MEDISCH DEPARTEMENT Goedkeurder: dr. Kenneth Coenye, hoofdarts Versiedatum: 12 juni 2015
VISIE EN BELEID OVER ISOLATIE (SEPARATIE) PAAZ VISIE EN BELEID OVER ISOLATIE (SEPARATIE ) SPOED Visie en beleid in kader van isolatie (separatie) PAAZ
1.Doel – visie Patiënten worden in de isolatieruimte gebracht. 2. Toepassingsgebied Van toepassing op patiënten die een RISICOGEDRAG vertonen: Suïcidaliteit: suïcidepoging | suïcidegedachten Automutilatie: beschikbaarheid middelen! Auto-intoxicatie: alcohol | drugs | medicatie | andere Ontremd gedrag: maniform | seksueel | dwangmatig Valrisico’s: oriëntatiestoornis | fysisch dysfct. | psychomotorische onrust Fuge: risico | gedrag Moeilijk inschatbare gedragrisico’s: wanen | hallucinaties | dementie | … 3. Termen en definities De isolatiekamer is geconstrueerd op basis van een aantal wettelijke bepalingen met alle technische beperktheden als gevolg, d.w.z. een laag vast, ingebouwd bed, geen gebruik toegelaten van hoofdkussens of dekens, geen infuusstaander toegelaten. Dit houdt meteen beperking in voor opname van patiënten met acute somatische problemen. 4. Werkwijze | procedure 4.1 Installatie van de patiënt in de isolatiekamer indien de aanmelding van de patiënt van buiten de afdeling gebeurt: • • •
• • •
De dokter van wacht onderzoekt de patiënt en overlegt steeds met de supervisor psychiatrie (De lijst van patiënten met reeds gemaakte afspraken wordt geraadpleegd.) Indien na overleg tot isolatie wordt overgegaan, wordt de PAAZ onmiddellijk op de hoogte gebracht. Wenselijk is ook dat de familie op de hoogte wordt gebracht zodat discussie op de afdeling voorkomen kan worden. Indien de patiënt medicatie dient te nemen of gefixeerd moet worden en de patiënt komt van spoedgevallen gebeurd dit op spoedgevallen aangezien er daar meer personeel inzetbaar is. Indien de patiënt te sterk of te agressief is, wordt nog voor de start van de fixatie en na overleg met de arts de hulp van de politie ingeroepen. Het transport van spoed naar iso-PAAZ gebeurt door het personeel van spoed al dan niet bijgestaan door politie. Bij uitgesproken agressie dient de politie steeds mee te komen naar de afdeling en er te blijven totdat de patiënt in de isolatiekamer is gefixeerd. Tijdens de installatie in de isolatiekamer is het de verpleegkundige van de PAAZ die de nodige instructies geeft aan helpers/collega’s
Algemeen Ziekenhuis Jan Portaels vzw | Gendarmeriestraat 65 | B-1800 Vilvoorde | T 02 254 64 00 | F 02 257 50 50
[email protected] | www.azjanportaels.be | vereniging zonder winstoogmerk | RPR Vilvoorde 0267 386 438
kenmerk: visieenbeleidisolatiewebsiteversie pagina 2 van 6
•
•
De patiënt wordt samen met het personeel van spoed verbed naar het iso-bed en gefixeerd. O.w.v. veiligheidsredenen worden patiënten steeds volledig gefixeerd, d.w.z. met 5-punt fixatie. Voordat de patiënt de isolatiekamer binnen gaat, worden alle gevaarlijke voorwerpen die de patiënt bij zich heeft voor hem in bewaring gehouden.
