Verslag van de kwaliteitstoetsing Inloophuis Psychiatrie Leiden GGz Informatiepunt Leiden e.o. d.d. 11 oktober 2010 Algemene indruk De visitatie verliep in een goede sfeer. De visitatiecommissie stelt het op prijs dat er open is gesproken over diverse aspecten van de organisatie. Op 20 maart 2002 werd een eerste toetsing verricht door LFOS. Het GGz Informatiepunt is opgericht op 28 juni 2002 en werkt samen met het Inloophuis. Bevordering emancipatie van (ex) ggz-clienten: de inlopers nemen meer dan voorheen deel aan activiteiten in de buurt, zoals Burendag en het Rapenburg festival. Bestuur en cliëntenparticipatie: in de statuten van het Inloophuis van 1983 was onder meer opgenomen dat de bestuurders door de vergadering van medewerkers uit hun midden werd benoemd. Het oorspronkelijke democratische bestuursmodel is verlaten om het meer aan te laten sluiten bij de praktijk. In de gewijzigde statuten van 2003 wordt gesteld dat het bestuur uit tenminste vijf en ten hoogste negen personen bestaat, waarvan tenminste één op voordracht van de inlopersvergadering en één op bindende voordracht van de vrijwilligersvergadering en de overige bestuurders op voordracht van het bestuur. In de oude statuten was alleen sprake van een vergadering van medewerkers. De invloed van de deelnemers en medewerkers is nu geregeld door het instellen van een aparte inlopers – en vrijwilligersvergadering. Bejegening/registratie: bij de visitatie in 2002 werd gesteld dat er geen gegevens van de deelnemers werden geregistreerd, zelfs niet ten behoeve van het zorgkantoor. Nu wordt wel een intakeformulier ingevuld waar de naam wordt opgegeven, hoe kom je aan het Inloophuis en ben je in aanraking geweest met de psychiatrie. Het invullen van de gegevens wordt niet verplicht gesteld door de medewerkers van het Inloophuis. Personeel en deskundigheidsbevordering: het Inloophuis beschikt over een goed geschreven ‘Informatieboekje voor vrijwilligers’, waar uitgebreid wordt ingegaan op alle aspecten, zoals de werkwijze, huisregels, gedragsregels en de organisatie. Ook biedt het boekje tips (wat te doen bij…) nuttige adressen en een checklist. De kwaliteitscommissie heeft een goede indruk van de gang van zaken bij het Inloophuis Psychiatrie en het Informatiepunt Adviezen en aanbevelingen -
-
De kwaliteitscommissie adviseert om de notulen van de inlopersvergadering ter inzage te leggen voor degenen die het willen nakijken en degenen die niet aanwezig konden zijn; Externe contacten/bekendheid van het Inloophuis bij verwijzers: een overzicht van relevante instanties is gewenst en kan ook meer allochtone inlopers genereren (De coördinator heeft aangegeven dat hij op korte termijn een beheerplan zal leveren). De commissie stelt voor om contact te leggen met het Inloophuis van Stichting Focus om ervaringen uit te wisselen. Het is van belang dat gebruik wordt gemaakt van ‘best practices’, zoals het Informatieboekje voor vrijwilligers.
