Verenigingsblad der SvBMT Protagoras*** Jaargang 11, nummer 2. November 2008

Prota

T BM

ad der Sv bl

Wat staat er te gebeuren in de lustrumweek? Waarom wordt er toch altijd zo veel gevloekt? Gangsters in de dop: Een terugblik op het gansterfeest Een weekend zonder slaap: De avonturen van het introkamp

enigings

Verenigingsblad der SvBMT Protagoras Jaargang 11, nummer 2 November 2008

er

ras*** V go

2

Inhoud Inhoud

1

Redactioneel

2

Van de Voorzitter

3

In de Sprotlight

4

Oh, zit dat zo!

6

Een terugblik op... ProZAc’s filmavond

7

Een terugblik op... Eerstejaarsetentje en -feest

7

Prot Goes Science

8

Van de ProBoCoKo

11

Van de Onderwijscommissaris

12

Van de Faculteitsraad

13

Vooruitblik op de lustrumweek

14

Column

16

Protpuzzel

17

BMT On Stage

18

Een terugblik op... Introkamp

20

Een terugblik op... Minigolfen

21

Afstuderen bij in

22

Protatype-enquête: De uitslag

23

Een terugblik op... Introductie 2008

25

Lieve Bouzo

26

Protagenda

27

Colofon

28

7

Een wit doek, voedsel en banken. Lees welke films er op ProZAc’s filmavond waren op pagina 7.

7

20

De stad werd onveilig gemaakt door gangsters. Lees meer op pagina 7.

Veel spellen, warme truien en bier, kortom: Introkamp. Lees meer op pagina 20.

1

Redactioneel Birgit Plantinga Het maken van de goede studiekeuze is altijd lastig. Een nieuwe generatie BMT-studenten is weer gestart en ondanks veel voorlichting zal een derde toch weer afvallen. Mij heeft het ook veel moeite gekost om te ontdekken wat ik nou leuk vind, maar ik weet inmiddels zeker dat ik bij BMT op de goede plek zit. Toch denk ik soms wel eens dat ik beter pabo had kunnen doen. Hoewel ik liever Top Gear kijk dan Grey’s Anatomy en rokjes alleen draag als ik op het strand ben en er echt niet meer onderuit kom, zijn er toch redenen dat de pabo wel iets voor mij zou kunnen zijn. Behalve dat ik van lesgeven en uitleggen houd, heb ik ook een fascinatie voor de Nederlandse taal. Iets wat op een technische universiteit vrij zeldzaam is, maar voor een hoofdredacteur toch wel logisch is. En ik zeg nadrukkelijk Nederlandse taal, want Frans en Duits heb ik helaas nooit fatsoenlijk geleerd. Van de buitenlandse talen kan ik alleen Engels, hoewel ik moet toegeven dat ik de laatste tijd ook Limburgs begin te leren. Maar ik houd er dus van als teksten correct geschreven zijn. Wie goed heeft opgelet bij het lezen van de vorige Protatype weet dat dat mij niet altijd even goed lukt. Mijn bestuursgenoten weten dat ook, houden daar rekening mee en hebben mij voor mijn verjaardag het Groene Boekje gegeven. Daar heb ik al veel van geleerd en ik ben er dan ook achter dat er veel vreemde regels bestaan. Zo schrijf je pabomeisje aan elkaar vast, omdat pabo een letterwoord is en WO-meisje met een koppelteken, omdat WO een initiaalwoord is. En om nog een vage reden schrijf je pavlovreactie met een 2

kleine letter, terwijl je reactie van Pavlov met een hoofdletter schrijft. Voordeel van alles goed willen schrijven is dat je waarschijnlijk weinig spelfouten maakt. Nadeel van alles goed willen schrijven is dat het dan nog irritanter is als je er te laat achter komt dat er nog spelfouten in staan. En om een of andere reden is dat onvermijdelijk. Maar taal behelst nog meer dan alleen spelling. Ook woordgebruik is een belangrijk onderdeel hiervan. Mensen gebruiken vaak verschillende woorden om hetzelfde te omschrijven. Dit is binnen Nederland het geval, maar in deze Protatype is te lezen dat dat helemaal verwarrend is als je de grens over gaat naar België. Ook vloeken is een onderdeel van de taal. Zelf vloek ik niet zo veel en als ik er dan een keer een scheldwoord uitgooi zijn mensen echt verbaasd dat ik zo’n woord ken. Iedereen kent wel scheldwoorden, maar wanneer gebruik je ze en waarom? Ook dat is te lezen in deze Protatype. Toch is taal voor mij slechts een aangename afwisseling op het technisch denken dat je als BMT-student veel doet. En gelukkig gaat deze Protatype dus niet alleen over taal. Je kan lezen over het verbeteren van reanimatieprotocollen, het automatisch detecteren van tumoren en over taaislijmziekte. Ook kan je natuurlijk lezen over de activiteiten die Protagoras de afgelopen tijd heeft georganiseerd, zoals de intro, het minigolfen en het introkamp. En hopelijk kan dit allemaal zonder spelfouten.

Van de Voorzitter Natasja Baert Eigenlijk ben ik veel te vroeg met het schrijven van mijn “Van de Voorzitter”-stukje; twee weken voor de deadline is het nu. Maar opeens is hij daar, een productieve bui in de bus op weg naar Eindhoven. Bij de mensen die mij goed kennen zal de mond openvallen van verbazing. Al ontelbare keren heb ik geprobeerd mijn leven te beteren en niet overal te laat mee te zijn, maar eindelijk lijkt het te lukken. Dit is vooral te danken aan mijn medebestuursleden. Als bestuursmotto hebben wij gekozen voor:“OujdeißmovnoßiÔkavna ejpista:tai”. Dit betekent ‘Niemand weet alleen genoeg’. Achteraf blijkt dit ons ook echt op het lijf geschreven, de persoonlijke mankementen worden door de grote groep opgevangen. Zo wordt er een hele uitgebreide gezamenlijke agenda bijgehouden, zodat ik toch zie wanneer mijn deadlines zijn en in het algemeen zorgt deze agenda ervoor dat er een stuk minder afspraken, vergaderingen en feestjes worden vergeten. Als ik verhaaltjes moet gaan vertellen op constitutieborrels of wat moet schrijven in almanakken en lustrumboeken, oftewel moet gaan blaten, kan ik altijd rekenen op Siem, de blaataap van ons bestuur. Ook de werkmentaliteit van Birgit wordt af en toe overgenomen door de rest van de bestuursleden en die hebben dan hun meest productieve dag van de week. Daar staat tegenover dat Birgit wel is gaan leren om spelletjes te gaan spelen onder bestuurstijd. De afgelopen twee maanden zijn we dus vooral bezig geweest om ons aan elkaar aan te passen en samen de beste routine voor ons zessen uit te vogelen en ik kan jullie blij mededelen dat dit lijkt te lukken. Ik begin er in ieder geval achter te komen wat de voorzitterstaak inhoudt. Meestal wordt mijn taak omschreven als