Checklist: Welke voorwerpen verwijderen? o Zakmes – schaar – scheermes - pen o Wapens o Aansteker – lucifers – sigaretten o Drank – medicamenten – drugs o Bestek – glas o Broeksriem – kamerjaslint – nylonkousen – schoenveters – BH o Plastiek zakken o Elektrische snoeren van GSM – scheerapparaat – ladyshave – haardroger – bel o Sieraden: horloge – halsketting – armband – oorbellen o Identiteitskaart – bankkaarten – geld 4.2. Installatie van de patiënt in de isolatiekamer indien de patiënt vanuit een opname op de Paaz wordt geïsoleerd: •
• • • • • •
De arts onderzoekt de patiënt en neemt, in overleg met de neuropsychiater van de PAAZ, de beslissing om tot isolatie over te gaan (De lijst van patiënten met reeds gemaakte afspraken wordt geraadpleegd.). De arts gaat na of de patiënt gefixeerd moet worden en/of medicatie moet krijgen. De familie wordt op de hoogte gebracht zodat discussie op de afdeling voorkomen kan worden. Indien de patiënt te sterk of te agressief is, wordt nog voor de start van de fixatie en na overleg met de arts de hulp van de politie ingeroepen. Indien nodig wordt de hulp ingeschakeld van verpleegkundige(n) van andere afdelingen. Tijdens de installatie in de isolatiekamer is het de verpleegkundige van de PAAZ die de nodige instructies geeft aan helpers/collega’s. Voordat de patiënt de isolatiekamer binnen gaat, worden alle gevaarlijke voorwerpen die de patiënt bij zich heeft voor hem in bewaring gehouden.
Checklist: Welke voorwerpen verwijderen? o Zakmes – schaar – scheermes - pen o Wapens o Aansteker – lucifers – sigaretten o Drank – medicamenten – drugs o Bestek – glas o Broeksriem – kamerjaslint – nylonkousen – schoenveters – BH o Plastiek zakken o Elektrische snoeren van GSM – scheerapparaat – ladyshave – haardroger – bel o Sieraden: horloge – halsketting – armband – oorbellen o Identiteitskaart – bankkaarten – geld 4.3. Na de installatie van de patiënt • •
De arts die de isolatie heeft gestart stelt de nodige medicatie in en schrijft deze eigenhandig op het medicatieblad. De verantwoordelijke arts schrijft in het isolatie-procedureboek:
Algemeen Ziekenhuis Jan Portaels vzw | Gendarmeriestraat 65 | B-1800 Vilvoorde | T 02 254 64 00 | F 02 257 50 50
[email protected] | www.azjanportaels.be | vereniging zonder winstoogmerk | RPR Vilvoorde 0267 386 438
kenmerk: visieenbeleidisolatiewebsiteversie pagina 3 van 6
• • •
De datum en het uur waarop de isolatie is gestart Specifieke opdrachten/medicatie Soort van isolatie/fixatie (standaardprocedure = 5-punt fixatie)
De arts ondertekent deze gegevens met naam en handtekening. De verantwoordelijke verpleegkundige tekent eveneens met naam en handtekening. Deze administratieve procedure dient stipt gevolgd te worden in eenieders belang. 4.4. Tijdens de isolatie • • •
•
•
Continue monitorbewaking is noodzakelijk De verpleegkundige voert de opdrachten/observaties uit zoals opgegeven door de arts. De verpleegkundige gaat nooit alleen in de isolatiekamer als het een isolatie met gesloten deur en zonder fixatie betreft. Tijdens de nacht wordt steeds de assistentie van de omloopwaak ingeschakeld. Indien uit de verpleegkundige observatie blijkt dat de toestand van de patiënt achteruit gaat, moet steeds de dokter van wacht geroepen worden. Hij/zij evalueert de toestand van de patiënt ter plaatse en geeft zonodig nieuwe opdrachten dewelke hij/zij noteert in het isolatieboek/medicatieblad. Bezoek van rechtstreekse familie is uitzonderlijk toegelaten en dit steeds in overleg met de arts.
4.5. Beëindigen van de isolatie • • •
Het beëindigen van de isolatie gebeurt in overleg met de arts-supervisor van de afdeling. De verantwoordelijke arts tekent het isolatieboek met naam en handtekening De verantwoordelijke verpleegkundige tekent eveneens het isolatieboek met naam en handtekening.
