Virtueel Verbond van Intermediairs

Virtueel Verbond van Intermediairs

Discussion paper De list achter de lobby Verzekeraars hebben met de benoeming van R. Weurding tot directeur van het Verbond van Verzekeraars in 2006 al ingezet op een veel zwaardere lobby bij politiek, consumentenbond en de media. Met deze paper willen wij een discussie op gang brengen over de lobby van verzekeraars.

Met discussion papers wil het Virtueel Verbond van Intermediairs (VVI) een discussie op gang brengen over een specifiek onderwerp in de actualiteit, die waarde toevoegt aan de algemene kennis en opinie.

Meer informatie: Pius Consilium (Avtr.) voorzitter VVI

[email protected] Zie ook: www.intermediairs.org

Dit is een uitgave van het Virtueel Verbond van Intermediairs


De list achter de lobby De ontwrichting van de verzekeringsmarkt door een te zware lobby

Inhoud 1.

Inleiding

2.

De huidige positie van verzekeraar en intermediair

3.

De CAR-case en de rode draad

4.

Het Keurmerk Klantgericht Verzekeren

5.

Conclusies en aanbevelingen


1. Inleiding In 2006 werd wereldkundig gemaakt dat de heer Richard Weurding was benoemd tot de nieuwe algemeen directeur van het Verbond van Verzekeraars. Eén van de speerpunten van het nieuwe beleid van Weurding was het sterk intensiveren van de lobby. In een publicatie in „de Onderlinge‟ geeft Weurding in 2006 aan dat lobby al de zwaarste taak was van het Verbond. Allerlei nationale en internationale ontwikkelingen brachten het Verbond echter tot de overtuiging nog zwaarder op de lobby te moeten inzetten. Lobbyen betekent; het systematisch beïnvloeden van de besluitvorming. Het doel van de lobby is dus om het eigen belang tot algemeen belang te verheffen. In de periode december 2009 tot april 2010 heeft het Verbond van Verzekeraars een ongekend intensieve mediacampagne gevoerd om CAR (Customer Agreed Renumeration) als beloningsmodel voor het intermediair tot algemeen geaccepteerd model te verheffen. Vreemd genoeg zonder consensus met het intermediair. Het Virtuele Verbond van Intermediairs (VVI) wil met deze paper de zeer intensieve lobby van de verzekeraars bij de politiek, consument en media in discussie brengen. Het VVI is van mening dat het Verbond van Verzekeraars het eigen belang te ver boven het algemene belang verheft, waardoor fundamentele ongelijkheden ontstaan die bedreigend zijn voor een transparante en toegankelijke verzekeringsmarkt. Aan de hand van de CAR case wil het VVI aantonen hoe diep de lobby van verzekeraars gaat en tegelijkertijd laten zien dat de agenda, ondanks een duidelijk NEE van de politiek voor CAR, ongewijzigd wordt voortgezet door verzekeraars. Onderdeel van een bredere strategie van verzekeraars vormt naar de overtuiging van het VVI de onlangs door de politiek geaccordeerde mogelijkheid tot het digitaal kunnen afsluiten van een polis in combinatie met het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. In deze discussion paper leggen wij een aantal van die verbanden bloot. Voor diepgaander onderzoek, en daar is voldoende aanleiding toe, zal het VVI eerst meer fondsen en leden moeten werven om verder onderzoek te kunnen bekostigen.

Virtueel Verbond van Intermediairs Pius Consilium voorzitter


2.

