedrag
Psychische klachten aanpakken bij de basis
Holistische behandeling van jicht
hemochromatose, te veel ijzer
gezonde nagels
Belgisch voedingsmagazine Faché instituut
Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Walter, O. M. Faché | Kerkstraat 103 | 9270 Laarne België e 8,80 | Nederland e 9,50 | jaargang 8 | MEI/JUNI 2011 | tweemaandelijks | P602654
57
Phosphatidylserine forte Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (Terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.
Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect. Andere positieve effecten van Resium: • Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren • Ondersteunt de prostaat • Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid • Helpt de spijsvertering • Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.
kwaliteitslabel
� KORTINGSBON € 2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles Resium ( Straat:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Postcode:
. . . . . . . . . . .
Gemeente:
.............................................
Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11
[email protected] • www.energeticanatura.com
w. ur ma
le. b
e
kwaliteitslabel
€23,56/fl)
Naam: .
ww
Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929!
Phosphatidylserine forte gaat de hersenfuncties ondersteunen, het concentratievermogen verhogen, gaat het geheugen verbeteren en gaat zorgen voor betere cognitieve prestaties zoals studeren en memoriseren. Het kan depressies tegengaan en de gemoedstoestand verbeteren. Het houdt de cortisolstijging ten gevolge van stress en werk in bedwang. Phosphatidylserine forte is van het grootste belang om geheugenverlies en Alzheimer tegen te gaan en terug te dringen. Ook de student heeft baat bij het nemen van Phosphatidylserine forte.
U
Voor meer informatie: CVBA Urmale
[email protected] De pierpontstraat 2 3540 Herk-de-Stad Tel: 013 55 60 92 Fax: 013 55 21 05
www.urmale.be
®
Inhoud LeefNu geeft belangrijke adviezen en info om onnodige medische kosten uit te sparen. Nog meer info geven wij op onze open en gesloten website www.fache-instituut.be en in al onze cursussen. erkend Medisch Journalist Walter faché
n redactioneel
• Essentiële vetzuren Vergeet de omega-6 vetzuren niet............... 4
n voedingsdossier
• Voeding en gedrag ......................................... 8 Advies: zieke hersenen.................................. 11 • Jicht en voeding ............................................ 12 • Advies: jicht..................................................... 13
n Orthotarische recepten
• Krachtvoer voor de laatste sprint naar de zomer...................................... 14
n Medisch dossier
• Hemochromatose of ijzerstapelingsziekte. 18 • Advieshoekje..................................................20
n orthoceutical nieuws
LeefNu, een neutraal vakblad LeefNu blijft - naast Orthofyto - het enige orthomoleculaire vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.
Erkenning LeefNu LeefNu is sinds juni 2007, het enige neutrale Orthomoleculaire Wetenschappelijke Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.
Wenst u nog meer info? Bezoek onze nieuwe gesloten website www.fache-instituut.be en vraag uw paswoord aan.
• Fit in uw hoofd Hoe blijft u alert op oudere leeftijd?........... 24
n Diagnostiek
• Mooie nagels Barometer van je gezondheid......................26
n Lezersvraag
• Zijn appelpitten giftig?................................... 31
Nieuws Faché Instituut • • • • • • • • •
Nieuws Faché Instituut Faché Instituut online................................... 5 Ledenseminarie 21 : demonamiddag.....21 Orthotrends jaarboek 2010.......................36 Monografieën van het Faché Instituut....36 Opleidingen op dvd....................................37 In volgend nummer. ..................................38 Colofon. ........................................................38 Agenda Faché Instituut..............................39
Publiciteit • • • • • • •
•
Energetica Natura: Resium.......................... 2 Urmale: Phosphatidylserine forte.............. 2 Pharma Nord: BioActive Q10..................... 17 Nordic Naturals: Ultimate Omega............23 Minami Nutrition Mor EPA:........................30 Ojibwa De Roeck Krill oil superior:...........37 Nutrisan: Fit in uw hoofd...........................40
n ACTUEEL • Medische wereld verliest de strijd tegen de superbacteriën - Het FIOW antibioticabeleid.6 • Soja-isoflavonen gunstig voor vrouwen met borstkanker............................... 7
n Eetwij(s)zer, een epigenetisch logboek • Hennepzaad, perfect voedsel. ..................... 16 • Een dag vasten is goed voor je hart........... 16 • De walnoot is een supernoot....................... 17 n Orthomoleculaire waarschuwingen • Zelfs matige alcoholconsumptie oorzaak van kanker?......................................22 • Parkinsonmedicijnen veroorzaken verslavingen.............................23
n Toxiciteit • Amfetamines verhogen het risico op de ziekte van Parkinson..........................28 • Adviezen ADHD...............................................28 • Osteoporosemedicijnen veroorzaken breuken die ze moeten voorkomen............29 • Vermageringspil Alli heeft gevaarlijke bijwerkingen...............................29
n orthotrends • Hogere vitamine D-waarden, minder kans op maculadegeneratie........... 32 • Hoge omega-3 index beschermt tegen de gevolgen van overgewicht............................33 • Hoge zink inname beschermt mannen tegen prostaatkanker.....................................34 • Probiotica bieden hulp voor kinderen met functionele constipatie..........................35 • Gebrek aan slaap verhoogt het risico op darmkanker................................................35
Monografieën FIOW • MN 79 Orthobiotica vervangen antibiotica....................................7 • MN 47 Parkinson..............................................................................23 • MN 32. Oogaandoeningen orthomoleculair behandelen...........32 • MN 39 ADHD......................................................................................28 • MN 83. Breedspectrum eigenschappen van vitamine D3..........32 • MN 08. Overgewicht orthomoleculair behandelen.....................33 • MN 24. Prostaataandoeningen orthomoleculair behandelen...34 • Bistro 7 D1,D2,D3............................................................................... 34
Abonneer u nu op LeefNu en Orthofyto en ontvang een gratis ontbijtboekje ! Het FIOW behoudt zich het recht om op elk moment haar prijzen te wijzigen. De prijzen vermeld op onze website www.fache-instituut.be op het moment van de aankoop zijn bindend.
Redactioneel
Essentiële vetzuren
Vergeet de omega-6 vetzuren niet
H
et belang van de essentiële vetzuren, en vooral van de omega-3 vetzuren, kan niet genoeg onderstreept worden. Het FIOW geeft al jaren het advies om meer omega-3 en minder omega-6 via de voeding en suppletie in te nemen om de balans in evenwicht te brengen. In onze westerse voeding is namelijk een overmaat aan omega-6 (linolzuur uit plantaardige olie en arachidonzuur uit dierlijke producten) aanwezig en een tekort aan omega-3 (ALA, EPA en DHA uit lijnzaad en zeevoeding). Dat leidt tot allerlei inflammatoire en degeneratieve aandoeningen, zoals kanker, allergie, reumatoïde artritis, hart- en vaatziekten, enz. Wij zijn dan ook blij dat onze lezers en cursisten ons advies opvolgen en bijna allemaal omega-3 supplementen nemen. Toch zien we de laatste tijd steeds vaker dat mensen een tekort hebben aan bepaalde omega-6 vetzuren. We willen er daarom op wijzen dat de omega-6 vetzuren ook essentiële vetzuren zijn en dat deze niet mogen verwaarloosd worden. Walter OM Faché
Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)
4
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Gamma-linoleenzuur, een krachtige ziektebestrijder De meeste gezondheidsbewuste mensen hebben op aanraden van het FIOW en orthomoleculaire voedingsdeskundigen hun inname van omega-6 drastisch verminderd door het schrappen of beperken van plantaardige oliën, vlees, gevogelte en andere dierlijke voedingsmiddelen. Hoewel we dat alleen maar kunnen toejuichen, moeten we hier toch enkele nuances aanbrengen. Wanneer je jarenlang te veel omega-6 en te weinig omega-3 hebt binnengekregen en daardoor een lage omega-3 index hebt (het percentage omega-3 in je bloed), is het inderdaad noodzakelijk om de boel om te gooien en omega-6 drastisch te beperken en extra omega-3 in te nemen. Het kan enkele jaren duren voor deze balans weer in orde is. Toch moet je opletten dat er na een paar jaar omega-3
suppletie geen tekort ontstaat aan omega-6. Uit recente bloedonderzoeken van cursisten blijkt namelijk dat omega-6 tekort meer voorkomt dan we verwachten. Vooral het gamma-linoleenzuur (GLA) is bij haast iedereen te laag. GLA is een vetzuur met een indrukwekkende ziektebestrijdende rol. Een tekort aan GLA leidt namelijk tot het ontstaan van inflammatie, eczeem en andere huidaan doeningen, astma, reumatoïde artritis, atherosclerose, diabetes, overgewicht, premenstrueel syndroom, alcoholisme, depressie en zelfs kanker.
Geen essentieel vetzuur? GLA is strikt gezien geen essentieel vetzuur, het kan aangemaakt worden uit linolzuur, maar deze omzetting loopt bij de meeste mensen mank. Als men bovendien jarenlang linolzuur in de voeding angstvallig vermeden heeft, komt de concentratie GLA nog meer in
het gedrang. GLA heeft voor een deel dezelfde werking als omega-3 vetzuren, maar ze heeft ook nog een aantal unieke eigenschappen die niet mogen verwaarloosd worden.
Verder dan hart- en vaatziekten GLA wordt in het lichaam omgezet in prostaglandine E1 (PGE1), een belangrijke stof, die ondermeer ontsteking remt, de immuniteit verhoogt, bloedklontering voorkomt en de cholesterolsynthese regelt. PGE1 is de signaalmolecule die de lichaamseigen aanmaak van cholesterol afremt. Bovendien verlaagt GLA het LDL en de triglyceriden en verhoogt het de HDL-concentraties. Het remt de vorming van atherosclerotische plaque en LDL-oxidatie. Met andere woorden: GLA is net als de omega-3 vetzuren essentieel in de preventie van hart- en vaatziekten. Recente onderzoeken brengen echter steeds meer gunstige effecten van GLA aan het licht. Zo blijkt GLA efficiënt in het voorkomen van • diabetes en diabetische neuropathie • allergische aandoeningen, zoals astma en eczeem • auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis • premenstrueel syndroom • depressie • immuniteitsdaling • overgewicht en het befaamde jojo-effect • kanker
Bijzondere rol bij alcoholverslaving Alcohol is één van de factoren die de omzetting van linolzuur naar gammalinoleenzuur afremmen. Aan de andere kant versnelt alcohol de omzetting van GLA naar PGE1 in de hersenen, wat voor een tijdelijk goed gevoel zorgt. Door regelmatige alcoholconsumptie geraakt zowel GLA als PGE1 uitgeput, wat verantwoordelijk is voor een depressie-kater, die telkens even verlicht wordt door opnieuw te drinken. Suppletie met GLA kan een depressie-kater voorkomen en de vicieuze cirkel helpen doorbreken.
Verlies de balans niet uit het oog Wie al jarenlang omega-3 supplementen neemt, laat best eens een vetzuurprofiel maken om de concentraties van alle vetzuren te bepalen. Een omega-3 index van meer dan 8% is een belangrijke streefwaarde, maar let ook op de omega-6 vetzuren. Zorg er vooral voor dat je langzaam geen tekort aan GLA opbouwt. GLA zit ondermeer in teunisbloemolie, boragieolie, spirulina en zwarte bessenzaad. Tot slot moeten we nog vermelden dat GLA suppletie altijd vergezeld moet gaan van voldoende omega-3 vetzuren (ALA en EPA). Deze verhinderen namelijk dat GLA omgezet wordt in arachidonzuur, waarvan een overmaat een onwenselijke inflammatoire cascade op gang brengt. Vitamine B3, B6, vitamine C en beweging zorgen er samen met ALA en EPA voor dat GLA wordt omgezet in de gunstige prostaglandine PGE1. We kunnen het niet voldoende benadrukken: één bepaalde stof kan op zichzelf geen optimaal effect creëren, de balans moet ten alle tijden in orde zijn.
Orthomoleculair surfen op de eerste digitale orthomoleculaire databank in België! De nieuwe website: www.fache-instituut.be
• een geavanceerde zoekmachine die je in staat stelt snel alle publicaties over jouw gezochte onderwerp te vinden in het archief • de nieuwslijn met nooit gepubliceerde artikels, permanent aangevuld met de laatste ontwikkelingen in de orthomoleculaire voeding en supplementen • de unieke mogelijkheid om via email op de hoogte gehouden te worden van nieuws over een bepaald onderwerp waar je voor inschrijft • de rubriek “Weet wat je neemt”, waarin je te weten komt welke de bijwerkingen zijn van de medicijnen en orthocijnen (supplementen) die je neemt en hoe deze te vervangen door orthoceuticals.
Voor toegang tot de gesloten website zijn er twee mogelijkheden: • DIGIPAKKET: € 98 NIEUW Volledig digitaal abonnement op de tijdschriften en de website (incl. volledig digitaal archief Orthofyto & LeefNu) • ORTHOSPAKKET: € 160 Digitaal én gedrukt abonnement op de tijdschriften en de website (incl. volledig digitaal archief Orthofyto & LeefNu)
Uw hoofdredacteur, Walter O.M. Faché achtste jaargang 2011 - n°56 - www.fache-instituut.be
5
Actueel In deze rubriek worden thema’s ‘heet van de naald’ uit de verschillende media overgenomen en door de redactieraad kritisch geëvalueerd.
Medische wereld verliest de strijd tegen de superbacteriën Het FIOW antibioticacabeleid
Elk jaar sterven in Europa 25.000 mensen aan bacteriële infecties waar antibiotica niet langer tegen opgewassen zijn. In Azië is de dreiging van deze superbacteriën het grootst. De Wereldgezondheidsorganisatie wil het probleem dringend aanpakken. China wacht niet op actie van de WHO en volgt nu al het voorbeeld van België, dat in 2000 als eerste land in Europa begon met een bewustwordingscampagne om het gebruik van antibiotica drastisch terug te schroeven. Dankzij dit antibioticabeleid is het antibioticagebruik in België met een derde gedaald. Volgens directeur-generaal van de WHO, Margaret Chan, hebben we een kritiek punt bereikt en zal in de toekomst geen remedie meer bestaan tegen banale infecties. Ze waarschuwt voor een ‘nachtmerriescenario’ van een wereldwijde uitbraak van onbehandelbare bacteriële infecties. Het is niet
6
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
langer alleen de zogenaamde ziekenhuisbacterie, MRSA, die een probleem vormt. Er duiken steeds meer resistente bacteriën op, zoals NDM-1 en de ESBL-producerende bacterie, die zelfs nog moeilijker te behandelen zijn. De medische wereld zit met de handen in het haar. Men is volop bezig met het ontwikkelen van nieuwe antibiotica, die pas over vier à vijf jaar beschikbaar zullen zijn. Maar tegen dan zal het volgens deskundigen te laat zijn. Tenzij we er nu iets aan doen.
FIOW antibioticabeleid De medische wereld ziet in dat het overmatige gebruik van antibiotica dramatische gevolgen heeft, maar haar enige antwoord is het ontwikkelen van nieuwe antibiotica. Dit zal alleen maar leiden tot nog meer resistente superbacteriën. Bacteriën hoeven niet met giftige wapens bestreden te worden. Er moet in de eerste plaats voor gezorgd worden dat ze ons niet kunnen schaden. Dat kan alleen maar als ons lichaam vrij is van toxines, zuren en afvalstoffen en ons immuunsysteem optimaal werkt. In een zuiver, goed gevoed lichaam worden bacteriën, virussen, schimmels en parasieten netjes onder controle
gehouden. Deze zogenaamde ‘ziekteverwekkende’ micro-organismen voeden zich met rottende eiwitten, gistende koolhydraten, melkzuur en andere afvalstoffen die zich opstapelen in ons lichaam. Daarbij produceren ze zelf giftige stoffen, die dan door ons immuunsysteem moeten worden verwijderd. Het doden van deze micro-organismen met chemische wapens, lost het onderliggende probleem niet op. Ze komen gewoon terug en ze zorgen ervoor dat ze die chemische aanval bij een volgende gelegenheid kunnen weerstaan. De enige manier om deze wereldwijde catastrofe af te wenden, is een drastische ommekeer van het gezondheidsbeleid. Een echte antibiotica bewustwordingscampagne moet mensen ook uitleggen wat ze kunnen doen om ziekte te voorkomen. We moeten dringend naar een natuurlijke aanpak van de oorzaken van ziekte in plaats van een farmaceutische aanpak van de symptomen. Wacht niet tot de WHO in actie komt. Leer jezelf en anderen hoe je ziekte aanpakt bij de basis: met de juiste leef- en eetwijze. (WF) Referentie:
World Health Organization Europe. World Health Day 2011. Fact sheet, 7 April 2011
Actueel FIOW Advies voor een Preventie tegen superbacteriën • Voedingsdriehoek Faché, met de nadruk op biologische, plantaardige voeding, met respect voor het zuur-base evenwicht • Permanente detoxificatie: veel water drinken, veel vezels eten (groenten, fruit, noten, zaden, pitten, peulvruchten), zuiverende kruiden, niet te veel eten, regelmatig vasten, veel bewegen • Vermijd dierlijke eiwitten en vetten en geraffineerde koolhydraten en suikers • Geen medicijnen nemen, maar je lichaam de kans geven zichzelf te genezen
• Vitamine D suppletie en/of regelmatig in de zon vertoeven (zonder zonnecrème) • Probiotica • Enzymen bij de maaltijd om de spijsvertering te verbeteren/ Enzymen tussen de maaltijd (nuchter) om afvalstoffen te verwijderen • Tea Tree Oil, oregano olie • Knoflook, kurkuma, groene thee extract • Colloïdaal zilver • Antioxidanten • Essentiële oliën in verstuivers voor het ontsmetten van kamers
Info MN 79. Orthobiotica vervangen antibiotica - € 30
Walter O.M. Faché
ORTHOBIOTICA VERVANGEN ANTIBIOTICA
Het monster de antibiotica krakende superbacterie is geschapen en is een gevaar voor alle ziekenhuizen!
MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België
Soja-isoflavonen gunstig voor vrouwen met borstkanker Op de jaarlijkse bijeenkomst van de American Association for Cancer Research hebben onderzoekers van de Vanderbilt Universiteit (Nashville, Tennessee) gemeld dat soja het risico op terugval van of overlijden aan borstkanker niet verhoogt. Er wordt vaak beweerd dat soja en soja-isoflavonen het risico op hormonale kankers verhogen, maar dat is niet het geval volgens Dr. Shu. Uit een analyse van meer dan 16.000 vrouwen met borstkanker van 20 tot 83 jaar, blijkt dat een hoge inname van sojaisoflavonen (>23 mg per dag) het risico op terugval van borstkanker met 15% verlaagt. Ook de kans om te sterven aan borstkanker of andere oorzaken daalt met 15% bij een hoge soja consumptie. Amerikaanse en Europese vrouwen eten gemiddeld 3,2 mg soja-isoflavonen per dag en Chinese vrouwen 45,9 mg.
