Verslag van het project Open Winkeldeuren

HOU ENERGIEVERSPILLING BUITEN DE DEUR

Verslag van het project Open Winkeldeuren 1

“De deur staat altijd voor u open” is zó 2009

Haags Milieucentrum november 2010 Redactie:

Amber van der Lans (Haags Milieucentrum) Tom Pitstra (Haags Milieucentrum) Bob Molenaar (Haags Milieucentrum)

Fotografie: Vormgeving:

StoereVrouwen Den Haag, Bob Molenaar, Sandra Kamphuis, Besam Sandra Kamphuis

Haags Milieucentrum Groot Hertoginnelaan 203 2517 ES Den Haag 070 30 50 286 [email protected] www.haagsmilieucentrum.nl

2

Inhoud

is zó 200 Inleiding

pag.

3

Achtergronden

4

Pilotprojecten

7

De toekomst van open winkeldeuren in Den Haag

9

Bronnen

11

Bijlage 1. Folder agentschap NL; ‘ Energie besparen? Kijk eens naar uw entree!’ Bijlage 2. Presentatie Open winkeldeuren Haags Milieucentrum

12 14

Inleiding i

Veel winkels hebben permanent hun deur openstaan, wat leidt tot grote energieverliezen. Dat dit niet meer van deze tijd is, blijkt uit berichtgeving in de media (zie figuur 1). Voor de gemeente Den Haag is deze energieverspilling een probleem, aangezien het haar ambitie om in 2040 een CO2-neutrale stad te worden in de weg staat. Dit was aanleiding voor het Haags Milieucentrum om een project te starten met als doel ‘het stimuleren van het terugdringen van de CO2-uitstoot ten gevolge van het openstaan van winkeldeuren’. Het Haags Milieucentrum heeft als startpunt het onderzoek van de gemeente Amsterdam gebruikt getiteld ‘Pilot energiebesparing automatische entreedeur bij DA drogist eindrapportage’, d.d. 15 september 2009. In hoofdstuk 1 zal verder ingegaan worden op de achtergrond van het Haagse project, na een kort overzicht van al bestaande initiatieven in het land en van de situatie in Den Haag. In het tweede hoofdstuk wordt vervolgens het (pilot) project in Amsterdam besproken en wordt dit project vertaald naar de Haagse situatie. In het derde hoofdstuk komen de conclusies aan bod, waarna wordt besloten met aanbevelingen voor de aanpak van dit probleem. figuur 1

3

1.

Achtergronden

Het Haags Milieucentrum heeft niet zomaar besloten om een project over open winkeldeuren uit te voeren. Dergelijk onnodige verspilling staat landelijk, en zelfs aan de andere kant van de wereld in de belangstelling. Zo stelt bijvoorbeeld de Washington Post het 's zomers openstaan van deuren met loeiende airco ter discussie. Winkeliers in New York worden beboet als zij hun deuren open hebben staan met de airco aan. (bron: NYTimes, 2010 en Washington Post, 2010) In ons koude kikkerlandje gaat de discussie meer om het omgekeerde probleem, namelijk open winkeldeuren bij lage temperaturen terwijl er binnen lekker wordt gestookt. Hoe hoger het temperatuurverschil, hoe meer energie er verloren gaat bij een open deur. Natuurlijk gaat er meer warmte verloren naarmate een deur langer openstaat, maar al bij een kwartier per uur is het een optie om een luchtgordijn te installeren. Een luchtgordijn blaast (warme) lucht omlaag en houdt daardoor warme lucht binnen en koude lucht buiten. Een probleem hierbij is dat luchtgordijnen vaak niet goed geïnstalleerd worden. Ook staan ze vaak onnodig aan, wat alleen maar energie kost. Het type deur – klapdeur, schuifdeur of draaideur - is eveneens van belang. Dit heeft effect op hoe lang de binnenlucht in contact staat met de buitenlucht.

