Verliefd op een Griek en zijn eiland Op het groene eiland Evia verloor de Nederlandse Astrid van de Griendt twintig jaar geleden haar hart aan het prachtige landschap, de Griekse keuken en niet in de laatste plaats aan eilander Jannis, met wie ze nu iedere dag geniet van het fenomenale uitzicht op zee.
Tekst & fotografie Pieter Paul Koster & Inge Oostenrijk M éditerranée
25
R
estaurant Aithrion ligt hoog op een beboste klif aan de noordoostkust van het Griekse eiland Evia. Het uitzicht is er weergaloos. Weids en zilt strekt de Egeïsche Zee zich in al zijn glorie uit. Op de azuurblauwe golven dansen duizenden zonnesterren. Ver weg liggen blauw-nevelige bergen, dichtbij een klein eilandje waarop een wit kerkje prijkt. Een zachte bries ruist door de palmen aan de rand van het terras, terwijl beneden aan het zandstrand de branding in grote witte banen murmelend aanrolt. Het is dagelijkse kost voor Astrid van de Griendt, die hier samen met haar man Jannis Mavroutsikos en hun kinderen Iris en Nikos woont. Nadat ze een uitstekende lunch heeft geserveerd, schuift Astrid bij ons aan. Opgegroeid in Voorburg, ging ze na het gymnasium wis- en natuurkunde studeren aan de Technische Universiteit in Delft. ‘In de weekends serveerde ik bij een Grieks restaurant’, vertelt ze. ‘Daar hoorde ik over een mooi >
26
M éditerranée
Astrid serveert haar tonijnblokjes uit de wok. Linkerpagina, rechtsboven: Ellinika; onder: Astrid en Jannis op het strand.
M éditerranée
27
gelegen en goed aangeschreven taverne op het eiland Evia. Omdat ik graag goed Grieks wilde leren spreken én koken, leek dit mij dé plek om me met een vakantiebaan op beide vlakken te ontwikkelen.’ Zo reisde Astrid 22 jaar geleden af naar Evia. De familie Mavroutsikos, eigenaar van de taverne in het dorp Ellinika, ontving haar met open armen en ze voelde zich direct thuis op het eiland. ‘De mensen zijn uiterst vriendelijk en gastvrij, en de omgeving van Ellinika bleek wonderbaarlijk mooi, met schitterende beboste kusten, kleine baaien en intieme, stille stranden. En dan die heerlijke Griekse keuken!’ Vol overgave stortte de twintigjarige Astrid zich in het avontuur dat haar leven voorgoed zou veranderen.
Ontluikende romance Jannis Mavroutsikos, de zoon des huizes en afgestudeerd tandtechnicus, had van kinds af al aan moeders schort gestaan tijdens haar werk in de keuken van het familierestaurant. Met de kookkunst van beide ouders in het bloed nam Jannis steeds vaker de regie in de keuken over. Met grote zorg diende hij zijn dissen op, iets wat bij de gasten, en zeker ook bij Astrid, niet onopgemerkt bleef. Net zoals zij niet onopgemerkt bleef bij Jannis. Dagelijks werkten de twee zij aan zij in de keuken en de warmte die ze voelden kwam niet alleen van het brandende fornuis... Terug in Nederland vertelde Astrid haar familie dat ze haar toekomstplannen had bijgesteld: ze zou haar studie afbreken en samen met Jannis het familierestaurant in Ellinika
Met Jannis als kapitein verkennen we de prachtige kust en de ongerepte natuur van Evia.
overnemen. Haar ouders reageerden begripvol, ze moest vooral doen waarvan zij dacht gelukkig te worden. En zo toog ze opnieuw naar Evia, dit keer om zich er permanent te vestigen. Inmiddels is Astrid diep in de vruchtbare Griekse bodem geworteld. ‘Ik werd hier direct geaccepteerd en heb me nooit een outsider gevoeld. Heimwee naar Nederland ken ik niet. Wanneer ik voor familiebezoek naar Voorburg reisde, keek ik er altijd naar uit om naar Evia terug te keren.’ Wel mist ze haar familie. ‘Als mijn ouders na een lang verblijf bij mij weer vertrokken, was ik behoorlijk van slag. De kopjes waar ze uit hadden gedronken waste ik dan dagen niet af. Zo wilde ik hun aanwezigheid nog even vasthouden.’
