VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. TEXTIEL Tweede graad BSO

VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

TEXTIEL Tweede graad BSO

Licap - Brussel D/1991/0279/025A - september 1991

INHOUD

LESSENTABEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1

TOELICHTINGEN BIJ HET GEBRUIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

2

PROFIELOMSCHRIJVING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

3

LEERINHOUDEN, VERWERKING, METHODISCHE WENKEN . . . . . . . . . . . 5 PV Praktijk Textiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 TV Textiel Technisch tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 TV Textiel Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Bindtechnieken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Grondstoffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Laboratorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Textieltechnologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17 17 25 30 34

TV Textiel Toegepaste wetenschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 4

COMPLEMENTAIR GEDEELTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 PV Praktijk Elektriciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 PV Praktijk Mechanica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 TV Elektriciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 TV Mechanica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

5

BIBLIOGRAFIE - NUTTIGE ADRESSEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Lessentabel Zie website: www.vvkso.be

4 1 TOELICHTINGEN BIJ HET GEBRUIK Het leerplan is opgesteld in de vorm van leerinhouden die volgens de taxonomie van BLOOM of BRION verwerkt dienen te worden. De bijhorende methodische wenken zijn aanbevelingen voor de leerkrachten. Voor de technisch-theoretische (TV) vakken worden de mogelijk te bereiken niveaus volgens BLOOM in zes kolommen aangegeven. Hierbij worden de volgende afkortingen gehanteerd : laagste trap

hoogste trap

K = kennis (opsommen, opnoemen, reproduceren, ...) B = begrijpen (definiëren, voorbeeld geven, samenvatten, ...) T = toepassen (bewijzen, berekenen, oplossen, aanpassen, ...) A = analyseren (onderscheiden, uitstippelen, rangschikken, ...) S = synthetiseren (herwerken, creëren, opstellen, ...) E = evalueren (bekritiseren, concluderen, verantwoorden, ...)

Bij de praktische vakken (PV) wordt het niveau aangegeven via de taxonomie van BRION : laagste trap

hoogste trap

W=

waarnemen (de leerling ziet "het" gebeuren) N = nabootsen (de leerling doet "het" eenmaal na, met hulp van de leerkracht) I = inoefenen (de leerling voert "het" meerdere malen uit onder begeleiding van de leerkracht) B = beheersen (de leerling kan "het" zelfstandig uitvoeren)

Het woordje "het" betekent hier :

opdracht of handeling of instelling.

In die respectievelijke kolommen staat vervolgens vermeld of de betrokken leerinhoud basisleerstof ( = B ) of uitbreidingsleerstof ( = U ) is. Indien een "K" in een kolom staat, betreft het een leerinhoud die behoort tot het (gelijknamige) vak uit het Keuzegedeelte (complementair gedeelte). 2 PROFIELOMSCHRIJVING 2.1 Hoofddoelstellingen -

hanteren van de juiste terminologie betreffende : . de grondstoffen, half-fabrikaten en afgewerkte weefsels . de verschillende productieprocessen

5

-

. de diverse machines/apparaten en hoofdonderdelen . de uit te voeren opdrachten ; inzicht verwerven in de verschillende productieprocessen ; opdrachten kwaliteits-minded uitvoeren ; een minimum vaardigheidsniveau verwerven betreffende de bediening en regeling van de verschillende soorten productiemachines en (hulp)apparatuur ; zin voor samenwerking en verantwoordelijkheid verwerven ; communicatie- en informatiekanalen efficiënt gebruiken.

2.2 Vormingselementen -

studie van mechanismen, machines en apparaten met de nadruk op de praktische benadering (= bediening), studie van de productieprocessen, attitude- en vaardigheidspatroon dat integratie en participatie in bedrijfsleven bevordert.

2.3 Polen in de vorming -

opdrachten om manuele vaardigheden en specifieke technieken te beheersen ; projecten met vakoverkoepelende aspecten ; kwaliteitsfilosofie accentueren en integreren ; soepele omscholings- en aanpassingscapaciteiten door de polyvalente opleiding ; goede kennis van Materiaal & Machines moet leiden, na korte inlooptijd in bedrijf, tot bekwame textielarbeiders. - stages en studiebezoeken bevorderen de integratie in het bedrijfsleven.

2.4 Bestemming -

leerlingen gaan door naar de derde graad BSO.

3 LEERINHOUDEN, VERWERKING, METHODISCHE WENKEN

6 PV PRAKTIJK TEXTIEL 1

1ste leerjaar : 14 uur/week 2de leerjaar : 14 uur/week

BEGINSITUATIE

De leerlingen hebben eenvoudige werkstukjes gerealiseerd, waarbij - indien mogelijk - de verschillende bewerkingen (spinnen, weven, breien, tuften, verven, bedrukken) aan bod zijn gekomen. De leerlingen uit de optie TEXTIEL-KLEDING kennen reeds de eenvoudige voorbereidende bewerkingen, het eenvoudige mechanische getouw ( 1 kleur, voorzien van schachtmachine) en/of een eenvoudige breimachine. Voor leerlingen uit andere opties betekent dit een 1e kennismaking. Een goede begeleiding wordt sterk aanbevolen. 2

PEDAGOGISCHE RICHTLIJNEN

In het vak PRAKTIJK zijn de volgende deeltechnieken opgenomen : 1 Weven 2 Tuften 3 Breien 4 Spinnen. Per onderdeel wordt er geen aantal uren vooropgesteld ; zo kan de school volgens eigen accenten (dit is regio-industrie gebonden), maar vooral volgens de beschikbare infrastructuur, deze deeltechnieken aan bod laten komen. Bovendien is de infrastructuur van een textielafdeling (tegenwoordig) nogal onstabiel en kan het machinepark op korte termijn wijzigingen ondergaan.Elke verandering is een up-dating van een bestaand machinepark. De coördinatie tussen de vakken PRAKTIJK en TECHNOLOGIE dient geoptimaliseerd te worden : dit betekent dat de betrokken leerkrachten hun jaarplannen op elkaar afstemmen om overlapping en/of gaten te vermijden. De deeltechnieken zijn niet evenwaardig; daarvoor verwijzen wij naar het aanbod en de verdeling van de deeltechnieken in de textielindustrie en hun tewerkstelling. Naast platweven komt jacquardweven wel degelijk aan zijn trekken. (pag. 8) Het is zo dat de deeltechnieken tuften en tapijtweven minder sterk aan bod komen omdat deze thema's meer uitgewerkt worden in de derde graad ! Breien komt voldoende aan bod, alleen is het minder gedetailleerd. Het is voor de leerling belangrijk dat hij weet dat zijn werk (bijv. het bobijnen) maar een schakel is in het ganse productieproces ; dat zijn werk ondermeer de kwaliteit en het rendement van de volgende stap in het proces mee helpt bepalen. Elke activiteit - hoe eenvoudig ook - moet kunnen worden beoordeeld. Met het oog op kwaliteitsonderwijs is het bovendien aangewezen dat de leerling aan zelfevaluatie doet ! Naast de cognitieve en de motorische vaardigheden, mag het affectieve niet uit het oog verloren worden. Naast vakbekwaamheid vormt het opwekken van beroepsfierheid, zin voor orde, teamwork en verantwoordelijkheid een niet te verwaarlozen opdracht voor de leerkracht. Hij dient immers een sterke motiverende factor te zijn voor de beroepsleerling. Het hiernavolgend leerplan is een leerplan voor de volledige tweede graad. Het is wenselijk dat de leerstof door de praktijkleerkracht(en) wordt opgesplitst in een pakket voor het eerste en een pakket voor het tweede leerjaar. Wel dient er voor gezorgd dat de basisdoelstellingen op het einde van de tweede graad bereikt worden. 3 LEERINHOUDEN, VERWERKING, METHODISCHE WENKEN

LEERINHOUDEN

1

PRODUCTIEPROCES : WEVEN

1.1

Knopen

1.2

COGNITIEF

MOTORISCH

W

N

I

- uitvoeren op textielmachines en met verschillende soorten garen (grondstof, enkelen dubbeldraad, ...)

B

B

- weversknoop - rechtse knoop

- toepassingen van weversrechtse knoop

Voorbereiding

- doel omschrijven

- schachten klaarmaken

- schachten en hevels onderscheiden

- correcte schachten, aantal schachten en hevels klaarmaken

- spoelen

- werkwijze en bediening - mogelijke gevolgen van slechte spoelen op verder proces

- spoelen maken

U

- bobijnen

- werkwijze en bediening - mogelijke gevolgen van slechte bobijnen op verder proces

- bobijnen maken

B

- scheren : . zonder kleurschikking . met kleurschikking

- werkwijze en bediening - mogelijke gevolgen van slechte kettingbomen op weefproces

- warpbomen maken

B

- warpen

- werkwijze en bediening - mogelijke gevolgen van slechte kettingbomen op weefproces

- kettingbomen maken

U

- schranken

- werkwijze

- schranken van kettingboom

B

- hevels hangen

- werkwijze

- uitvoeren op stelling

B

- doorhalen in schachten

- werkwijze - mogelijke gevolgen van slechte doorhaling in weefsel

- uitvoeren op stelling en op weefmachine

B

PV PRAKTIJK TEXTIEL

Nr.

