Verslag Leerplicht
2012-2013
Gemeente Someren
Inhoudsopgave Inleiding 1.
2.
blz.
Leerplicht algemeen 1.1 doelstelling leerplichtwet 1.2 soorten leerplicht 1.3 verantwoording en naleving van de wet 1.4 taken van de leerplichtambtenaar 1.5 formatie leerplicht 1.6 leerplichtadministratie
3
Verzuim en vrijstelling in 2012-2013 2.1 Leerling-gegevens 2.2 verzuim 2.3 vrijstelling 2.4 schorsingen
5
3.
Acties 3.1 3.2 3.3 3.4
4.
Leerlingenzorg 4.1 Zorg voor Jeugd signaleringssysteem 4.2 RMC (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten) 4.3 PCL (Permanente Commissie Leerlingenzorg Voortgezet Onderwijs) 4.4 JCO (Jeugd Casus Overleg) 4.5 ZAT (Zorg Advies Team) 4.6 Zorg voor Jeugdoverleggen 4.7 CJG (Centrum Jeugd en Gezin)
5.
2
in 2012-2013 Spijbelspreekuur Varendonck-College Dag van de Leerplicht Veegacties Actiedag Luxe Verzuim
Ontwikkelingen en beleid 5.1 Regionalisering van de leerplicht 5.2 Verzuimloket 5.3 Onderwijsinspectie 5.4 Centralisering van de administratie 5.5 Beroepskwalificatie 5.6 Opheffen verblijfsduur voortgezet onderwijs
4
6
7 8
8 9
10
10
11
Bijlagen I.
Begrippenlijst
12
1
Inleiding Voor u ligt het jaarverslag leerplicht over het schooljaar 2012-2013. De leerplichtwet is een belangrijk instrument bij het tegengaan van ongeoorloofd verzuim en voortijdig schoolverlaten. Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet 1969 heeft het karakter van maatschappelijke zorg. De leerplichtwet schrijft voor dat burgemeester en wethouders jaarlijks aan de gemeenteraad verslag uitbrengen over het in het laatst afgesloten school- of cursusjaar in de gemeente gevoerde leerplichtbeleid. Jongeren zijn volledig leerplichtig vanaf de eerste schooldag van de maand volgend op de maand waarin ze 5 zijn geworden tot en met het schooljaar waarin ze 16 worden. Na deze volledige leerplicht geldt de kwalificatieplicht. Dit houdt in dat alle jongeren tot hun 18e verjaardag een volledig onderwijsprogramma moeten volgen, tenzij de jongere een startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie is een Havo-, Vwo- of Mbo2-diploma. De kwalificatieplicht is ingevoerd om jongeren een minimumdiploma te laten halen en schooluitval tegen te gaan. Vanaf 18 tot hun 23e levensjaar worden jongeren in het kader van RMC gevolgd zolang zij niet in het bezit zijn van een startkwalificatie. Er wordt geprobeerd hen te helpen bij het alsnog behalen van een startkwalificatie. De overheid hecht steeds meer belang aan de (preventieve) rol van leerplicht en de signaalfunctie die de leerplichtambtenaar kan uitoefenen. De taken van de leerplichtambtenaar zijn neergelegd in een ambtsinstructie. In hoofdstuk 2 wordt nader op de leerplichtorganisatie, de formatie en de taken van de leerplichtambtenaar ingegaan. De leerplichtadministratie in Someren is geautomatiseerd en gekoppeld aan de gemeentelijke bevolkingsadministratie (GBA). Er wordt gebruik gemaakt van het programma Civision Onderwijs voor de registratie van de leerplichtgegevens.