Visie van het FIOW De zwakke oestrogene werking van isoflavonen heeft er ook toe geleid dat wetenschappers zich gingen afvragen of dit geen verhoogd risico gaf op hormoongerelateerde kankers, zoals borstkanker.
Deze redenering is al lang achterhaald, maar toch blijft men er in de medische literatuur aan vasthouden. Ondertussen weet men dat er verschillende soorten oestrogeenreceptoren zijn en dat deze niet dezelfde werking uitoefenen. Lange tijd kende men alleen de ER-alfa (oestrogeen receptor-alfa), waarvan een verhoogde expressie gezien wordt bij een heel aantal kankers, zoals borstkanker, ovariumkanker, endometriumkanker en darmkanker. Hormoonsubstitutie activeert deze receptoren en verhoogt daarom het risico op hormoongerelateerde kankers.
Eind jaren ’90 werd er echter een tweede oestrogeenreceptor ontdekt, de ER-bèta. Expressie van deze receptor gaat juist de kankerverwekkende activiteiten van ERalfa tegen. Het is op deze ER-bèta dat de soja-isoflavonen zich binden, waardoor ze dus een antikanker werking hebben. Soja-isoflavonen laten niet alleen de ER-alfa ongemoeid, maar activeren bovendien de ER-bèta receptoren die de proliferatieve werking van ER-alfa onderdrukken. (HM)
Waarschuwing: eet geen genetisch gemanipuleerde soja! Een recente studie met genetisch gemanipuleerde soja bij muizen toont aan dat de eerste generatie geen gezondheidsproblemen vertoont, maar de volgende generaties wel. Zo ziet men bij de nakomelingen van muizen die GG soja kregen een vijf keer zo hoog aantal doodgeboren muizen en de derde generatie muizen blijkt bijna volledig onvruchtbaar. Info MN. 54. Orthomoleculaire chemopreventie van borstkanker - € 30
Walter O.M. Faché
ORTHOMOLECULAIRE CHEMOPREVENTIE VAN BORSTKANKER
Orthomoleculaire chemotherapie is een revolutionaire troef om borstkanker op een niet-toxische manier preventief en curatief te helpen ondersteunen
MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België
Referentie:
Dr. Shu. 102nd AACR Annual Meeting 2011, April 2 - 6. Orange County Convention Center in Orlando, Florida.
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
7
Actueel Voedingsdossier
In deze rubriek worden thema’s ‘heet van de naald’ uit de verschillende media overgenomen en door de redactieraad kritisch geëvalueerd.
Voeding en gedrag
Walter O.M. Faché en Hilde Maris
Psychische klachten aanpakken bij de basis
V
oeding bepaalt in hoge mate ons gedrag. Het toenemende aantal psychiatrische patiënten is niet louter een modern verschijnsel dat eigen is aan de tijdsgeest. Het is niet toevallig dat deze stijging samenvalt met de drastische wijzigingen die ons voedingspatroon de afgelopen honderd jaar ondergaan heeft. Maar hoe zit dat nu juist? Hoe kan voeding psychische klachten veroorzaken?
Psychische klachten één en hetzelfde ziektebeeld? Onder psychiatrische ziekten verstaan we aandoeningen die te maken hebben met onze hersenen en ons gedrag. De meest voorkomende en meest bekende zijn depressie, angststoornissen, geheugenverlies of dementie, Alzheimer, aandachts- en gedragsstoornissen, ADHD, ADD, dyslexie, autisme, bipolaire stoornis en schizofrenie. Deze hersenaandoeningen nemen epidemische vormen aan in de westerse wereld. In de bijbel van de psychiater, het handboek “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders” worden al deze psychische aandoeningen gecategoriseerd volgens hun karakteristieke symptomen. Dat wekt de indruk dat het om verschillende aandoeningen gaat die allemaal een verschillende aanpak en behandeling vereisen. Wie echter dieper graaft en op zoek gaat naar de oorzaken van psychische ziektebeelden, zal ontdekken dat deze steeds dezelfde zijn. Alleen manifesteren de gevolgen van die onderliggende stoornissen zich
8
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
bij iedereen anders, zodat het lijkt dat het om verschillende ziektebeelden gaat. Toch is dat niet het geval. Het gaat om één en hetzelfde ziektebeeld: een verstoorde hersenwerking of ‘zieke hersenen’ als gevolg van een verstoord metabolisme. We gaan zelfs nog een stapje verder door te stellen dat deze psychische ziekten slechts verschillen van alle andere degeneratieziekten door de plaats waar de symptomen opduiken. We hebben er al eerder op gewezen dat ‘ziekten’ niet bestaan, maar gewoon verschillende manifestaties zijn van een ziek lichaam, veroorzaakt door dezelfde metabole stoornissen, die op hun beurt het gevolg zijn van verkeerde voeding, leefwijze en instelling.
Eén behandeling Aangezien alle psychiatrische ziektebeelden hun oorsprong vinden in een paar algemene metabole stoornissen, ligt het voor de hand dat het opheffen van deze stoornissen de basisbehandeling is voor alle psychische klachten. Of je nu depressief bent of psychotisch, aan geheugenverlies lijdt of onhandelbaar en agressief
Voedingsdossier
bent, met ADHD of autisme gediagnosticeerd bent, er is maar één behandeling die werkt: een totaalaanpak van het zieke lichaam. De orthomoleculaire behandeling van psychiatrische aandoeningen begint bij de basis: voeding en leefstijl. Suppletie vormt een vaak noodzakelijke ondersteuning en psychotherapie of gedragstherapie kunnen een nuttige aanvulling zijn.
Conventionele aanpak is totaal verkeerd De meeste neurologen en psychiaters richten hun aandacht slechts op het orgaan dat hun specialiteit is: de hersenen. Ze negeren de rest van het lichaam, alsof het er niets mee te maken heeft, alsof onze hersenen los staan van ons lichaam. Ze behandelen een verstoorde hersenfunctie met medicijnen en psychotherapie en laten de lichamelijke oorzaken ongemoeid. Je kan jarenlang psychotherapie ondergaan, maar dat zal niets uithalen als je depressief bent door een gebrek aan omega-3 vetzuren of vitamine B12, een slechte schildklierwerking of een chronische kwikvergiftiging. Psychotherapie zal alleen tot gunstige resultaten leiden als je nutriëntentekorten, hormonale en metabole disbalansen en een overmaat toxines elimineert, om er maar een paar te noemen. Prozac toedienen zal al helemaal niets doen aan de oorzaak van je depressie. Of dacht je misschien dat depressie het gevolg was van een gebrek aan prozac? Of dat je kind ADHD krijgt omdat het een tekort heeft aan rilatine? Het wordt tijd dat men ‘zieke hersenen’ op de juiste manier aanpakt: door aanpassing van de voeding en leefstijl. De orthomoleculaire aanpak vraagt veel meer inspanning van de arts én van de patiënt. In onze moderne, snelle maatschappij willen we onmiddellijk resultaten, dus een pilletje is zowel voor de arts als voor de patiënt veel gemakkelijker. Wie echter de moeite doet om zijn voeding- en leefpatroon stap voor stap om te buigen naar een gezonde orthotarische leefstijl, zal voor de rest van zijn leven verlost zijn van psychische kwalen en niet gebukt hoeven te gaan onder de vreselijke, verwoestende bijwerkingen van medicijnen. Want ironisch genoeg hebben antidepressiva (SSRI’s) als bijwerkingen ondermeer rusteloosheid, angst, paniekaanvallen, hallucinaties, zelfmoordneigingen en extreem gewelddadig gedrag. Ook ADHD-medicatie staat in de top tien van medicijnen die gewelddadig gedrag uitlokken. Dat
is behoorlijk beangstigend als je weet dat in 2009 in België elke dag 600.000 verpakkingen van antidepressiva, antipsychotica en kalmeermiddelen over de toonbanken gingen (1) en dat meer dan 26.000 ‘hyperactieve’ kinderen in België een behandeling met amfetamines krijgen. Op zes jaar tijd is het aantal jongeren dat Rilatine of Concerta voorgeschreven krijgt, meer dan verviervoudigd. (2)
De boosdoeners identificeren De onderliggende oorzaken die bij elke hersenziekte steeds weer opduiken zijn de volgende: • Hypoglycemie (te lage of schommelende bloedsuikerspiegel) • Allergie (koemelk, gluten, voedseladditieven) • Schimmelinfecties, virale en bacteriële infecties • Zware metalen vergiftiging • Toxines (neurotoxines), verstoorde detoxificatie • Oxidatieve stress, vrije radicalen • Nutriëntentekorten • Verstoorde methylatie, verhoogde homocysteïnewaarden • Inflammatie (ontsteking) • Te weining energieaanmaak (mitochondriale disfunctie) • Hormonale stoornissen • Medicijngebruik Bij de behandeling van hersenaandoeningen moeten in de eerste plaats deze pathologieën opgespoord en geëlimineerd worden. De meeste van deze stoornissen zijn met elkaar verweven en zijn het gevolg van een verkeerd voedingspatroon, dus aanpassing van de voeding is dé sleutelfactor in de behandeling van psychiatrische patiënten.
Hypoglycemie, allergie en schimmelinfecties, een verwoestend trio Hypoglycemie, allergie en schimmelinfecties gaan steeds hand in hand en worden het Universal Reactor Syndroom genoemd. Ze zijn alledrie het gevolg van een verkeerd voedingspatroon, stress en medicijngebruik. Bij hypoglycemie zijn vooral geraffineerde suikers en koolhydraten de boosdoeners. Zij laten de bloedsuikerspiegel snel stijgen en weer dalen en doen een vicieuze cirkel ontstaan doordat de patiënt opnieuw naar suikers gaat grijpen. De hersenen hebben
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
9
Voedingsdossier
een constante glucosetoevoer nodig om optimaal te functioneren. Bij een lage bloedsuikerspiegel of sterke schommelingen kunnen de hersenen niet naar behoren werken. Hypoglycemie leidt tot angst, agressiviteit, slapeloosheid, onevenwichtigheid, ongehoorzaamheid, verslaving, dyslexie, libidoverlies, nachtmerries, depressie, geïrriteerdheid, huilbuien, fobieën, concentratiemoeilijkheden, mentale verwarring, asociaal gedrag, vergeetachtigheid, woedeaanvallen, hyperactief gedrag, zelfmoordneigingen, ... En dat zijn slechts de ‘psychische’ manifestaties. Bij allergie zorgen bepaalde voedingsmiddelen of additieven voor een overdreven reactie van het immuunsysteem. Tarwe (gluten) en koemelk zijn de grootste verdachten, maar in principe kan je voor alle voedingsstoffen allergisch zijn, wanneer je spijsvertering niet optimaal werkt, je darmflora verstoord is en je belangrijke nutriënten mist. Ook additieven in de voeding zijn aanleiding tot allergie en intolerantie of overgevoeligheid. Allergie geeft niet alleen inflammatie in je darmen, maar ook in je hersenen, die nauw verbonden zijn met de darmen. Herseninflammatie door allergie leidt tot alle mogelijke hersenziekten, van concentratiestoornissen en geheugenverlies tot klinische depressie, bipolaire stoornis, ADHD, autisme en schizofrenie. Schimmelinfecties ontstaan ondermeer door een hoge suikerconsumptie en door het gebruik van antibiotica, de pil of corticosteroïden. Beide tasten de darmflora en de immuniteit aan, waardoor schimmels of gisten zoals Candida albicans kunnen gaan woekeren. Een overmatige groei van Candida schimmels tast de darmfunctie aan en verhoogt de permeabiliteit of doorlaatbaarheid van de darm. Daardoor kunnen toxische stoffen en allergenen in de bloedbaan én in de hersenen terechtkomen. Ook bij schimmelinfecties is inflammatie een hoofdrolspeler. Candida albicans veroorzaakt allerlei ‘psychische’ verschijnselen: depressie, slecht geheugen, onwerkelijk gevoel, besluiteloosheid, stemmingsstoornissen, verminderd libido, huilbuien, angstaanvallen. Hypoglycemie, allergie en schimmelinfecties geven een heel scala aan psychische klachten, maar ze worden
10
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
zelden erkend als de schuldigen. Je zou staan kijken als je wist hoeveel mensen geplaagd worden door deze verwoestende triade zonder het zelf te beseffen. Het klachtenprofiel is zodanig uitgebreid en niet-specifiek, dat men de link niet legt met deze universele metabole stoornissen. Bij psychische ziektebeelden moet altijd eerst nagegaan worden of er hypoglycemie, allergie en/of schimmelinfecties in het spel zijn.
Nutriëntentekort De orthomoleculaire psychiatrie is ontstaan door de ontdekking van Abram Hoffer dat een gebrek aan vitamine B3 tot psychische stoornissen als schizofrenie kon leiden. Een gebrek aan magnesium en vitamine B1 bij alcoholici is de oorzaak van delirium tremens en alcoholische hersenziekte. Hoewel Hoffer en andere pioniers dat al in de jaren ’50 wisten, wordt deze kennis nog steeds niet toegepast in de conventionele psychiatrie. De hersenen zijn voor hun werking afhankelijk van voldoende voedingstoffen. De belangrijkste hersennutriënten zijn zuurstof, glucose (uit ongeraffineerde koolhydraten voor een gelijkmatige aanvoer), essentiële aminozuren (bij voorkeur uit plantaardige eiwitbronnen), essentiële vetzuren (omega-3, fosfolipiden), cholesterol, vitamine B6, B12, foliumzuur, vitamine D, magnesium, zink en selenium. Aan de andere kant wordt de hersenfunctie belemmerd door transvetzuren, toxines, zware metalen, medicijnen, voedingsadditieven, geraffineerde suikers, allergenen, ...
Het belang van een hormonale balans Hormonen zijn boodschappers die betrokken zijn bij elke functie van ons lichaam. Hormonen werken samen met neurotransmitters en andere boodschappers in de hersenen. De drie meest voorkomende hormonale problemen bij de huidige westerse bevolking zijn: te veel insuline (door overmaat suikers en dierlijke eiwitten en vetten), te veel cortisol en adrenaline (door stress) en niet genoeg schildklierhormoon. Alledrie hebben ze een enorme impact op de grootste categorie hormonen in ons lichaam: de geslachtshormonen. Hormonale disbalansen, afzonderlijk of samen, beïnvloeden heel sterk onze hersenfunctie en leiden tot alle mogelijke hersenziekten, van depressie tot dementie en van ADHD tot angststoornissen.
Voedingsdossier
Hoe ontstaan hormonale stoornissen? Door nutriëntentekorten, hypoglycemie, allergie, schimmelinfecties, zware metalen, toxines, stress, ... Kortom, steeds weer diezelfde oorzaken.
Advieshoekje van Walter Faché
Herseninflammatie of ‘verhitte’ hersenen
Onderliggende pathologieën elimineren
Een andere steeds terugkerende factor in het ontstaan van allerlei ziektebeelden is inflammatie. Inflammatie is een natuurlijk onderdeel van het immuunsysteem, maar het kan uit de hand lopen. Wanneer inflammatie zich verspreid in het lichaam, ontstaan ondermeer hart- en vaatziekten, diabetes en kanker. Wanneer inflammatie naar de hersenen trekt, krijg je weer het hele scala aan psychische ziekten. Hoe ontstaat inflammatie? Door een verkeerd voedingspatroon, allergenen, een slechte spijsvertering, een verstoorde darmflora, toxines, virale infecties, stress, te weinig beweging, onvoldoende slaap en nutriëntentekorten.
Totaalaanpak Het zal stilaan wel duidelijk zijn dat in de zoektocht naar de oorzaak van ‘zieke hersenen’ steeds dezelfde patronen opduiken. Het is van het allergrootste belang dat bij alle ziektebeelden, inclusief de hersenziekten, het lijstje met onderliggende oorzaken wordt nagegaan. Wanneer deze metabole stoornissen opgespoord en geëlimineerd zijn, zullen de hersenen weer hun normale functies kunnen uitoefenen. Het vraagt misschien veel inspanning van de arts/ therapeut en de patiënt, maar het resultaat zal de moeite zijn.
Naast de besproken stoornissen zijn ook nog een optimale methylatie en energieproductie (mitochondria) noodzakelijk voor een goede hersenwerking. Deze werden in Orthofyto 85 en 86 besproken in het kader van kanker en anti-aging.
Zieke Hersenen
• Allergie (koemelk en gluten!) • Hypoglycemie (te lage of schommelende bloedsuikerspiegel) • Candida albicans infecties, schimmelinfecties, virale en bacteriële infecties • Nutriëntentekorten • Inflammatie • Zware metalen vergiftiging • Toxines, neurotoxines • Oxidatieve stress /Lipidperoxidatie • Verstoorde methylatie / Hoge homocysteïnewaarden • Verlaagde energieproductie (mitochondriale disfunctie) • Hormonale stoornissen Voeding & Leefstijl
• Voedingsdriehoek Faché toepassen • Glutenvrij dieet, geen koemelk, geen additieven • Alles ongeraffineerd, vers, biologisch, zo weinig mogelijk bewerkt • Geen geraffineerde koolhydraten en suikers • Drastische beperking van dierlijke eiwitten en vetten • Veel zuiver water drinken • Elke dag minstens 30 minuten matig tot intensief bewegen • Stress vermijden, ontspanningstechnieken (meditatie, relaxatie) Suppletie (afhankelijk van de tekorten): • Multi hooggedoseerd • Probiotica: volgens het preparaat • Spijsverteringsenzymen bij elke maaltijd • Omega-3 vetzuren: 1800 mg EPA en 1400 mg DHA (Krillolie voor de
fosfolipiden! + visolie) • GLA (gamma-linoleenzuur): 250 à 500mg • Vitamine D: 1000 à 5000 IE of meer (bloedanalyse laten maken om dosis te bepalen) • Foliumzuur: 1 à 5 mg/dag • Vitamine B12: 1000 tot 5000 µg per dag • Vitamine B6 (pyridoxal-5-fosfaat!): 50 à 150 tot 250 • Vitamine B3: 500 à 2000 mg/d • Vitamine C: 1 à 3 gram calciummagnesiumascorbaat/d • SAM: 800 à 1600 mg/d • CoQ10: 50 tot 200 mg ubiquinol/d • R-alfa-liponzuur: 150 à 600 mg/d • Acetyl-L-carnitine: 1 à 4 g/d • L-carnosine: 500 tot 1.000 mg/d • PQQ (Pyrroloquinoline Quinone):20mg/d • Magnesium: 250 à 1000 mg/d • Fosfatidylserine: 100 à 300 mg/d • N-acetylcysteïne: 600 à 1800 mg/d • MSM: 1 à 4 g/d
Info: De volgende monografieën kunnen besteld worden als ondersteuning van psychische klachten: • MN 13. Depressies - € 30 • MN 39. ADHD bij kinderen beter begrijpen - € 35 • MN 64. Ontspoord hersenmetabolisme in balans brengen - € 30 • MN 67. Alzheimer orthomoleculair behandelen € 30 Referenties: 1. Belgische Senaat, Zitting 2009-2010. Schriftelijke vraag nr. 4-6810 van Franco Seminara (PS) aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie: Kalmerende middelen, antidepressiva, slaapmiddelen en antipsychotica Verkoop in België - Cijfers - Maatregelen om de stijgende verkoop te doen dalen 2. 26.000 Belgische kinderen krijgen Rilatine. De Morgen, 09/03/10 3. Walter O.M. Faché. Module 4 Deel 4. Orthomoleculaire pathologie. Orthomoleculaire pathologie opsporen en het ontspoord hersenmetabolisme in balans brengen. Publi Media FIOW. Laarne, 1989, 2009.
