Verslag van de informatieavond over het Milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede Datum: Onderwerp: Aanwezig:
Notulist:
26 oktober 2009, 19.30-21.30 uur Milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede Henk Muis, wethouder (voorzitter) Sascha Herzberg, Milieudienst Circa 20 belangstellenden (zie presentielijst) Janet Schutte, MKW secretariaatsservices
1. Opening De voorzitter opent de bijeenkomst om 19.30 uur en heet de aanwezigen welkom. Alle opmerkingen van de informatiebijeenkomst van 18 maart 2009 zijn verwerkt in het conceptmilieubeleidsplan. Tijdens deze bijeenkomst komen twee onderwerpen aan de orde: themagericht en gebiedsgericht milieubeleid. 2. Themagericht milieubeleid Sascha Herzberg verzorgt een presentatie over themagericht milieubeleid. De zes thema’s zijn als pijler voor het beleid vastgesteld in de milieuvisie: biodiversiteit, water, klimaat en energie, duurzaam bouwen, duurzaam inkopen en communicatie. Deze zes thema’s hebben de grootste prioriteit. Het themagerichte milieubeleid heeft per thema ingedeeld een hoofddoelstelling. Die is onderverdeeld in subdoelstellingen en die zijn weer uitgewerkt in acties. De hoofddoelstelling van het thema biodiversiteit is het realiseren van hoogwaardig stedelijk groen en hoogwaardige natuurgebieden, waarin ook gerecreëerd kan worden. De hoofddoelstelling van het thema water is het waarborgen van voldoende en veilig oppervlaktewater en het hoofd bieden aan klimaatveranderingen. Subdoelstellingen zijn onder andere een goede riolering en aan de burgers laten zien dat water belangrijk is. Bij alle nieuwbouw wordt ervoor gezorgd dat hemelwater niet in het riool komt, maar in de bodem. Bij bestaande bouw wordt dat bij onderhoud geregeld. Zo wordt de riolering ontlast. De hoofddoelstelling van het thema klimaat en energie is dat de gemeentelijke organisatie in 2011 klimaatneutraal is en streeft naar een volledig klimaatneutrale gemeente in 2030. Subdoelstellingen zijn afspraken met woningbouwverenigingen, campagnes voor energiebesparing, deelauto’s en kijken of het mogelijk is lokaal energie op te wekken. De hoofddoelstelling van het thema duurzaam bouwen is het realiseren van nieuwbouw met een GPR van gemiddeld minimaal een 8, met minimaal een 8 voor het thema energie. GPR staat voor Gemeentelijke Praktijk Richtlijn Bouwen. Het is een instrument dat W/E adviseurs heeft ontwikkeld samen met de gemeente Tilburg. GPR scoort een gebouw op vijf onderdelen: energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. GPR Gebouw kan gebruikt worden voor bestaande en nieuwe woningen. GPR levert een rapportcijfer tussen 0 en 10. Een subdoel van het thema duurzaam bouwen is een 25% scherpere EPC; op dit moment is dat 0,6. EPC staat voor energieprestatie. Een score van 0,6 is 25% beter dan dat de overheid voorschrijft op energieprestatie.
1/5
De gemeente ontwikkelt in Cothen een locatie, De Kamp. Voor deze locatie gelden hoge duurzaamheidsambities; de gemeente probeert een klimaatneutrale wijk te maken. Andere subdoelstellingen zijn het vastleggen van afspraken over EPC met projectontwikkelaars en het gebruik van bijvoorbeeld koude-warmteopslag. De hoofddoelstelling van het thema duurzaam inkopen is dat de gemeentelijke organisatie in 2011 100% duurzaam inkoopt en een herkenbare en inspirerende voorbeeldfunctie is voor de gemeente. Wijk bij Duurstede loopt hiermee vier jaar voor op andere gemeentes. Voor dit thema past de gemeente criteria toe van SenterNovem. SenterNovem heeft lijsten opgesteld van allerlei artikelen en criteria. Duurzaam inkopen is niet per se duurder. Voorbeelden van het thema communicatie zijn de acties ‘Met belgerinkel naar de winkel’ en ‘warmetruiendag’. De gemeente wil draagvlak creëren bij de bewoners en zelf het goede voorbeeld geven. Wijk bij Duurstede wil meer doen aan duurzaamheid en wil dat uitdragen. Voorbeelden van overige thema’s zijn bijvoorbeeld afval, geluid en bedrijven. Het plastic wordt binnenkort ook gescheiden ingezameld. Een subdoel is voorkomen dat mensen geluidsoverlast hebben. Voor bedrijventerreinen wordt nagedacht over bijvoorbeeld energiezuinige verlichting. Vragen en opmerkingen van de bezoekers Zijn de concrete acties al geformuleerd? Bij alle subdoelstellingen zijn acties geformuleerd. Het Milieubeleidsplan met het uitvoeringsprogramma komt op de