Verslag gemeentelijke monumentencommissie 6 juni 2014 Aanvang :14.00 uur Plaats : Marktzaal in stadhuis Groenlo Aanwezig : Oudheidkundige Verenigingen: Henk Hanselman, Ben Verheij (voorzitter), Wim Ockers, André van Ooijen, Peter te Plate en Ben Weelink Gelders Genootschap : Boukje Overbeek Gemeente Oost Gelre : Peter Ballast, Henkjan Luesink Agendapunt 5 : toelichting door Henkjan Luesink en Rob Rasquin (architect) Notulist : Maria Wieriks 13.00 uur rondleiding Boompjeswal. Toelichting door Peter te Plate, Ruud Kaak en Peter Ballast 1. Opening en vaststelling agenda De voorzitter opent de vergadering om 14.05 uur. De agenda wordt gewijzigd vastgesteld. Agendapunt 5. wordt naar voren geschoven i.v.m. aanwezigheid en toelichting door architect Rob Rasquin en stedenbouwkundige Henkjan Luesink van gemeente Oost Gelre. Peter Ballast vertelt dat de huidige eigenaar van villa Welgelegen een exploitant gevonden heeft die van de villa een horecagelegenheid met boothuis wil maken. Het gebouw heeft geen officiële monumentenstatus, maar is wel voor beschermd. De exploitant wil graag eind december het bedrijf starten en daarom is er haast geboden om de procedure op te starten. Daarom nu een toelichting en bespreking in de monumentencommissie. Bedoeling is om te zien of de architect naar oordeel van de monumentencommissie op de juiste weg is. Het plan is deze ochtend (vrijdag 6 juni 2014) besproken in de regionale welstandscommissie in Arnhem. Hier zijn ook enkele opmerkingen gemaakt. Verdere planvorming gaat vervolgens naar de gemandateerde commissie. Zij gaan het detailniveau doen. De voltallige monumentencommissie wordt door de secretaris op de hoogte gehouden van de voortgang en de plannen. 5. Villa Meijer/Welgelegen Toelichting door Rob Rasquin (architect) en Henkjan Luesink (stedenbouwkundige gemeente Oost Gelre). Toelichting Henkjan Luesink op de schetsontwerpen van de buitenruimte van plan villa Welgelegen: Het plan is besproken in de regionale welstandscommissie. Er is een wijziging in de plannen. Sinds december 2013 is de woning van mevrouw Meijer ook aangekocht door de heer Wellink. Ook wordt een perceel grond van de gemeente bij het plan betrokken. Daardoor krijgt het perceel een behoorlijke grootte. De locatie ligt aan belangrijke ingangsroute Borculoseweg/Ruurloseweg en aan de gracht. De gracht is een rijksmonument. De binnenkant van de gracht wordt strak en de buitenkant meanderend, Engels parkachtig. De villa ligt aan de meanderende kant. Het wandelpad langs de oever wordt openbaar toegankelijk. Er komt een aanlegsteiger met bootjes. Een kas is gesitueerd aan de zijde van de Deken Hooijmansingel. Op eerdere plannen lag de moestuin vrij, maar nu is de moestuin geplaatst tussen terras en restaurant. In de parkzones zijn diverse terrasjes gesitueerd. Het bestaande groen en bomen blijft staan. Peter te Plate merkt op dat de buitenkant van de gracht tegenover villa Welgelegen ook stichting Marga Klompé aangaat en dit problemen kan geven. Voordat wordt begonnen met de aanleg van een aanlegsteiger moet hierover nagedacht en overlegd worden. Henkjan Luesink vervolgt de toelichting. De woning naast villa Welgelegen (voormalige woning mevrouw Meijer) wordt gesloopt. Het terrein krijgt een parkachtige invulling en een gecultiveerde moestuin. In eerste instantie zou een er een historische kas geplaatst worden echter Rob Rasquin is gaan kijken in Sneek om ideeën op te doen hiervoor, een soort van referentiekader, maar is tot de conclusie gekomen dat dit het toch niet wordt. In verband met de bouw van een aanlegsteiger wordt er 1
Definitief verslag monumentencommissie 6 juni 2014