De huidige positie van verzekeraar en intermediair

In Nederland volgen de schandalen rondom verzekeringsproducten zich al jaren achter elkaar op. Het woord „woeker‟ staat bijna synoniem aan de branche. Door de kredietcrisis is de markt voor levenproducten en hypotheken volledig ingestort en het kannibalisme van bankspaarproducten zal ook zware littekens achterlaten in de afzet van de „traditionele‟ verzekeringsproducten. Dan is het goed om eens stil te staan bij de bedrijfsresultaten van 2009. Dit was het jaar waarin intermediairs massaal failliet gingen (hoogst aantal faillissementen ooit!), het rendement van intermediairs met tientallen procenten is achteruitgegaan, in andere bedrijfstakken de gemiddelde winst met 24% is gedaald en bij banken en verzekeraars…….. de winst is GESTEGEN met 6,4% (Bron: CBS). Hier lijkt al een eerste ongelijkheid te ontstaan. Door alle schandalen van de laatste jaren is er grote belangstelling gekomen voor de exacte werking van de verzekeringsmarkt en ontstond een beeld van een zichzelf verrijkende markt, waarbij het belang van de consument zeer naar de achtergrond was verdwenen. Tijd dus om in te grijpen. In het position paper „Terug naar Vertrouwen‟ somt het Verbond van Verzekeraars op wat ze allemaal hebben gedaan om het tij te keren rondom dat beeld van zelfverrijking. - voor particuliere schadeverzekeringen zijn productwijzers ingevoerd. - per 1 januari 2010 zijn nieuwe, klantvriendelijke regels in werking getreden voor het afsluiten, verlengen en opzeggen van particuliere schadeverzekeringen. - met consumentenvertegenwoordigers zijn afspraken gemaakt voor compensatie van te hoge kosten bij beleggingsverzekeringen. - de kostentransparantie voor complexe producten is, in aanvulling op de wetgeving, via zelfregulering versterkt. - vanaf 2009 moeten tussenpersonen melden hoeveel provisie zij op complexe producten ontvangen, waaronder betalingsbeschermers en uitvaartverzekeringen. - bonusprovisies zijn per 1 januari 2009 verboden. - voor beschikbare premieregelingen gelden per 1 januari 2010 betere afspraken voor transparantie. - met de site www.allesoververzekeren.nl is de informatie aan consumenten verder verbeterd. - op initiatief van het Verbond van Verzekeraars is het Keurmerk Klantgericht Verzekeren (KKV) ontworpen, waarvoor verzekeraars zich de komende tijd bij de Stichting toetsing verzekeraars kunnen aanmelden. In het position paper „Eerlijk zijn over vertrouwen‟, afkomstig van een VVI-lid, staat een opsomming van wat intermediairs hebben ondernomen om het beeld van zelfverrijking weg te nemen. - Een advieswijzer werd geïntroduceerd (document waarin wordt uitgelegd wie de tussenpersoon is en wat van hem/haar verwacht mag worden). - De provisie balansregel werd doorgevoerd (slechts een deel van de provisie mocht ineens worden uitgekeerd en een deel gedurende de looptijd van de verzekering). - Er is Permanente Educatie ingevoerd, waarbij tussenpersonen jaarlijks hun expertise moeten aantonen en actualiseren op alle adviesgebieden. - Er is een veel intensievere controle door de AFM op intermediairs. - Er wordt een verplicht jaarlijks self-assessment opgeleverd om het volledige bedrijfsbeleid van de tussenpersoon door te lichten. - Tussenpersonen kennen een verplichte aansluiting bij het Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening) en hebben een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. - Tussenpersonen hebben als eerste en enige in de branche geen enkele bonusregeling in geld of natura meer. - Tussenpersonen werken sinds 2009 met volledige kostentransparantie voor hun werkzaamheden. Deze kosten worden ook schriftelijk bevestigd aan de klanten.


-

-

Tussenpersonen werken sinds 2009 met een dienstverleningsdocument waarin klanten voor het advies worden geïnformeerd over de wijze waarop een tussenpersoon kosten maakt en in rekening brengt aan de consument. Tussenpersonen ontwikkelden diverse keuzemodellen voor verrekening van advies aan de consument. Directe provisie, doorlopende provisie, declaratie en abonnementen. Introductie van klantprofiel en risicoprofiel alsmede procesmatige aanpak adviestraject en adequate vastlegging daarvan. Indien tussenpersonen op provisiebasis werken, moeten zij in het dossier vastleggen dat deze beloning in verhouding staat tot de geleverde dienst (inducement norm). Tussenpersonen hebben bovengemiddeld geïnvesteerd in ICT om aan de verdere eisen van verzekeraars te voldoen, zijn zij meer en meer verantwoordelijk voor de initiële verwerking van schades en er wordt een hoger kennisniveau verwacht van de tussenpersoon, omdat verzekeraars sterk besparen op hun buitendienstondersteuning.