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
11
Voedingsdossier
Foto: Richard Rayment
Jicht en voeding Een holistische aanpak
Hilde Maris
J
icht is een pijnlijke aandoening die gekenmerkt wordt door afzetting van urinezuurkristallen in de gewrichten, wat gewrichtsontsteking veroorzaakt. Urinezuur wordt gevormd als bijproduct van de afbraak van purines, natuurlijke stoffen die voorkomen in de voeding, maar ook deel uitmaken van onze genen (DNA en RNA) en vrijkomen wanneer cellen afgebroken worden. Urinezuur wordt normaal door de nieren via de urine verwijderd. Wanneer te veel urinezuur gevormd wordt door een verhoogde celafbraak of wanneer het lichaam urinezuur niet meer efficiënt kan elimineren, ontstaat jicht. Een jichtpatiënt wordt geplaagd door acute aanvallen van ontstoken, pijnlijke gewrichten die geleidelijk weer wegebben. Indien deze aandoening niet behandeld wordt, kan jicht zich ontwikkelen tot een chronische ziekte. De conventionele behandeling bestaat voornamelijk uit het toedienen van ontstekingsremmers (NSAID’s, COX-2 remmers en corticosteroïden). De orthomoleculaire arts of therapeut kiest echter voor een holistische benadering via voeding, leefstijl en supplementen.
Primaire en secundaire jicht Jicht manifesteert zich meestal eerst in de grote teen, maar kan ook in de enkels en knieën voorkomen. De eerste keer komt jicht vaak ’s nachts op. De gewrichten beginnen dan op te zwellen en doen pijn. Ze kunnen ook warm aanvoelen, rood worden en verschrikkelijk gevoelig zijn. Een aanval trekt meestal weg binnen de drie à tien dagen, waarna er geen symptomen meer waar te nemen zijn tot aan de volgende aanval. Jicht kan op zichzelf voorkomen (primair) of het gevolg zijn van andere aandoeningen (secundair). Bij primaire jicht is de oorzaak van de overmaat urinezuur meestal niet gekend, bij secundaire jicht wel. Primaire jicht wordt doorgaans veroorzaakt doordat de patiënt niet in staat is urinezuur via de nieren uit te scheiden
12
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
of omdat hij een verhoogde productie van urinezuur heeft, of een combinatie van de twee. Wanneer de aanvoer van purines de uitscheidingscapaciteit van de nieren overstijgt, kan de concentratie urinezuur in het bloed stijgen. Secundaire jicht wordt veroorzaakt door medicatie of gezondheidsproblemen. Medicijnen die bijdragen aan het ontstaan van jicht zijn ondermeer diuretica (vochtafdrijvende middelen), aspirine, niacine, levodopa en cyclosporine. Medische problemen die aan jicht gerelateerd zijn, zijn onder andere diabetes, alcoholisme, verstoorde bloedvetten, obesitas, bloedarmoede, leukemie, longkanker en hartfalen.
Diagnose Serum urinezuur hoger dan 7 mg/100ml bij mannen en
Voedingsdossier
hoger dan 6 mg/100ml bij Basevormende voeding Zuurvormende voeding 80% 20% vrouwen. Urinezuur is vaak niet Granen, graanproducten Groenten, fruit verhoogd tijdens jichtVetten, boter Soja aanvallen en verhoogde Vlees, vis, eieren, kaas Amandelen, kastanjes urinezuurconcentratie Alcohol, koffie Paddestoelen leidt niet altijd tot jicht. Chocolade, cacao De meest accurate test is Aardappelen Noten, Peulvruchten het onderzoeken van het synoviaal vocht (rond de gewrichten) op om jicht te ontwikkelen. Het is vooral het metabolisme dat mank loopt bij jicht. de aanwezigheid van kristallen. Voeding heeft daar uiteraard veel mee te Voeding en leefstijl maken, maar de purines uit de voeding Purinerijke voeding wordt over het zijn minder verantwoordelijk voor het algemeen verantwoordelijk geacht voor ontstaan van jicht dan eerder gedacht een verhoogde aanmaak van urinezuur werd. Slechts 10% van de in urinezuur en het ontstaan van jicht. Jicht wordt omgezette purines blijken uit de voeding ook sterk gelinkt aan een overmatige te komen. alcoholconsumptie. Er wordt geschat dat Toch kan de juiste voeding het verongeveer 50% van de jichtlijders te veel schil maken om jicht onder controle te drinkt. Matige wijnconsumptie (twee houden. Het komt er vooral op neer glazen per dag) blijkt het risico op jicht om vlees, vis, alcohol, geraffineerde echter niet te verhogen, in tegenstelling suikers en fructose te beperken. Het is tot twee of meer glazen bier. Dit zou te niet zozeer het purinegehalte als wel het maken kunnen hebben met het urineverzurende effect van deze voedingszuur verhogende effect van bier, dat middelen dat een negatieve impact heeft hoger is dan dat van andere alcoholische op het metabolisme. In een verzuurd dranken. Ook overgewicht en een gebrek milieu kan urinezuur minder goed uitaan beweging verhogen het risico op gescheiden worden dan in een alkalisch jicht. of basisch milieu.
Purines in de voeding niet de grote boosdoeners In de praktijk komt het vaak voor dat mensen met een hoge cholesterol en triglyceriden een verhoogd risico hebben
Referenties:
1. Kanbara A, Hakoda M, Seyama I. Urine alkalization facilitates uric acid excretion. Nutr J. 2010 Oct 19;9:45. 2. Chang WC. Dietary intake and the risk of hyperuricemia, gout and chronic kidney disease in elderly Taiwanese men. Aging Male. 2010 Sep 20. 3. Emmerson BT. The management of gout. N Engl J Med . 1996 Feb 15;334(7):445-51. 4. Life Extension. Disease Prevention and Treatment. 4th edition. Life Extension Media, 2003.
Tabel. Purines in de voeding
Purinerijke voeding
Purinearme voeding
Bier Ansjovis, haring, sardines Vlees, vleesextracten, -saus, -bouillon Orgaanvlees (nieren, lever) Gist Peulvruchten, Paddenstoelen
Groenten Fruit Noten, zaden, pitten, kiemen Soja
Advies jicht • Voeding volgens de Voedingsdriehoek Faché®, met de nadruk op groenten, fruit, noten, pitten, zaden en kiemen • Meer basevormende voeding (80%) en minder zuurvormende voeding (20%) verhoogt de uitscheiding van urinezuur • Vezels binden zowel cholesterol als urinezuur • Vermijd geraffineerde suikers (koekjes, snoep, frisdrank) en koolhydraten (wit brood, witte pasta, witte rijst) en verzadigde vetten, transvetten, gefrituurd voedsel. • Antioxidantrijke en ontstekingsremmende voeding: kurkuma, gember, papaja, ananas, bessen, rauwe voeding, fruit, groenten, kruiden, cepaënen (knoflook, ui, bieslook) • Neem spijsverteringsenzymen bij iedere maaltijd • Kersen, kersenextract en zwarte bessen extract bevatten anthocyanosiden die urinezuur helpen verlagen. • Veel zuiver water drinken om de nierwerking te stimuleren • Overgewicht behandelen (Gezondheidsboekje n°1) • Voldoende beweging • Diuretica, laxeermiddelen en chemotherapie verhogen het risico op jicht • Fructose in gezoete frisdranken en fruitsappen verhogen het risico op jicht. • Omega-3 vetzuren 3 gram/dag • Vitamine C: 1 à 3 gram per dag • Vitamine E complex: 200 à 1200 IE (tocoferolen en tocotriënolen) • Foliumzuur: 5 mg per dag. Foliumzuur remt de aanmaak van urinezuur. • Bromelaïne: 500 mg nuchter verlicht de pijn • Artisjokextract: 500 à 1500 mg • Quercetine: 500 à 1000 mg • OPC’s (druivenpitextract,
pycnogenol): 100 à 200 mg
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
13
Orthotarische recepten
Krachtvoer voor de laatste sprint naar de zomer
Lies Helsloot
N
et voor het begin van de zomer hebben we allemaal dat beetje extra nodig. De studenten zwoegen zich doorheen stapels studieboeken en heel wat mensen verlangen naar de langverwachte zomer. Nog even doorbijten en ondertussen genieten van een paar lekkere receptjes.
Slaatje van aardbeien, venkel en sinaasappel Een ideaal, verfrissend slaatje voor een hete studie- of werkdag. Ingrediënten (4 porties)
• 2 biologische sinaasappels • 200 g aardbeien in 4 gesneden • 1 mooie venkelknol, in fijne schijfjes in de lengte gesneden (als er fijne blaadjes aan zijn mag je die achteraf gebruiken als decoratie en smaakmaker) • 1 à 2 eetlepels vers citroensap (of meer naar smaak) • snuifje ongeraffineerd zeezout • ongeveer 2 eetlepels olijfolie • zwarte peper, vers gemalen • 1 grote krop groene sla (gewone kropsla)
Werkwijze
• Rasp een klein beetje zeste (schil) van de sinaasappel (1 à 2 theelepeltjes). Dit doe je het beste met een fijne rasp. Je kan deze vinden in een goede kookwinkel. • Schil de sinaasappel en snij er de partjes uit. Je doet dit het best boven een kom, zodat het sinaasappelsap bij het snijden niet verloren gaat. Laat de partjes eveneens in de kom vallen. • Voeg dan de aardbeien, venkel, zeste en eventueel venkelblaadjes toe. Werk af met citroensap, olijfolie, zout en peper en meng alles voorzichtig met je handen. • Meng er helemaal op het einde de salade onder en verdeel over 4 bordjes.
14
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Koude avocado soep Voor recepten met avocado heb je perfect rijpe avocado’s nodig. Dit is niet altijd even gemakkelijk. De ene keer zijn ze overrijp, de andere keer blijven ze hardnekkig keihard. Je bewaart ze sowieso het beste op kamertemperatuur. Ze horen niet thuis in de koelkast. Om het rijpen te versnellen kan je ze op een zonnige vensterbank leggen of ze samen met een rijpe banaan in een papieren zak stoppen. Om te kijken of ze rijp zijn, knijp je er zachtjes in. Wanneer ze zacht aanvoelen zijn ze rijp. Een halve avocado bewaar je het beste met de pit er nog in en met de schil er nog aan. Als je er een beetje citroensap opsmeert, dan wordt hij minder snel bruin. Ingrediënten (voor ongeveer 4 porties)
• 3 rijpe avocado’s • 1 rode paprika (ontpit en in kleine blokjes gesneden) • 500 ml karnemelk • een handvol amandelen • 2 eetlepels grof gehakte dille (eventueel wat extra voor decoratie) • ¼ van een rode ajuin • 1 eetlepel rode wijn azijn • snuifje zeezout Werkwijze
• Ontpit en halveer 2 avocado’s. Schep ze leeg met een lepel en doe ze in een blender. Voeg daaraan toe: karnemelk, amandelen, dille, ajuin, azijn en zout. Giet er nog een kopje water bij en pureer alles mooi glad. • Laat de soep goed afkoelen in de koelkast. (ongeveer 2 uur) • Snij de derde avocado in kleine blokjes. Versier de bordjes soep met de avocadoblokjes, de paprikablokjes en eventueel wat takjes dille.
Orthotarische recepten
Geroosterde shii-take en heilbot Ingrediënten (voor 4 personen)
• 750 g verse shii-take paddenstoelen, steeltjes verwijderd (opgelet: gooi de steeltjes niet weg, maar verwerk ze in een ander gerecht zoals soep of wok) • een flinke scheut olijfolie • 3 takjes verse rozemarijn • zeezout en zwarte peper • 4 heilbotfilets van ongeveer 180 gram • het sap van 1 kleine, halve citroen • 1 eetlepel mosterd • flink wat fijn gehakte verse peterselie
• Vet een grillpan in met olijfolie en grill daarin de tonijn aan beide kanten ongeveer 2 minuten. Tonijn is het lekkerste als die nog een beetje roze is in het midden. • Serveer de tonijn met de salade.
Snack: meloen met yoghurt en honing Ingrediënten (per portie)
• 1 kop meloenballetjes of blokjes van een cavaillon meloen • 2 flinke eetlepels Griekse yoghurt • een paar fijn gesneden muntblaadjes • 1 eetlepel vloeibare honing (koudgeslingerd en biologisch) Werkwijze
Meng alles in een schaaltje voor een heerlijke snack
Werkwijze
• Verwarm de oven voor op 200 graden. • Neem een ruime, ondiepe ovenschaal. Meng daarop de shiitakes met een flinke scheut olijfolie, zout, peper en de rozemarijntakjes. Rooster ze zo’n 15 minuten. • Verhoog dan de oventemperatuur naar 220 graden. Duw de shiitakes naar de zijkanten van de schaal. Leg de heilbot in het midden en kruid deze met zout en peper en giet er wat olijfolie over. Rooster alles nog zo’n 6 à 8 minuten of tot de vis de gewenste gaartijd heeft bereikt. • Meng ondertussen in een klein kommetje een scheutje olijfolie met citroensap, mosterd, peterselie, zout en peper. Dit is het ‘sausje’ om het gerecht op je bord af te werken.
Slaatje van tomaten en witte boontjes met gegrilde tonijn Ingrediënten (voor 4 personen)
• • • • • • • •
3 à 4 tomaten, in blokjes gesneden 1 klein bokaaltje witte boontjes (+- 250 g), uitgelekt 2 à 3 eetlepels verse dragon blaadjes wat vers citroensap (ongeveer 1 eetlepel) 4 lente-uitjes in fijne ringen gesneden olijfolie zeezout en peper 4 verse tonijn steaks van 200 g elk
Werkwijze
• Meng de tomaten, boontjes, dragon, citroensap, lenteui en olijfolie. Breng op smaak met zout en peper.
Dip van geroosterde rode paprika’s Heerlijk als broodbeleg op getoaste zuurdesem of als beleg voor een gezond aperitief-toastje. Ingrediënten
• 5 grote rode paprika’s • 1 kop gele/gouden rozijnen, grof gehakt • 150 ml olijfolie • 2 bolle eetlepels kappertjes op azijn • een flinke pluk verse bladpeterselie • wat verse oregano • ongeraffineerd zeezout • rode wijn azijn: 1 à 2 eetlepels naar smaak Werkwijze
• Rooster de paprika’s in hun geheel onder een hete ovengrill en draai ze regelmatig tot ze aan alle zijden ‘verbrand’ zijn. Dit duurt ongeveer 10 à 15 minuten. • Doe ze dan in een schaal en dek deze af met een bord of deksel. Laat alles staan tot het net genoeg afgekoeld is en je ze kan aanraken. Pel en ontpit dan de paprika’s. • Doe de gepelde paprika’s dan in een foodprocessor en hak ze grof. Voeg er de rozijnen, kappers, olie en verse kruiden aan toe. Laat alles draaien tot je een grof mengsel hebt. Breng alles op smaak met zeezout en de azijn.
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
15
Eetwij(s)zer, een epigenetisch logboek Deze rubriek spoort de lezer aan om verstandig met eten om te gaan. Met deze tips en adviezen reiken we een leidraad aan om dag na dag tot een beter voedingspatroon te komen voor jezelf, je kinderen en je huisdieren. Voedingsstoffen zijn epigenetische signalen die je genen positief manipuleren.
Hennepzaad, perfect voedsel
Hennepzaad, van de Cannabisplant, is niet zo bekend als eetbaar zaad, in tegenstelling tot zonnebloempitten, sesamzaad, maanzaad, pompoenpitten, enz. Toch is het een zaad dat de moeite waard is om regelmatig aan je gerechten toe te voegen. Hennepzaad bevat alle essentiële aminozuren in een gemak-
kelijk opneembare en verteerbare vorm en alle essentiële vetzuren in de juiste verhouding. Geen enkele andere plant evenaart dat. Met 33 à 37% proteïnen is het één van de rijkste bronnen van volwaardige eiwitten die er in de natuur te vinden is. Alleen algen, zoals spirulina, hebben een hoger eiwitgehalte (70%). Hennepzaad bevat drie keer zo veel vitamine E complex (alfa-, bèta- gamma- en delta-tocoferol en alfa-tocotriënolen) dan vlaszaad of lijnzaad. Het is rijk aan lecithine (choline en inositol), een stof die enorm belangrijk is voor de hersenfunctie. Hennepzaad is één van
de weinige zaden die chlorofyl bevatten. In elk zaadje zitten minuscule groene blaadjes die later gaan kiemen. THC (delta-9-tetrahydrocannabinol) dat in variërende concentraties voorkomt in de hennepplant, wordt medicinaal gebruikt bij chronische pijn en tegen misselijkheid (kankerpatiënten). Hennepzaadjes kunnen zo als snack gegeten worden, je kan ze op salades of andere gerechten strooien en ze laten zich gemakkelijk mixen in smoothies of sladressings. (HM) Referentie:
David Wolfe. Superfoods. The food and medicine of het future. North Atlantic Books. Berkeley, California, 2009.
Een dag vasten is goed voor je hart Vasten wordt meestal geassocieerd met religieuze rituelen, strenge diëten of politieke protesten, maar zou voor iedereen een gewoonte moeten worden. Af en toe een dagje vasten is één van de beste dingen die je kan doen voor je algemene gezondheid en vooral voor je hart. Regelmatig 24 uur lang alleen maar water drinken verlaagt je kans op hartziekten, diabetes en overgewicht. Vasten verlaagt je gewicht, cholesterol, triglyceriden en bloedsuikerwaarden. In 2007 werd al vastgesteld dat vasten het risico op hart- en vaatziekten verlaagt, maar men wist toen niet precies of het door het vasten zelf kwam of door de gezondere leefstijl van mensen die regelmatig vasten.