een algemene coördinerende taak, maar tot nu toe zou ik het toch meer omschrijven als een combinatie van regelneef, mama, psycholoog en Libellecolumniste. Het grootste gedeelte van mijn tijd wordt vooral opgeslokt door het van hot naar her rennen, zodat je een hele dag bezig bent en `s avonds geen flauw idee hebt wat je nu eigenlijk gedaan hebt. Het in toom houden van Siem en Rick op diploma-uitreikingen en constitutieborrels neemt ook meer tijd in beslag dan ik verwacht had. Dit duo kan zorgen voor de meest hilarische maar ook de meest beschamende momenten als je met z’n allen op stap bent. Verder hoort het ook bij je taak om op de hoogte te zijn van de bezigheden van de rest van je bestuur, wat er dan vanzelf bij lijkt te komen is het op de hoogte blijven van hoe iedereen zich voelt. Dit is misschien wel hetgeen waarvan ik de meeste voldoening kan krijgen. Dus als je ook nog problemen kwijt moet, kom gerust langs. Het eerste gesprek is gratis, het tweede kost een biertje. De vele stukjes schrijven voor Protatypes, almanakken en lustrumboeken blijkt mij nog het zwaarst te vallen. Het maakt weinig uit of het nu een leuk verhaal over mijn bestuursjaar tot nu toe is, of een verhaal voor een almanak met een apart thema, ik blijk altijd moeite te hebben mijn pagina’s vol te krijgen. Maar vooral de dingen buiten de officiële tijd die we in het Prothok zitten maken alles goed. Op de feestjes van onszelf maar ook op die van andere studieverenigingen hebben we samen de grootste pret. Het naborrelen of hangen in het Prothok laat op de avond zorgt voor de leukste taferelen en protpraat. Tot nu toe is het een jaar waarin ik veel lol heb, maar vooral veel bijleer en mezelf leer kennen.

3

In de Sprotlight...

Nieuwe hoogleraar: Luc Brunsveld

Alexander Colditz Sinds dit collegejaar heeft de faculteit BMT een nieuwe vakgroep erbij: Chemische Biologie. Deze vakgroep brengt ook een nieuwe hoogleraar met zich mee: Luc Brunsveld. Wij van de redactie hebben besloten deze nieuwe hoogleraar eens aan de tand te voelen wie hij is en wat hij binnen BMT gaat doen. Wat hij in het verleden heeft gedaan en hoe hij hier terecht kwam Luc Brunsveld is op 24 augustus 1975 (noteer de datum maar alvast in je agenda) geboren in Culemborg. Na basis- en middelbare school prima te hebben doorlopen is hij hier in Eindhoven gaan studeren. Lucs passie lag op dat moment bij de scheikunde, of netter gezegd, de chemie. Nogal logisch dat hij daarom ook Scheikundige Technologie is gaan studeren. Tijdens zijn studie is Luc onder andere geïnteresseerd geraakt in het ontwerpen van nieuwe moleculen en in het onderzoeken van de functie in de biologie ervan. Hij is na zijn studie dan ook gaan promoveren aan de TU/e. Zijn onderzoek ging over de supermoleculaire chemie. Deze tak kennen wij nu ook nog steeds bij BMT. Luc was ondanks zijn chemische achtergrond ook altijd geïnteresseerd in de biologie. Na zijn promotie begon hij dan ook aan een postdoc in de chemische biologie. Deze postdoc deed hij aan het Max Plack Instituut in Dortmund. Dit was de perfecte plek voor Luc: hier werken biologen en chemici nauw samen. Een van de onderwerpen die hier onderzocht worden is membraaneiwitten. Na ongeveer anderhalf jaar wilde Luc ook wel eens de bedrijfswereld proeven. Zo heeft hij daarna twee jaar lang gewerkt bij het bedrijf dat toen nog Organon heette. Hier werkte hij bij de afdeling medicinal chemistry, die zich onder andere bezig hield met het ontdekken van geneesmiddelen. Na twee jaar in een bedrijf gewerkt te hebben wilde Luc 4

graag weer terug naar een onderzoeksinstelling. Rond deze tijd kreeg hij ook een luxueuze positie aangeboden in het Max Plack Instituut voor Moleculaire Physiologie, waar hij al eerder gewerkt had. Zijn nieuwe positie hier was groepsleider van een onderzoek naar eiwit-eiwit interacties. Als nieuwe groepsleider in het Max Plack Instituut was het de bedoeling dat hij zijn eigen groep onderzoekers bij elkaar zocht en zo het onderzoek opstartte. Dit was natuurlijk een hele leuke uitdaging. Luc vond dit echter niet genoeg. Hij vindt dat onderzoek en onderwijs onafscheidelijk zijn van elkaar. Je leert je eigen onderzoek pas goed kennen als je het ook aan anderen uit kunt leggen. Daarnaast zijn de mensen waar jij het aan uitlegt je toekomstige onderzoekers. Zodoende gaf Luc dan ook les aan de universiteit van Dortmund bij de opleiding chemische biologie. Het Max Planck Instituut voor Moleculaire Physiologie, je zal het vast al gemerkt hebben, staat in Duitsland. In dit land is het de gewoonte dat een groepsleider van een onderzoeksgroep na een paar jaar een nieuwe plek zoekt waar hij zijn onderzoek voortzet. Dit is, zo wordt gezegd, goed voor de wetenschap. Onderzoekers komen in een nieuwe omgeving met nieuwe mensen. Zo blijf je als onderzoeker fris en afwisselend werk doen. Luc heeft even rondgekeken naar mogelijkheden voor een nieuwe baan. Hij wilde in ieder geval weer lesgeven en onderzoeken tegelijk. Zodoende is hij terecht gekomen bij de positie van hoogleraar aan de universiteit waar hij al eerder gestudeerd had: de TU/e. Bij de opleiding BMT zitten, zo zegt Luc, leuke collega’s en het onderzoek biedt veel mogelijkheden. De ideale omgeving waar hij zijn ding kan doen.

Chemische Biologie Nu is Luc dus hoogleraar geworden van de nieuwe vakgroep Chemische Biologie. Nu vraag je je misschien af wat deze nieuwe vakgroep inhoudt en wat het verschil is met de momenteel al bestaande vakgroep Biomedische Chemie. Daarom heb ik deze vraag ook aan Luc gesteld. Volgens hem is de Chemische Biologie de wetenschap waarbij biologische problemen opgelost worden door een gecombineerde aanpak van biologie en chemie, met moleculen als basis. Wat moet je je hier nou bij voorstellen? Momenteel worden eiwitten al vervaardigd door middel van proteïn engineering waarbij bijvoorbeeld DNA in prokaryoten wordt gebracht. Deze prokaryoten produceren hierna het eiwit dat gecodeerd staat op dit stukje DNA. Echter kunnen niet alle eukaryotische eiwitten op deze manier vervaardigd worden. Prokaryoten missen bijvoorbeeld belangrijke enzymen die de eiwitten verder verwerken. Echter, je kunt eventueel wel gedeeltes van deze eukaryotische eiwitten maken in prokaryoten en ze daarna, door middel van chemische reacties modificeren en aan elkaar ‘lijmen’. Dit is nou precies wat ze bij de chemische biologie doen. Ook zou je totaal nieuwe eiwitten kunnen maken, of zelfs nieuwe aminozuren waar de eiwitten uit bestaan. Nou vraag je je misschien af waar dit allemaal goed voor is. Nieuwe eiwitten maken is allemaal leuk en aardig, maar waarom doe je dat allemaal? De chemische biologie draait ook om het tot in detail begrijpen van moleculaire processen in de levende cel. Om de eiwitten in cellen te begrijpen is het

erg handig als je ze zelf kunt maken, op deze manier kun je er experimenten mee doen. Samenvattend is de chemische biologie dus het vakgebied waar de biologie aan zijn grens is gekomen en waar de chemie kan helpen de processen in de cel beter te begrijpen. Hoe nu verder? Ook heb ik Luc gevraagd hoe het verder zal gaan met zijn vakgroep. Hij heeft mij verteld dat er meerdere onderzoekers van zijn groep in het Max Plack Instituut mee zijn verhuisd naar Eindhoven om hier hun onderzoek voort te zetten. De meerderheid van zijn vakgroep bestaat momenteel dus nog uit Duitssprekenden, maar de vakgroep bevat ook enkele andere nationaliteiten. Luc is al wel op zoek naar enkele Nederlandse studenten en medewerkers die geïnteresseerd zijn in zijn vakgroep. Als student zou je zelfs al in een van de komende weken een afspraak kunnen maken met Luc voor een stageopdracht. Volgens Luc is er nog genoeg − lees: heel veel − om te onderzoeken!