2
1. Leerplicht algemeen 1.1
doelstelling leerplichtwet
Leerplicht hangt heel nauw samen met leerrecht, ofwel het recht op onderwijs. Overal ter wereld wordt dit recht als een groot goed beschouwd. Veel landen hechten er zelfs zoveel waarde aan, dat ze de jeugd via een wet verplichten om naar school te gaan. Nederland is één van die landen. In ons land staan de rechten en plichten van ouders, leerlingen en schooldirecteuren precies aangegeven in de leerplichtwet. Deze wet is, kortweg gezegd, een rechtsmiddel waarmee gewaarborgd wordt dat alle jongeren in Nederland aan het onderwijs kunnen en zullen deelnemen. Het doel van de leerplichtwet is dat jongeren zo goed mogelijk worden toegerust met kennis en vaardigheden, die zij nodig hebben om een zelfstandige plek in de samenleving te verwerven. Een afgeronde schoolopleiding is daarvoor een eerste vereiste. De volgende zaken staan in de leerplichtwet omschreven: • Begin van de leerplichtige leeftijd • Het moment waarop een jongere niet langer onder de leerplichtwet valt • Op welke basis, al dan niet tijdelijk, vrijstelling verleend kan worden • Taken van leerplichtambtenaren • Verplichtingen van schooldirecteuren • Verplichtingen van ouders en/of leerlingen 1.2
soorten leerplicht
- volledige leerplicht: leerplicht begint op de eerste dag van de maand, die volgt op de maand dat een kind vijf jaar is geworden. Een kind dat bijvoorbeeld op 10 oktober zijn vijfde verjaardag heeft gevierd, wordt op de eerste schooldag van de maand november leerplichtig. De volledige leerplicht eindigt aan het eind van het schooljaar, waarin een leerling zestien jaar is geworden of wanneer de leerling 12 schooljaren heeft doorlopen. Meteen daarna volgt de kwalificatieplicht. - kwalificatieplicht: De kwalificatieplicht eindigt op de dag dat de leerling de leeftijd van 18 jaar bereikt heeft. De kwalificatieplicht houdt eerder op als de leerling een HAVO-, VWO diploma of het MBO niveau 2 behaald heeft. 1.3
verantwoording en naleving van de wet
Burgemeester en wethouders zijn belast met het toezicht op de naleving van de leerplichtwet. Voor het uitvoeren van de wet worden ambtenaren aangewezen. Jaarlijks dient er verslag uitgebracht te worden aan de gemeenteraad. Deze verplichtingen zijn opgenomen in de leerplichtwet (artikel 16 en 25). 1.4
taken van de leerplichtambtenaar
De leerplichtambtenaar dient er op toe te zien dat alle leerplichtige jongeren binnen de gemeente Someren op een school staan ingeschreven en deze ook daadwerkelijk bezoeken. Om dit te kunnen realiseren heeft de leerplichtambtenaar de volgende taken: behandelen meldingen van schoolverzuim; behandelen aanvragen voor vrijstelling van de leerplicht en aanvragen voor vervangende leerplicht; behandelen aanvragen voor verlof van meer dan 10 dagen; opmaken proces-verbaal; opleggen van een Halt-straf of doorverwijzen naar het Schoolverzuimteam (SVT); contacten onderhouden met onderwijs-, welzijns-, hulpverleningsinstellingen, politie en justitie, gericht op de uitvoering van de leerplichtwet; geven van voorlichting aan ouders, jongeren, scholen en instellingen; samenwerken met het RMC-team en CJG (Centrum jeugd en gezin); zitting nemen in de zorgteams van het Varendonck-College en sommige basisscholen; onderhouden van contacten met leerplichtambtenaren uit de regio via het regionaal leerplichtoverleg (en RMC) in de regio Helmond; zorgen voor jaarlijkse meldingen van gegevens aan het CFI; jaarlijks maken van een leerplichtverslag.
3
1.5
Formatie leerplicht
Volgens de landelijke Ingradonorm (landelijke belangenorganisatie leerplicht) heeft een gemeente 1 fte nodig bij 3800 leerlingen. Dit betreft handhaving, coördinatie, beleid, applicatie en administratie. Someren had per 1-10-2011 3361 leerlingen en zou daardoor een formatie nodig hebben van 0,86 ofwel 31,55 uur. De huidige formatie leerplicht is 0,51 fte/18,98 uren. Omdat leerplicht ook werkt voor de regioleerlingen en niet precies bekend is hoeveel totaal leerlingen dat betreft kan geen exacte berekening gemaakt worden. Wel is duidelijk dat er een structureel tekort is. In de periode september 2012 tot einde van het schooljaar 2012-2013 is een uitbreiding van de leerplichtformatie met totaal 260 uren per jaar gerealiseerd. Dit was mogelijk uit het RMC-budget. Als gevolg van de takenuitbreiding van de leerplicht is het RMC-budget structureel verhoogd met € 4.800,00 per jaar. Daarmee kon het formatietekort maar beperkt opgelost worden. 1.6
Leerplichtadministratie
Het beheer van leerplichtgegevens gebeurt in Key2 onderwijs. De volgende zaken worden geregistreerd van iedere leerplichtige leerling: schoolgegevens (in- en uitschrijvingen), verzuimgegevens en verleende vrijstellingen. Daarnaast houdt de leerplichtambtenaar dossiers bij van de individuele leerlingen zodat de casuïstiek overdraagbaar is. (zie ook 5.1.)