16
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Amerikaanse onderzoekers bestudeerden daarom de biologische effecten tijdens een dag vasten bij verschillende groepen mensen en waren verbaasd over de gunstige resultaten die op zo’n korte periode behaald werden. Het cholesterolgehalte, zowel HDL als LDL, stijgt tijdens de vastenperiode, waardoor het lichaam meer vet kan verbruiken als brandstof in plaats van glucose. Door dit regelmatig te doen, verminder je niet alleen je vetpercentage, maar ook je cholesterol en triglyceriden. Dit is vergelijkbaar met een verhoogde hartslag tijdens intensieve sportbeoefening die op langere termijn voor een lagere hartslag in rust zorgt.
Tijdens een 24 uur vasten periode stijgt ook het groeihormoon gemiddeld 1.300% bij vrouwen en bijna 2.000% bij mannen. Groeihormoon is essentieel voor het behoud van spiermassa, het verbranden van vet en het handhaven van een gezond metabolisme. De aanmaak van groeihormoon wordt ook gestimuleerd door sporten en geremd door koolhydraatrijke maaltijden. Wie niet kan of wil sporten, kan dus af en toe een dagje vasten om dezelfde gezondheidsvoordelen te bereiken. (HM)
Referentie:
Intermountain Medical Center Heart Institute research team. Annual scientific sessions of the American College of Cardiology, New Orleans, April 3, 2011
Coënzym Q10:
ENERGIE voor een
De walnoot is een supernoot
tweede jeugd
De walnoot werd onlangs uitgeroepen tot ‘koning der noten’. Het blijkt de gezondste noot om te eten. Dat heeft ze vooral te danken aan haar hoog antioxidantgehalte dat helpt om hart- en vaatziekten en diabetes op afstand te houden. Een handvol walnoten bevat maar liefst twee keer zo veel antioxidanten als dezelfde hoeveelheid van andere noten, zoals pinda’s, amandelnoten, pecannoten en pistachenoten. De antioxidantcapaciteit van walnoten is 15 keer hoger dan die van vitamine E. Daarnaast bevatten noten een hoog gehalte aan antiinflammatoire stoffen die beschermen tegen alle degeneratieziekten, waaronder ook kanker. 90% van de polyfenolen van walnoten zitten in het bittere vliesje dat de noot omhult. Het is dus aan te raden dit vliesje niet te verwijderen, zoals heel veel mensen doen. Sommige fytonutriënten uit walnoten, zoals het quinone juglone, vind je haast in geen enkel ander voedingsmiddel. Het vitamine E in walnoten is een complex van tocoferolen en tocotriënolen met een ongewoon hoog gehalte aan gamma-tocoferol, waarvan wetenschappers nu pas het belang beginnen te ontdekken. De meeste mensen eten nog steeds te weinig noten. Vaak worden noten vermeden omdat ze veel calorieën en een hoog vetgehalte bevatten. Toch word je van noten eten niet dik. Integendeel, noten beschermen tegen overgewicht en metabool syndroom, door het hoge gehalte aan nutriënten, essentiële vetzuren en vezels. Elke dag zeven walnoten eten is volgens deskundigen een ideale manier om alle voordelen uit deze supernoot te halen. (WF)
vanaf 14,95 E UR 30+ 15 GRA TIS
BioActive Q10 50 mg CNK 2725-281 30+15 caps Adviesprijs: € 14,95
BioActive Q10 50 mg CNK 2576-403 90+30 caps Adviesprijs: € 43,20 BioActive Q10 CNK 2506-905 Adviesprijs:
100 mg 30 caps € 26,75
(Beschikbaar in Apotheken)
BioActive Q10 Uniqinol® levert coënzym Q10 onder de gereduceerde vorm ubiquinol, die biochemisch actief is. Gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen, is BioActive Q10 een voedingssupplement van de 2de generatie dat voor een sneller en groter effect zorgt in vergelijking met andere coënzym Q10 supplementen. Bovendien biedt BioActive Q10 de garantie dat het natuurlijke ubiquinol, aangeboden in een 100% homogene oplossing zonder kristallen, stabiel blijft, hetgeen zorgt voor een betere biologische opneembaarheid én werkzaamheid.
Referentie:
241st National Meeting of the American Chemical Society, March 27, 2011
BioActive Q10 is aangewezen bij de gezonde volwassene: • antioxidatief effect • bij vermoeidheid
• vitaliserend
BE_Q10_Active_Ad_orthophyto_DU_0910
de volwassene met gezondheidsproblemen: • voor de goede werking van de cardiovasculaire, metabole en neurologische functies.
Pharma Nord QH Active Q10 – Patented Formula
Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02/720.51.20 – Fax 02/720.51.60 E-mail:
[email protected]
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Medisch dossier
Hemochromatose of ijzerstapelingsziekte Te veel ijzer is schadelijker dan een marginaal tekort
Walter O.M. Faché
IJ
zer is een essentieel mineraal, waarvan heel wat mensen niet genoeg hebben, wat ondermeer kan leiden tot bloedarmoede of anemie. Excessieve hoeveelheden ijzer in het lichaam - in medisch jargon ‘hemochromatose’ genoemd - is echter veel gevaarlijker. IJzer oxideert heel snel (denk aan roest) en reageert gemakkelijk met organische moleculen om zeer reactieve zuurstofpartikels te vormen die bijdragen aan een verhoogde oxidatieve stress in het lichaam. Het resultaat is vrije radicalen schade aan de lever, de pancreas, het hart, de gewrichten en de huid. Hemochromatose kan allerlei aandoeningen veroorzaken, zoals levercirrose, diabetes, artritis, hartziekten, hormonale stoornissen en de ziekte van Alzheimer. Een teveel aan ijzer wordt vaak niet of gemiddeld 5 jaar te laat gediagnosticeerd, waardoor behandeling van deze ziekten niet de gewenste resultaten oplevert. De gangbare behandeling van ijzerstapeling is flebotomie (aderlating), het verwijderen van volbloed of rode bloedcellen. Hoewel dit effectief is, heeft het ook nadelen en doet het niets aan de oxidatieve schade die al ontstaan kan zijn. Een totaalaanpak is daarom aangewezen.
Te veel ijzer is schadelijk De meest bekende vorm van ijzeroverlast is erfelijke hemochromatose, een genetische ijzerstapelingsziekte die relatief veel voorkomt bij Noord-Europeanen (15%). Een teveel aan ijzer in het lichaam kan ook ontstaan door herhaalde bloedtransfusies, chronische leveraandoeningen (waaronder hepatitis en alcoholische leverziekte) en te hoge ijzersupplementen. De meest voorkomende complicaties van ijzerstapelingsziekte zijn levercirrose en leverkanker. Tot 30% van de patiënten die levercirrose ontwikkelen, krijgen vervolgens leverkanker, de nummer één doodsoorzaak bij hemochromatosepatiënten. Een hoge alcoholconsumptie draagt bij aan het ontstaan van cirrose, dus
18
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
patiënten met hemochromatose kunnen beter geen alcohol drinken en geheelonthouder worden. Cardiovasculaire complicaties zijn een tweede belangrijke doodsoorzaak bij mensen met hemochromatose. Hoge ijzerconcentraties verhogen het risico op hartaandoeningen door een toename van vrije radicalen die de bloedvatwanden beschadigen. Dat is de reden waarom vrouwen vóór de menopauze veel minder kans hebben op een hartaanval dan mannen. Het ijzergehalte in hun bloed wordt laag gehouden omdat te veel ijzer schadelijk zou zijn voor de baby bij een eventuele zwangerschap. Ze hebben een lichte vorm van bloedarmoede.
Symptomen In normale omstandigheden onderhoudt het lichaam
Medisch dossier
een ijzervoorraad van 1 à 6 gram door de opname en uitscheiding van ijzer te reguleren. Bij patiënten met hemochromatose zijn de ijzerreserves dramatisch verhoogd tot zelfs 20 gram of meer in vergevorderde stadia. Het meeste ijzer wordt dan opgeslagen in de lever, de pancreas en het hart. De eerste symptomen van ijzerstapeling zijn vermoeidheid, zwakte, veranderingen in de huidskleur (meer pigmentatie en een grijze tint), buikpijn en dorst. De lever wordt het eerst aangetast en bij de meerderheid van de patiënten is de lever vergroot. Bij meer dan de helft van de gevallen komt diabetes voor. Andere complicaties zijn artritis, congestief hartfalen en lage concentraties van de geslachtshormonen. In een bloedanalyse kunnen verhoogde waarden van ferritine (ijzerreserve) waargenomen worden. Tabel. Symptomen van hemochromatose
• chronische vermoeidheid • levercirrose, leverkanker • artritis of gewrichtsklachten • impotentie, laag libido • onvruchtbaarheid • onregelmatige maandstonden • vroege menopauze • haarverlies • diabetes (‘bronzen diabetes’: grijze of blauwe huidtint) • gewichtsverlies • kanker • buikpijn, opgezwollen buik • vatbaarheid voor verkoudheid en griep • verminderde immuniteit • hoofdpijn • trage schildklier • steeds koud hebben • hartkloppingen, hartfalen, hartaanval
Behandeling De meest effectieve therapie is flebotomie of het verwijderen van volbloed of rode bloedcellen. Het doel van de behandeling is om een milde bloedarmoede te veroorzaken. Dit zorgt ervoor dat ijzer niet opgestapeld wordt in het lichaam, maar gebruikt wordt voor
de aanmaak van hemoglobine. Een te snelle verwijdering van rode bloedcellen veroorzaakt echter een te forse daling van hemoglobine, waardoor bloedarmoede ontstaat, zelfs wanneer de totale ijzervoorraad hoog blijft. Per behandeling kan 200 à 250 mg ijzer verwijderd worden. Een alternatief voor flebotomie is chelatietherapie. Hierbij wordt een stof (vb. deferoxamine) toegediend die een overmaat aan vrij ijzer bindt en uit het lichaam elimineert. Dit gaat veel trager dan flebotomie en is veiliger. Er wordt gemiddeld 10 à 20 mg ijzer per dag geëlimineerd met chelatie. Bij patiënten die op het moment van de diagnose al schade aan de organen hebben opgelopen en bijvoorbeeld al cirrose, diabetes of hart- en vaatziekten ontwikkeld hebben, zal een bijkomende behandeling van deze aandoeningen nodig zijn met voedingsmaatregelen.
Voedingsmaatregelen Een manier om ijzer in het lichaam te verlagen is door de opname van ijzer uit de voeding te verhinderen. Een voedingspatroon arm aan vlees en rijk aan plantaardige voedingsmiddelen doet de ijzeropname dalen. IJzer uit vlees wordt namelijk veel beter opgenomen dan uit planten. Bovendien zorgen de vezels uit groenten, fruit, noten, zaden, pitten, peulvruchten en granen voor een verlaagde ijzerabsorptie. Suppletie met oplosbare vezels (psylliumzaad, guargom en pectines) en lecithine kunnen ook helpen de ijzeropname te blokkeren. Met ijzer verrijkte voeding, zoals ontbijtgranen, moeten absoluut vermeden worden. Thee drinken bij elke maaltijd is eveneens een effectieve manier om de ijzerabsorptie te verlagen. Dit is vooral te danken aan de tannines. Groene thee helpt een overmaat ijzer uit de lever te verwijderen. Ook koffie verlaagt de ijzeropname wanneer men deze bij de maaltijd drinkt. Mineralen die de ijzeropname verstoren zijn calcium, magnesium, zink, koper, cobalt en mangaan. Bij inname van 300 mg elementair calcium bij de maaltijd wordt 40% van de ijzeropname geblokkeerd. Een multimineraal zonder ijzer is dus aan te raden. Tot slot kunnen antioxidanten, zowel uit de voeding als uit supplementen, de oxidatieve schade van een ijzerovermaat tot een minimum beperken.
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
19
Medisch dossier
Totaaltherapie De eerste stap in de behandeling is een arts vinden die bekend is met hemochromatose en deze behandelt als een levensbedreigende ziekte. Veel te vaak wordt ijzerstapeling ofwel niet gediagnosticeerd, ofwel niet efficiënt behandeld, met alle gevolgen van dien. Te veel ijzer, zowel als gevolg van een genetische ijzerstapelingsziekte als van andere oorzaken, veroorzaakt oxidatieve schade aan vitale organen en leidt tot levercirrose en -kanker, diabetes, hart- en vaatziekten, artritis, een verminderde energieproductie en hormonale stoornissen. Flebotomie en/of chelatietherapie moeten ondersteund worden door een voedings- en suppletiestrategie om de opname van ijzer te verminderen, de excretie te verhogen en vrije radicalenschade te beperken.
Advieshoekje van Walter Faché Hemochromatose of ijzerstapeling 1. Bloedanalyse is een belangrijk onderdeel van de hemochromatose behandeling. Patiënten met ijzerstapeling moeten regelmatig hun ijzerwaarden laten meten, waaronder ferritine, transferrine verzadiging en serum ijzer. De volgende concentraties duiden op ijzerstapeling: Diagnose waarden: Ferritine: meer dan 300 ng/ml Transferrine verzadiging: 50 tot 100% 2. Naast regelmatige bloedanalyses om het ijzerniveau te bepalen, kan je een aantal maatregelen nemen om de ijzerabsorptie te verlagen, de excretie te bevorderen en de schade van te veel ijzer te beperken: • Patiënten met hemochromatose moeten hun vitamine C suppletie beperken tot maximum 500 à 1500 mg calcium-magnesiumascorbaat per dag (tussen de maaltijden). Er staat echter geen limiet op de consumptie van vitamine C-rijke groenten of fruit. • Neem geen ijzerpillen of -supplementen of multivitaminen die ijzer bevatten. • Eet geen voedingsmiddelen die verrijkt zijn met ijzer, zoals ontbijtgranen. • Beperk vleesconsumptie, vooral orgaanvlees en rood vlees. Kies voor meer plantaardig voedsel. • Eet geen rauwe vis of rauwe schaaldieren. Ze kunnen bacteriën bevatten die schadelijk zijn voor mensen
20
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
• • •
• •
met te veel ijzer. Koken vernietigt deze bacteriën, dus gekookte vis en schaaldieren kunnen wel. Eet veel vezelrijke voeding Drink regelmatig koffie en thee Beperk alcohol tot een absoluut minimum. Drink liefst helemaal geen alcohol. Een glas rode wijn is toegelaten wanneer de lever hersteld is. Rode wijn bevat net als groene thee tannines, die ijzer binden. Word bloeddonor Doe aan sport om het ijzerverbruik te verhogen
3. De volgende supplementen kunnen de ijzeropname verminderen of de schade van ijzerovermaat beperken: • Vitamine E: 400 IE gemengde tocoferolen en tocotriënolen • Vitamine A (retinolpalmitaat, emulsie): 20.000 IE per dag • N-acetylcysteïne: 600 mg per dag of L-glutathion: 50 tot 300 mg per dag • Mariadistel extract (Silybum marianum): 900 mg per dag • SAM (S-adenosylmethionine): 400 à 1200 mg per dag • Calciumcitraat: 2000 mg bij maaltijden die ijzer bevatten (1000 mg calciumcitraat bevat 220 mg elementair calcium) • Magnesium: 500 mg per dag • Zink: 30 mg elementair zink per dag (150 mg in de vorm van zinkmonomethionine) • Selenium: 200 µg per dag • Quercetine: 500 mg per dag • L-alfa-liponzuur: 50 à 300 mg per dag • Groene thee extract: 700 à 2900 mg per dag • B-complex hoog gedoseerd • Foliumzuur: 800 µg per dag • Vitamine B12: 1000µg methylcobalamine sublinguaal (bij aanhoudende vermoeidheid) • Lecithinekorrels: een eetlepel per dag, vermengd met de voeding of krillolie • Probiotica Waarschuwing: deze supplementen hoeven niet allemaal genomen te worden. Een volwaardige hooggedoseerde multi voorziet al in de vitaminen en mineralen. Uit de andere stoffen kunnen er enkele gekozen worden volgens de gradatie van je ziektebeeld. De doses zijn richtlijnen voor optimale resultaten. Ook lagere doses kunnen al een gunstig effect hebben. Begin daarom met enkele belangrijke suppleties. Te bespreken met je arts/therapeut. Referenties:
1. Life Extension. Disease Prevention and Treatment. 4th edition. Life Extension Media, 2003. 2. Walter O.M. Faché. Module 2 Deel 1. Orthomoleculaire Voeding. Nieuwe denkwijze en identificatie van de orthomoleculaire geneeskunde. Publi Media FIOW. Laarne 1989, 2010.
SEMINARIE Een unieke eenmalige demonstratieen praktijknamiddag met natuurlijke middelen voor allerlei kwaaltjes op 10 juni 2011
De orthomoleculaire apotheek bevat heel wat natuurlijke, onschadelijke middeltjes die met succes kunnen worden toegepast in situaties waarin de meeste mensen naar hun medicijnkastje hollen om schadelijke of soms zelfs gevaarlijke medicijnen boven te halen, zoals immodium, aspirine, dafalgan, motilium, iso-betadine, jodiumtinctuur, mercurochroom, zovirax, ... Zowel in de professionele opleiding als in de consulentenopleiding komen alle orthomoleculaire alternatieven aan bod, maar hoe zet je al deze tips en adviezen om in de dagelijkse praktijk, liefst zonder
moeilijke woorden en biochemische formules? We leggen niet alleen uit wat je moet doen en welke middelen je kan gebruiken, maar ook hoe je ze moet toepassen. We demonstreren de meeste toepassingen ter plekke, leren je hoe je bepaalde zalfjes en drankjes zelf kan maken, waar je kant-en-klare producten kan krijgen. Er is tijdens deze workshop alle gelegenheid om vragen te stellen. Wat moet je doen om een wond te ontsmetten, wanneer je koorts hebt, wanneer je verkouden gaat worden, wanneer je een sportblessure opgelopen hebt, bij tandpijn,
hoofdpijn, spierkrampen, bij een lage bloedsuikerspiegel (hypoglycemie), om bloedingen te stoppen, bij koortsblaasjes, blauwe plekken, schaafwonden, brandwonden, ... Wij stellen zelf een orthomoleculaire eerste-hulp-kit samen om altijd bij de hand te hebben en mee op reis te nemen. Leer welke middeltjes snel helpen bij diarree, braakneigingen, spijsverteringsklachten, voedselvergiftiging, insectenbeten, zonnebrand, zonnesteek, reisziekte, vliegangst, jetlag, slapeloosheid, ... Wat moet je doen om het drinkwater in veilig te maken? Hoe kan je je beschermen tegen malaria? ...
Wanneer? Vrijdag 10 juni 2011 van 14:00 - 18:00 Waar? Congreszaal Larenhoeve, Kerkstraat 103, 9270 Laarne Prijs? €60 - €30 voor de leden van het Orthospakket. De Seminaries worden geaccrediteerd. Inschrijven:
[email protected] of tel. 09/369 06 42 of fax. 09/366 18 38
21
Orthomoleculaire waarschuwingen Niet alles wat orthomoleculair is, is zomaar goed. Daarom deze kanttekeningen bij voeding en voedingssupplementen, opdat elke voedingsstof op de juiste plaats bij de juiste persoon terechtkomt.