Bossen, weides en kilometers strand Als het werk het maar even toelaat gunt Astrid zichzelf een frisse duik in de blauwe zee, of verzet ze de zinnen met een wandeling langs Ellinika Beach. De tot op het strand groeiende pijnbomen, hier pefki genoemd, geven de omgeving een exotische touch. Pefki is tevens de naam van het dorpje waar wij in Hotel Altamar logeren, hier zo’n twintig minuten autorijden vandaan. Ook daar vind je, naast tientallen tavernes, ontelbare pijnbomen aan het strand. De prachtige route van Pefki naar Astrids restaurant leidt over voortrollende groene heuvels en bergen. Dichtbegroeide loof- en pijnbossen openen zich, en dan worden we getrak- >
M éditerranée
29
'Overal op het eiland heerst nog die onvervalste Griekse hartelijkheid en gastvrijheid' teerd op vergezichten over weidse valleien met schilderachtige dorpjes. Het noorden van Evia is waarschijnlijk het meest vruchtbare gebied van heel Griekenland, dankzij de ontelbare waterbronnen en het smeltwater van de sneeuw die ’s winters de toppen bedekt van onder meer het Dyrfis-gebergte (1743 meter). Het is niet verwonderlijk dat de eerste koning van het moderne Griekenland, Otto van Beieren, Noord-Evia ‘Klein Zwitserland’ noemde toen hij het gebied voor het eerst bereisde in 1841. Dankzij dit vruchtbare land is er ook geen tekort aan verse groenten en zongerijpt fruit. Astrid profiteert daar vorstelijk van: lokale boeren voorzien haar dagelijks van verse oogst. Ook vlees en vis komen uit de directe omgeving. Onder het genot van een frappé, de koele Griekse koffiedrank, vertelt Astrid dat aan de overkant van de baai hun schapen en geiten lopen. Voor de melk en huisgemaakte kazen. ‘En de olijven die geserveerd en in gerechten worden verwerkt, komen van onze olijfgaard, hier vlakbij.’
Koken als een Griekse Van het tafeltje achter ons wordt Astrid gewenkt. In rap Grieks staat ze het gezelschap hartelijk te woord. Wanneer ze zich weer bij ons voegt, zegt ze: ‘Ellinika is bij de lokale bevolking en de Grieken van het vasteland zeer geliefd vanwege de beschutte baai en het langgerekte strand. Dagjesmensen en zonnebaders vormen in de zomermaanden onze gasten. Evia is na Kreta het grootste Griekse eiland. Hoe mooi het ook is, het is nog niet door het massatoerisme ontdekt. Daardoor heeft het eiland zijn authenticiteit kunnen behouden en jaagt de bevolking nog niet achter het toeristengeld aan. Zelfs niet in de vele aardige kuststadjes en -dorpen die de zevenhonderd kilometer lange kustlijn telt. Er heerst overal nog die onvervalste en oprechte Griekse hartelijkheid en gastvrijheid.’ Inmiddels is Astrid al 22 jaar 24 uur per dag samen met haar grote liefde, met wie ze de sterren van de Griekse hemel kookt. ‘Jannis is trots dat ik de Griekse keuken zo goed beheers. Als een Griekse, vindt hij. Het schijnt dat je Grieks koken niet echt kunt leren, het gevoel ervoor moet haast aangeboren zijn. Het verbaast Jannis keer op keer.’ We nemen het uitzicht nog eens diep in ons op en verzuchten op wat een geweldige plek Astrid terecht is gekomen. Ze kan niet anders dan dit beamen, maar voegt daaraan toe: ‘Hoe paradijselijk ook, zelfs op Evia wordt het eens winter. Vanaf oktober valt de zeer welkome regen, en soms ook sneeuw.’ Dan raakt het stil in restaurant Aithrion. Te stil. Om in de wintermaanden hun inkomen op peil te houden, kochten Jannis en Astrid in 2004 een vissersbootje waarmee ze op zee gingen > Het noorden van Evia is zeer vruchtbaar: er is nooit een tekort aan verse groenten en fruit, iets waarvan Astrid graag van profiteert.
