M a g a z i n e v a n F e d e r a l e Ve r z e k e r i n g • H E R F S T 2 0 1 3
Verzekeringen Burgerlijke aansprakelijkheid van uw onderneming
Financieel katern Langer en gezond(er) leven
Natuur
Op paddenstoelenjacht
14
GASTRONOMIE
16
NATUUR
6
VERZEKERINGEN
Inhoud
3 4
Edito Gezondheid Ga de strijd aan met tendinitis.
6
Verzekeringen
9
Financieel katern
13
Uit de praktijk
14
Gastronomie
16
Natuur
18
Nieuws
Burgerlijke aansprakelijkheid van uw onderneming.
Langer en gezond(er) leven.
Bent u als bestuurder aansprakelijk voor een ongeval?
Van keukenmeidenverdriet tot zwarte radijs.
Op paddenstoelenjacht.
• Neem deel aan onze Restornowedstrijd en maak kans op € 2 500! • De veiligheidscampagnes van de Preventiedienst. • Wees dieven te slim af.
Contact is het magazine van Federale Verzekering Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen • Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CVBA • Vereniging van Onderlinge Levensverzekeringen • De Federale Pensioenen N.V. – Federale Verzekering – Verzekeringsondernemingen toegelaten onder codenummers 0345-0087-0346-0320 – Nrs. RPR 0407.963.786/0403.257.506/0408.183.324/0402.190.803 Brussel • Ons adres: Contact – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel Tel. 02 509 04 11 – Verantwoordelijke uitgever: Tom Meeus, Nr. 145 Herfst 2013 • De beknopte beschrijving van de contractwaarborgen weergegeven in dit magazine is louter bij wijze van voorbeeld, enkel de algemene voorwaarden verbinden de maatschappij • Niets uit deze publicatie mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Federale Verzekering.
2
herfst 2013
Edito
Beste lezers, De vakantie is achter de rug en we hebben onze dagelijkse activiteiten hernomen na die heilzame pauze. Deze zomer heeft Francis Vroman na 41 jaar dienst, waarvan 10 in de algemene directie van Federale Verzekering, zijn functies van afgevaardigd bestuurder en voorzitter van het directiecomité van de groep stopgezet. Hij blijft echter raadgevend bestuurder van onze verzekeringsmaatschappijen en afgevaardigd bestuurder van FEDERALE Real Estate, onze immobiliënmaatschappij. Ik heb de eer om hem op te volgen en bedank de raden van bestuur voor het vertrouwen dat ze in mij stellen. Vandaag heb ik het genoegen om u dit nieuwe nummer van Contact voor te stellen. Tijdens uw beroepsactiviteiten bestaat het gevaar dat u iemand verwondt of diens goederen beschadigt. Onze verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid Ondernemingsrisico’s beschermt uw onderneming tegen de zware financiële gevolgen die kunnen optreden wanneer ze aansprakelijk wordt gesteld. Als dé referentieverzekeraar van de bouw stellen wij de professionals uit de sector een oplossing op maat voor: de verzekering B.A. Bouwwerken. Alle nuttige informatie vindt u op pagina 6. Als u een ongeval veroorzaakt als bestuurder van uw wagen, bent u de enige die niet vergoed wordt voor uw medische kosten en de eventuele financiële verliezen door uw fysieke letsels. Uw passagiers daarentegen zijn verzekerd door de verzekering B.A. Auto. Gelukkig bestaat er een oplossing: de Bestuurdersverzekering, die u beschermt voor een bescheiden premie. Ontdek de voordelen op pagina 13. Dankzij de medische vooruitgang leven we steeds langer en worden we gezonder ouder. Een aangename vaststelling… Maar langer leven is pas beter leven als dat kan zonder financiële zorgen. Daarom is het aanleggen van een aanvullend pensioen meer dan ooit een must. Maak kennis met onze oplossingen in het financieel katern. Tendinitis is een veel voorkomende en hinderlijke kwaal die soms lang kan aanslepen. Op pagina 4 leggen we uit welke voorzorgsmaatregelen u best neemt en welke behandelingen u kunt volgen wanneer u er toch door getroffen wordt. De herfst is het gedroomde seizoen om op paddenstoelenjacht te gaan. Zelf paddenstoelen plukken is echter niet altijd ongevaarlijk. U vindt belangrijke veiligheidstips op pagina 16. Aardpeer, zwarte radijs, schorseneren… Verschillende vergeten groenten vinden hun weg terug naar onze eettafel en de keuken van sterrenchefs. Herontdek hun smaak op pagina 14. Veel leesplezier!
Tom Meeus Afgevaardigd bestuurder
herfst 2013
3
Gezondheid
Ga de strijd aan met tendinitis Een antwoord op enkele veelgestelde vragen Tendinitis is een veelvoorkomende en vooral hinderlijke kwaal. Bovendien kan de aandoening soms hardnekkig zijn en lang aanslepen. Een aantal voorzorgen en een juiste behandeling zijn essentieel.
Wat is tendinitis?
Tendinitis is een peesontsteking. Pezen zijn elastische, vezelachtige structuren die onze spieren verbinden met het bot en die weinig rekbaarheid vertonen. De overbelasting, irritatie of beschadiging van een pees kan een ontstekingsreactie uitlokken. De klachten treden vaak op ter hoogte van de hand, elleboog (de beruchte tenniselleboog), schouder, knie (patellapees) en hiel (achillespees). Klassieke symptomen zijn zwelling, roodheid, warmte en lokale pijn. Die pijn kan variëren van een lichte hinder tot een bewegingsbeperking en verminderde functie van de pees bij een ernstige vorm van tendinitis. Mensen met pijn zijn immers geneigd om het aangetaste lidmaat te ontzien en minder te gebruiken.
Wat zijn de oorzaken?
Overbelasting is de voornaamste oorzaak. Tendinitis treedt op wanneer u een bepaalde handeling of inspanning te repetitief en te intens uitvoert. De belasting van de pezen is niet geleidelijk genoeg opgebouwd en uw lichaam geeft aan dat u een grens hebt overschreden. Het kan zich ook voordoen wanneer er frictie ontstaat tussen een pees en een botstructuur, waardoor het weefsel beschadigd raakt.
Komt tendinitis enkel voor bij sporters?
Sporters behoren zeker tot de risicogroep. Bij heel wat sporten worden bepaalde zones erg intensief belast. Tendinitis kan het gevolg zijn van een conflict tussen de sporter en zijn discipline, het (verkeerde) materiaal of de omgeving – bijvoorbeeld de ondergrond. Ook externe factoren, zoals ouderdom, een verkeerde trainingsmethode, een ongezonde levensstijl en voeding kunnen aan de basis liggen. Toch worden lang niet alleen sportievelingen het slachtoffer. Mensen die arbeid verrichten waarbij bepaalde bewegingen herhaaldelijk worden uitgevoerd, worden evenzeer getroffen. En zeker wanneer u zware arbeid verricht terwijl u dat niet gewoon bent – bijvoorbeeld in de tuin of op een bouwplaats – loopt u het gevaar op een peesontsteking.
4
herfst 2013
TENNISELLEBOOG
Een van de meest bekende sportblessures is de zogenaamde tenniselleboog. Het is een peesontsteking als gevolg van overbelasting van de strekspieren in de onderarm. Onderzoek toont aan dat de peescellen aan de aanhechting op het bot bindweefsel van mindere kwaliteit aanmaken en uiteindelijk afsterven. Daardoor ontstaan er kleine scheurtjes in de peesaanhechting. De pijnklachten beginnen meestal sluimerend en situeren zich aan de buitenkant van de elleboog; soms is de pijn voelbaar tot in de onderarm en de pols. Hef- en draaibewegingen worden dan enorm pijnlijk. De naam brengt de blessure in verband met sport, maar ook niet-tennissers die gelijkaardige bewegingen uitvoeren met de onderarm – bijvoorbeeld schilders of schoonmakers – hebben er last van. Er bestaat een vergelijkbare ontsteking van de pezen van de buigspieren aan de binnenzijde van de elleboog. Deze aandoening wordt golfelleboog genoemd, maar ze komt minder vaak voor.
Hoe kunt u tendinitis voorkomen?
