Verslag Exchange Kuopio

Verslag Exchange Kuopio Inleiding Het is een bijzondere uitdaging om vier maanden ervaringen op schrift te stellen. In dit verslag doe ik een poging de verschillende facetten van mijn uitwisseling te beschrijven. Elke van de vier maanden was voor mij op een bepaalde manier kenmerkend, en door dit te beschrijven komen alle belangrijke onderdelen van de uitwisseling aan bod. Voorbereiding De uitwisseling begon met motivatie. Motivatie om vier maanden naar een vreemd land te gaan en daar een bepaalde prijs voor te betalen – financieel en sociaal. Als aan die basisvoorwaarde is voldaan, is succes verzekerd! Mij sprak het internationale aspect van het onderwijs bijzonder aan, in combinatie met de unieke kans om een land beter dan tijdens een reguliere vakantieperiode te leren kennen. Gemotiveerd en vastbesloten ben ik begin 2009 naar de voorlichtingsbijeenkomst gegaan, waar allerlei waardevolle en praktische tips werden gegeven en de sollicitatieprocedure werd uitgelegd. Daarna heb ik een motivatiebrief opgestuurd naar onze International Officer van BMG en begin april kreeg ik te horen dat we met twaalf EUR-studenten naar Kuopio zouden afreizen. Twee maanden later, begin juni, kreeg ik van de universiteit van Kuopio een zogenaamde ‘pre-arrival information package’, met informatie over wonen, de universiteit en de stad. Kort daarop heb ik me aangemeld bij de huisvestingsorganisatie Kuopas met het verzoek om een kamer. Een aantal medestudenten gaven hun voorkeur aan voor de wijk Neulamäki, omdat onze voorgangers hadden aangegeven dat die wijk ideaal is voor studenten. De autonomie van Kuopas bleek echter daarin dat alle EUR-studenten – inclusief zij die voorkeur aangaven – in een flat in Sarkiniemi werden ingedeeld, behalve ik. Mijn adres zou worden: Juontotie 3D in Neulamäki, Kuopio. Naast het nodige papierwerk, waaronder de Erasmusbeurs, IBG-beurs en het Learning Agreement, restten dan nog 2 belangrijke dingen: het boeken van een vlucht en het verzendklaar maken van een pakket met spullen die niet in de koffer meekonden. Ik zou op twee september naar Kuopio vliegen en enkele dagen daarvoor namen twee Finse tutors contact met mij op. Zij zouden me afhalen van Kuopio Airport. September: wonen en culturele adaptatie Twee september tweeduizend negen was een mooie dag. Na het afscheid van familie op Schiphol, was Helsinki Airport mijn eerste kennismaking met het land en de taal. Zoals Geert Mak schrijft over het Fins: ‘het is een zwaar versleutelde versie van minstens drie onverstaanbare talen bijeen: Zweeds, Hongaars, Ests en nog zo wat, de onverstaanbaarheid in het kwadraat’ (Geert Mak. In Europa, p189199). Dat bleek ook wel tijdens de talloze Finse mededelingen die tijdens de transfer werden gedaan. De tweede indruk van Finland kreeg ik tijdens de korte binnenlandse vlucht: de meren en de bossen. Schitterend om te zien van bovenaf, een fascinerende landschap. En telkens tijdens mijn verblijf in

Finland bleek hoe moeilijk het voor een Randstedeling is om zich de uitgestrektheid en leegheid van dit veenland te realiseren. ‘Suomi’, zo noemen Finnen hun land namelijk en letterlijk betekent dat ‘veenland’. Finland telt in totaal 188.000 meren waardoor ook de titel ‘land van duizend meren’ in omloop is. Kuopio ligt midden in één van de merengebieden.

