Oefenteksten: Vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Fietsen met en zonder motor Een fiets en een motorfiets zijn allebei een vervoermiddel. Bij een fiets moet je zelf trappen. De motorfiets daarentegen wordt door een motor in beweging gebracht. Evenals de motorfiets heeft de fiets twee wielen met spaken en luchtbanden. Beide worden in een fabriek gemaakt. De motorfiets is zwaarder dan een fiets.
Hoewel met een fiets een aardige vaart bereikt kan worden, is de snelheid van een motorfiets toch veel groter. Daar staat tegenover dat een fiets een veiliger vervoermiddel is. Anders dan bij een motorfiets, die wél belast is, hoeft men voor de fiets geen belasting te betalen.
Vul het schema in. Thema: Soort tekst:
_
#$
O
V
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
V = verschillen
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Geen zin in school Soms zeggen kinderen dat ze geen zin hebben om naar school te gaan. Ik snap dat natuurlijk best. Maar als ze wisten hoe het er in de vorige eeuw aan toe ging, zouden ze wel anders piepen, denk ik! In tegenstelling tot nu zaten toen soms wel tachtig kinderen in een klas! Alsof dat een lolletje was! En wat te denken van de straf die je kreeg als je bijvoorbeeld te veel praatte. Tegenwoordig moet je op zijn hoogst een keer nablijven, maar toen kon je een behoorlijk pak slaag
krijgen! Niet dat ik dat beter vind, maar het geeft wel aan dat het vroeger heel anders was dan nu. Net als vroeger hebben kinderen ook niet altijd zin om te leren. Maar als je de leerboeken met elkaar vergelijkt, dan vind ik dat ze er tegenwoordig heel wat beter uitzien dan vroeger. Volgens mij zouden kinderen uit de vorige eeuw hartstikke jaloers zijn op de leuke boeken die wij tegenwoordig op school gebruiken. Ze zouden wel naar school willen rennen.
Vul het schema in. Thema: Soort tekst:
_
#$
O
V
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
V = verschillen
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Eenden en futen De eend en de fuut zijn beide watervogels. Eenden zwemmen vaak in grote groepen rond. De fuut zie je echter meestal alleen met zijn partner. Evenals de eend maakt de fuut haar nest in het riet aan de waterkant. Allebei leggen ze in het vroege voorjaar hun eieren, maar bij de eend is het aantal eieren groter dan bij de fuut. Als de eieren uitkomen, kunnen zowel bij de futen als bij de
eenden de jongen meteen zwemmen. Het voedsel van de futen bestaat uit visjes, waar ze naar duiken. Hun spitse snavels zijn daar geschikt voor. De snavels van de eenden daarentegen zijn plomp en rond; echte zeefsnavels, waar ze zo af en toe een hap water mee nemen. Dat water loopt weg uit de snavel en het voedsel, kleine waterdiertjes, kroos en zo meer, blijft erin achter.
Vul het schema in. Thema: Soort tekst:
_
#$
O
V
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
V = verschillen
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Rijke en arme landen Helaas zijn er nog veel verschillen tussen rijke en arme landen. In tegenstelling tot de gezonde jeugd in de rijke landen zijn de kinderen in arme landen vaak ziek. Dat is het gevolg van gebrek aan voedsel en medicijnen. Daarom juich ik het toe dat rijke landen steun bieden door het sturen van medische hulp. Vaak worden arme landen getroffen door een natuurramp zoals
een aardbeving of een overstroming. Die kunnen natuurlijk ook in rijke landen voorkomen. Maar daar heeft men de middelen en het geld om de verwoestingen te herstellen. De arme landen daarentegen moeten steeds extra hulp vragen en zelfs daarmee kunnen ze vaak amper het hoofd boven water houden. Ik vind het triest dat het zo oneerlijk verdeeld is in de wereld.
Vul het schema in. Thema: Soort tekst:
_
#$
O
V
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
V = verschillen
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Hoeden en helmen De helm en de hoed zijn allebei hoofddeksels. De hoed beschermt het hoofd tegen kou, regen en zonneschijn, maar de helm moet het hoofd beschermen tegen harde slagen en kogels en ook tegen een harde val. De hoed is gemaakt van zachte materialen, zoals stro, vilt en wol.
De helm moet daarentegen van sterk materiaal zijn, zoals staal of plastic met glasvezel. Evenals de hoed is de helm door alle eeuwen heen gebruikt. In tegenstelling tot de helm die alleen als hoofdbescherming dient, wordt de hoed vaak gedragen omdat hij mooi staat.