Zoals bij de meeste fysieke problemen geldt de gouden regel: voorkomen is beter dan genezen. Om de pezen niet te overbelasten of forceren is het belangrijk dat u repetitieve handelingen goed spreidt in de tijd. Overdrijf niet en rek de duur en intensiteit van de activiteit niet koste wat het kost. Wissel bewegingen en taken zo goed mogelijk af. Ergonomische hulpmiddelen kunnen steun bieden en de druk van de pees weghalen. Zorg er wel voor dat u ze op de correcte manier gebruikt; vraag eventueel raad aan een arts of kinesist. Voor sporters is een degelijke opwarming en stretching na de training cruciaal. Hebt u een lange periode stilgelegen? Precies dan is het belangrijk om de trainingssessies rustig en doordacht
op te bouwen. Zorg er ook altijd voor dat u beschikt over aangepast materiaal. Zo niet, zal een blessure niet lang uitblijven.
TENDINITIS OP HET WERK: BEROEPSZIEKTE
In bepaalde beroepsgroepen krijgen werknemers vaker te maken met overbelastingsletsels dan anderen. Vooral mensen actief in de bouw- en schoonmaaksector, maar ook verpakkers, magazijniers, personeelsleden van supermarkten… kampen gemakkelijk met dit probleem. Sinds 1 november 2012 is tendinitis van de bovenste ledematen erkend als beroepsziekte door het Fonds voor de Beroepsziekten (FBZ). Hierdoor kunnen alle werknemers uit de privésector die het slachtoffer zijn van een overbelastingsletsel aan de schouder, elleboog of pols veroorzaakt door hun werk een aanvraag tot schadevergoeding indienen bij het FBZ. Ze moeten daarbij niet bewijzen dat de blessure het gevolg is van hun werk.
Hoe kunt u tendinitis behandelen?
Rust is het eerste redmiddel. Vermijd de boosdoener: de repetitieve beweging. Stop onmiddellijk met het belasten van de spier op het werk of bij het trainen zodra het vaststaat dat u tendinitis hebt. De zwelling kunt u tegengaan door er ijs op te leggen. Als de pijn u te veel hindert, kunt u een basispijnstiller zoals paracetamol nemen. Helpen deze remedies niet en blijft de ontsteking u parten spelen? Raadpleeg dan best een dokter. Hij
kan u krachtigere geneesmiddelen zoals ontstekingsremmers voorschrijven of zo nodig cortisone inspuiten ter hoogte van de getroffen pees. Vaak zult u deze behandeling(en) moeten combineren met een regelmatig bezoek aan een kinesist. Houd er rekening mee dat het enkele weken kan duren eer u verlost bent van de peesontsteking.
Wanneer moet u een specialist en/of chirurg raadplegen?
Als de hierboven beschreven doorgedreven behandelingen geen soelaas bieden, is het aangewezen om een specialist op te zoeken. Mogelijk zal die een operatie voorstellen waarbij het weefsel gestimuleerd wordt om nieuw, gezonder weefsel aan te maken (weefselgeneratie). Het herstel na de ingreep neemt een zestal weken in beslag.
WEDSTRIJD NR. 1 Heeft uw lichaam nood aan een welverdiende behandeling? Federale Verzekering geeft twee verzorgingspaketten voor 1 persoon (‘een dag Veenturf’) in de Thermen van Spa weg. Surf naar www.federale.be/ contactherfst.aspx en beantwoord de wedstrijdvraag. Wie weet wordt u een van de gelukkige winnaars.
herfst 2013
5
Verzekeringen
Burgerlijke aansprakelijkheid van uw onderneming Dankzij onze verzekeringen B.A. Bouwwerken en B.A. Ondernemingsrisico’s slaapt u op beide oren Tijdens de uitoefening van uw beroepsactiviteit, ongeacht de aard ervan, loopt u het risico schade toe te brengen aan derden. Een personeelslid of uzelf kan iemand verwonden of goederen beschadigen in diverse, vaak onverwachte situaties. Met de verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid (B.A.) Ondernemingsrisico’s beschermt u uw onderneming tegen ernstige financiële gevolgen in het geval dat ze aansprakelijk gesteld wordt. Federale Verzekering geldt als dé referentie voor verzekeringen in de bouwsector en we bieden bouwprofessionals dan ook een oplossing op maat aan: de verzekering B.A. Bouwwerken.
VERZEKERING B.A. ONDERNEMINGSRISICO’S
Een onderneming kan op elk moment burgerlijk aansprakelijk gesteld worden. Baat u een superette uit, verkoopt u bedden, hebt u een kapsalon of bent u actief in een andere sector? Het risico op burgerlijke aansprakelijkheid kan zich overal stellen.
Essentiële voorzorgsmaatregel
Een verzekering tegen burgerlijke aansprakelijkheid is geen overbodige luxe. Slachtoffers van een schadegeval zijn vandaag perfect op de hoogte van hun rechten en doen er veel sneller een beroep op. Ze stappen ook gemakkelijker met een zaak naar de rechtbank. Dat kan ernstige financiële gevolgen hebben voor uw onderneming. In het slechtste geval komt haar voortbestaan in het gedrang. Met de verzekering B.A. Ondernemingsrisico’s bouwt u uw beroepsactiviteiten zonder zorgen uit. Ze verzekert de burgerlijke aansprakelijkheid van uw onderneming en van haar bestuurders. Ze dekt ook de werkgeversaansprakelijkheid voor de schade veroorzaakt door haar werknemers, ongeacht of zij loontrekkenden, uitzendkrachten of stagiairs zijn, of personeelsleden die tijdelijk in uw bedrijf tewerkgesteld zijn.
Gedekte schade
De verzekering B.A. Ondernemingsrisico’s verzekert uw aansprakelijkheid voor materiële of lichamelijke schade aan anderen. Immateriële schade die daaruit voortvloeit is ook verzekerd. Neem nu dit voorbeeld: in het kader van uw beroepsactiviteit veroorzaakt u een overstroming in een aanpalend gebouw. De winkelruimte op het gelijkvloers en de voorraad zijn vernietigd. De materiële schade belet de uitbater om zijn beroepsactiviteit uit
6
herfst 2013
te oefenen tijdens de renovatiewerken. Daardoor ontstaat er immateriële schade, namelijk exploitatieverlies.
Verzekerd, zelfs na levering
U bent niet alleen verzekerd tijdens de uitoefening van uw beroepsactiviteit, maar ook na de dienstverlening of levering van goederen. Na de levering bent u immers beschermd tegen schade als gevolg van slecht uitgevoerde werken of defect geleverde producten. Een voorbeeld: als meubelverkoper kunt u aansprakelijk gesteld worden voor lichamelijke schade aan een klant als de stoel die u hem verkocht breekt, waardoor hij valt. De aansprakelijkheid na de levering kan worden gedekt tijdens een onbeperkte periode, zolang het contract geldt op het moment dat de schade zich voordoet. Tijdens de prestaties is de verzekering wereldwijd geldig. Na de levering bent u in heel Europa verzekerd.
Rechtsbijstand
U kunt de waarborg ‘rechtsbijstand’ onderschrijven, waardoor u geen kosten betaalt wanneer u zich in een strafzaak voor de rechtbank moet verantwoorden. Federale Verzekering neemt de kosten van de expertise, de advocaat en de procedures voor haar rekening. Dat geldt ook als u een beroep doet op uw verhaalrecht tegenover een derde die u schade heeft toegebracht. We adviseren u bij de keuze van een advocaat, maar de eindbeslissing ligt uiteraard altijd bij u.
Verzekering op maat
Elke onderneming is anders en elke commerciële activiteit brengt specifieke risico’s met zich mee. Bent u bakker, verpak-
kingsproducent, handelaar, garagist of ondernemer in een andere sector? Wij stellen elke professional een aangepaste verzekering B.A. Ondernemingsrisico’s voor. Lees verder en ontdek hoe bouwondernemers kunnen rekenen op de waarborgen van onze verzekering B.A. Bouwwerken.
VERZEKERING B.A. BOUWWERKEN
Als dé referentie voor bouwverzekeringen beschikken we over een specifieke kennis van de risico’s waarmee professionals uit de sector geconfronteerd worden. Daarom ontwikkelden we een verzekering op maat van hun behoeften. Zoals u hierna kunt lezen, is ze zelfs zo volledig dat verschillende waarborgen uniek zijn op de Belgische markt! Net zoals de verzekering B.A. Ondernemingsrisico’s verzekert de polis B.A. Bouwwerken de burgerlijke aansprakelijkheid van uw onderneming bij lichamelijke, materiële en immateriële schade veroorzaakt aan derden door haar werknemers. U bent beschermd na levering en geniet rechtsbijstand.
