Vluchtelingen op bivak
Tips & Tricks
Bespreek het in je leidingsploeg Als je een dergelijk project aanpakt, is het belangrijk dat iedereen van je leidingsploeg weet waarom je ervoor kiest. Het is goed als de voltallige leidingsploeg hier mee achter staat, maar het is geen absolute voorwaarde. Vooral de leiding van de afdelingen waar nieuwkomers meegaan, moet overtuigd zijn. De anderen moeten goed weten wat de motivatie is voor die keuze.
2
Wie aanspreken? Door de veranderde wetgeving is het heel waarschijnlijk dat er in jouw gemeente een aantal vluchtelingengezinnen wonen. Daarbij komt nog dat er in de meeste gemeenten intussen een ‘lokaal opvanginitiatief’ (LOI) bestaat. Het OCMW heeft dan iemand in dienst die vluchtelingen aan onderdak en voedsel helpt, en die hen wegwijs maakt in de gemeente. Die persoon kan je in contact brengen met de vluchtelingen. Je kunt het OCMW benaderen door hen te mailen of door te telefoneren. Vraag naar de verantwoordelijke voor de opvang van vluchtelingen, leg het voorstel van je Chirogroep uit en maak een afspraak. Het kan ook zijn dat je via de school in contact komt met vluchtelingen. Vraag dan zeker informatie aan de leerkracht voordat je contact opneemt met de ouders van de kinderen. Andere organisaties die je eventueel nog kunt contacteren, zijn bijvoorbeeld: de jeugddienst, het Cetrum Algemeen Welzijnswerk (CAW), het sociaal huis, een OKAN-school, enz. Stuur een kopietje van je brief of mail naar je gewest of verbond. Dan zijn zij ook op de hoogte van je initiatief. Ze zullen zeker geïnteresseerd zijn in jullie project, misschien kun je het wel voorstellen op een gewestavond.
3
Wie mag er mee? Via de aangesproken organisatie kun je in contact komen met vluchtelingenkinderen. Meestal kent de organisatie ook de achtergrond van de kinderen en kunnen zij inschatten voor welke kinderen het project de meeste slaagkansen biedt. De contactpersoon of leerkracht kan al eens polsen bij de ouders of ze geïnteresseerd zijn in het project. Tips: - Werk vooral met jonge kinderen. Bij de speelclub en rakwi’s kan er gemakkelijker een kindje bij. Jonge kinderen spelen graag met iedereen. - Neem niet meer dan een of twee kinderen per afdeling mee. - Denk er al eens aan in welke afdeling ze zullen meedoen. Het meest voor de hand liggende is dat ze bij hun leeftijdsgenootjes zitten, maar soms zitten ze – wegens taalachterstand – bij jongere kinderen in de klas. Dan kun je misschien beter een jongere afdeling kiezen. Betrek de vluchtelingenkinderen en hun ouders zeker bij die beslissing. - Doe een beroep op de contactpersoon van de organisatie om de ouders aan te spreken. De ouders zullen iemand die ze kennen al vertrouwen, jou kennen ze nog niet.
4
Contact met de ouders Vraag aan de contactpersoon om een afspraak te regelen met de ouders van kinderen die mogelijk meegaan. Ga liefst samen op huisbezoek. - Zorg dat je vooraf weet in welke taal je de ouders te woord kunt staan. - Bij veel vluchtelingen is een losse babbel van een kwartiertje voor je ter zake komt heel normaal. Hou rekening met dat verschil in cultuur. - Doe geen Chirokleren aan voor een eerste kennismaking. Een korte broek of rok kan raar overkomen bij mensen van andere culturen. Geef wel duidelijke informatie over jullie werking, en vermeld dat jullie Chirokleren dragen. - Probeer zoveel mogelijk aan de hand van foto’s duidelijk te maken, bv. foto’s van het wasritueel, de eetzaal, de slaapzaal en/of de tenten. Let erop of de ouders ook echt begrijpen wat je duidelijk wilt maken. - Als je gemengd op bivak gaat, moet je dat ook duidelijk maken. Hou er rekening mee dat dat niet in alle culturen vanzelfsprekend is. Let hier vooral op bij het wassen en slapen. Ook nachtzoenen kunnen ‘vreemd’ overkomen. - Laat de ouders rustig nadenken en verwacht niet onmiddellijk een antwoord. Je kunt een week later nog eens gaan horen of ze het zien zitten. - Vraag de ouders wat voor hen redenen zijn om hun kinderen mee te sturen op bivak, en wat redenen zijn om dat niet te doen. Vraag hen hoe zij het zien. - Geef de ouders de kans om op een Chironamiddag langs te komen bij je Chirogroep. Zo kun je hen tonen wat jullie werking inhoudt. - Probeer aan te voelen of het kind zelf mee wil.