B

7 1ste leerjaar : 14 u./w. 2de leerjaar : 14 u./w.

Nr.

LEERINHOUDEN

COGNITIEF

MOTORISCH

W

N

I

B

- doorhalen in riet

- werkwijze - mogelijke gevolgen van slechte doorhaling in weefsel - identificatie van riet

- uitvoeren op stelling en op weefmachine

- kartons maken voor schachtmachines met papierband/karton

- werkwijze

- uitvoeren

- kartons (naaien) en inhangen bij jacquardmechanieken

- werkwijze

- uitvoeren - correct karton hangen

U U

- inleggen van kettingboom . doortrekken van ketting

- werkwijze (machine-afhankelijk)

- uitvoeren op verschillende machines

U

- aanknopen (manueel)

- werkwijze

- uitvoeren op stelling

- uitnemen van doekrol

- werkwijze (machine-afhankelijk)

- uitvoeren op verschillende machines

- lamellen zetten

- werkwijze

- uitvoeren op machines - correcte lamellen kiezen

- samenstellen van nokschijvenpakket

- patroon samenstellen en lezen

- uitvoeren

- bediening en werking - veiligheidsinrichtingen

-

Eigenlijke weven

1.3.1

- Automatische (schietspoel-) weefmachines : . met nokschijveninrichting . met schachtmachine . met jacquardmechaniek (in de weefzaal staan meerdere types en modellen opgesteld waarop de leerlingen kunnen weven)

weven herstellen van kettingdraden corrigeren van fouten (in de doorhaling, ...) herstellen van inslagdraden herstellen van zelfkanten verwerken van overtollige of ontbrekende draden

B

U 8

1.3

B

B U

B B B B B B

Nr. 1.3.2

LEERINHOUDEN - Grijperweefmachines

COGNITIEF - bediening en verwerking - veiligheidsinrichtingen

. met nokschijveninrichting . met schachtmachine . met jacquardmechaniek

MOTORISCH

- Lucht-/waterstraalweefmachine

- bediening en werking - veiligheidsinrichtingen

. met nokschijveninrichting . met schachtmachine . met jacquardmechaniek

1.4

I


B B B

-


B B B

B

B B B

B B B

9

(in de weefzaal staan meerdere types en modellen opgesteld waarop de leerlingen kunnen weven)

N

-

(in de weefzaal staan meerdere types en modellen opgesteld waarop de leerlingen kunnen weven) 1.3.3

W

Instellingen -

inslagcontrole kettingcontrole opwikkeling van weefsel afwinding van de ketting inslagkleurselectie monteren van kam

-

werkwijze en werkwijze en werkwijze en werkwijze en werkwijze en werkwijze

werking werking werking werking werking

- machine startklaar maken

B

Nr. 1.5

LEERINHOUDEN

binding kleurakkoord doorhalingsakkoord inslaginbrengsnelheid toerental rendement dichtheid in ketting en inslag montering (jacquard)

N

I

-

verwijzend naar bindtechnieken werkwijze werkwijze formule formule formule werkwijze werkwijze

-

uitlezen opzoeken opzoeken berekenen berekenen berekenen opzoeken

B

B B B U U U B

- fouten herkennen, benoemen en oorzakelijk verband leggen

- rolmachine bedienen

U 10

Bedrijfsbezoeken - opmaken van technisch verslag

2

PRODUCTIEPROCES : TUFTEN

2.1

Voorbereiding - Opvulling van creel - Doorhaling in tuftmachine - Draaghoek inleggen

2.2

W

Weefselnazicht - foutdetectie

1.7

MOTORISCH

Opzoekingen -

1.6

COGNITIEF

- terminologie kennen

-

bobijnen plaatsen montering berekenen verloop kennen soorten draagdoek

U

- uitvoeren - uitvoeren - uitvoeren

U U U U

- tuften - herstellen van draden - corrigeren van fouten

U U U

Machines . loop-pile . cut-pile . cut-loop pile

- werking en bediening - veiligheidsinrichtingen

Nr. 2.3

LEERINHOUDEN

toerental rendement gauge, steeklengte en poolhoogte gewicht

N

I

B

-

formule kennen formule kennen werkwijze werkwijze

-

berekenen berekenen opzoeken opzoeken

U U U U


- uitvoeren

U

Bedrijfsbezoeken - opmaken van technisch verslag PRODUCTIEPROCES : SPINNEN

3.1

Ringspinnen -

starten/stoppen van machine herstellen van draden reinigen van ringlopers invoeren van wieken/linten aanleggen van garen op lege huls reinigen van machine


U 11

3

3.2

W

Weefselcontrole - foutdetectie

2.5

MOTORISCH

Opzoekingen . . . .

2.4

COGNITIEF

U - werking en bediening - veiligheidsinrichtingen

-

bedienen uitvoeren uitvoeren uitvoeren uitvoeren uitvoeren

Rotorspinnen -

starten/stoppen van machine herstellen van draadbreuken aan- en afvoer van lege en volle potten reinigen van machine

U - werking en bediening - veiligheidsinrichtingen

-

bedienen uitvoeren uitvoeren uitvoeren

Nr. 3.3

LEERINHOUDEN

4

PRODUCTIEPROCES : BREIEN

4.1

Handbreimachines - uitvoeren van bindingen

I

U - terminologie kennen

U - werking en bediening - bindingen

- bedienen U

- technieken op eennaaldselectie - technieken op meernaaldselectie - bindingen

- bedienen


- uitvoeren

U


B

- uitvoeren

Breiselnazicht - foutdetectie

4.4

N


U

12

4.3


Automatische breimachines - uitvoeren van bindingen met voorbereide programma's

W

U


4.2

MOTORISCH

Garennazicht - foutdetectie

3.4

COGNITIEF

Nr.

LEERINHOUDEN

COGNITIEF

MOTORISCH

W

N

I

B

5

VEILIGHEID

5.1

Kledij

- algemene voorschriften

- naleven (affectieve doelstelling)

B

5.2

Werkplaats

- werkplaatsreglement

- naleven

B

5.3

- Machine - Werkorganisatie

- veiligheidsvoorschriften

- naleven

B

-

- uitvoeren

. . . .

administratief werk meter instellen lengte-aanduiding foutanalyse

- handleidingen - smeerplan lezen

- gebruiken - smeerplan uitvoeren - netheid rond machine (affectieve doelstelling)

U

U U B

13

- Reinigen van machines, hulpapparatuur en gereedschappen

invulling van fiche/formulier bediening markeringsmogelijkheden invulling van fiche/formulier

14

TV TEXTIEL TECHNISCH TEKENEN

1


BEGINSITUATIE

De leerlingen kunnen : - eenvoudige tekeningen lezen - normen en symbolen herkennen 2


De hoofddoelstelling is de beroepsleerling bijbrengen - hoe een tekening dient te worden gelezen - hoe een werkelijkheidsgetrouwe schets dient te worden gemaakt. Een technische tekening is een grafisch communicatiemiddel met een eigen internationale norm, waarbij de ruimtelijke voorstelling van een in vlakke projectie getekend werkstuk bij menig beroepsleerling voor de nodige problemen zorgt. Het is deze totaal-informatie van een technische tekening met zijn volledige en ondubbelzinnige omschrijving van een te vervaardigen product, die ook de beroepsleerling moet leren lezen en begrijpen. Men zal zoveel mogelijk gebruik maken van normen, documentatiemateriaal, tabellen, voorgedrukte bladen ... Op het affectieve vlak ligt de nadruk op het verwerven van zin voor nauwkeurigheid en netheid. Het hiernavolgende leerplan is een leerplan voor de volledige tweede graad. Het is wenselijk dat de leerstof door de leerkracht(en) wordt gesplitst in een pakket voor het eerste en een pakket voor het tweede leerjaar. Wel dient er voor gezorgd dat de basisdoelstellingen op het einde van de tweede graad bereikt worden . 3

LEERINHOUDEN, VERWERKING, METHODISCHE WENKEN

1

LEERINHOUDEN

VERWERKING

AANZICHTEN - Europese methode : projectiemethode van de eerste tweevlakshoek. - Amerikaanse methode : projectiemethode van de derde tweevlakshoek

Inoefenen door middel van planlezen en zelf tekeningen maken. Verschil met Europese methode kennen.