Specifieke waarborgen
Met de polis B.A. Bouwwerken bent u bovendien verzekerd wanneer u aansprakelijk bent voor schade veroorzaakt door uw onderaannemers. Deze basiswaarborg kan bijzonder nuttig zijn: zelfs al doet u slechts sporadisch een beroep op onderaannemers, dan nog onderschat u de risico’s best niet.
·o ntoereikende controle van de activiteiten van een onderaannemer, gebrekkige coördinatie tussen diens activiteiten en de uwe en die van andere tewerkgestelden op de werf; · een gebrek of tekort aan informatie aan een onderaannemer over de uit te voeren werken; · schade aan de bouwheer door de fout van de onderaannemer. De hoofdaannemer kan dus worden vervolgd, gedagvaard en veroordeeld tot het vergoeden van de volledige schade die de onderaannemer heeft toegebracht aan de derde. Bovendien kan de vordering van de hoofdaannemer tegen de onderaannemer zonder gevolg blijven door de insolvabiliteit van laatstgenoemde, of doordat hij geen of een ontoereikende verzekering heeft afgesloten. Tot slot wordt de hoofdaannemer vaak door benadeelde derde partijen gedagvaard hoewel hem zelf helemaal geen schuld treft, waardoor hij genoodzaakt wordt om zich te verdedigen. Dat wij in het kader van de waarborg ‘onderaannemer’ zijn verdediging ten laste nemen, is dus geen overbodige luxe. We zijn dan ook dé referentie voor bouwverzekeringen. Deze waarborg is automatisch opgenomen in alle contracten B.A. Bouwwerken die afgesloten werden vanaf 1 maart 2009. Als uw polis ouder is, vraag dan aan uw adviseur of kantoorhouder om uw huidige polis te vervangen, zodat u kunt genieten van de nieuwe voorwaarden.
U en uw onderneming kunnen aansprakelijk gesteld worden in de volgende gevallen:
herfst 2013
7
Onze waarborgen, uniek op de markt
Wij zijn de enige verzekeraar op de Belgische markt met een polis B.A. Bouwwerken die schade aan het bouwwerk of het werfmaterieel veroorzaakt door brand, ontploffing of blikseminslag verzekert. Onze verzekering is ook de enige in haar soort die de burgerlijke aansprakelijkheid van veiligheidscoördinatoren in dienst van uw onderneming opneemt in haar basiswaarborgen. Bovendien verzekert ze ook, zonder extra premie, de contractuele overdracht van de specifieke aansprakelijkheid van de bouwheer naar de aannemer voor abnormale burenhinder (foutloze aansprakelijkheid, artikel 544 van het Burgerlijk Wetboek).
Onze Preventiedienst is ISO 9001-gecertificeerd
De experts van onze gratis Preventiedienst geven al tientallen jaren praktisch advies om de veiligheid van uw bedrijfsactiviteiten te vergroten.
TROEVEN VAN FEDERALE VERZEKERING · Zowel uw burgerlijke aansprakelijkheid als die van uw partners, personeelsleden en iedereen die deel uitmaakt van de onderneming is verzekerd wanneer schade wordt veroorzaakt aan derden. · U bent verzekerd tijdens de uitvoering van uw activiteiten en, indien gewenst, na de dienstverlening of de levering van goederen. · Uw aansprakelijkheid is verzekerd voor materiële en lichamelijke schade aan derden, net als de immateriële schade die daaruit voortvloeit. · Onderschrijft u onze ‘rechtsbijstand’, dan vermijdt u eventuele strafrechtelijke en burgerlijke verhaalkosten. · U kiest een flexibele polis op maat: u bepaalt zelf het bedrag waarvoor u verzekerd bent.
GOED OM TE WETEN
Bent u actief in de bouwsector? Wanneer u uw werfmachines op de openbare weg gebruikt, bent u verplicht om een verzekering B.A. Auto af te sluiten. Een gewaarschuwde aannemer is er twee waard!
BEREKENING VAN DE PREMIES, VRIJSTELLING EN RESTORNO’S
De verzekeringspremie wordt berekend op basis van verschillende elementen: de loonmassa en het zakencijfer van de onderneming, maar ook de uitgeoefende beroepsactiviteit en de gekozen waarborgen. Zo geniet u een billijk, aantrekkelijk tarief op maat. Bovendien geldt, met uitzondering van enkele bijzondere vrijstellingen voor zware risico’s, enkel een algemene vrijstelling van € 250. Ze kan worden verhoogd of verlaagd mits een aanpassing van het tarief.
· Federale Verzekering beschermt u tegen een aantrekkelijke premie en u geniet een restorno voor het desbetreffende boekjaar. Bent u bouwprofessional? Als bouwverzekeringsexpert bieden wij u een specifieke verzekering op maat van de risico’s in de bouwsector. Sommige waarborgen van de verzekering B.A. Bouwwerken zijn uniek op de Belgische markt.
INFO
Verzekering B.A. Bouwwerken en B.A. Ondernemingsrisico’s
Meer info? Bestel onze brochures via www.federale. be/aanvraagbrochures. aspx of download ze via www.federale.be/publicaties.aspx. Contacteer de adviseur of kantoorhouder uit uw regio voor een afspraak of advies op maat. maatschappelijke zetel
Stoofstraat 12 - 1000 Brussel - België Tel. 02 509 04 11- Fax 02 509 04 00
www.federale.be
8
herfst 2013
De Federale Verzekeringen
BEDRIJFSVERZEKERINGEN
EEn optimalE BESCHERminG vooR uw 60 adviseurs en een 30-tal kantoren om BEdRijf u te helpen
UW BEDRIjF OPtIMAAL BESCHERMD
30.03.001/10 02/09
30.00.005/10 05/09
En dat is nog niet alles. Zoals u weet, zijn we een onderlinge verzekeraar en dus moeten we geen externe aandeelhouders vergoeden. We delen onze winst met onze klanten! In 2013 ontvangt u voor uw verzekeringen B.A. Bouwwerken en B.A. Ondernemingsrisico’s een restorno van 15 % op uw bonus van 2012. De bonus komt overeen met het bedrag van de nettoverzekeringspremie, waarvan de eventuele kost van schadegevallen in de loop van het desbetreffende jaar werd afgetrokken.
MAAtSCHAPPELIjKE ZEtEL Stoofstraat 12 – 1000 Brussel – België Telefoon 02 509 04 11– Fax 02 509 04 00 www.federale.be
Verzekeringsondernemingen toegelaten volgens codenummers 0087/0320/0345/0346
VERZEKERING BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID BOUWWERKEN
Verantwoordelijke uitgever: F. Vroman, Stoofstraat 12, 1000 Brussel, België
De Federale Verzekeringen Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s Verzekeringsonderneming toegelaten volgens codenummer 0087. Nr RPR 0403.257.506
Financieel katern
Langer en gezond(er) leven
Het lijkt misschien een gewaagde titel, maar voor de meesten onder ons is het gewoon zo. Op de cover van het meinummer van het gerenommeerde National Geographic Magazine verscheen een foto met de veelzeggende titel: “Deze baby wordt 120 jaar”. Dankzij de vooruitgang van de geneeskunde leven we inderdaad langer. En de levensverwachting van onze kinderen ligt zelfs nog hoger! Demografen schuiven de geschatte theoretische maximumleeftijd van de mens steeds vaker op richting 120 à 130 jaar. Bovendien blijven we langer gezond dan onze voorouders: verschillende studies tonen aan dat ouderdomsziekten gemiddeld in de laatste tien levensjaren opduiken. Best een aangename vaststelling: we leven niet alleen langer, maar ook beter. Beter leven betekent ook leven zonder financiële zorgen. Een goed pensioen opbouwen is dus de boodschap.
herfst 2013
9
Financieel katern
Wanneer worden we oud?
verdelingsmodel’, waarbij de actieve bevolking betaalt voor de gepensioneerden. Dergelijk stelsel werkt het best wanneer de leeftijdspiramide steunt op een brede basis (de allerjongsten), terwijl de top (de oudsten) smal is.
Wanneer we nu precies oud zijn, valt onmogelijk objectief te bepalen. Toch lijkt iedereen het erover eens dat het zeker niet op de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar is.