4

Open winkeldeuren = ‘stoken voor de KLM’

Landelijke aandacht In het hele land zijn er lokale initiatieven op dit gebied. Zo heeft de Brabantse Milieufederatie al in 2006 onderzocht hoeveel winkeldeuren er 's winters in Tilburg openstaan. Daarnaast zijn er meer landelijk gerichte initiatieven zoals de campagne ‘Houdt de warmte binnen’ van StoereVrouwen en het Klimaatverbond Nederland. De StoereVrouwen gaan in heel Nederland de straat op om winkeliers en klanten te wijzen op de problematiek van de open winkeldeuren (bron: Klimaatverbond Nederland, 2010). Een nog breder initiatief is de duurzame winkelstraat opgezet door het communicatie- en mar-

VLA Scorekaart

ketingbureau Bovenkamer zonder Overhead, waarbij niet alleen naar energie wordt gekeken maar ook naar bijvoorbeeld groen in de straat. Ook in dit project is de besparingspotentie van de winkeldeuren meegenomen. Het Energiecentrum Midden- en Kleinbedrijf is er om middelgrote en kleine bedrijven te ondersteunen die energie willen besparen; de kwestie van de open winkeldeur wordt daarbij ook meegenomen (Bron: Energiecentrum MKB, 2010) Op de site van Agentschap NL is informatie te vinden over energiebesparing in relatie tot winkeldeuren, waaronder de folder ‘Energie besparen? Kijk eens naar uw entree!’, te vinden in bijlage 1. Een groot deel van deze informatie is afgeleid van een pilotproject dat heeft plaatsgevonden in Amsterdam. In het volgende hoofd-

22

stuk zullen wij daar verder op ingaan.

VLA Scorekaart

Installateurs zoals KONE en BESAM hebben specifieke deuren ontwikkeld die extra energie be-

Resultaat > 60 punten U bent in het bezit van een goed geïnstalleerd luchtgordijn.

sparen door middel van een koppeling aan het

Resultaat tussen 40 en 60 punten Verbeteringen aan uw luchtgordijn installatie zijn mogelijk. Hierdoor kan het rendement verhoogd en energie bespaard worden. Er wordt aangeraden contact op te nemen met uw installateur om de laagscorende onderdelen te verbeteren. Resultaat < 40 punten Uw luchtgordijn installatie werkt niet naar behoren. Hierdoor zal het rendement erg slecht zijn en wordt er onnodig veel energie verbruikt. U wordt sterk aangeraden contact op te nemen met uw installateur om uw installatie te verbeteren. Een verbeterde installatie zal een hoger rendement leveren en hiermee zal veel energie bespaard worden.

luchtgordijn. In het volgende hoofdstuk wordt verder ingegaan op dit systeem, dat is uitgewerkt tijdens het pilotproject in Amsterdam. De VLA (Vereniging Leveranciers van Luchttechnische Apparaten) heeft meegewerkt aan een project in Amsterdam om te onderzoeken hoeveel luchtgordijnen er fout zijn geïnstalleerd. Om optimalisatie van het luchtgordijn te promoten hebben zij een folder met checklist ontwikkeld (zie figuur 2).