Zelfs matige alcoholconsumptie oorzaak van kanker? De resultaten van onderzoeken naar het verband tussen alcohol en gezondheid blijven elkaar tegenspreken. Terwijl men in sommige studies een positief effect van één a twee glazen alcohol per dag op hart- en bloedvaten vindt, blijkt uit andere analyses dat zelfs een kleine hoeveelheid genoeg is om het risico op kanker aanzienlijk te verhogen. In een recente grootschalige Europese studie kwam men tot de conclusie dat huidige én voormalige alcoholconsumptie bijdragen aan het ontstaan van kanker. Men analyseerde de gegevens van 254.870 vrouwen en 109.118 mannen uit Frankrijk, Italië, Spanje, Groot-Brittannië, Nederland, Griekenland, Duitsland en Denemarken. Volgens de onderzoekers was alcohol verantwoordelijk voor 10% van de kankergevallen bij mannen en 3% bij vrouwen. Vooral bij mannen was alcohol gelinkt aan kankers van de luchtwegen en het spijsverteringsstelsel (44%), leverkanker (33%) en darmkanker (17%), maar ook bij vrouwen zag men een duidelijk verband (25%, 18% en 4% respectievelijk). Bij vrouwen zou alcohol de oorzaak zijn van 5% van de borstkankergevallen. In 2008 zouden 33.067 mannen en 17.470 vrouwen kanker gekregen hebben door meer dan de aanbevolen maximum hoeveelheid alcohol te drinken (twee glazen per dag voor mannen en 1 glas voor vrouwen).
Visie van het FIOW Alcohol alleen kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor het ontstaan van kanker, maar kan er uiteraard wel toe bijdragen. Alcohol is een vitaminen- en mineralenrover (vooral de B-vitaminen en magnesium), alcohol werkt verzurend, verstoort de darmflora, de spijsvertering en het vetzuurmetabolisme, belast de lever en belemmert een vlotte detoxificatie van andere toxische stoffen. Bovendien gaat alcohol drinken vaak gepaard met sigaretten roken, laat naar bed gaan en andere ongezonde leefstijl- en voedingsgewoonten. Wie gezond eet en leeft en daarnaast enkele glazen wijn of bier drinkt, zal zijn of haar risico op kanker niet meteen verhogen. Als je graag je dagelijkse glaasjes blijft drinken, zonder je gezondheid te schaden, kan je enkele eenvoudige preventieve maatregelen nemen. (HM)
22
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Advies • Voedingsdriehoek Faché, met respect voor het zuur-base evenwicht: vooral groenten en fruit • Beperk dierlijke eiwitten en vetten en geraffineerde koolhydraten en suikers tot een minimum • Hooggedoseerde multi • Mega B-complex • Magnesium: 500 à 1500 mg per dag • Omega-3 vetzuren: 1 à 3 gram per dag • GLA (gamma-linoleenzuur): 250 à 500 mg per dag • SAM (S-adenosylmethionine): 400 à 800 mg per dag • Mariadistel extract: 2 x 250 mg per dag • Probiotica: dosis afhankelijk van het preparaat Referentie:
Schütze M, Boeing H, Pischon T, et al. Alcohol attributable burden of incidence of cancer in eight European countries based on results from prospective cohort study. BMJ. 2011 Apr 7;342:d1584. doi: 10.1136/bmj. d1584.
Parkinsonmedicijnen veroorzaken verslavingen De medicijnen die het meest gebruikt worden voor het behandelen van de ziekte van Parkinson veroorzaken volgens onderzoekers bij ongeveer 22% van alle patiënten compulsieve gedragsproblemen of verslavingen. Het gaat om dopamine agonisten of dopamineverhogers, zoals pramipexol (Mirapexin) en ropinirol (Adartrel, Requip). Ze zijn verantwoordelijk voor een heleboel verslavingen zoals gokken, abnormale drang naar seks, vreetaanvallen, koopziekte en computerverslaving. Onderzoekers van de Mayo Clinic vonden een rechtstreeks verband tussen de gebruikte dosis van de medicijnen en verslavingsgedrag. Hoe hoger de dosis, hoe hoger de kans op gedragsproblemen. Bij de normale dosis vertoont 1 op 4 patiënten verslavingsproblemen, bij een hogere dosis is dat 1 op 3. Een maand na het stoppen met de medicatie verdwijnen de problemen.
Andere bijwerkingen van dopamine agonisten: euforie, hallucinaties, verwardheid, paranoia, psychose, lage bloeddruk, gewichtsverlies of -toename, misselijkheid, slapeloosheid, vermoeidheid, zwakte, duizeligheid, sufheid, flauwvallen, ongecontroleerde bewegingen, niet stil kunnen zitten, vochtophoping in de benen. (WF)
ZUIVER TOT HET EXTREME Alle Omega-3 voordelen die men nodig heeft. Niets van ongewenste onzuiverheden of oxidaties. De superieure kwaliteit van onze visolie hangt af van z’n zuiverheid en integriteit. Nordic Naturals beseft ten volle dat structuur en kwaliteit de werking en efficiëntie van Omega-3 visolie bepalen. Daarom ontwikkelde Nordic Naturals gepatenteerde productieprocessen waardoor we dé referentie werden dankzij onze onberispelijke visoliekwaliteit, en dat al bijna 15 jaar lang. Ons zuurstofvrije productieproces op lage temperatuur garandeert de integriteit van de delicate oliën en elimineert eventuele, schadelijke toxines zoals kwik. Het resultaat: 100 % zuiver farmaceutische Omega-3 vetzuren die uw lichaam nodig heeft voor een sterk hart en gezonde hersenen. Nordic Naturals-visolie is gegarandeerd vrij van zware metalen (en van meer dan 210 andere toxines). Tests van onafhankelijke instellingen tonen aan dat de waarden 10 keer lager liggen dan de strenge Noorse Medische Norm en Europese Farmacopee. En dat kan van geen andere visolie gezegd worden. Nordic Naturals—Always Innovating. Always Pure.
Advies Parkinson preventie én behandeling Voeding Eet een orthotarische voeding volgens de Voedingsdriehoek Faché®. Vermijd dierlijke eiwitten en vetten en geraffineerde suikers Leefstijl • Behoud een gezond gewicht • Dagelijks minstens 30 minuten beweging • Vermijd stress • Houd je hersenen actief met stimulerende activiteiten Suppletie Coënzym Q10, Acetyl-L-carnitine, omega-3 vetzuren, gamma-linoleenzuur (GLA), fosfatidylserine, creatine, N-acetylcysteïne, vitamine E, C, D, alfa-liponzuur, ginkgo biloba, selenium, tyrosine, fenylalanine, NADH Referentie:
Mayo Clinic News. Mayo Clinic Researchers Tie Parkinson’s Drugs to Impulse Control Problems Wednesday, March 23, 2011
Walter O.M. Faché
DE ZIEKTE VAN PARKINSON Orthomoleculaire behandeling
Meer info en uitgebreide adviezen: Monografie 47. Parkinson - € 30
23
MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België
Benelux distributie: CompleMed bel ons op: +32 59 27 07 53 of mail
[email protected]
Orthoceutical nieuws Deze rubriek brengt het allerlaatste nieuws van de orthoceutische firmaraad met productinformatie.
Fit in uw hoofd
Hoe blijft u alert op oudere leeftijd?
O
Firmaraad Orthoceutica
f we nu jong of oud zijn, ons hoofd gebruikt op ieder ogenblik van de dag zeer verfijnde functies: geheugen, aandacht, taal, logica en ruimtelijk inzicht. We staan er nauwelijks bij stil maar dankzij deze functies kunnen we een huisnummer onthouden, een reis uitstippelen, een gezicht herkennen, hoofdrekenen, autorijden of gewoon de krant lezen. Ze bepalen ons denken, handelen en communicatievermogen. Geheugen en aandachtsvermogen zijn de functies die we het vaakst gebruiken, om informatie op te slaan of op te roepen. Met het ouder worden en naarmate de tijd verder tikt, is het heel normaal dat deze facetten van onze geest anders gaan presteren. Sommige senioren verliezen al eens meer het contact met de werkelijkheid en vergeten met momenten de naam van hun dochter of zoon, of vinden plots de weg naar huis niet meer terug. Een dagje ouder worden we allemaal en allemaal willen we onze geest zo lang mogelijk helder houden. Het goede nieuws is dat dit ook kan door te stoppen met roken (indien roker), voldoende lichaamsbeweging in te schakelen, aan geheugentraining te doen en verzorgende voedingsstoffen in te nemen.
Zo blijft u fit in uw hoofd op oudere leeftijd: • Stop met roken. • Onderhoud uw sociale contacten. • Probeer stresssituaties te vermijden of gebruik rustgevende kruiden. • Vermijd overgewicht op middelbare leeftijd. • Las voldoende fysieke activiteit in (zwem, fiets, wandel, dans). • Houd uw geest actief (lees, surf op het internet, leer een nieuwe taal, musiceer, vul een Sudoku in). • Eet gevarieerd met ondermeer voldoende vette vis (omega-3), fruit en groenten (antioxidanten), en verzorgende kruiden die goed zijn voor het geheugen. Onder de verzorgende kruiden vinden we ginkgo (Ginkgo biloba), Indiase ginseng (Withania somnifera) en kleinbladige bacopa (Bacopa monnieri). Ook bepaalde vetten zijn gunstig, denk maar aan de omega-3
24
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
vetten uit vette vis of krillolie, en fosfatidylserine uit soja. Van de bioactieve stof acetyl-L-carnitine weet men intussen dat ze niet alleen een taak heeft in de vetstofwisseling tot bruikbare energie voor gans het lichaam (van top tot teen) maar ook deel neemt aan de prikkels die de geheugenfunctie onderhouden. Verder blijkt astaxanthine een belangrijke antioxidant voor in het hoofd, zowel voor de cellen als de circulatie. Oligomerische proanthocyanidinen (OPC’s) uit druivenpitten zijn eveneens goed voor de circulatie, het zijn in feite de antioxidanten uit rode wijn (zonder de alcohol!) die bijdragen tot een gezonde doorstroming.
Kwaliteitsnormen voor plantenextracten Wie naar een plantenextract grijpt om geheugen, alertheid of concentratievermogen te ondersteunen, verwacht logischerwijze een voelbaar fysiologisch effect. De kwaliteit van het extract is daarom topprioriteit. Als kwaliteitsnorm is standaardisatie één van de belangrijkste punten. Een plant kan namelijk van jaar tot jaar en van groeiperiode tot groeiperiode een verschillend gehalte aan actieve stoffen bevatten. Dit is logisch, want omgevingsfactoren zoals het aantal uren zon, de aanwezigheid van natuurlijke belagers, de nachttemperatuur, enz. bepalen hoeveel actieve stoffen een plant bevat. Bij standaardisatie let men erop dat elk lotnummer van het plantenextract altijd evenveel actieve stoffen bevat. Bij hoogkwalitatieve voedingssupplementen staat de standaardisatie op de verpakking vermeld, de plant wordt dan opgesomd met een percentage van een op het eerste zicht ingewikkelde stof die verwijst naar een actieve stof (bijv. kleinbladige bacopa, gestandaardiseerd op 50% bacosiden). Bacosiden zijn in dit geval
Orthoceutical nieuws
de actieve stoffen die het geheugen verbeteren. De gebruikte standaardisaties voor ginkgo en Indiase ginseng vindt u terug in de bijgevoegde tabel.
Verhoog de opneembaarheid van plantenextracten De productie van fytosomen gebeurt volgens een gepatenteerde methode waarbij plantenbestanddelen gekoppeld worden aan fosfatidylcholine uit soja (ook sojalecithine genoemd). Fosfatidylcholine is een vet dat bestaat uit een wateroplosbaar kopstuk (choline) en twee vetoplosbare staarten (vetzuren). Actieve stoffen uit bijv. ginkgo of druivenpitten hechten zich gemakkelijk vast aan het kopstuk van fosfatidylcholine, terwijl de vetoplosbare staarten deze koppeling (actieve stof plus choline) omsluiten. Op die manier ontstaan kleine bolletjes die op cellen gelijken. Vandaar de naam: fyto betekent plant en soma zoals een cellichaampje.
Door een gelijkenis in structuur versmelten fytosomen heel gemakkelijk met onze celomhulsels. Zo wordt de opname van de plantaardige bestanddelen vanzelf bevorderd. Daarom kan van een fytosoom een veel lagere dosering gebruikt worden, de opneembaarheid is namelijk veel beter.
Ginkgo als fytosoom met fosfatidylserine: dubbele winst Van Ginkgo biloba bestaat nog een speciale fytosoomvorm (Virtiva) waarbij de actieve stoffen (flavonglycosiden en terpeenlactonen) gekoppeld zijn aan fosfatidylserine uit soja. De koppeling aan fosfatidylserine is een schot in de roos als het op de ondersteuning van de geheugenfunctie en het concentratievermogen aankomt. Fosfatidylserine is meer dan een carrier voor een betere opneembaarheid van de ginkgobestanddelen. Fosfatidylserine kan ook zelf de geheugenfunctie ondersteunen. Dat de combinatie van fosfatidylserine met
Ginkgo biloba-bestanddelen tot een fytosoom een dubbele ondersteuning biedt voor een heldere geest werd wetenschappelijk bewezen. Het geheugen van achtentwintig jongvolwassenen werd getest na gebruik van een nepmiddel, ongekoppelde Ginkgo biloba en Ginkgo biloba in fytosoomvorm met fosfatidylserine. Hun geheugen voor cijfers, ruimtelijk inzicht, woord- en figuurherkenning was het best ondersteund na inname van de fytosoomvorm.
Besluit Wie kiest voor hoogkwalitatieve bioactieve stoffen en correct gestandaardiseerde kruidenextracten kan zijn/haar geheugenfunctie en alertheid op een gezonde manier ondersteunen. Referenties:
1. Acetyl-L-carnitine. Altern Med Rev 2010; 15(1):76-83. 2. Kennedy DO, Haskell CF, Mauri PL, Scholey AB. Hum Psychopharmacol 2007; 22(4):199-210. 3. Merrill DA, Small GW. Psychiatr Clin North Am 2011; 34(1):249-61. 4. Miyawaki H, Takahashi J, Tsukahara H, Takehara I. J Clin Biochem Nutr 2008; 43(2):69-74. 5. Morgan A, Stevens J. J Altern Complement Med 2010; 16(7):753-9. 6. Vigna GB, Costantini F, Aldini G et al. Metabolism 2003; 52(10):1250-7.
Ik kies voor een hoge kwaliteit:
Supplement
Aandachtspunt voor een goede kwaliteit
Omega-3
geen ranzigheid (oxidatie) en vrij van vetoplosbare gifstoffen (zware metalen, dioxines, PCB’s, pesticiden)
Acetyl-L-carnitine
>99% L-carnitine (zonder schadelijke D-carnitine)
Fosfatidylserine
zuiverheid (herkenbaar aan %)
Druivenpitextract (OPC’s)
fytosoomvorm
Ginkgo extract
standaardisatie op 22-27% flavonglycosiden en 5-7% terpeenlactonen (< 5 ppm ginkgolinezuren); fytosoomvorm
Kleinbladige bacopa extract Indiase ginseng extract
standaardisatie op >8% glycowithanoliden, >32% oligosachariden en <2% withaferine A (zonder schadelijke pyrrolizidinealkaloïden of aristolochiazuur)
Rhodiola extract
standaardisatie op 3% rosavinen
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
25
Diagnostiek
Mooie nagels Barometer van je gezondheid Hilde Maris
H
et uitzicht van je nagels is niet alleen belangrijk vanuit esthetisch standpunt. Je nagels kunnen veel zeggen over je algemene gezondheid. Ogenschijnlijk onschuldige veranderingen in je nagels, zoals verdikking, dwarse witte strepen, lepelnagels, broze nagels, enz. zijn signalen van onderliggende ziektebeelden of voedingstekorten. Je nagels moeten daarom niet alleen uitwendig, maar vooral van binnenuit verzorgd worden.
Nageldiagnostiek In de vijfde eeuw voor Christus beschreef Hippocrates al het verschijnsel van de ‘knotsvormige’ nagels als een manifestatie van systemische ziekte. Sindsdien worden steeds meer nagelafwijkingen gelinkt aan onderliggende aandoeningen. In 1964 werd het ‘gele nagel syndroom’ ontdekt, een afwijking waarbij de nagels traag groeien en een verheven, verdikt uiterlijk vertonen. De zijkanten zijn extra gewelfd, de lunula (het halve maantje) verdwijnt en de nagel krijgt een gele schijn. Naast deze twee nagelafwijkingen zijn er ondertussen een heel aantal in de medische literatuur opgedoken, die allemaal geassocieerd worden met ziektebeelden en gezondheidsklachten (zie tabel 1).
Geen mooie nagels zonder een gezond metabolisme Wanneer afwijkingen aan de nagels het gevolg zijn van ernstige ziektebeelden, spreekt het voor zich dat deze eerst moeten behandeld worden. Ook schimmelinfecties aan de nagels of nagelpsoriasis zullen niet verdwijnen zolang systemische schimmelinfecties of psoriasis niet aangepakt worden. De meeste nagelproblemen zijn echter gewoon te wijten aan voedingstekorten: broze, breekbare, snel scheurende nagels, droge nagels, witte vlekjes, verticale groeven, ... Een gezond voedingspatroon en aanvulling van voedingstekorten zal deze problemen vanzelf doen verdwijnen.
Specifieke nutriënten voor gezonde, sterke nagels Silicium. Stimuleert de aanmaak van collageen, dat nodig is voor sterk bindweefsel. Het heeft een gunstig effect op de gezondheid en de sterkte van huid, haren en nagels. Dagelijkse suppletie met 10 mg silicium doet al wonderen. In de voeding vind je silicium in
26
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
heermoes, haver, haversap, schil van fruit en groenten, bruine rijst, volle granen en bamboescheuten Vitamine E heeft een gunstig effect op de hart- en longfunctie en blijkt efficiënt in het behandelen van het gele nagels syndroom. Dagelijkse doses van 800 à 1200 IE gemengde tocoferolen en tocotriënolen zijn nodig. Vitamine E kan daarnaast ook op de nagels zelf aangebracht worden voor een beter resultaat. Biotine. Suppletie met deze vitamine maakt de nagels 25% dikker bij mensen met broze nagels. Na ongeveer een half jaar dagelijks 2,5 mg biotinesuppletie, heeft bijna iedereen hardere, stevigere nagels. Biotine verbetert de neiging van nagels om te splijten. Aanbevolen dosis: 2,5 à 5 mg biotine per dag. IJzer. Ernstige ijzerdeficiëntie anemie kan de nagels broos maken. Aangezien een overmaat ijzer schadelijker is dan een mild tekort, is het aangeraden niet zomaar extra ijzer te nemen wanneer je broze nagels hebt. Laat een bloedanalyse bepalen of je al dan niet een tekort hebt en verhoog je ijzergehalte eerst met voedingsmaatregelen in plaats van met ijzersuppletie. IJzersuppletie neem je alleen wanneer het echt nodig is, en onder toezicht van een orthomoleculaire arts. Zink. Zinktekort wordt gelinkt aan een slechte nagelconditie, zoals misvormde nagels, hangnagels, ontstoken nagelriemen en witte vlekjes op de nagels. Zinksuppletie blijkt ook efficiënt in het behandelen van gele nagels syndroom. Voor de meeste mensen is 50 mg elementair zink (250 mg zinkmonomethionine) voldoende. In ernstiger gevallen kan de dosis verhoogd worden onder toezicht van een arts. Langdurige hoge doses (meer dan 100 mg elementair zink) kunnen de immuniteit verlagen.