Deze pensioenen worden ingesteld door de staten, steunend op twee belangrijke ideeën: het model van Bismarck – waarbij het pensioen een tegenwaarde is voor de rijkdom gecreëerd door de werknemers – en het model van Beveridge, waarbij prestaties enkel een sociaal vangnet zijn (onvoorwaardelijk basisinkomen).
Het antwoord op deze vraag is zeer subjectief. In de ogen van een vijfjarig kind is een mama al ‘oud’, want toen zij klein was, bestonden er helemaal geen smartphones of tablets…
Verandert de maatschappij en het pensioenmodel?
De komende jaren zullen de langere levensduur en het dalende geboortecijfer onze maatschappij aanzienlijk veranderen. En dat zal vooral zijn sporen nalaten op de arbeidsmarkt en de daaraan verbonden pensioenen.
Het Belgische pensioenstelsel behoort voornamelijk tot het Bismarck-type, waarbij het pensioen afhankelijk is van het inkomen, zij het met een stok achter de deur: de Inkomensgarantie voor Ouderen of IGO.
Historisch gezien was het pensioen voorbehouden voor sommige bevolkingsgroepen. Een van de oudste voorbeelden is dat van de Romeinse legioensoldaten: zij ontvingen een afzwaaipremie. Het is ook in deze periode, in 23 voor Christus onder keizer Augustus, dat de eerste financieringsproblemen en voorstellen ter verlenging van de loopbaan opdoken… Eén ding is zeker: weinig nieuws onder de zon!
De wettelijke pensioenen vormen de eerste pensioenpijler.
Pas in 1889 ontstaat een model dat vergelijkbaar is met het onze. De Duitse kanselier Otto von Bismarck riep toen het staatspensioen in het leven, gefinancierd met bijdragen van arbeiders en werkgevers. Die maatregel moest de toenmalige sociale onrust temperen. De kostprijs lag allesbehalve hoog: de pensioenleeftijd was vastgelegd op 70 jaar en de gemiddelde levensverwachting bedroeg 48 jaar.
Langer werken vindt op sociaal vlak moeilijk ingang, maar het is een van de maatregelen die de regeringen geleidelijk aan opleggen om een einde te maken aan de problematiek van de pensioenfinanciering. Tot die oplossingen behoort ook het ‘universeel’ basispensioen dat niet inkomensgebonden is.
In onze contreien konden we pas na de Tweede Wereldoorlog echt genieten van het pensioen! De babyboom bleek de ideale gelegenheid voor staten om een pensioen toe te kennen. Om praktische redenen nam het stelsel de vorm aan van een ’her-
Zoals hierboven al vermeld, brengt onder andere de demografie de eerste pensioenpijler aan het wankelen. De financieringsproblematiek dwingt staten om op zoek te gaan naar nieuwe financiële evenwichten. De vraag van de effectieve pensioenleeftijd (die in België rond 60 jaar ligt) staat centraal in het debat.
Of de uitkomst nu ligt in een langere loopbaan, de vermindering van het inkomensgebonden pensioen, het universeel basispensioen of in een combinatie van deze verschillende maatregelen, het lijkt vandaag duidelijk dat een aanvullend pensioen de toekomst van ons pensioen zal bepalen.
IS LATER MET PENSIOEN GAAN ECHT ZO VEEL GOEDKOPER? Ter illustratie maakten we de volgende simulatie. Wat moeten we betalen om een lijfrente met afgestaan kapitaal van € 1 500 per maand, jaarlijks geïndexeerd met 2 %, te waarborgen en dat op basis van de huidige levensverwachting, dus zonder rekening te houden met de steeds langere levensduur? De indexering doet de kost stijgen, maar is noodzakelijk om een constante levensstandaard te behouden. Op de pensioenleeftijd – momenteel vastgelegd op 65 jaar – bedraagt de kost om deze rente te waarborgen € 500 000. In het geval van een vervroegd pensioen met 5 jaar moet dit bedrag worden vermeerderd met 14 % (in totaal € 570 000). Als de loopbaan daarentegen verlengd wordt tot 70 jaar, vermindert het vestigingskapitaal met bijna 15 % (in totaal € 425 000). Dit voorbeeld toont duidelijk aan hoe belangrijk het is voor het voortbestaan van het pensioenstelsel om na te gaan of de effectieve pensioenleeftijd verhoogd kan worden.
10
herfst 2013
Individuele pensioentoezegging (IPT)
De IPT hanteert dezelfde principes als de groepsverzekering, maar geldt slechts voor één enkel individu. Deze formule is bijzonder interessant voor zelfstandige bedrijfsleiders die hun waarborgen vrij kunnen kiezen (sparen, bescherming in geval van overlijden of invaliditeit). In 2012 bedroeg het totale brutorendement* van F-Manager VIP 3,45 %.
Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)
Deze formule wordt aangeboden aan zelfstandigen zonder vennootschap of bedrijfsleiders. Het is ongetwijfeld de voordeligste oplossing vanuit fiscaal oogpunt: verzekerden kunnen namelijk tot meer dan 50 % van de gestorte premie recupereren. Bovendien genieten zelfstandigen met het VAPZ ook een aanzienlijke vermindering van de sociale bijdragen (tot meer dan 20 % van de gestorte premie). Een goede return gezien het zwakke niveau van de huidige zelfstandigenpensioenen. Het aanvullend pensioen kan worden opgebouwd via sparen bij uw werkgever (tweede pijler), sparen op individuele basis met fiscale voordelen (derde pijler) en via een belegging of spaarplan op individuele basis zonder fiscale voordelen (vierde pijler).
FEDERALE VERZEKERING, DE PARTNER VOOR UW AANVULLEND PENSIOEN
In 2012 bedroeg het totale brutorendement* van Vita VAPZ 3,30 %. In het kader van de derde pijler (individueel sparen met fiscale voordelen) stelt Federale Verzekering een van de meest performante oplossingen voor: Vita Pensioen.
In het kader van de tweede pijler (aanvullend pensioen van de werkgever) biedt Federale Verzekering oplossingen op maat van uw behoeften, in verschillende vormen.
Met Vita Pensioen geniet u de fiscale voordelen van ’pensioensparen en langetermijnsparen’ waarmee u fiscaal 30 % van de gestorte premie bespaart.
De groepsverzekering
In 2012 bedroeg het totale brutorendement* van Vita Pensioen 3,30 %.
Deze verzekering is fiscaal veel interessanter dan een loonsverhoging. Ze wordt afgesloten door de werkgever, zodat zijn personeel een aanvullend pensioen geniet (rust- en overlevingspensioen). Persoonlijke bijdragen ten laste van de werknemer zijn ook mogelijk. In dit soort plan zijn alle personeelsleden – of een bepaalde categorie – verzekerd. Werknemers houden steeds vaker rekening met de groepsverzekering wanneer ze het loonpakket voor een nieuwe job evalueren. Een groepsverzekering kan ook worden afgesloten voor alle werknemers van een activiteitensector. Zo verzekert Federale Verzekering een aanvullend pensioen voor de beton- en baksteensector. Eind 2012 sleepte onze flexibele groepsverzekering F-Benefit de Levensverzekeringstrofee in haar categorie in de wacht. In datzelfde jaar bedroeg het totale brutorendement* van F-Benefit 3,30 %.
Verlies tot slot niet uit het oog dat u altijd vrij kunt sparen, zonder fiscaal voordeel: dat is de vierde pijler. Met dat vrije sparen kunt u op lange termijn een kapitaal opbouwen tegen een interessante rentevoet en zonder enig risico! In dat kader stelt Federale Verzekering met Vita Invest en Vita Pensioen zonder fiscaliteit performante oplossingen voor. Deze levensverzekeringen van tak 21 bieden een extra troef: als u uw geld 8 jaar of langer belegt, bent u vrijgesteld van de 25 % roerende voorheffing op de intresten. In 2012 bedroeg het totale brutorendement* van Vita Invest en Vita Pensioen 3,30 %.
herfst 2013
11
Financieel katern
Kies voor uw spaargeld een stabiele en solide partner... die zijn winst met zijn klanten deelt
Onze solvabiliteitsmarges overschrijden ruimschoots de wettelijk opgelegde bedragen. We zijn uw aanspreekpunt bij uitstek wanneer u in alle veilgheid een solide aanvullend pensioen wilt opbouwen. Bovendien bieden de levensverzekeringen van tak 21 zoals Vita Pensioen u een rentegarantie en laten ze u net als spaarboekjes genieten van de staatsgarantie tot € 100 000 per persoon en per financiële instelling. U spaart dus tegen een hogere rentevoet dan met de staatsbon, maar alles gebeurt even veilig: een bijzonder aantrekkelijke troef!