23 figuur 2

5

Een ‘slimme deur’ verkleint de diefstalkans

De situatie in Den Haag Den Haag telt vele winkelstraten, waarvan de bekendste in de binnenstad gelegen zijn. Hier bevindt zich ca. 1/3 van het aantal winkelstraten (bron: Gemeente Den Haag, 2009) met in totaal omstreeks duizend winkels. Na inventarisatie blijkt dat hier de meeste winkeldeuren openstaan, bijvoorbeeld in de Grote Marktstraat, de Spuistraat en de Vlamingstraat. Het gaat hierbij vooral om grote winkelketens: kledingzaken zoals Mango, Didi en the Sting, maar ook telecomwinkels zoals Telfort en de PhoneCompany. Uit gesprekken met werknemers komt naar voren dat een groot deel niet blij is met de openstaande deur, de rest is er over het algemeen onverschillig over. Daarnaast zijn de meeste werknemers ervan overtuigd dat de keuze om hier iets aan te doen vooral ligt bij het hoofdkantoor of de afdeling bouwzaken en dat zij daar totaal geen invloed op hebben. In enkele kleinere winkels is soms meer overleg mogelijk, maar daar worden de investeringskosten vaak als een barrière gezien. Binnen de gemeente Den Haag is tot nu toe weinig prioriteit gegeven aan het onderwerp open winkeldeuren. Uit gesprekken met ambtenaren op verschillende afdelingen is gebleken dat er veel mogelijkheden zijn om het probleem aan te pakken. De afdeling Milieu & Vergunningen beschikt over handhavende bevoegdheden krachtens het Activiteitenbesluit van de Wet milieubeheer als het gaat om bedrijven die per jaar meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 gas verbruiken. Op grond van het besluit zijn alleen energiemaatregelen verplicht die binnen 5 jaar terugverdiend kunnen worden. Ook binnen Bureau Binnenstad zijn er mogelijkheden om de open winkeldeuren aan te pakken. Dit bureau maakt specifiek beleid en voert projecten uit voor de binnenstad, waar zich de meeste winkels bevinden. In het ‘Binnenstadsplan Den Haag 2010-2020’ wordt duurzaamheid en specifiek energiebesparing genoemd. Een doel in de binnenstad is om de historische gevelaanzichten te behouden of te herwinnen. Binnen het beleid kan er een maximale grootte van de geveldeur worden vastgesteld, wat minder energieverlies tot gevolg kan hebben. De afdeling Welstand kan een soortgelijke maatregel overwegen voor monumentale panden. Daarnaast besteedt ook de Dienst Stedelijke Ontwikkeling aandacht aan duurzaamheid. En tot slot zijn er in Den Haag verschillende Bedrijven Investeringszones (BIZ) opgestart. Gemeente en Kamer van Koophandel kunnen de deelnemende bedrijven ondersteuning bieden. Ook in dit kader kan energiebesparing een mogelijkheid zijn.

6

2.

Pilotprojecten Amsterdam Een voorbeeld van een geslaagd pilotproject is uitgevoerd door de gemeente Amsterdam (bron: Pilot energiebesparing automatische entreedeur bij DA drogist eindrapportage, 2009). In dit project werd onderzocht hoe een winkel energie kan besparen zonder dat de winkeldeur dicht hoeft. Om te beginnen heeft de gemeentelijke Milieudienst een voorzichtige schatting gemaakt van de energiekosten die openstaande winkeldeuren in Amsterdam veroorzaken. De dienst kwam uit op een gasverbruik van 500.000 m3, wat neerkomt op ca. € 239.000 per jaar. De pilot behelsde het plaatsen van een 'slimme deur' bij een DA drogist. Een 'slimme deur' (doorgaans schuifdeuren) gaat automatisch open en dicht op basis van een signaal van een sensor. Er is een luchtgordijn aan gekoppeld. De deur bepaalt wanneer en hoe hard het luchtgordijn gaat blazen. De energiebesparing die gemeten is bij deze drogist bedraagt per jaar: •

42% op verwarmingskosten

•

1.059 m3 aardgas

•

75 KWh

Dit betekent een CO2-besparing van ca. 12 ton, wat gelijk staat aan 2155 kilometer rijden met een gemiddelde auto; om hiervoor te compenseren zouden 631 bomen geplant moeten worden. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met het feit dat de deuringang verkleind is van de oorspronkelijke 2,12 bij 2,8 meter naar 2,12 bij 2,0 meter. Naast de energiebesparing kwamen uit het onderzoek ook andere positieve resultaten naar voren: •

