Vergelijking RAS for Project

p i : / 02. ^MZ-

Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Bouwdienst Rijkswaterstaat

Vergelijking RAS Projec @RISK for Project In het kader van Kennisontwikkeling WBR

BIBLIOTHEEK B O U W D I E N S T RIJKSWATSRSTAAT NR.

Bouwdienst Rijkswaterstaat

3502 L A Utrecht AN ECN KEMA COMPANY

Notitie Aan Van Referentie Datum Onderwerp

1

L.S. Mart Janssen, Bouwdienst R W S Henk Wels, N R G KOWBR99-009 23-04-99 13:30 Vergelijking RAS-Project en @ R I S K for project

Inleiding

De Bouwdienst Rijkswaterstaat (BWD) en N R G hebben de pakketten 'RAS-Project' en ' @ R I S K for project' vergeleken. Beide organisaties hebben ervaring met RAS-Project: • B W D past RAS-Project toe in het kader van een risico-evaluatie van civiele werken met betrekking tot doorlooptijd • N R G heeft RAS-Project toegepast in het kader van de beoordeling van revisies van Elektriciteitsproduktie eenheden. Met name N R G heeft enige nadelen van RAS-Project geconstateerd, die wellicht met het pakket @ R I S K for project kunnen worden weggenomen. Het betreft hier de tijdschaal in R A S (minimaal weken), de onmogelijkheid om met planningspakketten te communiceren, etc. Voor de Bouwdienst geldt naast de genoemde bezwaren onder meer de beperkingen van het aantal bijzondere gebeurtenissen, het correleren daarvan, en beperkingen in de vrijheid van het evalueren van willekeurige variabelen. Derhalve is in samenwerking tussen B W D en N R G een vergelijking tussen beide pakketten uitgevoerd: • er is informatie vergaard over de beide softwarepakketten; • de key features zijn geanalyseerd; • er is een voorbeeld met beide pakketten doorgerekend; • er worden aanbevelingen gedaan voor het gebruik van beide pakketten. Als voorbeeld is eenvoudigheidshalve het bij RAS-Project 3.0 meegeleverde voorbeeld genomen. In dit voorbeeld zijn echter niet alle key features van R A S aanwezig, maar het met name gericht op bijzondere gebeurtenissen. De versies van de gebruikte software zijn: • @ R I S K for Project Professional 3.5.2 (Palisade Corp.), in combinatie met M S Project 4.1 (Microsoft Corp.) • RAS-Project 4.0 (CIT-Group)

Bouwdienst Rijkswaterstaat Hoofdafdeling Waterbouw

1 van 4

Nuclear Research & Consultancy Group

2

Key features

In onderstaande tabel is een vergelijking van de key-features van beide pakketten weergegeven. Beschrijving Te modelleren variabelen

@RISK for Project in combinatie met Microsoft Project Doorlooptijd, beschikbare personele middelen.

Modellering van planningen Correlaties tussen parameters

Planningen zijn in de grafische weergave op het scherm te wijzigen. Correlatie tussen alle parameters kunnen individueel worden vastgelegd. Onduidelijk hoe groepen gecorreleerd kunnen worden.

Modelleren van onzekerheden in parameters

Maakt onderscheid in: Doorlooptijd Personele middelen (kwantiteit en hoeveelheid) Taken Bijzondere gebeurtenissen zijn te modelleren als activiteiten met een bepaalde kans van optreden. Met IFstatements kunnen personele middelen, doorlooptijd etc. worden aangepast als functie van andere variabelen. Tornado-diagram op basis van regressie of correlatie tussen in en uitvoerparameters.

Gevoeligheidsanalyse

Dominante risico's Te bepalen via scenario analyse.

Scenario analyse

Typische planningsaspecten

Grafische weergave resultaten

meerdere scenario's (parameterwaarden) in een run door te rekenen. Hierdoor wordt duidelijk welke (combinatie van) parameters een waarde (b.v. 75 % van het maximum) bepalen. Standaard G A N T T chart, echter ook P E R T , gebruik van personele middelen, etc. Microsoft project kan 'levellen', d.w.z. de planning automatisch aanpassen aan beschikbaarheid personele middelen. Histogram van elke variabele of trendkaart (range van waarden in de tijd).


2 van 4

RAS-Project Opbouw van kostenposten door de gebruiker aan te geven (aantal risicobronnen en naamgeving). Relaties tussen aktiviteiten leggen mbv numerieke invoer tabel. Per type onzekerheid kunnen groepen worden aangemaakt waarmee parameters gemakkelijk en overzichtelijk gecorreleerd kunnen worden. Standaard optie voor correlatie duur en kosten. Maakt onderscheid in risico naar: duur prijs hoeveelheid bijzondere gebeurtenissen zelf toe te voegen risico-bronnen

Gevoeligheid op basis van correlatie tussen in- en uitvoerparameters. Gevoeligheid kan per parameter ook grafisch worden weergegeven (tijd/geld als functie van invoerparameter) Tabel waarin per risico de bijdrage aan de totale onzekerheid wordt weergegeven (verklaring hoeveelheid variantie?). Een dergelijke analyse is niet mogelijk met RAS-Project.

Standaard G A N T T chart.

(Voldoende ruime) voorselectie van beschikbare grafische weergave van de resultaten.

Nuclear Research & Consultancy Croup

3

Ervaringen

De ervaringen die met beide pakketten in de beperkte beschikbare tijd zijn opgedaan zijn als volgt samen te vatten: @RISK for Project in combinatie met Microsoft Project • @ R I S K werkt erg intu'rtief en is daarmee gemakkelijk te gebruiken. Het zwaartepunt van het leertraject ligt in het leren werken met Microsoft Project. • Met het pakket is een zeer flexibele modellering mogelijk. Kansdichtheidsfuncties kunnen op verschillende plaatsen voor zeer verschillende variabelen worden ingevoerd. • Het invoeren van correlaties is tussen variabelen is mogelijk, maar met veel variabelen is het niet eenvoudig om overzicht te houden, omdat alle variabelen in een correlatiematrix komen te staan. • Systeem is erg instabiel als gevolg van de add-ins in de Windows omgeving. J e krijgt op een gegeven moment wel redelijk door wat je wel en niet kunt doen. Meerdere programma's in een Windows-omgeving kennen dit probleem ("this program had a fatal error"). Fout-boodschappen zijn ondoorzichtig. • Uitwisseling van gegevens (met bijvoorbeeld Best-Fit van Palisade voor het "fitten" van verdelingen, Excel voor het uitvoeren van verdere berekeningen of invoer vanuit andere programma's, Word voor de rapportage inclusief plaatjes) is een sterk pluspunt. RAS-Project • Vrijheid en snelheid waarmee een financiele modellering kan worden opgezet, een aantal standaard modelleeropties (bijvoorbeeld mobilisatietijd) en de mogelijkheid tot het aanbrengen van aparte groepen met gecorreleerde variabelen zijn sterke punten. • Naast de geprogrammeerde mogelijkheden van het pakket wordt er weinig tot geen flexibiliteit geboden. • Invoeren van (grotere/complexere) planningen is erg lastig. In feite moeten handmatige subplanningen worden "opgerold". Er is een mogelijkheid om planningen van uit M S Project in te voeren, maar daarbij verlies je informatie en moeten sowieso financiele gegevens nog worden ingevoerd. • Als niet windows applicatie is de uitwisseling van gegevens bewerkelijk. • Het programma is snel en zeer stabiel.

4

Voorbeeldproject

Gezien de toch redelijk ver uiteenlopende verschillen in mogelijkheden tussen beide pakketten is als het te evalueren project gekozen voor het demonstratieproject dat bijgeleverd wordt bij RAS-Project. Hierin is komt een belangrijk deel van de functionaliteit van RAS-Project naar voren zodat een vergelijking met @ R I S K mogelijk is: • planningsaspecten met relaties tussen de uit te voeren aktiviteiten • bronnen van risico inclusief ongewenste gebeurtenissen • bepaling van dominante bijdrage aan risico's. In onderling overleg is afgesproken dat N R G het demonstratieproject van R A S in M S Project en @ R I S K invoert en (apart) rapporteert. De afdeling Risico-analyse rekent dit door met RAS-Project. Voor details wordt verwezen naar de betreffende rapportage(s) (BWD R W S rapport 'KOWBR99-004' voor de evaluatie van RAS-Project en N R G rapport '5002.54176 RDA/hcw' voor de evaluatie van @ R I S K for project).