DOORSNEDEN

3

BEMATING - Maataanduiding . maatlijnen . hulpmaatlijnen . pijltjes . maatgetallen . merktekens - Schikking van maatgetallen . kettingmaten . parallelmaten . gecombineerde maataanduiding . absolute en incrementele maten . coördinaten

4

OPPERVLAKTETOESTAND

T

A

S

E

METH. WENKEN

B

Telkens vertrekken van model of isometrische perspectief.

Een verantwoord snijvlak kiezen. Snijvlakken op tekening aangeven en arceren.

B

Een eenvoudig stuk nemen. Gebruik maken van normen.

- Maataanduiding op plan kunnen lezen. - Onderscheid tussen functionele en niet functionele maten kennen en begrijpen.

B B

Maataanduiding aanbrengen op vooraf gemaakte aanzichten. Gebruik maken van normen.

Verschillende soorten kennen en kunnen toepassen.

B

- Schroefdraad kunnen tekenen voor verschillende soorten - Tekenen in langs- en dwarsdoorsnede

U

- Uit een tekening de symbolische aanduidingen in tabellen terugvinden.

B

Inoefenen door toepassingen te laten uitwerken bij enkelvoudige en samengestelde stukken.

Kunnen toelichten en tekenen.

B

Gebruik van normen.

U

Gebruik maken van normen. U

1ste leerjaar : 2 u./w. 2de leerjaar : 1 u./w.

5

SCHROEFDRAAD - Metrisch - Whitworth

B

15

2

K

TV TEXTIEL TECHNISCH TEKENEN

Nr.

6

VORM- EN PLAATTOLERANTIES -

Rechtheid Rondheid Vlakheid Haaksheid Evenwijdigheid

- Symbolische voorstelling op tekening kunnen lezen. - Toepassen voor eenvoudige onderdelen.

B

Gebruik van normen.

U

Inoefenen met opgaven.

7

LASNADEN

Symbolische voorstelling op een figuur toelichten.

U

Normen gebruiken.

8

MAAT- EN TOLERANTIEAANDUIDING BIJ PROFIELEN

Kunnen toelichten.

U

Normen gebruiken.

9

PROJECTIETEKENINGEN - Wentelen en neerslaan

TEKENEN

B

Oefening maken.

Technische tekening van een eenvoudig onderdeel omzetten in isometrische perspectief en omgekeerd.

B

Inoefenen.

16

- Ontvouwing

- Ware grootte opzoeken voor lijnen en vlakken. - Ontvouwing van eenvoudige meetkundige stukken.

B

10

PERSPECTIEF trisch)

11

EENVOUDIGE WERKTEKENING

Lezen van werktekening.

B

Oefening op planlezen.

12

SCHETSEN

Van een eenvoudig onderdeel een schets maken.

B

Een voorbeeld uit de werkplaats nemen.

(Isome-

17

TV TEXTIEL TECHNOLOGIE

1

BINDTECHNIEKEN

1.1

Beginsituatie



De leerlingen weten dat een weefsel/breisel bestaat uit een binding van draden. Enkele heel eenvoudige bindingen zijn reeds opgenomen in (het wisselpakket van) het vak Technisch tekenen. 1.2

Pedagogische richtlijnen

In dit vak maken de leerlingen kennis met de basisbindingen en enkele afleidingen ervan. Bindtechniek heeft dit met Technisch tekenen gemeen : het verwerven van ruimtelijk inzicht is de hoofddoelstelling. Vandaar dat het (tijdrovende) natekenen van grote oppervlakken in de klas dient vermeden te worden. Hier zal de leerling door oefeningen te maken het inzicht verwerven. Door het aanwenden van didactische middelen (bijvoorbeeld transparanten, het aanbieden van bestaande weefsels - al dan niet uit de eigen weefzaal - of zelfs de computer) zal de leerling geleidelijk de link kunnen leggen met wat hij op het geruit papier tekent. De relatie met het vak LABORATORIUM is duidelijk, zodat de betrokken leerkracht (of leerkrachten) zijn (of hun) jaarplannen van de vakken Bindtechnieken en Laboratorium op elkaar kan (of kunnen) afstemmen. Op affectief vlak dient aandacht besteed te worden aan zin voor orde, netheid en nauwkeurigheid. Het hiernavolgend leerplan is een leerplan voor de volledige tweede graad. Het is wenselijk dat de leerstof door de leerkracht(en) wordt gesplitst in een pakket voor het eerste en een pakket voor het tweede leerjaar. Wel dient er voor gezorgd dat de basisdoelstellingen bereikt worden op het einde van de tweede graad. 1.3

Leerinhouden, verwerking, methodische wenken

LEERINHOUDEN

1

ALGEMEENHEDEN

1.1

Het weefprincipe

1.2

De binding

VERWERKING

K

- de 4 hoofdbewegingen kunnen verwoorden en in correcte volgorde plaatsen

B

T

B

- doel

- zeggen waartoe een binding dient

B

- praktische uitvoering

- de mogelijkheden opsommen

B

- voorstelling van de binding op kaartpapier en toepassing

- de methode van voorstellen toepassen

B

- het rakkoord

- een rakkoord kunnen afbakenen

B

- de doorhaling in de schachten

- de doorhaling tekenen

B

- de doorhaling in het riet

- de doorhaling tekenen

B

- het patroon

- het patroon opstellen

B

- kettingen inslagdoorsnede

- kettingen inslagdoorsneden tekenen van weefsels

B

De lijnwaadbinding - bepaling en doorsnede - effect op uitzicht en aanvoelen

- de bepaling opzeggen en de doorsnede tekenen

B

- de effecten kennen

B

METH. WENKEN

eenvoudige binding in verschillende materies tonen (papier, plastiek, weefsel)

geruit bord, gekleurd krijt, kaartpapier, stiften of kleurpotloden

18

B

2.1

E

de doorhaling op een handweefgetouw aantonen (eventueel laten uitvoeren)

weefselstalen in allerlei grondstoffen verzamelen


- verwoorden wat een binding is

DE GRONDBINDINGEN

S

aantonen met behulp van weefraam (vlechten) en/of handweefgetouw (weven)

- bepaling

2

A

BINDTECHNIEKEN

Nr.

Nr.

LEERINHOUDEN - uitvoering

K

- begrijpen hoe lijnwaad geweven wordt - middelen tegen rietstrepen opnoemen

U

. beweegbare sleper

- toelichten van systeem

U

. hevelbelasting

- toelichten van deze belasting

U

. zelfkant

- binding van zelfkant tekenen

B

- bespreken van toepassingen

- oefeningen

- de ontbrekende elementen aanvullen : doorhaling en/of patroon en/of doorsnede en/of binding

T

A

S

E

METH. WENKEN

B

. rietstrepen

- toepassingen

B

U

aanleggen van staalboekje met verschillende lijnwaadweefsels en hun gebruik B

geruit bord, kaartpapier, gekleurd krijt, stiften of kleurpotloden 19

2.2

VERWERKING

De keperbinding - bepaling en doorsnede

- de bepaling opzeggen - de doorsnede tekenen

B

- effect op uitzicht en aanvoelen


B

- keperrichting en twist

- het verband tussen deze twee elementen kennen

B

- uitvoering

- begrijpen hoe keperbindingen geweven worden

. zelfkanten

- binding van zelfkant tekenen

- toepassingen


B


B B U

aanleggen van staalboekje met verschillende keperweefsels en hun gebruik

Nr.

LEERINHOUDEN - oefeningen

2.3

VERWERKING

K

B

- keperbindingen tekenen rekening houdend met de twist - de ontbrekende elementen aanvullen : doorhaling en/of patroon en/of doorsnede en/of binding

T B

A

S

E

METH. WENKEN geruit bord, kaartpapier, gekleurd krijt, stiften of kleurpotloden

B

De satijnbinding - bepaling en doorsnede

- de bepaling opzeggen - de doorsnede tekenen

B

- effect op uitzicht en aanvoelen


B

- satijnrichting en twist

- het verband tussen deze twee elementen kennen

B

- uitvoering

- begrijpen hoe satijnbindingen geweven worden - binding van zelfkant tekenen

- toepassingen


- oefeningen

- satijnbindingen tekenen rekening houdend met de twist - de ontbrekende elementen aanvullen : doorhaling en/of patroon en/of doorsnede en/of binding


20

. zelfkanten

B

B B U

aanleggen van staalboekje met verschillende satijnweefsels en hun gebruik B B

geruit bord, kaartpapier, gekleurd krijt, stiften of kleurpotloden

Nr.