Diagnostiek
L-cysteïne. Dit zwavelhoudende aminozuur is een belangrijk onderdeel van keratine, haar en nagels. Een gebrek aan L-cysteïne leidt tot ondermeer broze, breekbare nagels en haren. Aanbevolen dosis: 1500 mg per dag.
Mooie nagels van binnenuit Wie mooie, sterke nagels wil, moet in de eerste plaats ernstige onderliggende ziektebeelden behandelen en zich een orthotarisch voedingspatroon aanmeten met veel groenten en fruit, vezelrijke voeding, noten, zaden, pitten en kiemen. Geraffineerde suikers, overmaat dierlijke producten, roken, te veel alcohol, stress, medicijngebruik, chemische stoffen en andere toxines hebben niet alleen een negatieve impact op je algemene gezondheid, maar ook op je nagels, die op die manier een barometer zijn van je inwendige toestand. Supplementen zoals silicium, biotine en L-cysteïne maken dure pedicures en kunstnagels totaal overbodig.
Fig. 1. Beau’s lijnen
Fig. 2. Knotsvormige nagels
Tabel Nagelafwijkingen en mogelijk onderliggende pathologieën Nagelafwijking
Mogelijk onderliggende pathologie(en)
Afwijkende vorm of groei
Knotsvormige nagels
Inflammatoire darmziekten, longkanker, asbestose, chronische bronchitis, COPD, levercirrose, aangeboren hartziekten, endocarditis (ontsteking van de hartkleppen), afwijkingen van de zenuwknoop in het hart (hartritmestoornissen), fistels
Lepelvormige nagels (koilonychie)
IJzerdeficiëntie anemie, hemochromatose (ijzerstapelingsziekte), de ziekte van Raynaud (doorbloedingsstoornis), Systemische Lupus Erythematosus, trauma, nagel-patellasyndroom (zeldzame genetische aandoening)
Loslaten van de nagel van het nagelbed (onycholyse)
Psoriasis, infectie, hyperthyreoïdie (te snelle schildklierwerking), sarcoïdose (stapeling van granuloma’s), trauma, amyloïdose (stapeling van amyloïde plaque), bindweefselaandoeningen
Putjes in de nagels
Psoriasis, syndroom van Reiter, incontinentia pigmenti (erfelijke huidziekte), alopecia areata (haarverlies)
Beau’s lijnen (witte dwarse diepe groeven)
Alle ernstige ziektebeelden die de nagelgroei verstoort, ziekte van Raynaud, pemfigus (blaarkoorts), trauma
Gele nagel syndroom
Lymfoedeem, vochtophoping tussen de borstvliezen, verzwakte weerstand, beschadigde bronchiën, sinusitis, reumatoïde artritis, nierziekten (nefrotisch syndroom), schildklierontsteking (thyroïditis), tuberculose, ziekte van Raynaud.
Broze nagels
IJzerdeficiëntie of andere nutriëntentekorten, schildklierproblemen, verminderde nierfunctie, circulatiestoornissen
Afbrokkelende, brekende, scheurende nagels
Nutriëntendeficiëntie, mineralentekort, tekort aan maagzuur, tekort aan proteïnen (essentiële aminozuren)
Verticale richels (in de lengte)
Normaal; glutenintolerantie, calciumtekort, ijzertekort, gebrek aan B-vitaminen
Kleurafwijkingen Terry’s nagels (witte nagels)
Leverfalen, levercirrose, diabetes mellitus, congestief hartfalen, hyperthyreoïdie, malnutritie (voedingstekorten)
Half-en-half nagels (half bruin, half wit)
Nierfalen
Muehrcke’s lijnen (dwarse witte lijnen over heel de nagelbreedte, parallel aan het halve maantje); deze lijnen liggen onder de nagels dus verschuiven niet tijdens het groeien.
Albumine tekort door nierziekte, leverziekte of malnutritie (tekort aan eiwitten)
Mees’ lijnen (dwarse witte lijnen van variërende breedte). Deze zitten in de nagel en schuiven naar boven tijdens het groeien.
Arsenicum vergiftiging, ziekte van Hodgkin, congestief hartfalen, lepra, malaria, chemotherapie, koolstofmonoxide vergiftiging, andere systemische aandoeningen
Donkere strepen of banden in de lengte
Melanoom, goedaardige moedervlek (nevus), verkleuring door chemische middelen, normaal bij mensen met een donkere huidskleur
Groeven in de lengte
Alopecia areata, vitiligo, atopische dermatitis, eczeem, psoriasis
Splinter bloedingen onder de nagels
Endocarditis (ontsteking van de hartkleppen), Systemische lupus erythematosus, reumatoïde artritis, antifosfolipiden syndroom (verhoogde stollingsneiging door aanmaak van antistoffen tegen fosfolipiden), maagzweer, tumoren, gebruik van orale anticonceptie, zwangerschap, psoriasis, trauma
Witte vlekjes op de nagels
Zinktekort
Referentie: Fig. 3. Lepelvormige nagels
Fig. 4. Witte vlekjes (zinktekort)
Fawcett RS, Linford S, Stulberg DL. Nail abnormalities: clues to systemic disease. Am Fam Physician. 2004 Mar 15;69(6):1417-24.
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
27
Toxiciteit In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar toxiciteit in onze voeding en milieu. De consument moet weten dat toxines ons lichaam overbelasten en dat deze moeten geëlimineerd maar liever voorkomen worden.
Amfetamines voor ADHD verhogen risico ziekte van Parkinson Amfetamines, die routinematig worden voorgeschreven bij ADHD en narcolepsie (slaapzucht), veroorzaken de neurologische aandoening, de ziekte van Parkinson. Volgens onderzoekers verhogen deze medicijnen, waaronder dextroamfetamine (Adderall, Dexedrine, DextroStat, Dexamyl) en rilatine het risico op parkinson met maar liefst 60%. Ze ontdekten dit toevallig tijdens een analyse van de gegevens van meer dan 66.000 mensen die dertig jaar lang gevolgd werden. Parkinson is volgens de onderzoekers een onverwachte bijwerking van amfetamines en zou door iedereen, zowel artsen als patiënten, in overweging moeten genomen worden voor men deze medicijnen voorschrijft of wil nemen.
Visie van het FIOW ADHD kan voorkomen én behandeld worden door aanpassing van de voeding en leefstijl. Als het risico op parkinson niet voldoende is om het gebruik van amfetamines af te raden, dan kunnen de volgende bijwerkingen huidige en toekomstige gebruikers misschien tot andere gedachten brengen: verslaving, hartkloppingen, versnelde hartslag, verhoogde bloeddruk, hartaanval, plots overlijden, agressie, psychose, euforie, rusteloosheid, slapeloosheid, stemmingsstoornissen, hallucinaties, hoofdpijn, visuele stoornissen, wazig zicht, motorische of fonische tics (Tourette syndroom), spijsverteringsklachten, gewichtsverlies, anorexia, allergische reacties, impotentie, ... (WF)
28
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Advies ADHD/ADD Onderliggende pathologieën elimineren
• Overmaat informatie vermijden • Strikte dagschema’s, routine handhaven
• Hypoglycemie • Allergie (koemelk, gluten!) • Candida albicans (schimmel) infecties • Zware metalen vergiftiging • Overmaat toxines elimineren • Nutriëntentekorten opheffen • Inflammatie remmen • Hormonale stoornissen behandelen • Medicijngebruik vermijden Voeding
• Voedingsdriehoek Faché • Geen geraffineerde suikers en koolhydraten • Geen additieven, kleurstoffen, bewaarmiddelen, aspartaam (lightfrisdranken!), MSG (monosodiumglutamaat), ... • Geen voedingsmiddelen waar men allergisch voor is (gluten, koemelk!) • Beperk dierlijke eiwitten en vetten, transvetzuren • Essentiële aminozuren uit plantaardige bronnen: groenten, fruit, noten, zaden, pitten, kiemen, peulvruchten • Verhoog de inname van essentiële vetzuren, vooral de omega-3 vetzuren (walnoten, lijnzaad(olie), pompoenpitten, postelein, waterkers, zwarte bessenzaad, perilla olie, algen(olie), krillolie, visolie, spinazie) • Geen frisdrank, koffie, alcohol • Matig met fruitsappen (eventueel kleine slokjes bij het eten) Leefstijl
• Bewegen: elke dag minstens 30 minuten matig tot intensief bewegen • Massages, meditatie, biofeedback • Stress vermijden
Suppletie
• Multivitaminen-mineraal, Omega-3, gamma-linoleenzuur, magnesium, B-vitaminen, zink, ... Meer info en uitgebreide adviezen: Monografie 39. Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD/ADD) € 35
Walter O.M. Faché
ADHD BIJ KINDEREN BETER BEGRIJPEN
Oorzaken en therapiemogelijkheden bij hyperactiviteit en aandachtsstoornissen
MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België
Referentie:
American Academy of Neurology 63rd annual meeting, Honolulu
Toxiciteit
Osteoporosemedicijnen veroorzaken breuken die ze moeten voorkomen Vrouwen die in de menopauze komen, krijgen vaak bifosfonaten toegediend om osteoporose of botontkalking en een verhoogd risico op botbreuken te voorkomen. Alendronaat (Fosamax) is een veel voorgeschreven bifosfonaat. Deze medicijnen verlagen inderdaad het risico op de typische osteoporosebreuken, maar ze verhogen het risico op atypische of niet voor osteoporose karakteristieke botbreuken. Terwijl de medicijnen botverlies tegengaan, lijken ze bepaalde soorten breuken in de hand te werken. Het gaat om breuken van het dijbeen en van het bot net onder het heupgewricht. Vrouwen die deze bifosfonaten vijf jaar of langer nemen hebben een 2,7 keer zo hoog risico op atypische breuken dan vrouwen die de medicijnen slechts af en toe nemen, of minder dan honderd dagen. Andere bijwerkingen zijn maag- en slokdarmzweren, ernstige spier-, bot- en gewrichtspijnen, afsterven van het kaakbeen, vermoeidheid, astma, nierschade en hartritmestoornissen. (WF)
Advies FIOW Osteoporose kan eenvoudig voorkomen worden door de juiste voeding- en leefwijze: • Voedingsdriehoek Faché, met respect voor het zuurbase evenwicht: groenten, fruit, peulvruchten, noten, zaden, pitten, essentiële vetzuren, volle granen • Matig met vlees, vis en andere dierlijke producten: overmatige consumptie van eiwitten verhoogt de calciumuitscheiding • Elke dag minstens een half uur beweging • Weerstandstraining: 3 x per week • Niet té mager zijn • Koffie, alcohol, roken, overmatig zoutgebruik en geraffineerde suikers verlagen de oestrogeenproductie en verhogen de calciumuitscheiding • Corticosteroïden verhogen het risico op osteoporose • Suppletie: calcium (indien onvoldoende in de voeding) vitamine D3, K2, magnesium, boor, zink, mangaan, koper, silicium, glucosamine, chondroïtine, isoflavonen Referentie
Park-Wyllie LY, Mamdani MM, Juurlink DN, et al. Bisphosphonate use and the risk of subtrochanteric or femoral shaft fractures in older women. JAMA. 2011 Feb 23;305(8):783-9.
Vermageringspil Alli heeft gevaarlijke bijwerkingen
Walter O.M. Faché is orthomoleculair biochemicus en voedingsdeskundige en houdt zich al meer dan dertig jaar professioneel bezig met de invloed van voeding en milieu op de gezondheid. Hij stichtte in 1989 samen met Dr. Frans Fermon en Apr. Hubert Goossens het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen (VIOW) en werd directeur en hoofddocent van dit orthomoleculair instituut. In 2008 kreeg het VIOW de nieuwe naam FIOW of het Faché Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen als een erkenning in België. Hij is sedert 1978 voor België de pionier voor de orthomoleculaire voeding en geneeskunde. Zijn verdienste en bijdrage aan de orthomoleculaire geneeskunde werd het eerst in het buitenland gewaardeerd: in 1999 ontving hij in Nederland als eerste buitenlander de prijs voor Orthomoleculaire Geneeskunde. In 1998 richtte hij de Orthoceutische firmaraad op en in 2003 het World Institute for Integrative Medicine (WIMED) om alle medische disciplines in Europa te convergeren.
Info Jij kunt slank en gezond blijven met de Voedingsdriehoek Faché® - € 25
gezondheidsboekJes faché
GlaxoSmithKline, de producent van het vrij verkrijgbare Alli, heeft ondertussen aangekondigd dat Alli één van de producten is die ze in 2011 ‘laten vallen’. Ze halen het echter niet van de markt, maar zijn op zoek naar geïnteresseerde kopers die het product willen overnemen. Met andere woorden: ze leggen de verantwoordelijkheid bij iemand anders en willen er tegelijkertijd nog iets aan verdienen. (HM) Walter OM Faché
JiJ kunt slank en gezond bliJven
1
Jij kunt slank en gezond blijven
Er zijn honderden dieetboeken en honderden afslankingsproducten op de markt die je in een mum van tijd een slank figuur beloven, er worden steeds weer nieuwe fitnessprogramma’s en afslankingsrages gepromoot als dé manier om snel en moeiteloos af te slanken, de strijd tegen de kilo’s is een miljoenenbusiness geworden en toch heerst zwaarlijvigheid meer dan ooit. Het is dus duidelijk dat er iets niet klopt. Geen enkel populair dieet blijkt op lange termijn te werken, van afslankingspillen alleen val je niet af en de nieuwste rages worden niet volgehouden. Diegenen die er toch in slagen om op die manier hun gewicht blijvend kwijt te geraken, riskeren ernstige voedingstekorten en krijgen op de duur problemen met hun gezondheid. Dit boek is in alle opzichten anders dan andere dieetboeken. Het biedt een bruikbaar instrument in de vorm van de revolutionaire voedingsdriehoek Faché, die de basis vormt voor een gezond voedingspatroon dat voorziet in alle essentiele voedingsstoffen. Diegenen die zich het concept van dit boek eigen maken en stap voor stap overschakelen naar een orthotarische voeding- en leefwijze, zullen hun overtollige kilo’s voorgoed kwijtraken, zonder honger te leiden en zonder calorieën te tellen. Zij zullen zich bovendien gezonder en energieker voelen dan ooit. Met het revolutionaire afslankingsconcept Faché kan je écht slank en gezond blijven. Begin er vandaag mee en overtuig uzelf.
Referenties:
Weir MA, Beyea MM, Gomes T, et al. Orlistat and acute kidney injury: An analysis of 953 patients. Arch Intern Med 2011; 171:703-704. GlaxoSmithKline. GlaxoSmithKline announces non-core OTC products to be divested [press release]. April 14, 2011.
JiJ kunt slank en gezond bliJven
De populaire vermageringspil orlistat, beter bekend onder de namen Xenical en Alli, verhoogt het risico op acute nierschade volgens een onderzoek van de Canadese arts Dr. Matthew Weir en zijn collega’s. Onafhankelijk daarvan heeft Public Citizen, de waakhond voor medicijnveiligheid, de FDA gevraagd om orlistat van de markt te halen. In een brief aan de FDA duiden ze op de gevaarlijke bijwerkingen, waaronder 47 gevallen van acute pancreatitis en 73 gevallen van nierstenen. Orlistat is in België op voorschrift verkrijgbaar onder de naam Xenical en is vrij verkrijgbaar onder de naam Alli. Het werd al eerder gelinkt aan nierschade, maar er duiken steeds meer gevaarlijke bijwerkingen op, waaronder ook ernstige leverschade. Volgens de FDA stierven twee patiënten aan leverfalen en moesten drie patiënten een levertransplantatie ondergaan.
ISBN: 978-90-77994-05-4
,!7IJ0H7-jjeafe!
,!7IJ0H7-j eafe!
FIOW
1
met de nieuwe revolutionaire Voedingsdriehoek Faché®
FIOW
Eerste druk 2009
gezondheidsboekJes faché Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Uitgeverij Publi Media - Laarne
Eerste druk 2009
29
Publireportage Publireportage
De cosmetica die u smeert, zijn aangepast aan uw huidtype en uw leeftijd. Uit eigen ervaring of op aanraden van een huiddeskundige hebt u de best passende verzorgingsmiddelen geselecteerd. Uw huidtype kan getest worden. Maar ook voor uw binnenkant is er een manier om na te gaan of uw lichaam over een gezonde portie EPA en DHA beschikt. Er bestaat een eenvoudige test die men de Omega-3 Index heeft genoemd. Ligt uw Omega-3 Index tussen 8% en 11%, dan zit u goed. Zit u lager, dan kunt u overwegen om uw voedingspatroon aan te vullen met een EPArijk visoliesupplement.
Gezond bruinen
Hoe haalt u meer uit uw cosmetica dan de verpakking u belooft? Van binnenuit, met omega-3!
Op het negende Anti-Aging Congres in Monaco was het aanbod aan nieuwe technieken binnen de plastische chirurgie zoals verwacht overweldigend. Maar tussen alle hoogtechnologische geweld werd ook aandacht besteed aan een simpele dieetaanpassing, meer bepaald een dagelijkse inname van omega-3 vetzuren. Huiddeskundigen lijken er eindelijk van overtuigd dat EPA en DHA, de twee belangrijkste omega 3-visvetzuren, het verouderingseffect op de cellen verminderen en de conditie van de huid van binnenuit fris en jeugdig houden. Uw uitwendige huidverzorging met voedende, hydraterende, beschermende en huidregenererende cosmetica komt nog beter tot zijn recht als u voldoende EPA en DHA consumeert, zo blijkt uit talrijke onderzoeksresultaten die op het congres werden
30
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
voorgesteld. Wat maakt deze omega-3 vetzuren dan zo speciaal?
Jonge uitstraling
Huidverzorgingsproducten zijn zo samengesteld dat ze uw huidcellen optimaal voeden, zodat die zo lang mogelijk jong blijven. Wat deze producten aan de buitenkant doen, doen EPA en DHA van binnenuit: het zijn voedende bestanddelen, die ervoor helpen zorgen dat al uw lichaamscellen ook die in uw huid - gezond ouder worden.
