1 Verslag 57e DOSTAG, 22, 23 oktober 2008 Geel : NL vraag 3 Action items, EO(2008)97 56.1 "GMES: data security en de "S" van GMES): agendapunt 6.6 56.2: review of DUE, komt in DOSTAG-59 (2009Q2) 56.6: “MAGs for Sentinels” wordt als extra punt na item 6.4 besproken 56.9 heeft NL uitgevoerd 56.10: “List of Acronyms” wordt aan gewerkt en zal later worden uitgedeeld. Gelet is op QSRs dat steeds eerst de volle tekst wordt gegeven en vervolgens de afko. 4.1-4.3 EOEP Developm./Exploit., EO(2008)106-8 Doc.106: EOPA (Earth Observ Prep Activities), EWD (EarthWatch Defenition) en IPD (Instrument Pre-Development) Doc 106 EOPA, EWD, IPD EEM -p.3/4: Met de close-out meetings in september van ESA met ASG en TAS-I id de industriële fase 0 officieel geëindigd. Van de wetenschappelijke kant schrijven de MAGs momenteel op basis van de MARs voor elke kandidaat Explorer-missie een Reports for Assessment -p.4: Several Sci. Support studies for the 6 candidate missions: wanneer wordt Call voor volgende Opportunity missie verwacht? Explorer-8 zou 3 jaar na Explorer-7 zijn Antw EXEC: Call for Opp's (incl. Expl8) zal afhangen van Feb 2009 PB-EO, waar alle activiteiten op een rijtje worden gezet zodat ze zullen passen binnen de Envellope: "A comprehensive reflexion"; Enveloppe zal afhangen van de ministerial. Op deze PB-EO zal budget en kalender worden voorgesteld -p.4: Several Sci. Support studies for the 6 candidate missions: What is the impact on technology risk mitigation of the limited budget for technology development (all technology development programs together)? Antw EXEC: risk mitigation is beperkt voor EOEP/Technol. Programms, want meerdere missies hebben overlappende techn. ontw. projecten, maar problemen rond techn. developm. worden wel verwacht (oprekken planning) Chair: Risk reduction issue zal in PB-EO worden gemeld (mn mbt 2012 ev missies). MTG FASE A -p.4-6: over MTG/S-4 en Post-EPS/S-5 wordt niets bijzonders gemeld, voortgang is goed; MTG fase-A is verlengd tot eind nov.(in sync met S4-besluit), Post/EPS MTR is in nov. Merk op dat de MTG-S1 (sounder) met tbc Sentinel-4 lanceerdatum op 2017 staat (dus niet 2015). POST-EPS FASE 0 Voor Sentinel-5 zie GSC rapport NEW IDEAS -p.6: Het nieuwe STSE (support to science element) wordt ingezet in relatie tot nieuwe (wetenschappelijke) basis voor nieuwe missie concepten t.b.v. toekomstige calls for EEM ideas; staat ook in GSP TECHNOLOGY/TECNET -p.6/7: TECNET – TRP afstemming krijgt amendement na down-selection van EEM-7; verderop wordt gemeld (p.7) dat TECNET ook ideas bevat die voortkomen uit de call for ideas van EE(M)’s. INSTRUMENT PRE-DEVELOPMENT 3.5 new-generation instruments Exec meldt dat vanwege verlaagd budget sinds 2000 (factor 2) minder ontwikkeld kan worden bij de industrie, dat binnen TRP dankzij better coordination kan worden verzacht toch nadelig kan uitpakken. Het is onduidelijk wat dit meebrengt op risk reduction.