samenwerking gezocht met Marveld Recreatie om vandaar af te gaan varen en dan verder te vertoeven bij villa Welgelegen. Toelichting Rob Rasquin op de schetsontwerpen van villa Welgelegen en boothuis: Villa: Momenteel vinden er al werkzaamheden plaats bij de villa, de kapconstructie en de gevelconstructie worden aangepast en aangepakt. Er komt een uitbouw om het bestaande gebouw heen. De villa blijft volledig staan en wordt in eer herstelt. De oude trap wordt gemaakt in de sfeer van de oude villa. e Het restaurantgedeelte wordt geheel nieuw gebouwd. Op de 1 verdieping wordt een vergaderruimte, personeelsruimte en kantoor gecreëerd. Onder de kapconstructie een kleedruimte en techniekruimte. Gevelbeelden: De nieuwe gedeeltes laten veel staal zien, dat er rank en slank uitziet. Er worden serres gebouwd. De regionale welstandcommissie heeft opmerkingen gemaakt over het randprofiel van de daken van de serres, dus het dak van de serres wordt aangepast en verlaagd. Er wordt een balkon gecreëerd en bij de entree dubbele toegangsdeuren. In de zijgevel wordt de glasin-loodramen hersteld. e Bij de achtergevel wordt een open keuken en restaurant gedeelte en 2 entree gecreëerd. Boothuis: Het boothuis is niet letterlijk een boothuis, maar een horecagelegenheid voor allerlei gelegenheden. Voor de bouw wordt er veel gebruik gemaakt van glas. De gevels van (gebeitst) hout, stalen kozijnen en het dak is van zink. Ook hierover zijn er opmerkingen gemaakt door de regionale welstandcommissie. Opmerkingen en vragen monumentencommissie: Peter te Plate: Een landschapsarchitect kan veel maken en breken in dit plan. Rob Rasquin is zich hier van bewust. Hij kent iemand uit Arnhem die ook mee gaat in zijn ideeën. Ook projectontwikkelaar Oostzee weet hiervan. Peter te Plate: Er moet over de inpassing van de overkant gracht (kant Ziekenhuisstraat) nagedacht worden. Met betrekking grachtkant (Deken Hooimansingel) denken aan de grasvlakte naast de aanlegsteiger, dit gedeelte moet niet te fors worden. Rob Rasquin is van mening dat dit gedeelte geschikt is voor terras. e Henk Hanselman: In 1 instantie was het uitgangspunt behoud van villa Welgelegen. Hij is van mening e dat er een groot contrast zit tussen de 19 eeuwse villa en het donkere hout van het boothuis. Hij vindt het allemaal te gekunsteld. Rob Rasquin is van mening dat het contrast opgezocht mag worden. De intentie is om het binnen gebeuren mooi te laten samenkomen met buitengebeuren. Hij zal hier kritisch naar kijken. De regionale welstandcommissie heeft juist een donkere kleur geopperd. Ook de afstand tussen de villa en het boothuis, ca. 18 m. doet er toe. Met betrekking tot de kas aan de zijde van de Deken Hooijmansingel vindt hij de afstand tot de villa, t.w. 12 meter te klein. Rob Rasquin vertelt dat de kas een wat geslotener karakter op het terrein geeft. Boukje Overbeek: zij maakt zich er zorgen over dat het boothuis geen familie wordt van de villa. Hoe wordt er voor gezorgd dat het logischer wordt dat ze zo dicht bij elkaar staan. Gebruik van kleur en hout. Met betrekking tot de villa schrikt ze ervan dat de gehele benedenverdieping één groot vertrek wordt. Men moet wel het gevoel hebben dat men in een villa is. Maak bijvoorbeeld gebruik van een gangenstructuur. Ze wil graag tekeningen van de bestaande villa. Peter Ballast geeft aan dat de binnenkant van de huidige villa een kakofonie van muren en structuren heeft. Boukje stelt voor om met een draagconstructie of met verwijzingen in het plafond, een structuur te creëren waarbij een plattegrond van een villa wordt gesuggereerd. Verder merkt Boukje op dat er in de serre een keuken en technische ruimte gemaakt wordt. Is dan de serre wel transparant vraagt ze zich af. Rob Rasquin geeft aan de regionale welstandcommissie dit ook opmerkte. Er is een uitwijkmogelijkheid elders op het terrein en dit wordt met de opdrachtgever opnieuw besproken. Door een installatiebedrijf worden units geplaatst op 2 plekken opzij van de achtergevel van oude villa. Er komt geen pijp boven de nok uit. André van Ooijen: hij is van mening dat de villa teveel op een doos gaat lijken. Het boothuis lijkt teveel op een gebouw uit de oorlog. Daarom stelt hij een ander dak voor, voor het boothuis. Henkjan Luesink deelt mee dat de villa behouden blijft en dat de buitenruimte mooi wordt gemaakt. Mooier dan het ooit geweest is. Er is gekeken naar foto’s uit vroegere tijd. Gebleken is dat er nooit een moestuinachtig iets is geweest. De voorzitter geeft het woord aan de publieke tribune: hier wordt opgemerkt dat villa Welgelegen nooit een pronkjuweel is geweest. Men is blij dat de architect een stijlbreuk durft aan te gaan. Het is een plan met pit.
