VICTORY PRODUCTIONS PRESENTEERT
MARIE HEURTIN EEN FILM VAN JEAN-PIERRE AMERIS
PRAKTISCH
RELEASEDATUM BELGIE: 12 november 2014
DISTRIBUTIE BELGIE Victory Productions
BOEKINGEN Victory Productions 02 261 05 40 Olivier Van den Broeck
[email protected] 0473 56 83 88
PERS Remain In Light Kay Doms
[email protected] 0499 93 46 22
2
SYNOPSIS
Gebaseerd op een waargebeurd verhaal vertelt Marie Heurtin het moedige verhaal van een zuster (gespeeld door Isabelle Carré), die ondanks alle tegenslagen een jong leven op weg helpt. Deze innemende film van regisseur Jean-Pierre Améris (Les émotifs anonymes) ging in première op het filmfestival van Locarno en won daar de Piazza Grande Award. Frankrijk, eind 19e eeuw. Als laatste wanhoopsdaad wordt Marie, een veertienjarig doofblind meisje, door haar ouders naar het Larnay Instituut gebracht. Daar wordt ze opgevangen door zuster Marguerite, die tegen het woord van haar Overste in, zich vastberaden ontfermt over het meisje. Haar missie: de onhandelbare Marie in contact brengen met de buitenwereld.
3
SPECIFICATIES
LAND: Frankrijk JAAR: 2014 DUUR: 95 minuten BIOSCOOPFORMAAT: 2.35 : 1 GELUID: Dolby Digital ORIGINELE VERSIE: Frans ONDERTITELING: Nederlands
4
CAST
ZUSTER MARGUERITE MARIE MOEDER OVERSTE ZUSTER VERONIQUE ZUSTER ELISABETH ZUSTER JOSEPH
Isabelle Carré Ariana Rivoire Brigitte Catillon Martine Gautier Sonia Laroze Patricia Legrand
CREW REGIE Jean-Pierre Améris SCENARIO Jean-Pierre Améris Philippe Blasband PRODUCERS Denis Carot Sophie Revil CINEMATOGRAFIE Virginie Saint-Martin PRODUCTION DESIGN Franck Schwarz GELUID Laurent Lafran KOSTUUMS Daniele Colin-Linard MONTAGE Anne Souriau CASTING Tatiana Vialle ASSISTENT REGIE Nils Hamelin MAKE-UP Emmanuelle Brechet
5
DIRECTOR’S NOTE This project began with my fascination for the story of Helen Keller. In my research, I came across the lesser known story of Marie Heurtin and I immediately decided to visit the Larnay Institute in Poitiers, where she lived in the 19th century. The Institute is no longer a religious establishment, yet remains a center for deaf-mute children. In light of the scientific progress of the last hundred years, I was surprised to find that the institute was still in operation. It is difficult for me to describe how I felt when I met these children who could only communicate by touch and who were eager to feel my hands and face as soon as I arrived. I felt quite powerless trying to communicate with them. I also met these children’s parents who explained the challenges they faced. Exactly like Marie Heurtin’s father over a century ago, some were told by doctors that their child was mentally challenged and would never be able to communicate. The parents despair ended when they were introduced to the instructors of the Larnay Institute who taught their children how to make contact with the world. Marie Heurtin’s case, which depended on hard work and tenacity, far more than mysticism, is considered a miracle and the techniques Sister Marguerite invented are used today. Ever since my visit, I have felt compelled to tell Marie’s story. People who are considered different, and consequently marginalized, is a central theme in my films, such as ROMANTICS ANONYMOUS. What I find thrilling in Marie Heurtin’s story is the exceptional character of Sister Marguerite and her unshakeable conviction that she will succeed in releasing young Marie from her inner prison. The bond created between Marie and Sister Marguerite is nothing less than a nun experiencing something which, by definition, she is not intended to experience: maternal love. This bond includes an inevitable separation which represents the final stage in young Marie’s learning process. The film I have in mind is a luminous one, I want to film Marie’s hand touching animals, trees and faces, moving moments which turn out to be the invention of a language and the story of a liberation, a rebirth. Jean-Pierre Améris
6
HISTORICAL FACTS
In the second half of the 19th century, The Larnay Institute, a convent near Poitiers directed by the “Sisters of Wisdom”, brought together a group of deaf-blind children to give them an education and teach them to communicate through sign language. Larnay gained worldwide renown after the publication of Louis Arnould’s “A Soul in Prison” in which he graphically described the method pursued by Sister Marguerite for the education of Marie Heurtin, deaf-mute and blind by birth. Marie Heurtin, often seen as the French Helen Keller, arrived at Larnay in March 1895 at the age of 10. She was in an even worse state than the American girl: struggling and howling like a wild child, carried by her arms and feet, it was impossible to predict if she could learn anything and how, since she had neither sight, hearing nor power of speech. After months of struggle and hard work, Sister Marguerite finally made a first step in teaching her sign language by establishing a link between an object and a sign for Marie to designate it: a pocket knife which the girl showed a great affection for. The nun would take it away from her and designate it passing her fingers through her hands. Through these fingers flowed canals of patience and faith, a sort of supernatural stream which worked and kneaded young Marie until she learned all the signs of the deaf-mute alphabet. Marie Heurtin would later learn Braille, use a typewriter, play dominoes and other games, sew, knit, learn history, geography, know time, and become a delicate young woman. Her story is considered a miracle. The Larnay Institute still operates today.
