Verslag themabijeenkomst Energie en Milieu Datum bijeenkomst: 13 november 2012 Auteur: Els Holsappel Locatie: Hal gemeentehuis in Brummen Aanwezig: ca 50 deelnemers
Doel bijeenkomst
Verdiepingsslag op het thema: wel of niet zelfvoorzienend in ons energiegebruik, koploper zijn of niet, hoe kunnen we de gevolgen van de klimaatverandering opvangen, hoe kunnen we de biodiversiteit versterken etc. Input op dit thema verzamelen voor de toekomstvisie.
Methode Na het welkomstwoord van wethouder Hennie Beelen gaf projectleider Arjan Schulp een inleidende presentatie over de opzet en stand van zaken rond de toekomstvisie (zie bijlage). Daarna gaf de heer Brand van de Eerbeekse en Brummense Energie Maatschappij (EBEM) een presentatie over het doel en de aanpak van de EBEM (meer informatie: www.ebem.nu). Vervolgens zette de heer Doeve van de Business Universiteit Zutphen de plannen uiteen, rond deze nieuwe onderwijsinstelling waar duurzaamheid centraal staat. De Business Universiteit Zutphen wil onderzoek, onderwijs en het bedrijfsleven samenbrengen. Na de presentaties ging het gezelschap in drie groepen uiteen om aan de hand van stellingen te debatteren over energie, biodiversiteit en klimaatverandering. De avond werd afgesloten met een plenaire terugkoppeling van de uitkomsten van de tafelgesprekken onder leiding van burgemeester Niels Joosten.
Uitkomsten debat Energie Velen zijn van mening dat we zelfvoorzienend willen en kunnen zijn met ons energiegebruik in Brummen. Het is goed naar zelfvoorzienendheid te streven. Een back-up blijft wel nodig. Men gelooft in een lokale bundeling van krachten en samenwerking om te komen tot eigen duurzame energiewinning. Met een bundeling van krachten kun je met een sterke propositie bij de bank komen en maak je veel meer kans om de benodigde investeringen rond te krijgen dan dat je dat individueel doet. De EBEM wordt als een mooie kans gezien om die bundeling van krachten vorm te geven. Er is nagedacht over het businessmodel van de lokale energievoorziening. Eerste optie is met elkaar iets terugleveren aan het net en daar een goede prijs voor krijgen. Dan heeft de coöperatie heel veel leden nodig om zoveel mogelijk volume te maken. De productiekant is een tweede optie en dan ben je zelf een energieleverancier. Dat zijn twee verschillende businessmodellen, daar moet goed over nagedacht worden. Technisch kan er al heel veel. En het is niet alleen een kwestie van kijken naar wat je kunt besparen, maar vooral ook naar wat je kunt benutten. We hebben afval, grondwarmte, restantwater. We hebben eigenlijk veel, en als je dat goed benut dan zet je hele grote stappen. De biovergisting van menselijke ontlasting in een wijk in Sneek is genoemd, waarbij de wijk kookt op het gas dat bij de vergisting vrij komt en het restafval als mest terugkomt in de tuinen. De biovergisting heeft ook goede effecten op onze gronden, want na het vergisten zijn alle bacteriën dood en kan de mest, inclusief fosfaat, terug op het land. Dit vereist wel een wetswijziging, omdat het restafval van biovergisting nu nog niet als kunstmest aangemerkt kan worden. Een energiefabriek (bijvoorbeeld een biomassacentrale) in Eerbeek of Brummen wordt genoemd. De techniek is er al, er kan al veel. Het is nu een kwestie van organiseren en financieren. Het is nu aanpakken. Het lokaal opwekken van duurzame energie kan niet draaien op alleen morele drijfveren; er moet ook een financieel rendement zijn. Maar het idealisme mag wel meer aanwezig zijn bij de projectontwikkeling. Maak nieuwbouw energiezuinig zijn, het liefst zelfs zo dat het energie oplevert. En kies dan
uiteindelijk toch niet weer voor traditionele middelen, omdat het op dat moment goedkoper is. We moeten ons niet op één bron richten, maar de meest optimale combinatie voor Brummen opzoeken. Bij de keuze van energiebronnen (windmolens, solarparken, zonnepanelen) moet bijvoorbeeld steeds het belang van het landschap afgewogen worden.
Biodiversiteit De biodiversiteit is belangrijk, want Brummen is een bijzonder gebied waar we trots op kunnen zijn. Mensen kunnen in hun eigen gebied veel doen om de biodiversiteit te versterken: waterbeheer, water vasthouden, waterzuivering, biomassaproductie, ontwikkeling van het landschap. De natuur voor je laten werken. Natuur zien als een systeem dat dingen voor je doet, in plaats dat jij het technisch doet. De natuur kan bijvoorbeeld water voor je vasthouden in plaats van dat jij het oppompt en weer terugpompt. Laat de natuur waarde creëren, maar dat moet wel lokaal blijven. Je kunt houtwallen in het landschap stimuleren door de lokale biomassavergister te voeden met het takafval dat er vanaf komt. Het zou dan helemaal mooi zijn als het takhout, net als oud papier, aan huis ingezameld zou worden en lokaal gebruikt zou worden voor de energievoorziening. Water hoort bij ons. De waterkwaliteit is belangrijk, maar we filteren water door de bodem en daarmee is de bodemkwaliteit ook belangrijk. Bovendien is de grondwaterstand erg belangrijk voor onze biodiversiteit.