Vul het schema in. Thema: Soort tekst:
_
#$
O
V
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
V = verschillen
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Vissers en boeren In tegenstelling tot vissers, die voor hun werk op het water aangewezen zijn, werken boeren op het land. Beiden wonen echter dicht bij de plek waar ze werken: de visser bij een haven en de boer bij een akker of een weiland. Dat betekent dat ze niet zomaar kunnen verhuizen. Omdat ze allebei het grootste deel van de dag buiten werken, zijn ze erg afhankelijk van het weer. Daardoor kunnen beiden soms voor onaangename verrassingen komen te staan. Vissers kunnen te maken krijgen met een storm op zee, boeren kunnen de dupe worden van een
verdroogde of verregende oogst. Zowel een visser als een boer moet in de zomer veel en hard werken. In de winter echter kunnen beiden het wat rustiger aan doen. Ze hebben dus allebei een beroep dat aan de seizoenen gebonden is. Tegenwoordig mogen vissers niet meer zoveel vis vangen en boeren niet meer zoveel melk leveren als ze willen. Daarom kunnen veel van hen niet meer genoeg geld verdienen. Ze moeten werk gaan zoeken in de stad. Maar dat is niet eenvoudig. Zeker niet voor een visser of een boer die zijn hele leven in een dorp gewoond heeft.
Vul het schema in. Thema: Soort tekst:
_
#$
O
V
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
V = verschillen
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Oorlog en revolutie Eigenlijk is het vreemd dat er zoveel oorlogen en revoluties zijn. Alle mensen zeggen namelijk dat ze vóór alles vrede willen. Waarom voert een volk dan toch oorlog? Volgens mij omdat meer land ook meer macht en rijkdom betekent. Bij een revolutie daarentegen spelen andere dingen een rol. Een revolutie is een strijd die inwoners van een land onder elkaar voeren. In tegenstelling tot een oorlog, waar verovering van het land vooropstaat, gaat het bij een revolutie meestal om het bestuur van een land. Men
is het onderling niet eens over de manier van regeren. Terwijl oorlogen door militairen gevoerd worden, staan in revoluties soms broers en vrienden tegenover elkaar. Vaak leidt dat tot enorme drama’s: families vallen uiteen, en zelfs echtscheidingen kunnen het gevolg zijn. Zowel in oorlogen als bij revoluties worden veel vernielingen aangericht en veel onschuldige burgers gedood. In beide situaties is het steeds weer de bevolking die uiteindelijk het slachtoffer is van al het geweld!
Vul het schema in. Thema: Soort tekst:
_
#$
O
V
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
V = verschillen
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Gevangen of gegijzeld In ons land kan een misdadiger opgepakt en in de gevangenis gezet worden. Een rechter bepaalt of zo iemand schuldig is en welke straf hij verdient. Bij een gijzeling echter is hiervan geen sprake. Daar worden mensen zomaar opgepakt en gevangen gehouden zonder dat ze iets verkeerds gedaan hebben. In tegenstelling
tot iemand die in de gevangenis zit, weet een gijzelaar nooit hoe lang de gevangenschap duurt. Anders dan een gevangene die om zijn misdaad gestraft wordt, wordt een gijzelaar vaak vastgehouden om losgeld te krijgen. Eén ding is echter hetzelfde: ze zijn allebei hun vrijheid kwijt!
Vul het schema in. Thema: Soort tekst:
_
#$
O
V
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
V = verschillen
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Oplossingen oefenteksten: vergelijking
10
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Fietsen met en zonder motor Een fiets en een motorfiets zijn allebei een vervoermiddel. Bij een fiets moet je zelf trappen. De motorfiets daarentegen wordt door een motor in beweging gebracht. Evenals de motorfiets heeft de fiets twee wielen met spaken en luchtbanden. Beide worden in een fabriek gemaakt. De motorfiets is zwaarder dan een fiets.
Hoewel met een fiets een aardige vaart bereikt kan worden, is de snelheid van een motorfiets toch veel groter. Daar staat tegenover dat een fiets een veiliger vervoermiddel is. Anders dan bij een motorfiets, die wél belast is, hoeft men voor de fiets geen belasting te betalen.