7
OVER MARIE HEURTIN
Net als haar tijdsgenoot, de Amerikaanse Helen Keller, vormt de Franse Marie Heurtin een voorbeeld van iemand die dankzij een enorme vechtlust erin geslaagd is zichzelf te overwinnen. Hoewel Keller als peuter blind en doofstom wordt ten gevolge van een ernstige ziekte, wordt Heurtin met deze lichamelijke handicap geboren. Als ambachtsgezin heeft de familie Heurtin het niet gemakkelijk om de eindjes aan elkaar te knopen, maar bovendien wordt er na Marie (die de oudste van negen is) nog een blind zusje Eugénie, een doofstom broertje Stanislas en een blind doofstom zusje Marthe geboren. In de hoop zijn dochter iets meer te kunnen bieden dan een vegetatief bestaan, besluit vader Heurtin op 1 maart 1897 zijn toen 12-jarige dochter naar het voor die tijd progressieve Larnay Instituut, in de buurt van de stad Poitiers, te brengen. Hoewel hij de raad krijgt de onhandelbare Marie in het krankzinnigengesticht van Nantes te plaatsen, hoopt de man dat de zusters van het gesticht, “Les Filles de la Sagesse”, toch nog enige hulp kunnen bieden bij de verzorging en opvoeding van Marie. Aanvankelijk gedraagt Marie zich, verbijsterd door de vreemde omgeving, als een agressief en destructief kind dat zich frequent vol frustraties aan woedeaanvallen overgeeft. Voor twee maanden lang is er geen land met haar te bezeilen, gedraagt ze zich enkel als een schreeuwend, krijsend, krabbend kind dat voor geen enkele rede vatbaar is. Tot zuster Marguerite besluit zich over de ongedisciplineerde Marie te ontfermen en de verantwoordelijkheid voor haar geestelijke ontwikkeling op zich neemt. Marguerite slaagt er met eindeloos geduld in het vertrouwen van Marie te winnen en de eerste stap om gezag over haar weerbarstige leerling te krijgen, is gezet. Dankzij die unieke band met zuster Marguerite, die de lettertekens van het alfabet voelbaar maakt op haar hand, leert Marie horen en spreken met de hand. Eens ze in staat is de relatie tussen tekens en voorwerpen te begrijpen – het leren van het handalfabet duurt al ongeveer een jaar – kan er overgegaan worden naar het lezen van brailleboeken. Marie is niet alleen in staat de buitenwereld te begrijpen, ze kan ook met die buitenwereld communiceren. Door de manier waarop Marguerite met haar beschermeling omgaat, wordt Marie ook gemakkelijker in de omgang en gaat het geloof een steeds belangrijker plaats in haar leven innemen. Zonder de volharding en discipline van deze non zou Marie waarschijnlijk nooit uit haar isolement geraakt zijn. In 1910, 13 jaar na de aankomst in Larnay, wordt ook haar jongere zus, Marthe, in het Instituut opgenomen. Marie zelf sterft in 1921, op 36-jarige leeftijd.