Het aantal klanten bleef gelijk

•

De luchtkwaliteit verbeterde

•

Minder geluidshinder

•

9 Van de 10 klanten waren positief over de energiezuinige entree

•

Geen tochtklachten

•

Tevreden personeel

•

Minder diefstal

Naast dit pilotproject is in Amsterdam onderzoek gedaan naar de werking van luchtgordijnen. Bij ca. 1700 winkels is gecontroleerd of de deur openstond en hoe het luchtgordijn geïnstalleerd was. Er zijn gesprekken gevoerd met in totaal 400 winkeliers; bij 30% van hen was het luchtgordijn fout geplaatst. Het project en de controles zijn uitgevoerd door de Milieudienst Amsterdam in samenwerking met de Vereniging Leveranciers van Luchttechnische Apparaten VLA.

7

Den Haag Het Haags Milieucentrum kijkt vooral naar de binnenstad, waar de meeste energiewinst behaald kan worden. Vanwege de historische uitstraling van de gebouwen ligt de nadruk daar meer op het optimaliseren van de bestaande deur en luchtgordijn dan op plaatsing van een slimme deur, die immers vaak een moderne uitstraling heeft. Slimme deuren zullen wel goed door winkelketens kunnen worden geïntegreerd in hun huisstijl. Uitgaand van de cijfers uit het Amsterdamse project kan de volgende schatting worden gemaakt van het energieverlies ten gevolge van openstaande winkeldeuren in de Haagse binnenstad: hier zijn ca. duizend winkels gevestigd en het extra gasverbruik ten gevolge van een openstaande deur wordt geschat op 320 duizend m3 gas per jaar. Dit komt neer op extra kosten ten bedrage van ca. € 150.000. Omgerekend kan met het dichthouden van de winkeldeuren in de binnenstad ca. 570 ton CO2 worden bespaard. Het pilotproject van de DA in Amsterdam kan gebruikt worden als startpunt voor pilotprojecten in Den Haag. Er zijn verschillende winkels in Den Haag die geschikt zouden zijn voor een pilot: •

Meddens, chique kledingwinkel aan de Hofweg 11 in de Haagse binnenstad;

•

Waar, duurzame/fairtrade cadeauwinkel aan de Dagelijkse Groenmarkt 7 in de Haagse binnenstad;

•

The Sting, trendy kledingwinkel aan de Dagelijkse Groenmarkt 5 in de Haagse binnenstad;

•

Stadhouder Den Haag, een elektronicawinkel aan het Thomsonplein 15 in de wijk Segbroek;

•

DA drogisterij, op verschillende locaties in Den Haag, waaronder Vlamingstraat 18 en Frederik Hendriklaan 166;

•

Bever Zwerfsport, een buitensportwinkel aan de Torenstraat 2 in de Haagse binnenstad;

•

Werkman&Eigentijd!, een winkel voor vrijetijds- en bedrijfskleding aan de Torenstraat 37 in de binnenstad.

Hoewel in het Amsterdamse onderzoek geen effect waarneembaar was, is het belangrijk om het effect van het gesloten houden van winkeldeuren bij verschillende soorten winkels te onderzoeken. Waarschijnlijk

gaan

bij

kledingzaken veel mensen vooral naar binnen omdat de winkel er uitnodigend uitziet, terwijl een drogist zoals de DA het meer

van

doelgerichte

aankopen moet hebben. Daarnaast is voor de energiebesparing de grootte van de gevel van belang. Bij de Amsterdamse DA-drogist ging het om een redelijk grote gevel, waarbij het slimme deur-systeem een esthetisch verantwoorde keuze was. Bij een kleinere winkel, met bijvoorbeeld een standaarddeur van circa 0,98 bij 2 m, kan een luchtgordijn aangesloten op een warmtepomp een passender oplossing zijn.

8

Veel luchtgordijnen worden slecht geïnstalleerd

3.