3 van 4

Nuclear Research & Consultancy Croup

5

Conclusies

Met beide pakketten kunnen projectrisico's worden geanalyseerd. Welk pakket het beste kan worden ingezet is afhankelijk van het soort risico's dat moet worden geanalyseerd en specifieke wensen ten aanzien van de uitvoer. RAS-Project is gericht op de integrale analyse van onzekerheden in kosten en duur van activiteiten binnen de planning. Dit pakket is erg flexibel voor wat betreft het opzetten van een financieel model van een project, maar is gebonden aan de ingebakken structuur van in- en uitvoer. De risico's worden zeer overzichtelijk gesplitst in tijdsduur, prijs, hoeveelheid en bijzondere gebeurtenissen. Het is vanuit de achtergrond van dit pakket (integraal risico-analyse pakket) dus ook logisch dat de mogelijkheden tot het opstellen van (complexe) planningen binnen RAS-Project beperkter zijn dan van M S Project. De koppelingen tussen activiteiten kunnen niet grafisch worden ingevoerd. De invoer van planningen vanuit M S Project is mogelijk maar verloopt niet geheel probleemloos. RAS-Project benoemt de diverse risico's systematisch en geeft tabellarisch weer wat de dominante risico's zijn. Uitvoer naar andere programma's is als gevolg van het feit dat het pakket onder D O S draait niet eenvoudig. Wel verloopt het uitvoeren van een simulatie zeer snel. Het zwaartepunt van een eventueel leertraject met dit programma ligt in het leren kennen van de structuur en mogelijkheden van modellering die het pakket biedt. Dit pakket is een zeer krachtig hulpmiddel bij een integrale analyse van planning en kosten van een project, mits dit binnen de mogelijkheden van het pakket past. Als gevolg van de beperkte flexibiliteit ten aanzien van de uitvoer van resultaten is het echter niet altijd mogelijk om antwoord te geven op specifieke vragen van een opdrachtgever. " @ R I S K for project" is gericht op het uitvoeren van een onzekerheidsanalyse op alleen een planning. De aandacht is hierbij primair gericht op doorlooptijd, hoewel onzekerheid in kosten (materiaal en personele middelen) goed te modelleren zijn. Omdat het samenwerkt met het planningspakket M S Project zijn alle mogelijkheden van dit pakket te gebruiken. @ R I S K in combinatie met Microsoft Project is grafisch zeer aantrekkelijk en kent een grote flexibiliteit qua modellering van in- en uitvoer. De planning en de personele middelen (hulpbronnen) worden grafisch gedefinieerd. Eventueel wordt de planning automatisch op de beschikbaarheid van personele middelen aangepast. Onzekerheden in doorlooptijd en personele middelen kunnen met een groot scala aan verdelingen worden weergegeven. Ook veel uitvoer is grafisch waarbij koppelingen met Excel en andere Microsoft programma's mogelijk is. Het nadeel van @ R I S K is dat het programma niet geheel stabiel is (Excel add-ins in een Windows 95 omgeving), waardoor onverwacht fatal errors optreden. De gebruiker leert hiermee echter om te gaan. Het zwaartepunt van een eventueel leertraject ligt in het verkennen van de mogelijkheden van Microsoft Project. @ R I S K werkt zeer intui'tief en kan vrijwel onmiddellijk worden ingezet. De handleiding van beide pakketten laten ten aanzien van de technische achtergronden te wensen over. Samengevat kan worden geconcludeerd dat indien het accent van een analyse ligt op het analyseren van onzekerheden in de duur van een project @ R I S K for Project de meest voor de hand liggende keuze is. Indien correlaties tussen variabelen, kostenstructuur en relatie tussen kosten en duur een belangrijke rol spelen dan zou eerder RAS-Project ingezet moeten worden. Daarnaast kan ook de flexibiliteit die van de modellering of uitvoer gevraagd wordt een overweging zijn om voor @ R I S K for Project te kiezen. Gedegen kennis en ervaring met beide pakketten is noodzakelijk om een dergelijke afweging goed te kunnen maken.


4 van 4

Nuclear Research & Consultancy Group

Vergelijking RAS Project met @RISK for Project Evaluatie van het pakket " R A S Project 4.0" In het kader van Kennisontwikkeling W B R

Evaluatie

van het Pakket

"RAS

Project

4.0"

Hoofdafdeling

Waterbouw

Vergelijking RAS Project met ©RISK for Project Evaluatie van het pakket " R A S Project 4.0"

Opdrachtnemer

: Bouwdienst Rijkswaterstaat, Hoofdafdeling Waterbouw

Opdrachtgever

: Bouwdienst Rijkswaterstaat, Hoofdafdeling Waterbouw

Auteur

: M P . Janssen

Documentcode

:

Datum

: 21-04-99 16:54

Versie

: DEFINITIEF 1.0

Aantal pagina's

: 23

KOWBR99-004

Naam

Vrijgegeven door disciplineleider

Autorisatie projectleider

Acceptatie principaal

Kennisontwikkeling KOWBR99-004

WBR

Handtekening

Datum

M.P.Janssen

S.E. van Manen

W.G. de Rijke

21-04-99 pagina

16:54 2 van

23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS

Project

4.0"

Hoofdafdeling

Waterbouw

INHOUDSOPGAVE

1. Inleiding

4

2. Beschrijving van het pakket RAS Project 4.0

5

2.1 Invoeren modelbouw

•

:•• 5

2.2 Uitvoer

5'

3. Evaluatie

7

3.1 Invoer

7

3.2 Uitvoer

7

3.3 Werking en robuustheid

7

3.4 Documentatie

7

4. Conclusies en aanbevelingen

8 9

5. Referenties BIJLAGE Uitvoer R A S Project


WBR

21-04-99 pagina

16:54 3 van

23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

4.0"

Hoofdafdeling

Waterbouw

1. Inleiding Op dit moment zijn er diverse softwarepakketten op de markt voor het analyseren van projectrisico's. De analyses die met deze verschillende pakketten mogelijk zijn varieren sterk. Bij de Bouwdienst zijn op dit moment twee pakketten voor het analyseren van projectrisico's te weten 'Ras Project' en '@RISK for MS Project'. In samenwerking met N R G is een evaluatie van beide pakketten uitgevoerd waarbij de belangrijkste verschillen en de specifieke voor- en nadelen zijn beschreven. De resultaten van deze evaluatie zijn in een aparte notitie en twee afzonderlijke rapporten (een per software pakket) vastgelegd. Deze opdracht (het Bouwdienst gedeelte) wordt uitgevoerd in het kader van het project Kennisontwikkeling WBR, het interne onderzoeksproject van de afdeling W B R van de Bouwdienst. De taakverdeling bij de uitvoering van het onderzoek was als volgt: Omschrijving

Taakverdeling

Product

Vastleggen van doel en Gezamenlijk randvoorwaarden van het onderzoek, selecteren van een testcase Evaluatie van R A S Project Bouwdienst

Rapport

Evaluatie van @RISK for Project

NRG

Rapport

Vergelijking resultaten Opstellen notitie vergelijking beide pakketten

Gezamenlijk Gezamenlijk

Notitie

Rapportcode

n.v.t.

KOWBR99-004 dd. 21-4-99 5002.54176 RDA/hcw dd. 16-4-99 n.v.t. KOWBR99-009 dd. 21-4-99

In dit rapport wordt allereerst de algemene functionaliteit van het pakket ' R A S Project 4.0' beschreven (modelbouw, invoer en uitvoer), waarna een evaluatie wordt gegeven van de invoer, uitvoer, werking en bijgeleverde documentatie. Tot slot wordt een aantal conclusies getrokken ten aanzien van het pakket als geheel. Het doel van dit document is om de lezer zo snel mogelijk een goed zicht te geven in de mogelijkheden en beperkingen van het pakket R A S Project. Voor de vergelijking met het pakket '©RISK for M S Project' wordt verwezen naar de notitie KOWBR99-009.


WBR

21-04-99 pagina

16:54

4 van 25

Evaluatie

van het Pakket

"RAS

Project

4.0"

Hoofdafdeling

Waterbouw

2. Beschrijving van het pakket RAS Project 4.0 2.1

Invoer en modelbouw

Binnen R A S Project worden risico's opgehangen aan activiteiten die binnen projecten moeten worden uitgevoerd. Binnen deze activiteiten wordt onderscheid gemaakt tussen kosten en duur van activiteiten. De kosten per activiteit zijn opgebouwd uit een willekeurig aantal zelf in te voeren kostentypen. De kosten zijn een combinatie van kostentype met bijbehorend aantal eenheden. Zo kan activiteit 1 zijn opgebouwd uit- , 3 eenheden van het kostentype "materiaal" (met bijbehorende kosten van bijvoorbeeld fl30.000,- per eenheid) en 6 eenheden van het kostentype "arbeid" (met bijbehorende kosten van fll 0.000,- per eenheid). De kostentypen bestaan standaard uit prijs per eenheid en hoeveelheid (zie figuur 1). Het is eventueel mogelijk om de reeks van componenten waaruit een kostentype is opgebouwd naar wens verder uit te breiden. De volgorde van uitvoering van activiteiten wordt vastgelegd door middel van het aan elkaar koppelen van begin- en/of eindpunten van activiteiten. Daarnaast kunnen aan activiteiten onvoorziene gebeurtenissen worden gekoppeld, waarbij met een bepaalde kans extra kosten en extra duur aan de betreffende activiteit wordt toegekend.