2
Definitief verslag monumentencommissie 6 juni 2014
Geconcludeerd kan worden dat de monumentencommissie zich kan vinden in de plannen. Wel wordt er aandacht gevraagd naar de genoemde aandachtspunten. Het verslag wordt aan de architect verzonden. 2. Welkom de heer B.J.A. Weelink De heer Weelink stelt zicht voor. Hij neemt zitting namens de Oudheidkundige vereniging Zu’went. De overige leden stellen zich ook voor. 3. Ingekomen stukken en mededelingen Ingekomen stukken: geen. Mededelingen: Zaken die gespeeld hebben m.b.t. cultuurhistorie Populariseren archeologische rapporten Bart Overkamp zou een artikel over de Woerd (cultuurhistorische gebiedsbeschrijving) in Groenlo maken c.q. aanleveren, dit is nog niet gebeurd. Op 27 mei is de app. van Abellife gepresenteerd. Hierop staat een wandelroute door Groenlo. Voortgangsrapportage Programma Stad Groenlo Sequentie foto opnames van werkzaamheden Boompjeswal: Peter Ballast toont de foto’s die gemaakt zijn door Ruud Kaak. Er worden toelichtingen gegeven door beide heren. De voorzitter bedankt Ruud Kaak voor de foto’s. Gebruik van de gracht: Nieuw gebruik van gracht. In overleg met de exploitant van Villa Welgelegen wordt hierover gesproken. GHV had vroeger het alleenrecht m.b.t. het gebruik van de gracht. Nu wil men toch de gracht meer gebruiken voor andere doeleinden. Werkzaamheden Burgergroep: Peter te Plate deelt mee dat een nieuw raamwerk voor de grachtwerkzaamheden word opgestart. Het project Boompjeswal geldt als basis. Omgevingsvergunning aanvraag Grachtverbreding, fase 1: tot en met 26 juni ligt de aanvraag ter inzage. Er zijn tot nu toe 2 zienswijzen ingediend. De procedure wordt verlengt als zienswijzen worden ingediend. Het wordt dan kritiek of de realisatie fase 1 eind december gereed komt. Restanten Beltrummerpoort: Peter Ballast licht het collegebesluit toe. Zie verslag 11 april. Peter Ballast heeft 4 voorstellen gedaan, die besproken zijn in het college van B &W. Het college heeft besloten dat de poortresten op plaats de Deal blijven liggen. Het besluit is niet inhoudelijk toegelicht door het college. Ben Verheij geeft aan dat de stenen nog bescherming tegen weersinvloeden krijgt. Raadsvoorstel m.b.t. monumentencommissie: de verordening ligt bij Bob ten Have ter controle, jurist bij afdeling Publiek en bestuur. In de gemeenteraad van september wordt dit vastgesteld. Zo ook met het Reglement op de monumentenverordening. Reglement van aftreden wordt aangepast. De benoeming van Ben Weelink wordt op 23 juni besproken in het college. Werkgroep uitwerking Inspiratiedocument (document bedoeld voor welstandvrij bouwen): Toelichting door Peter te Plate: het is de bedoeling om de welstand anders te laten functioneren door de regelgeving te vereenvoudigen. Na een excursie door de gemeente is naar voren gekomen dat er meer vrijheid moet komen maar wel e kaderstelling. Tijdens de 2 bijeenkomst is gekeken naar de kwaliteiten van de bestaande kernen. Uiteindelijk komt er een handvat waaraan men kan toetsen. Tijdens de bijeenkomst kwam naar voren dat de monumentencommissie opgeheven moet worden. Men wil in de toekomst minder commissies en dus geen monumentencommissie meer. Peter te Plate vertelt dat het dan de bedoeling is dat in een kwaliteitsteam een lid van de monumentencommissie deel neemt. Voor de burgers moet het overzichtelijker gemaakt worden. Boukje Overbeek is al gemandateerd om advies te geven op monumentenaanvragen. Henk Hanselman vindt het jammer als de monumentencommissie afgeschaft zou worden. Peter te Plate stelt voor dat de commissie alvast nadenkt over het standpunt. Feit is dat wettelijk het bestaansrecht van een monumentencommissie vastgesteld is. Verder is er een positieve ontwikkeling om een inspiratiedocument te maken. Boukje Overbeek geeft 3
Definitief verslag monumentencommissie 6 juni 2014
aan dat de Rijksdienst ook niet meer over ieder dakraampje beslist. Alleen grote plannen. Het gemeentelijk orgaan is ook belangrijk. Minder regels wil men overal. Wat ook naar voren kwam in de bijeenkomst was het kerkplein in Zieuwent. Dit is een voorbeeld voor meerdere kleine gemeenten. Het plein heeft een soort van centrumfunctie gecreëerd. Henk Hanselman meent dat ieder dorp een andere identiteit heeft. Nieuwe gemeenteraad/college: Peter Ballast deelt mee dat in het coalitieakkoord niets vermeld staat over cultuurhistorie. Dit wil niet zeggen dat er niets aangedaan wordt, tussen de regels door wordt e.e.a. genoemd. Maar niet met precieze woorden. De monumentencommissie valt nu onder een andere wethouder Vincent van Uem. Hij wordt uitgenodigd voor volgende vergadering op 5 september 2014. In het coalitieakkoord van de gemeente Winterswijk wordt cultuurhistorie wel genoemd. Wel wil het college meer belangstelling voor de Nedersaksische taal. Stichting Boezewind wil graag Groenlo, Grolle noemen op plaatsnaamborden. Het college wilde Grol. De betreffende stukken hierover worden nog gemaild. Peter te Plate vraagt of de monumentencommissie hierin nog iets kan betekenen? Excursie Haarlem: de excursie is verplaatst naar vrijdag 26 september i.v.m. ziekte van 2 commissieleden. De excursie wordt geleid door de voorganger van Boukje Overbeek t.w. Martin van Bleek, woonachtig te Haarlem.