Feitelijk verslag Aanwezig namens Inloophuis en GGZ Informatiepunt Ochtenddeel: Arjen Bergman coördinator Inloophuis en Informatiepunt Petra de Meijer medewerker Inloophuis Anja Becker vrijwilliger Informatiepunt Ineke van de Stok vrijwilliger Inloophuis Mariam Anemaet inloper Middagdeel: Arjen Bergman Hester Karssen Hans Vollaard
coördinator medewerker Informatiepunt voorzitter bestuur
Aanwezig namens de kwaliteitscommissie van LFOS Aardt Bos voorzitter kwaliteitscommissie, bestuurslid LFOS, coördinator Kees Trimbos Stichting Nieuwegein Chiara Tafuni lid kwaliteitscommissie, coördinator Wegloophuis de Vluchthaven Den Haag Tineke Koopman beleidsmedewerker LFOS (verslag)
Inleiding van de voorzitter van de kwaliteitscommissie van LFOS Het doel van de kwaliteitstoets is om na te gaan of de lidorganisaties nog voldoen aan de kwaliteitseisen die LFOS aan het lidmaatschap stelt. LFOS houdt vanaf 2000 kwaliteitstoetsingen. Alle leden van LFOS worden een keer bezocht: deelname is voorwaarde voor het lidmaatschap van LFOS. Op basis van de schriftelijke informatie over de lidorganisatie wordt de kwaliteitstoetsing voorbereid. Deze toetsing moet niet worden opgevat als een controle van de normen. Het is de bedoeling dat uit de toetsingen adviezen komen die de lidorganisaties ondersteunen. Bij het verbeteren van de kwaliteit van de organisatie. Het is de tweede toetsing voor het Inloophuis en de eerste voor het GGZ Informatiepunt; de eerste vond plaats in 2002. LFOS is gestart met het project Keurmerk Kwaliteit. Dit heeft tot doel om het huidige kwaliteitstoetsing systeem van LFOS aan te scherpen door het invoeren van beoordelingscriteria, het toevoegen van externe leden aan de commissie en toezicht op de naleving van de aanbevelingen uit de kwaliteitstoets. Het idee is om zo een keurmerk kwaliteit te ontwikkelen dat aan de buitenwereld laat zien dat de betreffende organisatie daadwerkelijk clientgestuurd werkt en voldoende professionele kwaliteit heeft. Het streven is om het keurmerk in 2012 in te voeren. Het verslag van deze toetsing zal in concept per mail aan het Inloophuis Psychiatrie Leiden en GGz Informatiepunt Leiden e.o. gestuurd worden. Eventuele correcties en aanvullingen worden verwerkt, waarna een definitief verslag wordt toegezonden.
Algemene doelstelling Uitspraak 1 De activiteiten en initiatieven van de cliëntgestuurde voorziening zijn gericht op het bevorderen van de emancipatie van de (ex) GGZ-clienten Inloophuis Psychiatrie: de deelnemers kunnen tot rust komen; zij voelen zich ‘thuis’ zonder iets te moeten. De coördinator licht toe dat emancipatie ook gaat over beeldvorming. Het Inloophuis is niet specifiek gericht op emancipatie van de (ex) GGZ-clienten. Wel haakt het in op activiteiten in de buurt, zoals burendag en Rapenburgfestival om de maatschappij naar binnen te halen en het Inloophuis te presenteren als onderdeel van de maatschappij. Verhuizing: de bewoners van Rapenburg hebben een stuk geschreven voor de wijkkrant van de nieuwe buurt, waarin zij wijzen op de leuke kanten van het Inloophuis. GGz Informatiepunt: Het GGz Informatiepunt is een veilige werkplek voor de vrijwilligers. Je kunt zijn wie je bent; er wordt bijvoorbeeld rekening gehouden met het hebben van ‘een slechte dag’. Op het Informatiepunt werken veel ervaringsdeskundigen. Zij hebben de mogelijkheid om cursussen te volgen; diverse vrijwilligers zijn doorgestroomd naar een betaalde baan. De rechtspersoon en participatie Uitspraak 2 Tenminste twee bestuursleden komen uit de kring van de cliëntenbeweging of zijn daar op de een of andere manier bij betrokken In de statuten is geen passsage opgenomen over bestuursleden die afkomstig moeten zijn uit de cliëntenbeweging. De reden daarvoor is dat continuïteit belangrijker wordt geacht dan een expliciete passage hierover. In de statuten staat wel vermeld dat minimaal één bestuurslid wordt voorgedragen door de Inlopersvergadering. In de praktijk is dat meestal iemand uit hun midden, maar het betekent in ieder geval dat de cliënten daar zelfstandig over beslissen. Uitspraak 3 De voorziening is een onafhankelijke stichting In het bestuur van de stichting zit altijd een bestuurslid van uit de GGZ. Dit is op verzoek van het Inloophuis Psychiatrie. Nu is dat de directeur van GGZ Rivierduinen. De personeelsadministratie van het Inloophuis Psychiatrie en GGz Informatiepunt wordt verzorgd door Rivierduinen. De personeelsleden hebben een detacheringovereenkomst. Verantwoording wordt afgelegd aan het bestuur van het Inloophuis Psychiatrie cq. GGz Informatiepunt.