Klimaatverandering Hemelwaterafvoer niet op het riool aansluiten, maar afvoeren naar wadi’s (buffer- en infiltratievoorzieningen in de openbare ruimte). Hergebruik van water door bedrijven door water op te vangen, afstroom beken en natuurlijke infiltratie rietlanden. Ook gescheiden watersystemen wordt als oplossing genoemd.
Koploper of trendsetter Koploper zijn moet niet het doel op zich zijn. Brummen moet gewoon haar eigen verantwoordelijkheid nemen. Eigen innovaties en initiatieven ontplooien en wat je doet goed doen. Wel kan Brummen een trendsetter zijn. Samen doen is daarbij belangrijk, evenals het halen en brengen van ervaringen elders in Nederland.
Wat er in de toekomstvisie moet komen te staan Duurzaamheid is het vliegwiel waarmee in deze economisch onzekere tijden geld gegenereerd kan worden. Maar de achterliggende waarde is de allerhoogste prioriteit, namelijk gezondheid en welbevinden. Ga voor lokale kringlopen, waardoor je voorkomt dat je onder het mom van duurzaamheid schade berokkent aan de andere kant van onze planeet. Hoe kun je de toekomstvisie verankeren in de toekomst, zodat je continuïteit hebt, dwars door Haagse plannen, herindelingen en colleges heen. Rond een aantal thema’s een vast koers hebben, welke gemeentegrens we ook tegemoet gaan, welke kleur van het college dan ook: deze koers blijft de continuïteit. Het private initiatief, gedragen door de burgers van Brummen, wordt als het meest kansrijk gezien. De gemeente schept kaders, brengt mensen met dezelfde belangen bij elkaar en bemiddelt tussen burgers met verschillende belangen. Burgers en ondernemers organiseren rond een aantal thema’s. De overheid is aangever en aanjager. Het is belangrijk dat er een flexibilisering in de bestemmingsplannen komt. Kijk kritisch naar regelgeving: die kan opbouwend, maar ook afbrekend werken.
Bijlage: sheets presentaties bijeenkomst Energie en Milieu
Energie en Milieu
13 november 2012
Programma Toelichtingen • Toekomstvisie • Ebem • Business Universiteit Zutphen In gesprek •
In groepjes uiteen, gesprek aan de hand van vragen
Plenaire terugkoppeling
Toekomstvisie
Proces •
•
Tot eind 2012 verdiepingslag vijftal thema’s • Wonen, zorg en welzijn • Lokale Economie • Energie en milieu • Recreatie en toerisme • Rol lokale overheid Voor de zomer van 2013 visie gereed
Oneliners! 1. 2. 3. 4.
Duurzaamheid ruggengraat Lokaal doen wat lokaal kan Behoud van het goede Nu doen wat kan en moet
Identiteit:
Wie zijn we? Wie willen we worden?
• Duurzame energie
• Klimaatverandering
• Biodiversiteit
Duurzame energie -
Initiatief voor een lokale duurzame energiecooperatie (biedt economisch, ecologische en sociaal meerwaarde)
-
Innovatie op het gebied van duurzame energie bij diverse bedrijven, bij uitstek Industriewater Eerbeek
-
Zwembad Coldenhove
-
Bewustwordingcampagne
Onderzoek integrale en lokale mogelijkheden Kansen in Eerbeek!
Trias energetica 1. Verspilling tegen gaan 2. Slim omgaan met restwarmte en verwarming/koeling 3. Bodem-, wind-, water- en zonenergie
Klimaatverandering Dijkverlegging Cortenoever
Huidige situatie
Na de dijkverlegging 1 keer per 25 jaar
Extremen
Biodiversiteit 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Natuur Landbouw Landgoederenzone Kwelwater IJssel Apeldoorns kanaal Beken
Vragen 1. Kunnen en willen wij binnen de grenzen van onze gemeente zelfvoorzienend zijn in ons eigen energiegebruik? 2. Staat het financieel rendement of de moraal van lokaal duurzame energie opwekken voorop? 3. Moet Brummen als lokale samenleving koploper worden op het gebied van duurzame energie? 4. Moeten we meer aan waterberging doen voor droge tijden? 5. Verbouwen we straks allemaal onze eigen groente? 6. Als we van alles gaan doen? Welke ambitie hebben we dan? Trendvolger? Koploper? 7. Wat is het belangrijkste? Technologische ontwikkeling, systeemverandering of een nieuwe moraal? 8. Wat moet er in ieder geval komen te staan in de visie voor 2030? Koploper: degene die beter presteert dan anderen/ trendsetter
Hartelijk dank voor uw bijdrage!