LEERINHOUDEN

3

AFLEIDINGEN VAN GRONDBINDINGEN

3.1

Afleidingen van lijnwaadbinding - kettingrips

- inslagrips

- versterkte kettingrips

- mattenbinding

- tekendoekbinding

3.2

Afleidingen van keperbinding

3.2.1

AFLEIDINGEN DIE DE KEPERRICHTING WIJZIGEN - terugkerende keper

- deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen

- deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen

K

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

B

basisoefeningen in de klas (opdrachten thuis afwerken)

B


U

gebruik maken van weefselstalenmap

U

aanleggen van stalenmap voor (en door) leerlingen.

B

B

U

21

- versterkte inslagrips

VERWERKING

U U U U U

B B


- gebroken keper

- dooreengevlochten keper

- diagonalen

- overhoeksruiten

- fantasiekepers en -diagonalen

3.2.2

- deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen

U


U


U

aanleggen van stalenmap voor (en door) leerlingen

U

U

U U U U U

- samengestelde kepers

22

AFLEIDINGEN DIE DE BINDING WIJZIGEN - dubbele kepers

3.3


- deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen

U U U U

basisoefeningen in de klas (opdrachten thuis afwerken) geruit bord, kaartpapier, kleurpotloden gebruik maken van weefselstalenmap aanleggen van stalenmap voor (en door) leerlingen

Afleidingen van satijnbinding - versterkt satijn

- zandsatijn

- deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen

U U

basisoefeningen in de klas (opdrachten thuis afwerken) geruit bord, kaartpapier, kleurpotloden gebruik maken van weefselstalenmap aanleggen voor stalenmap voor (en door) leerlingen

Nr. 3.4

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

Afleidingen op basis van eenvoudige bindingen - schuin-, kettingen inslagrips

- plaatsverwisseling van ketting- of inslagdraden - wafelbinding

- granieteffecten

- glanseffecten

- deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen - deze afleiding tekenen met doorhaling en patroon - de binding herkennen

U


U


U


U

aanleggen van stalenmap voor (en door) leerlingen

U

U

U

U U U U U

23

- schaduwbindingen


Nr. 4

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

STEEKVORMING (breien) Toepassingen voor machines met klepnaalden

basisoefeningen in de klas (opdrachten thuis afwerken) - tekenen

U

- tekenen

U

- toepassingen


- oefeningen

- de ontbrekende elementen aanvullen

24

- bindingrapporten en - schematische voorstelling van breisels : . rondbreisel . ribbreisel . nopbreisel . ringbandbreisel . milanobreisel . jacquardsteek . breisel met dubbele steek verschuiven van naalden

U

aanleggen van stalenmap U

25

2

GRONDSTOFFEN

2.1

Beginsituatie


De leerlingen maakten kennis met tenminste twee belangrijke natuurlijke vezels. 2.2


In dit vak worden de verschillende grondstoffen, aangewend voor het vervaardigen van textielwaar, voorgesteld. Zowel de cultuur, de productie als de eigenschappen en identificatiemogelijkheden komen aan bod. Het bespreken van praktische voorbeelden zal de leerling in staat stellen het uiteindelijk product, qua kwalitatieve (en kwantitatieve) samenstelling te identificeren. De relatie met het vak LABORATORIUM is duidelijk, zodat : de betrokken leerkracht (of leerkrachten) zijn (of hun) jaarplannen van beide vakken Grondstoffen en Laboratorium kan (of kunnen) afstemmen op elkaar. Op het affectieve vlak kan een gezonde dosis nieuwsgierigheid (belangstelling) opgewekt worden voor de grondstoffen waarmee een weefsel is gemaakt. Het hiernavolgend leerplan is een leerplan voor de volledige tweede graad. Het is wenselijk dat de leerstof door de leerkracht(en) wordt gesplitst in een pakket voor het eerste en een pakket voor het tweede leerjaar. Wel dient er voor gezorgd dat de basisdoelstellingen bereikt worden op het einde van de tweede graad. 2.3


LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

- de classificatie van textielvezels volgens herkomst opnoemen

B

overzichtelijke vezeltabel opstellen en gebruik maken van vezel-, garen- en/of weefselstalen

- de teelt verwoorden

B

allerhande illustraties (foto's, dia's, video) producenten op wereldkaarten aanduiden

TEXTIELVEZELS 1

CLASSIFICATIE KOMST

1.1

Natuurlijke vezels

VOLGENS

HER-

- plantaardige vezels : katoen kapok

- de identificatiemogelijkheden noemen

B

. bastvezels :

vlas, jute, ramee en hennep

- de microscopische structuur kennen

U

. bladvezels :

manilla

- de eigenschappen opsommen

U

eenvoudige proeven uitvoeren

. vruchtvezels :

kokos

- toepassingen opnoemen

B

weefselstalenmap gebruiken

- de teelt verwoorden

B

het "aanvoelen" van de grondstof benadrukken

. huidbedekking van dieren : wol, haar

- de identificatiemogelijkheden noemen

B

. afscheidingsproduct : zijde


U


U


B

- dierlijke vezels :

26

. zaadvezels :

GRONDSTOFFEN

Nr.

bezoek aan Nationaal Vlasmuseum


verwijzen naar etiketten op allerhande weefsels

Nr.

LEERINHOUDEN - minerale vezels : asbest

VERWERKING

K

- de ontginning verwoorden

U


U


U


U

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

Kunstvezels

- deze indeling toelichten

B

vezel-, garen- en/of weefselstalen

1.2.1

KUNSTVEZELS UIT NATUURLIJKE POLYMEREN

- de indentificatiemogelijkheden noemen

B

allerhande illustraties (foto's, dia's, video)

- plantaardig :

- de soorten vezels opnoemen

B


- de eigenschappen opzeggen

U

het "aanvullen" van de grondstof benadrukken

. . . . .

viscose polynose koperrayon acetaat rubber

verwijzen naar etiketten op allerhande weefsels

- dierlijk : . lanital . caseïne

- de soorten vezels opnoemen - de eigenschappen toelichten

B U

- mineraal : . metaalvezels . glasvezels

- de soorten vezels opnoemen - de eigenschappen toelichten

B U

27

1.2

Nr. 1.2.2

LEERINHOUDEN KUNSTVEZELS POLYMEREN

UIT

SYNTHETISCHE

VERWERKING

K

- deze indeling toelichten - de identificatiemogelijkheden noemen

B U

- de soorten opnoemen

B B

. polyamidevezels

- de productie toelichten

U

. polyestervezels

- toepassingen opnoemen - de eigenschappen opsommen

U U

- verkregen door polycondensatie :

B

T

A

S

E

METH. WENKEN vezels-, garen- en/of weefselstalen


verwijzen naar etiketten op allerhande weefsels -

- verkregen door polyadditie :


B

- de productie toelichten - toepassingen opsommen - de eigenschappen opsommen

U U U

- de bicomponentvezels


U

- nieuwe vezels

- de productie toelichten - toepassingen opsommen - de eigenschappen opsommen

U U U

. polyurethaanvezels en elastomeren

de soorten opnoemen de productie toelichten toepassingen opnoemen de eigenschappen opsommen

B U U U

allerhande illustraties (foto's, dia's, video)

28

- verkregen door polymerisatie : . polyolefinevezels . polyvinylvezels . polyacrylnitrietvezels . polyvinylchloridevezels . modacrylvezels

Nr. 2

3

LEERINHOUDEN

K

- de classificatie van textielvezels volgens hun vorm opnoemen

B

- eindeloze vezels

- de betekenis kennen en voorbeelden opsommen

B

- technische vezels


B

- elementaire vezels


B

ALGEMENE PEN

- de vezeleigenschappen, opsommen

U

- vezellengte

- deze eigenschap toelichten

U

- vezelfijnheid


U

- vezelsterkte


U

- vezelelasticiteit


U

- vochtigheid


U

CLASSIFICATIE VORM

VOLGENS

HUN

VEZELEIGENSCHAP-

B

T

A

S

E

METH. WENKEN overzichtelijke vezeltabel opstellen en gebruik maken van vezels-, garen- en/of weefselstalen

eenvoudige proeven uitvoeren 29

VERWERKING

30 3

LABORATORIUM

3.1

Beginsituatie


Er is geen voorkennis. 3.2


De weefselontleding vormt, voorafgegaan door de garennummeringen, een belangrijke inleiding tot het latere laboratoriumonderzoek. De leerlingen dienen de afzonderlijke stappen in de werkwijze van een normaal weefselonderzoek goed onder de knie te hebben, alvorens over te stappen naar een globale en zelfstandige ontleding van een weefsel. Bovendien worden, naar het einde van de tweede graad toe, weefsels onderzocht met een stijgende moeilijkheidsgraad. De relatie met de vakken BINDTECHNIEKEN en GRONDSTOFFEN is duidelijk, zodat de betrokken leerkracht (of leerkrachten) zijn (of hun) jaarplannen van die vakken (Bindtechnieken, Grondstoffen en Laboratorium) op elkaar kan (of kunnen) afstemmen. Op het affectieve vlak ligt de nadruk op het verwerven van zin voor nauwkeurigheid en zelfstandigheid. Het hiernavolgend leerplan is een leerplan voor de volledige tweede graad. Het is wenselijk dat de leerstof door de leerkracht wordt gesplitst in een pakket voor het eerste en een pakket voor het tweede leerjaar. 3.3


LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

NUMMERINGEN VAN TEXTIELGAREN

- de soorten nummeringen opnoemen

B

- definitie

- de definitie toelichten

B

1.1

Lengtenummering

- de lengtenummering opnoemen en de correcte symbolen gebruiken

1.1.1

ENGELSE NUMMERING

1

- katoennummering - vlasnummering

1.1.2

METRISCHE NUMMERING

- de nummering kennen - praktische nummerbepaling

U


U


U


U

DENIERNUMMERING


U


B


B

- de omzettingsformules toepassen

garenstaalkaarten maken garenstaalkaarten maken garenstaalkaarten maken

garenstaalkaarten maken U garenstaalkaarten maken B garenstaalkaarten maken U B

oefenen met schuiftabel


Verhoudingen tussen nummeringsstelsels

ter hand stellen van schuiftabellen

U

1.2.1

1.4

METH. WENKEN

U

U

Nummeringen van twijngaren

E

U

- de gewichtsnummeringen noemen en de correcte symbolen gebruiken

1.3

S

U

Gewichtsnummering

TEXNUMMERING

A

B

1.2

1.2.2

T

31

- wolnummering

B

LABORATORIUM

Nr.

2

WEEFSELONDERZOEK

2.1

Doel

- het doel verwoorden

B

2.2

Benodigdheden

- de benodigdheden opsommen

B

2.3

Weefselonderzoek

naald, schaar, vergrootglas en meetlat

- bovenzijde van een weefsel

- de bovenzijde herkennen

B

- ketting en inslag

- aanduiden van de kettingzin

B

- weefselindeling volgens bestemming : . kledingtextiel . woningtextiel . huishoudtextiel . medisch textiel . technisch textiel

- de indeling van de weefsels opmaken volgens bestemming en voorbeelden opnoemen

- nummerbepaling

- praktische nummerbepaling van ketting en inslag

B

- grondstofbepaling

- praktische grondstofbepaling

B

eenvoudige proeven uit te voeren door de leerlingen (bv. brandproef, ...)

- inkorting en versmalling

- de twee begrippen toelichten en berekenen

B

leerlingen voeren de handeling zelf uit op een weefsel (met een grote versmalling en/of verkorting)

- binding

- optekenen van de binding op kaartpapier

B

gekleurd krijt, kaartpapier, stiften of kleurpotloden

- doorhaling

- tekenen van de doorhaling in schachten en riet

B

- (kleur)rakkoord

- opzoeken van kleurrakkoord en symmetrisch opstelllen - samenstellen van kleurrakkoord - bepalen van aantal rakkoorden

B

- bepalen van deze dichtheden

B

weefselstalenmap voor de leerlingen

B B

32

- kettingen inslagdichtheid

B

inoefenen op talrijke voorbeelden tekenen op papier

Nr.

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

B

T

- aantal draden

- berekenen van totaal aantal draden

B

- rietberekening

- de rietberekening uitvoeren

B

- scheerberekening

- de scheerberekening uitvoeren

B

- gewichtsberekening

- de gewichtsberekening uitvoeren

B

- nabewerkingen

- de eventuele nabewerkingen opsommen

. . . .

A

S

E

METH. WENKEN

voorlopige rietbreedte draden per rietopening rietdichtheid juiste rietbreedte

Er worden achtereenvolgens en in toenemende mate van moeilijkheidsgraad in verband met samenstelling en/of binding en/of grondstof verschillende weefsels geanalyseerd (met behulp van standaardformulieren) ; weefsels met : - lijnwaadbinding - keperbinding - satijnbinding - samengestelde binding met gelijke of ongelijke dichtheid

33

- kostprijsberekening

U U gebruik maken van standaardformulieren. een stappenplan opstellen

34 4

TEXTIELTECHNOLOGIE

4.1

Beginsituatie


De leerlingen hebben kennis gemaakt met de hoofdbewegingen en de elementaire onderdelen van een weef- en/of breimachine. De basisterminologie is gekend. 4.2


De productie-deeltechnieken worden behandeld en toegelicht aan de hand van de aanwezige infrastructuur in de school, didactische modellen, video- en fotomateriaal. De coördinatie tussen de vakken PRAKTIJK en TECHNOLOGIE dient te worden geoptimaliseerd : het is vanzelfsprekend dat de praktijkleerkracht ook technologie zal onderwijzen. De betreffende jaarplannen dienen aldus op elkaar afgestemd te zijn om overlapping en/of gaten te vermijden. Met andere woorden : geef de leerstof op het moment dat de leerlingen die nodig hebben. Het louter "beschrijvende" van elke machine afzonderlijk moet in deze lessen ten stelligste vermeden worden : het toelichten van bijvoorbeeld het pakket van verschillende opwindingssystemen van bestaande weefmachines (als één leereenheid) wordt hierdoor voor de leerlingen overzichtelijker. Daarna kan bijvoorbeeld de opwinding van een welbepaalde machine (in PV Praktijk) uitgebreider aan bod komen. Het hiernavolgend leerplan is een leerplan voor de volledige tweede graad. Het is wenselijk dat de leerstof door de leerkracht(en) wordt gesplitst in een pakket voor het eerste en een pakket voor het tweede leerjaar. Wel dient er voor gezorgd dat de basisdoelstellingen bereikt worden op het einde van de tweede graad. 4.3


LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

1

ALGEMEENHEDEN

1.1

Textielvormen

- de textielvormen onderscheiden van elkaar

B

- constructie

- de constructie toelichten

B

- kenmerken en toepassingen

- de kenmerken opsommen - toepassingen opnoemen

B B

- principe

- het principe kennen

B

- indeling van de weefsels

- weefselindeling maken

B

- structuren

- stucturen herkennen

1.2

T

A

S

E

METH. WENKEN

aanleggen van map met verschillende textielvormen en verscheidene toepassingen

Geweven textiel

verwijzen naar weefsels in de vakken grondstoffen en/of bindtechnieken

35

1.3

B

TEXTIELTECHNOLOGIE

Nr.

B

Van weefsel tot weefmachine

evolutielijn uitwerken met namen, data, ontwikkelingen, uitvindingen, ... - de historiek schetsen en de evolutielijn toelichten

U

- onderdelen

- de onderdelen opnoemen en aanwijzen op weefgetouw en op weefmachine

B

- weefcyclus

- de weefcyclus toelichten

B

aantonen van weefcyclus op weefstoel en op weefmachine


- historiek en evolutie in . automatisatie . productiviteit . rendement . kwaliteit . controles

Nr. 1.4

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

Inslaginbrengsystemen - evolutie

- de evolutie toelichten

- systemen

- de inslaginbrengsystemen benoemen en onderscheiden van elkaar

VOORBEREIDING

2.1

Knopen

- manieren om eindjes garen aan elkaar vast te maken

2.2

Bobijnen - bobijnen voor ketting/inslag - bobijnhulzen - kruiswikkelingen - bobijnmachines - breibobijnen - verfbobijnen - garenreiniging

- de soorten bobijnen van elkaar onderscheiden

2.3

Spoelen - spoelvormen - spoelmachines

2.4

Maken van weefbomen - warpen - scheren - direct opbouwen

2.5

Sterken van kettingen - doel - sterktechnieken

aanduidingen maken op de evolutielijn B

B

demonstratie B

hulzen, volle bobijnen + bezoek aan weefzaal

B

dia's + bezoek weefzaal

B B B B U U U

36

2

U

U

- de methodes onderscheiden en toelichten

- het sterken toelichten - technieken toelichten

B U

Nr.

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

B

A

S

E

METH. WENKEN

2.6

Doorhalen - in schachten - in riet

- de bedoeling omschrijven

2.7

Aanknopen : methodes

- de manieren opsommen

2.8

Plaatsen van lamellen + soorten

- de handeling toelichten

B

in weefzaal demonstreren

3

HOOFDBEWEGINGEN

3.1

Gaapvorming - de begrippen toelichten

B

schematisch voorstellen

- begrippen :

B



zuivere/onzuivere gaap progressieve gaap gaapgrootte gaaphoogte open/gesloten gaap wissel losse/gevangen scheut

- gaapvormingsmechanismen . nokmechanismen . trommelmechanismen . schachtmachines

37

. . . . . . .