30
M éditerranée
Recept van Astrid
Tonijnblokjes uit de wok met zeevenkel Voor 2 personen
•300 g verse tonijnfilet, in blokjes •20 g trostomaatjes •250 g zeevenkel Samphire (Crithmum maritimum) •50 ml olijfolie •1 tl bruine suiker •1 teen knoflook, in heel fijne schijfjes •klein bosje peterselie •zout en witte, rode en zwarte peper uit de molen
Bereiding
Ontvel de tomaatjes door ze aan beide kanten met een mes in te kerven en met olijfolie in een wok te bakken tot de velletjes loslaten. Haal de wok even van het vuur om de velletjes eruit te halen. Zet hem weer terug op het vuur en voeg de bruine suiker en de tonijn toe. Roer steeds in dezelfde richting om de visblokjes heel te houden. Voeg de knoflook, de fijngesneden peterselie en een beetje zout toe voordat de tonijn door en door gaar is. Haal de wok na 20 seconden roerbakken van het vuur. Laat de zeevenkel in 3 minuten garen in kokend water. Drapeer hem op een groot bord met in het midden de warme tonijn. Breng het gerecht tot slot op smaak met nog een beetje zout en versgemalen peper.
Tip: als je geen zeevenkel kunt krijgen,
kun je ook een verse groene salade naar wens gebruiken.
Astrid en Jannis houden eigen schapen en geiten, zo hebben ze altijd verse melk en kaas. Linkerpagina, linksonder: het bronzen beeld van een jonge ruiter te paard, opgedoken in Noord-Evia, dat meer dan tweeduizend jaar op de zeebodem heeft gelegen; rechtsonder: Astrids gewokte tonijnblokjes met trostomaatjes en zeevenkel.
vissen. Tot diep in de nacht stonden ze, vaak bij storm en regen of in de vrieskou, netten binnen te slepen, vissen te sorteren en in te vriezen. ‘Niet iets waarnaar ik heimwee heb’, aldus Astrid. Drie jaar geleden grepen ze dan ook met beide handen de kans aan om ’s winters restaurant Nychteri in de nabije stad Istiea te pachten.
Kunstschatten en dolfijnen Wanneer Jannis bij ons komt zitten, vertelt hij dat je in het voor- en najaar vanaf dit terras soms dolfijnen in de verte kunt zien buitelen. Ze volgen dan scholen kleine vissen op hun trek. ‘Altijd weer een schitterend gezicht.’ Jannis is van plan om in het komende seizoen restaurantgasten mee te nemen in zijn motorboot. Of wij ook iets voelen voor een tochtje? Even later varen we op kristalhelder water, terwijl vissen her en der onder ons voorbijflitsen. Drie kilometer volgen we de kust in noordelijke richting, waarna Jannis bij Kaap Arte mision de steven wendt en koers zet naar een dicht bebost onbewoond eiland. Exact hier vond een visser in 1926 een grote bronzen arm in zijn netten. Twee jaar later werd in een oud scheepswrak op praktisch dezelfde plek het lichaam ontdekt dat erbij hoorde. De man stelt waarschijnlijk Poseidon voor, volgens de Griekse mythologie de god van de zee én schepper van het eiland Evia. Een kunstwerk uit 460 voor Christus. Ook werd een levensgroot bronzen paard met een >
M éditerranée
33
We varen om het eiland heen, waarbij marmerwitte kliffen en mysterieuze grotten langzaam voorbijglijden
jonge ruiter gevonden. Beide beelden staan nu tentoongesteld in het Nationaal Archeologisch Museum in Athene. We varen om het eiland heen, waarbij hoge marmerwitte kliffen en mysterieuze diepe grotten langzaam voorbijglijden. Even later lopen we via een smal bospad naar de top van het eiland, waar een kolossale onbemande vuurtoren boven de bomen uitrijst. ‘Dit gebied is zeer rijk aan geschiedenis’, zegt Jannis terwijl we van het uitzicht genieten. ‘Vanhier zag men duizenden jaren geleden de Perzische vloot aankomen. Er is onnoemelijk veel gebeurd.’ Na een half uur varen we terug richting Evia om het kerkje op het eilandje tegenover de taverne, gewijd aan Agios Nikolaos ofwel Sint-Nicolaas, te bezoeken. Binnen prijken zijn iconen. Even later ontvangt Astrid ons weer op het terras van Aithrion met koffie, thee en een keur aan Griekse lekkernijen. ‘Ik heb nooit spijt gehad dat ik naar Evia ben geëmigreerd’, zegt ze. ‘En mijn ouders, die het toch best moeilijk vonden dat ik zo ver weg zat, troosten zich met het feit dat ze er een mooie vakantiebestemming aan over hebben gehouden!’ • > Langs de zevenhonderd kilometer lange kustlijn van Evia vind je nog veel stille, beschutte baaien en langgerekte stranden.