4
2. Verzuim en vrijstelling in 2012-2013 2.1
Leerling-gegevens
In het schooljaar 2012-2013 waren er 3.739 leerplichtige leerlingen op het Varendonck-College en de basisscholen waarvoor de leerplichtambtenaar werkzaam voor is. Daarnaast heeft de leerplichtambtenaar de zorg voor de leerlingen die in Limburg, speciaal onderwijs en in het buitenland onderwijs volgen. Met 50 leerlingen is de leerplichtambtenaar daadwerkelijk mee bezig geweest. In de zomerperiode wordt extra veel aandacht besteed aan de jongeren die het VMBO verlaten en de leeftijd van 18 jaar nog niet bereikt zijn. Zij zijn kwalificatieplichtig en moeten na de zomervakantie allemaal een plek op een andere school gevonden hebben. Hierin wordt samengewerkt met de decaan van het Varendonck-College. Hieronder staat een overzicht van de leerlingenaantallen per school. Aangezien het VarendonckCollege ook een locatie in Asten heeft, wordt deze ook vermeldt in het schema.
Aantal leerlingen Basisschool
Maria Leerrijk geworden, was Lambertus Diamant (was Paulus) Leerrijk geworden was Viersprong Ranonkel Vonder Rendal Lierop) Brigantijn* Jozef (Heide) Iederwijs: opgeheven Totalen
2002 2003 347 220
2003 2004 310 187
2004 2005 311 188
2005 2006 287 180
2006 2007 314 174
2007 2008 319 165
233 163
216 158
212 167
197 152
181 138
162 118
119
104
111
112
116
113
215 387
225 378
231 354
233 331
234 319
256
246
246
243
150
143
155 161
-
174 161
-
163
-
168
-
2008 2009 324 157
2009 2010 327 155
2010 2011 317 156
140 95
193
165
113
99
84
147
243 244 309 306
267 304
270 296
77 290
297 273
230
229
235
229
220
288
196
143
149
147
137
129
213
122
168
170
172
164
168
113
1656
18
13
8
2011 2012 302 149
2012 2013
284 216
119
160
2.256 2.159 2.133 2.046 2.035 1.990 1.941 1.875 1.805 1.739 1.656
5
Aantal leerlingen Middelbare school
VarendonckCollege (Asten) * VarendonckCollege (Someren) * Totalen
2002 2003 943
2003 2004 992
2004 2005 995
2005 2006 2007 2006 2007 2008 1.036 1.072 1.080
2008 2009 1.170
2009 2010 1.180
1.208
1.159
1.172
1.177
1.006
956
1.178
1.006
2010 2011 1.160
2011 2012 1.167
2012 2013 1.135
857
926
948
2.151 2.151 2.167 2.213 2.250 2.086 2.176 2.136 2.093 2.093 2.083
* = in de totaaltelling bij deze scholen zijn ook leerlingen meegenomen die niet woonachtig zijn in de gemeente Someren. Naast het Varendonck-College gaan er ook leerlingen van Someren naar Helmond, Deurne, Weert, Eindhoven etc. en naar scholen in België. Acties leerplichtambtenaar: 229 gesprekken met/over leerlingen uit Someren, bij 48 gevallen ging het over andere zaken dan schoolverzuim (schoolkeuzes, zorg, ontheffingen) 36 leerlingen kwamen van buiten Someren 29 leerlingen werden opgeroepen tijdens het spijbelspreekuur. 2.2 Verzuim Er zijn twee soorten verzuim: absoluut en relatief verzuim. -
absoluut verzuim: wanneer een leerplichtige jongere niet is ingeschreven bij een onderwijsinstelling, zonder dat daarvoor vrijstelling is verleend. relatief verzuim: wanneer een leerplichtige jongere zonder geldige reden les- of praktijktijd verzuimt. Relatief verzuim is onder te verdelen in luxe – en signaal verzuim: luxe verzuim: wanneer ouders/verzorgers een jongere zonder toestemming buiten de schoolvakanties meenemen op vakantie of uitje. Signaalverzuim: verzuim wat gezien kan worden als een signaal dat de jongere mogelijk kampt met sociaal-emotionele problemen. Dit kan zijn door bijvoorbeeld verkeerde schoolkeuze, gedragsproblematiek, medische of psychische problematiek, problematische thuissituatie etc.