B

T

- de gaapvormingsmechanismen (en onderdelen) opnoemen en aanduiden

B

- principe en/of werking verwoorden

-negatieve -positieve . jacquardmachines -opgang -open neergang

schematisch voorstellen B B

aantonen met behulp van didactische middelen

B U

aantonen met behulp van didactische middelen, op de machine

B U

aantonen met behulp van didactische middelen, op de machine

B - principe en/of werking verwoorden

Nr.

LEERINHOUDEN - programmatie van gaapvorming

VERWERKING

K

- de programmatiemogelijkheden opnoemen

B

. nokkenprogrammatie . trommelprogrammatie . programmakaarten voor schachtmachines : -met rechtstreekse selectie -met hulpapparaat

- het principe en/of werking toelichten

. programmeertoestellen

- de mogelijkheden opnoemen

B

- principe en/of werking toelichten

B

B

B B

T

A

S

E

METH. WENKEN

aantonen met behulp van didactische middelen, op de weefmachine

B U oefeningen uitvoeren

Inslaginbreng

3.2.1

KENMERKEN

- de kenmerken toelichten

- synchronisatie tussen inbreng en gaapvorming 3.2.2

B

INSLAGINBRENGSYSTEMEN

- de inbrengsystemen opnoemen

- projectiel met voorraad (schietspoel)

- het inbrengsysteem toelichten

. . . . . . . . .

principe/werking voor- en nadelen jachtinrichting schietspoelvorm en -grootte schietspoelvlucht spoelwisseling controles zelfkantvorming toepassingmogelijkheden

38

3.2

B aantonen met behulp van tekeningen, didactische modellen, op de weefmachine B B B U U U U U U

Nr.

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

B

T

A

S

E

METH. WENKEN documentatiemap aanleggen

- het inbrengsysteem toelichten - projectiel zonder voorraad . . . . . .

principe/werking voor- en nadelen schiet- en opvanginrichting projectiecyclus zelkantvorming toepassingsmogelijkheden

- luchtstraal

- het inbrengsysteem toelichten

B B U U U U

aantonen met behulp van tekeningen, didactische modellen, op de weefmachine

B

documentatiemap aanleggen

. principe/werking . voor- en nadelen - het inbrengsysteem toelichten

B

. principe/werking . voor- en nadelen - grijpersystemen

documentatiemap aanleggen aantonen met behulp van tekeningen, didactische modellen, op de weefmachine

- de verschillende systemen opnoemen

B


- elk inbrengsysteem toelichten

B B U U


. starre grijpers zonder overname . starre grijpers met overname -negatieve -positieve . soepele grijperbanden met overname -principe/werking -voor- en nadelen -grijperaanduiding -grijpergeleiding

39

- waterstraal


Nr. 3.2.3

LEERINHOUDEN KANTENVORMING

VERWERKING - de mogelijkheden van kantenvorming opnoemen

- traditionele zelfkant - hulpkanten - kantapparaten 3.2.4

B

T

A

S

E

METH. WENKEN aantonen op didactische modellen

B B U

PROGRAMMATIE VAN DE INSLAG - schietspoelsystemen . hefbakken . kleurenwisselaars . kartons

- de systemen opnoemen

U

- spoelloze systemen . mechanische inslagselectie . elektro-mechanische inslagselectie


B

VOORAFWINDERS


B

aantonen op model en/of weefmachine

- de krukaandrijving kennen

B


documentatiemap aanleggen aantonen op weefmachine

- gescheiden wikkelingen . principe - niet-gescheiden wikkelingen . principe 3.3

Aanslag van de inslag - de lade : . krukaandrijving : - principe - ladeconstructie

40

3.2.5

K

Nr.

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

- de nokaandrijving toelichten

B


- doel, kenmerken toelichten - soorten, dichtheden toelichten

B U


- algemeenheden toelichten

B

- berekeningen uitvoeren - soorten opnoemen en toelichten

U U

- algemeenheden . principe van afwinding

- de algemeenheden toelichten

B

- afwindingsregelaars . soorten . spanningscontrole . opstellingen en bereik

- de regelaars toelichten

U

- de soorten opnoemen - de capaciteit toelichten

U U

. nokaandrijving : - principe - ladeconstructie . het riet : - doel en kenmerken - soorten en dichtheden - speciale constructies 3.4

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

Opwikkeling van het weefsel - algemeenheden : . principe van opwikkeling

documentatiemap aanleggen aantonen op weefmachines

- opstellingen en bereik 3.5

3.6

Afwinding van de ketting

Kettingbomen - soorten - capaciteit


41

- opwindingsregelaars . berekenen van regelaars . soorten : - regelaars met klinkmechanismen - regelaars met worm en wormwiel

Nr.

LEERINHOUDEN

4

CONTROLE-INRICHTINGEN EN VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN

4.1

Kettingdraadwachters

4.2

4.4

K

- soorten . mechanische . elektro-mechanische . elektrische


B

- principe/werking

- het principe toelichten

B

- soorten . mechanische . elektro-mechanische . elektrische


B

- principe/werking

- het principe toelichten

B

Projectielcontrole

- de projectielcontrole toelichten

B

T

A

S

E

METH. WENKEN


Inslagdraadwachters

overzichtelijk bewegingsgrafieken opstellen

- projectiel met voorraad . stootinrichting . elektromagnetische controle

U

- projectiel zonder voorraad

U

- grijpcontrole

U

Automatisatie

- begrip automatisatie omschrijven, voorbeelden en toepassingen opnoemen


U

42

4.3

VERWERKING

Nr. 5

LEERINHOUDEN

B

- machineparken vergelijken tussen katoen, wol- en vlasspinnerijen.

- doel en definitie verwoorden.

B

- soorten spinnerijen opnoemen. - soorten spinnerijen opnoemen.

B B

- opnoemen van bewerkingsvolgorde. - toelichten van machinepark, bewerkingen en eindproducten. - overeenkomsten en verschillen opoemen tussen de spinnerijen.

METH. WENKEN

U

Basisbegrippen (te integreren bij ringspinnen) - uitrekstelsel - klempuntafstand (ecartement) - uitrekkingsconstante - wisselwiel - twist

- de begrippen verwoorden.

B

U

- het begrip toelichten.

- de evolutie vertellen

B

U

43

didactische modellen, bezoek aan openend-spinnerij, videobanden. U

Historiek en evolutie

E

B

- opnoemen van bewerkingsvolgorde. - toelichten van machinepark, bewerkingen en eindproducten.

6.1

S

B

- machinepark : baalplukker tot en met open-end-spinmachine

DE BREITECHNIEK

A

didactische modellen, bezoek aan ringspinnerij, video.

Rotorspinnen

6

T

gebruik maken van beschikbare diareeks, videobanden.

Ringspinnen - machinepark : baalplukker tot en met spincontinu.

5.2

K

SPINNEN - definitie en doel. - overzicht van de spinnerijen . spinnen van vezelgaren . spinnen van filamenten.

5.1

VERWERKING

Nr. 6.2

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

- de naaldsoorten noemen en herkennen

B

- de indeling toelichten

B

aanleggen van stalenmap

- de indeling noemen

U

aanleggen van documentatiemap

. hoofdonderdelen

- de hoofdonderdelen noemen en aanwijzen

U

aantonen met behulp van tekeningen, didactische modellen, op de breimachine

. werking

- de werking toelichten

U

. hoofdonderdelen

- de hoofdonderdelen noemen en aanwijzen

U

. werking

- de werking toelichten

U

Naaldsoorten - beknaald - klepnaald - schuifnaald

6.3

Indeling van breiwerk - bij wijze van steekvorming : . breigoed met geplukte steek . breigoed met kettingsteek - volgens vervaardigd artikel . gesneden artikels . geminderde artikels Machines - vlakbreimachines :

- rondbreimachines :

44

6.4

45 TV TEXTIEL TOEGEPASTE WETENSCHAPPEN

1

2de leerjaar : 1 uur/week

BEGINSITUATIE

Dit is een nieuw vak. 2


In dit vak komen de basisbegrippen van Elektriciteit aan bod. Het bespreken van praktische voorbeelden zal de leerling in staat stellen de link te leggen met de theorie. 3


1

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

- de vier onderdelen noemen, herkennen en van elkaar onderscheiden

B

bron verbruiker schakelaar geleider

2

WISSEL- EN GELIJKSTROOM

- onderscheid maken - meettoestellen gebruiken

B B

3

SPANNING, STROOMSTERKTE EN WEERSTAND

- onderscheid verklaren - eenheden, grootheden en symbolen kennen - meettoestellen gebruiken - metingen uitvoeren

B B

- begrip kennen - eenheid en symbool kennen

U

A

S

E

METH. WENKEN

VERMOGEN SCHAKELINGEN

- serie- en parallelschakeling onderscheiden - voor- en nadelen opnoemen

voorbeelden uit het dagelijkse leven aanhalen voorbeelden uit de textielindustrie progressief inschakelen proefondervindelijk aantonen proeven laten uitvoeren

B B

46

5

T

STROOMKRING -

4

B

TV TEXTIEL TOEGEPASTE WETENSCHAPPEN

Nr.