Visie en beleid in het kader van isolatie (separatie) SPOED
1. Doel Opname van een patiënt in de PAK (Prikkel Arme Kamer). 2. Toepassingsgebied Van toepassing op patiënten die een RISICOGEDRAG vertonen: • Suicidaliteit: suicidepoging | suicidegedachten • Automutilatie: beschikbaarheid middelen! • Auto-intoxicatie: alcohol | drugs | medicatie | andere • Ontremd gedrag: maniform | seksueel | dwangmatig • Valrisico’s: oriëntatiestoornis | fysisch dysfct. | psychomotorische onrust • Fuge: risico | gedrag • Moeilijk inschatbare gedragrisico’s: wanen | hallucinaties | dementie | … Deze patiënten kunnen worden gesepareerd (afgezonderd) met of zonder fixatie, dit ten einde de patiënt zelf en/of anderen te beschermen, de (innerlijke) keuzevrijheid van de patiënt te bevorderen, het contact te herstellen en de leefwereld te structureren. Samenvattend kunnen we stellen: als het vermogen of de bekwaamheid van de patiënt om eigen gedrag te begrenzen zoek is en bij bedreiging of schending van de fysieke en psychische integriteit van de patiënt en/of van een ander. Algemeen Ziekenhuis Jan Portaels vzw | Gendarmeriestraat 65 | B-1800 Vilvoorde | T 02 254 64 00 | F 02 257 50 50
[email protected] | www.azjanportaels.be | vereniging zonder winstoogmerk | RPR Vilvoorde 0267 386 438
kenmerk: visieenbeleidisolatiewebsiteversie pagina 4 van 6
3. Termen en definities Dwangmaatregel: Iedere maatregel gericht op de afzondering van een reeds opgenomen, toevertrouwde patiënt, waardoor diens bewegingsvrijheid wordt beperkt. Hierbij doet het niet terzake of deze patiënt gedwongen (collocatie) of vrij werd opgenomen. (Omzendbrief 2.10.1990 van de Vlaamse Gemeenschap (H. Weckx)) Verantwoordelijkheden & bevoegdheden: • De behandelende arts is verantwoordelijk en neemt de beslissing voor de toepassing van dwangmaatregel. Hij doet de nodige registraties in het medisch dossier en in het register hiervoor aangelegd. • De directie is verantwoordelijk voor de veiligheid en het comfort van de isolatiekamer en van de toegepaste fixeermiddelen. • De personeelsleden van de betrokken afdeling zijn verantwoordelijk voor de goede uitvoering van de genomen isolatiemaatregel èn voor de veiligheid en het comfort van de patiënt. • De betrokken teams zijn verantwoordelijk voor de interne gedragscode m.b.t. het nemen van dwangmaatregelen patiënt. • De isolatiekamer is geconstrueerd op basis van een aantal wettelijke bepalingen met alle technische beperktheden als gevolg, d.w.z. een laag vast ingebouwd bed, geen gebruik toegelaten van kussens en dekens, er is geen infuusstaander toegelaten tenzij in geval van volledige fixatie (bv. Delirium tremens). 4. Werkwijze 4.1. SEPARATIE ZONDER FIXATIE • • • • •
De dokter van wacht onderzoekt de patiënt en overlegt steeds met de supervisor psychiatrie. De patiënt wordt over de in te stellen maatregel door de dokter van wacht/psychiater op de hoogte gebracht. De patiënt wordt door minimaal 2 verpleegkundigen naar de PAK gebracht. Indien men problemen verwacht wordt voor de start van deze maatregel en na overleg met de supervisor psychiatrie de hulp van de politie ingeroepen. Alle Fixatiemateriaal dat standaard aanwezig is op het fixatiebed wordt verwijderd. Voordat de patiënt de PAK binnen gaat, worden alle gevaarlijke voorwerpen die de patiënt bij zich heeft voor hem in bewaring gehouden.
Checklist: Welke voorwerpen verwijderen? • Zakmes – schaar – scheermes - pen • Wapens • Aansteker – lucifers – sigaretten • Drank – medicamenten – drugs • Bestek – glas • Broeksriem – kamerjaslint – nylonkousen – schoenveters – BH • Plastiek zakken • Elektrische snoeren van GSM – scheerapparaat – ladyshave – haardroger – bel • Sieraden: horloge – halsketting – armband – oorbellen • Identiteitskaart – bankkaarten – geld • Meubilair: tafel – stoel – nachtkastje – radio – telefoon
Algemeen Ziekenhuis Jan Portaels vzw | Gendarmeriestraat 65 | B-1800 Vilvoorde | T 02 254 64 00 | F 02 257 50 50
[email protected] | www.azjanportaels.be | vereniging zonder winstoogmerk | RPR Vilvoorde 0267 386 438
kenmerk: visieenbeleidisolatiewebsiteversie pagina 5 van 6
•
Tijdens de installatie in de PAK, is er één verantwoordelijke verpleegkundige van SPOED die de nodige instructies geeft aan collega’s/helpers.