Luxe verzuim wordt direct door de school gemeld bij de leerplichtambtenaar. In de afgelopen schooljaren is er vaker overleg geweest met scholen en ouders over verlofverzoeken en vermoedelijk luxe verzuim. Als ouders na een afwijzing op hun verzoek, toch weggingen werden ze opgeroepen voor een gesprek. In dit schooljaar is gesproken over 14 leerlingen. Bij 2 leerlingen was uiteindelijk sprake van luxe verzuim. De meesten hebben een officiële waarschuwing ontvangen, omdat er verzachtende omstandigheden waren. Bij vermoedelijk verzuim krijgt de leerplichtambtenaar een melding van school, als een jongere minimaal 16 lesuren verzuimd heeft in een periode van 4 weken. De scholen moeten dit doorgeven aan het Verzuimloket DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs), de voormalige IBGroep. Dit zal waarschijnlijk op termijn aangescherpt worden naar een verzuim van 9 lesuren in een periode van 4 weken. Scholen melden nu vaak al eerder bij leerplicht zodat eerder ingegrepen kan worden. Hoe sneller verzuim aangepakt wordt, hoe eerder het probleem aangepakt en opgelost kan worden. Bij vermoeden van ongeoorloofd verzuim verzoekt de school bij melding een onderzoek in te stellen. De leerplichtambtenaar nodigt dan meestal de leerplichtige en ouders/verzorgers uit voor een gesprek op het gemeentehuis of gaat, indien nodig, op huisbezoek. De bevindingen worden
6
vervolgens teruggekoppeld naar school. Ook als er door andere instanties melding wordt gemaakt van verzuim, wordt er een onderzoek ingesteld. Indien nodig, verwijst de leerplichtambtenaar naar het CJG (Centrum voor Jeugd en gezin) of naar andere hulpverleningsinstanties. Verzuim kan ook leiden tot een verwijzing naar bureau HALT (leerplichtige), melding bij het Schoolverzuimteam (SVT) of een Proces Verbaal (ouders/verzorgers). Er is met ongeveer 71 Somerense leerlingen van het voortgezet onderwijs (en meestal één of beide ouders/verzorgers) en met ongeveer 16 ouders/verzorgers van leerlingen van het primair onderwijs uit Someren gesproken over verzuim. Er zijn in dit schooljaar 2 haltmeldingen gedaan door de leerplichtambtenaar voor Somerense leerlingen. Ook zijn er verschillende waarschuwingen uitgedeeld. 7 leerlingen hebben een Proces-Verbaal gekregen en zijn naar het JCO gezonden ( het voormalige Schoolverzuimteam, SVT) in het schooljaar 2012-2013. 4 hiervan waren regioleerlingen (niet Asten). En 3 Proces-verbalen zijn opgemaakt voor luxe verzuim. Daarnaast zaten er in dit schooljaar 2 leerlingen thuis zonder onderwijs te volgen en daarnaast nog 18 voor kortere of langere tijd. De redenen hiervoor kunnen zijn ziekte, geen passend onderwijs, langzaam opstartende hulpverlening, psychische problematiek. Voor alle leerlingen is een school/dagbesteding gevonden.
2.3 Vrijstelling In sommige gevallen kan de leerplichtambtenaar vrijstelling verlenen van de leerplicht. Schooljaar
20042005
Art.3a Art.5 sub a Art 11g
0
2005- 2006- 20072006 2007 2008 1
2
0
1
8
20082009
20092010
20102011
1 6
2
20112012 4
20122013 3 7
8
2 1
Artikel 15
5
3 7
5 (1 regio)
13
gedoogbeschikking 32 32 (29 (België, België, 36 1 2 30 32 (België) (België) (België) Duitsl.) Duitsl.)
art 5c Artikel 3a: Artikel 5 sub a:
Vervangende leerplicht. Wegens psychische / lichamelijke reden niet in staat om onderwijs te volgen. Artikel 5sub 5c: Vrijstelling i.v.m. onderwijs in het buitenland Artikel 11g: Wegens andere gewichtige omstandigheden. Artikel 15: I.v.m. werk of het volgen van ander onderwijs. Gedoogbeschikking: vrijstelling waarbij de leerling ingeschreven blijft staan op de school.
2.4
Schorsingen
Een schorsing duurt volgens de regels van het Inrichtingsbesluit Wet Voortgezet Onderwijs (WVO) maximaal 5 schooldagen. De leerling dient daarna weer toegelaten te worden tot de school. Bij een schorsing van meer dan één dag is de directeur verplicht de Inspectie van het Onderwijs op de hoogte te stellen. Vaak wordt ook de leerplichtambtenaar geïnformeerd, maar dit is niet verplicht. Er zijn 13 leerlingen afgelopen schooljaar geschorst die gemeld werden bij leerplicht.