De toekomst van open winkeldeuren in Den Haag Conclusies Open winkeldeuren zijn niet meer van deze tijd en energieverspilling is niet te rijmen met de doelstellingen van de gemeentelijke Klimaatnota 2010/2040. De vele winkelpanden in Den Haag zijn een belangrijke bron van diffuse CO2-uitstoot. Op dit moment is het heel lastig voor de gemeentelijke afdeling Milieu en Vergunningen om winkeliers zuinig met energie te laten omgaan. Het grootste deel van de winkels valt niet onder het Activiteitenbesluit van de Wet milieubeheer, waardoor er geen machtsmiddel is om energieverspilling bij winkeliers tegen te gaan. Om het probleem op te lossen is daarom een extra aanpak nodig. Binnen DSO afdeling Economie, Bureau Binnenstad en Welstand kan er beleid worden gemaakt waarbij energiebesparing bij winkels wordt meegenomen. Een andere mogelijkheid om te investeren in energiebesparende maatregelen kan gecreëerd worden door bijvoorbeeld de Bedrijven Investeringszone (BIZ), waarbij de gemeente door middel van projectleiders de ondernemersverenigingen ondersteunt. Daarnaast kunnen ondernemers voordeel halen uit de landelijke regeling van de Energie Investeringsaftrek (EIA), waarbij ze bijvoorbeeld 10% van de investering in een ‘slimme deur’ kunnen terugverdienen. Een belangrijke ontwikkeling is de groeiende bewustwording van de consument. Dit komt duidelijk naar voren in het Amsterdamse pilotproject, waarin het overgrote deel van de klanten zeer positief reageerde op het energiebewustzijn van de winkelier. Projecten zoals StoereVrouwen en het Klimaatfonds werken aan een cultuuromslag. Om dit ook in Den Haag tot stand te brengen is er ook lokaal initiatief nodig. Door de pilotprojecten en beleidsverandering kan er concreet bespaard worden in Den Haag. Daarbij kunnen de volgende aanbevelingen meegenomen worden.

9

Aanbevelingen (1) Op korte termijn kan de gemeente Den Haag net als Amsterdam stimuleren dat luchtgordijnen goed worden geïnstalleerd. (2) Daarnaast kan de gemeente de slechte installatie van o.a. de luchtgordijnen onder de aandacht brengen van de brancheorganisaties van installateurs (UNETO-VNI). (3) Organiseer pilots onder verschillende winkeltypes om per type de optimale technische oplossing te vinden; denk hierbij aan bijvoorbeeld: (a) een smalle winkeldeur met een goed geïnstalleerd luchtgordijn dat aangesloten is op een warmtepomp (zie folder VLA luchtgordijnen checklist) (b) een kledingzaak met een brede slimme winkeldeur, een schuifdeur gekoppeld aan een luchtgordijn (zie folder Agentschap NL, Energie besparen? Kijk eens naar uw entree). (4) Aan de hand van de uitkomsten van de pilots kan een subsidieregeling worden opengesteld waarmee de investering in slimme winkeldeuren in vijf jaar terug te verdienen is. Voorlopig wordt geschat dat bij een bedrag van € 100.000 ca. 20 winkels per jaar (subsidie € 5000 per winkel) aangepakt kunnen worden. (5) Binnen de gemeente Den Haag zou DSO afdeling Economie het project over open winkeldeuren en de bovenstaande aanbevelingen verder kunnen uitwerken. Bureau Binnenstad en de projectleiders in de diverse winkelstraten kunnen dit beleid uitvoeren. (6) Voor beleid op de lange termijn is de nieuwe Klimaatnota van de gemeente Den Haag van belang. Deze nota moet leidend worden voor al het sectorbeleid, waaronder de detailhandel. In het geval van winkeldeuren wordt bepaald dat bij een verbouwing of bij nieuwbouw niet alleen wordt getoetst aan welstandseisen, maar ook op energieverbruik van de winkel. Bijvoorbeeld door middel van een energiescan waarbij de winkeldeur een belangrijk aspect is voor het verminderen van het energieverbruik.