Figuur 1: Structuur kostenmodel RAS Project

Aan alle variabelen waarin de kosten en de duur van activiteiten worden uitgedrukt (duur, prijs per eenheid en hoeveelheid) kunnen kansdichtheidsverdelingen worden gekoppeld waarmee de onzekerheid ten aanzien van deze variabele kan worden gesimuleerd. Door middel van Monte Carlo simulaties wordt het effect van deze onzekerheden op prijs en duur (van de verschillende fasen) van het project zichtbaar gemaakt. Het is mogelijk om correlaties tussen variabelen te modelleren. Voor kostentypes wordt standaard gevraagd hoe groot de correlatie met de duur van de activiteit is (denk aan bijvoorbeeld loonkosten, kosten van ingehuurd materieel etcetera). Verder is het mogelijk om groepen van gecorreleerde variabelen te benoemen (bijvoorbeeld 'complexiteit' of 'slecht weer'). Aan deze groepen kunnen naar willekeur variabelen worden toegekend.

2.2

Uitvoer

De opbouw van het model wordt met behulp van tabellen voor planning en kosten weergegeven. In de planningsinvoermatrix worden de onderlinge relaties tussen de activiteiten weergegeven. De planning kan ook grafisch in een GANTT diagram worden weergegeven. Verder kan een tabel worden geproduceerd waarin karakteristieken van de planning zijn opgenomen (per activiteit de duur, vroegste start, laatste start, vrije ruimte, etc).


WBR

21-04-99 pagina

16:54 5 van

23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS

Project

4.0"

Hoofdafdeling

Waterbouw

Met behulp van het plannings- en kostenmodel kan snel een financiele analyse van het project worden gemaakt. Er zijn op veel verschillende manieren kosten en/of uitgaven zichtbaar te maken, zoals de cashflow, de totale uitgaven als functie van de tijd, uitgaven per kostentype of per activiteit, maar eventueel zelfs ook uitgaven per type per activiteit. Deze resultaten zijn zowel in tabelvorm als grafisch weerte geven. Onzekerheden in tijd en geld zijn zowel in tabelvorm als grafisch te presenteren. Hierbij is het ook weer mogelijk totalen of deze opgesplitst in delen weer te geven. Hierbij kan onderscheid gemaakt worden in basiskosten, extra kosten en kosten van schade als gevolg van opgelopen vertragingen. De bijdrage van de diverse variabelen, activiteiten, kostentypen, bijzondere gebeurtenissen en/of specifiek gecorreleerde effecten (groepen) kunnen worden uitgedrukt in een correlatie-coefficient met de einduitkomst, of in de vorm van een bijdrage aan deze einduitkomst. Naast prijs en kosten zijn additionele financieel interessante kentallen te berekenen zoals kans op winst, kans op verlies, kans op overschrijding blootgesteld kapitaal en schadekosten door opgelopen vertragingen.


WBR

21-04-99 pagina

16:54 6 van

23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS

Project

4.0

Hoofdafdeling

Waterbouw

3. Evaluatie In dit hoofdstuk wordt een evaluatie van het pakket gegeven. Daarbij wordt een algemene indruk van de bevindingen tijdens deze (beperkte) evaluatie weergegeven 3.1

Invoer

Het invoeren van een nieuw project is voor een onbekende gebruiker niet gemakkelijk omdat de structuur en mogelijkheden van het programma nog onbekend zijn en de menu-opties veelvuldig zijn. Daar komt bij dat veel van de aangeboden informatie in code wordt weergegeven. Wel is de menustructuur en de opbouw . van het pakket logisch opgezet, en zodanig dat bij de invoer eigenlijk geen fouten gemaakt kunnen worden. Op de meeste plaatsen is het mogelijk om bij het invullen van codes in de invoertabellen selectielijsten op te roepen waaruit onderwerpen gekozen kunnen worden. Je kunt dan bijvoorbeeld kiezen uit "groot; middel; klein en de bijbehorende codes worden vervolgens in de invoertabellen geplaatst (respectievelijk 3, 2 of 1). Dit vergemakkelijkt echter alleen het invoeren van de codes maar niet het Iezen van de tabellen. Een vervelend punt is dat het programma soms zelf parameters van kansverdelingsfuncties wijzigt bij het wijzigingen van instellingen elders. Dit zonder hierbij een melding te geven. 3.2

Uitvoer

De presentatie van het model in codes is lastig bij invoer, maar levert vooral ook bij de uitvoer een eigenlijk niet kant en klaar te interpreteren laat staan aan een opdrachtgever te presenteren resultaat. Het is erg ondoorzichtig wat er op verschillende plaatsen wordt uitgevoerd en waar deze uitvoer naar toe gaat. Zo wordt onder de optie 'Report Settings' onder menuheader 'Settings' ingesteld welke delen aan informatie worden opgenomen bij een rapport dat met de optie 'Report Generator' onder de header 'Output' wordt geactiveerd en welke bestaat uit delen die ook onder de headers 'Output', 'Planning', 'Cost' en 'Risk' kunnen worden geprint. Verder ontstaat er bij het genereren van een rapport naar schijf een brei aan bestanden waar geen wijs meer uit te worden is, tenzij je goed bekend bent met alle mogelijke uitvoer van het pakket. De optie uitvoer naar beeldscherm, printer of bestand blijkt niet voor alle menukeuzen te werken. Dit heeft tot gevolg dat als je niet uitkijkt er veel papier onnodig door de printer wordt gejaagd. Omdat het programma niet onder Windows draait is een verdere verwerking van resultaten in een rapport of met een ander softwarepakket niet gemakkelijk. Zoals al eerder gezegd levert het exporteren naar schijf weer andere problemen op. 3.3 Werking en robuustheid Intern lijkt het pakket de zaakjes ontzettend goed op orde te hebben. Het loopt nooit vast, rekent razendsnel een nieuw of gewijzigd project door en geeft je snel en zonder problemen inzicht in de belangrijkste oorzaken van onzekerheden binnen het project. 3.4 Documentatie De documentatie is prima op orde voor zover het de beschrijving van de knoppen betreft. Als je dit doet gebeurt er dat. Wat echter volledig ontbreekt is een reference manual waarin beschreven staat hoe bepaalde berekeningen worden uitgevoerd en welke algoritmes op verschillende plaatsen worden gebruikt. Dit heeft tot gevolg dat je als expert een vraag van een kritische klant over een dergelijk onderwerp krijgt je deze vraag dan ook niet alleen niet kunt beantwoorden, maar het ook niet voor hem kunt uitzoeken als je dat zou willen. Dit geldt voor het gedeelte over correlaties tussen invoervariabelen, maar ook voor correlaties en bijdragen aan risico's. Te beknopt is ook de uitleg over de risicobronnen. Op basis van de handleiding is het niet mogelijk te achterhalen hoe het model met verschillende soorten risicobronnen omgaat.


WBR

21-04-99 pagina

16:54 7 van

23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS

Project

4.0"

Hoofdafdeling

Waterbouw

4. Conclusies en aanbevelingen In deze paragraaf zijn de conclusies en aanbevelingen ten aanzien van R A S Project 4.0 een rij gezet.

Conclusies De belangrijkste conclusie is dat R A S Project een uitermate krachtig instrument is voor het analyseren van projectrisico's. Het geeft de analist snel inzicht in de voornaamste bronnen die bijdragen aan een overschrijding van kosten of tijd. Een belangrijke bijdrage hieraan levert: * een flexibele en krachtige manier om een realistische kostenopbouw van een project te modelleren gebruik makend van een aantal standaard features (onder meer de mobilisatiekosten, rechtstreeks koppelen van variatie in kosten aan de duur van activiteiten); * de mogelijkheid om snel, gemakkelijk en overzichtelijk correlaties te modelleren en te analyseren; *

mogelijkheid om resultaten snel en op verschillende niveau's te kunnen presenteren.

De belangrijkste nadelen van dit pakket zijn: * * * * * *

beperkingen ten aanzien van het evalueren van zelf in te voeren parameters; beperkte mogelijkheden tot interactie met overige programma's (in- en uitvoer); gebruikers onvriendelijke user-interface; beperkte vrijheid tav het invoeren van tijdschalen; beperkingen in aantal in te voeren bijzondere gebeurtenissen;

De onderstaande aanbevelingen zijn gebaseerd op een aantal geconstateerde tekortkomingen van de software. Aanbevelingen • • • • • • • • • • • • •

Voeg naast de bestaande handleiding een reference manual toe waarin staat beschreven hoe diverse berekeningen die binnen het programma worden uitgevoerd worden verricht; Voeg meerdere voorbeeldprojecten toe ter illustratie van verschillende modelleertechnieken met een toelichting of instructie voor gebruik; Verbeter de mogelijkheid tot het invoeren en/of importeren van bestaande planningen; Implementeer de software in de Windows omgeving voor een verbetering van de mogelijkheden voor het exporteren en verwerken van de resultaten; Gebruik bij het presenteren van de invoer van het pakket in plaats van codes zinvolle afkortingen; Breidt het aantal percentielwaarden waarvoor uitkomsten worden berekend uit, of nog liever, maak deze instelbaar voor de gebruiker; Maak de tijdschalen voor de planningen instelbaar voor de gebruiker, en voeg de mogelijkheid voor het invoeren van een kalender voor niet werkbare periodes toe; Een grafische probabilistische weergave van kosten tegen tijd in een diagram zou een fraaie uitbreiding van de grafische presentaties van de uitvoer zijn; Implementeer de mogelijkheid om met behulp van het programma ook de kans op overschrijding van specifieke waarden of criteria te kunnen berekenen; Implementeer onvoorziene gebeurtenissen als gewone gebeurtenissen, maar dan met een kans van voorkomen. Dit leidt tot een eenvoudiger en consistenter beeld van de kostenstructuur; Implementeer de mogelijkheid om correlaties tussen onvoorziene gebeurtenissen aan te brengen; Verhoog het aantal in te voeren onvoorziene gebeurtenissen; Verhoog het maximale aantal samples (100.000), en bouw een middel in ter controle van de convergentie bij het aantal uitgevoerde simulaties;


WBR

21-04-99 pagina

16:54 8 van

23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

4.0"

Hoofdafdeling

Waterbouw

5. Referenties [1]

RAS/Project 4.0, User Manual, 18 juni 1996


WBR

21-04-99 pagina

16:54 9 van

23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

4.0"

Hoofdafdeling

Waterbouw

Bijlage: Uitvoer RAS Project /DEMOCASE/Manual

1999-April-12

Annex 1.0.