Vul het schema in. Thema: fiets en motorfiets Soort tekst: een informatieve tekst
_
#$
fiets
O allebei
motorfiets
vervoermiddel
evenals
twee wielen met spaken en luchtbanden
beide
fabriek
V daarentegen
trappen
motor
zwaarder
veiliger
zwaarder
groter
niet belast
sneller
tegenover
wel belast
veiliger anders dan
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
Er zijn overeenkomsten en verschillen tussen een fiets en een motorfiets. V = verschillen
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking 11
Geen zin in school Soms zeggen kinderen dat ze geen zin hebben om naar school te gaan. Ik snap dat natuurlijk best. Maar als ze wisten hoe het er in de vorige eeuw aan toe ging, zouden ze wel anders piepen, denk ik! In tegenstelling tot nu zaten toen soms wel tachtig kinderen in een klas! Alsof dat een lolletje was! En wat te denken van de straf die je kreeg als je bijvoorbeeld te veel praatte. Tegenwoordig moet je op zijn hoogst een keer nablijven, maar toen kon je een behoorlijk pak slaag
krijgen! Niet dat ik dat beter vind, maar het geeft wel aan dat het vroeger heel anders was dan nu. Net als vroeger hebben kinderen ook niet altijd zin om te leren. Maar als je de leerboeken met elkaar vergelijkt, dan vind ik dat ze er tegenwoordig heel wat beter uitzien dan vroeger. Volgens mij zouden kinderen uit de vorige eeuw hartstikke jaloers zijn op de leuke boeken die wij tegenwoordig op school gebruiken. Ze zouden wel naar school willen rennen.
Vul het schema in. Thema: school Soort tekst: een tekst met een mening
_
#$
vroeger
O net als
niet altijd zin
V in tegenstelling tot
veel kinderen slaag
nu
nablijven leuke boeken
maar anders dan beter dan
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten 12
Er is veel verschil tussen de school van vroeger en nu. V = verschillen
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Eenden en futen De eend en de fuut zijn beide watervogels. Eenden zwemmen vaak in grote groepen rond. De fuut zie je echter meestal alleen met zijn partner. Evenals de eend maakt de fuut haar nest in het riet aan de waterkant. Allebei leggen ze in het vroege voorjaar hun eieren, maar bij de eend is het aantal eieren groter dan bij de fuut. Als de eieren uitkomen, kunnen zowel bij de futen als bij de
eenden de jongen meteen zwemmen. Het voedsel van de futen bestaat uit visjes, waar ze naar duiken. Hun spitse snavels zijn daar geschikt voor. De snavels van de eenden daarentegen zijn plomp en rond; echte zeefsnavels, waar ze zo af en toe een hap water mee nemen. Dat water loopt weg uit de snavel en het voedsel, kleine waterdiertjes, kroos en zo meer, blijft erin achter.
Vul het schema in. Thema: eenden en futen Soort tekst: een informatieve tekst
_
#$
eenden
O beide
futen
watervogel
evenals
nest in riet
allebei
eieren in voorjaar
zowel als
jongen meteen zwemmen
V echter
groepen
met twee
maar
meer eieren
spitse snavel
daarentegen
plompe snavel
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
Er zijn overeenkomsten en verschillen tussen eenden en futen. V = verschillen
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking 13
Rijke en arme landen Helaas zijn er nog veel verschillen tussen rijke en arme landen. In tegenstelling tot de gezonde jeugd in de rijke landen zijn de kinderen in arme landen vaak ziek. Dat is het gevolg van gebrek aan voedsel en medicijnen. Daarom juich ik het toe dat rijke landen steun bieden door het sturen van medische hulp. Vaak worden arme landen getroffen door een natuurramp zoals een
aardbeving of een overstroming. Die kunnen natuurlijk ook in rijke landen voorkomen. Maar daar heeft men de middelen en het geld om de verwoestingen te herstellen. De arme landen daarentegen moeten steeds extra hulp vragen en zelfs daarmee kunnen ze vaak amper het hoofd boven water houden. Ik vind het triest dat het zo oneerlijk verdeeld is in de wereld.
Vul het schema in. Thema: rijke en arme landen Soort tekst: een tekst met een mening
_
#$
rijke landen
arme landen
O ook natuurrampen
V in tegenstelling tot daarentegen
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten 14
gezond
ziek
middelen en geld
hulp nodig
Er bestaan nog steeds veel verschillen tussen rijke en arme landen. V = verschillen
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Hoeden en helmen De helm en de hoed zijn allebei hoofddeksels. De hoed beschermt het hoofd tegen kou, regen en zonneschijn, maar de helm moet het hoofd beschermen tegen harde slagen en kogels en ook tegen een harde val. De hoed is gemaakt van zachte materialen, zoals stro, vilt en wol.
De helm moet daarentegen van sterk materiaal zijn, zoals staal of plastic met glasvezel. Evenals de hoed is de helm door alle eeuwen heen gebruikt. In tegenstelling tot de helm die alleen als hoofdbescherming dient, wordt de hoed vaak gedragen omdat hij mooi staat.