Protpraat Bart ter Haar Romeny: “The type of function we are looking for is quite simple: it’s a complex function.” Birgit: “Ik heb bij de afgelopen UR-verkiezingen volgens mij gewoon blanco gestemd.” Simone: “Oh, op wie dan?” Danny tijdens introkamp: “Ik ben alwetend, alleen niet over alles”

Natasja: “Iedereen was er anoniem vóór!” Mark: “Als je naar de kapper gaat moet je er wel veel af laten halen, anders is het zonde van je geld. Dat doe ik ook altijd.” Birgit: “Nee, jij laat ‘m gewoon inslapen en daarna wacht je tot er een nieuwe groeit!”

5

Oh, zit dat zo! Vloeken

Daniël Eisink vloek de; m -en 1 heiligschennende, godslasterende uitdrukking 2 vervloeking 3 ramp, straf vloe·ken vloekte, h gevloekt 1 godslasterlijk spreken 2 schril tegen elkaar afsteken: die kleuren ~ (met elkaar)

Vloeken, schelden, mopperen: het uiten van profaniteit, iedereen gooit het er tegenwoordig gewoon uit. Profaan, van het Latijnse pro- wat voor of buiten betekent en fanum wat de tempel betekent: wereldlijk dus, als tegenhanger van kerkelijk, oftewel sacraal. Kortweg gaat het dus om taal die niet geschikt is voor in de kerk en eigenlijk hard moet vechten om daarbuiten ook geaccepteerd te worden. Er zijn vijf groepen waar het vloeken in is in te delen: - Sysfemistisch, het tegenovergestelde van eufemistisch. De luisteraar wordt gedwongen op een negatieve manier te luisteren. - Misbruikend, voor het intimideren of beledigen van de luisteraar. - Idiomatisch, als er nergens naar verwezen wordt: het vloeken wordt gebruikt om interesse te wekken, op te scheppen of de luisteraar ervan op de hoogte te stellen dat iets informeel is. - Nadrukkelijk, om nadruk ergens op te leggen. - Catharsisch, als je een negatieve emotie ondergaat. Een van de eerste redenen tot vloeken komt doordat kinderen wordt afgeleerd te huilen. Vloeken leent zich dermate goed als uitlaatklep; huilen, werkt net als vloeken stressverlagend. Dit is duidelijk uitleg van de catharsische reden tot vloeken. De reden dat kinderen eerder kunnen vloeken dan dat ze de betekenis van een woord kennen is puur de reactie die volwassenen hebben als ze hun eerste profaniteit uiten. De andere redenen tot vloeken komen later pas tot uiting bij mensen, omdat het ook een sociaal aspect kent en een kwestie van gewoonte is. Vloeken kan deelname aan een groep aangeven of afwijzen, het kan humoristisch of choquerend zijn en onzekerheid verbergen.

? 6

“A man curses because he doesn’t have the words to say what’s on his mind” – Baines

Spraak in de hersenen is een hogere hersenfunctie, die dus plaatsvindt in de cerebrale cortex en dan bij de meeste mensen voor het grootste deel in de linker hersenhelft. Emoties daarentegen zijn een lagere hersenfunctie die dieper in de hersenen zijn gelegen. Onderzoeken met fMRI laten zien dat vloeken niet vanuit het spraakgedeelte van de hersenen komt, dus geen woord is opgebouwd uit klanken, maar wordt geproduceerd door twee typische delen van de hersenen. Het gaat hier om het limbische systeem en de basale ganglia. De eerste hiervan is verantwoordelijk voor geheugen, emoties en basaal gedrag en bij primaten en andere dieren is dit gedeelte verantwoordelijk voor het produceren van geluiden. Het tweede deel speelt een grote rol in het beheersen van impulsen en motoriek. Vloeken lijkt hierdoor psychologisch minder op spraak en meer op een reactie van het geheugen op een emotie, geuit met klank. Mensen met hersenletsel die niet meer in staat zijn tot (correct) praten hebben in veel gevallen geen problemen met vloeken. Tourettes syndroom gaat gepaard met motorische tikken en mogelijk het uiten van scheldwoorden, wederom een teken dat vloeken vanuit het limbisch systeem en de basale ganglia komt. “Let us swear while we may, for in heaven it will not be allowed.” – Mark Twain

Ik heb geen tourettesyndroom, ik ben niet heel onzeker, ik huil na films of als ik een neushaar uittrek en ik choqueer op andere manieren dan spraak. Ik sluit me bij Mark Twain aan en ik vloek godverdomme lekker zolang als het mag.

Een terugblik op...

Een terugblik op...

Remi Verhoeven

Remi Verhoeven

ProZAc’s filmavond

Ondanks het feit dat elk jaar opnieuw meerdere, voornamelijk eerstejaars, studenten proberen uit te vogelen welke films er draaien op de ProZAc filmavond, houdt de ProZAc toch elk jaar netjes haar mond gesloten en werd pas duidelijk op de avond van de betreffende activiteit welke films er voorgeschoteld zouden worden. Twee stuks. Twee films verspreid over een uur of zes met als tussenpauze een lekkere hap chinees, of iets dergelijks, uit een bakje. Wat als geen verrassing zal komen, is dat een van de twee films wat meer geschikt was voor het jongere publiek in In Vivo, waar zeker geen tekort aan was. Grote olifanten en kangoeroes sprongen door het beeld zingend en dansend met ontiegelijke kleine beestjes die zichzelf de Who’s noemden. Niet te verwarren met The Who, de band uit de jaren `60 en `70. De pauze bracht samen met het Chinese eten, of iets dergelijks, uit een bakje, ook interessante discussies en verhalen naar boven. Veel mensen vonden Horton toch wel een geweldige film en vroegen zich af of de tweede film die avond ook zo geslaagd zou zijn. Alhoewel het met stokjes eten van het Chinese eten, of iets dergelijks, uit een bakje, voor sommigen nogal een probleem was, was het voor anderen, bijvoorbeeld ondergetekende, geen probleem de lekkere rijstmaaltijd naar binnen te werken. De tweede film was James Bond: The spy who loved me. Niet te verwarren met de Spy who shagged me uit 1999 waarin dr. Evil de mojo van Austin Powers probeert te stelen. Mede door het feit dat ene D. Eisink de film al zo vaak gezien had dat zijn nasynchronisatie vrijwel gelijk liep aan de film, duurde de film niet al te lang. Al met al; een band, chinees, of iets dergelijks, uit een bakje en mojo. Zeker een geslaagde avond!

Eerstejaarsetentje en -feest

Variërend van laaghangende broeken tot met bretels omhoog gehouden pantalons, van bandana’s tot twintigerjaren hoedjes, namen de nieuwe eerstejaars studenten plaats in een tot heus restaurant omgetoverd Café de Thomas. Een donker aandoend Café de Thomas werd gevuld door een merkwaardig grote hoeveelheid duistere, zonnebril- en stropdasdragende studenten die geen genoeg konden krijgen van de sfeer en elkaars plastic bordjes. Menig gangster – zo mochten ze wel genoemd worden – liet bier vloeien en voedsel de maag vullen. Verscheidene pilsjes en verslonden maaltijden later liepen de eerstejaars gangsters in groten getale richting Café Santé waar een papier-maché bodyguard de gasten in stilte ontving met een, voor sommige mensen wel en voor sommigen niet heel erg smakelijk, welkomstdrankje. Hierna werd genoten van € 4,- kostende whisky’s en het afzeiken van de flitsende fotograaf. Al met al een geslaagde avond, waarna velen vermoeid naar huis vertrokken.