Vaste punten Marianum Groenlo: rector de heer Put komt in de commissie van 5 september Marianum Lichtenvoorde: Peter Ballast deelt mee dat er subsidie is aangevraagd voor een haalbaarheidsstudie voor herbestemming van het klooster. Verzoek van Henk Hanselman om ook Marianum Lichtenvoorde als vast agendapunt te noteren. 4. Vaststelling verslag vergadering 11 april 2014 Er zijn enkele tekstuele aanpassingen. Het verslag wordt vastgesteld. N.a.v.: geen opmerkingen. 6. Rondvraag Peter te Plate vraagt of er een nieuwe brug in de Lievelderstraat komt. Peter Ballast geeft aan dat geconstateerd is dat de brug constructief nog 30 jaar goed is. Kosten geraamd 350.000,--. Peter te Plate bepleit wel om de uitstraling mooier te maken. Peter te Plate vertelt dat de trap bij de kanonswal te steil is. Er is bijna iemand gevallen. Peter Ballast weet hiervan. Er komen geen leuningen omdat dit niet lijkt. De steile trap wordt waarschijnlijk weggehaald. Ook wordt de kanonswal gebruikt door mountainbikers, hierin wordt ook actie ondernomen. Peter Ballast deelt mee dat het opstellen van een jaarverslag een taak van de secretaris van de monumentencommissie is. Peter stelt echter voor of vraagt of een van de leden van de commissie hier iets voor voelt. Naamgeving bruggen: na de vergadering. Prijsvraag: er is nog geen budget voor. Het college moet dit nog vaststellen. Stimuleringsprijs. Boukje Overbeek vertelt dat het Gelders Genootschap een digitale nieuwsbrief heeft uitgebracht. Maar ook een papieren versie, die ze uitdeelt. Martin van Bleek heeft in deze uitgave iets geschreven over Programma Stad Groenlo. Ben Verheij geeft aan dat de stadsgidsen en wandelaars niet meer op het Joodse kerkhof kunnen kijken. Kan hier iets aan gedaan worden. De haag wordt te groot. Peter Ballast vertelt dat er sparingen in de heg zitten, waardoor het kerkhof wel zichtbaar is. Ben Verheij heeft gehoord dat de klokken uit de toren van het cultureel centrum de Bron worden gehaald. Peter Ballast weet hier niets van en zegt dat de voormalige Mariakerk geen monument is. Er zit wel een commerciële noodzaak achter. De kerk is toch nog eigenaar. Het GG kan misschien een redengevende beschrijving van de Bron maken. Ook kan vanuit de monumentcommissie een brief naar het college gestuurd worden om hier aandacht voor te vragen. 7. Sluiting De voorzitter bedankt iedereen voor de aanwezigheid en sluit de vergadering om 16.20 uur. 4
Definitief verslag monumentencommissie 6 juni 2014
Lijst van afkortingen ABT BG BWS GG GHV PIOP PSG SMPG SOGK
Achterhoeks Bureau Toerisme Burgergroep De Bernard Weenink Stichting Gelders Genootschap Groenlose Hengelsportvereniging Periodiek Instandhouding- en onderhoudsplan Project Stad Groenlo subsidieregeling meerjarenprogramma Gelderland Stichting Oud Gelderse Kerken
5
Definitief verslag monumentencommissie 6 juni 2014