2
Doc.107 STSE (support to Science element), DUE (Data User element) en VAE (Value Added / Market Development element) STSE -p.6 other STSE activities: In kader van Changing Earth Initiative worden jonge postdoctorale wetenschappers uitgenodigd research activiteiten te doen in kader van de 25 challenges van het Living Planet Program (zie SP-1304). Call for proposals komt uit When, how will calll be issued? Exec: 1e call for proposals komt binnenkort (over paar weken) uit, iets van 10 projecten 70k€ per project; Als optie kunnen jonge mensen b.v. ook half jaar bij ESA meedraaien in projecten. Call zal worden uitgebracht per e-mail uit lijst van bij ESA bekende PI’s (i.e. PI’s van alle bekende projecten). STSE: Mbt future mission concepts zijn en worden een groot aantal ITTs uitgezet (nu actueel om te zien of er interessante ITTs tussen zitten voor NL! – zie het doc en EMITs) DUP-2 uitgebreid verslag van DUE programma’s; de vraag is in hoeverre NL wel goed geïnformeerd is (actie met feed-back lijkt gewenst). Er komen diverse workshops/userconsultations, daarom vraagt D naar lijst van uitgenodigden om daar namen aan te kunnen toevoegen. Tot nu toe zijn alleen GlobCover and GlobWetland voorzien, maar leden krijgen bericht. 4.4 Health and Status of the EO Service Industry: Outcome of the Study Update [action item 56.3] (ORAL-1) Oral presentation (VEGA ppt), state& health of the industry: status of EO industry in EU (value adding) at 2006. info is verzameld mbv gestandaardiseerde vragenformulieren (financial & non-financial); grote companies hebben allemaal gereageerd, de rest voor ca. 50%. Result: Grow of industry = 8%; profit < 10%, mainly by the large comps, but stable. Er is geogr. on-balans grote vs niet grote industry én innovatie vs profit. Zie zeker de PPT, relevant overzicht dat zeker interessant is voor EZ. Vraag D: private or public sector markets: what is prefered? Reply: verandert sterk op korte termijn en is geogr. bepaald. Study was niet om potential markets te zien, slechts state-of-the-art. (ORAL-2 & 3) relatie tussen Industry interest in start-up of VAE activities Significant: Sterke toename in interest in ITT deelname: Er zijn 3 recente ITTS, met veel inschrijvingen; VA industry hecht sterk aan samenwerking met ESA (volgens Exec) 4.3 Doc.108 CM (continuity of missions) en MMGS (multimission ground segment) 1.1 t/m 1.16: -p.3/11: op de MERIS-workshop waren NL-presentaties van TUD, ITC, TNO, WUR en WaterInsight -p.9/10: ENVISAT Scientific Projects: Werk van SRON gebaseerd op SCIA data (tropical methane emissions) als een van de vier recente wetenschappelijke resultaten van Envisat breed Vz zal aan PB-EO melden dat ERS2 en Envisat 'in a good shape' verkeren en melding maken van de 'cross platform' toepassingen en ook de MERIS ESA/NOAA/NASA coorganized workshop. 1.7 ALOS -p.13: op de grote ALOS-workshop in nov. zijn uit NL alleen 2 presentaties van TUD -p.16: Financiële enveloppe van het algemene budget van LTDP wordt momenteel besproken op council niveau. Bij DOSTAG56 werd gemeld dat UK op coucil level financiering niet steunde DOSTAG vz. zou met vz. PB-EO bespreken hoe de steun voor het opnemen van het dataarchivering element in EarthNet kan worden verhoogd, al gebeurd? Status/results of discussion LTDP budget on council level?