7
3
Acties in 2012-2013 3.3 Spijbelspreekuur
In het schooljaar 2008-2009 is op de VMBO-afdeling van het Varendonck-College gestart met een (toen tweewekelijks) spijbelspreekuur, waarbij de leerplichtambtenaar korte gesprekken voert met door de school geselecteerde spijbelaars en/of laatkomers. In 2012-2013 is er 7 maal een spreekuur gehouden. Het spijbelspreekuur is een preventief middel om snel in contact te komen met de leerling die vaker te laat komt. Deze gesprekken dienen als laatste, minder formele, waarschuwing en is het een manier om signaalverzuim vroegtijdig op te pikken. Bij vele leerlingen zie je dat het werkt waardoor ze niet meer bij de leerplichtambtenaar hoeven te komen. Tijdens de spreekuren afgelopen schooljaar is er met 39 jongeren gesproken waarvan 7 uit Someren. In verband met tijdgebrek is het spijbelspreekuur dit schooljaar minder vaak ingepland dan wenselijk is. 3.4 Dag van de Leerplicht Op 21 maart 2013 heeft wethouder Theo Maas uit Someren in het kader van de dag van de leerplicht een les verzorgd aan groep 8 van Leerrijk in Someren. Hij heeft dit samen met de leerplichtambtenaar en een vrijwilliger van de brandweer. Er was een prijsvraag uitgeschreven voor de leerlingen. Alle leerlingen hebben een verhaal geschreven: “School? …. Maakt zijn verhaal af!” De leerplichtambtenaar heeft deze dag georganiseerd en gecoördineerd. 3.5 Veegacties Op 4 dagen in 2012 en in 2013 werd intensief gecontroleerd op spijbelen. Tijdens deze zogenaamde ‘veegactie’ worden jongeren op straat door de politie staande gehouden en wordt gecontroleerd of ze aan het spijbelen zijn. In de regio Helmond werden over deze 4 keer 195 leerlingen door de politie gecontroleerd. Zij worden door de politie teruggebracht naar school, of er vindt een gesprek plaats op het gemeentehuis met de leerplichtambtenaar als gebleken is dat het ongeoorloofd was. In Someren werden geen leerlingen aangetroffen die ongeoorloofd verzuimden.
3.6 Actiedag Luxe Verzuim In dit schooljaar is er geen actiedag gehouden in de regio zoals de voorgaande jaren. Meestal stonden deze gepland op de dagen vóór een vakantie. Dan werd ook de administratie van de afwezige leerlingen van de 2 locaties van het Varendonck-College bekeken en worden ouders gebeld of vonden er huisbezoeken plaats. De administratieve registratie bij het Varendonck-College is verder verbeterd en eventueel verzuim wordt direct gemeld. 4
Leerlingenzorg 4.3 Zorg voor Jeugd signaleringssysteem
Het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd is bedoeld om problemen bij kinderen en jongeren in de leeftijd van 0–23 jaar in een vroegtijdig stadium te signaleren en vervolgens de coördinatie van zorg te organiseren. Alle organisaties die professioneel betrokken zijn bij jeugdigen (Bureau Jeugdzorg, Maatschappelijk werk, Thuiszorg, MEE, de GGD e.d.) en organisaties die vanuit een andere invalshoek betrokken zijn bij jeugdigen (onderwijs, welzijn, werk en inkomen, politie en justitie) hebben toegang tot het systeem en kunnen een signaal afgeven wanneer er zorgen zijn over een kind of jongere. Het systeem zorgt voor een overzicht van de betrokken instellingen en regelt de coördinatie van de zorg in de keten wanneer er 2 of meer meldingen zijn gedaan. Deze ketencoördinator fungeert automatisch als aanspreekpunt voor de hulpverleners. Door deze samenwerking en inzicht in de bestaande zorg moeten risico’s met kinderen en jongeren worden voorkomen.
8
Er worden steeds meer meldingen gedaan, waarna afstemmingsgesprekken met de betrokkenen instanties en (meestal) met de ouders plaatsvinden. De leerplichtambtenaar is daarbij aanwezig als het met leerplicht te maken heeft. En bijna altijd is dat het geval als er vanuit leerplicht een melding gedaan is. 4.4 RMC (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten) Leerlingen tot 23 jaar, die zonder startkwalificatie (voortijdig) de school verlaten worden gemeld bij of doorverwezen naar de RMC-functionaris in Helmond. Vaker vindt al vóór het bereiken van de 18-jarige leeftijd een gesprek plaats met de leerplichtambtenaar en de RMC- functionaris om de overgang van voortgezet onderwijs naar vervolgopleiding soepel te laten verlopen. Doel van deze intergemeentelijke samenwerking is het terugdringen van voortijdig schoolverlaten en voorkomen van definitieve uitval. Steeds meer leerlingen worden gemeld bij RMC, wat te zien is aan de terugdringende cijfers van het voortijdig schoolverlaters (vsv-ers). Landelijk ligt het percentage vsv-ers 6,2 % schooljaar 2011-2012 In Someren is dit 1,3 %. In de gemeente Someren waren er in het schooljaar 2011-2012 26 voortijdig schoolverlaters. 16,1 % minder als schooljaar 2005-2006 % minder t.o.v. schooljaar 2005-2006. Er zijn 7 leerlingen doorgeleid aan de RMC medewerker van de gemeente Helmond. 