Bejegening Uitspraak 4 De medewerkers tonen respect voor de deelnemers Een stagiaire heeft een enquête gehouden onder de inlopers: de uitkomst was positief. Van de inlopers wordt verwacht dat zij meehelpen. Deelnemers (inlopers) komen niet terug als vrijwilliger. Het is regel dat dit niet gebeurt. Bij het GGz Informatiepunt is het wel mogelijk dat deelnemers vrijwilliger worden. Het verloop onder de vrijwilligers is gering. De inloper licht toe dat zij de vrijwilligers kent en vertrouwt. Het is belangrijk voor het zelfrespect dat je meetelt en gelijkwaardig bent. Zij geeft voorlichting aan andere instellingen over bejegening. Uitspraak 5 De cliëntgestuurde voorziening zorgt ervoor dat zowel de deelnemers als medewerkers weten welke persoonlijke gegevens worden geregistreerd en wat daarmee gebeurt Als iemand voor de eerste keer komt, dan wordt niet uitgebreid geregistreerd. De inloper vult doorgaans alleen een intakeformulier in. Dit is niet verplicht. De gegevens betreffen; naam, hoe kom je aan het Inloophuis Psychiatrie en ben je in aanraking geweest met psychiatrie. De privacy wordt gewaarborgd. Er is geen protocol. Als iemand onverhoopt niet komt opdagen, dan belt Petra hem/haar op. Als iemand niet opneemt worden andere instanties gebeld. Het is eigenlijk een vorm van hulpverlening. Soms ontstaan ‘netwerken’ onder de inlopers, wat leidt tot enige sociale controle. Cliëntenparticipatie Uitspraak 6 De cliëntgestuurde voorziening zorgt ervoor dat er een regeling is, of dat cliënten invloed kunnen uitoefenen op de organisatie Er is een aparte inlopers- en een vrijwilligersvergadering. Deze vergaderingen zijn in principe besloten. Andere mensen kunnen door de Vrijwilligers- en Inlopersvergadering worden uitgenodigd om aan te zitten als informant. In de praktijk is dit vaak de coördinator of een bestuurslid. Petra of Arjen zitten erbij als er om verzocht wordt. De inlopers kiezen zelf een voorzitter, secretaris en notulist. De notulen liggen niet in een map in het Inloophuis. Wel worden de notulen na afloop in 40 exemplaren neergelegd voor degenen, die deze willen meenemen of inzien. Men schrijft een vergadering uit wanneer dat nodig geacht wordt. Zo was er enige tijd geleden een probleem met dak- en thuislozen. Dit werd besproken in de vergadering. Inmiddels is dit min of meer opgelost omdat er 24uurs opvang is gekomen voor deze groep. In de vrijwilligersvergadering werd onduidelijkheid/onenigheid over het gebruik van de computers aan de orde gesteld. Dit heeft geresulteerd in een regeling op schrift. In het bestuur van Inloophuis Psychiatrie zitten twee inlopers. Minimaal 1 bestuurslid is aanwezig bij de vergadering en kan vervolgens zaken doorspelen aan het bestuur. De lijnen tussen de deelnemers en de medewerkers zijn kort. Belangrijke zaken worden tijdig gecommuniceerd met de groep.
Dienstverleningsaanbod Uitspraak 7 De organisatie heeft een dienstverleningsaanbod dat duidelijk is voor de deelnemers; dit blijkt o.a. uit de folder en de website. De voorziening stemt het aanbod af op de wensen, mogelijkheden, beperkingen en behoeften van de deelnemers De folders zijn handig en duidelijk. De website is functioneel en nog in ontwikkeling. Bij het Informatiepunt komen veel meer vragen binnen, sinds de website is aangepast. De organisatie is er alert op om het aanbod aan te laten sluiten op de vraag. Uitspraak 8 De organisatie heeft een beleid ten aanzien van samenwerking met andere organisaties en instanties en stemt haar aanbod af op activiteiten van andere aanbieders in de regio Het Inloophuis zit in een netwerkoverleg Maatschappelijke Opvang. Het Informatiepunt is betrokken bij diverse overleggen met betrokken instanties. Personeel en deskundigheidsbevordering Toelichting: het Inloophuis beschikt over een uitgebreid Informatieboek(je) voor vrijwilligers, waar diverse zaken zijn opgenomen die voor hen van belang zijn, zoals een passage over vrijwilliger zijn en vrijwilliger worden, werkwijze en gedragsregels, vrijwilligersovereenkomst, evaluatie en informatie. Uitspraak 9 De organisatie draagt zorg voor een onkostenvergoeding, WA- en ongevallenverzekering voor de vrijwilligers/medewerkers Er is een WA- en ongevallenverzekering voor de 50 vrijwilligers, evenals een onkostenvergoeding voor reis- en parkeerkosten. De organisatie geeft geen vrijwilligersvergoeding. Motivering: je bent vrijwilliger of niet en het voorkomt problemen. Het Inloophuis Psychiatrie verzorgt uitstapjes voor de vrijwilligers. Deze worden betaald uit de exploitatievergoeding. Ook kan een beroep gedaan worden op het budget van ‘Vrienden van het Inloophuis’. Uitspraak 10 De organisatie biedt de gelegenheid tot deskundigheidsbevordering Er is een klein budget voor het volgen van cursussen. Dit betreft vooral de medewerkers van het informatiepunt. Een medewerker doet momenteel een cursus computervaardigheden. Als er behoefte aan is kan ook worden ingetekend op reanimatiecursus, weerbaarheidtraining en BHV. Uitspraak 11 De organisatie hanteert een procedure en hanteert een profielschets voor werving van vrijwilligers/medewerkers, waaruit onder meer blijkt dat bij geschiktheid de voorkeur uitgaat naar ervaringsdeskundigen Het GGz Informatiepunt hanteert een profielschets voor vrijwilligers en zijn doorgaans afkomstig zijn uit de doelgroep (ervaringsdeskundigen).