Federale Verzekering is een onderlinge verzekeraar. We moeten onze winst dus niet delen met externe aandeelhouders. Dat is meteen de reden waarom onze spaar- en beleggingsproducten rendementen bieden die jaar na jaar tot de hoogste op de markt behoren.
Uw pensioen is voor later. Daarom kiest u best een stabiele en solide partner. Een partner met een gezond beleid… Het gaat uiteindelijk om uw geld. Bij ons primeert het belang van de klant, de verzekerde en zijn pensioen. We nemen geen onberekende risico’s, maar voeren eerder een verstandig beleid met voorzichtige keuzes en langetermijnoplossingen.
Voor meer info of een persoonlijke offerte, neem gerust contact op met uw adviseur of kantoorhouder. Ze staan altijd klaar om al uw vragen te beantwoorden en om u een oplossing op maat van uw statuut en uw specifieke behoeften te bieden.
De oplossingen van Federale Verzekering voor de 2de, 3de en 4de pensioenpijler Loontrekkenden
Zelfstandigen (bedrijfsleiders)
Zelfstandigen (zonder vennootschap)
2de pijler
F-Benefit
F-Manager VIP
Vita VAPZ
3de pijler
Vita Pensioen fiscaliteit (Pensioensparen & Langetermijnsparen)
4de pijler
Vita Pensioen zonder fiscaliteit Vita Invest
Voorwaarden en fiscaliteit in dit katern van toepassing op 22.08.2013. * Globaal brutorendement = gewaarborgde intrestvoet + winstdeelname. Rendementen uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst en houden geen rekening met de kosten. Meer info? Raadpleeg onze Financiële Infofiches op www.federale.be.
F-Benefit, F-Manager VIP, Vita VAPZ en Vita Pensioen Maatschappelijke zetel
Maatschappelijke zetel
Stoofstraat 12 - 1000 Brussel - België Tel. 02 509 04 11- Fax 02 509 04 00
Stoofstraat 12 - 1000 Brussel - België Tel. 02 509 04 11- Fax 02 509 04 00
www.federale.be
www.federale.be
Vereniging van Onderlinge Levensverzekeringen Nr RPR 0408.183.324 Brussel
Vereniging van Onderlinge Levensverzekeringen Nr RPR 0408.183.324 Brussel
Maatschappelijke zetel Stoofstraat 12 - 1000 Brussel - België Tel. 02 509 04 11- Fax 02 509 04 00
www.federale.be Vereniging van Onderlinge Levensverzekeringen Verzekeringsonderneming toegelaten volgens codenummer 0346 - Nummer rPr 0408.183.324 Brussel
F-BENEFIT
Bij een maatschappij
FEDERALE VERZEKERING IN UW BUURT
met een sterke ruggengraat
DE TROEVEN VAN VITA PENSIOEN
Uw pensioen is voor later. U kan dan ook beter een partner
F-MaNagEr VIP
- U geniet een gewaarborgd rendement tot 31/12 van het lopende jaar.
gengraat en een gezonde politiek. Want het gaat om uw centen.
- U hebt het vooruitzicht op een hoog rendement door de toekenning van
externe aandeelhouders die hun deel van de winst opeisen.
- U wordt, in de meeste gevallen, vrijgesteld van roerende voorheffing op
We delen onze winst met onze verzekerden. Het belang van de klant, de verzekerde en zijn pensioen staan voorop. Geen gekke risico’s, geen eigenbelang van een grote aandeelhouder. Federale Verzekering staat voor een gezond beleid, voorzichtige keuzes en oplossingen op lange termijn. Zo overschrijdt onze solvabiliteit ruimschoots de wettelijke verplichtingen. En dat is
de inkomsten van uw spaarbedrag. - U kunt kiezen voor een aanvullende overlijdensdekking. - Uw geld blijft beschikbaar. - U hebt recht op een korting wanneer u een hypothecair krediet afsluit bij Federale Verzekering.
pensioen.
100 JAAR ERVARING TEN DIENSTE VAN DE KLANT
Meer dan 100 jaar ervaring
Federale Verzekering werd 100 jaar geleden opgericht en bouwde in de loop van de jaren een stevige reputatie op op het vlak van verzekeringen,
Federale Verzekering, opgericht meer dan 100 jaar geleden,
spaar- en beleggingsproducten. Ze stelt u vandaag een volledig gamma
bouwde door de jaren heen een enorme ervaring op met
dekkingen voor die een optimale bescherming bieden. Aangezien de
betrekking tot verzekeringen, spaarproducten en beleggingen.
maatschappijen van de Groep bestaan in de vorm van coöperatieve
Vandaag biedt Federale Verzekering haar verzekerden een vol-
en onderlinge vennootschappen, zonder externe aandeelhouders die
Federale Verzekering als ‘onderlinge verzekeraar’ de winst elk
vergoed moeten worden, liggen de rendementen van haar financiële producten hoger dan het gemiddelde op de markt. Als klant bent u dus de enige begunstigde van de goede resultaten van de onderneming.
jaar met de verzekerden deelt.
MEER INFO:
www.federale.be 30.32.002/10 07/09
WILT U MEER WETEN OVER VITA PENSIOEN
www.federale.be
30.30.020/10 05/11
Verantwoordelijke uitgever: F. Vroman, Stoofstraat 12, 1000 Brussel, België
belangrijk. U bent niets met luchtkastelen, wel met een zeker
hoogst mogelijke rendement. Dat laatste is mogelijk omdat
herfst 2013
UW AANVULLEND PENSIOEN IN ALLE VEILIGHEID
aDviseUrs en een 30-tal kantoren oM voor U te helpen het inDiviDUeel pensioenplan Met een optiMaal renDeMent Federale Verzekering is een onderlinge verzekeraar: er zijn geen de 60 flexiBele groepSverZekering WerknemerS bijkomende winstdeelnames.
ledig gamma van verzekeringen en financiële producten aan.
12
VITA PENSIOEN
VOOr ONDErNEMErS
kiezen die er nog zal zijn op dat moment, met een sterke rug-
Daarbij waarborgen we een maximale bescherming en het
www.federale.be
VITA VAPZ VRIJ AANVULLEND PENSIOEN VOOR ZELFSTANDIGEN
- U kiest zelf wanneer en hoeveel u stort.
Verantwoordelijke uitgever: F. Vroman , Stoofstraat 12, 1000 Brussel, België
Meer info? Bestel onze brochures via www.federale.be/aanvraagbrochures. aspx, of download ze via www.federale .be/publicaties.aspx. Contacteer de adviseur of kantoorhouder uit uw regio voor een afspraak of een advies op maat.
Verantwoordelijke Uitgever: F. Vroman , Stoofstraat 12, 1000 Brussel, België
INFO
30.30.021/10 02/13 30.30.022/10 09/12
Uit de praktijk
Bent u als bestuurder aansprakelijk voor een ongeval? U bent niet automatisch beschermd, maar wij hebben de oplossing voor u! Als u als bestuurder aansprakelijk bent voor een ongeval, wordt u als enige niet vergoed voor de financiële gevolgen verbonden aan uw fysieke letsels. Dit in tegenstelling tot uw passagiers die wel automatisch verzekerd zijn dankzij de verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid (B.A.) Auto. Met de Bestuurdersverzekering kunt u zich voor een bescheiden premie verzekeren tegen dat risico. Bovendien krijgen uw dierbaren een praktische financiële bescherming mocht u overlijden. Lees onderstaand waargebeurd verhaal en ontdek hoe belangrijk deze verzekering is.
Onze klant, mevrouw Peeters*, is bediende en woont samen met haar partner. Ze hebben een dochtertje van 6 jaar. Mevrouw Peeters zit alleen in haar wagen voor een privéverplaatsing wanneer ze het slachtoffer wordt van aquaplaning. Ze verliest de controle over het stuur en rijdt tegen een boom. Er is geen enkel ander voertuig betrokken bij het ongeval. Mevrouw Peeters is aansprakelijk. Als bestuurster kan ze enkel rekenen op de Bestuurdersverzekering voor de vergoeding van de kosten van haar lichamelijke letsels. Ze brengt eerst een drietal weken door in het ziekenhuis, waar ze verzorgd wordt voor meervoudige, complexe breuken. Vervolgens verblijft mevrouw Peeters gedurende meer dan drie maanden in een revalidatiecentrum. Twee jaar na het ongeval is ze nog altijd voor 10 % permanent arbeidsongeschikt. De eerste 10 maanden wordt ze tijdelijk volledig arbeidsongeschikt verklaard. In de loop van de daaropvolgende 14 maanden verbetert haar gezondheidstoestand, waardoor die ongeschiktheidsgraad geleidelijk daalt van 60 naar 20 %.