8
OVER JEAN-PIERRE AMERIS
Jean-Pierre Améris – REGISSEUR Jean-Pierre Améris (°26 juli 1961 – Lyon, Frankrijk) is een Franse regisseur en scenarist. Actief sinds 1988 heeft de cineast al liefst 14 langspeel- en kortfilms op zijn naam staan. Alsook wordt de regisseur doorheen zijn filmcarrière meermaals bekroond voor zijn werk. Zo mag hij al voor zijn eerste kortfilm Interim (1988) de Grand Prix in de Nationale Competitie op het ClermontFerrand International Short Film Festival in ontvangst nemen. Ettelijke jaren later wint Améris voor zijn tweede langspeelfilm zowel de Award of the Youth als de Mercedes-Benz Award voor Les aveux de l’innocent (1996) op het Cannes Film Festival. Ook voor het drama C’est la vie (2001) valt hij meermaals in de prijzen, waaronder de Solidarity Award en de Silver Seashell voor Beste Regisseur aan het San Sebastián International Film Festival. Voor het biografisch drama Marie Heurtin (2014) werkt Améris nogmaals samen met de Belgische cineast Philippe Blasband. Het duo verzorgde samen al eerder het scenario van de romantische komedie Les émotifs anonymes (2010), waarvoor ze de Magritte Award voor Beste Scenario op de Magritte Awards in 2012 mogen verzilveren. Ter voorbereiding van de film staat Améris, zelf een hoog emotief en verlegen individu, erop dat zijn leading lady Isabelle Carré een aantal EA bijeenkomsten bijwoont. Die samenwerking wordt nogmaals hervat voor Marie Heurtin, waarin Carré de rol van de vastberaden zuster Marguerite voor haar rekening neemt. Voor de film mag Améris vervolgens de Variety Piazza Grande Award op het Locarno International Film Festival in ontvangst nemen. FILMOGRAFIE: o o o o o o o o o
Marie Heurtin (2014) L’homme qui rit (2012) Les émotifs anonymes (2010) Je m’appelle Elisabeth (2006) Poids léger (2004) C’est la vie (2001) Mauvaises fréquentations (1999) Les aveux de l’innocent (1996) Le bateau de mariage (1994)
9
OVER ISABELLE CARRE
Isabelle Carré – ZUSTER MARGUERITE Isabelle Carré (°28 mei 1971 – Parijs) groeit op als enige dochter van een stylist en een directiesecretaresse. Op vijftienjarige leeftijd verlaat Carré, na de scheiding van haar ouders, het ouderlijke huis om een carrière als danseres achterna te gaan. Hoewel zij deze droom al snel links laat liggen, geven haar danservaringen haar toch een voorproefje van op het podium te staan en verschuift haar focus naar het toneel. Daarop besluit Carré verscheidene acteerlessen aan het American Center in Florent, bij Studio Pygmalion en aan het Lycée Victor Duruy te volgen. Na haar afstuderen in 1989 geniet ze eveneens een opleiding aan de l’Ecole Nationale Supérieure des Arts et Techniques du Théâtre (ENSATT). Reeds in 1989 weet Carré haar eerste filmrol te strikken, als de dochter van Daniel Auteuil in de romantische komedie Romuald et Juliette van Coline Serreau. Twee jaar later mag ze het scherm delen met Catherine Deneuve in het drama La reine blanche van Jean-Loup Hubert. Het is echter pas met haar eerste grote rol als de studente Valerie in Christian Vincents Beau fixe (1992) dat haar acteertalent echt wordt opgemerkt. De rol levert haar zelfs een nominatie op voor een César voor Meest Beloftevolle Actrice. Al snel volgen meer kleine filmrollen, die Carré regelmatig afwisselt met verschijningen in theaterproducties. Ook voor haar volgende film, Le hussard sur le toit (1995) wordt Carré nogmaals genomineerd voor een César voor Meest Beloftevolle Actrice. Dankzij haar engelachtig gezicht wordt ze vervolgens gecast in het Franse drama La femme défendue (1997), waarin regisseur Philippe Harel aan de hand van een overwegend subjectieve camera het verhaal uit de doeken doet. Haar opmerkelijke prestatie in die laatste levert haar in 1998 niet alleen een Romy Schneider Prijs op, maar voor een derde maal wordt Carré ook genomineerd voor een César. Hetzelfde jaar mag de actrice eveneens de prestigieuze Gérard Philipe Prijs verzilveren.