RAS/PROJECT REPORT DEMOCASE

Manual

1999-April-12

Table of contents:

1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. 1.8. 1.9.

RAS/PROJECT


WBR

P l a n n i n g Input T a b l e P l a n n i n g Diagram A c t i v i t y Cost Matrix T o t a l C o s t Curve R i s k Input Base/Simulation Results Risk Plots Risk Correlations Risk C o n t r i b u t i o n / C r i t i c a l Prices

Copyright

1997 Redeker & P a r t n e r s BV.

21-04-99 pagina

16:54

10 van 23

Evaluatie

Hoofdafdeling

van het Pakket "RAS Project 4.0"

IDEMOCASE/Manual

No

!

! Description

!

1 ! Preparation 2 ! Engineering 3 ! Piling 4 ! Substructure 5 ] Topside 6 i Finishing 7 ! Demob

PLANNING

! i ! ! ! ! !

! Description 1 ! Preparation 2 ! Engineering 3 ! Piling 4 1 Substructure 5 ! Topside e ! Finishing 7 ! Demob


WBR

3.00 5.00 5.oo IO.OO

4.00

MILESTONES

!

Duration !

Start

5.00 2.00

: I : : i i ! :

Time

23.00

!

Liqdam

!

|

:

! !

! ! !

j !

! 1000 1

1

Max I d

1

NETWORK RELATIONS

ACTIVITIES NO

Annex 1.1.

1999-April-12

ACTIVITIES

Waterbouw

Al

1 3 4 4 6

Rl

i

! 1 1 1 1 1 1 ; ! 1

Lagl

! A2

1 1 t 1 ! 2.00 : -2.00 !

R2 !

Lag2

! 1 2 4

I

3 ! 1 1

1.00

21-04-99

16:54

pagina 11 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

4.0"

/DEMOCASE/Manual

Year Monti-.

1999-April-12

P r © p j c a t ton

7

rng.tneer i r g

3

Piling

4

Subiirucrurb

5

Topside

6 ?

r

Annex

1593

Waterbouw

1.2.

1994

JAN [FEB tlHR |rtPQ [ttfCY | JUN JUL|flUGJSEP 0CT|NOV|Drc JAK|FEBfttf* SPRiflSYf JUN JUL IAUGISETP OCTlNOUlDEC

linn iiiiiimm llltllllllll mniiniii lllllllllll imiimiii iiilmriiii

lillllll ml t

Hoofdafdeling

,

)

j

_

•

i ru s h i no. Demob

1 i • Hon c r i u c a ] a c t i v i t y • • • • « C r i t i c a l path 1 1 « Float


WBR

-

3

'* Relation • • Forced start <5> - H U « s t o r «

arrow

21-04-99 pagina

16:54

12 van

23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

/DEMOCASE/Manual

ACTIVITIES !

No 1

2 3 4 5 6 7

Description

! ! ! ! I ! !

Preparation Engineering Piling Substructure Topside Finishing Demob

8 ! TOTAL

ACTIVITIES i

No 1 2 3 4 5 6 7

Description

! ,' ! ! ! ! !

Preparation Engineering Piling Substructure Topside Finishing Demob

ACTIVITIES No

!

1999-April-12

| ! !

:

10800 00

! !

Description

1

! ! :

1 ; : ! 1

IOO.OO

:

50.00

10.00 ;

100.00 1500.00 1500.00 500.00 50.00

735.00 :

3700.00

Subcontractors!

Perm, mat

250 2000 2000 1000

00 00 00 00

5250 00

Insurances

i i

25.00 25.00 50.00 200.00 200.00 100.00 25.00

1500.00 ;

625.00

! looo.oo

:

500.00 :

!ACTIVITY/COST I

8 ! TOTAL

!

KOWBR99-004

25.00 75.00 25.00 250.00 250.00

Equipment

ACTIVITY/COST MATRIX [F X1000]

!

! ! I ! ! ! :

WBR

:

j

1 ! Preparation 2 1 Engineering 3 ! Piling 4 ! Substructure 5 1 Topside e ! Finishing 7 ! Demob

Kennisontwikkeling

Annex 1.3.

Staff

Labour

: :

! : :

Waterbouw

ACTIVITY/COST MATRIX [F X1000]

100.00 i o o . 00 500.00 4000 00 5000 00 I O O O 00 i o o 00

;

!

8 ! TOTAL

Hoofdafdeling

4.0"

TOTAL 200 200 925 8950 9450 2700 185

00 00 00 00 00 00 00

22610 00

21-04-99 pagina

16:54

13 van 23

Evaluatie

van het Pakket

/DEMOCASE/Manual

"RAS Project

4.0"

Hoofdafdeling

1999-April-12

Waterbouw

Annex 1.4.

Total cost risk plot


WBR

21-04-99 pagina

16:54

14 van 23

Evaluatie

van het Pakket

IDEMOCAS

"RAS Project

E/Manua1

1999-April-12

+ 1 RISK SOURCES ! + + ! No ! D e s c r i p t i o n !Rtype ! + + + + ! 1 ! Duration I 2 I ! 2 ! Price 1 1 ! ! 3 ! Quantity 1 1 ! +

+ !

Arc

Annex

Waterbouw

1.5.1

+ ! ! ! ! ! I ! +

+ RISK GROUPS

', : + ; ! D e s c r i p t i o n ICtype !

+

! No ! : +

Hoofdafdeling

4.0"

1 ! Complexity 2 ! Cost

! !

1 ! 1 ! +

+ ! ACTIVITY RISKS ! + + ! No ! Description ! Ptype !Itype + + + + i 1 ! Preparation : 3 ! 2 ] 2 ! Engineering ! 3 ! 2 ! 3 ! Piling | 3 1 2 ! 4 ! Substructure ! 3 ! 2 ! 5 ! Topside I 3 i 2 I 6 ! Finishing I 3 ! 2 ! 7 ! Demob I 3 1 2

Duration ! PI(min) 1 P2(max) [ P3(pde) ! + + + 1 1 ! 1 ! 0.05 ! I 1 ! 1 ! 0.05 ! 1 I I 1 ! 0.05 | ! 1 ! 1 ! 0.05 I { 1 ! I I 0.05 I 1 I I 1 ! 0.05 | ! 1.1 1 1 0.05 | H

+

+ ! ! P4(pex) ! I 0.05 ! 0.05 ! 0.05 ! 0.05 ! 0.05 I 0.05 I 0.05 I

+ +

+

!

ACTIVITY

RISKS

+

I

Duration

!

+

1

! No I Description I + + + ! 1 ! Preparation ! ! 2 I Engineering I ! 3 ! Piling I ! 4 1 Substructure ! ! 5 ! Topside I I 6 i Finishing I ! 7 ! Demob I + + ! COST TYPES + ! No ! Description + + ! 1 ! Labour

Group

I + 1 ! 1 ! I I I I I

I + ! Esc% + I

Corr

I I 0.50 ! 0.50 I I 1 I I I +

+ I I 1 Mob% ! T v a r % ! + + I I I 100 I COST CALC

:

2

:

staff

i

i

i

! ! ! ! +

3 4 5 6

! ! i 1

Equipment Perm, mat Subcontractors Insurances

I 1 1 I

I 1 1 I

| 1 1 I


WBR

ioo

i

50 ! I I 50 I +

21-04-99 pagina

16:54

15 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

4.0"

/DEMOCASE/Manual

Hoofdafdeling

1999-April-12

COST RISKS No

! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 !

Description

Ptype ! I t y p e

Labour Staff Equipment Perm, mat Subcontractors Insurances

1 1 2 3 4 5 6

3 3 3 3 3 3

! ! ! : ! !

I PI min)

2 ! 2 I 2

:

2

:

2 2

: :

P4(pex)


0.05 0.05 0.05 0.05 0.05 0.05

Group

!

! 1 ! ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 !