Schadevergoeding
Zoals eerder vermeld, kon mevrouw Peeters zonder de juiste verzekering enkel rekenen op een gedeeltelijke terugbetaling door het ziekenfonds. De Bestuurdersverzekering dekt de financiële gevolgen van de fysieke letsels van de bestuurder die aansprakelijk is voor het ongeval. In dit geval nam Federale Verzekering onderstaande kosten voor haar rekening: • alle medische kosten gelinkt aan het ongeval na de tussenkomst van het ziekenfonds; • de “tijdelijke huishoudelijke schade”, met name de beperkte capaciteit van het slachtoffer om het huishouden te beheren. Daarvoor kenden we een schadevergoeding van € 6 800 toe; • het verlies van beroepsinkomsten tijdens de totale arbeidsongeschiktheidsduur na de (gedeeltelijke) tussenkomst van het ziekenfonds. De vergoeding bedroeg ongeveer € 8 000;
• de ‘extra inspanningen’: tijdens de gedeeltelijke economische ongeschiktheid hernam het slachtoffer het werk. We kenden haar een vergoeding van € 2 800 toe voor de extra inspanningen die ze tijdens die periode moest leveren om haar beroepsactiviteiten uit te voeren; • de permanente arbeidsongeschiktheid die werd vastgesteld op het moment van de consolidatie van de letsels. We stortten € 15 900: enerzijds voor de permanente huishoudelijke ongeschiktheid (€ 7 950), anderzijds voor de permanente arbeidsongeschiktheid (€ 7 950). In totaal kende Federale Verzekering mevrouw Peeters boven op de medische kosten die niet ten laste van het ziekenfonds vielen een schadevergoeding van € 33 500 toe. En u? Wie draagt de financiële gevolgen en de medische kosten als u aansprakelijk bent voor een verkeersongeval? Mevrouw Peeters kon rekenen op Federale Verzekering! Aarzel niet en contacteer uw adviseur of kantoorhouder om een Bestuurdersverzekering af te sluiten voor een bescheiden jaarlijkse premie van € 75! * Pseudoniem .
INFO
Bestuurdersverzekering
Meer informatie? Bestel onze brochure via www.federale.be/ aanvraagbrochures.aspx of download ze via www.federale.be/ publicaties.aspx. Contacteer de adviseur of kantoorhouder uit uw regio voor een afspraak. maatschappelijke zetel
Stoofstraat 12 - 1000 Brussel - België tel. 02 509 04 11- Fax 02 509 04 00
www.federale.be
de Federale verzekeringen Coöperatieve vennootschap voor verzekering tegen ongevallen, Brand, Burgerlijke aansprakelijkheid en diverse risico’s verzekeringsonderneming toegelaten volgens codenummer 0087. nr rPr 0403.257.506 Brussel
www.federale.be
de autoverzekering Prima beschermd oP weg
verantwoordelijke uitgever : Francis vroman, Stoofstraat 12, 1000 Brussel, België.
De feiten
30.26.003/10 01/08
herfst 2013
13
Gastronomie
Van keukenmeidenverdriet tot zwarte radijs Vergeten groenten maken een comeback Ooit maakten ze deel uit van het wekelijkse menu, vandaag zijn ze bij het grote publiek nog nauwelijks bekend. Toch keren verschillende ongewone groenten terug, mede dankzij de inspanningen van sterrenchefs die ze opnieuw creatief verwerken in gerechten.
De zogenaamde vergeten of verloren groenten kunnen we indelen in twee soorten. Ten eerste zijn er de groenten die we kennen, maar waarvan de oudere varianten vervangen zijn door nieuwere (vaak geïmporteerde) groenten die meer opbrengst genereren. Dat is bijvoorbeeld het geval bij kolen en wortels. Ten tweede bestaan er soorten die we haast niet meer kennen en die moeilijker te vinden zijn in de doorsnee winkel. U vindt ze eerder op (bio)markten of rechtstreeks bij de kweker. Nochtans zijn het ingrediënten die veel smaak kunnen geven aan onze maaltijden. Dat beseften ook enkele gepassioneerde liefhebbers en tal van grote koks en zij luidden de laatste jaren een heropleving in. Restaurants laten u weer kennismaken met vergeten groenten en ook tv-chefs, culinaire tijdschriften, kookboeken, specifieke workshops… besteden er aandacht aan. We halen enkele soorten aan waarmee u aan de slag kunt achter het fornuis.
Koolrabi
De groente komt uit Noord-Europa. Ze kan zowel rauw als gekookt worden bereid. Koolrabi is energiearm, maar wel rijk aan vitamine B en C, kalium en magnesium. Het is een van de lekkerste koolvarianten, met een zachte en frisse smaak, die erg origineel staat als diphapje bij het aperitief.
ZEG GEEN KOOLRABI TEGEN KOOLRAAP
De oude Vlaamse naam voor koolrabi luidt raapkool. Daardoor wordt de groente meer dan eens verward met een andere verloren groente, koolraap. Koolraap is waarschijnlijk ontstaan uit een kruising tussen kool en knolraap. De knollen moet u schillen en koken. Ze zijn zoet van smaak, maar rauw zijn ze niet echt lekker.
Aardpeer
Aardpeer is een veelzijdige wintergroente die oorspronkelijk groeide in Noord-Amerika en die in de 17de eeuw de oversteek maakte naar Europa, mede dankzij de ontdekkingsreizigers. Het was een erg populair voedingsmiddel tot de aardappel op het toneel verscheen en die rol overnam. De groente wordt op dezelfde manier geteeld als aardappelen, maar de knollen zien er minder aantrekkelijk uit. Aardpeer heeft een rokerig en artisjokachtig aroma en smaakt iets zoeter dan de aardappel. U kunt hem op verschillende manieren gebruiken: gekookt, gebakken, in soep, in de oven of rauw. De groente komt vooral goed tot zijn recht in stoofpotten. Het is een interessant ingrediënt voor diabetici, want aardpeer bevat inuline (een zetmeelsoort opgebouwd uit fructose). Bovendien is het een ijzerrijke groente.
14
herfst 2013
Pastinaak
Pastinaak is een wortelgewas met een witte crèmekleur. Oorspronkelijk was de groente, met herkomst in het Middellandse Zeegebied, zo groot als een gewone wortel. Ze vormde een
belangrijk volksvoedsel, tot de aardappel haar verdrong. In Groot-Brittannië en Ierland bleef de ‘witte wortel’ wel geliefd en veel gebruikt. Pastinaak heeft een zoete, anijsachtige smaak en kan rauw, gekookt, gebakken of gestoofd worden gegeten. Gefrituurde pastinaak lijkt op aardappelchips.
aan vitamine C. In tegenstelling tot de zomerrammenas bewaart u de winterse variant best niet in de koelkast.
Schorseneren Postelein
Er bestaat een zomerse en een winterse variant. Winterpostelein (met ruitvormige blaadjes) kan zowel rauw, gekookt als gestoofd worden klaargemaakt. Zomerpostelein (met ovale blaadjes) is taaier en eerder geschikt om te koken. Postelein bereidt u op ongeveer dezelfde manier als spinazie. De groente heeft een frisse, pikant-zurige smaak, die afneemt wanneer u ze opwarmt. Opgelet, postelein is een tere groente met een vrij korte levens duur. In de koelkast bewaart u ze best niet langer dan drie dagen. Zijn de blaadjes glibberig geworden, dan zijn ze rijp voor de vuilnisbak. De geneeskrachtige werking is al eeuwenlang bekend. Postelein verhelpt verstopping en ontsteking van de urinewegen, werkt koortsverlagend en verlicht maagzuur.