Wat direct opvalt is dat regelingen die intermediairs/tussenpersonen hebben doorgevoerd, daadwerkelijk en ingrijpend effect hebben op de gemiddelde verdiensten van een kantoor. Maar geldt dat voor de verzekeraars ook? Het lijstje van verzekeraars afgaand is dat eigenlijk maar bijzonder weinig. In dit kader is het ook van belang om een aantal andere zaken uit te lichten. 1. De Wabeke norm voor oude polissen is op 3,5% kosten gezet. De nieuwe polissen kennen een norm van 2,5% en door bankspaarproducten staat dit percentage verder onder druk. De beloning van het intermediair buiten beschouwing latend zijn percentages van 1,25% tot 1,8% al gebruikelijk in de markt en dan is er ook al een garantie in het product ingebouwd. Het simpelweg omzetten van alle oude polissen naar polissen met de nieuwe kostenstructuren levert de consument uiteindelijk miljarden euro’s meer rendement op dan de huidige compensatieregelingen. 2. Van alle bonussen (natura en kapitaal) die intermediairs hebben ingeleverd in de afgelopen jaren is de consument geen cent wijzer geworden. Het gaat hier om een bedrag van minimaal 175 miljoen euro per jaar. 3. De hypotheekrentes kennen nog steeds een ongekend hoge opslag die tot 200% hoger ligt dan vóór de kredietcrisis en banken/verzekeraar bailouts. Dit levert geldaanbieders vele honderden miljoenen euro‟s per jaar extra op. 4. Verzekeraars zijn via direct writer bedrijven bezig een groot deel van de schademarkt naar zich toe te trekken (geen nieuwe omzet, maar kannibalisme), waardoor intermediairs die provisie niet meer ontvangen. Het gaat hier naar schatting om 200 miljoen euro aan provisie per jaar. De direct writer producten zijn echter niet goedkoper dan het intermediaire aanbod. 5. Ondanks dat er bij intermediairs volledige transparantie is, provisie aantoonbaar onderbouwd moet worden met geleverde ureninspanning en bonussen niet meer van toepassing zijn, hebben verzekeraars geen enkel initiatief getoond om zaken als; provisieterugboek, balansregel, het structureel minder waard worden van portefeuilles of wat dan ook aan te pakken. Vooral voor het segment intermediairs dat de laatste 30 jaar verzekeraars groot hebben gemaakt en nu hun portefeuille afgepakt zien worden (traditioneel het pensioen van het intermediair) is dit een ongelooflijk drama. De balans opmakend kan worden gesteld dat de transparantie en het wegnemen van het beeld van zelfverrijking, volledig over de rug van het intermediair is gespeeld door verzekeraars. Hun zeer invloedrijke lobby heeft blijkbaar uitstekend gewerkt en is door de belangenclubs van intermediairs zwaar onderschat. De intermediaire markt ligt aan de beademing en de verzekeraars maken meer winst. Dit is een buitengewoon ongewenste situatie omdat verzekeraars hierdoor in de positie komen dat zij het intermediair op strategische terreinen volledig kunnen uitschakelen.


Het VVI streeft naar een gelijk speelveld, waarbij zowel verzekeraar als intermediair op basis van gelijkwaardigheid, transparantie en solidariteit een duurzaam beloningsbeleid ontwikkelen dat recht doet aan de positie van de consument. De grote instabiliteit die nu is ontstaan vindt zijn oorsprong in een veel te zware verzekeraarslobby en heeft geleid tot een regelrechte vertrouwenscrisis tussen verzekeraar en intermediair. Het is van groot belang dat politici en consumentenbond deze scheefgroei zien en onderkennen. In het volgende hoofdstuk maken wij aan de hand van de Car-case duidelijk hoe verzekeraars dit aanpakken, met als introductie de volgende anekdote. Op het AMcongres van 6 april 2010 verdedigde Niek Hoek van Delta Lloyd hun voorkeur voor CAR. Hij hield tussenpersonen voor dat de politiek het helemaal zat is met die provisie. En dat is jullie eigen schuld. De woekerprovisies op woonlastenpolissen is de druppel geweest die de emmer deed overlopen. Op een opmerking van een intermediair dat het toch ook de schuld van de verzekeraars was die dergelijke producten bedacht hebben en met groot geweld in de markt hebben gezet trok Hoek het meest onschuldige gezicht van het westelijk halfrond en riep; “maar jullie hebben ze toch verkocht”.