7

Prot Science In deGoes Sprotlight... Cystic Fibrosis

Marloes van Hoeven son van de Columbia University maakte in 1931 een gedetailleerde analyse van de ziekte bij 49 kinderen, inclusief obductiebevindingen. Zij gaf de aandoening de naam cystic, fibrosis naar aanleiding van de microscopische beelden in de pancreas en de darmwand, waar cystische zwelling van de slijmklieren en fibrotische veranderingen in het parenchymale interstitium gezien werden. In de jaren veertig veronderstelde men dat cystic fibrosis veroorzaakt werd door een afvloedstoornis van de exocriene klieren van viskeuze mucus (slijm), waardoor beschadiging van pancreas en longen ontstond. De eerste antibiotica kwamen ter beschikking en de autosomaal-recessieve manier van overerving werd herkend. De excessieve zoutuitscheiding in het zweet was empirisch al bekend: zo was het de gewoonte van verloskundigen om even aan het voorhoofd van een pasgeborene te likken. In de jaren vijftig werd de zweettest ontwikkeld als diagnosticum. Door middel van pilocarpine-iontoferese wordt zweet verzameld waarin de chloorconcentratie gemeten wordt. Deze test is nog steeds van waarde bij de diagnostiek. In de jaren zestig en zeventig zijn de mogelijkheden voor substitutie van de enzymen bij deficiënties steeds meer geoptimaliseerd. Daarnaast zijn voeding, antibiotica en andere therapeutische methoden sterk verbeterd. Ook de begeleiStructuur van de Cystic Fibrosis Transmembrane ding van de patiënt ging erop Regulator (CFTR) vooruit.

Cystic fibrosis (CF), ook wel taaislijmziekte genoemd, is een recessief overerfbare stofwisselingsziekte, waarvan het genetisch defect (het ontbreken van het cystic fibrosis transmembrane conductance regulator (CFTR)-eiwit) leidt tot een stoornis in het transport van natrium en chloor over het celmembraan. Doordat beide elektrolyten in mindere mate worden uitgescheiden waardoor een verminderde uitscheiding van water plaatsvindt, hebben de slijmproducten van de verschillende exocriene organen een verhoogde viscositeit. Dit betekent dat het afgescheiden slijm taai is waardoor obstructies kunnen ontstaan. De belangrijkste plaatsen waarin het taaie slijm wordt gevormd zijn de longen, het maag-darmkanaal, de lever, de pancreas en de testes. Bij de blanke bevolking is het de meest voorkomende autosomaal recessieve genetische aandoening. Ongeveer 1 op de 32 personen is heterozygoot drager van de ziekte. In Nederland worden per jaar ongeveer 40-45 mensen met cystic fibrosis geboren. De symptomen van CF zijn groeiachterstand, ondervoeding en chronische luchtweginfecties. Deze belangrijke symptomen zijn met name toe te schrijven aan pancreasinsufficiëntie, onvoldoende energie-inname en toegenomen energiebehoefte. In 1936 beschreef de Zwitserse kinderarts Guido Fanconi als eerste het klinisch beeld van cystic fibrosis. Patholooganatoom Dorothy H. Ander8

In 1969 werd een ouder- en patiëntenvereniging opgericht, de Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting. Al met al werden de kennis over de ziekte en de therapeutische mogelijkheden steeds uitgebreider en nam de levensverwachting toe. In 1988 is de eerste van de duizend verschillende mutaties van cystic fibrosis gevonden. Het gen voor de taaislijmziekte-transmembraanregulator ligt op de lange arm van chromosoom 7. De meest frequente mutatie is een deletie van het fenylalanine-codon op positie 508. Sinds de ontdekking van het CF-gen in 1989 is al veel onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van gentherapie om de oorzaak van CF aan te pakken. Ook is het gen geïdentificeerd en zijn DNA-sequenties vastgesteld.

ren hebben een verminderde mucocilaire klaring (“slijmklaring”) in de luchtwegen door het taaiere slijm. Dit leidt tot een vergrote kans op bacteriële infecties. Besmetting met een doorgaans onschuldige aspergillus fumigatus (schimmel die bij gezonde personen door het immuunsysteem snel onschadelijk wordt gemaakt) kan bij CF-patiënten een levensbedreigende longontsteking veroorzaken. Het is dus van belang voor CF-patiënten om infecties in een vroeg stadium te signaleren en te bestrijden. Wanneer de levensverwachting bij CF-patiënten nog maar ongeveer twee maanden is door terminaal longfalen, wordt een longtransplantatie overwogen. Deze mogelijkheid is niet heel hoopvol. Dit komt doordat de wachtlijst voor een donorlong vaak langer dan twee maanden is en de eventuele transplantatie niet altijd een levensverlengend effect heeft.

Het is in 2007 gelukt om bij muizen met CF in de baarmoeder al correctie van de CF-genen toe te passen. Hierbij is gebruik gemaakt van een aangepast HIV-virus als drager om het goede erfelijke materiaal in de cellen van de longen van de nog ongeboren muis in te brengen. Bij gentherapie wordt het HIV-virus van tevoren van zijn schadelijke erfelijke eigenschappen ontdaan, zodat het als drager heel geschikt is om goed erfelijk materiaal in de cellen in te brengen. Deze gentherapie wordt nog niet toegepast op patiënten. De hedendaagse behandeling bestaat uit het zo goed mogelijk verwijderen van het taaie slijm en hiermee de longen zo schoon mogelijk te houden door sporten en fysiotherapie. Daarnaast is door het ontbreken van de cystic fibrosis transmembrane conductance regulator (CFTR-eiwit), wat resulteert in verhoogde viscositeit, de kans op bacteriële infecties groter bij CF-patiënten. De trilha-

9

Werken op het snijvlak van wetenschappelijk onderzoek en IT. In een omgeving die je uitdaagt. Die van je vraagt innovatief te denken. En die je verantwoordelijkheid teruggeeft.

Medis is toonaangevend leverancier van softwareproducten die clinici, researchers en laboranten in staat stellen om medische beelden nauwkeurig te kwantificeren. Kwaliteit en innovatie staan daarbij centraal. Medis software draagt bij aan de verbetering van diagnoses, aan baanbrekend onderzoek naar de behandeling van patiënten, en aan de beoordeling van de effectiviteit van nieuwe behandelmethodes en -middelen. Medis werkt wereldwijd en heeft vestigingen in Nederland en in de VS. Op het hoofdkantoor in Leiden werken meer dan zestig mensen aan de ontwikkeling, marketing en support van Medis producten. Wil je meer weten over wat Medis doet en waar Medis voor staat, kijk dan op www.medis.nl. Vacatures kun je vinden op www.medis.nl/company/careers.htm. Interesse in een gesprek? Stuur je CV naar [email protected].