2

No

;

i 1 1 4 ! 5 ] 6 ! 1 2 3

Description Labour Staff Equipment Perm, mat Subcontractors Insurances

EVENTS NOT No

!

PLANNED

Description

: : : ! :

I : i 1.15 1 1 1

0. 05 0 05 0 05 0 05 0 05 0 05

Corr

1

!

1 ! 2 : 2 !

! :

i i

0.50 o. 60 0.60

•

i

i

i

Ptype 1 I t y p e


!

!

i 0.95 i 1 i

P3(pde)

Quantity

Description

COST RISKS

1

!

COST RISKS No

! P2(max)

Price

Description

! ! ! ! ! !

1.5.2

Price

COST RISKS No

Annex

Waterbouw

3 3 3 3 3 3

! ! i : : :

1 PI(min) 0.95 0.95 0.95 1 0.95 i

2 ! 2 : 2

:

2

:

2

:

2

:

| P2(max) : : ! : : :

1.20 1.10 1.10 1.20 1.10 1.05

P3(pde) 0 0 0 0 0 0

05 05 05 05 05 05

r

1

Quantity

| P4(pex) | ! | ! ! |

Group

!

Corr

•

0.05 0.05 0.05 0.05 0.05 0.05

i i i i i i

| ! Prob% ! A c t !

1 2

! D e s i g n n o t OK ! ! Old obstructions : 3 ! L o g i s t i c problems j

20

!

io ! 5 !

2 i 3 ! e :

E x t r a Dur 2.00 2.00 1.00

Extra

Costs

500

EVENTS NOT PLANNED No

Description

Group

Corr

1 ! D e s i g n not OK | 2 ! Old obstructions ! 3 ! L o g i s t i c problems !


WBR

21-04-99 pagina

16:54

16 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

Hoofdafdeling

4.0"

/DEMOCASE/Manual

1999-April-12

+ !

Annex 1.6.

+ PROJECT RESULTS

+ ! + ! ! | I

|

!

+ Description Duration Base c o s t Liquidated Total cost

damage

1 + ! I ! I

! Results

! ! 24 ! 22610 ! ! 22610 | +

+

+

+

! 10000 SIM.

+

!

SIMULATION RESULTS

[MONTHS,f x 1000]

!

+

! Description

+ ! ! ! ! ! +

Waterbouw

!

|

1%<

+ Duration Base c o s t Liq.damage Extra cost Total cost


;

5%<

+

! ! I ! !

WBR

24 22211 I 22227

!

+

! !

:

24 23951

! |

24058

| I

! 22624

! 1

5%>

+

24 ! 22606 ! I

! |

50%>

!

1%>

+ 26 25663 1000 500 26092

! ! | ! I

!

! 26 26298 1000 500 27077

! | | ! ! +

21-04-99 pagina

16:54

17 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

4.0"

/DEMOCASE/Manual

Hoofdafdeling

1999-April-12

Waterbouw

Annex 1.7.1

Duration risk plot 10O0O

to

1 CM

f1c*ents

9000

9ft

fEr*~24 eooQ-

iff',

?ooo-

W.

L

tsorjo

j

HMO

s

5ft

4000

J

± .

KR

3000

30V,

2000

2ft

1000 0

1

(Si

Ift

T

ov.

Jan 1995 m :S «*rjlo aib .onbsilty of exceedance — :eiP • ;Av raq ? a(M u!

Feb

Mar

Dxtration [Monthl

Base cost risk plot 10000

iOOX

1 ca

CO

1 TO

Q

1

J e P-

?2ffl0

2?7.32

23375

S in i ua lnons :Probabiltti of exceeoance

1U) ( * i r W a q e (fti>


WBR

240t?

21&ft

2530?

2596

2(587

27230

27872

Base Cost tf x 1000]

21-04-99 pagina

16:54

18 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

Hoofdafdeling

4.0"

Annex

1999-April-12

/DEMOCASE/Manual

Waterbouw

1.7.2

Iiq.damage risk plot 0G I OQ

Nc*ents

9000

90V.

•KB" 321

c

30V.

u

8000-

70'<<

7000 J

6000-

J

Sft

5000 L

4000

1

J

40V.

3000

30V.

2000

aft

1000 0

1

10V.

T

OV.

211 121 632 i :SiniaHons :Probabilty ot exceedance • iftvwjw (KJ)

812

1053

1263

1474

1684

1895 2105

Iiq.damag
Extra cost risk plot 2 2

|

i00>:

10000

Motients

9000-f

r5,"=T2" '

8000

sOV.

7000

70V.

cu

o

.1

6000

I

J

I

.1

I .

-

- • 60V.

I

_

5000 _.l

1000 -I

I

. J

L.

1 .

I I

50V.

_

10V.

3000

30V.

2000

20V.

iO'-i

1000I

53 105 158 211 r— a iS:P iwro ian ns bo ab itu of exceedance

2*3

316

36S

121

0>.

474 526

Extra cost, [f x 1000]

• : Average? (fti>


WBR

21-04-99 pagina

16:54

19 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

IDEMOCASE/Manual

4.0"

Hoofdafdeling

1999-April-12

f

Annex

Waterbouw

1.7.3

—

Total cost risk plot


WBR

21-04-99 pagina

16:54

20 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

Hoofdafdeling

4.0"

/DEMOCASE/Manual

1999-April-12

+

Waterbouw

Annex 1.8.

+

!

RISK GROUPS

!

DUR. CORR.

!

! Description !

!

1 ! Complexity ! 2 ! Cost !

0.00 ! 0.00 !

No

EVENTS !

NO

!

Description

DUR. CORR.

:

', O O O1

| 1 ! D e s i g n n o t OK ! 2 ! Old obstructions 3 ! L o g i s t i c problems !

ACTIVITIES 1

No 1 2 3 4 5 6 7

1 ] ! ! ! ! 1

Description Preparation Engineering Piling Substructure Topside Finishing Demob

COSTTYPES

!

Duration

! • i• t

! ! 1

COST CORR.

! !


! ! ! ! I !

RISK GROUPS No

COST CORR.

Description

No 1 2 3 4 5 6

!

1

00 ! 93 i 34 :

Quantity

Price

0.12

0 0 0 0 0 -0

76 02 16 30 05 02

COST CORR.

!Description |

+ 0. 00 0. 11

1 ! Complexity ! 2 ; cost !

EVENTS Description

No 1 2 3

! !

D e s i g n n o t OK ! Old o b s t r u c t i o n s ! L o g i s t i c problems !


WBR

COST CORR

0 00 0 50 0 08

21-04-99 pagina

16:54

21 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

4.0"

Hoofdafdeling

1999-April-12

/DEMOCASE/Manual

RISK GROUPS

Waterbouw

Annex 1.9.1

DUR. CONTRIB.

1 Description ]

No

1 | Complexity 2 i Cost

0.0 0.0

3 ! TOTAL

0.0

EVENTS No

! DUR. CONTRIB.

Description D e s i g n n o t OK Old o b s t r u c t i o n s 3 ! L o g i s t i c problems

0.0 88.3 11.7 !

4 ! TOTAL

100.0 I

ACTIVITIES No

! 1 2 3 4 5 6 7

! ! ! 1 1 ! !

!

Description Preparation Engineering Piling Substructure Topside Finishing Demob

8 ! TOTAL

COSTTYPES No

!

COST CONTRIB.

!

Duration

| ! ! I ! | !

i i i i

!

i

1 1 Labour 2 1 Staff 3 ! Equipment 4 i Perm, mat 5 ! Subcontractors 6 ! Insurances

TOTAL

! j i i i i

!

Description

COST CONTRIB.

!

Price

! ! ! ! ! |

7 ! TOTAL

RISK GROUPS

!

!

Quantity

TOTAL

! : 1.4 ! ! ! :

59.0 0.0 2.8

0.0

0 3 0 0

1.4 !

71.4

72 8

9.3 0.3

59 0 0 0 4 2 9

3

! COST CONTRIB.

', D e s c r i p t i o n !

No

1 ! Complexity ! 2 ! Cost !

0.0 1.2

3

1.2

! TOTAL

!

EVENTS No

Description

! COST CONTRIB. t

1 2 3

D e s i g n n o t OK ! Old o b s t r u c t i o n s ! L o g i s t i c problems 1

0.0 25.3 0.6

4

TOTAL

26.0


!

WBR

21-04-99 pagina

16:54

22 van 23

Evaluatie

van het Pakket

"RAS Project

/DEMOCASE/Manual

Hoofdafdeling

4.0"

1999-April-12

+ + i + 1 ! ! ! +

Annex

Waterbouw

1.9.2

+ ! CRITICAL PRICES + Price c r i t e r i a ! C r i t i c a l value ! C r i t i c a l p r i c e + + Expected p r o f i t ! 10.00 ! 26602.09 Loss p r o b a b i l i t y ! 5.00 ! 26091.53 Exposure I 1000.00 1 25672.78 ! 2.00 !