website, zodra het plan half november a.s. ter inzage komt. Nog niet alles is SMART geformuleerd. Zijn de subdoelstellingen van groen geïmplementeerd in het bestemmingsplan richting de provincie? Er zijn al veel Natura 2000-gebieden. Doelstelling is natuur ontwikkelen en dat iedereen van de natuur kan genieten. De wethouder licht toe dat het Milieubeleidsplan niet verder gaat dan Natura 2000 en bestemmingsplannen. Er worden geen nieuwe gebieden aangewezen die natuur moeten worden. Het bestemmingsplan bindt gemeente en de eigenaren van de grond. De ambities voor bestaande bouw ontbreken. Daar zijn toch ook mogelijkheden voor, zoals stimuleren? Er zijn 9000 woningen in Wijk bij Duurstede, waarvan 2000 van de woningbouwvereniging. Die andere 7000 huishoudens worden wel gemotiveerd om maatregelen te nemen. Voor een deel zit dat bij de thema’s communicatie en bij water. Het Milieubeleidsplan is een overkoepelend plan. Voor water is er een waterplan, andere punten zijn opgenomen in rioleringsplan. Er is een gemeentelijk rioleringsplan, dat is vastgesteld in de raad. Dat plan is samengesteld met Waterschap Sticht en Rijnlanden en is afgestemd op het hele gebied. Ook afspraken met woningbouwcorporaties voor bestaande bouw. Voor grote verbouwingen kan de gemeente eisen stellen aan energiemaatregelen. Hoever is het met de doelstelling duurzaam inkopen? De gemeentelijke organisatie en openbare scholen gebruiken alleen groene energie. Per 2010 koopt de gemeente ook groen gas in. Dan is al een groot deel van de klimaatneutraliteit bereikt. Een lastig punt is de mobiliteit. Dat is een van de punten in het klimaatbeleid.
2/5
Bij het thema groen en biodiversiteit ontbreekt een bomenplan om zorgvuldig om te gaan met waardevol bomenbestand. Dat is inderdaad een omissie. Er is een vastgesteld bomenbeleidsplan met als onderdeel monumentale bomen. Dat plan moet worden opgenomen in het Milieubeleidsplan. De EPC-waarde wordt te laag vastgesteld. Voorspeld wordt dat energielasten net zo hoog worden als de huur. Klimaatneutraal bouwen kost niet meer geld en levert wel veel op aan energiebesparing. Nu niet energieneutraal bouwen is een gemiste kans. Vlas wordt nu gebruikt als isolerend en ademend materiaal en werkt uitstekend. Is het mogelijk om informatie te verstrekken bij bouwvergunningen? De provincie geeft 25% subsidie voor energiebesparende maatregelen. Kan de gemeente hierover meer en blijvend informeren? Dat doet de gemeente. Dag van de Duurzaamheid was twee jaar geleden. Toen is besproken om ook aluminiumfolie en blik apart te verzamelen. Waar kan de aluminiumfolie heen? De metalen worden na de afvalverbranding eruit gefilterd; dus blik apart inzamelen is niet nodig. Een andere bezoeker weet waar aluminiumfolie heen kan. Vlakbij de Frankenweg is ecologisch verantwoord groen; de bomen zijn weggehaald en nu is er een lelijk stuk gras. De bomen komen terug. In Wijk bij Duurstede werken veel bedrijven uit de regio. Die zorgen voor veel verkeersbewegingen en CO2-uitstoot. Is het niet handiger om plaatselijke bedrijven te vragen? Dit thema hoort bij duurzaam inkopen. Kan de onroerendgoedbelasting worden gekoppeld aan het energielabel van het huis? 95% van de huizen heeft het nog geen energieprestatieadvies. Het is wel interessant om te verkennen of het mogelijk is. Veel doelstellingen zijn kwalitatief en niet meetbaar. De beginsituatie is ook niet altijd duidelijk. Bijvoorbeeld: schoon water, wat is dat? In subdoelstellingen is het soms kwalitatief geformuleerd. Dat wordt verbeterd en het uitvoeringsprogramma wordt SMART geformuleerd. SMART formuleren is echter niet altijd mogelijk. Een duurzaamheidscan kan, maar is kostbaar. Voor klimaatbeleid wordt wel de huidige situatie beschreven. Gaat de straatverlichting over op ledverlichting? Dat valt onder duurzaam inkopen. Als de verlichting aan vervanging toe is, wordt ze vervangen door een duurzaam alternatief. Dat gaat in stappen, want armaturen van vijf jaar oud gooien we niet weg. Er is een verlichtingsproef met ledverlichting. 3. Gebiedsgericht milieubeleid Gebiedsgericht milieubeleid is een instrument voor milieu-inbreng in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het is een flexibel beleid en gaat ervan uit dat niet in elk gebied dezelfde richtlijnen gelden. In het centrum zal bijvoorbeeld meer geluid mogen zijn dan in de natuur.