De vrijwilligers van het Inloophuis komen niet uit de doelgroep. De inlopers willen liever geen vrijwilliger/medewerker die eerst inloper was. Uitspraak 12 De organisatie onderhoudt contact met de opleidingsinstellingen t.b.v. de begeleiding van stagiaires Vroeger waren er snuffelstages van 3 uur per week: dit kwam overeen met een dienst. Nu zijn de stages gecomprimeerd tot 30 uur per week. Voor het Inloophuis is het niet makkelijk om dit in te plannen. Er zijn te weinig uren en er kan onvoldoende begeleiding worden geboden. Wel maakt het Inloophuis Psychiatrie gebruik van studenten van de opleiding sociaal pedagogische werk die vrijwilligerswerk doen (eigenlijk geen echte stagiaires). Bij het GGz Informatiepunt zijn soms stagiaires van het topjaar ROC. Dit vergt veel tijd. Externe contacten Uitspraak 13 De organisatie verstrekt voorlichting over het reilen en zeilen aan relevante personen en groeperingen Het Inloophuis Psychiatrie en GGz Informatiepunt onderhouden veel externe contacten. Dit is echter niet gestructureerd. Op verzoek van het bestuur maakt de coördinator een beheerplan, waarin alles wordt opgenomen zoals huisartsen en GGZ instellingen. Achtergrond van het plan: de bekendheid bij de verwijzers is voor verbetering vatbaar en dit kan leiden tot meer inlopers. Het Inloophuis werd 25 jaar geleden opgericht, iedereen kent elkaar. Een nieuwe stimulans is gewenst. Aandachtspunt is de bekendheid bij allochtonen. Het Inloophuis Psychiatrie faciliteert een lotgenotengroep van familieleden. Bij het Infopunt kunnen familieleden ook bellen over hun problemen. Tevens wordt contact onderhouden met politici van de diverse politieke partijen in de betrokken gemeenteraden. Veiligheid in de voorziening Uitspraak 14 De gebouwen voldoen aan de regels van brandveiligheid en hygiëne Het Inloophuis heeft regelmatig telefonisch contact met de gemeente over brandveiligheid. Elk jaar wordt een training BHV gevolgd. PM. Het Inloophuis Psychiatrie, inclusief het GGz Informatiepunt, verhuist op korte termijn naar een ander gebouw, waar kritisch zal worden gekeken naar de eisen van brandveiligheid en hygiëne. Uitspraak 15 In de huisregels is omschreven hoe deelnemers, medewerkers en vrijwilligers om moeten gaan met onveilige situaties De huisregels hangen aan de muur. Van belang is: geen alcohol, geen drugs en geen discriminatie.
Het laatste incident in het Inloophuis, waar agressie een rol speelde, is drie jaar geleden. Op het GGz Informatiepunt is soms sprake van verbale agressie. Tijdens openingstijden zijn altijd twee mensen aanwezig bij het Infopunt. Uitspraak 16 De organisatie heeft een reglement voor klachtenbehandeling op schrift wat bij alle geledingen bekend is Het reglement klachtenbehandeling hangt aan de muur van het Inloophuis Psychiatrie. Deze regeling geldt ook voor het GGz Informatiepunt.
Afsluiting visitatie Het conceptverslag wordt gestuurd aan het Inloophuis Psychiatrie Leiden, Rapenburg 48, 2311 EX Leiden. Het Inloophuis kan correcties en aanvullingen aanbrengen bij het feitelijke verslag, waarna de beleidsmedewerker de definitieve versie toestuurt. LFOS gaat er van uit dat de adviezen en aanbevelingen ter harte worden genomen.