3. De CAR-case Met de CAR-case wil het VVI niet de discussie over CAR opnieuw gaan voeren. Wel willen wij aangeven hoe en op welke wijze de verzekeraars de opinie hebben willen beïnvloeden en analyseren wij welk toekomstbeeld verzekeraars hebben. Het VVI volgt hierbij de gebeurtenissen in tijd en voegt daar verbanden aan toe. Onderstaande informatie is ontleend aan diverse bronnen waaronder; Telegraaf, Financieel Dagblad, AMweb, VVPonline, Eufin etc. In sommige gevallen is de bron ook specifiek vermeld. April 2008, Barbara Baarsma (projectleider SEO onderzoek). Het SEO doet in opdracht van Verbond van Verzekeraars en NVA/NBVA onderzoek naar het beloningsbeleid van intermediairs. CAR wordt voorgedragen als totaaloplossing voor alle beloningsvormen. In de periode april 2008 t/m augustus 2008 (hoogtepunt van de kredietcrisis) komt een enkele uitspraak voorbij over CAR, maar vanaf september 2009 „gehts loss‟. September (30) 2009, Lard Friese (NatNed) en Marco Keim (Aegon) We zitten in een vertrouwenscrisis die aan de wortels van ons bestaan vreet, zei Lard Friese (NatNed) dinsdag tijdens het Fidin-congres ten overstaan van een zaal vol tussenpersonen. "Klanten vinden onze producten te duur en aandeelhouders vinden dat we te weinig rendement opleveren. Het schrappen van bonusprovisies moet in dat kader worden gezien. Het is een bestaanscrisis", vulde Aegon-collega Marco Keim aan. Hij typeert de cijfers over de nieuwe productie in 2009 als "dramatisch". Oktober (16) 2009, Jos Baeten (ASR) De provisie op schade wordt standaard 21%, maar het intermediair kan die neerwaarts bijstellen tot eventueel 0%. "Het intermediair heeft maar één opdrachtgever: de klant", aldus Baeten. "Voor die klant zal het volstrekt helder moeten zijn welke dienstverlening hij geleverd krijgt en wat de beloning daarvoor is." ASR vindt dat beloningstransparantie moet worden uitgebreid naar schadeverzekeringen. Het onderwerp zou bij de evaluatie van de BGFO, komend voorjaar, op tafel moeten komen. Baeten: "Op termijn is dit onontkoombaar." Oktober (26) 2009, Rolanda Vriesendorp (onderzoeker ACIS) (Bron: NRC) Betaal zelf je financiële adviseur. De consument wordt dom gehouden door de ondoorzichtige provisiestructuur. Voor financiële producten heeft een consument advies nodig. Laat hem zijn eigen adviseur huren. Dat is beter dan provisies aan een tussenpersoon, meent Rolanda Vriesendorp. In werkelijkheid wordt de consument opzettelijk onwetend gehouden. Deze onwetendheid komt door de ondoorzichtige provisiestructuur van verzekeringen en hypotheken en door de afwezigheid van informatie die voor een behoorlijke productvergelijking noodzakelijk is. Die ondoorzichtige provisiestructuur wordt veroorzaakt door de dubbelrol die de tussenpersoon speelt. December 2009, Richard Weurding (directeur Verbond) Volgens Richard Weurding willen de leden van het Verbond van Verzekeraars niet anders meer dan dat de klant bepaalt en betaalt. De distributie van verzekeringen moet worden gemoderniseerd, is de boodschap. Tijdens het congres EYe on Insurance pleitte hij nogmaals voor het beloningssyteem CAR: Customer Agreed Renumeration. "In de reikwijdte van deze systeemverandering" moet de buitenwereld zich volgens Weurding niet vergissen.


Januari (4) 2010, Jos Baeten (ASR) Nieuwjaarstoespraak Baeten ASR. Volgens de directievoorzitter van ASR Nederland heeft "de financiële sector haar krediet verspeeld". Volgens hem is de overheid zich aan het herbezinnen op het intermediaire distributiesysteem: "Het kraakt in zijn voegen". Februari (12) 2010, algemeen Onder andere aanbieders als Falcon, DBV, Winterthur, Helvetia, Zurich, Nieuwe Hollandse Lloyd, AXA, Interlloyd Leven, VSB Leven, en RVS gaan allen op in de BIGSIX. Veel van deze partijen waren typische intermediair verzekeraars. Februari (26) 2010, Ronald Latenstein (SNS/Reaal) Met SNS Bank is vorig jaar een nieuwe koers ingezet, die in 2011 moet leiden tot driehonderd SNSwinkels in het land. We hebben bij SNS Bank de oude distributiepiramide omgedraaid: het accent ligt nu op internet met vooral ondersteuning via winkels", zegt Latenstein. Maart (4) 2010, Delta Lloyd De raad van bestuur van Delta Lloyd Groep zal dit jaar extra werk maken van het onderwerp klanttevredenheid. "Het intermediair is niet onze klant" Maart (12) 2010: Niek Hoek (Delta Lloyd) De verkoopresultaten van particuliere schadeverzekeringen zijn bij intermediairverzekeraar Delta Lloyd tegenvallend. Het directe verkoopkanaal van Ohra doet het veel beter, vooral dankzij internet. Voor 2010 ziet Niek Hoek, bestuursvoorzitter van de overkoepelende Delta Lloyd Groep, dan ook vooral groeikansen "in collectieve pensioenen, in onze bancaire producten en onze online verzekeringsproducten" Maart (15) 2010, Willem Duin (Achmea) Van Duin is van mening dat het intermediair onder grote druk staat en dat "het antisentiment bij de politiek tot grote hoogte is opgewaaid". In combinatie met de economische problemen "leidt dit tot versnelling van het saneringsproces dat al gaande was". ASR constateert dat internet terrein wint op het gebied van particuliere schadeverzekeringen en dat om die reden Ditzo is geïntroduceerd. Maart (22) 2010, Eufin Consult 88% van het intermediair is tegen CAR. Eufin Consult is van mening dat het Verbond van Verzekeraars met het „position paper‟ een stap te ver is gegaan. Overleg over deze materie is noodzakelijk en gewenst. Een samenwerking tussen partijen die lang heeft stand gehouden kun je niet met één pdf opzeggen. Maart (26) 2010, Lard Friese (NatNed) Nationale-Nederlanden is voorstander van de invoering van Customer Agreed Remuneration (CAR), zoals voorgesteld door het Verbond van Verzekeraars. We moeten wel de realiteit onder ogen zien en die is dat de consument van ons eist dat wij als industrie gaan veranderen. Maart (27) 2010, Willem Duin (Achmea) Achmea is groot voorstander van CAR. Op vragen van journalisten of voor groepen consumenten hierdoor financieel advies en noodzakelijke verzekeringen onbereikbaar worden, antwoordde hij ontkennend. "Er is een verre relatie tussen het kopen van een verzekeringsproduct en de kosten van advies. Er zijn talloze manieren, internet niet in de laatste plaats, om verzekeringen te kopen.