www.medis.nl

Van de ProBoKoCo De constitutieborrel als bestuurslid

Natasja Baert De jaarlijkse constitutieborrel van Protagoras is een van de drukste dagen voor In Vivo. Hopelijk zijn velen van jullie hier aanwezig geweest en hebben jullie een leuke tijd gehad. Sommigen van jullie waren er om te helpen, sommigen om ons te feliciteren, maar de meesten kwamen voor het gratis bier. Dit was ook de reden dat ik altijd zoveel constitutieborrels heb bezocht; je bent geen geld kwijt en je bent bijna altijd verzekerd van een mooie middag. Als bestuur hoort het bezoeken van constitutieborrels gewoon bij je taakomschrijving. Onze leukste en makkelijkste taak, werd in het begin gedacht, maar stiekem kan je nog best veel tijd kwijt zijn met een leuk cadeau uitzoeken, een praatje daarbij verzinnen en vooral met wachten totdat iedereen zijn pak aanheeft. Na een aantal keer als kandi-bestuur naar constitutieborrels gegaan te zijn was het onze beurt. 2 september was het zover, de constitutie van SvBMT Protagoras. Beneden in In Vivo en de Weegh werd `s ochtends al alles leeggeruimd, zodat er zo min mogelijk zou sneuvelen in de borrelruimtes. Onze voorbereiding begon met het eten van een groot bord pasta tijdens de lunch en vlak voor het begin van de borrel nog wat frietjes en een frikadel wegwerken. Een goede bodem werd in ieder geval wel gelegd. En om vier uur kan je klaar gaan staan en hopen dat je het er goed van afbrengt. Het is ook echt gezellig om met z’n zessen daar als geheel te staan en eventjes leuk te praten met iedereen die langskomt om te recipiëren, vooral in het begin gaat alles nog op het gemakje. De cadeautjes die je krijgt zijn meestal heel veel onzin, maar op hun eigen manier toch grappig. En dan wordt het drukker en wordt het tempo waarop besturen en andere groepen wisselen hoger. Toen we een dergelijk uurtje bezig waren, was het tijd voor de eerste gezamenlijke plaspauze, ja we deden alles samen. Als je naar boven aan het lopen bent begint het wel op te vallen dat het recht lopen al lastiger

Gelukkig zijn er ook lekker rustige ontspannende borrels

gaat. Je krijgt nog snel adviezen over hoe je het minst erg zat wordt. Het uur daarna wordt iedereen steeds meliger en merk je al dat jijzelf en degenen die naast je staan de drank al goed beginnen te voelen. Sommige mensen zelfs nog meer, aangezien er bij de volgende pauze toch een afhaker was. (lees: Tom wou een emmer knuffelen). Dan ga je maar met zijn vijven nog steeds vol goede moed verder, al wordt deze periode toch steeds waziger om achteraf te herinneren. Maar wat ik wel weet is dat ik een geweldige tijd heb gehad en dat iedereen van ons veilig thuis is gekomen. De belangrijkste les die ik van deze dag heb geleerd, is dat een goede voorbereiding echt belangrijk is. Dus als je nog een keertje jezelf kansloos zat wil drinken; eet genoeg en drink veel te veel water en je hebt echt geen beetje last van een kater. Wij spreken uit ervaring. Verder wil ik iedereen bedanken die er is geweest, hopelijk hebben jullie ook een topavond gehad. En een speciaal bedankje voor de mensen die hebben geholpen op de borrel, tot ziens op de constitutiehelpersborrel.

11

Van de Onderwijscommissaris Birgit Plantinga De zomervakantie zit er weer op, het onderwijs is alweer een tijdje aan de gang en er is inmiddels ook een hoop gebeurd. Zo heeft de bestuurswissel van Protagoras ervoor gezorgd dat dit artikel een nieuwe auteur heeft en is er weer een nieuwe generatie studenten gestart met studeren. Maar er is meer veranderd dan dit.

bezig. Maar toch is het voor veel mensen niet echt duidelijk hoe het ervoor staat met het bindend studieadvies, of makkelijker gezegd, BSA. Daarom even deze korte update. In maart 2008 is een projectgroep een onderzoek gestart naar de haalbaarheid van de invoering van het BSA. HierEerstejaars jaarraad uit is gebleken dat het BSA met Tot nu toe was het zo dat één ingang van september 2009 keer per blok stafleden en baingevoerd kan worden als aan chelorstudenten bij elkaar kwaeen heel aantal voorwaarden is men in het bachelorstudentenvoldaan. Het College van Beoverleg – ook wel bloklunch gestuur, CvB, wil naar aanleiding noemd – om onderwijszaken te daarvan het studieadvies invoebespreken die verbeterd kunnen ren en heeft een zogenaamde worden. Hierbij werd voor het implementatiecommissie ingebegin van het jaar een aantal steld die zal toezien op de injaarvertegenwoordigers aangevoering van de voorwaarden. steld dat naar die bijeenkomst Maar ook de universiteitsraad, ging. UR, moest nog instemmen met Maar voor het eerste jaar is deze dit plan en op 30 juni hebben ze vertegenwoordiging veranderd. dit niet gedaan. Op de andere Er is namelijk een jaarraad opdagen trouwens ook niet. Dit Van links naar rechts: gesteld. In deze jaarraad zitten Thomas, Lenny, Berly, Laura, Petra, Bastiaan betekent dat de kwestie voorgezeven eerstejaars studenten, die Ook lid van de jaarraad maar afwezig op de foto: Yvonka legd zal worden aan de landelijde rest van hun jaar vertegenke geschillencommissie. En dat woordigen bij het bachelorstudentenoverleg. Alvorens naar is waar we nu zijn. Het is nog niet zeker of het BSA er gaat dit overleg te gaan komt de jaarraad bijeen om te bespreken komen en zolang dit niet het geval is, mag het CvB geen onwat er bij dit bachelorstudentenoverleg gezegd moet wor- omkeerbare stappen nemen. De implementatiecommissie den. Een afvaardiging van de jaarraad zal vervolgens bij het kan wel doorgaan met de voorbereidingen, omdat het zaken bachelorstudentenoverleg aanwezig zijn. betreft die de studies sowieso beter maken, zoals betere Eerstejaars studenten die dus opmerkingen over het onder- studiebegeleiding. Maar binnenkort, waarschijnlijk 27 nowijs hebben kunnen dus bij deze personen terecht. Wie dit vember, zal het dus bij de geschillencommissie voorkomen zijn, is te zien op de foto. en die zal er dan een uitspraak over doen. Bindend studieadvies Het heeft al eerder in de Protatype gestaan, en ook in de cursor. Daarnaast heeft Hans van Duijn, de Rector Magnificus, er tijdens de opening van het academisch jaar over gesproken en zelfs minister Plasterk houdt zich ermee 12

Van de Faculteitsraad Remi Verhoeven Zoals elk jaar worden ook dit jaar verkiezingen gehouden voor studenten in de medezeggenschapsraden van de universiteit (UR) en faculteit (FR). Via dit artikel in de Protatype willen wij, de faculteitsraad, jullie interesseren en informeren over wat hier eigenlijk in gebeurt. Wat is de faculteitsraad eigenlijk? De faculteitsraad dient voor het controleren en adviseren van het faculteitsbestuur (decaan + vicedecaan + directeur bedrijfsvoering). De zaken die besproken worden, lopen uiteen van de herindeling van W-hoog in het kader van de reorganisatie van de campus, tot begrotingen en het bindend studieadvies. Ook wordt elk jaar de OER (Onderwijs en Examen Reglement) behandeld, verbeterd en goedgekeurd. Elk jaar zijn er weer veel veranderingen en de faculteitsraad heeft de mogelijkheid om deze te ondersteunen, verbeterpunten aan te dragen of tegen te houden.