Schorseneren zijn niet zozeer onbekend, dan wel onbemind. Ze behoren tot de familie van de wortelgroenten en worden soms vergeleken met asperges, al is de smaak minder verfijnd. Verse schorseneren zijn gehuld in een jasje van aarde. U moet ze goed schoonmaken en dat is een lastig karwei dat de tanende interesse voor de groente kan verklaren. Bij het schillen komt er immers een kleverig melksap vrij, waardoor schorseneren de bijnaam ‘keukenmeidenverdriet’ of ‘huisvrouwenleed’ meekregen. Ze zijn nochtans erg gezond: ze bevatten veel ijzer én er zit inuline in, waardoor ze geschikt zijn voor diabetespatiënten. Ze zijn ook rijk aan vezelstoffen en bevatten vitamine C.
Wortelpeterselie
Rammenas
Winterrammenas behoort tot dezelfde plantensoort als de radijs en wordt daardoor ook de ‘zwarte radijs’ genoemd. De smaak is vergelijkbaar, maar de rammenas heeft een scherpere en stevigere smaak. Rettich (of zomerrammenas) en daikon zijn varianten van deze groente, die stamt uit het Middellandse Zeegebied. Rammenas kan zowel rauw als warm worden verwerkt en is rijk
De groente komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa. In ons land wordt ze niet op grote schaal verbouwd, maar ze wordt wel veel gebruikt in Duitsland. Vandaar ook de Engelse benaming ‘Hamburg parsley’. Wortelpeterselie is een variëteit van peterselie, maar het is geen kruid. De groente wordt vooral gekweekt voor de witte wortel. Die lijkt op een kleine versie van de pastinaak en de smaak balanceert tussen die van pastinaak en knolselder. De wortel is rijk aan caroteen, vitamine B2 en vitamine C. Wortelpeterselie kunt u rauw en gekookt eten.
RABARBER, EEN DESSERT IN DE VERGEETHOEK
Zure en bittere voedingswaren dreigen gemakkelijk op de achtergrond te verdwijnen. Zo moet rabarber aan populariteit inboeten, terwijl de groente heel wat mogelijkheden biedt in de (dessert)keuken. Door de zure smaak moet u veel suiker toevoegen aan de bereidingen, maar er zijn ook andere manieren om dat ‘probleem’ te milderen. Vaak gaat het om trucjes uit grootmoeders keuken: zo strooide men vroeger kalk in de pot waarin rabarber werd gekookt om de zure smaak weg te nemen. Een trucje dat weinigen nog kennen en bovendien is het vandaag niet zo vanzelfsprekend om een pak kalk te vinden in de supermarkt.
herfst 2013
15
Natuur
Op paddenstoelenjacht Voorzichtigheid is geboden bij de zoektocht naar zwammen De herfst is een tijd waarop paddenstoelliefhebbers zich verheugen. Het overgrote deel vindt zijn gading in de winkel en dist daarmee lekkere gerechten op. Maar de meest gepassioneerden trekken de natuur in op zoek naar verse, eetbare exemplaren. Al is dat niet altijd ongevaarlijk.
Een paddenstoel is de vrucht van een schimmel. Het gedeelte dat bovengronds zichtbaar is, wordt de paddenstoel genoemd; het geheel van ondergrondse draden vormt de eigenlijke zwam. Er bestaan verschillende groepen paddenstoelen en de manier waarop een paddenstoel zich voedt, bepaalt tot welke groep hij behoort. Symbionten leven in perfecte harmonie met hun omgeving, saprofyten leven van dood hout en plantenresten en parasieten ten slotte vestigen zich op hun gastheer en snoepen zijn voedsel af. De symbionten, die vaak leven tussen de wortels van bomen en bepaalde heesters, gaan het felst achteruit. Ze plukken of betreden is ten stelligste af te raden. De paddenstoelen die u in uw tuin aantreft, zijn meestal saprofyten. Ze verschijnen elk jaar op dezelfde plek. Parasieten viseren boomstammen die stervende zijn (door ouderdom, beschadiging, ziekte…). Rottende plaatsen of holtes in de stam zijn een geliefkoosde omgeving voor zwammen. Parasieten kunnen na verloop van tijd omschakelen op een saprofyte levenswijze.
Plukken
Ons land heeft een zeer vruchtbare bodem voor de productie van paddenstoelen. Toch is het plukken uitgebreid (en wettelijk) gereglementeerd. In gemeentelijke en privébossen heeft u de toelating van de eigenaar nodig (privaat of overheid). In publieke bossen is het plukken enkel toegelaten voor persoonlijk en niet-commercieel gebruik. U kunt er met andere woorden geen manden volladen.
16
herfst 2013
Op bepaalde plaatsen geldt een streng plukverbod. Dat is bijvoorbeeld het geval in het Zoniënwoud, waar een totaalverbod werd ingevoerd. Het bos bezit een van de grootste soortenrijkdommen in België en is met de overige bossen in het Brussels Gewest goed voor meer dan 900 soorten paddenstoelen.
Eén giftige paddenstoel…
Paddenstoelen herkennen is geen sinecure. Pluk nooit een soort waarvan u niet absoluut zeker bent dat ze eetbaar is. Als u in het wild op zoek gaat, trek dan altijd op pad met een onderlegde paddenstoelenspecialist (mycoloog). Soorten identificeren aan de hand van een boek of foto’s, zonder voorkennis, is uiterst gevaarlijk. Pluk enkel jonge exemplaren in goede staat en snij de steel niet af, maar haal ze in hun geheel uit de bodem met een draaiende beweging. Paddenstoelen verzamelt u best in een rieten mand of een luchtdoorlatend recipiënt. Gebruik nooit een plastic zak. Opgelet, zorg ervoor dat u niet alle soorten in dezelfde mand legt. Eén enkele giftige paddenstoel volstaat om de rest van de verzameling te besmetten. Houd het dus bij één soort per mand. Paddenstoelen hebben een beperkte houdbaarheid en zijn erg vatbaar voor besmetting door bacteriën. Bewaar ze thuis op een koele, goed verluchte plek en stapel ze niet. Wanneer u ze bereidt, moet u ze goed schoonmaken (liefst met een droog borsteltje in plaats van water).
Fabels
Er doen een aantal fabeltjes de ronde over hoe u giftige en eetbare paddenstoelen van elkaar kunt onderscheiden. Geloof er echter niets van! In tegenstelling tot wat soms beweerd wordt, zijn jonge paddenstoelen niet per definitie eetbaar. Hetzelfde geldt voor witte exemplaren: er bestaat geen enkel verband tussen de kleur en de giftigheid van een paddenstoel. De bewering dat giftige soorten er onsmakelijk uitzien en een slechte geur verspreiden klopt evenmin; ook het feit dat insecten ervan eten zegt niets over de eetbaarheid. Koken maakt de gifstoffen van een paddenstoel niet onschadelijk en zich beperken tot het nuttigen van slechts één exemplaar verkleint het risico op intoxicatie niet.
Giftig of niet?
Giftige paddenstoelen kunnen u flink ziek maken en in het ergste geval kan de inname dodelijke gevolgen hebben. Het Antigifcentrum onderscheidt twee categorieën bij vergiftiging naargelang van de incubatietijd (de tijd tussen de maaltijd en de eerste ziekteverschijnselen). Zo zijn er soorten met een korte (minder dan 6 uur) en een lange (langer dan 6 uur) incubatieperiode. Het tweede type is het gevaarlijkst en omvat onder andere paddenstoelen die de dodelijke stof amatoxine bevatten. Mocht u ooit intoxicatie vermoeden, aarzel niet en neem onmiddellijk contact op met het Antigifcentrum (070 245 245).
OVERZICHT VAN DE MEEST VOORKOMENDE GIFTIGE PADDENSTOELEN IN BELGIË
• De groene knolamaniet: een van de giftigste paddenstoelen ter wereld, gekenmerkt door een olijfgroene schijn en een witte voet (die bij eetbare champignons nooit voorkomt). Eén enkel exemplaar zorgt al voor zware leveraantasting en vereist een dringende hospitalisatie en intensieve zorgen. Kan dodelijk zijn. • Het bundelmosklokje: heeft eenzelfde toxiciteit als de groene knolamaniet. • De giftige satijnzwam: veroorzaakt ernstige vormen van misselijkheid, braken, uitdroging, diarree en leveraantasting. De eerste ziekteverschijnselen manifesteren zich 3 tot 8 uur na de inname. • De panteramaniet: is herkenbaar aan zijn donkere hoed met witte stippen. De vergiftigingssymptomen zijn vergelijkbaar met die van de vliegenzwam, maar zijn in gradatie erger. Kan zelfs stuipen veroorzaken.