WBR

! i ! 1 ! ! ! ! +

21-04-99 pagina

16:54

23 van 23

Risico-analyse van projecten met ©RISK voor Microsoft Project H.C. W e l s Arnhem, 16 april 1999

5002.54176 R D A / h c w

In samenwerking met Rijkswaterstaat

auteur :

H.C. Wels

beoordeeld:

R.W. van Otterioo \ ^ \

/

f 24 blz

goedgekeurd :

R.W. van Otterioo

\

^

\

rasrisk3.doc

© N R G 1999 Behoudens hetgeen met de opdrachtgever is overeengekomen, mag in ditrapportvervatte informatie niet aan derden worden bekendgemaakt en is NRG niet aansprakelijk voor schade door het gebruik van deze informatie.

Inhoudsopgave L i j s t v a n tabellen Lijst van

figuren

Samenvatting 1

Inleiding

2

Werkwijze

2.1

invoer

2.2

berekeningen

3

Resultaten

3.1

planning

3.2

resources

3.3 3.4

risico berekeningen en verdelingsfuncties

3.5

gevoeligheids-analyse en scenario's.

4

C o n c l u s i e s en a a n b e v e l i n g e n

5002.54176 RDA'hcw

Lijst van tabellen tabel 1

Statistische uitvoer-gege vens

10

tabel 2

Data van de simulaties

11

tabel 3

Scenario's

12

tabel 4

Criticality index

13

Lijst van figuren figuur 1 Planning van het projekt figuur 2 Resources inclusief onzekerheden figuur 3 Onzekerheid in duur en probabilistic branching

14 15 16

figuur 4 In- en uitvoergrootheden

17

figuur 5 Invoer van correlaties

18

figuur 6 Convergentie

19

figuur 7 Driehoeksverdelingen voor invoer

20

figuur 8 Verdeling voor uitvoer-grootheden

21

figuur 9 Verdeling voor milestone figuur 10 Spreiding in de tijd figuur 11 Sensitivity analyse

5002.54176 RDA/hcw

22 23 24

3-24

N^G Samenvatting

Zowel Rijkswaterstaat als NRG gebruiken een computerprogramma (RAS-projekt) voor het analyseren van projectrisico's wat betreft doorlooptijd, kosten-overschrijding en het optreden van bijzondere gebeurtenissen. Aan dit programma kleven een aantal nadelen. Daarom is in samenwerking het programma @RISK for Projekt geevalueerd met behulp van een voorbeeld projekt. Met @RISK kunnen prima projectrisico's worden geanalyseerd. De versie@RISK for Microsoft Project" is met name gericht op het uitvoeren van een onzekerheidsanalyse op een planning. De aandacht is primair gericht op doorlooptijd, hoewel onzekerheid in resources goed te modelleren zijn. Door middel van probabilistic branching en if-statements is het optreden van ongewenste gebeurtenissen (risico's) goed te modelleren. Hierbij wordt zowel de kans van optreden als het effect stochastisch benaderd. @RISK samen met het planningspakket MS is zeer aantrekkelijk. De planning en de resources (hulpbronnen) worden grafisch gedefinieerd. Eventueel wordt de planning automatisch op de beschikbaarheid van resources aangepast. Onzekerheden in doorlooptijd en resources kunnen met een groot scala aan verdelingen worden weergegeven. Ook veel uitvoer is grafisch waarbij koppelingen met Excel en andere Microsoft programma's mogelijk is. Zoals meerdere programma's met Excel add-ins in een Windows 95 omgeving is ©RISK niet geheel stabiel, waardoor on verwachte fouten optreden. De gebruiker leert hiermee echter om te gaan. Het zwaartepunt van het leren werken met ©RISK for Project ligt in het verkennen van de mogelijkheden van Microsoft Project. Eventueel is bij een project met een zeer eenvoudige planning deze rechtstreeks in een spreadsheet uit te voeren waarbij tijdreeksen voor doorlooptijd en kosten worden gebruikt. @RISK werkt zeer intui'tief en kan vrijwel onmiddellijk worden ingezet.

5002.54176 RDA/hcw

4-24

1

Inleiding

Rijkswaterstaat RWS en NRG hebben de pakketten Rasproject en @RISK in gebruik. De toepassing

van

@RISK

in

combinatie

met

Microsoft

Projekt,

een

professioneel

planningsprogramma, is echter nieuw. @RISK for Projekt heeft in principe voordelen boven Rasproject, reden waarom de twee pakketten in samenwerking tussen Rijkswaterstaat en NRG zijn vergeleken. In het voorliggende rapport wordt de analyse van een voorbeeld-projekt met ©RISK for Projekt behandeld. Het betreft hier het voorbeeld, dat ook in de handleiding van Rasproject V3 wordt behandeld. In dit voorbeeld zijn alle "key features" aanwezig, waarmee een computerprogramma voor risico-analyse van projecten rekening moet houden: •

risico in tijd en kosten, gedefinieerd door spreiding in doorlooptijd, onzekerheid in hoogte van

•

de kosten, etc. risico op het optreden van bijzondere gebeurtenissen

2

Werkwijze

2.1

invoer

©RISK for project is gericht op het uitvoeren van een onzekerheidsanalyse op een planning. De planning wordt in Microsoft Project opgesteld. De eerste taak is dan ook deze planning te genereren. De werkzaamheden zijn derhalve vanuit Rasproject met de hand geconverteerd naar een planning in Microsoft Project. De volgende stap is het aangeven van resources of hulpmiddelen. Deze worden in Microsoft Project per aktiviteit gedefinieerd. De laatste stap in de invoer is het aangeven van onzekerheden d.m.v. ©RISK funkties. Hoewel een grote variatie in statistische funkties aanwezig is, is eenvoudigheidshalve uitsluitend een driehoeksverdeling voor grootheden als doorlooptijd, kosten per uur, etc. gebruikt.

2.2

berekeningen

©RISK voert Monte Carlo simulaties uit. Het project wordt als het ware een groot aantal malen doorlopen. van door de gebruiker eenvoudig aan te geven uitvoergrootheden worden realisaties bijgehouden. Hiervan wordt door ©RISK een verdeling gemaakt, desgewenst worden "what-if 'berekeningen uitgevoerd (sensitivity, scenario-analyse). De resultaten kunnen rechtstreeks naar de printer worden gestuurd of in spreadsheets voor verdere berekeningen worden opgeslagen.

5002.54176 RDA/hcw

5-24

-

3

Resultaten

3.1

planning

De planning van het voorbeeld-project is aangegeven in figuur 1. Het project bestaat uit een 3-tal fasen: fase 1, waarin voorbereiding en engineering. Als het ontwerp niet goed blijkt te zijn, duurt deze fase 9 weken langer dan verwacht. fase

2, waarin heiwerk en het aanbrengen van een fundering. Als men oude constructies

tegenkomt, treedt vertraging op. Als laatste werk in deze fase wordt een bovenlaag aangebracht. fase 3, waarin afwerking. Indien logistieke problemen optreden, treedt vertraging op. Tevens is in deze fase voor demobilisatie een z.g. milestone op. Als deze milestone niet wordt gehaald, dient men boete te betalen (liquidated damages). De projectplanning kan vrijwel geheel grafisch worden aangemaakt, in tegenstelling tot Rasproject waar veel numerieke invoer nodig is. 3.2

Als

resources

tweede stap worden resources gedefinieerd. In het voorbeeld project zijn dit per

werkzaamheid medewerkers en staf, equipment, materiaal, etc. Tevens worden kosten van verzekering gebruikt. Zoals in figuur 2 wordt aangegeven, kunnen groepen worden gedefinieerd, kosten per uur en kosten per gebruik. Waar men op bedacht moet zijn is dat het z.g. levellen in deze fase wordt uitgezet. Als het levellen aan staat, zal Microsoft Projekt de duur van aktiviteiten in het projekt wijzigen zodra de beschikbaarheid van resources wordt overschreden. Een eerder gedefinieerde planning wordt daarmee overschreven.

3.3

risico

Risico bestaat uit onzekerheid in kans van optreden en gevolg. Project-risico's kunnen worden geclassificeerd naar doorlooptijd, kosten en het optreden van bijzondere gebeurtenissen. Deze risico-aspecten zijn met @RISK voor Project eenvoudig in te voeren. Zoals in figuur 3 aangegeven b.v. bij de aktiviteit "Preparation" wordt de duur opgegeven als driehoeksfunctie tussen 12.83 weken en 14.8 weken, met een 50 % waarde bij 13.5 weken. Zowel voor duur, start als finish zijn ©RISK functies beschikbaar. Berekeningen binnen deze functies voert ©RISK niet

5002.54176 RDA/hcw

6-24

\ uit, het is b.v. niet mogelijk om een standaard driehoeksfunctie zoals RiskTRIANG (0.9,1,1.1) te vermeningvuldigen met een duur van 13.5 weken.

Zoals in figuur 3 te zien is, worden bijzondere gebeurtenissen

gedefinieerd door een

RiskBRANCH. Met een kans van 0.2 is b.v. het ontwerp niet goed, met een kans van 0.8 wordt deze "aktiviteit" overgeslagen. Ook is in figuur 3 de RisklF te zien waarmee wordt geanalyseerd of de milestone gehaald wordt. Zo niet, is er een "cost per use" van 1 miljoen NLG.