3/5
Wijk bij Duurstede zit boven de wettelijke kwaliteit. Het gebiedsgericht beleid gaat uit van ambities en niet van de wet. Wettelijke kwaliteit is de minimale kwaliteit. Wijk bij Duurstede wil meer. Elk gebied heeft zijn eigen karakter en is gekoppeld aan een milieukwaliteitsprofiel. In Wijk bij Duurstede zijn acht gebieden: centrum, wonen, bedrijventerreinen, uiterwaarden, Langbroekerwetering, agrarisch, gemengd en verkeersassen. Een milieukwaliteitsprofiel is een tabel waarin thema’s, zoals klimaat, geluid, externe veiligheid, groen en natuur, worden vergeleken met het wettelijk niveau, met de basiskwaliteit (huidig niveau) en de ambitiekwaliteit. Het is een onderhandeling: als de ambitie op één vlak niet lukt, dan ligt die ergens anders hoger. Gebiedsgericht milieubeleid is een poging om vooraf al na te denken over het milieu in een ontwikkelingsgebied. Kenmerken van het gebied bepalen wat in verhouding tot de kosten mogelijk is en wat niet. Er zijn vier ontwikkelingsgebieden waar gebiedsgericht milieubeleid wordt toegepast, zoals De Geer III. Ambities worden vroegtijdig vastgelegd en daaruit volgen maatregelen, die de ambities kunnen verwezenlijken. Die worden opgenomen in het programma van eisen en de ontwikkelaar gaat volgens die eisen bouwen. Als projectontwikkelaars de grond in handen hebben, is de onderhandelingsruimte van de gemeente kleiner. Als de gemeente de grond bezit, is deze werkwijze mogelijk, anders niet, want het beleid is niet wettelijk bindend. Er zijn wel veel bouwers die zeggen duurzaam te zijn en de gemeente probeert cruciale stukken grond in bezit te krijgen. Vragen en opmerkingen van de bezoekers Hoe werkt dit beleid bij de vrije verkoop van kavels? De gemeente kan eisen stellen omdat er veel gegadigden zijn voor vrije kavels. Er komt mogelijk een uitbreiding op het bedrijventerrein Broekweg/Langshaven (meer werk, minder woon-werkverkeer) waar dit instrument ook wordt toegepast. Er is een mogelijkheid tot een soort statiegeld: als je aan voorwaarden voldoet, dan krijg je bijvoorbeeld 10% teruggestort. Waarom is voor groen geen hogere ambitie gekozen? Een afweging tussen de thema’s is nodig. Het hoogste ambitieniveau voor alle thema’s is niet realistisch. Dat hangt bijvoorbeeld van de ligging af en van de bodemkwaliteit. Het is wel belangrijk om de afwegingen voor de gemaakte keuzes transparant te maken. Is het Milieubeleidsplan getoetst aan het vergunningstelsel? Nog niet. Dat moet nog gebeuren. De vraag is of dit nodig is? Elke zaterdag zitten alle afvalbakken vol met afval en is de stad vol met zwerfvuil. Kan dat niet worden opgeruimd? Ook de walmuur was in de zomer helemaal groen. De gemeente moet letten op onkruid en zwerfvuil. In het Milieubeleidsplan zijn opruimacties opgenomen met scholen. Ook is er een nieuw veegschema: elke drie weken wordt geveegd. Het probleem van zwerfafval is moeilijk op te lossen. Is binnen de gemeente het personeelsbeleid erop gericht vooral inwoners uit de gemeente aan te nemen? Dat biedt een nuttige combinatie van werkgelegenheid en mobiliteit.
4/5
Dat is er nu niet. Veel doelstellingen worden gekoppeld aan de CO2-uitstoot. Hoe ver gaat de gemeente in de ambitie om klimaatneutraal te zijn? De mobiliteit is het meest ingewikkeld. Het rijksbeleid zorgt voor vergroening van het belastingsysteem. De gemeente kan goede voorbeelden uitvergroten. 4. Afsluiting Opmerkingen en reacties van deze avond worden verwerkt in het Milieubeleidsplan. Op 10 november 2009 gaat het Milieubeleidsplan naar het college. Van 18 november tot 30 december 2009 ligt het plan ter inzage en staat het op de website. In februari 2010 gaat het plan naar de raad om het vast te stellen. De voorzitter sluit de vergadering om 21.30 uur.
5/5