4.5 PCL (Permanente Commissie Leerlingenzorg Voortgezet Onderwijs) De PCL is ingesteld door samenwerkingsverband VO/SVO Helmond e.o. Ze heeft drie taken: 1. adviseren bij instroom vanuit het basis- naar het voortgezet onderwijs bij leerlingen die in aanmerking komen voor LWOO (leerwegondersteuning) of praktijkonderwijs 2. adviseren van scholen bij begeleidingsvragen m.b.t. (zorg)leerlingen 3. samen met bureau Jeugdzorg indiceren van bovenschoolse rebound. De PCL bestaat uit een onafhankelijke voorzitter en vertegenwoordigers van bureau jeugdzorg, BJ Brabant, het onderwijs, cluster IV (scholen voor kinderen met gedragsstoornis), de RMCcoördinator en leerplicht. Leerplicht Someren wordt vertegenwoordigd door een leerplichtconsulent van de gemeente Helmond. Er zijn 5 leerlingen besproken van Someren. 4.6 JCO (Jeugd Casus Overleg) was School Verzuim Team Bij het JCO worden leerlingen aangemeld (met een Proces-Verbaal) die hun Haltstraf negatief hebben afgesloten, of die meer verzuimd hebben dan 3 dagen of als er zorgen zijn om die leerling. Het JCO komt iedere 2 weken bij elkaar en bestaat uit vertegenwoordigers van het Openbaar Ministerie, Bureau Jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming, de politie, de jeugdreclassering en een leerplichtconsulent uit Helmond die ook de gemeente Someren vertegenwoordigt. Dit schooljaar werden 7 leerlingen besproken.
4.7 ZAT (Zorg Advies Team) Het ZAT is een multidisciplinair overleg dat wordt georganiseerd door het Varendonck-College. In het ZAT wordt gesproken over leerlingen met psychische of lichamelijke klachten en leerlingen met (mogelijke) problemen op school en/of thuis. Er worden hulpadviezen geformuleerd en afspraken gemaakt over eventueel te nemen actie. Het ZAT komt eenmaal per maand bij elkaar en bestaat uit deskundigen van school, GGD, GGZ en de leerplichtambtenaar. Op dit moment zit er wel iemand bij het ZAT vanuit BJ Brabant, die de link kan leggen naar Bureau Jeugdzorg. Er werd afgelopen schooljaar gesproken over ongeveer 25 leerlingen.
9
4.8 Zorg voor Jeugdoverleggen Ook waren er vaak incidentele contacten over een aantal kinderen tussen de deelnemers van de netwerkleden ( o.a. voor bemiddeling naar BJZ, de GGD, orthopedagoge, AMK, ORO, de William Schrikkerstichting, Zorgbelang etc.).
4.9 Centrum Jeugd en Gezin (CJG) In 2010 is een coördinator Centrum Jeugd en Gezin aangesteld voor Someren en Asten. overgenomen. Vanaf het begin van het schooljaar is er een 2-wekelijks overleg ingesteld tussen de coördinator CJG en de leerplichtambtenaar. Er zijn veel gezamenlijke cliënten. Door deze overleggen is er goede overdracht en kan de leerplichtambtenaar haar casuïstiek gemakkelijker overdragen.
5 Ontwikkelingen en beleid
5.1
Regionalisering van de leerplicht
De leerplichtambtenaren van de “Peellandgemeenten” onderzoeken hoe er regionaal beter kan worden samengewerkt op het gebied van leerplicht en RMC, om zo meer uniformiteit te creëren in handelswijze en meer te kunnen putten uit de kennis van collega’s in andere gemeenten. Hierbij moet een modus gevonden worden tussen de verschillende culturen van waaruit de leerplichtambtenaren nu opereren. De leerplichtambtenaren uit de Peelgemeenten komen enkele keren per jaar bij elkaar onder leiding van Helmond om dit vorm te geven. Vanaf 1 april 2010 is er in de Peelgemeenten één leerplichtambtenaar per school aangesteld. Dat betekent dat de leerlingen die het Varendonck-College Someren bezoeken, en die afkomstig zijn uit Helmond en de Peelgemeenten door de leerplichtambtenaar van Someren behandeld worden. En zo zullen de Somerense leerlingen die bijvoorbeeld in Helmond of Deurne op school zitten, door de leerplichtambtenaar van die gemeente behandeld worden. Per 1 april 2011 is daar ook de regio Eindhoven- De Kempen bij gekomen. Dus leerlingen uit Someren die naar Eindhoven of Geldrop naar school gaan worden nu ook door de leerplichtambtenaar van die school afgehandeld. Dit betekende voor dit schooljaar dat leerplicht Someren zich bezig hield met 18 leerlingen uit andere gemeenten. Gedurende dit schooljaar is er in totaal 260 uur per week extra inzet van leerplichtwerkzaamheden geweest voor de gemeenten Asten en Someren. Dit was nodig door uitbreiding van de taken die de leerplichtambtenaar moet uitvoeren (door o.a. verhoging van de leerplicht en kwalificatieplicht tot 18 jaar, de extra zorg voor vsv, en binnenkort de controle op de verzuimregistratie). Ook roepen de scholen steeds vaker de hulp in van de leerplichtambtenaar. Dit is een landelijke tendens. 5.2
Verzuimloket
In het schooljaar 2008-2009 heeft de IB-groep (Informatie BeheerGroep) het digitale verzuimloket ingevoerd. Via dit verzuimloket meldt iedereen op dezelfde manier, wat sneller en makkelijker werkt. De scholen maken melding aan de IB-groep, en die zorgen dat de meldingen terecht komen bij de gemeenten. Scholen zijn verplicht meldingen van meer dan 16 uren via dit loket te melden aan DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) (voorheen IBG Informatie Beheer Groep genoemd).