Vul het schema in. Thema: hoeden en helmen Soort tekst: een informatieve tekst
_
#$
hoeden
O allebei
helmen
hoofddeksel
evenals
V maar
bescherming tegen kou,
bescherming tegen slagen
in tegenstelling tot
regen en zonneschijn
en kogels
daarentegen
zacht materiaal
sterk materiaal
mooi
alleen hoofdbescherming
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
Hoeden en helmen verschillen veel van elkaar. V = verschillen
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking 15
Vissers en boeren In tegenstelling tot vissers, die voor hun werk op het water aangewezen zijn, werken boeren op het land. Beiden wonen echter dicht bij de plek waar ze werken: de visser bij een haven en de boer bij een akker of een weiland. Dat betekent dat ze niet zomaar kunnen verhuizen. Omdat ze allebei het grootste deel van de dag buiten werken, zijn ze erg afhankelijk van het weer. Daardoor kunnen beiden soms voor onaangename verrassingen komen te staan. Vissers kunnen te maken krijgen met een storm op zee, boeren kunnen de dupe worden van een
verdroogde of verregende oogst. Zowel een visser als een boer moet in de zomer veel en hard werken. In de winter echter kunnen beiden het wat rustiger aan doen. Ze hebben dus allebei een beroep dat aan de seizoenen gebonden is. Tegenwoordig mogen vissers niet meer zoveel vis vangen en boeren niet meer zoveel melk leveren als ze willen. Daarom kunnen veel van hen niet meer genoeg geld verdienen. Ze moeten werk gaan zoeken in de stad. Maar dat is niet eenvoudig. Zeker niet voor een visser of een boer die zijn hele leven in een dorp gewoond heeft.
Vul het schema in. Thema: vissers en boeren Soort tekst: een informatieve tekst
_
#$
vissers
O beiden
boeren
dicht bij werkplek
allebei
erg afhankelijk van weer
beiden
onaangename verrassingen
zowel als
veel en hard werken in de zomer
beiden
rustiger in de winter
allebei
gebonden aan seizoenen niet genoeg verdienen
V in tegenstelling tot
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten 16
water
land
Er bestaan veel overeenkomsten tussen vissers en boeren. V = verschillen
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
Oorlog en revolutie Eigenlijk is het vreemd dat er zoveel oorlogen en revoluties zijn. Alle mensen zeggen namelijk dat ze vóór alles vrede willen. Waarom voert een volk dan toch oorlog? Volgens mij omdat meer land ook meer macht en rijkdom betekent. Bij een revolutie daarentegen spelen andere dingen een rol. Een revolutie is een strijd die inwoners van een land onder elkaar voeren. In tegenstelling tot een oorlog, waar verovering van het land vooropstaat, gaat het bij een revolutie meestal om het bestuur van een land. Men
is het onderling niet eens over de manier van regeren. Terwijl oorlogen door militairen gevoerd worden, staan in revoluties soms broers en vrienden tegenover elkaar. Vaak leidt dat tot enorme drama’s: families vallen uiteen, en zelfs echtscheidingen kunnen het gevolg zijn. Zowel in oorlogen als bij revoluties worden veel vernielingen aangericht en veel onschuldige burgers gedood. In beide situaties is het steeds weer de bevolking die uiteindelijk het slachtoffer is van al het geweld!
Vul het schema in. Thema:
oorlog en revolutie
Soort tekst: een tekst met een mening
_
#$
oorlog
O zowel als
vernielingen
beide
burgers dood
revolutie
bevolking slachtoffer
V in tegenstelling tot daarentegen
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten
meer land
inwoners onder elkaar
verovering land
ander bestuur
militairen
broers en vrienden
Er zijn veel overeenkomsten en verschillen tussen oorlog en revolutie. V = verschillen
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking 17
Gevangen of gegijzeld In ons land kan een misdadiger opgepakt en in de gevangenis gezet worden. Een rechter bepaalt of zo iemand schuldig is en welke straf hij verdient.Bij een gijzeling echter is hiervan geen sprake. Daar worden mensen zomaar opgepakt en gevangen gehouden zonder dat ze iets verkeerds gedaan hebben. In tegenstelling tot iemand die in de
gevangenis zit, weet een gijzelaar nooit hoe lang de gevangenschap duurt. Anders dan een gevangene die om zijn misdaad gestraft wordt, wordt een gijzelaar vaak vastgehouden om losgeld te krijgen. Eén ding is echter hetzelfde: ze zijn allebei hun vrijheid kwijt!
Vul het schema in. Thema: gevangen of gegijzeld Soort tekst: een informatieve tekst
_
#$
gevangen
O hetzelfde
gegijzeld
vrijheid kwijt
allebei
V echter
misdadiger
zomaar gevangen
in tegenstelling tot
wel hoelang
niet hoelang
anders dan
straf
losgeld
Hoofdgedachte: O = overeenkomsten 18
Er bestaan grote verschillen tussen gevangen of gegijzeld zijn. V = verschillen
_
= signaalwoord
#$
= vergelijking
Ondersteboven van lezen • Tekststructuren