V

Wie is de faculteitsraad? Remi Verhoeven (voorzitter)

Mark van ‘t Erve

Sietse Braakman

Mischa van Prooijen

ierblokkensysteem

olgend jaar, studiejaar 2008-2009, wordt over de hele TU/e het vierblokkensysteem ingevoerd. In overleg met de 3TU.Federatie is besloten de onderwijsperioden samen te laten lopen tussen alle drie de TU’s. Wat dit concreet betekent voor ons? Dit staat beschreven in dit kader. Zoals het er nu voorstaat, heeft het eigenlijk alleen maar voordelen. Drie vakken per blok, vier blokken per jaar. Een OGO-casus (1e en 2e jaar) per blok en een week rust voor twee weken tentamens. Het derde jaar bevat, net als dit jaar, een minor. Echter wordt de minor, net als in Delft, in het eerste semester gepland, met zes vakken en twee projecten. Omdat het geven van vaardigheidsblokken lastig is in een minor die er voor alle studies gelijk uit moet zien, wordt er op dit moment gedacht aan het verwerken van vaardigheidsonderwijs in de tweedejaars-OGO-casussen. Ook bestaat er de mogelijkheid dat vanaf 2010-2011 de bachelor zal worden afgesloten met een interne stage, welke de vorm van een afsluitend bachelorproject zal krijgen. Kortom, er gaat veel veranderen. Wil je hierover nadenken en meepraten? Woensdag 10 december vindt de onderwijsmiddag plaats. Dus ben je geïnteresseerd in onderwijszaken, kom hier heen en laat je horen!

De faculteitsraad kan door haar samenstelling uit studenten en medewerkers input geven vanuit verschillende oogpunten. In de toekomst gaan wij, in samenwerking met het Opleidingsinstituut en de Opleidingscommissie, proberen de communicatie richting studenten te verbeteren. Hier dient dit artikel ook gedeeltelijk voor; zodat jullie weten dat wij bestaan en wat wij doen.

Elise Huisman

Nadine Leenders

Luc Starmans

Bart Spronck

Mocht je opmerkingen hebben over de faculteit of wil je iets anders kwijt, mail dan naar: [email protected]. In het rood, de huidig zittende studentleden van de faculteitsraad, in het groen de nieuwe kandidaten.

13

Dinsdag

Mannen/vrouwenactiviteit Op de dinsdag doen we eventjes niet aan emancipatie. We gaan dan namelijk onze studentenpopulatie opdelen in twee groepen die ieder een eigen activiteit op de planning hebben staan.

De vrouwen zullen zich op dinsdag op een heel andere manier amuseren, zonder opdringerige mannen die hen met slechte openingszinnen of staaltjes falend machogedrag proberen te versieren of amuseren, als dat geen verademing is...

De mannen van BMT gaan een stoere, ruige, testosteronopwekkende activiteit doen, waarbij men voor een keer niet geremd hoeft te zijn door aanwezige vriendinnen, vrouwen die een vriendin zouden willen zijn of vrouwen waarvan een man zou willen dat het zijn vriendin was.

Maandag

Lustrumborrel

Maandag opent de lustrumweek met een spetterende lustrumborrel. Naast het feit dat je het bestuur kan komen feliciteren met het 4e lustrum van SvBMT Protagoras, kun je ook menig gratis biertje nuttigen in ons aller In Vivo. Het geheel zal losbarsten rond een uurtje of vier en doorgaan tot we het moe zijn. Kortom meer dan genoeg reden om eventjes langs te komen en de lustrumweek feestelijk te openen. Feest echter ook niet te hard, er komt nog een volle week aan! Gedurende de lustrumborrel worden er, net als de rest van de week, weer diverse lustrumitems verkocht, denk hierbij aan de kruikjes lustrumbier en de lustrumhanddoeken.

Wat we precies gaan doen is op het moment van schrijven nog een geheim, maar zal binnenkort bekend gemaakt gaan worden. Zeker is dat het een activiteit wordt om niet te missen.

ensdag o W ursie

Exc

en relaxav

Donderdag

Gala

Heren, houd de brievenbus de komende tijd in de gaten! Het is namelijk een schrikkeljaar, dus u loopt het risico door een dame uitgenodigd te worden voor het Protagoras-gala, dat op de donderdag in de lustrumweek plaatsvindt. Als zo een uitnodiging u ten deel valt, dient u de dame op de thee te vragen. Door uw keuze van gebak (of het gebrek hieraan) kunt u de dame duidelijk maken of u gediend bent van haar verzoek. Nadat iedereen zijn of haar date gevonden heeft, is het tijd voor het gala zelf. Voor één bedrag bent u de hele avond voorzien van plezier, sfeer en drank en indien u het wenselijk acht, ook een diner vooraf. Grijp de kans om mekaar eens te zien in een ander, beschaafder, daglicht en ga mee naar het gala!

Stunt Vrijdag

Na deze informatieve activiteit is het tijd om even te ontspannen tijdens het relaxavondje. Over koken en eten hoef je je dan ook geen zorgen te maken, daar wordt door middel van een buffet voor gezorgd. Niets beters dan halverwege de week even te herstellen en je voor te bereiden op de laatste twee knalactiviteiten van de lustrumweek.

Als we dan aangekomen zijn bij het einde van de lustrumweek is het tijd om deze spectaculair af te sluiten. Hiertoe heeft de commissie een gewaagde stunt bedacht, die jullie kunnen gaan aanschouwen in het auditorium. Ik waarschuw alleen, het is op eigen risico!

Op woensdag is het dan weer tijd voor iets serieuzere zaken. Zo wordt er een excursie georganiseerd naar het pittoreske plaatsje Beers om daar een bedrijf te bezoeken dat medische apparatuur ontwikkelt.

Als de spanningen die opgewekt worden door de stunt weer een beetje gezakt zijn is er een laatste mogelijkheid om in In Vivo bij te gaan kletsen over wat je hebt meegemaakt en rustig een biertje te drinken.

vondje

Column

Wijsheidstand

René Besseling In het Vlaams zijn sommige woorden logischer dan in het Nederlands. Die bleke stronkjes die je kunt halen bij groenteboer of supermarkt worden door ons witlof genoemd, maar de Vlaming heeft het duidelijk beter gesnapt als hij spreekt van witloof: het is immers loof dat wit is en heeft met hulde niks te maken.

compenseren met ons verstand: we leiden tandartsen op die onze overbodige gebitselementen op het juiste moment ruimen, hernia’s van het eigenwijs op twee poten lopen opereren we en de kledingindustrie vaart wel bij onze falende vacht. Survival of he who knows to compensate.

Verder heeft het Vlaams in bepaalde gevallen ook woorden waar wij ons moeten behelpen met omschrijvingen; bij onze Zuiderburen kun je verjaren, wij kunnen alleen jarig zijn – wat op zich een heel vreemd woord is; weekig, maandig of kwartalig komen immers uit dezelfde categorie maar slaan als een tang op een varken. Verder kun je in Vlaanderen mensen van iets verwittigen terwijl wij enkel aan op de hoogte stellen doen.

De verstandskies is dus volgens mij geen verstands-kies maar een ver-standskies. Ik had hierover een tijdje geleden een discussie met mijn collega’s tijdens mijn stage in Leuven. Aangezien dat ding in het Engels wisdomtooth heet waren zij er vierkant van overtuigd dat mijn theorie niet klopte. Santa Claus is echter ook geïmporteerd uit ons kikkerlandje en is een verbastering van Sinterklaas die momenteel door dik 300 miljoen Amerikanen gebezigd wordt, dus voor mij sneed de wisdomtooth geen hout; dat zou net zo goed een slechte vertaling kunnen zijn.