5.3
Onderwijsinspectie
De controle op de verzuimregistratie die scholen moeten uitvoeren, lag bij de onderwijsinspectie. Deze taak is inmiddels overgedragen worden aan de leerplichtambtenaren. Zij hebben de taak gekregen, om melding te doen aan de inspectie als de verzuimmeldingen door school niet correct worden uitgevoerd. Bij meerdere meldingen kan dit financiële gevolgen hebben voor de betreffende school.
10
5.4
Centralisering van de administratie
In het schooljaar 2011-2012 zal overgegaan worden naar een geheel nieuw systeem. In de regio Eindhoven – de Kempen en Helmond -de Peel zal gewerkt gaan worden met hetzelfde systeem. De administratieve inschrijvingen van leerlingen zullen centraal door de gemeente Eindhoven gebeuren. Administratief zal dit voor de leerplichtambtenaren extra werk opleveren, maar zal wellicht op langere termijn gebruiksvriendelijker werken. Met ingang van schooljaar 2012-2013 zullen de leerplichtverslagen van iedere afzonderlijke gemeente gevoed worden met de cijfers vanuit de centrale leerlingenadministratie.
5.5
Beroepskwalificatie
Vanaf 1-7-2012 is ook de beroepskwalificatie ingevoerd. Dit betekent dat leerlingen met een havo, vwo of gymnasium diploma weliswaar hun startkwalificatie behaald hebben, maar nog geen beroepskwalificatie. Dit in tegenstelling tot leerlingen die een mbo-2 diploma behaald hebben. Bij het indienen van de aanvraag voor bijstand moet de jongere aantonen dat er geen mogelijkheden zijn binnen het regulier onderwijs. Het is de verantwoordelijkheid van de jongere zelf om gedurende de vier weken zelf te onderzoeken wat zijn scholingsmogelijkheden (nog) zijn en om bewijsmateriaal te verzamelen van het eventueel niet meer kunnen volgen van onderwijs. Een verklaring van de rmc-functionaris hieromtrent of een bindend studieadvies dat scholen vanaf dit jaar moeten gaan verstrekken kan hierbij een rol spelen. Het is vervolgens aan de gemeente om een op de individuele omstandigheden en mogelijkheden toegesneden afweging te maken. Als de gemeente tot de conclusie komt dat de jongere nog mogelijkheden heeft om door ’s Rijks kas bekostigd onderwijs te volgen met studiefinanciering, gaat dit voor op bijstand. Als de gemeente vindt dat er door ‘s Rijks kas bekostigd onderwijs kan worden gevolgd zonder studiefinanciering en de jongere weigert dit, dan is er ook geen recht op bijstand. De inwerkingstelling van de beroepskwalificatie zal ook betekenen dat er een betere samenwerking moet komen met leerplicht/RMC en het team Werk Inkomen en Zorg van de gemeenten.
5.6
Opheffen verblijfsduur voortgezet onderwijs
Met ingang van 1 augustus 2012 wordt de verblijfsduur in het voortgezet onderwijs opgeheven. Dit betekent dat de leerling langer over zijn opleiding mag doen. Scholen kunnen in hun schoolreglement wel voorwaarden opnemen. Dit zal niet betekenen dat leerlingen onbeperkt op scholen mogen blijven. Hoe e.e.a. precies gaat uitwerken en wat dit zal betekenen voor het werk van de leerplichtambtenaar is nog niet bekend.