• De witte trechterzwam: een kleine hoeveelheid leidt al tot vergiftiging en lokt ademhalingsmoeilijkheden en hartritmestoornissen uit. • Vezelkoppen: veroorzaken dezelfde reactie als de witte trechterzwam. • G ordijnzwammen: zijn erg giftig en kunnen de nieren aantasten en tot insufficiëntie leiden. • De gewone krulzoom: werd ooit als eetbaar beschouwd, maar leidt bij sommige personen tot een ernstige allergische reactie die gepaard gaat met nierbeschadiging en de afbraak van rode bloedcellen. • D e vliegenzwam: de overbekende soort met de rode hoed en witte stippen waarbij intoxicatie leidt tot neuropsychische en hallucinogene symptomen (zoals gedragsveranderingen en diepe slaap). • Parasolzwammen: hun gif tast de lever en de nieren aan. • D e voorjaarskluifzwam: leidt tot problemen met de lever en het zenuwstelsel. Het gif, gyromitrine, wordt wel grotendeels onschadelijk door koken of drogen. • Kaalkopjes: hebben vooral een hallucinogeen effect en veroorzaken een droge mond, vergrote pupillen en een sneller hartritme. • D e carbolchampignon: zorgt voor beperkte spijsverteringsklachten zoals misselijkheid, braken, diarree en buikpijn. • De satansboleet: heeft een onheilspellende naam, maar een gezonde volwassen persoon kan de bijwerkingen (maag- en darmstoornissen) vrij goed verdragen. • De grote kale inktzwam: is eetbaar, maar in combinatie met alcohol ondervindt u onaangename ziekteverschijnselen zoals hoofdpijn, duizeligheid en overvloedig zweten.
WEDSTRIJD NR. 2 Bent u een paddenstoelenliefhebber? Federale Verzekering schenkt vier winnaars het boek ‘Champignons à la carte’, met alle info over het koken met champignons. Surf naar www.federale.be/ contactherfst.aspx en beantwoord de wedstrijdvraag. Wie weet wordt u een van de gelukkige winnaars.
herfst 2013
17
Nieuws AGEN D E T S LAAT
Neem deel aan onze Restornowedstrijd en maak kans op € 2 500!
De verzekeraar Die zijn winst met u Deelt
Doe mee aan onze restornoweDstrijD en maak kans op € 2 500!
Enkele weken geleden ontving u bij de afrekening van uw restorno’s het formulier voor de Restornowedstrijd. Denk eraan om vóór 1 oktober 2013 deel te nemen via www.federale.be/2013restornos.aspx. Misschien wordt u wel de gelukkige winnaar van € 2 500, gestort op een nieuwe Nova Deposit-kapitalisatierekening op uw naam. Veel succes!
De veiligheidscampagnes van de Preventiedienst Als de bouwverzekeraar bij uitstek stellen we, voornamelijk via onze jaarlijkse veiligheidscampagnes, alles in het werk om het aantal (arbeids)ongevallen en de ernst ervan te doen afnemen. We spitsen onze acties vooral toe op ondernemingen met een aantal geregistreerde zware ongevallen dat hoger ligt dan het gemiddelde. Een goed gestructureerd veiligheidsbeleid en een correcte risico-evaluatie door de leidinggevenden van de onderneming zijn onontbeerlijk. Zo beschikken werknemers over de essentiële tools voor hun collectieve en persoonlijke veiligheid. We raden ook aan om alle medewerkers constant te sensibiliseren en te motiveren en voldoende opleidingen te voorzien.
Veiligheid voor alles
Ondernemingen die aan het einde van de jaarlijkse campagne goed scoren, ontvangen een bedrag in verhouding met het aantal gepresteerde werkuren. De bedoeling is natuurlijk dat ze dat bedrag opnieuw investeren in veiligheid. Werf- en werkplaatsleiders spelen een belangrijke rol op het vlak van veiligheid. Daarom beloont Federale Verzekering de meest verdienstelijken onder hen met een bedrag tussen € 250 en € 500. De onderneming kiest de winnaars in samenwerking met de technische adviseur van Federale Verzekering die de onderneming tijdens de campagne opvolgde.
18
herfst 2013
Xxxxxxxx
Wees dieven te slim af Sinds 2008 is het aantal woninginbraken met 28,2 % gestegen. Nu de dagen weer korter worden, is het geen slecht idee om extra aandacht te besteden aan de beveiliging van uw eigendom. Het risico op inbraak is even hoog in de namiddag als in het tweede deel van de nacht. Toch zijn mensen overdag meestal slordiger dan ‘s nachts in het nemen van maatregelen. Er bestaan verschillende manieren om een woonst te beveiligen. Ten eerste kunt u enkele organisatorische maatregelen treffen om uw woning minder aantrekkelijk te maken voor dieven. Creëer een ‘bewoonde’ indruk en vermijd tekenen van afwezigheid: laat niet alle rolluiken neer, laat de radio spelen, laat wat goedkoop speelgoed of een oude fiets achter in de tuin, zorg ervoor dat de brievenbus niet volgepropt zit… Stel een inbreker echter nooit hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld een ladder, ter beschikking! Het gebruik van verlichting rond het huis verhoogt de veiligheid. Laat binnen hier en daar een lamp branden. Overdrijf wel niet met licht, want dat stemt niet overeen met de dagelijkse realiteit. Sluit alles goed af. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar toch laten mensen in hun haast al eens een raam of een deur ontgrendeld. Vergeet de garage, de achterdeur of het tuinhuisje niet. Dieven dringen vaak binnen langs de – minder zichtbare – achterzijde van een woning. Leg waardevolle voorwerpen nooit in het zicht, maar berg ze veilig op. Denk ook aan het registreren of merken van uw bezit. Laat sleutels niet rondslingeren. Worden uw sleutels gestolen, vervang dan meteen de sloten.
venklauwen in de scharnieren. Ramen en deuren met klasse 2 of 3 hang- en sluitwerk maken het voor inbrekers een pak lastiger om binnen te dringen. Vergeet niet dat bepaalde veiligheidsinvesteringen aan uw woning recht geven op fiscale aftrek. U kunt tot slot een elektronische beveiliging, zoals een alarmsysteem, installeren. Het zal (een poging tot) inbraak detecteren, alarmeren en afschrikken. Het is ook geen overbodige luxe om een verzekering tegen diefstal af te sluiten. Bij de verzekering Multirisk Woning van Federale Verzekering kunt u kiezen voor de facultatieve waarborg Diefstal. Een verzekering voorkomt inbraak niet, maar ze beperkt wel het geleden verlies en de schade achteraf. Als u een erkend alarmsysteem laat plaatsen, komt u trouwens in aanmerking voor een korting op uw premie (afhankelijk van het type alarminstallatie). Een extra tip: vraag beveiligingsadvies aan de diefstalpreventieadviseur van uw lokale politie of gemeente. Deze experts zijn opgeleid door de politieschool en geven u gratis raad.
ZOMER 2013
M a g a z i n e v a n F e d e r a l e Ve r z e k e r i n g • Z O M E R 2 0 1 3
Verzekeringen
Onze verzekering Arbeidsongevallen wint Verzekeringstrofee
Financieel katern Levensverzekeringen voor particulieren
Toerisme
Belabberd op ijle hoogte
Hebt u gewonnen? Hier vindt u de oplossingen en de winnaars van de wedstrijden uit de vorige editie, Contact zomer 2013.
WEDSTRIJD NR. 1 Welk bedrag kunt u winnen als u deelneemt aan onze Restornowedstrijd? Het juiste antwoord: € 2 500 Wint een ballonvaart voor 2 personen: Nico WALLAERT – Poelkapelle
WEDSTRIJD NR. 2 Voor welke verzekering won Federale Verzekering in 2013 een Verzekeringstrofee? Het juiste antwoord: de verzekering Arbeidsongevallen Winnen een cadeaubon van A.S.Adventure: Daniella BERGMANS – Leuven Jean-Marc DAUBY – Fauvillers.
Ten tweede kunt u ook enkele eenvoudige bouwkundige ingrepen uitvoeren om de toegang tot uw woning te bemoeilijken. Zorg voor een goed gemonteerde voordeur, bij voorkeur met geïntegreerde die-
herfst 2013
19