Waarom EPA? Na inname verhuist een aanzienlijk deel van het omega-3 vetzuur EPA naar de diepere huidlagen. Op de overgang tussen onder- en opperhuid helpt EPA uw huid in stralende conditie houden. EPA is ook het omega-3 vetzuur bij uitstek dat een meerwaarde geeft aan uw zonnecrème. Zonneproducten bevatten gelukkig een UVA- en UVB-filter zodat de UVA- en UVB-stralen van de zon minder intens op uw huid inwerken. EPA is een goede partner van de UVB-filter. Zo krijgt u van binnenuit op een gezonde wijze dat bruine kleurtje. Gebruik EPA niet als enige bescherming tegen de zon. Kies voor de combinatie uitwendig en inwendig gebruik: zonneproduct en EPA-rijk visoliesupplement.
Stralend humeur
EPA-rijke visolie is ook goed voor een fit gevoel en het emotioneel welzijn. In tegenstelling tot DHA-rijke visolie heeft een EPArijke visolie een veel positievere invloed op uw gemoedstoestand, humeur en concentratievermogen. Het is een uitstekende aanvulling van een evenwichtige en gevarieerde voeding om fit, blij en extra stralend door het leven te gaan.
MorEPA PLAtINUM ®
Hoogst geconcentreerde, superkritische 1005 mg EPA/DHA + extra vitamine D per 1 capsule 60 capsules CNK 2713-030 Verkrijgbaar bij uw apotheker www.MorEPA.be
Lezersvraag
Zijn appelpitten giftig?
Vraag van Caroline Vanden Balck
Geachte, In jullie nieuwsbrief van 14 maart 2011 las ik: “Eet elke dag een biologische appel, met de schil en liefst ook met het klokhuis en de pitten. Als je het niet kan opbrengen om de pitten te kauwen en door te slikken, kan je regelmatig een volledige appel samen met ander fruit en fruitsap in een blender mixen tot een smoothie. Smoothies zijn voor moeilijke of kieskeurige eters trouwens een ideale manier om onopgemerkt voedingsmiddelen ‘binnen te smokkelen’ waarvoor anders de neus zou worden opgehaald. En dan hebben we het niet alleen over kinderen...” Ik heb altijd gehoord dat appelpitten zeer giftig zijn? Is dit dan niet zo?
Antwoord van het FIOW: Beste Caroline, Er wordt vaak beweerd dat appelpitten giftig zijn omwille van het cyanide dat er in zit. Cyanide wordt van nature gevormd door verschillende bacteriën, algen, schimmels en een heel aantal plantensoorten, waaronder bonen (koffiebonen, kikkererwten, limabonen), vruchten (zaden en pitten van appels, kersen, peren, abrikozen, perziken en pruimen), amandelen en cashewnoten, lijnzaad, koolsoorten (broccoli, witte kool, boerenkool, spruiten), granen (alfalfa, sorghum), wortels (cassave, aardappel, radijs en rapen), witte klaver en jonge bamboescheuten. Onvolledige verbranding tijdens bosbranden wordt beschouwd als de voornaamste bron van cyanide in het milieu.
trie. Het gaat om waterstofcyanide (HCN), natriumcyanide (NaCN) en kaliumcyanide (KCN). Deze stoffen staan bekend om hun giftigheid en worden daar ook voor gebruikt: in de gaskamers, als chemisch en terroristisch wapen, als middel om zelfmoord (Eva Braun, Joseph Goebbels, Heinrich Himmler) en moord (Raspoetin) te plegen. De LD50 dosis (dosis waardoor 50% van de proefdieren sterft) varieert van 2,1 mg/kg lichaamsgewicht (bij de coyote) tot 6 à 10 mg/ kg (bij witte muizen). Symptomen van acute vergiftiging kunnen al binnen de tien minuten na inname opduiken: opgewondenheid, spiertrillingen, verhoogde speeksel- en traanvloed, ontlasting en urineren, ademhalingsmoeilijkheden, coördinatiestoornissen en stuiptrekkingen.
Cyanide is inderdaad erg giftig, maar niet in de natuurlijke organische vorm zoals het voorkomt in bovengenoemde planten. Het giftige cyanide waarnaar vaak verwezen wordt, wordt vervaardigd in de anorganische chemie en indus-
Cyanidevergiftiging uit natuurlijke bronnen komt zelden voor, omdat cyanide snel afgebroken wordt en zich niet opstapelt in het lichaam. Cyanide heeft een lage chronische toxiciteit. Een natuurlijk antidotum is vitamine B12. Zorg daarom dat je
voldoende vitamine B12 inneemt, wanneer je veel cyaniderijke voeding eet. Natuurlijk cyanide of blauwzuur is ook bekend als B17, laetrile of amygdaline. Het is een stof die in niet-toxische kankertherapieën gebruikt wordt om kanker te behandelen. Veel kankerpatiënten eten daarom de pitten van abrikozen. Uit getuigenissen blijkt dat het werkt, maar er worden ook verschillende gevallen van acute cyanidevergiftiging gemeld door het eten van te grote hoeveelheden abrikozenpitten. Zoals altijd is de boodschap: overdrijf het niet. Het kan absoluut geen kwaad om de pitten van appels op te eten op een normale manier, dat wil zeggen met de rest van de appel, maar eet geen handenvol pitten afzonderlijk. Hoewel je ook daarvan behoorlijk veel zou moeten eten om vergiftigingsverschijnselen te krijgen. Zorg er wel voor dat het biologische appels zijn, want anders krijg je échte giftige stoffen binnen. (WF)
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
31
Orthotrends In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding en hoe wij ziekten kunnen behandelen met nutriënten uit onze dagelijkse levensmiddelen.
Hogere vitamine D-waarden, minder kans op maculadegeneratie
Wie hoge vitamine D concentraties in zijn of haar bloed heeft, blijkt beter beschermt tegen het ontstaan van vroegtijdige leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie (AMD), één van de belangrijkste oorzaken van blindheid bij volwassenen. In een studie met meer dan duizend vrouwen vond men een 44% verlaagd risico op maculadegeneratie bij vrouwen jonger dan 75 met bloedconcentraties vitamine D van meer dan 38 nmol/l. Een hogere inname van vitamine D uit de voeding gaf bij deze vrouwen 59% minder kans op AMD. Of dit rechtstreeks kan toegeschreven worden aan vitamine D is niet duidelijk, maar het zou ons niet verbazen, gezien de voortreffelijke reputatie van deze zonnevitamine.
Visie van het FIOW In de conventionele geneeskunde boekt men weinig succes met behandelingen om het verloren zicht door maculadegeneratie te herstellen. Wetenschappers duiden steeds meer op de voordelen van een meer holistische aanpak van AMD. Patiënten met maculadegeneratie moeten meer bewegen, hun voeding aanpassen en niet roken. Naast een orthotarisch voedingspatroon met veel groenten, fruit, noten, zaden, pitten en kiemen, zijn voedingssupplementen aangeraden voor het verbeteren van de algemene metabole en vasculaire functie. Je hoeft niet al deze supplementen te nemen, maar hoe meer je ervan kan nemen, hoe groter het effect. Ideaal is een totaalproduct waarin zo veel mogelijk van deze stoffen gecombineerd zijn.
Advies Maculadegeneratie • Hooggedoseerde multi • Luteïne: 10 à 20 mg per dag • Zeaxanthine: 3 à 8 mg per dag • Bètacaroteen: 25.000 IE per dag • Astaxanthine: 6 à 12 mg per dag • Omega-3 vetzuren: 2000 à 6000 mg per dag • R-alfa-liponzuur: 300 à 900 mg per dag • Taurine: 1000 mg per dag • Coënzym Q10: 100 à 300 mg ubiquinol per dag • Ginkgo biloba extract (gestandaardiseerd): 120 à 240 mg per dag • Druivenpitextract 120 à 300 mg per dag • Bosbesextract 120 à 200 mg per dag • Soja-isoflavonen 135 à 275 mg per dag • N-acetyl-carnosine oogdruppels 1 à 2 druppels, 1 tot 4 keer per dag. Info: MN 32. Oogaandoeningen orthomoleculair behandelen € 30 MN 83. Breedspectrum eigenschappen van vitamine D3 € 35
Walter O.M. Faché
OOGAANDOENINGEN ORTHOMOLECULAIR BEHANDELEN
Ultraviolet licht, oxidatie, zuurstoftekort, bloedtoevoer en voedingstekorten als belangrijkste oorzaken van oogaandoeningen
MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen
In de orthomoleculaire geneeskunde wordt <50 nmol/l vitamine D als een tekort beschouwd en >80 nmol/l als optimaal.
32
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Publi Media, Laarne België
Hoe meer je je voeding afstemt op de Voedingsdriehoek Faché®, hoe minder supplementen je nodig hebt. (HM)
Referentie:
Walter O.M. Faché
BREEDSPECTRUM EIGENSCHAPPEN VAN VITAMINE D3
Dringende noodzaak om vitamine D bij patiënten te controleren Meer dan alleen calcium reguleren!
MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België
Millen AE, Voland R, Sondel SA, et al. Vitamin D Status and Early Age-Related Macular Degeneration in Postmenopausal Women. Arch Ophthalmol. 2011 Apr;129(4):481-489.
Orthotrends
Hoge omega-3 index beschermt tegen de gevolgen van overgewicht het belang van een hoge omega-3 index voor de gezondheid. (WF)
De omega-3 index is het percentage EPA + DHA in je rode bloedcellen (RBC). Een index van 3% geeft je tien keer zoveel kans om plots te sterven aan hart- en vaatziekten dan een index van 7%. Een optimale omega-3 index is 8% of meer. Advies FIOW • Eet regelmatig vette vis, maar kies voor biologische vis die gevoed is met algen en plankton • Integreer walnoten, waterkers, postelein, peterselie, lijnzaad(olie), pompoenpitten, soja en algen in je voedingspatroon. • Laat je omega-3 index meten en neem indien nodig omega-3 supplementen van goede kwaliteit (visolie, krillolie of algenolie)
We weten ondertussen allemaal dat mensen met overgewicht en obesitas een verhoogd risico hebben op ernstige ziekten, zoals hart- en vaatziekten, kanker en diabetes. Dat komt ondermeer doordat obese mensen doorgaans een hoog gehalte aan triglyceriden en Creactief proteïne (CRP) in hun bloed hebben. Verhoging van deze stoffen duidt op een verstoord vetmetabolisme en algemene inflammatie, twee onderliggende oorzaken van vele degeneratieziekten. Toch zijn triglyceriden en CRP niet bij alle obese mensen verhoogd. De Yup’ik eskimo’s uit Alaska eten een traditioneel dieet met veel vette vis. Hun omega-3 inname ligt
ongeveer twintig keer hoger dan die van de gemiddelde Amerikaan. Hoewel overgewicht en obesitas bij deze eskimo’s evenveel voorkomen als bij de algemene Amerikaanse bevolking, zijn er bij hen maar half zo veel gevallen van diabetes. Uit nader onderzoek blijkt dat bij de eskimo’s met overgewicht die een hoge concentratie van de omega-3 vetzuren EPA en DHA in hun rode bloedcellen hebben, de waarden van triglyceriden en C-reactief proteïne dezelfde zijn als die van mensen met een normaal gewicht. De omega-3 vetzuren lijken hen te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van overgewicht en obesitas. Dit onderstreept nog maar eens
Info: MN 8. Overgewicht orthomoleculair behandelen - € 30 Gezondheidsboekje nr. 1. Jij kunt slank en gezond blijven met de Voedingsdriehoek Faché® - € 25 Walter O.M. Faché
OVERGEWICHT MET NATUURLIJKE MIDDELEN VOORKOMEN EN BEHANDELEN
Vermageren met het Orthomoleculair Concept van het Faché Instituut
MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België
Referentie:
Makhoul Z, Kristal AR, Gulati R et al. Associations of obesity with triglycerides and C-reactive protein are attenuated in adults with high red blood cell eicosapentaenoic and docosahexaenoic acids. Eur J Clin Nutr. 2011 Mar 23. [Epub ahead of print]
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
33
Orthotrends
Hoge zink inname beschermt mannen tegen prostaatkanker
34
Zink is betrokken bij een heel aantal levensbelangrijke cellulaire functies, waaronder het repareren van DNA en het behoud van een goede immuniteit. Zink voorkomt bovendien het ontstaan van prostaatkanker. Tot nog toe waren er echter geen studies gedaan naar de rol van zink bij het verloop van prostaatkanker.
likelstimulerende hormonen vrij te geven, die de aanmaak van testosteron stimuleren. In tegenstelling tot wat vaak aangenomen wordt, is een hoog testosterongehalte niet gelinkt aan een hoger risico op prostaatkanker. Prostaatkanker komt juist vaker voor bij mannen met een laag testosterongehalte.
Zweedse wetenschappers onderzochten of de zinkinname een effect had op het sterftecijfer bij mannen die al prostaatkanker hadden. In hun studie werden 525 mannen van jonger dan 80 jaar gemiddeld 6,4 jaar gevolgd. Een hoge zinkinname met de voeding gaf een 36% verlaagd risico om te overlijden aan prostaatkanker. Bij mannen met lokale, niet uitgezaaide tumoren was dat zelfs 76%. Zinktekort maakt de prostaat gevoeliger voor ontstekingen, wat tot vergroting van de prostaat (prostaathypertrofie) kan leiden. Zink is ook nodig om een normaal serum testosteronniveau te handhaven. Een tekort aan zink verhindert de hypofyse om luteïniserende en fol-
Zink remt ook het aromatase enzym dat testosteron omzet in oestrogeen. De verhouding testosteron/oestrogeen daalt bij ouder wordende mannen tot de helft of zelfs tot één vijfde van de oorspronkelijke waarde. Een hoog oestrogeenniveau bij mannen verhoogt het risico op hartziekten, overgewicht en borstvorming. Dit effect wordt versterkt door het drinken van alcohol, dat de zinkconcentraties verlaagt en de oestrogeenconcentraties verhoogt. Zink is nodig voor een gezonde spermakwaliteit. Bij een lage zinkwaarde daalt de zaadvloeistof met 30%. Zinkdeficiënte is daarom één van de eerste parameters die moeten nagegaan worden bij vruchtbaarheidsproblemen. (HM)
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Zink is vooral aanwezig in oesters, lever, biergist, schaaldieren, vlees, tarwekiemen, tarwezemelen, gerijpte kaas, eieren, vis, kip, kalkoen, knoflook, bessen, noten, peulvruchten, zonnebloempitten, sesamzaad, pompoenpitten, volle granen, rijst, sojabonen, bladgroenten en aardappelen. Info MN 24. Prostaataandoeningen orthomoleculair behandelen - € 35
Onder hoofdredactie Walter O.M. Faché
PROSTAATAANDOENINGEN ORTHOMOLECULAIR BEHANDELEN
Prostatitis, prostatodynie, benigne prostaathyperplasie en prostaatcarcinoom Walter O.M. Faché
MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen, FIOW Publi Media, Laarne België
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
NIET-TOXISCHE KANKERBEHANDELINGEN Deel 1 Oorzaken van kanker & Orthomoleculaire basisbehandelingen Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
Bistro 7 Niet-toxische kankertherapieën • Deel 1. Oorzaken van kanker en orthomoleculaire basisbehandelingen • € 35 • Deel 2. Metabole stoornissen opheffen en genexpressie orthomoleculair manipuleren • € 35 • Deel 3. Psychische aspecten cruciaal bij het ontstaan en het behandelen van kanker Maandag 6 juni 2011 (19-22u) • € 35
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
NIET-TOXISCHE KANKERBEHANDELINGEN Deel 2 Metabole stoornissen opheffen & genexpressie orthomoleculair manipuleren Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
NIET-TOXISCHE KANKERBEHANDELINEN Deel 3 Psychische aspecten cruciaal bij het ontstaan en behandelen van kanker Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS
Referentie:
Epstein MM, Kasperzyk JL, Andrén O, et al. Dietary zinc and prostate cancer survival in a Swedish cohort. Am J Clin Nutr. 2011 Mar;93(3):586-93.
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
Orthotrends
Probiotica bieden hulp voor kinderen met functionele constipatie Functionele constipatie is een veel voorkomend en frustrerend probleem bij kinderen. Het treft naar schatting 3% van de westerse kinderen. Het is een chronische aandoening die gekenmerkt wordt door een onregelmatige stoelgang van minder dan drie maal per week en meer dan twee keer per week ontlastingsincontinentie. Dit gaat gepaard met vaak pijnlijke ontlasting van grote hoeveelheden, waardoor de kinderen de neiging hebben hun stoelgang op te houden uit angst voor de pijn. Deze aandoening veroorzaakt heel wat stress, zowel bij het kind als bij de ouders en kan in ernstige emotionele problemen resulteren. Vaak ontstaat het probleem doordat het kind zijn ontlasting ophoudt door eerdere pijnlijke stoelgang of niet op een ‘vreemd toilet’ wil gaan. Deze kin-
deren krijgen naast ‘toilettraining’ vaak laxeermiddelen, maar deze geven ongewenste bijwerkingen en lossen in 50% van de gevallen het probleem niet op. Langdurig gebruik van laxeermiddelen kan de elektrolytenbalans (kalium, natrium, calcium, magnesium) en de nutriëntenopname verstoren, het darmslijmvlies beschadigen en tot gewenning leiden. Nederlandse onderzoekers gaven kinderen van 3 tot 16 jaar met functionele constipatie vier weken lang dagelijks 108 tot 1010 CFU van het probioticum bifidobacterium breve. Ze kregen ook de instructie om na elke maaltijd 5 à 10 minuten op het toilet te gaan zitten en te proberen om zich te ontlasten. Na vier weken was de gemiddelde stoelgang frequentie gestegen van 0,9 naar 4,9 keer per week.
Het aantal incontinentie gevallen daalde van gemiddeld 9 keer per week naar 1,5 keer. De pijn bij de ontlasting daalde van 71 naar 33% in vier weken. De stoelgang had bovendien een betere consistentie en de kinderen hadden aanzienlijk minder buikpijn. Dit is een opmerkelijk resultaat, gezien de relatief korte duur van de suppletieperiode. In combinatie met een vezelrijk voedingspatroon, veel water drinken en voldoende essentiële vetzuren, bieden probiotica een gunstig perspectief voor de behandeling van functionele constipatie bij kinderen. (HM)
Referentie:
Tabbers MM, de Milliano I, Roseboom MG, Benninga MA. Is Bifidobacterium breve effective in the treatment of childhood constipation? Results from a pilot study. Nutr J. 2011 Feb 23;10:19.