5
Ouders voorbereiden Voorbereiding van de ouders van je eigen leden Bespreek in je leidingsploeg of je de ouders van je eigen leden op voorhand vertelt dat er vluchtelingenkinderen zullen meegaan op bivak. Je kunt hiervoor kiezen, maar het hoeft niet. Sommige Chirogroepen kiezen er bewust voor om dat niet te doen. Als je het doet, verwacht dan ook vragen en bereid je hierop voor. Tips: - Vertel hen duidelijk wat je van plan bent (op een ouderavond, op huisbezoek of geef briefjes mee met de leden). - Zorg ervoor dat je de beslissing die je met je leidingsploeg nam niet opnieuw in vraag stelt. Je deelt gewoon mee wat je beslist hebt en wat de argumenten hiervoor zijn. - Zorg dat je antwoorden klaar hebt op vragen die van ouders kunnen komen (materiële noden, financiële problemen, taalproblemen, enz.). - Zoek medestanders onder de ouders. Als je het bijvoorbeeld aankondigt op een ouderavond, kun je op voorhand al een paar ouders op de hoogte brengen van wie je denkt dat ze mee achter je beslissing zullen staan. Zij kunnen dan mee antwoorden als er vragen komen van ouders. - Ten slotte is het heel belangrijk om de kookploeg op voorhand in te lichten over jullie project. Maak praktische afspraken over het eten voor de vluchtelingenkinderen.
6
Voorbereiding met de ouders van de ‘nieuwkomers’ - Vraag of ze speciale wensen hebben in verband met het eten. In bepaalde culturen zijn een aantal vleessoorten taboe. Het vegetarisch alternatief dat jullie misschien al aanbieden, kan al een oplossing zijn. - Ga ervan uit dat het niet altijd duidelijk is welke spullen mensen meenemen op bivak. Geef hen een lijstje met materiaal waarvoor ze moeten zorgen. Overloop dat samen met hen, bekijk waar de ouders voor kunnen zorgen en wat jullie kunnen voorzien (slaapzak, luchtmatras, stapschoenen, enz.) - Ook over de te betalen bivakprijs maak je best duidelijke afspraken. Misschien kan het OCMW hier een steentje in bijdragen. Vraag dat op voorhand na bij het OCMW. - Maak afspraken over telefoneren. Wat kan en wat kan niet: mogen de kinderen een gsm gebruiken, in welke gevallen mogen ouders naar jullie noodnummer bellen? Ouders van nieuwkomers hebben soms de neiging om elke dag te bellen om te horen hoe het is met hun kind. Het is voor hen moeilijker dan voor andere ouders om tien dagen niets van hun kinderen te horen. Mag hun kind zijn gsm meenemen of geef je enkel het nummer van de kookploeg aan de ouders? - Volg de gemaakte afspraken goed op en help de kinderen en de ouders bij de voorbereiding. Laat hen bijvoorbeeld de avond voordat de koffers binnen moeten nog eens weten dat het morgen zover is. Of ga de koffers zelf ophalen. Je kunt de dag zelf nog eens langsgaan. Ga de kinderen eventueel thuis ophalen op de dag dat je vertrekt. - Spoor de ouders aan om zeker naar de bezoekdag te komen als die er is. De eerste stap zetten is soms moeilijk. Breng ze in contact met ouders die al zeker komen, dan kunnen ze misschien samen rijden. Of zorg ervoor dat je ze kunt afhalen aan het station. Zorg dat dit geregeld is voor je op bivak vertrekt. Al deze dingen moet je zelf een beetje aanvoelen. Aan de ene kant kan er extra hulp nodig zijn. Aan de andere kant kan het ook zijn dat de ouders al heel geïntegreerd zijn en perfect kunnen inschatten wat er van hen verwacht wordt.