10
Het succes van Carré wordt steeds groter. Zo schittert ze de daaropvolgende jaren als een aan drugs verslaafde moeder in Mercredi folle journée! (2001), als een met Alzheimer gediagnosticeerde jonge vrouw in Se souvenir des belles choses (2001) en als een getrouwde vrouw die verliefd wordt op een moordverdachte in Anne Fontaine’s Entre ses mains (2005). Voor die tweede mag Carré eindelijk de César voor Beste Actrice verzilveren. Tussen haar filmrollen in neemt Carré ook een aantal theaterrollen voor haar rekening. Zo verschijnt ze gedurende twee jaar in het toneelstuk l’Hiver sous la table van Roland Topor, geregisseerd door Zabou Breitman. Die samenwerking wordt het daaropvolgend jaar hervat voor de theaterproductie Blanc van Emmanuelle Marie, waarin Carré met Léa Drucker het podium deelt. In 2007 keert de actrice terug naar film met de thriller Anna M. over een introverte vrouw die geobsedeerd geraakt door de orthopedische chirurg die haar na een auto-ongeluk terug op de been helpt. Tijdens de zwangerschap van haar eerste kind neemt Carré de hoofdrol in François Ozon’s Le Refuge (2010) voor haar rekening. Datzelfde jaar verschijnt ze in de romantische komedie Les émotifs anonymes (2010) van Jean-Pierre Améris, waarmee ze enkele jaren later nogmaals zal samenwerken aan het biografisch drama Marie Heurtin (2014). De daaropvolgende jaren zijn een uiterst productieve periode voor de actrice, ze maakte immers deel uit van maar liefst acht filmproducties: ze helpt Benoît Magimel de dood van zijn vrouw te verwerken in Des vents contraires (2011), ze verzorgt de stem van Manon in de animatiefilm Le jour des corneilles (2012) en vertolkt de rol van de moeder van één van de twee hoofdpersonages in de tweede langspeelfilm van de Franse actrice Mélanie Laurent, Respire (2014). Naast actrice is Carré sinds 1999 eveneens een ambassadrice voor de organisaties Un enfant par la main en Vaincre la mucoviscidose (VLM). FILMOGRAFIE:
o
2014
o o
2013 2012
o
2011
o o
2010 2009
o
2008
o
2007
o
2006
o
2005
o
2004
MARIE HEURTIN van Jean Pierre Améris DU GOUDRON ET DES PLUMES van Pascal Rabaté RESPIRE van Mélanie Laurent CHEBA LOUISA van Françoise Charpiat CHERCHEZ HORTENSE van Pascal Bonitzer DU VENT DANS MES MOLLETS van Carine Tardieu LA CERISE SUR LE GATEAU van Laura Morante DES VENTS CONTRAIRES van Jalil Lespert LES EMOTIFS ANONYMES van Jean Pierre Améris RENDEZ-VOUS AVEC UN ANGE van Sophie de Daruvar, Yves Thomas LE REFUGE van François Ozon TELLEMENT PROCHES van Olivier Nakache, Eric Toledano MUSEE HAUT, MUSEE BAS van Jean-Michel Ribes CLIENTE van Josiane Balasko LES BUREAUX DE DIEU van Claire Simon LE RENARD ET L’ENFANT van Luc Jacquet ANNA M. van Michel Spinosa COEURS van Alain Resnais QUATRE ETOILES van Christian Vincent ENTRE SES MAINS van Anne Fontaine L’AVION van Cédric Kahn HOLY LOLA van Bertrand Tavernier JE SUIS VOTRE HOMME van Danièle Dubroux 11
o o o
2003 2002 2001
o
2000
o
1999
o
1998
o
1997
o o o o o
1996 1995 1992 1991 1989
LES SENTIMENTS van Noémie Lvovsky A LA FOLIE…PAS DU TOUT van Laetitia Colombani SE SOUVENIR DES BELLES CHOSES van Zabou Breitman BELLA CIAO van Stéphane Giusti MERCREDI, FOLLE JOURNEE van Pascal Thomas CA IRA MIEUX DEMAIN van Jeanne Labrune L’ENVOL van Steve Suissa LA BUCHE van Danièle Thompson LES ENFANTS DU SIECLE van Diane Kurys SUPERLOVE van Jean-Claude Janer LES ENFANTS DU MARAIS van Jean Becker SENTIMENTAL EDUCATION van C.S. Leigh LA MORT DU CHINOIS van Jean-Louis Benoît LA FEMME DEFENDUE van Philippe Harel LES SOEURS SOLEIL van Jeannot Szwarc BEAUMARCHAIS L’INSOLENT van Edouard Molinaro LE HUSSARD SUR LE TOIT van Jean-Paul Rappeneau BEAU FIXE van Christian Vincent LA REINE BLANCHE van Jean-Loup Hubert ROMUALD ET JULIETTE van Coline Serreau
CITATEN INTERNATIONALE PERS ★★★★ ‘An assured, emotionally satisfying French offering’ ‘Marie’s Story embodies many of the qualities that Hollywood still strives to deliver in native projects...’ ‘Leading lady Carré...plays her determined character with moving obstinacy and grace’ VARIETY ‘Entertaining and ... moving’ ‘As usual, Carré fully inhabits her character’ ‘Newcomer Rivoire, who’s actually deaf but not blind, impresses as the character of the title’ THE HOLLYW OOD REPORTER ‘Rivoire…bravely holds her own against her experienced partner’ ‘Bound to be tagged an inspirational tale of unfaltering faith and a serious candidate for every Ecumenical prize on sight’ SCREEN DAILY
12