Bij aankomst op Kuopio Airport was daar niemand. De weinig forensen die dezelfde vlucht als ik hadden genomen, zochten snel hun auto op en verdwenen, en zo bleef ik alleen achter in de aankomsthal, wachtend op mijn bagage. Als reclame had men een speedboot, op werkelijke schaal, op z’n kant, gemonteerd in het midden van de bagageband. Watersport is immers een belangrijke bezigheid voor Finnen in het zomerseizoen. Gelukkig doken mijn tutors spoedig op en konden we kennis maken. Gelukkig verliep dit prettig en al snel zaten we in de bus naar mijn kamer. Ik wist niet zo goed wat ik kon verwachten en was dan ook heel benieuwd toen we bij de juiste bushalte uitstapten. Het was nog even zoeken, want de dames bleken nog nooit in Neulamäki te zijn geweest: ‘die vervelende heuvel ook’. Dat bleek later gelukkig ook het enige nadeel te zijn van deze ‘vervelende heuvel’: de hoogte die zich elke dag weer liet gelden. Verder sprak het geheel me zeer aan: een net appartement voor vier studenten. Mijn Italiaanse huisgenoot – typisch Italiaans: zwart haar, ijdel en een oorbelletje – en Japanse huisgenoot bleken al aanwezig. Mijn kamer besloeg veertien vierkante meter en was gemeubileerd met een mooi bureau, een relaxstoel, een aantal kasten en een bed. De gedeelde voorzieningen, badkamer en keuken, zagen er ook keurig uit. De volgende dag begon het proces van adaptatie. Ik ben eerst op zoek gegaan naar een supermarkt, omdat er niets in het appartement aanwezig was behalve meubels. De Prisma was snel gevonden, een gigantische supermarkt waar niet alleen levenswaren worden verkocht, maar ook posters, laptops, warme mutsen, emmers en servies, om maar iets te noemen. De rest van de week heb ik benut om Kuopio te leren kennen, met tutors af te spreken en naar de universiteit te gaan. Ik voelde me verbazingwekkend snel op mijn gemak in Kuopio.

De week daarop volgend arriveerde mijn Egyptische huisgenoot en vanaf toen startten ook de midnachtelijke huisdebatten over allerlei onderwerpen; van het conflict in het Midden-Oosten tot vrouwenrechten, van stamcelonderzoek tot maffia. Dinsdag acht september was de eerste dag van de introductieweek, waar alle internationale studenten bijeenkwamen. De belangrijkste programmaonderdelen waren een presentatie over de universiteit, de bibliotheek, de administratieve afhandeling van vakken. Op donderdag vond een bustour door de stad plaats, die werd afgesloten op de Kuopio Tower. Het Finse universitaire systeem is uitermate flexibel, wat betekent dat de student veel keus heeft wat betreft vakken en daarbij ook in grote mate verantwoordelijk is voor zijn eigen programma. Een bijkomende Tijdens de introductieweek werd ook een presentatie gegeven door het ‘Language Centre’, waarin een cursus basis-Fins werd aanbevolen. Daarvoor heb ik me toen ingeschreven; als internationale student is het natuurlijk een must om een beetje weet te hebben van de taal van het land.

Tussen de introductieweek en de start van het werkelijke onderwijsprogramma zat een ‘gat’ van twee weken, waarin geen onderwijs werd gegeven. Dat bleek een ideale periode te zijn om te genieten van de laatste zomerse dagen van het Finse seizoen. Finnen beroemen zich – niet geheel ten onrechte – op hun vier seizoenen, die zich expliciet van elkaar onderscheiden. Mijn eerste uitstap was naar Petajavesi, een absolute aanrader voor een dagje weg. Petajavesi liet me zien hoe het achterland van Finland is: leeg en stil. Maar ik zag ook hoe Finnen daarmee omgaan. Even buiten Petajavesi staat een schitterende houten kerk uit 1764, behorend tot Werelderfgoed. De kerk staat buiten het dorp, want bij Finse kerken was het van belang dat deze goed bereikbaar waren via het water. ’s Zomers kon men dan per boot naar de kerk, ’s winters per slee over het ijs. Op de terugweg heb ik in een stil wegrestaurantje, dat tevens dienst deed als postkantoor, tijdschriften- en krantenwinkel, een bak koffie gedronken. Op de terugweg in de bus zag ik dat Finnen echt in de bossen wonen: af en toe stopte de bus en verdwenen de weinige passagiers tussen de bomen naar hun huizen.

De vierde week van september, tevens week van mijn verjaardag, bezocht ik samen met mijn moeder Helsinki. Een aangename stad, zeker voor een ontmoeting met familie of vrienden. Naast het bezoeken van het oude centrum en Suomenlinna, een verdedigingseiland voor de kust, hebben we voor één dag een auto gehuurd en bleek het zelfs mogelijk om een bezoek te brengen aan Kuopio.

Eind september was het opeens gedaan met het mooie weer. De bladeren verkleurden, de eerste hagelbui viel en het was tijd voor de winter en de maanden van noeste arbeid.