4.2. FIXATIE • • • • •
De dokter van wacht onderzoekt de patiënt en overlegt steeds met de supervisor psychiatrie. De arts gaat na of de patiënt medicatie moet hebben De PAK wordt gecontroleerd, fixatiemateriaal moet gebruiksklaar zijn. Indien nodig wordt de hulp ingeschakeld van andere verpleegkundige(n) van andere afdelingen. Indien de patiënt te sterk of te agressief is, wordt nog voor de fixatie en overleg met de arts de hulp van de politie ingeroepen.
Te volgen stappen: • Hulpverleners ontdoen zich van eventueel kwetsende voorwerpen (uurwerken enz.). • De omgeving zo veilig mogelijk maken voor uzelf en de andere patiënten. • Alle gevaarlijke voorwerpen worden verwijderd bij de patiënt (cfr. Checklist bij separatie zonder fixatie) • De patiënt wordt ontkleed en krijgt nachtkleding aan. • Alle betrokkenen worden verondersteld de procedure (nummersysteem) te kennen. (1= woordvoerder, 2 en 3 = armen, 4 = bovenbenen, 5 = onderbenen) • Er wordt steeds gestart met een 5-puntsfixatie (= standaardfixatie). • Spreek ook af wie fixeert en wie eventueel de voorgeschreven medicatie/inspuiting geeft. • De woordvoerder informeert de patiënt duidelijk over wat er zal gebeuren en waarom en onderhoudt gedurende de volledige interventie het contact met de patiënt •
Tijdens de installatie in de PAK, is er één verantwoordelijke verpleegkundige van SPOED die de nodige instructies geeft aan collega’s/helpers.
4.3. NA DE INSTALLATIE VAN DE PATIENT • • •
Bij het opstellen van het behandelplan dient de arts naar een zo kort mogelijk verblijf in de PAK te streven gezien het ingrijpende en ernstige karakter van de maatregel. De arts die één van bovenstaande procedures heeft gestart, stelt de nodige medicatie in, en schrijft deze eigenhandig op het daarvoor voorziene medicatieblad. De verantwoordelijke arts schrijft in het isolatie-procedureboek:
De datum en het uur waarop de isolatie is gestart Specifieke opdrachten/medicatie De soort van separatie (met of zonder fixatie) Ondertekent deze gegevens met naam en handtekening • •
De verantwoordelijke verpleegkundige tekent eveneens met naam en handtekening. Deze administratieve procedure dient stipt gevolgd te worden in éénieders belang.
4.4. TIJDENS DE SEPARATIE|FIXATIE • •
Continue monitorbewaking is noodzakelijk. Gedurende het verblijf in de afzonderingskamer zal de patiënt op regelmatige tijdstippen, bepaald door de behandelende arts, met minstens twee personen bezocht worden. Indien nodig wordt er ’s nachts beroep gedaan op de nachtcoördinator.
Algemeen Ziekenhuis Jan Portaels vzw | Gendarmeriestraat 65 | B-1800 Vilvoorde | T 02 254 64 00 | F 02 257 50 50
[email protected] | www.azjanportaels.be | vereniging zonder winstoogmerk | RPR Vilvoorde 0267 386 438
kenmerk: visieenbeleidisolatiewebsiteversie pagina 6 van 6
De bevindingen van de bezoeken worden op speciale formulieren: ‘registratieformulier bij afzondering’ en ‘toezichtblad’ genoteerd. • De arts zal de evolutie van de toestand van de patiënt van nabij volgen en in functie daarvan de behandeling aanpassen. Al deze aanpassingen noteert de arts in het isolatieprocedure boek/daartoe bestemde medicatieblad. Wanneer minderjarigen of onbekwaamverklaarden dienen te worden afgezonderd, zullen de ouders of hun wettelijke vertegenwoordigers daarvan zo snel mogelijk op de hoogte gebracht worden. •
4.5. NA DE SEPARATIE|FIXATIE • • •
Het beïndigen van de separatie gebeurt in overleg met de supervisor psychiatrie/arts supervisor van de afdeling. De verantwoordelijke arts tekent het isolatieboek met naam en handtekening. De verantwoordelijke verpleegkundige tekent eveneens het isolatieboek met naam en handtekening.
Algemeen Ziekenhuis Jan Portaels vzw | Gendarmeriestraat 65 | B-1800 Vilvoorde | T 02 254 64 00 | F 02 257 50 50
[email protected] | www.azjanportaels.be | vereniging zonder winstoogmerk | RPR Vilvoorde 0267 386 438