34
M éditerranée
M éditerranée
35
TIPS & ADRESSEN Noord-Evia is een
LOGEREN
• Taverne Thermae
eldorado voor de rust-
• Altamar Hotel
Sylla Spa & Wellness
en natuurliefhebber.
Dit nieuwe viersterren-
Hotel
hotel ligt op loop
Van juni tot september
DOEN
afstand van het lang
kun je hier, wellicht na
• Huur een Jeep en
gerekte strand van
wat spa-verwennerij,
verken de afgelegen
Pefki. De twintig
lekker eten in het
stranden die vaak
comfortabele kamers
à-la-carterestaurant.
alleen bij de locals
zijn licht en strak
Poseidonos St. 2,
bekend zijn.
ingericht. Het zwem-
Edipsos,
• Neem een paar
bad ligt direct aan
tel. +30 22260 60100.
stevige schoenen mee
het hotel. Draadloos
• Limini
en verken de natuur via
internet is gratis
In deze kustplaats,
de vele wandelroutes.
beschikbaar. In het
zuidwestelijk gelegen
• Zie in het vissers-
zomerseizoen kun je
in de regio Noord-Evia,
plaatsje Orei vanaf een
in het restaurant
zijn aan de boulevard
van de vele terrasjes
proeven van de heer
veel cafés en tavernes
aan de kade de vissers-
lijke Griekse keuken.
gevestigd. O Lambros
boten vol verse vangst
Pefki, Voria Evia,
heeft spaghetti met zee-
binnenkomen.
tel. +30 22260 41437,
vruchten als specialiteit.
• Boek een dagtocht
www.altamar.gr.
• Kalamoudi
naar het Sporaden
• Irene Studio’s en
Een klein dorpje in
eiland Skiathos, waar
appartementen
het binnenland van
een groot deel van de
De studio’s van dit
Noord-Evia met enkele
musicalfilm Mamma
kleinschalige complex
tavernes. Alonia Forest
Mia is opgenomen. De
zijn voorzien van
Taverna heeft het mooi-
boottocht duurt 1,5 uur.
een kitchenette. Alle
ste uitzicht.
• Breng een dag door
accommodaties hebben
in Evia’s hoofdstad
balkons met uitzicht
PRAKTISCH
Chalkida, met vele
op het zwembad.
Voor een reis naar Evia
winkels, restaurants en
Het kustplaatsje Pefki,
kun je terecht bij het
een boeiend archeolo-
met gezellige cafés
Nederlandse Prinos
gisch museum.
en taverna’s, ligt op
Reizen, gespecialiseerd
• Dompel je onder in
enkele honderden
in het organiseren van
de weelde van spa-stad
meters afstand. Er is
individuele en excursie-
Edipsos. Thermae Sylla
gratis wifi.
reizen naar ‘het authen-
Spa & Wellness Hotel is
Pefki, Voria Evia,
tieke Griekenland’.
het bekendst.
tel. +30 22260 41966,
Smederij 4a,
• Ontdek bedevaarts-
www.irenestudios.gr.
Noordwijkerhout, tel. 0252 349890,
dorp Prokopi, het Lourdes van Griekenland.
ETEN & DRINKEN
www.prinosreizen.nl.
• Aithrion STRANDEN
Het café-restaurant van
Noord-Evia is vanaf de
Van west naar oost:
Astrid en Jannis.
luchthaven van Athene
Kanatadika, Kafales,
Ellinika,
in drie uur te b ereiken.
het lange strand met
tel. +30 22260 55202.
Met de auto is het twee
taverna’s van Pefki,
• Taverna Balaouras
uur rijden naar de
het pijnboomstrand van
Traditionele Griekse
haven van A rkitsa,
Ellinika, Psarapouli
keuken, met dagelijks
vanwaar de veerboot
‘Beach Vasiliki’ en het
verse vis.
in veertig minuten naar
langgerekte strand van
Pefki, Voria Evia,
Edipsos in het noord-
Agia Anna.
tel. +30 22260 40693.
westen van Evia vaart.