Af en toe slaat het Vlaams echter de plank faliekant mis. Neem de verstandskies. In het Vlaams heet dit een wijsheidstand. Net zoals er aan het woord hooikoorts maar twee dingen mankeren – het heeft niks met hooi te maken en je krijgt er ook geen koorts van – klopt er geen hout van de wijsheidstand: het is geen tand maar een kies en heeft niks met wijsheid te maken – maar wel met verstand. Verstand als in ver-stand: ze zitten bovenin of achterin, maar altijd achterdoor: deze lastige positie geeft problemen omdat verstandskiezen zich daar slecht laten poetsen of er gewoon niet meer bij passen. Ik heb ze nog – boven dan. Beneden zijn ze er al uit en verder zijn er bij mij al vier gave, gezonde kiezen getrokken om plek te maken voor de rest van mijn gebit. Dus van mij mogen die laatste twee blijven. Vol is vol, maar als het past, past het. Maar waarom hebben we die kiezen eigenlijk? Sinds de mens het vuur heeft uitgevonden kauwen wij ons eten thermisch voor, waardoor we minder goed hoeven te kunnen kauwen. Onze kaak is dan ook geslonken, maar het aantal tanden is nog gelijk. Zoals wel vaker komt de mens ook in dit geval met anti-evolutie weg doordat we 16

Wél is het zo dat ik bepaalde theoriën graag koester, hoewel één googlesessie ze misschien zou kunnen ontkrachten. Het woord uitzondering lees ik graag als uit-zonder-ring – wat mij inderdaad een buitengewone actie lijkt. Maar of dit ook de werkelijke oorsprong van het woord is weet ik niet – en wil ik ook niet weten. Na een felle discussie over de wijsheidstand heb ik echter toch naar de ultieme bron aller wijsheid gegrepen: Wikipedia. Dat had ik niet moeten doen, want daar stond: “De alternatieve volksetymologische verklaring dat verstandskiezen zo worden genoemd omdat ze achter in de mond staan (ver-stands-kies) is daarentegen onwaarschijnlijk.” Daar sta je dan met je mond vol tanden.

Protpuzzel De redactie Dit keer bestaat de Protpuzzel uit een serie gokvragen. Degene die bij de meeste vragen het dichtst bij het goede antwoord komt wint een borrelkaart.

Win een borrelkaart! 1. Wat is de lengte van Bouzo?

2. Hoe groot is het vloeroppervlak van het Prothok?

3. De hoeveelste uitgave van de Protatype is dit?

4. Hoeveel actieve leden heeft Protagoras op dit moment?

17

BMT On Stage Nosologische afbeeldingen

René Besseling

Omdat ik nog van het oude curriculum ben heb ik genoeg vakken van de faculteit Elektrotechniek moeten volgen om signaalverwerking niet alleen te gaan snappen, maar ook interessant te gaan vinden. Vandaar dat ik in mijn master een paar keuzevakken van Elektrotechniek heb gevolgd. Het is zelfs zo gelopen dat ik aan het eind van vorig collegejaar tijd over had – iets met een mastervak dat ik nog wilde volgen waardoor ik nog niet op stage kon – en toen heb ik bij Elektro nog een extracurriculair project gedaan om te zien hoe de concepten die ik bij die E-vakken geleerd heb nou in de praktijk – lees: Matlab – werken. Het vakgebied waarmee ik me bezig heb gehouden – machine learning – vond ik zo interessant dat ik ook graag mijn externe stage in die hoek wilde doen. Na mijn stage een tweede keer uitgesteld te hebben – dit keer voor het symposium, waarvan ik commissaris sprekers was – kon ik op 2 juni aan de bak bij de KU Leuven, waar ik mij bezig heb gehouden met de automatische analyse van MRI-hersenscans. Het doel was nosologische afbeeldingen te genereren: plaatjes waarop de verschillende weefseltypes – in mijn geval grijze stof (GM), witte stof (WM), hersenvloeistof (CSF) en abnormaal weefsel (lees: tumoren) - met een verschillende kleur aangegeven worden.

T1 gewogen afbeelding beeldt in het algemeen neuroanatomie goed af terwijl een T2 gewogen plaatje pathologie goed weergeeft. Vooral in het T2 gewogen plaatje van figuur 1 zie je duidelijk dat zich in de rechter hemisfeer – links in het plaatje – een tumor bevindt. Het doel is nu deze tumor automatisch te detecteren. Het herkennen van de verschillende weefseltypes wordt segmentatie genoemd. Je kunt je voorstellen dat elk weefseltype karakteristieke MRI-intensiteiten heeft. Zo is CSF zwart op een T1 plaatje, wit op een T2 plaatje en grijs op een PD plaatje. Het is dus waarschijnlijk dat een pixel die zwart is op T1, wit is op T2 en grijs op PD een CSF-pixel is. Dit geeft je de mogelijkheid pixels te gaan labellen als een bepaald weefseltype – feitelijk ga je voor elke pixel de kans berekenen dat het tot een bepaald weefseltype behoort – zodat je uiteindelijk een nosologische afbeelding kunt maken. MRI levert anatomische informatie op. Een verwante techniek is MRSI: magnetic resonance spectroscopic imaging. Zonder op de details in te gaan houden we het erop dat MRSI metabole informatie oplevert: per beeldelementje (voxel) meet je een spectrum waarvan de hoogte van de verschillende pieken iets zeggen over de concentraties van

Figuur 1: Vier MRI-scans van dezelfde breinslice: vlnr: T1, T2, PD en T1 enhanced.

In figuur 1 zie je vier MRI-scans van dezelfde slice van het brein. Bij elke slice is een andere MRI-weging toegepast. Het contrast in MRI-scans wordt veroorzaakt door verschillen in weefseleigenschappen en bij de verschillende wegingen zijn dit verschillende weefseleigenschappen. Daardoor heeft iedere weging zijn eigen klinische relevantie: een 18

Figuur 2: De piek geïntegreerde waardes voor de tien belangrijkste MRSIpieken; de header van elk figuur geeft de naam van de gerelateerde metabolieten. Hoe lichter de pixel, hoe hoger de piek geïntegreerde waarde. In de rand is geen MRSI-informatie beschikbaar.

de verschillende metabolieten in die voxel. In figuur 2 zijn de waardes van de 10 piek geïntegreerde waardes die ik tot mijn beschikking had weergegeven.

kenbare gezonde weefseltypes de segmentatie van de tumor – waarvan de features meer variëren – scherper maken.