Tot slot Het vereist wel politieke wil om dit aan te pakken en het zal ongetwijfeld tot juridische discussies leiden, maar zoals burgemeester J.J. van Aartsen zo treffend zei: “De strijd om het klimaatprobleem op te lossen zal gewonnen of verloren worden in de steden”.

10

Bronnen Agentschap NL, Energie Investeringsaftrek (EIA), 2010, link: http://regelingen.agentschapnl.nl/content/energie-investeringsaftrek-eia Besam Nederland B.V., DA Pilot Energiebesparing, 2010 link: http://www.besam.nl/en/besam/besam-nl/Projectcases/Besam-Da-Pilot/ Energiecentrum MKB, 2010, link: http://www.energiecentrum.nl/upload/files/Website%20Detailhandel%20Non%20Food.pdf Gemeente Den Haag, DSO/Beleid/Economie en Onderzoek, Detailhandelsmonitor, Den Haag 2009 Klimaatverbond Nederland, 2010, link: http://www.klimaatverbond.nl/houd-de-warmte-binnen-winkeldeurenactie-stoerevrouwen-en-klimaatverbond en/ of www.houddewarmtebinnen.nl KONE, Ecodrive tm, 2010, link: http://www.kone.com/countries/nl_NL/Producten/deursystemen/ winkels_winkelcentra/ecodrive/Pages/default.aspx Nytimes, 9 Stores Fined for Propping Doors Open, juli 2010, link: http://cityroom.blogs.nytimes.com/2010/07/08/9-stores-fined-for-propping-doors-open/8 en/ of http://www.nytimes.com/2010/07/09/nyregion/09stores.html?_r=4&ref=earth VLA, 2009, Bespaar meer energie met uw luchtgordijn, link: http://www.vla.nu/Projecten/Bespaar_ meer_energie_met_uw_Luchtgordijn Washington post, Energy-conscious riled by stores that leave doors open and A/C on, 1 augustus 2010, link: http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/07/31/AR2010073101577.html Infomil, Energie; Slimme deuren, 2010, link: http://www.infomil.nl/onderwerpen/duurzame/energie/ slimme-deuren/

11

Bijlage 1.

Energie besparen? Kijk eens naar uw entree! Als ondernemer probeert u op een rendabele manier uw zaak te runnen. Vermijdbare kosten wilt u daarom zo veel mogelijk uitbannen. Dan is het raadzaam om ook eens kritisch naar uw energielasten te kijken. Vaak kunnen die betrekkelijk eenvoudig omlaag. Het gebruik van een automatische entreedeur en het correct plaatsen van een luchtgordijn kan u al een besparing opleveren van tientallen procenten!

De eerste gedachte bij een dichte deur is bijna altijd hetzelfde: dat is slecht voor de klandizie. Maar dat is een achterhaalde gedachte, blijkt uit een proef bij een DA-drogisterij in de Van Woustraat in Amsterdam. Dertig weken lang ging de deur hier pas automatisch open als er een klant binnenstapte. Het aantal klanten bleef al die tijd gelijk.

DA pilot Met die wetenschap in het achterhoofd, is het voor u ook interessant om hierover na te denken. De proef bracht immers vele voordelen aan het licht. De belangrijkste: het energieverbruik daalde met liefst 42 procent. Het tochtte minder in de winkel en uit metingen bleek de luchtkwaliteit aanzienlijk verbeterd. “De dichte deur schrok zelfs dieven af”, zegt de tevreden eigenaresse Josefien Entius-Kager. “En we konden, doordat er veel minder lawaai binnenkwam, eindelijk eens lekkere achtergrondmuziek opzetten in de winkel.” Uit eerdere onderzoeken bleek dat veel ondernemers het verbeterde binnenklimaat de belangrijkste factor vonden. Het ziekteverzuim verbeterde namelijk aanzienlijk.