3 Vz. antwoordt dat Council belang van LTDP inziet en 15 M€ budget line hiervoor heeft gereserveerd; dit wordt – hoewel krap – als voldoende gezien ook voor de Essential Climate Variables van het ESA Climate Change Program. NL-belang betreft vooral Explorer-kandidaat TRAQ en instrumenten voor Sentinels-4&5. 4.4 Status of Service industry, oral Vorige presentatie was op 49e DOSTAG (okt.2006) o.b.v. een speciale workshop (sept. 2006) te ESTEC waar een roadmap voor 2006-15 is opgesteld. 4.5 Implementation plan for ESA-missions and LTDP-framework, oral Het lange-termijn data-archief is meermaals in DOSTAG besproken. In vorige DOSTAG kwam ook aan de orde dat in Earthnet nu beduidend minder budget is gereserveerd dan eerst de bedoeling was: van M€ 49 naar M€ 15 (2009-11). Zie hierboven m.b.t. 4.3 doc 108 sectie 2.1.1 LTDP climate change program. It vraagt of er kans bestaat op dataverlies van een format naar het andere. Executive: ja, met name wanneer data van oude tapes worden gelezen, maar hier wordt grote aandacht aan besteed door ESA. 4.6 Cryosat, EO(2008)109 Vanwege GOCE launch delay zal Cryosat per heden in storage worden gebracht (zonder Sband transponders) voor iets van 6 maanden; nadat S-band transponders (SIRAL instrument) beschikbaar zijn zal satelliet weer van stal worden gehaald en integratie en test campagne worden vervolgd . D: wanneer problemen in latere test campagne (na storage), dan tijdkritisch? Exec: Er zal twee maanden eerder (als marge) met de testen worden gestart, ook om rekening te houden dat lanceerdatum om wat voor reden dan ook weer naar voren geschoven wordt (november -> september 2009). NL-belang is beperkt: levering software door Sat.Serv., datagebruik door bv.IMAU/DEOS. 4.7 GOCE, EO(2008)110 Exec: Lancering uitgesteld naar minimaal januari 2009. Beslissing wel/niet terug van zomer configuratie naar winter configuratie (s/c moet dan weer worden opengemaakt), hangt ook af van mogelijke verdere vertragingen. Huidige air drag metingen geven aan dat solar activity nog steeds relatief laag is. NL-belang bij GOCE is groot, zowel industrieel (m.n. koudgas/BE, zonnepanelen/DS) als wetenschappelijk: datagebruik(o.a.IMAU/ITC), dataprocessing(SRON), baanbepaling(TUD). 4.8 ADM, EO(2008)111 De problemen met de laser (uit F) lijken eindelijk onder controle, de 1e flight unit wordt binnenkort opgeleverd t.b.v. tests. Het ingestelde TIGER-Team geeft presentatie bij pt.4.9. Er zijn 19 aanbevelingen om de stabiliteit & robustness te verbeteren en corrective actions have been started. Lancering is nog voorzien in okt.2010 (in vorige DOSTAG was gemeld dat de lancering 1 jaar opgeschovenis ). Over evt. Follow-on missies wordt niks gezegd (wordt alleen nog bij Post-EPS genoemd). Science: MAG afgelopen week. Aladin aan de grond: data vergeleken met andere wind sensors (lidars, etc); overeenkomst tot op hoogte van 18 km. Airborne campaign: in 1e instantie ware data niet te correleren. Airborne Aladin performance was druk afhankelijk, etc; wordt nader onderzocht. NL-belang is behoorlijk, zowel industrieel (zonnepanelen/DS, reactiewiel/BE) als wetenschappelijk (KNMI: data gebruik, algoritmes). 4.9 Results of ADM TIGER-Team, oral Mondelinge toelichting op de resultaten van het TIGER-Team voor de laser-problemen. Gemeld is dat op diverse punten in de optische setup verbeteringen plaats gaan vinden. Continuous mode zou vanuit scientists voorkeur hebben (boven burst mode). Presentatie is naar Ad Stoffelen (KNMI) gestuurd, maar MAG neemt een conservatief standpunt in: vasthouden aan burst mode als dat kan (beide modes voldoen aan requirements). NL vraag: wat is impact op de life time van de laser in geval van continuous mode; verzoekt rapportage m.b.t. science impact continuous mode? It/D maakt zich zorgen dat al deze nieuwe ontwikkelingen nog wel een tijd in beslag gaan nemen.