Oktober en november: onderwijs en gewenning Begin oktober was het begin van de werkelijke onderwijsperiode. Ik beschreef al eerder de flexibiliteit van het Finse systeem. Al snel bleek dat de vakken die op ons learning agreement stonden, niet allemaal konden worden gegeven. Wij kregen daarom de ruimte nieuwe vakken te kiezen, ook van andere faculteiten. Daarop heb ik twee vakken van het Department of Public Health gekozen, die zeer te moeite waard waren. De eerste was een course over de Verenigde Naties. Op het eerste gezicht niet direct een BMG-vak, maar wel zeer passend binnen het idee dat de exchange een vervanging is van de minor. Wanneer het ging over internationale beleidsvorming, de Millenium Development Goals (MDG’s) of de WHO, waren er raakvlakken met BMG. Het andere vak ging over Public Health issues in een wereldwijde context, aan de hand van de MDG’s. Bijzonder aan deze twee vakken was de lesvorm. Beide vakken waren grotendeels digitaal en de toetsing bestond uit het schrijven van wekelijkse essays en aan het einde een grotere paper. Ik heb dat als zeer leerzaam en prettig ervaren. De andere vakken werden gegeven door de faculteit Health Policy and Management. De opzet daarvan was anders: eerst een aantal bijeenkomsten, dan een essay schrijven en vervolgens een presentatie. Onderwerpen van gevolgde vakken waren: strategisch management, management van de sociale sector, gezondheidszorgbeleid en ICT & gezondheidszorg. Het is goed te beseffen dat de vakken eigenlijk deel uitmaken van de master, omdat men geen bachelorprogramma heeft in Kuopio. Dit heeft tot gevolg dat er niet heel veel college wordt gegeven, omdat studenten vaak uit andere steden komen en daarvoor lang moeten reizen. Wel werden elke week twee lessen Fins gegeven: dinsdag- en donderdagochtend. Een geweldig onderdeel van de Finse universiteiten is het restaurant (‘ravintola’). Voor studenten is het eten daar heel goedkoop: 1,99 euro voor een warme maaltijd, inclusief salades, brood, melk en koffie. Deze maaltijden zijn zo goedkoop, omdat ze gesponsord worden door de overheid en zorgverzekeringen. In de praktijk ging een groot deel van de internationale studenten elke middag eten op de universiteit, wat vaak erg gezellig was. Naast het studeren was er volop ruimte voor nevenactiviteiten. Een fiets is eigenlijk bij aankomst al een basisbehoefte, ik kocht er pas één begin oktober. Een stoere fiets, met veel versnellingen, en dat was wel nodig bij de dagelijkse opgang naar Neulamäki. Een fiets is nodig, omdat het openbaar vervoer in Kuopio wel goed geregeld, maar duur is. Omdat Kuopio maar tachtigduizend inwoners heeft, die ook nog eens verspreid wonen, is de vraag naar busvervoer niet dermate groot dat de bus heel frequent rijdt. Daarom is het vaak sneller om van de universiteit naar huis te lopen, dan om te bus te nemen. Fietsen is natuurlijk ook ideaal om de omgeving te verkennen, naar het centrum te gaan en boodschappen te doen. Mijn fiets heb ik aangeschaft met hulp van Nederlandse medestudenten die via via iemand hadden gevonden die goedkoop fietsen verkocht. Zijn naam was Romi, zijn Engels was niet erg goed, maar fietsenmaken kon hij! Ook later was de service perfect. Toen de lekke banden een veel voorkomend verschijnsel werden, kwam hij met zijn auto de fietsen ophalen, plakte de band en leverde de fiets weer af voor ongeveer vijf euro per geplakte band.

Mede door Finse les ontdekte ik dat het klassieke muziekprogramma van de Kuopiose concertzaal zeer goed in elkaar zit. Veel klassiekers, maar ook onbekende werken, werden uitgevoerd in de knusse, kleine zaal. Heel anders dan de massale zalen in Rotterdam of Amsterdam. Mijn indruk was, dat Finnen hun culturele leven belangrijk vinden. Het is dus zeker de moeite waard om eens voor studententarief een concert te bezoeken. Elf november was een bijzondere dag: de eerste sneeuw viel. De eerder genoemde lekke banden hebben alles te maken met sneeuw. De Finse omgang met sneeuw is een geheel andere dan de Nederlandse. Zout strooien heeft geen enkel nut, en daarom strooit men fijn grind op de weg om daarmee te zorgen voor grip. Als de sneeuw echter gedeeltelijk wegsmelt, blijft het grind achter, met menige lekke band als gevolg. Maar verder waren we natuurlijk erg blij met sneeuw. Want daar ga je toch ook een beetje voor, voor echt winterweer.