7
Voorbereiding van je leden Vanaf het moment dat je met je leidingsploeg de beslissing genomen hebt om één of enkele vluchtelingenkinderen mee te nemen op bivak, bereid je je eigen leden hier best op voor. Laat hen ‘proeven’ van andere culturen. Laat hen ‘voelen’ hoe het is om als anderstalige nieuwkomer in een vreemde cultuur terecht te komen. Hou rekening met hun interesses en leefwereld. - Er zijn heel wat uitgewerkte informatieve spelen en ‘andereculturenkoffers’, die je onder andere kunt vinden op: www.spelinfo.be, www.jeugdenvrede.be, www.kleurbekennen.be, www.debanier.be. Ga ook eens te rade bij Studio Globo, bij de jeugddienst of in je bibliotheek. - Er zijn ook workshops waaraan je kunt deelnemen of interculturele evenementen waar je met je leden naartoe kunt trekken: www.jeugdenvrede.be, www.manomundo.be. - In de afdelingsboeken van de Chiro vind je hier ook informatie over.
8
Het bivak zelf Op bivak zelf zul je wat extra aandacht moeten hebben voor de vluchtelingenkinderen. Het is voor hen immers de eerste keer dat ze op bivak gaan, een ervaring waar voor hen veel vreemde dingen aan te pas komen. Ook voor de andere kinderen is het nieuw dat er vluchtelingenkinderen meegaan. Misschien word je geconfronteerd met pesten, misschien heeft het kind heimwee of wil het eens iets niet eten. Bedenk op voorhand hoe je hiermee zult omgaan. Zorg ervoor dat het kind in de eerste dagen een kaartje of brief naar huis stuurt. Het is belangrijk voor de ouders om nieuws te krijgen. Je kunt het kind naar huis laten bellen, maar je kunt ook gebruik maken van RadioKamp. Dat is een babbelbox waar je dagelijks via de telefoon allerlei berichten kunt inspreken die de ouders dan kunnen beluisteren. Op die manier kunnen alle ouders luisteren naar de activiteiten van de dag. Meer info vind je op www.radiokamp.be. Vraag de oudere leden om oog te hebben voor de ‘nieuwelingen’ tijdens gemeenschappelijke momenten. Het is belangrijk dat ze zich goed thuis voelen in de grote Chirogroep. Hier kunnen de keti's en de aspi's mee voor zorgen. Maak hen ervan bewust dat ze een voorbeeldfunctie hebben voor de jongere afdelingen, zeker op bivak.
9
Na het bivak Hou contact met de ouders. Schenk extra aandacht aan hen bij het ophalen van de valiezen. Ga zeker nog eens op huisbezoek kort na het bivak. Neem leuke foto’s mee van hun kinderen op bivak, als aandenken. Als het meegevallen is, zowel voor jullie als voor de nieuwelingen, kun je hen vragen om in de Chiro te blijven. Als het niet meegevallen is, voor eender welke partij, is het belangrijk dat je dat probeert uit te praten met de ouders. Misschien moet je hen toch nog voorstellen om naar de Chiro te blijven komen. Probeer hen bij de groep te houden. Het zal misschien iets meer moeite kosten dan bij je andere leden – misschien moet je ze zelfs gaan ophalen, regelmatig eens langsgaan, enz. – maar toch denken we dat het zowel voor hen als voor jullie de moeite loont! Op bivak hebben de vluchtelingenkinderen zeker vriendjes gemaakt. Schakel hen in om de kinderen achteraf aan te spreken om nog naar de Chiro te komen. Succes ermee!
10
11
12