4 Exec: Eind november belangrijk key point meeting (Continuous vs Burst, Pressure vs vacuum vs non-presurised operation, etc). Gekeken wordt bij de te maken keuzes naar een lifetime optimization; een antwoord nu al of burst, c.q. continuous mode verschil uitmaakt kan nog niet worden gegeven (te complex). 4.10 SMOS, EO(2008)112 De satelliet is gereed voor lancering maar de lanceervoorbereidingen worden vertraagd door het GOCE-uitstel, start is nog voorzien op 15/4. ESA verwacht dat de grondsegmentproblemen (in Spanje) tijdig opgelost zullen zijn. -pg.4: The statement is in conflict with the fact that the GOCE launch is postponed in order to give the anomaly investigation board more time (vz stelt vraag; exec antwoordt dat huidige failures met Breeze van GOCE los staan van eerdere Fregat failure). Lanceer autoriteit is benaderd; nog geen antwoord. Afhankelijk van de lanceervertraging van GOCE wordt situatie voor SMOS duidelijker. (vertraging van GOCE tot februari 2009 is ongeveer de limiet voor SMOS zonder impact). NL-belang in SMOS is vooral het wetenschappelijk gebruik (VU, KNMI, WUR, ITC, TUD). 4.11 SWARM, EO(2008)113 De industrie is druk doende de eerder gemelde problemen op te lossen: vooral bij de structuur (uit VK), de GPS-Receiver (uit S/A) en de S-band transponder; de CDR is nog voorzien in februari, ook de lancering zou nog okt.2010 zijn. NL-belang in SWARM is: zonnepaneel(DS)/koudgas(Bradford) en voor het gebruik TUD. D: solution for microvibration hebben impact op performance? Mening MAG? Exec: Wordt met MAG besproken. 4.12 EarthCare, EO(2008)114 Overall ligt het project op schema, lancering is nog voorzien in sept.2013. Compatibility of other launchers with Earth Care payload? Cloud profiling radar heeft grote antenne vanwege Doppler performance; past niet in Dnjepr lanceerder; Antenne zal worden verkleind (is werkelijk gezegd!) Ook Sojuz, e.a. launchers worden onderzocht. D vraagt (o.a) naar MoU met Jaxa; Exec: komt rond december. D maakt zich verder zorgen om de kleine EU gebruikersgemeenschap en vraagt zich af of er nu vnl US gebruikers zijn. Vz zal dit aan PBEO overdragen en om meer wetenschappelijke support studies vragen. NL-belang is zowel wetenschappelijk (KNMI, RIVM, TUD) als industrieel (Vis-NIR-SWIR optical head van MSI-instrument TNO/DS onder MSI-prime SSTL en zonnepaneel-DS). 5.1 GSE, EO(2008)115 Van de 10 GSE’s is van 4 de overstap naar Fast Track in volle gang (Promote, Respond, Land, Risk), voor 5 is GSE-extensie nodig om de overstap naar EU/FP7-dienst te realiseren (Marcoast, Food, Forest, Terrafirma, Polarview); de 10e GSE (MARISS) moet eerst aangepast worden voordat het in GSE-ext. kan worden ondergebracht. ESA noemt de situatie bij Marcoast, Polarview en MARISS kritiek. -pg.12 of annex-3: What is meant by “fully transferred” in “only 4 of the 17 PROMOTE services will be fully transferred into atmospheric Pilot Service MACC? Are the other services not at all or partially implemented? -pg.13 annex-3: Results of user review and deduced new priorities available for DOSTAG? Exectutive antwoord: Uit GEMS-PROMOTE is een core service op EU niveau bepaald, dit is dus geen nationaal niveau. De user feedback gegeven op de user review wordt meegenomen door de EC IEEA (integrated Environmental Agency)/Integrated Air Quality Platform en zal worden verwerkt in een Service Level Agreement. Op de volgende QSR/DOSTAG zal over de uitkomst van de IEEA discussies worden gerapporteerd. NL-belang: NL is vooral betrokken bij pilot services voor atmosfeer (Promote/GAS) en water (MarCoast). In het NIVR/SRON-advies wordt gepleit voor een GSE-ext.bijdrage aan Terrafirma (K€ 350), tevens wordt deelname aan Food en Forest (K€ 400) onderzocht. 5.2 Fuegosat, EO(2008)116 Eind 2007 is het consolidatieplan goedgekeurd, zie EO(2007)113rev1; implementatie is in mrt. gestart en zijn studies begonnen. In 2008 is de airborne campaign uitgevoerd (juli) en worden toekomstige diensten in workshops met gebruikers besproken (de 1e was begin okt.), waarna een pilotproject in 2009 kan starten. Als Annex is een roadmap bijgevoegd. NL-positie: NL is geen deelnemer.Geen verdere bijzonderheden voor dit QSR.