In figuur 3 is tevens te zien hoe variabelen tot analyse-resultaat worden benoemd, b.v. door aan te geven Finish=Riskoutput(). Dit aangeven welke variabelen uitvoer zijn (b.v. door intypen), kan ook met een speciaal module worden uitgevoerd. Ook een overzicht van invoeren uitvoer voor @RISK functies gebeurt met een speciaal module ('List", zie figuur 4).

In figuur 2 is te zien dat voor alle velden die t.b.v. resources zijn gedefinieerd eveneens @RISK functies kunnen worden ingevoerd. Voor het voorbeeld-project is dat b.v. gedaan voor de kosten per uur en de kosten per gebruik van een aantal aktiviteiten.

Als laatste stap in de invoer kunnen correlaties worden aangegeven, zie figuur 5. Hier wordt bij het trekken in de verdelingen rekening mee gehouden: bij een langdurige voorbereiding is de kans op fouten in het ontwerp klein (negatieve correlatie -0.5).

3.4

berekeningen en verdelingsfuncties

©RISK voert Monte Carlo-berekeningen uit, waarbij het project als het ware een groot aantal malen wordt herhaald. Een versnelling in rekentijd treedt op als gebruik wordt gemaakt van Latin Hvpercube sampling. Het aantal berekeningen wordt ingesteld. Zoals aangegeven in figuur 6 is tijdens de berekening zichtbaar hoe de waarden in het project convergeren (verandering percentiles (0-100% in stappen van 5 %, verandering gemiddelde waarde en standaardafwijking). Of convergentie wordt bereikt, is te zien aan het poppetje.

Voorbeelden van verdelingen voor de in- en uitvoer zijn aangegeven in figuur 7-9. Deze verdelingen kunnen zowel in cumulatieve vorm als dichtheidsfunctie worden opgemaakt, resp. naar een Excel bestand worden geschreven. Tevens kunnen een groot aantal standaard statistische

5002.54176 RDA/hcw

7-24

grootheden worden weggeschreven (zie tabel 1) en is het mogelijk de individuele simulatie resultaten

te bewaren

(zie

tabel

2).

Op de bewaarde resultaten

kunnen

vervolgens

verdelingsfuncties (b.v. met het programma Bestfit) worden gepast.

Een bijzonder resultaat is het aangeven van een trend b.v. in onzekerheid van de duur van het project zoals te zien in figuur 10. Wellicht is het mogelijk op soortgelijke wijze een (cumulatieve) kostenfunctie te plotten, hoe dit moet worden aangeven ligt echter niet voor de hand.

3.5

gevoeligheids-analyse en scenario's.

In figuur 11 is het z.g. Tornado-diagram aangegeven. In deze vorm van presentatie wordt de invloed van wijzigingen in de invoer op de uitvoer aangegeven, hetzij door middel van regressiecoefficienten hetzij door middel van rangcorrelatie. Een regressie-coefficient van 1 duidt erop dat de uitvoer 1 standaarddeviatie verandert bij 1 standaard deviatie verandering in de betreffende invoer-variabele. Een rangcorrelatie van 1 duidt op een zodanig (positieve) correlatie dat als de invoer "hoog" wordt getrokken uit de statistische verdeling, de uitvoer eveneens "hoog" is. Hoe @RISK hier formeel mee omgaat ligt niet voor de hand, maar staat deels beschreven in de gebruikershandleiding.

In tabel 3 is het resultaat van scenario-analyse gegeven. Hierbij worden de variabelen aangegeven die bepalen wanneer b.v. de Total Cost groter dan het 75 % percentile van de simulaties bedraagt. In tabel 4 is de tabel met Criticalities gegeven. In deze tabel is te zien bij welk aandeel van de simulaties de betreffende werkzaamheid op het kritieke pad ligt, m.a.w. bepalend is voor de duur van het project.

5002.54176 RDA/hcw

8-24

4

Conclusies en aanbevelingen

Met @RISK kunnen prima projectrisico's worden geanalyseerd. De versie@RISK for Microsoft Project" is met name gericht op het uitvoeren van een onzekerheidsanalyse op een planning. De aandacht is primair gericht op doorlooptijd, hoewel onzekerheid in resources goed te modelleren is. Door middel van probabilistic branching en if-statements is het optreden van ongewenste gebeurtenissen (risico's) eveneens goed te modelleren. Hierbij kan zowel de kans van optreden als het effect stochastisch worden benaderd. Omdat @RISK samenwerkt met het planningspakket MS Project zijn alle voordelen qua functionaliteit van dit pakket te gebruiken. De combinatie is grafisch zeer aantrekkelijk. De planning en de resources (hulpbronnen) worden grafisch gedefinieerd. Eventueel wordt de planning automatisch op de beschikbaarheid van resources aangepast. Onzekerheden in doorlooptijd en resources kunnen met een groot scala aan verdelingen worden weergegeven. Ook veel uitvoer is grafisch waarbij koppelingen met Excel en andere Microsoft programma's mogelijk zijn. Het nadeel van @RISK is dat het programma niet geheel stabiel is (Excel add-ins in een Windows 95 omgeving), waardoor onverwacht fatal errors optreden. De gebruiker leert hiermee echter om te gaan. Het zwaartepunt van een eventueel leertraject ligt in het verkennen van de mogelijkheden van Microsoft Project. Eventueel is bij een project met een zeer eenvoudige planning de analyse van dit project rechtstreeks in een spreadsheet uit te voeren waarbij tijdreeksen voor doorlooptijd en kosten worden gebruikt. @RISK werkt zeer intuitief en kan vrijwel onmiddellijk worden ineezet.

5002.54176 R D A / h c w

9-24

tabel 1

Statistische uitvoer-gegevens

© R I S K Simulation of ras8c Name Description Output Range/Task Minimum = Maximum = Mean = Std Deviation = Variance = Skewness = Kurtosis = Errors Calculated = Mode = 5% Perc = 10% Perc = 15% P e r c = 20% Perc = 25% Perc = 30% P e r c = 3 5 % Perc = 40% Perc = 45% Perc = 50% Perc = 5 5 % Perc = 60% Perc = 6 5 % Perc = 70% P e r c = 75% Perc = 80% Perc = 85% Perc = 90% Perc = 95% Perc =

5002.54176 RDA/hcw

Run on 3/24/99,10:46:57 PM Project/Finish Output Taskl 2/16/01 6/12/01 3/28/01 18.8473 355.2205 1.215828 4.791643 0 3/21/01 3/5/01 3/8/01 3/12/01 3/13/01 3/15/01 3/16/01 3/20/01 3/21/01 3/22/01 3/23/01 3/27/01 3/28/01 3/30/01 4/3/01 4/5/01 4/10/01 4/12/01 4/24/01 5/8/01

Simulations= 1 phase 1/Total Cost Output Task 2 580472.6 618100.3 597284.2 6740.548 4.54E+07 0.2952228 2.811671 0 597955.4 587133.5 588662.6 589944.8 591166.4 592277.9 593178.6 594394.1 595265.3 596102.8 597150 597833.9 598804.3 599808.2 600917.8 601721.5 602747.3 604026.3 606022.8 609159.4

10-24

tabel 2

Data van de simulaties

@ R I S K Simulation of ras8c Name Description Iteration*

Run on 3/24/99, 10:46:57 P M Project/Finish Output 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

5002.54176 RDA/hcw

4/24/01 3/23/01 4/5/01 4/5/01 3/27/01 4/2/01 4/4/01 3/23/01 3/26/01 4/6/01 3/19/01 4/4/01 3/23/01 3/12/01 3/28/01 3/14/01 3/8/01 3/16/01 4/30/01 5/15/01 3/16/01 3/7/01 4/2/01 3/13/0"

Simulations= 1

lterations= 1000

phase 1/Total Cost phase 1/Finish Output Output 595923.1 592747.5 605499.9 606939.4 606190.9 598437.5 603896.7 601865.4 592898.6 601477 595791.7 594805 602067.6 592903.9 603991.3 594488.8 592992.2 599833.3 591961.1 611995.8 59629* "

7/30/99 8/3/99 8/3/99 7/30/99 7/29/99 8/2/99 8/2/99 8/2/99 8/2/99 8/2/99 8/20/99 8/2/99 8/4/99 7/30/99 8/3/99 8/2/99 8/10/99 8/12/99 P"

1

pr

11-

\ tabel 3

Scenario's

Output Variable: Project/Finish Cell Target= >90% Significant Input Variables for This Target Median of Samples in Iterations Meeting Target

Dist.5

Name P i l i n g / B R A N C H Function (Dist.5)

Percentile Actual 10% t1

Ratio Median to Std Deviation -3.33167

Simulation Targets for phase 1/Total Cost in Cell (From © R I S K Simulation of ras8c- Run on 3/24/99, 10:46:57 P M , Simulations= 1, lterations= 1000) Target* Median of Samples in Iterations Meeting Target #1 Inputs when Target #1 Is Achieved (phase 1 /Total Cost >75%) Dist.3=23.43808 Dist. 1=103593.2 Dist. 1=117.3419 #2 Inputs when Target #2 Is Achieved (phase 1 /Total Cost <25%) Dist.3=22.38762 Dist. 1=99444.09 Dist. 1=112.124 Inputs when Target #3 Is Achieved (phase 1/Total Cost #3 >90%) Dist.3=23.78555 Dist.1=104195.3 Dist.1=118.3662

5002.54176 R D A / h c w

12-24

tabel 4

Criticality index

@ R I S K Simulation of ras8c

Run on 3/24/99, 10:46:57 PM

Task Project phase 1 Preparation Engineering Design N O K phase 2 Piling Old obstructions Start substruct Substructure Topside phase 3 Finishing Logistic problems Milestone Demobilisation

Critical Index

5002.54176 RDA/hcw

Simulations= 1

lterations= 1000

100.00% 40.00% 0.00% 40.00% 0.00% 42.40% 42.40% 67.80% 100.00% 100.00% 0.00% 100.00% 100.00% 5.00% 100.00% 100.00%

13-24

\

^

o

B

S3 cc II a

o

o » NLGO.