U B

in laboratorium of praktijkzaal uit te voeren

B in laboratorium of praktijkzaal uit te voeren

6

MOTOREN

- aansluitschema lezen - draaizin wijzigen

U U

REGLEMENTERING

- reglementering van installatie kennen

U

8

VEILIGHEID

- veiligheid begrijpen - gevaren opnoemen en veiligheidsvoorschriften kennen

B

- mechanische veiligheid - elektrische veiligheid

B

2de leerjaar : 1 u./w.

7

47 4

COMPLEMENTAIR GEDEELTE

PV PRAKTIJK ELEKTRICITEIT

1


BEGINSITUATIE

De leerlingen hebben eenvoudige werkstukjes gerealiseerd tijdens de lessen Technologische opvoeding in het eerste leerjaar van de eerste graad. 2


Per hoofdstuk wordt geen aantal uren vooropgesteld, zo kan de school volgens de beschikbare infrastructuur de items aan bod laten komen. De coördinatie tussen de vakken PRAKTIJK TEXTIEL en PRAKTIJK ELEKTRICITEIT dient geoptimaliseerd te worden : dit betekent dat de betrokken leerkrachten overleg met elkaar plegen. Het is voor de leerling belangrijk dat hij weet dat zijn werk een niet te verwaarlozen schakel is in het goed functioneren van machines of machineonderdelen. Elke activiteit - hoe eenvoudig ook - moet beoordeeld kunnen worden. Met het oog op kwaliteitsonderwijs is het bovendien aangewezen dat de leerling aan zelfevaluatie doet ! Naast de cognitieve en de motorische vaardigheden, mag het affectieve niet uit het oog verloren worden : het opwekken van zin voor orde en communicatie. 3


LEERINHOUDEN

1

ELEKTRISCHE KRINGLOOP

2

INSTALLATIEMATERIAAL

3

VERLICHTINGS-

COGNITIEF

MOTORISCH

verwijzen naar TV Toegepaste Wetenschappen-Elektriciteit

met losse bedrading een elektrische kringloop opbouwen

W

N B B

- leidingen : draden, kabels, snoeren, buizen - verbindingsmateriaal : klemmen, aftakdozen, ...

soorten herkennen gebruik toelichten

materiaal en gereedschappen correct hanteren

METINGEN

verwijzing naar TV Toegepaste Wetenschappen-Elektriciteit

onder begeleiding metingen uitvoeren aan een stroomkring van een textielmachine

B

-

B

spanning stroomsterkte weerstand verbruik

TRANSFORMATOREN

kenplaatje interpreteren aansluitschema lezen

aansluiten van transformatoren op textielmachines

B

5

MOTOREN

kenplaatje interpreteren aansluitschema lezen

aansluiten van motoren op textielmachines

B

6

ZEKERINGEN

soorten onderscheiden

plaatsen van zekeringen

B

7

SCHAKELINGEN

functie toelichten

OPSPOREN VAN STORINGEN/ ONDERBREKINGEN

U maken van gestabiliseerde voeding maken van bewegingssensor

functies van meettoestel kennen

meettoestel hanteren toepassen in de praktijkzaal

B


- gestabiliseerde voeding - bewegingssensor (toepassing inslagdetectie)

48

4

8

I

PV PRAKTIJK ELEKTRICITEIT

Nr.

49 PV PRAKTIJK MECHANICA

1


BEGINSITUATIE

De leerlingen hebben eenvoudige werkstukjes gerealiseerd, waarbij - indien mogelijk - de verschillende bewerkingen (vijlen, zagen, boren) aan bod zijn gekomen. Dit is gebeurd tijdens de lessen Technologische opvoeding in het eerste leerjaar van de eerste graad. 2


In het vak PRAKTIJK zijn volgende deeltechnieken opgenomen : 1 Bankwerk/montage. 2 Verspanende bewerkingen. 3 Niet-verspanende bewerkingen. Per onderdeel wordt geen aantal uren vooropgesteld ; zo kan de school volgens eigen accenten, maar vooral volgens de beschikbare infrastructuur, deze betreffende deeltechnieken aan bod laten komen. De coördinatie tussen de vakken PRAKTIJK TEXTIEL en PRAKTIJK MECHANICA dient te worden geoptimaliseerd : dit betekent dat de betrokken leerkrachten overleg met elkaar plegen. Het is voor de leerling belangrijk dat hij weet dat zijn werk een niet te verwaarlozen schakel is in het goed functioneren van machines of machineonderdelen. Elke activiteit - hoe eenvoudig ook - moet kunnen worden beoordeeld. Met het oog op kwaliteitsonderwijs is het bovendien aangewezen dat de leerling aan zelfevaluatie doet ! Naast de cognitieve en de motorische vaardigheden, mag het affectieve niet uit het oog verloren worden : het opwekken van zin voor orde en communicatie.

LEERINHOUDEN

1

BANKWERK/MONTAGE

1.1

Vijlen

1.2

1.3

Boren

Draadtappen

2

VERSPANENDE BEWERKINGEN

2.1

Draaien

NIET-VERSPANENDE BEWERKINGEN

3.1

Plaatwerk

I

- vlak en haaks vijlen - veiligheidsvoorschriften naleven

- soorten onderscheiden - zaagblad in functie van aard van werk kiezen - veiligheidsvoorschriften kennen

- zaagblad monteren - zaag gebruiken

- soorten onderscheiden - boor en snelheid in functie van materiaalsoort kiezen - veiligheidsvoorschriften kennen

- boormachine instellen - boormachine gebruiken - veiligheidsvoorschriften naleven

B

- soorten tappen onderscheiden - soorten schroefdraad onderscheiden - veiligheidsvoorschriften kennen

- inwendige schroefdraad tappen

B

- veiligheidsvoorschriften naleven

B

- onderdelen van machine kennen - snijgereedschappen onderscheiden

-

werkstuk opstellen snijgereedschap opstellen langsdraaien tussen centers dwarsdraaien in klauwplaat veiligheidsvoorschriften naleven

B B B B B

-

werkstuk opstellen snijgereedschap opstellen platvlak schaven veiligheidsvoorschriften naleven

B B B B

- plaat snijden - plaat plooien met vingerzetbank - veiligheidsvoorschriften naleven

B B B

- onderdelen van machine kennen - snijgereedschappen onderscheiden - veiligheidsvoorschriften kennen

3

N

- gereedschap onderscheiden - veiligheidsvoorschriften kennen

- veiligheidsvoorschriften naleven

B

B B B B B B B


Frezen

W

- soorten onderscheiden - veiligheidsvoorschriften kennen

- veiligheidsvoorschriften kennen 2.2

MOTORISCH

50

1.4

Zagen

COGNITIEF

PV PRAKTIJK MECHANICA

Nr.

Nr. 3.2

LEERINHOUDEN Vlambooglassen

COGNITIEF - onderdelen kennen - aansluitingen kennen - veiligheidsvoorschriften kennen

MOTORISCH -

werkdruk correct instellen brander regelen smeltbad vormen platte las leggen veiligheidsvoorschriften naleven

W

N

I

B

U U U U U

51

52

TV ELEKTRICITEIT

1


BEGINSITUATIE

Er wordt geen voorkennis verondersteld. 2


Enerzijds moet het vak een algemeen inzicht bijbrengen in verband met het gebruik van energie, anderzijds laat het vak toe de leerlingen te laten ervaren welke herstellingen ze eventueel zelf kunnen uitvoeren. De relatie met het vak TV Toegepaste wetenschappen in het fundamenteel gedeelte ligt voor de hand, vandaar dat de leerkracht beide leerplannen op elkaar moet afstemmen. Alle zinvolle didactische hulpmiddelen dienen aangewend te worden om de leerinhouden te visualiseren. Op het affectieve vlak ligt de nadruk op het verwerven van een geraamde dosis nieuwsgierigheid (belangstelling) bij het opduiken van problemen. Het hiernavolgende leerplan is een leerplan voor de volledige tweede graad. Het is wenselijk dat de leerkracht de leerstof splitst in een pakket voor het eerste en één pakket voor het tweede leerjaar. Er dient voor gezorgd dat de basisdoelstellingen bereikt worden op het einde van de tweede graad. 3


1

LEERINHOUDEN

B

- opnoemen

T

A

S

E

METH. WENKEN

B

Elektrische energie - opwekking - transport (naar textielmachine) - gebruik - voor- en nadelen

1.2

K

ENERGIE - soorten

1.1

VERWERKING

overzicht zonder in detail te treden - verwoorden hoe elektrische energie opgewekt en getransporteerd wordt - uitwerkingen bij de verbruiker (bv. weverij) toelichten - opsommen

TV ELEKTRICITEIT

Nr.