Dichte deur = sympathie Bent u bang dat uw klanten een automatische deur minder waarderen dan een deur die constant open staat? Het tegendeel is waar. Negen van de tien mensen vinden het juist positief als u deze energiebesparende maatregel doorvoert. Het levert u sympathie op. Wilt u meer informatie over de resultaten van het pilotproject of heeft u vragen over uw eigen energiebesparende maatregelen? Neem dan contact op met de afdeling milieu van uw gemeente.

12

Luchtgordijnen Tijdens de proef werd de automatische deur gekoppeld aan een luchtgordijn, dat pas werkte als de deur openging. Uit kostenoverweging is deze combinatie mogelijk pas een optie voor u als er plannen zijn voor een verbouwing. Tot die tijd kan enkel een luchtgordijn u ook al veel opleveren. Heeft u er één, laat dan controleren of deze goed is geplaatst. Een correct geplaatst luchtgordijn is namelijk essentieel voor de mate van energiebesparing die een ondernemer kan realiseren.

Dankzij plaatsing automatische entreedeur met luchtgordijn (in vergelijking met open entreedeur): Het aantal klanten blijft gelijk Verwarmingskosten met 42 % omlaag Verbetering luchtkwaliteit in de winkel en minder lawaai 9 van de 10 klanten positief over energiezuinige entree Geen tochtklachten: tevreden winkelpersoneel (Bron: Resultaten pilotproject energiebesparing DA Drogisterij)

Correcte montage van een luchtgordijn 1. Afstand luchtgordijn tot de deuropening Een luchtgordijn is het meest doeltreffend wanneer het tegen de deuropening wordt gemonteerd. Hierdoor wordt vermeden dat energie verloren gaat en koude lucht binnentreedt via de zijkanten zoals weergegeven in figuur 1.

Figuur 1

Afstand luchtgordijn tot deuropening dient zo klein mogelijk te zijn.

3. De breedte van het luchtgordijn Het effectieve deel van het luchtgordijn, de luchtstraal, moet minimaal de breedte van de deuropening beslaan om doeltreffend te zijn en energie te besparen. In figuur 3 is een te smal luchtgordijn gemonteerd waardoor lucht via de linker- en rechterzijkant binnentreedt. Figuur 4 laat een luchtgordijn zien dat te breed is waardoor teveel energie wordt gebruikt. Figuur 5 laat een juist geselecteerd luchtgordijn zien.

Figuur 3

Figuur 4

Verlies Fout

Fout

Figuur 5

Goed

Tip: Neem contact op met uw installateur indien het luchtgordijn > 50 cm van de deuropening is gemonteerd, u verbruikt meer energie dan nodig.

2. Afstand luchtgordijn tot bovenkant deuropening Een luchtgordijn is het meest doeltreffend wanneer het direct boven de deuropening wordt gemonteerd (zie figuur 2). Hoe kleiner de afstand tot de vloer, hoe minder energie nodig is. Let op dat er zich geen obstakels bevinden onder de uitblaas van het luchtgordijn zoals bv. een deurautomaat.

Tip: Neem contact op met uw installateur indien het luchtgordijn niet de breedte van de deuropening beslaat, u houdt namelijk last van tocht en verliest energie. In samenwerking met Energiecentrum MKB, Gemeente Amsterdam, Vereniging Leveranciers van Luchttechnische Apparaten (VLA), Vereniging Overleg Leveranciers Automatische Deuren (OLAD). Dit is een publicatie van: Agentschap NL NL Energie en Klimaat Postbus 8242 | 3503 RE Utrecht

Figuur 2

Afstand luchtgordijn tot bovenkant deuropening dient zo klein mogelijk te zijn.

© Agentschap NL | Januari 2010 Publicatie-nr. 2MJAP1001 Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.