5
6.1 GSC, EO(2008)117 Doc. geeft beknopt overzicht van alle (majeure) ontwikkelingen, zoals: -p.3: Amendement voor uitbreiding van het ESA-EC/GMES Agreement naar Segment-2 en de bijdrage (205 M€) van EC in Segment-2 -p.3: voor de EC Data Access Grant wordt nu 1e evaluatie gehouden -p.4: het GMES Communiqué wordt in nov. uitgebracht, daarin komt ook de Governance aan de orde (NL stuurde hierover in juli commentaar naar de EC) -p.4 GMES data policy voor de Sentinels; het is niet duidelijk of dit DOSTAG mandaat is; inzet data policy is open access. -p.4 ESA-EUMETSAT coordination m.b.t. de Jason follow-on mission. S4, S5 en S5P -p.5/10: de S5p wordt uitgebreid genoemd, maar gesuggereerd wordt dat NL en ESA de missie betalen (ook andere landen moeten aan TROPOMI betalen) -p.10/11: voortgang bij KNMI’s CAMELOT-studie wordt uitgebreid gemeld. -p.11: SSTL heeft complementaire studie gekregen voor S5P Zie verder de specifieke punten onder 6.2-6.6. Exec (Silvestrin): Sentinel-5. EUMETSAT bevestigt S5 payload. S4 fase-0 activities eindigen per juni. Fase A na ministers conferentie. S5P: Een 1e prioriteit SWIR band. Een extra 2e prioriteit SWIR band is in beschouwing genomen. Platforms: Astrium en Thale (TAS) platforms zijn niet de bedoeling voor de kleine S5P; daarom korte studie voor SSTL voor platform en overall architectuur (eindigt dit jaar). D: Wat is extra technische uitdaging voor 2e SWIR kanaal in S5P en wat voor extra kosten? Exec: S5P in het algemeen bestaande technologie en design. Ook Immersed Grating bestaat in breadboard vorm, maar nog niet in vluchtvorm. Financial en schedule impact 2e SWIR kanaal met name in focal plane unit en spectrometer. Studie resultaten afwachten. Baseline blijft voorlopig het 1e prioriteit SWIR kanaal; overleg met gebruikers hierover. Fr: wanneer fase A, parallelle fases A? Exec: ITT dit jaar; parallelle studies of enkele studie nog niet besloten; echter ESA voorkeur om 1e deel fase A (A1) en wellicht hele fase als parallelle studies uit te laten voeren. NL-belang richt zich vooral op de atmosfeerinstrumenten S5 precursor, Sentinels-4&5, beoogd werkpakket voor Sentinels 1-3 is vergelijkbaar. 6.2 Sentinel-1, EO(2008)118 De in doc.117 (pt. 6.1) gemelde probleempjes, waaronder die gemeld bij de PDR begin juli, lijken te zijn/worden verholpen.. Algemeen: sprake is nu een fully completed design; er zijn wel wat problemen, maar die zullen het schedule niet beïnvloeden. Na start van 'a lot of ITTs' vindt nu a build up plaats van een industrial team (by filtering out); items van on-going discussion is mbt data compression en data calibration. 6.3 Sentinel-2, EO(2008)119 Er worden geen problemen gemeld, de Fase-B2 PDR is eind nov. In de Procurement-lijst komt NL nog niet voor. NL-belang is gericht op zonnepanelen, reactiewielen en zonnesensoren, naast het instrument. Hoe staat het met de industriële invulling? MSI PDR vond plaats in sept., volgende DOSTAG rapportage hiervan, incl. problemen if any. Zgn System PDR Procedures is getekend; flight acceptance review wordt gepland voor july 2012, met launch in Oct 2012. Noorwegen vraagt naar voortgang van de Laser Communication Terminal (wanneer, wie?). Exec: Dit zal afhangen van de resultaten van de ministerial conference; high data rate is voor S-1 en S-2 van belang, minder voor S-3. 6.4 Sentinel-3, EO(2008)120 Er worden geen problemen gemeld, de Fase-B2 PDR is eind nov. Het in vorige QSR gemelde overgewicht bij het SLST-instrument wordt gecompenseerd door ondergewicht elders. De Procurement-lijst is verder ingevuld dan die voor Sentinel-2. NL-belang is gericht op zonnepanelen, reactiewielen en zonnesensoren.