B B B

Elektrische stroomkring

- kenmerken . soorten spanning . stroom - stroomsterkte . weerstand . wet van Ohm - geleiders en isolatoren + kenmerken

- eprom, ram-kaart, floppy

B B

- onderscheid toelichten - toelichten - kleurcodes toelichten

B B B

- functie toelichten - onderscheid toelichten

B B

- functies verwoorden in de werking van textielmachines

B

- soorten en functies toelichten - werking toelichten op textielmachines

B B

- functie toelichten bij textielmachines

B

al deze componenten zijn zo op moderne weefmachine aanwezig. de schakelingen kunnen met voorbeelden uit de praktijkzaal verduidelijkt worden.


Elektronische componenten - spoel, weerstanden, diodes, leds, transistoren, condensatoren - print - sensoren - microprocessor

- begrippen omschrijven - symbolen onderscheiden

53

- eigenschappen : spanning stroom weerstand

Nr. 2

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

- herkennen - uitvoeringen onderscheiden

B

VEILIGHEDEN - toelichten - herkennen

4

- functie - soorten MAGNETISME - permanente magneet - elektromagneten - eigenschappen

- de soorten herkennen - de invloed van magneten op de omgeving toelichten - toelichten

B

- samenstelling toelichten - aansluitschema lezen - maximaal vermogen aflezen

B

E

METH. WENKEN

B

- samenstelling toelichten - aansluitschema lezen - omkeren van draaizin

B

- opsommen - toepassingen in textielindustrie toelichten

B

didactische modellen tonen

door demonstratie de eigenschappen laten waarnemen B

54

B B

gegevens lezen in weefzaal laten uitvoeren

WISSELSTROOMMOTOREN - eenfaze - driefaze

B B

uitvoeren in weefzaal gegevens lezen

VENTILATOREN - hoofdonderdelen - kenmerken en toepassingen

8

S

TRANSFORMATOREN - werking : eenfazige en driefazige

7

A

B

3

6

T

verwijzen (aantonen) van gebruik van speciale verlichting bij onderzoek op textielwaar

VERLICHTING - soorten lampen - soorten schakelingen

5

B

B

COMPRESSOREN - hoofdonderdelen - kenmerken en toepassingen

bezoek aan compressorruimte in de textielafdeling - hoofdonderdelen opsommen - toepassingen in textielindustrie toelichten

B B

Nr. 9

LEERINHOUDEN

VERWERKING

K

- synchroonmotor

T

A

S

E

METH. WENKEN gebruik van videofilms van textielmachineconstructeurs

ROBOTICA - stappenmotor

B

- functie en toepassingen in textielindustrie toelichten - functie en toepassingen in textielindustrie toelichten

B B

55

56 TV MECHANICA

1


BEGINSITUATIE

Er wordt geen voorkennis verondersteld. 2


De relatie met de vakken TV Textiel Toegepaste wetenschappen en TV Textiel Technologie is duidelijk, zodat de leerkracht(en) de leerplannen van deze vakken op elkaar moet afstemmen. De basisbegrippen uit het deel Mechanica (TV Toegepaste wetenschappen) helpen de leerling verbanden te zien in de praktische voorbeelden uit de textielindustrie. Alle bruikbare didactische middelen dienen aangewend te worden om de leerinhouden te visualiseren. Op het affectieve vlak ligt de nadruk op het verwerven van een gezonde dosis nieuwgierigheid (belangstelling) bij het opduiken van problemen. Het hiernavolgend leerplan is een leerplan voor de volledige tweede graad. Het is wenselijk dat de leerkracht de leerstof splitst in een pakket voor het eerste en één voor het tweede leerjaar. Er dient voor gezorgd dat de basisdoelstellingen bereikt worden op het einde van de tweede graad. 3


1

2

VERWERKING

K

- soorten : . losse verbinding : bouten, moeren, penverbinding . vaste verbinding lijmen, lassen

- opsommen - voor- en nadelen opsommen

B

- toepassingen, mogelijkheden en beperkingen

B

T

A

S

E

METH. WENKEN

VERBINDINGSTECHNIEKEN B

didactisch materiaal aanwenden

- toepassingen in de textielindustrie situeren

B

bezoek praktijkzaal

- Snelheid-tijddiagram van grijperbeweging ladebeweging schachtbeweging jacquardmechaniek naald-, haak- en wagenbeweging

- lezen van dergelijke diagrammen

B

diagrammen toetsen aan de werkelijkheid

- synchronisatieschema's

- lezen

B

BEWEGINGSANALYSE

57

3

LEERINHOUDEN

TV MECHANICA

Nr.

GAAPVORMING DOOR MIDDEL VAN SCHACHTEN OF NOKKEN - toelichten

B

bezoek praktijkzaal

- Hefbomen (soorten + wetten)

- soorten opsommen en situeren in de textielindustrie

B

- Soorten gapen (open, gesloten en progressieve gaap)

- opnoemen en onderscheiden

B

- Gaapgeometrie (lengte, hoogte)

- toelichten

B


- Algemene opstelling

Nr. 4

LEERINHOUDEN

K

B

- opsommen - functie toelichten - toepassingen in de textielindustrie situeren

B B

A

S

E

METH. WENKEN

OVERBRENGINGEN

bezoek aan praktijkzaal en gebruik van didactische modellen

- toelichten B - toelichten - mogelijkheden opsommen - functie verwoorden

B B

58

- ladebeweging : . kruk- en drijfstangmechanisme . nokken - jacquardmechaniek - regelaars . opwindingssystemen . afwindingssystemen

didactische modellen

B

B

6

T

NOKKEN EN EXCENTRIEKEN - soorten . positieve nokken : schachtbeweging . complementaire nokken ladebeweging . trommel : schachtbeweging

5

VERWERKING

AANDRIJVINGEN - soorten . wrijvingskoppeling . klauwkoppeling . cardankoppeling

- opsommen - voor- en nadelen opnoemen

B B

bezoek praktijkzaal en gebruik van didactische modellen

59 5

BIBLIOGRAFIE - NUTTIGE ADRESSEN

5.1

Adressenlijst - Centexbel (Technisch en Wetenschappelijk centrum van de Belgische Textielnijverheid) Grote steenweg Noord 2, 9052 Zwijnaarde. - Labo Demeulemeester (Rijksuniversiteit) Grote steenweg Noord 2, 9052 Zwijnaarde. - Cobot (Centrum voor Opleiding, Bij- en Omscholing voor de Textiel- en Breigoednijverheid) Burggravenlaan 40, 9000 Gent. - Documentatiecentrum I.H.R. - C.T.L. Voskenslaan 270, 9000 Gent - Etitex Kunstlaan 20, bus 2, 1040 Brussel - I.T.C.B. (Instituut voor Textiel en Confectie van België) Sterrenkundelaan 14, bus 27, 1030 Brussel. - I.W.S. (Internationaal Wol Secretariaat) Hall Hermes 18th floor, Bos 329, 1210 Brussel. - B.N.T.I. (Belgisch Nationaal Tapijtinstituut) Montoyerstraat 24, 1040 Brussel. - Algemeen Belgisch Vlasverbond Oude Vestingstraat 15, 8500 Kortrijk. - Belgisch tapijt- en meubelstofverbond. Casinoplein 10, 8500 Kortrijk. - Bedrijven : info-brochures en regelcursussen. documentatiepaketten.

5.2

Bijscholingsmogelijkheden - C.O.B.O.T. - V.D.A.B. - Bedrijven : . constructiehuizen . verwerkende nijverheidstakken

5.3

Boeken -

Textielvezels, Dubois, ISBN 9001094007 Textiel ABC, ISBN 109009115X Textieltechnologie, De Craecker, ISBN 9030155485 Stoffenvademecum, Schrijnemakers, ISBN 9001794610

60 5.4

Tijdschriften - Texpress, Weekblad voor de textiel- en kledingsindustrie en -handel in de Benelux. Rijnsburgstraat 11 1059 AT Amsterdam - Der Melliand, Textielberichte Rohrbacher Strasse 76 D-6900 Heidelberg - Etitex-post, Lange Leenstraat 137 2018 Antwerpen - De Tex Textilis, Context Brusselse Poortstraat 10 2800 Mechelen - Infotex 2000, Driemaandelijks informatieblad voor de textielnijverheid. Rode Beukendreef 19 9831 St- Martens-Latem - L'industrie Textile, 36 Rue Ballu F-75009 Paris

VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. TEXTIEL Tweede graad BSO

Recommend Documents