Enkele kernpunten in de vernieuwde strategie van Achmea zijn: specifieke aandacht voor markten waarin Achmea sterke posities heeft zoals Schade, Zorg en Inkomen, én het versterken van de propositie Leven en Pensioen via standaardproducten. Van Duin zegt verder "ons bedrijf verder te zullen stroomlijnen en vereenvoudigen en we zullen veel energie blijven steken in de samenwerking met Rabobank, waarmee we qua identiteit veel gemeenschappelijk hebben." Maart (28) 2010, Niek Hoek (Delta Lloyd) Topman Niek Hoek van Delta Lloyd vindt net als collega Lard Friese van Nationale-Nederlanden customer agreed remuneration (CAR) de enige manier om als branche het vertrouwen van de consument terug te winnen. "Voor een duurzame toekomst voor het intermediair is het belangrijk dat de bemiddelaar volledig transparant is over zijn beloning en deze in samenspraak met de klant vaststelt." Maart (30) 2010, Barbara Baarsma (projectleider SEO onderzoek) Bron: Me Judice, 30/3/2010 Financiële tussenpersonen stellen eigen belang voorop in hetze tegen nieuw beloningsmodel. De enige mogelijkheid om de wettelijk vereiste transparantie handen en voeten te geven, is door de consument expliciet te laten instemmen met de door de tussenpersoon te ontvangen beloning. Dat wordt Customer Agreed Renumeration (CAR) genoemd. De vereniging van financiële dienstverleners, Adfiz, is vorige week een actie gestart tegen CAR. Waarom? Omdat zij van mening zijn dat hiermee de belangen van de Nederlandse consument èn die van het onafhankelijk intermediair voor lange termijn ernstig geschaad worden. Het eerste is regelrechte onzin; CAR is juist in het voordeel van consumenten. Het tweede zal best juist kunnen zijn, maar mag geen reden zijn om het eigen belang boven het consumentenbelang te stellen. Omdat de branchevereniging Adfiz kennelijk niet houdt van concurrentie en transparantie, roept zij nu de verzekeraars op om niet langer aan te sturen op het CAR-model. Het maakt maar één ding duidelijk: een wettelijk verplicht CAR-model is misschien zo‟n gek idee nog niet, zowel voor complexe als voor schadeverzekeringen. April (8) 2010, Verbond van Verzekeraars Verbond herplaatst artikel op haar website „de klant aan het stuur, ook in de relatie tot zijn intermediair. Dit is de naam van het Position paper dat het Verbond heeft uitgebracht. Hierin is het standpunt van verzekeraars over een toekomstbestendig en onafhankelijk intermediairsysteem verwoord, lees CAR. April (9) 2010, Rolanda Vriesendorp Vriesendorp-Van Seumeren was door de vaste Kamercommissie Financiën uitgenodigd voor een rondetafelgesprek waarin naast de wetenschappers een aantal marktpartijen werden geraadpleegd ter voorbereiding van de evaluatie van de Wft. Zij bleek tijdens het gesprek een groot voorstander te zijn van het CAR-model en gaf aan daar in 1989 al op te hebben aangestuurd in haar proefschrift over de verzekeringssector. Zie hier een prachtig georkestreerde opeenvolging van vrijwel ALLE kopstukken uit het Verbond van Verzekeraars, muzikaal ondersteund door Barbara Baarsma (van het ONafhankelijk wetenschappelijk onderzoeksbureau SEO) en Rolanda Vriesendorp (wetenschappelijk onderzoeker bij het Amsterdam Centre for Insurance Studies (ACIS) van de UvA). Mevrouw Baarsma is projectleider geweest van het onafhankelijke SEO onderzoek in 2008 waarin CAR voor het eerst duidelijk werd gepositioneerd. Mevrouw Vriesendorp is actief voor ACIS. ACIS is mede door het Verbond van Verzekeraars opgericht en wordt grotendeels betaald door de grote verzekeraars! Nu wil het VVI de integriteit van beide dames niet ter discussie stellen, maar opvallend is wel dat verzekeraars ook hier weer een dikke vinger in de pap hebben.