S a*

oo

3

m

oo

03

CN

\-/

\ ^

i^

ic

3 ts

<

CC

:

W OT

ic ic

II

15

"55 o

6*51 43

05

^£

CL

ct

o o ci O _i z

o o o o o

8

VI

O

u 3

2L

fl)

CL

CL

o o o o in.

o o o

o o d

CN

_]

O

o o z

ct

ct

8 8

o o

8

m_

_J

z

CN

_l z

ct o o d O _i z

03

CL

ct

O O

o o d o o o" m

d O

o_ o" >n

oo

OO

09

03

ct

ct

8

8 8

d o o. in" CN

:

Q. o o

ct o o d O —i z

03

CL O O

8 d O _i z

8 O

o"

CL O O

O. O

8.

CN

r-

^

O

z

i;

z

o rl

a

£

m

icro:

'o

Z

O

O _i

z

z

CN

O _i

i

«

«

8

S

S

o o o

o o o

O

o o d O

o o d O

o o d O

o o d O

o o to in O

o o d O z

o o d

o o co

©

CN

_i

o o o

o

O

_i

•6 £ o o o

CN CN CN CM~

O

o d

€o

o t-^

CO

r-

O _i z

O _i z

1li". J LL

E

CL

§ o" o O

| 3 z

Sit 8 8

8 _J

z

z

.2

oi c

.5.
88 aS o o o o o o

Ol c W

.©

rf

a* o o

rf o o

S8 88 o o o o o o

3«

e

ts

equip

0)

3^

staff

W

O

«

epil

rf

lab

i

O

ins

S3 .2

z

5 o o o d d O O _i _i z Z

8

_i z

o o £ O =J

CO

O

B . .S-

Dl C

Dl £

Q.

a:

o.

e

rf o o

tfl

o

Si

cf

a.

3 O

rf o o

J2

rf o o

rf o o

0J

3 V)

Q. a

si

i

OT §

-3

ft*

a.

•2

si

rf o o

Q.

0)

i |

0J

8 S °>

£ i '3 UJ

b «>

I I1

g ID OJ O c

Dl

b °o si 3 (0 •S * c 5 55 CD

«

1 1? !

"S =

3 o

» Jr

3

is

3 E CT flO LU Q-

•S

I 55

0J

I 3

£ 0J

CL

» W o

to

b V) c

ur too:

"2

rf o o

3 3 3 W W W OJ CL OT

jbc ontrac

> !

L_

s 5=1

3

o o o

flj in

o

o o d O

o o ab

p

staff

n

a,

IA

z

o CO CO

O

—1

o eo

z

o o d O

if)

N

1

1 rar 1 2 iI

z

o o co

lab

Vv

li

oo

c

o o o

z

ep

W

z

s

o o d

rep staff

¥

o o o o \6 <£> oo * JC O

irep equip

o

z

o o d

ii 1

;i i

z

5

.Mat.

ii

5 o o o O

o o o O

c

2

1

fl) or

CO

8 8

8 O

a!

o

55 6

CO

55 55 i'p o

ct

o

3 t?

3

o CM o o jD o

o

II

II

55 55 55 55 55 55 55 55 55 55 55 55 55 55 o o o " o o o o o o o o o 6 o

f io .££ (C

OT CC

t5 o

2

o

1—

I—

0) *>

3

-&> o

oo

<

a> oo

: CC

(0

m

* •

ac a: II

oo

co

CN

z OOO < z z z cc < < < I— cc ic cc

O

m

•S5

T5 o

<s

II

OTts

3

03

S2 ic

•»

z z < < cc cc

O

CC

cc

o

*' > '

z <

or

m in

TT-

O

Std. Rate

1

ance i

•

O S3

on

_i

CO

i

+

s

S

UJ a

fr

5

1

*

I

"S 0J CC

\

i J2 <0

li

fin li »- en <9 SO

1

s

«

. u

*

a>

1 1 1

CO

ID

;

J

T"

m CO A — o » e » c o g j o j c » c o a c n c n 2 g o T - r - T -

! as

ii 1 I §1

e • 2 8 S S8 I JE ri C i^- — SS S | S i c e g § S « fc fc: CN CN *= « S 1 co

CD

io vi

T

CO

CN CN

as 03

"

€0

c .2 IS

I

ctl

| §

£

O z

if =»$ "5

03

T-

II

a

cT CL

1

CL

I £

I*

c

cn "fl
Ol o . £ T3

8

3

CD

T5

3

3 CO

B

L_

1

•c

_ a. g> o * i

o 03 55 <J? b. O i—

•=

a) £ a

Sj u .

1

S 8 =I n

C

Ol 00 o ~

J

S

£ $ a

a

m

LD

CN CO

*><

m

+

tt

fr

a

fr

CO . o

CN T"

o

|-«r |ir> Ito

3

c 0) T3 CD

o o O) 1—

0

o > CD

3 CO

Preparation/Duration (Dist. 1) TRlANG(12i3,13.5 14.85) l

0.096-r £

0.077-

55

0.058

g

0M9)

tt

QJD1&1

O.OOO! 12.83 13:17M3.50 1384 14.18 14.51 14.85

Insurance prep/Cost/Use (Dist 16) TRIANG(11875,12500,13750) 0.096 >- 0J077-

m

0

0 5 &

00 0.039O QC - --0-

0.0190.000P 11875.01:' 12187.51 125W.00 12812.5Xt 13124:99 1343?.49 i374*.98 r

Figuur 7 Driehoeksverdelingen voor invoer

Distribution for phase 1/Total Cost 0.115-f >_ — f

0.092-

§

0,046-

°-

0.023QiQQCt? ,580

585 590 595 600 605 610 615 620 V a l u e s in T h o u s a n d s

Figuur 8 Verdeling voor uitvoer-grootheden

: :

r - : Distribution for Milestone/Finish

'SJOO

:

i / 9 / o t r ; 2/18/01 3/30/01 ;v 3/10/01 4/20/01: 12/20/00 1/29/01

11/30/00

Date

lifDistribution for Milestone/Total Cost 0.478 ~

0.358

0239 0.119 0:000

200

400

600

800

Values irt Thousands

Figuur 9 Verdeling voor milestone

1000

Trend Across Output Range: Task 2 to Task 12

Figuur 10 Spreiding in de tijd

"Regression Sensitivity for Project/Finish/ i Piling/ B R A N C H Fun

1

661IE

Substructure/Duration (Dist.8)

.522

Finishing/ B R A N C H Function (

.269

Finishing/Duration (Dist.10) Engineering/ B R A N C H Function (Dist.2)

.142

Engineering/Duration (Dist.3)

.129

Piling/Duration (Dist.6)

|12

Demobilisation/Duration (Dist.14)

| .115

Old obstructions/Duration (Dist.7)

055

12/29/99 00:0Qr ?. v>. , . " 12/31/99 OfcOCK 12/30/99 00:00

Std b coeff calculated at end of bars

2iS-S

&8i8t

Coefficient Value

Correlations for Projeet/Finish/ Substructure/Duration (Dist.8) Piling/ B R A N C H Function (Di Finishing/Duration (Dist.10) Finishing/ B R A N C H Function (Di Engineering/Duration (Dist.3)/ Piling/Duration (Dist.6)/ Demobilisation/Duration (Dist.14) Engineering/ B R A N C H Function (Dist.2) Insurance topside/Cost/Use (Dist.30) Insurance piling/Cost/Use (Dist.22) Insurance f i n i s h / C o s f l l s e (Dist.34)/ Equipment topside/Cost/Use (Dist.28)/

Corr Coeff calculated at end of bars

Equipment substr/Cost/Use (Dist.25) Equipment piling/Cost/Use (Dist.20)/ Logistic problems/Duration (Dist.12) Insurance demob/Cost/Use (Dist.37)

12/31/99 00:00

12/29/99 00:00 12/30/99 00:00

Coefficient Value

Figuur 10 Sensitivity analyse

Vergelijking RAS for Project

Recommend Documents