11
I. BEGRIPPENLIJST Begin en einde van de leerplicht - Leerplicht (artikel 3) De leerplicht begint op de eerste schooldag van de maand, volgend op de maand waarin de jongere 5 jaar is geworden, en eindigt: - aan het einde van het schooljaar waarin de jongere de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt; - daarna is de jongere kwalificatieplichtig tot hij / zij de leeftijd van 18 jaar bereikt. Absoluut verzuim (artikel 19) Een in de ‘gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens’ (GBA) opgenomen leerplichtige jongere die niet meer bij een school of onderwijsinstelling staat ingeschreven. Relatief verzuim (artikel 21) Wanneer een leerling les- of praktijktijd verzuimt zonder geldige reden. We onderscheiden: - luxeverzuim (de leerling is meegenomen op vakantie zonder goedkeuring) en - signaalverzuim (er is sprake van een achterliggende problematiek). Vervanging en vrijstellingen - Vervangende leerplicht (artikel 3) Voor een jongere die tenminste de leeftijd van 14 jaar heeft bereikt en waarvan naar het oordeel van B&W is komen vast te staan dat hij niet geschikt is om volledig dagonderwijs aan een school te volgen, kan op verzoek een alternatief onderwijsprogramma worden opgesteld. - Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid a) De jongere die op grond van lichamelijke of psychische gronden niet geschikt is om tot een school of onderwijsinstelling te worden toegelaten, kan vrijgesteld worden van inschrijving. - Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid b) De (ouders van de) jongere die bezwaar maakt tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen of instellingen kan vrijgesteld worden van inschrijving. - Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid c) Aan de jongere die tijdelijk als leerling van een school of onderwijsinstelling buiten Nederland staat ingeschreven en deze instelling geregeld bezoekt kan vrijstelling worden verleend. - Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid b) Wanneer het de jongere bij of op grond van algemeen bindende voorschriften verboden is de school / instelling te bezoeken, kan vrijstelling worden verleend. -Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid c) Aan de jongere die bij wijze van tuchtmaatregel tijdelijk de toegang tot de school / instelling is ontzegd, kan vrijstelling worden verleend. - Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid f) Aan de jongere die vanwege de specifieke aard van het beroep van een van de ouders / verzorgers slechts buiten de schoolvakanties met hen op vakantie kan gaan, kan vrijstelling worden verleend. - Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid g) Vrijstelling kan worden verleend aan de jongere die door andere gewichtige omstandigheden verhinderd is de school / instelling te bezoeken. Bij meer dan 10 dagen beslist de leerplichtambtenaar van de woongemeente van de jongere, nadat het hoofd van de school is gehoord. Bij minder dan 10 dagen kan het hoofd van de school de jongere het verlof verlenen. BOA Buitengewoon opsporingsambtenaar. (of GOA gemeentelijk opsporingsambtenaar) CJG (Centrum Jeugd en Gezin) Hiervoor is sinds 2010 een coördinator aangesteld. DUO Dienst Uitvoering Onderwijs (de vroegere Informatie Beheer Groep) Ingrado Dit is de landelijke vereniging voor leerplichtambtenaren. PCL Permanente Commissie leerlingenzorg.
12
Regionale Expertise Centra (REC) Zij bundelen alle kennis voor de cluster scholen. Per cluster (1 t/m 4) eigen centrum, kennis, professionalisering, onderwijs maar ook toeleiding (indicatiestellingen). Cluster 1 zicht; Cluster 2 gehoor; Cluster 3 neurologisch; Cluster 4 psychiatrisch (gedragsstoornis). Binnen regio hebben we cluster-4-scholen: de Korenaer en de Hilt. De Antoon van Dijkschool in Helmond is een cluster-3-school. Kinderen kunnen tot hun 18de jaar op de clusterschool blijven. Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) De RMC's zijn ingesteld om een sluitende aanpak te organiseren rondom voortijdig schoolverlaten. Om deze sluitende aanpak ook op regionaal niveau zo goed mogelijk te organiseren is Nederland verdeeld in 39 RMC regio's. Someren valt onder de RMC Helmond / Eindhoven. Van deze RMC verschijnt een eigen jaarverslag. Startkwalificatie Een jongere beschikt over een startkwalificatie met een diploma Havo of hoger, of een afgeronde Bbl- of Bol-opleiding op basisberoepsniveau 2 of hoger. Een Bbl- of Bol-opleiding op niveau 1, of een Vmbo-diploma is dus geen startkwalificatie. Voortijdig schoolverlater (VSV) Jongeren zonder startkwalificatie tot 23 jaar die langer dan 4 weken geen school meer bezoeken, of zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten. Entree-opleidingen De AKA opleidingen (niveau 1 ) komen te vervallen. Daarvoor in de plaats komen de entreeopleidingen. Met een certificaat entree-opleiding plus, bestaat er de mogelijkheid door te stromen naar een niveau 2 opleiding. Daarnaast is er een certificaat entree-opleidingen. Hierna gaan leerlingen vaker het arbeidstraject in.
13