De rode draad Wat hier is gepubliceerd is slechts het topje van de ijsberg. Ook in de politiek en de media zijn vele „verbindingen‟ te vinden met verzekeraars. Uit alle uitingen komen een aantal zaken duidelijk naar voren. 1. Het intermediair is de wortel van al het kwaad. 2. Verzekeraars zetten zwaar in op schadeverzekeringen via internet en telefoon, gevolgd door simpele levenproducten. 3. Verzekeraars willen eigen franchisenetwerken en winkels opzetten. 4. De beloning van een onafhankelijk intermediair regelt hij/zij zelf met de klant. Alle ontwikkelingen in de markt kunnen direct aan deze vier punten worden gekoppeld. Het is meer dan ooit duidelijk dat verzekeraars de gehele onder- en middenmarkt via internet, standaard producten en een gebonden agentenstructuur (geen beloningstransparantie nodig!) naar zich willen toetrekken. Alleen de „rijken‟ in Nederland zullen toegang hebben tot een kleine groep onafhankelijke intermediairs, die uitsluitend op uurtarief werkt. Er ontstaat op dit moment ook al een segment intermediairs (gepromoot door verzekeraars als „het ideale voorbeeld‟) die via allerlei keurmerken zichzelf een zekere elite status wil toe eigenen. Als je weet dat je op groot verzet van de groep intermediairs zult stuiten, dan is het ook logisch dat CAR als de „enige waarheid‟ in de media wordt gepompt, enkele weken voordat het beloningsysteem e wordt besproken in de 2 kamer!!!. Ook dat past volledig in het beeld van de lobby van verzekeraars. Een van de kernvragen is natuurlijk wel; heeft de verzekeraar niet gewoon gelijk en is hun visie op de markt niet van een veel hoger en beter niveau dan dat van het gebrekkig georganiseerde „onafhankelijke intermediair‟? Hiervoor verwijzen wij naar een publicatie uit het Financieel Dagblad van 4 april 2009 van Drs. P.F. Segaar (voormalig directeur strategie bij Aegon), waarin het samengaan van banken en verzekeraars in de negentiger jaren op succes wordt beoordeeld. Nout Wellink van DNB had in dezelfde krant uitgesproken dat er maar weinig succesvolle bank-verzekeraars zijn geweest. Segaar geeft vier hoofdredenen aan waarom banken en verzekeraars dergelijke fusies ambieerden, ook al bestond er op tal van terreinen grote weerstand tegen deze ontwikkeling. 1. Succesvollere distributie van producten/diensten (one-stop-shopping). De succesvolle verkoop van verzekeringen is uitgebleven 2. Financiering van het bedrijfsleven. Door de combinatie van lange en korte geldmiddelen een betere concurrent worden van o.a. institutionele beleggers. Echter de lange termijn gelden van verzekeraars konden maar beperkt worden ingezet voor kredietverlening aan bedrijven, waardoor dit ook geen succes werd. 3. Solvabiliteitsverbetering Banken en verzekeraars dachten slimmer af te zijn door de afwijkende solvabiliteitseisen in beider branches onderling te kunnen „gebruiken‟ voor eigen gewin. De toezichthouders dachten daar echter heel anders over. 4. Kapitaalmarkten Eigen vermogen aantrekken was voor banken duurder dan voor verzekeraars. Banken hoopten hiermee hun koerswinst-verhouding te kunnen opkrikken. We weten inmiddels dat ook dat niet is uitgekomen. Op alle vier hoofdonderdelen werden de verwachtingen van een top-down bedacht samenwerkingsmodel niet gerealiseerd. Om nog maar te zwijgen over de enorme ICT kapitaalvernietiging die deze fusies tot gevolg hebben gehad. Je mag verwachten dat verzekeraars daar goede lering uit hebben getrokken en op zoek zijn gegaan naar bottom-up besluitvormingsprocessen voor nieuwe strategieën. Voor het ergste moet helaas worden gevreesd. 88% van het intermediair (toch een beroepsgroep van ruim 20.000 mensen in Nederland) is faliekant tegen CAR. De geschiedenis lijkt zich te gaan herhalen, met alle trieste en voorspelbare mislukkingen die daar bij horen.