Tip: Neem contact op met uw installateur indien het luchtgordijn > 50 cm van de deuropening is gemonteerd, u verbruikt meer energie dan nodig. (Bron: Vereniging Leveranciers van Luchttechnische Apparaten (VLA), www.vla.nu.)

13

Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving. De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst.

Bijlage 2.

Inhoud

Open Winkeldeuren

2

Wel of niet?

1. Dilemma open winkeldeuren

1

2. Bestaande projecten 3. Pilot DA ‘Josefien’ Amsterdam 4. Mogelijkheden Tom Pitstra Amber van der Lans HAAGS MILIEUCENTRUM Datum: 10-11-2010

5. Wat kun je doen 6. Vragen

Dilemma Open winkeldeuren

Bestaande projecten

3

4

• • • • •

• Inventarisatie open deuren

Imago Energieverlies Klantvriendelijkheid Startinvestering Bouwvergunning

• Tilburg • Amersfoort • Wageningen

• Pilot energiebesparing • Amsterdam • Groningen

• Duurzame winkelstraat • Ede • Zeist Bron: www.bureaubinennstad.nl

Bron: www.duurzamewinkelstraat.nl

Film: Pilot Amsterdam ‘Josefien’

Project Amsterdam uitgelicht 5

6

• Kosten per jaar open winkels: • Gasverbruik 500.000 m3 • Komt neer op ca. € 239 duizend

• Inventarisatie energieverlies • Verbetering installatie luchtgordijn • Pilot installatie energiebesparende deur

Bron: www.besam.nl

14

Bron: http://snmedia.nl/?id=53

Energiebesparende deur DA Josefien

Positieve resultaten pilotproject

7

8

Energiebesparende maatregelen bij nieuwe schuifdeur • ROI • 15 tot 21 % • Terugverdientijd: • 3,3 à 6,5 jaar • Eenmalige kosten • € 3.073 • Energiebesparing per jaar • € 473 à 650

Aantal klanten gelijk Verbetering luchtkwaliteit Minder geluidshinder 9 van 10 klanten positief over energie zuinige entree • Geen tochtklachten • Tevreden personeel • Minder diefstal

• • • •

• Besparing per jaar: • 42 % verwarmings kosten • 1.059 m3 aardgas •

75 KWh

• Vergelijking per jaar: •

12.612 kg CO2

•

2144 km gem. auto

• Te compenseren per jaar: •

631 bomen

•

180 energie zonnepanelen

Bron: Agentschap NL, 2010

Mogelijkheden energiebesparing

Luchtgordijn testen

9

10

• Energiebesparende deur • BESAM www.besam.nl • KONE www.kone.nl • Energiebesparende Luchtgordijnsystemen • VLA www.gezondeluchtingebouwen.nl • Gehele energiescan van de winkel • Milieubarometer www.milieubarometer.nl Bron: www.kone.nl

Bron: VLA

€

Is er aandacht voor in Den Haag? 12

11

• Informatieavond bij de Kamer van Koophandel

“De steden zijn aan zet. Maar liefst 80% van de inwoners van Europa woont in de steden. Hier moet de slag om de klimaatverandering worden gewonnen”

• Informatiepakket voor winkeliers

•Debat in het Nutshuis • Project Klimaatverbond en StoereVrouwen •

Quote: J. van Aartsen, burgemeester Den Haag

Hier is de deur open, de warmte houden wij binnen

Achtergrondinformatie

Vragen 13

Websites met meer informatie over energiebesparing bij open winkeldeuren:

?

•

drogisterijenluxeparfum.nl

•

www.besam.nl

•

www.infomil.nl

•

www.energiecentrum.nl

•

www.kone.com

•

www.milieucentraal.nl

•

www.brabantsemilieufederatie.nl

• www.houddewarmtebinnen.nl • www.klimaatverbond.nl • www.vla.nl

15

HOU ENERGIEVERSPILLING BUITEN DE DEUR 16