Gebrek aan slaap verhoogt het risico op darmkanker Een gebrek aan slaap werd al gelinkt aan overgewicht, hartziekten, hoge bloeddruk, diabetes, slechte hersenfunctie en een vroegtijdige dood. Aan dat lijstje kan nu ook darmkanker toegevoegd worden. Onderzoekers ontdekten dat mensen die gemiddeld minder dan zes uur per nacht slapen 50% meer kans hebben op darm- en rectumadenomen dan mensen die minstens zeven uur per nacht slapen. Dit verband verandert niet wanneer men rekening houdt met andere factoren, zoals familiale geschiedenis, roken, en overgewicht. Bij
vrouwen was het verband iets meer uitgesproken dan bij mannen, maar dit verschil was volgens de onderzoekers niet significant. Adenomen zijn de voorstadia van tumoren en kunnen kwaadaardig worden wanneer ze niet behandeld worden. Dr. Li, één van de onderzoekers, zegt dat de impact van een slaapgebrek op het darmkankerrisico van vergelijkbare grootte is als het hebben van een eerstegraadsverwant (ouder, broer of zus) met darmkanker en het eten van veel rood vlees. Slaapgebrek kan op verschillende manieren bijdragen aan een
verhoogd kankerrisico. Een slaapgebrek leidt tot een verminderde aanmaak van melatonine, een belangrijk hormoon dat ondermeer gelinkt is aan een verhoogde immuniteit en een betere DNA-reparatie. Slaaptekort leidt ook tot een slechte detoxificatie van giftige stoffen en een verhoogde inflammatie. Maar wellicht zijn er nog andere mechanismen waar we voorlopig geen kennis van hebben. Hoe het ook zij, een slaapgebrek kan vanaf nu worden beschouwd als een nieuwe, gemakkelijk te voorkomen risicofactor voor darmkanker. (WF)
Referentie:
Thompson CL, Larkin EK, Patel S, Berger NA, Redline S, Li L. Short duration of sleep increases risk of colorectal adenoma. Cancer. 2011 Feb 15;117(4):841-7.
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
35
Orthotrends Jaarboek 2010 Alle Orthotrends van het FIOW van 2010 verzameld per ziektebeeld, aangevuld met tips en adviezen voor leefstijl, voeding en suppletie. Een uniek naslagwerk voor iedereen die de recente trends in de Orthomoleculaire Geneeskunde wil toepassen in de praktijk. Ziektebeelden die aan bod komen: ADHD/ADD Aids/HIV Aften Allergie Hooikoorts Eczeem Alzheimer Anti-aging Astma Autisme Baarmoederhalskanker Borstkanker Cholesterol, verhoogd Cognitieve stoornissen Constipatie Chronisch Vermoeidheidssyndroom / Fibromyalgie
Darmaandoeningen Darmkanker Dementie Depressie Diabetes / Metabool Syndroom X Dierengeneeskunde Geheugen Griep / Verkoudheid Hart- en vaatziekten Hartritmestoornissen Hersenaandoeningen Homocysteïne, verhoogd Huidkanker Hypertensie Immuniteit Incontinentie Inflammatie
Kanker, algemeen Kinderen & gezondheid Leververvetting / Hepatitis Longkanker Longziekten / COPD Menopauze Migraine Multiple Sclerose Nieren / Urinewegen Onvruchtbaarheid Oogaandoeningen Ooraandoeningen / gehoor Osteoporose Overgewicht Pancreaskanker Parkinson Pijn
Prostaatkanker Prikkelbare darm Psychiatrische ziekten Reuma / Artritis / Artrose Ruggenmergletsels Seksualiteit Slaapstoornissen Sport Stress Tandaandoeningen Verslaving Ziekte van Crohn Zwangerschap Borstvoeding Baby’s Zware metalen vergiftiging
Monografieën van het FIOW MN 97. Enzymen, de missing link bij alle degeneratieziekten
MN 98. Cognitieve ondersteuning bij het ouder worden
Proteolytische enzymen hebben een breedspectrumwerking die kan ingezet worden bij alle ziektebeelden In de jaren ’60 en ’70 is er enorm veel onderzoek gedaan naar de medische toepassingen van enzymen, vooral op het gebied van ontstekingsremming en pijnbestrijding. Met de opkomst van de farmaceutische anti-inflammatoire en pijnstillende medicijnen, zijn enzymen en hun therapeutische effecten een beetje in de vergetelheid geraakt. Door het groeiende besef van de teleurstellende resultaten en de schadelijke bijwerkingen van medicatie is er de laatste jaren echter opnieuw veel belangstelling voor deze omnipotente stofjes. Terecht, want deze in de natuur overal voorkomende moleculen kunnen me succes ingezet worden bij een breed scala aan ziektebeelden. Auteurs: Walter O.M. Faché & Hilde Maris Pagina’s: 63 - Prijs: €30.00
Voor ouder wordende mensen met cognitieve achteruitgang en geheugenstoornissen en voor iedereen die zijn hersenfunctie wil verbeteren De vetzuren, met name de omega-3 vetzuren, zijn essentieel voor een goede hersenwerking op elke leeftijd. Een bijzondere rol in het afremmen van cognitieve achteruitgang en geheugenstoornissen is weggelegd voor de fosfolipiden, zoals fosfatidylcholine en fosfatidylserine. Hersencellen zijn voor hun werking afhankelijk van de structuur van hun membraan. Deze structuur wordt bepaald door vetzuren, antioxidanten, cholesterol, proteïnen en fosfolipiden. De gunstige effecten van fosfolipiden zijn door talrijke studies wetenschappelijk onderbouwd. Auteurs: Walter O.M. Faché & Hilde Maris Pagina’s: 47 - Prijs: €30.00
Prijs: € 45 Bestellen: 09 369 06 42
[email protected]
MN 99. Pro-aging therapieën met orthoceuticals Pro-aging strategie en orthoceuticals bij het ondersteunen van cognitieve stoornissen en ouderdomsziekten De achteruitgang van de hersenfunctie wordt geassocieerd met het ouder worden, maar is eigenlijk het gevolg van een aantal metabole stoornissen: mitochondriale disfunctie, vrije radicalen pathologie, lipidperoxidatie, glycosylatie, DNA-schade, nutriëntentekorten, allergie, zware metalen, hypoglycemie. Deze stoornissen kunnen voorkomen én omgekeerd worden door de juiste voeding- en leefwijze en het gebruik van orthoceuticals. Auteurs: Walter O.M. Faché & Hilde Maris Pagina’s: 88 - Prijs: €40.00 Onder hoofdredactie Walter O.M. Faché
COGNITIEVE ONDERSTEUNING BIJ HET OUDER WORDEN
actie hoofdred é Onder ch O.M. Fa Walter
met Voor ouder wordende mensen cognitieve achteruitgang voor en geheugenstoornissen en tie iedereen die zijn hersenfunc verbeteren wil
N ENZYME LINK SSING DE MI ALLE BIJ KTEN TIEZIE RA NE DEGE anisme
gsmech Werkin n Bronne singen pas che toe n Praktis e advieze Uitgebreid
Walter
e Maris hé & Hild O.M. Fac
TICA TRICEU ËN NU n, FIOW GRAFIE chappe MONO Wetens leculaire t Orthomo Instituu ië ©Faché ia, Laarne Belg i Med Publ
36
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Onder ho ofd Walter O. redactie M. Fach é
OJ-adv 268 x
Maris Walter O.M. Faché & Hilde
EUTICA MONOGRAFIEËN NUTRIC ire Wetenschappen, FIOW ©Faché Instituut Orthomolecula
PRO-AG ING THERAP IEËN ME ORTHOC T EUTICAL S
Publi Media, Laarne België
Pro-aging strategie en orth bij het ond oceuticals ersteunen cognitie ve stoornis van sen en ouderd omsziek ten Walter O.M . Faché & Hilde Maris
MONOGR AFIEËN NUTRICE ©Faché UTICA Instituut Publi Medi Orth omolecul a, Laarn aire Wete e België nsch
appen, FIOW
Nieuw bij het FIOW De opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde op DVD’s
NATAOS KEY N UTRITION
Nu reeds verkrijgbaar:
Module 2 & 3
in 16 dvd’s met 64 uur les
Krill Oil Superior De super opneembare omega-3
• ondersteunt de circulatie • goed voor de cholesterolspiegel • behoudt een goede gemoedstoestand • bevordert het concentratievermogen • houdt beenderen en gewrichten gezond
verpakt per 60 capsules van 500 mg. � 21,95
Krill, een massa garnaalachtige schaaldiertjes, is erg rijk aan de omega-3 vetzuren EPA en DHA. Zijn die ook niet aanwezig in visolie? Klopt. Maar er is een belangrijk verschil. Bij visolie zit de omega-3 immers in de trygliceriden, terwijl die in krillolie gebonden is aan de fosfolipiden. De omega-3 uit krillolie is wateroplosbaar en wordt dus veel beter opgenomen door ons lichaam. Deze vetzuren verhogen bovendien de elasticiteit van de lichaamscellen en absorberen veel beter gezondheidsbevorderende ingrediënten. Plus: in krillolie zit ook Astaxanthine, een sterke vrije radicalenvanger die ons lichaam beschermt tegen oxidatie.
Waarom Krill Oil Superior Van Nataos?
• Betere opname dan omega-3 uit visolie (wetenschappelijk bewezen). • Milieubewuste, MSC gecertificeerde oogst zonder bijvangsten. • Meteen en vers verwerkt dankzij Eco-Harvestingtechniek. • Geen enzymatische degradatie en oxidatie. • Rijk aan veresterde Astaxanthine, een sterke antioxidant. x 90_krilloil.indd 1 • Vrij van dioxines, PCB’s en andere zware metalen. Vraag naar Krill Oil Superior in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek.
Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be WWW.NATAOS.COM
De mondelinge lessen van de professionele opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde gaan steeds door in de congreszaal van het Faché Instituut in Laarne. Voor vele mensen is het echter niet vanzelfsprekend om deze lessen bij te wonen, omwille van tijdsgebrek, andere verplichtingen en de afstand. Daarom bieden wij vanaf nu de mondelinge lessen integraal op DVD samen met de syllabussen te koop aan. De DVD’s kunnen ook gebruikt worden als herhalingslessen, om bepaalde stukken uit de cursus beter te begrijpen, als opfrisser, … Volgende cursussen zullen op DVD uitgebracht worden: • Eerste jaar: Module 2 & 3 (reeds beschikbaar!) • Tweede jaar: Module 4, 5 & 6 in 2011 • Vijfde jaar: Module 16, 17 & 18 in 2011 Start nu met de cursus Orthomoleculaire geneeskunde 1e jaar of module 2 + 3. Er is keuze tussen drie mogelijke formules: 1. Mondelinge cursus van 8 dagen van 8 uur + 8 schriftelijke cursusdelen: € 1180 (Deze cursus start opnieuw in februari 2011: zie website) 2. Schriftelijke cursus met schriftelijke begeleiding bij elk deel, mondelinge express cursus van 2 dagen en vraagstelling via email: € 1180
26/11/10 19:39
3. Schriftelijke cursus 8 delen met 16 DVD’s: € 1280 Bij keuze 1 of 2 kunnen de 16 DVD’s apart bijbesteld worden voor € 250.
37
In volgend nummer Baarmoederfibromen Baarmoederfibromen, goedaardige gezwellen die ontstaan in de spieren van de baarmoederwand, komen voor bij 20 à 30% van de vrouwen tegen de tijd dat ze veertig zijn en bij 50% van alle vrouwen. Hoewel ze goedaardig zijn, kunnen ze zeer groot en talrijk worden en voor allerlei klachten zorgen, zoals pijnlijke, zware maandstonden, tussentijdse bloedingen, bloedarmoede, vermoeidheid en pijn tijdens het vrijen. Sommige vrouwen hebben echter geen klachten van hun fibromen en ontdekken ze pas bij een routineonderzoek. Hoe ontstaan fibromen en kunnen voeding en suppletie vrouwen helpen om ze te voorkomen of te verwijderen?
Paracetamol en ontstekingsremmers Vrij verkrijgbare pijnstillers en ontstekingsremmers zijn een veel voorkomende oorzaak van letsel en hebben vaak fatale gevolgen. Deze middelen worden door miljoenen mensen gebruikt, maar de meeste daarvan zijn zich niet bewust van de gevaren van deze ‘onschuldige’ pilletjes. Vooral paracetamol en NSAID’s (niet-steroïdale ontstekingsremmers) kunnen uiterst gevaarlijk zijn. Als je deze medicijnen neemt, moet je weten hoe je je kan beschermen tegen de schadelijke bijwerkingen.
Belgisch Voedingsmagazine faché instituut Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedings problematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialiste, sportcoaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid. Hoofdredactie
Walter OM Faché, Directeur Faché Instituut
Kerkstraat 103 9270 Laarne
Eindredactie
Secretariaat/Advertenties
Walter OM Faché, Medisch journalist
Kernredactie
Walter OM Faché, Orth. Bioch. Philippe Gerard, Apr. Hilde Maris, HEOS. Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Mark Bottu , Dr. Med. Frans Fermon , Dr. Med. Guido Duerinckx Lies Helsloot
Vormgeving, productie en druk Walter OM Faché Hilde Maris
Danny Coppens Stijn De Pauw Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 - Lochristi 09 353 93 93 www.coppens-druk.be
Advertenties Hilde Maris
[email protected]
FIOW
Rusteloze benen Rusteloze benen syndroom is een aandoening van het centrale zenuwstelsel, dat gekenmerkt wordt door een onbedwingbare drang om je benen te bewegen. Deze bewegingsdrang duikt meestal op het verkeerde moment op, vooral wanneer je probeert te ontspannen of te slapen. Gebrek aan rust en slaap kan vermoeidheid overdag en prestatieproblemen zorgen. Wat veroorzaakt rusteloze benen en wat kan je er tegen doen?
Uitgever
Walter OM Faché, Medisch journalist Hilde Maris, Medisch journalist
© Copyright 2011 ISSN 1379-8383
Larenhoeve, Kerkstraat 103 9270 Laarne. Tel +32 09 3690642 Fax +32 09 3661838 E-mail:
[email protected] Website: www.fache-instituut.be
Hoe abonneren?
Betaling geldt als enige abonnering. Het abonnement wordt automatisch voor een jaar verlengd indien geen schriftelijke opzeg gebeurt uiterlijk twee maanden voor het verstrijken van het abonnement. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België: Storting van € 50 op rek nr. Fortis 290-0307607-41 Nederland Storting van € 54 op rek nr. Fortis IBAN BE 88290030760741 BIC code GEBABEBB
Prijs per nummer: € 8,80 (België) € 9,50 (Nederland)
Uitgeverij Publi Media Faché Instituut • Gespecialiseerd op het gebied van ziektepreventie, voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij sporten en ziekten. • Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels. Dit tijdschrift werd gedrukt op chloorvrij papier.
38
achtste jaargang 2011 - n°57 - www.fache-instituut.be
Agenda Faché Instituut Gezondheidsbistro 7 Niet-toxische kankertherapiën Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
Maandag 6 juni Deel 3
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
Psychische aspecten cruciaal bij het ontstaan en het behandelen van kanker - Het belang van een positieve instelling bij kanker Doorheen de geschiedenis tot aan het begin van de 20e eeuw zijn er steeds artsen geweest die een verband hebben gelegd tussen psyche en kanker. De universitaire geneeskunde die in de 20e eeuw haar intrede deed, had weinig aandacht voor dit verband en concentreerde zich uitsluitend op fysische processen. Op het einde van de 20e eeuw werd de belangstelling voor de psychische kant van kanker nieuw leven ingeblazen door artsen als Siegel, Simonton en LeShan. Wetenschappelijk onderzoek van de afgelopen decennia heeft een deel van de mechanismen ontrafeld die aan de basis liggen van het verband tussen onze mentale toestand en het immuunsysteem.
NIET-TOXISCHE KANKERBEHANDELINGEN
NIET-TOXISCHE KANKERBEHANDELINEN
Maandag 3 oktober Deel 4 Biologische ‘cytostatica’ Orthomoleculaire chemotherapie
Deel 4 Biologische cytostatica Orthomoleculaire ‘chemotherapie’
Deel 3 Psychische aspecten cruciaal bij het ontstaan en behandelen van kanker
Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS
Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ
©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
Maandag 5 december Deel 5 Omstreden kankertherapieën
NIET-TOXISCHE KANKERBEHANDELINGEN Deel 5 Omstreden kankertherapieën Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
Gezondheidsbistro 8 - Workshops Supplementen in de praktijk Het gebruik van supplementen in de Orthomoleculaire praktijk staat centraal in deze nieuwe reeks workshops van het FIOW. Per groep van ziektebeelden wordt de meest relevante suppletie besproken. Welke supplementen zijn verkrijgbaar? Welke zijn betrouwbare producenten? Waaraan moet een kwalitatief product voldoen? Hoeveel moet je er van nemen? Waar moet je op letten bij het gebruik van bepaalde supplementen? Praktische adviezen en waarschuwingen. Met een volledig overzicht van alle producten in de bijlage. Onder hoofdredactie van
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
Walter O.M. Faché
WORKSHOPS Deel 1 Diabetes & Metabool syndroom X in de orthomoleculaire praktijk Walter O.M. Faché, HEOS
WORKSHOPS Deel 2 Gewrichtsaandoeningen in de orthomoleculaire praktijk Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
WORKSHOPS Deel 3 Hart- en vaatziekten in de orthomoleculaire praktijk Walter O.M. Faché, HEOS
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
Onder hoofdredactie van
Walter O.M. Faché
WORKSHOPS Deel 4 Pijnbestrijding in de orthomoleculaire praktijk
WORKSHOPS Deel 5 Griep en verkoudheid in de orthomoleculaire praktijk
Walter O.M. Faché, HEOS
Walter O.M. Faché, HEOS
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ
GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ
©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België
Vrijdag 27 mei 2011 Deel 2. Gewrichtsaandoeningen voorkomen én behandelen
Steeds meer mensen kampen met gewrichtsaandoeningen, van krakende knieën en een pijnlijke rug tot ernstige reumatoïde artritis. Met voeding en supplementen kunnen al deze gewrichtsklachten voorkomen én behandeld worden. Welke supplementen kunnen ingezet worden bij deze aandoeningen? Welke zijn goede producten? Welke dosis moet je nemen? Waar moet je op letten? Waarschuwingen en adviezen. Van 15-18u!
Vrijdag 9 september Deel 3. Hart- en vaatziekten Vrijdag 30 september Deel 4. Pijnbestrijding Vrijdag 25 november Deel 5. Griep en verkoudheid Deze Gezondheidsbistro’s zijn telkens op zichzelf staande voordrachten die samen een volledige consulentenopleiding vormen. Je kan ook - afhankelijk van je interesse - elke avond afzonderlijk volgen, of alleen een bepaalde reeks. De volgorde waarin de bistro’s gevolgd worden speelt geen rol. Telkens van 19-22u - Bistro 8: van 15-18u - Prijs per avond: € 35 - Prijs voor een reeks van vijf avonden: € 145 i.p.v. 175 Al onze cursussen gaan door in de Larenhoeve, Kerkstraat 103, 9270 Laarne (tenzij anders vermeld)