En er is meer. In het inmiddels bekende SEO onderzoek uit 2008; „inzicht in belonen‟, hebben het Verbond van Verzekeraars en de NVA/NBVA een aantal harde criteria geformuleerd om te kunnen toetsen of bepaalde beloningsvormen maatschappelijk verantwoord (twee woorden die verzekeraars constant gebruiken om hun motieven voor CAR te ondersteunen) en duurzaam zijn. Na de introductie van de inducementregel in 2009 blijkt, dat afsluitprovisie en doorlopende provisie ver uit het hoogste scoren op deze lijst van criteria. Met inducement is in feite dus een zeer strategische stap gezet! Hoe komt het dat je verzekeraars hier in het geheel niet over hoort?……… Hoe komt het dat de vakbladen (met verzekeraars als belangrijke adverteerders), met geen woord hebben gerept over twee persberichten die het VVI hierover naar buiten heeft gebracht? Uit de hele CAR-case, de enorme aderlating van intermediairs, de toenemende winsten van verzekeraars, de woekerwinsten op hypotheken, het NUL-resultaat voor consumenten (wat zijn die er tot nog toe beter van geworden?) en de categorische ontkenning dat provisie eigenlijk nog steeds het meest robuuste en solidaire systeem is, kunnen wij maar één conclusie trekken. De invloed van verzekeraars moet sterk worden teruggedrongen om te voorkomen dat de beroepsgroep onafhankelijke intermediairs volkomen wordt weggesaneerd (verzekeraars geven zelf aan dat zij verwachten dat de populatie onafhankelijk intermediairs in de komende vijf jaar tenminste zal halveren) en consumenten hun financiële zekerheid aan „execution only, one brand‟ internetapplicaties moeten overlaten. Tegelijkertijd speelt er nog een andere strategische en mogelijk verder bedreigende ontwikkeling voor de markt van onafhankelijk advies. Het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. Hierover meer in het volgende hoofdstuk.


4 Het Keurmerk Klantgericht Verzekeren (KKV) Het is de meeste collega‟s misschien nog niet opgevallen, maar op de achtergrond werken verzekeraars keihard aan het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. Dit keurmerk is tegelijk met het actueel worden van CAR in de media verschenen. Het KKV is niet een initiatief van consumenten of van intermediairs. Het is een initiatief van het Verbond van Verzekeraars zelf!.Op de website van het KKV komen wij de volgende tekst tegen: Vertrouwen en zekerheid zijn essentiële begrippen voor de verzekeringsbranche. Verzekeraars geven hoge prioriteit aan het herwinnen van het vertrouwen van klanten/consumenten. Om verzekeraars hierbij te helpen is een kwaliteitskeurmerk voor dienstverlening en klantgerichtheid in het leven geroepen

Het bestuur bestaat uit de volgende personen. Voorzitter: Bestuur: Bestuur: Bestuur:

Ieke van den Burg (voormalig Europarlementariër) Dick Westendorp (ex-directeur Consumentenbond) Willem van Boom (hoogleraar Erasmus Universiteit Rotterdam) Tom Roos (divisiedirecteur Toezicht Verzekeraars bij DNB)

En dan laten we u zelf maar uitdokteren welke groep belanghebbenden schittert door afwezigheid in dit bestuur. Het keurmerk stelt eisen aan de klantinformatie, de dienstverlening, de bereikbaarheid, de klanttevredenheid en het kwaliteitsbeleid van verzekeraars. Op de website van Baken Adviesgroep (www.bakenadviesgroep.nl) worden zeer terechte vragen gesteld over dit nieuwe initiatief. Vragen als: - Wat is nu precies dit keurmerk? - Hoe is het tot stand gekomen? - Wat zijn de criteria? - Wat is de rol van klanten? - Wat is de structuur? - Waarom is dit keurmerk door het Verbond van Verzekeraars opgezet? Allemaal vragen die niet beantwoord worden op de website. Ook niet op de website van het Verbond zelf. Is dit wat het Verbond van Verzekeraars bedoelt in haar position paper met “terug naar vertrouwen”? Vanwaar deze „achter de schermen operatie‟? Op 26 februari 2010 maakte Richard Weurding (directeur van het Verbond en ook lid Adviesraad NIBUD en lid Algemeen Bestuur VNO/NCW met een zetel in de SER) in de media nog duidelijk dat verzekeraars binnen het KKV aan 14 concrete normen moeten voldoen, verdeeld over vijf thema‟s; begrijpelijke en eerlijke informatie en voorlichting, zorgvuldige en voortvarende dienstverlening, goede bereikbaarheid (telefonisch en per e-mail), klanttevredenheid en kwaliteitsbeleid en -management. Maar de concrete normen en de invulling daarvan zijn niet openbaar. Niet op de site van het KKV en niet op de site van het Verbond. Past het KKV in de „rode draad‟ die wij in het vorige hoofdstuk behandelden? Bijvoorbeeld; verzekeraars willen de schademarkt volledig naar zich toe trekken via internet en telefoon. Ja, naadloos zelfs. Helemaal als je bedenkt dat op 12 maart 2010 door de Eerste Kamer definitief is goedgekeurd dat verzekeringspolissen binnenkort ook digitaal kunnen worden gesloten………..