6 Industrial Procurement Status (par. 4): 60% ingevuld; selectie hangt nu verder af van kosten, focus is gericht op invulling/inbreng van de test facilities. De noodzakelijk geachte SAR mode optimisation is van de baan want de full orbit kan worden verwerkt (data handling was een knelpunt). Ingelast punt: MAG Structuur voor de Sentinels N.a.v. actie item 56.6 inz planned mission advisory structures (zgn. MAGs for Sentinels): Omdat de 'requirements are closed' is het nut van MAGs minder relevant, maar toch is er behoefte aan expertise die gebundeld kan worden via MAGs. Gedacht wordt aan adviezen mbt specifiek instrument features, keuze van algoritmes en de organisatie van de cal/val feed-back (van belang voor de Product Performance requirements). Voor S-1 is gebruik gemaakt van experts uit de MAGs van ERS/Envisat. Zo zal ook met S-2 en S-3 worden omgegaan. S5-Precursor: Independent expert advise voor b.v. zaken als extra banden en retrieval: versneld advies nodig.. Dus wordt MAG advisory structure hier ingevoerd. Toegezegd is om op eenvolgende DOSTAG meer te melden over de MAG structures. 6.5 GSC/Ground segment, Data Access and Pre-operations, EO(2008)121 Opvallende ontwikkelingen zijn: -p.3: na de succesvolle System Requirements Review worden de CDS-docs. (Coordinated Data-access System) nu gefinaliseerd -p.4: cf.afspraak staat de afstemming van de TPMs met de HMA (Heterogeneosus Mission Accessibility)-standaarden nu in de QSR -p.4/5: ESA streeft ernaar alle PDGS-elementen in gezamenlijke aanpak te realiseren -p.5: Kan ESA wat meer vertellen over de User workshop in juni/ referentie naar webpage? Executive: Workshop was vooral om te horen wat de wensen zijn van de gebruikers tav van een verbeterde user service. Sprake was van een nogal gelijkluidendheid (o.a.easy access, etc.), maar ook van verschillende smaken van wetenschappelijke en operationele/commerciële gebruikers m.b.t. data distributie ('specific flavour'). Toegezegd is dat off-line een lijst van aanwezigen aan de NL delegatie zal worden gestuurd. NL-belang is primair gericht op de atmosfeer- en waterbeheerdiensten. Action item 56.8 ivm verzoek België om GMES HMA standards compatibily status: dit staat in Annex 2; 6.6 GMES security-related activities, oral De "S" uit GMES wordt bij de verschillende sentinels geëvalueerd, maar blijkt slecht beperkte invulling te hebben, want de focus ligt uitsluitend bij 'monitoring' en zonder enige 'security' related requirement. Dit betekent dat aparte services moeten worden opgezet, zoals bij het huidige pilot project Mariss en activiteiten mbt nuclear power plants near borders (dus een service 'accross' borders). Enige actie mbt deze 'S' is niet voorzien t/m 2012 en zal dus vanaf 2013 als een nieuw type sentinel moeten worden geïnitieerd. 7.1 Earthnet, EO(2008)122 Er worden kleine problemen gemeld bij de TPMs: GOSAT en Landsat, voor OMI wordt gewerkt aan kopie van de NASA-data bij KNMI (zie pt. 7.2), 7.2 Earthnet Third Party Evaluation 2008, EO(2008)101 Voorstel tot verlenging van alle bestaande TPMs (incl. het NASA OMI-archief bij KNMI, dat nog moet worden gerealiseerd). Alle TPMs passen in het Earthnet-budget; alleen Proba, Spot en ALOS zitten in EOEP. 8 Metop, oral Exec zal rapporteren over de status van Metop-A, vooral over het falen van het AHRPT-A systeem en de B-unit recent deels is aangezet.