Hoe verder de maand november vorderde, hoe drukker iedereen werd en hoe minder tijd er dus was voor nevenactiviteiten. Eind november stonden een tentamen, een aantal deadlines voor essays en een seminar op programma.

December: afsluiting en afscheid Begin december overviel iedereen het gevoel dat Kuopio voor ons, internationale studenten, geen blijvende stad was. Ondertussen moest er natuurlijk nog veel werk worden verzet, maar iedereen werkte naar het afscheid toe, ieder op zijn eigen manier. Sommigen door alvast dozen spullen terug te sturen, anderen door zich extra toe te leggen op etentjes en feestjes. Omdat ik uiteindelijk met geen van de door studenten georganiseerde reisjes had deelgenomen, wilde ik graag op eigen gelegenheid Lapland bezoeken. Het plannen van die reis was eigenlijk nogal eenvoudig. Na een presentatie op de laatste Kuopiose maandag, nam ik om 4 uur ’s middags de trein richting Rovaniemi. Het was een oude trein, elke wagon uitgerust met een eigen kachel, waardoor elke wagon bloedheet was. Al snel lag er stuifsneeuw in de gang tussen de ene en de andere wagon. Omdat het om vier uur al donker was, leek de zeven uur durende reis erg lang. Om de tijd te doden had ik hard gewerkt aan een essay dat donderdag af moest. Na een zeven uur durende reis stopte de trein op station Rovaniemi, in vijfentwintig graden onder nul. Om een idee te geven: na de derde ademteug waren de neusharen al aan elkaar gevroren. Snel op zoek naar mijn Guesthouse, die al gesloten bleek te zijn. Gelukkig lagen de sleutels op een afgesproken plaats, zodat ik op eigen gelegenheid naar binnen kon. De daarop volgende anderhalve dag heb ik drie geweldige ervaringen opgedaan: een husky-safari, een sneeuwscooter tocht en een bezoek aan het dorp van Santa Claus. Lapland was voor mij de ultieme afsluiting van mijn exchange naar Finland.

Na zeven uur terugtreinen, waren er nog twee dagen voor opruimen en afronden. Dat gaf wel een vreemd gevoel: alles definitief te moeten opruimen, afscheid te nemen van huisgenoten en niet te

weten of je ze ooit nog zult zien. Het afronden van het papierwerk – Transcript of Records – had ook nogal wat voeten in aarde. Uiteindelijk was dan toch de taxi geboekt en half vijf ’s morgens begon ik aan mijn thuisreis. Terwijl de zon opkwam, verliet ik het Finse luchtruim. Veel moois lieten we achter ons, maar de zon ging mee.

Januari: gedachten achteraf en tips Terugkijkend kan ik niet anders concluderen dat de uitwisseling naar Kuopio een geweldige ervaring is geweest. Leerzaam op studiegebied, verbredend in cultureel opzicht, vormend qua zelfstandigheid en leuk in de omgang met multiculturele studenten. Vanuit dat perspectief – met de in de inleiding genoemde voorwaarde van motivatie – zou iedereen naar Kuopio moeten. Terugkijkend zijn er nog een aantal aspecten die van belang zijn en nog niet in dit verslag zijn verwerkt. Financieel gezien zien nogal wat studenten op tegen uitwisseling. Terecht, want veel studenten moeten aardig bijleggen, blijkt na afloop. Toch is dit geen noodzaak; met de Erasmusbeurs, StuFi en OV-vergoeding kunnen huur en basisbehoeften aardig gedekt worden. De extra kosten zitten vooral in de vliegticket en toerisme. Daarnaast zijn er legio tips: koop zo snel mogelijk een fiets, koop een wasrek, maak een keer de eilanden-fietstocht, zoek contact met Finnen, etc. Voor het grootste deel zijn dit echter dingen die vanzelf duidelijk zullen worden en juist alles zelf uitvinden maakt deel uit van de ervaring. Mochten er vragen zijn, schroom niet contact op te nemen. Meer verhalen zijn te vinden op de weblog die ik tijdens mijn uitwisseling heb bijgehouden: http://www.janbrand.net/category/finland/. Contact opnemen kan via die site of via [email protected]