Wij roepen met name Adfiz op om kritische vragen te stellen over het KKV en zelfs een bestuurszetel op te eisen. Het VVI oppert de theorie dat het KKV met name de ambitie van verzekeraars ondersteunt (met een prachtige intensivering van haar lobby via het gekozen KKV bestuur) om de schademarkt verder naar zich toe te trekken. Volledige openheid van dit KKV initiatief is dringend gewenst. In het VB Magazine van april 2010 is uitgebreid aandacht besteed aan het thema „pensioen in 2020‟. e De algehele conclusie is dat in ieder geval de 2 pijler van pensioenopbouw sterk zal versoberen om Nederland nog betaalbaar en concurrerend te houden. Vooral verzekeraars (Marco Keim van Aegon e voorop) zien een sterke groei van de 3 pijler. Met andere woorden, consumenten moeten zelf veel meer gaan investeren in hun oude dag. Dat zal een sterke toename van de vraag naar pensioenadvies tot gevolg hebben. Wat gaat hier van terecht komen als in 2015 (zo verwachten verzekeraars in een door het AM gehouden onderzoek in april 2010) het aantal onafhankelijke intermediairs minimaal is gehalveerd? Is het plan van verzekeraars om ook deze markt via standaardproducten naar zich toe te trekken? Waarom wil bijvoorbeeld de AFM dat aflossingsvrije hypotheken gedepopulariseerd worden. Gaat de overwaarde van de woning straks het vergrijzingsprobleem oplossen? En wie moet consumenten dan helpen om de juiste pensioenhypotheek, oudedag-krediethypotheek of andere vormen te selecteren waar banken en verzekeraars weer flink op kunnen verdienen? Een verzekeringsmarkt met een kaalgeslagen of zelfs uitgeschakeld netwerk van onafhankelijke intermediairs is slecht nieuws voor de consument. Het VVI vraagt de politiek, de consumentenbond en de standsorganisaties hun verantwoordelijkheid in deze strategische issues op te pakken en af te dwingen dat de beroepsgroep van onafhankelijke adviseurs een belangrijke stem krijgt in deze ontwikkelingen. In een ideale marktsituatie zorgen verzekeraars voor zekerheid en onafhankelijke intermediairs voor het vertrouwen bij de consument. Dat is wat werkt voor de consument!


5. Conclusies en aanbevelingen De vertrouwenscrisis die is ontstaan tussen verzekeraars en intermediairs vindt zijn oorsprong in het feit dat de lobby van verzekeraars vele malen zwaarder en intensiever is dan die van het onafhankelijk intermediair en consumentenorganisaties. Intermediairs hebben veruit het zwaarste offer gebracht in de discussie rondom zelfverrijking. Het heeft er echter alle schijn van dat verzekeraars nog lang niet klaar zijn met het terugdringen van onafhankelijk advies in Nederland. Ondanks het feit dat er al gigantische bedragen zijn ingeleverd door intermediairs, is de consument er niets wijzer van geworden. Via intensieve netwerken en strategische benoemingen, weeft het Verbond van Verzekeraars een steeds dichter web waar het VVI met zorg naar kijkt. De consument is niet geholpen met een minimale halvering van de markt van onafhankelijk adviseurs en een enorme consolidatie onder verzekeraars. De macht van verzekeraars centraliseert, daar waar de consument om persoonlijke aandacht schreeuwt. Een veel te zware lobby van één partij in een omgeving die het collectief aangaat is niet alleen onwenselijk, het is zelfs bedreigend. Een te zware lobby ontwricht de markt en leidt tot grote instabiliteit. Advocaat en hoogleraar internationaal strafrecht Geert-Jan Knoops heeft recent een boek uitgegeven onder de titel „Advocaat van de president‟. In een artikel in de Telegraaf zegt hij het volgende. „Uiteindelijk is het niet het recht, niet de waarheid, maar de macht die de strijd wint‟

Het VVI roept politiek, consumentenbonden en Adfiz op tot verregaande samenwerking om weer balans te krijgen in de discussie rondom financieel advies voor consumenten in Nederland. Het VVI roept verzekeraars op intensief de samenwerking met het intermediair aan te gaan of om duidelijk uit te spreken waar het precies naar toe wil. Ook roept het VVI de onafhankelijke intermediairs op zichzelf NU te verenigen. Het is in de balans waar wij de eenheid vinden. It’s time to unite!

Het Virtueel Verbond van Intermediairs,

Pius Consilium voorzitter

Virtueel Verbond van Intermediairs

Recommend Documents