Dit segmenteren gaat als volgt: op Om je plaatje te segmenteren in de basis van de prior kun je samples gaan verschillende weefseltypes zou je dus nemen voor elk weefseltype om een naast MRI-informatie ook MRSI-inforidee te krijgen welke featurewaardes matie kunnen gebruiken: een tumor Figuur 3: Patiënt specifieke weefseltype atlas- karakteristiek zijn voor welk weefselonderscheidt zich niet alleen anato- sen. Bovenaan: dezelfde patiënt als in figuur type. Uiteindelijk wil je echter het om1; onderaan: de atlas voor een andere patiënt. misch, maar ook metabool van gezond gekeerde: gegeven de featurewaardes, Dit wordt de prior genoemd: de a priori spatiële weefsel. De MRI-intensiteiten en de weefseltypekansen. wat is dan de kans dat je met een beMRSI-piek geïntegreerde waardes zijn paald weefseltype te maken hebt? Dit de features op basis waarvan een nois waar statistiek om de hoek komt kijsologische afbeelding gemaakt kan worden. ken: van de kans op B gegeven A wil je de kans op A gegeven B maken en dat kan met De uitdaging bij nosologische beeldvorming is een prior en de regel van Bayes. Andere stadat je de software uit wil laten zoeken welke tistische aspecten zijn dat je de kwaliteit van featurewaardes karakteristiek zijn voor welk je samples moet beoordelen – hoe represenweefseltype – de software moet er zelf achtatief zijn ze voor de gezochte weefselklasse? ter komen dat CSF zwart is op T1, wit is op – om slechte samples weg te gooien. En verT2, enzovoorts, en dat de MRSI-piek geïntevolgens moet je de hele handel nog in een greerde waardes ook karakteristiek zijn. Dat Figuur 4: Nosologische afbeel- loop planten om je nosologische afbeeldingen is machine learning: de software moet zelf uit- ding op basis van de features iteratief steeds beter te maken en die loop T1 en T2 intensiteit en MRSIzoeken wat de karakteristieke featurewaardes moet je dan weer laten stoppen zodra de nofeature (de ratio van de chovoor elk weefseltype zijn zodat je programma linepiekoppervlakte gedeeld sologische afbeelding geconvergeerd is. robuust wordt en dus op zo veel mogelijk data- door de NAA piekoppervlakte). sets succesvol losgelaten kan worden. Uiteindelijk komt je uit bij een afbeelding als CSF in groen, GM in blauw, WM in cyaan en tumor in rood. in figuur 4, die nog te verbeteren is door er Hiertoe maak je gebruik van een patiënt specispatiële beperkingen op los te laten; je krijgt fieke atlas, zoals weergegeven in figuur 3. Omdat ik – geluk- figuur 5 als je nog in je algoritme inbakt dat tumoren alleen kig! - niet alles wat ik in 3 ½ maand gedaan heb in 2 Protaty- structuren met een “blobbipepagina’s verwoord krijg zeg ik daar alleen over dat’ie voor ge” rand mogen zijn (“rafede drie gezonde weefseltypes – GM, WM en CSF – de kans ligheid” van de rand moet geeft een bepaald weefseltype op een bepaalde plek aan smooth genoeg zijn). te treffen; heldere pixels geven een grote waarschijnlijkheid aan, donkere een lage. Al met al een heel divers project waarbij ik m’n herOm dit artikel niet nog saaier te maken houd ik het sens flink heb kunnen laten erop dat je vooral op basis van de MRSI-infor- kraken en waar ik een boel matie ook een goede prior kunt maken van geleerd heb. Figuur 5: Nosologische afbeelding waarop spatiële constraints voor de tumorklasse. Vervolgens zijn losgelaten. ga je segmenteren waarbij de duidelijk her19

Een terugblik op... Introkamp

Rick Philipsen, Berly de Groot Het kamp begon met een fietstocht van 4,5 uur naar kamp Bivak in Someren-Heide. Hierbij leerden wij bijvoorbeeld dat de wolharige neushoorn ouder is dan een olifant, wat wij – de pinguïns – natuurlijk niet wisten, waardoor wij dus een paar kilometer verkeerd fietsten. Na nog de nodige andere omwegen en te veel gefietste kilometers kwamen we uiteindelijk toch als tweede groepje aan op kamp Bivak. Na het wachten op de andere groepen hebben we lekkere shoarma gegeten en daarna hadden we een greppeltocht. Hierbij waren we als gehele groep erg actief wat onder andere te zien was door het ruige duiken in greppels met brandnetels (voor sommigen van ons in een sloot met een laag water), lopen in prikkeldraad en maïs en een eitje bakken bij een bejaard mannetje. Bij terugkeer waren we gelukkig ongezien gebleven en hadden we een nog heel beschuitje met een lekker gebakken eitje. Na het officiële programma werd er gedronken en gezongen bij het (helaas te kleine) kampvuur. De volgende ochtend werden we weer vroeg gewekt met een megafoon. Na het ontbijt gingen we spelletjes doen, zoals wc-rolletjes voetbal, negerzoen in iemands gezicht drukken, zeilduiken (hier ging Berly met haar judotalenten als enige van ons groepje echt overheen), met zes mensen op drie kratjes lopen en het grote-bal-duwspel. `s Middags hebben we, hoewel het orakel ver te zoeken was, rondgerend (en gelegen) in het bos met levend stratego. Het avondeten was heerlijk; Lanistaechili (al mocht het wel een beetje pittiger). Na het eten kwam (volgens Berly) het leukste onderdeel van het hele kamp, het nieuwe bestuur inkleuren en on20

dergooien. Ons groepje had van Rick een vrouwelijke pinguïn gemaakt (inclusief string, make-up, enz.) en samen met de rest van het bestuur werd hij ondergegooid met bruine bonen, vele liters vla en meel (vooral Siem). Het bestuur vond dit gedeelte van het kamp echter wat minder leuk. Toen zij zich hadden gedoucht begon de cantus en hebben we vrolijke liederen gezongen en bier en water gedronken. Na de cantus werd er door veel van de aanwezigen nog vrolijk verder gezongen en gedronken. Zo ontstonden er de nodige zatte acties. Op zondagmorgen gingen we na een korte nacht petfles-, sinaasappel- en pingpongbalschieten. Nadat we, staand in de regen en kou, bijna de verste afstand hadden geschoten, hebben we nog een potje rugby gedaan met een bevroren kip. Het was een fanatieke strijd samen met nog wat andere groepjes en uiteindelijk had ons team dit gewonnen! Als laatste taak op het kamp mochten wij de wc’s en de douches schoon maken, hier vonden we de bruine bonen en héél vieze T-shirts van een dag eerder terug! Nadat we het optisch schoon hadden gemaakt, konden we naar huis fietsen. Echter waren de weergoden ons minder goed gezind dan op de heenweg, want nu kwam er wel flink wat regen naar beneden. Wij denken dat we namens alle deelnemers kunnen zeggen dat het introkamp erg geslaagd was. Bedankt aan het oude en nieuwe bestuur en natuurlijk de weergoden die ons het grootste deel van de tijd erg goed gezind waren.

Een terugblik op... Minigolfen

Daniël Eisink Minigolf, soms wel eens heerlijk politiek incorrect, midgetgolf genoemd: golf voor ‘kleine mensen’ en de vraag van de dag was of ik mee wilde gaan. Na de te verwachten schaterlach eindigend op: “natuurlijk niet!” was ik echter gemakkelijk te overtuigen door een medesympathisant, of eigenlijk medeantipathisant. Het simpele argument dat het “leuk klooien” met een paar biertjes zou worden met achteraf eten klonk mij toch amusant in de oren. Ik zal er meteen bij vermelden dat ik inderdaad eerder bier in de hand en in de maag had dan een putter. Ik wilde dat die putter harig was geweest, dan had ik een ‘hairy putter’ in de hand gehad. Had ik al verteld dat we bier op hadden? Na een half uur ‘terrassen’ moest ik er dan toch aan geloven, met name onder druk van mensen die al kunnen golfen, enthousiast zwaaiend met scorebordjes. De baan was bijna wat ik ervan verwachtte; zoals minigolf op mijn telefoon: Castle Quest. Holes gesierd met obstakels, bochten, heuveltjes en tunneltjes, helaas zonder kastelen. In tegenstelling tot op mijn telefoon is in het echt, voor zover

“echt” gebruikt mag worden bij knikkeren voor mensen die te lui zijn om te bukken, minigolfen moeilijker. Elke hole met verborgen hobbels in de baan, de wet van Snellius die bij geen enkele rand werkt en, het ergste van alles, in tegenstelling tot Castle Quest stond ik niet bij elke slag precies in de richting van het vlaggetje wat betekende dat ik zelf moest gaan mikken. Gelukkig bleef de pavlovreactie, die te verwachten is bij een spelletje dat ik tot voorheen uitsluitend op de wc speelde, uit. Als conclusie moet ik helaas iets gaan bekennen: misschien, wellicht, mogelijk, is mijn cynische toon overcompenserend gedrag, omdat ik het … let op, ik zal dit maar één keer ooit zeggen … leuk vond. (Hey, er was toch ook eten? red.) Inderdaad, er was eten, maar als de Zwarte Doos er geen pannen aan vuil maakt, maak ik er geen woorden aan vuil.

Protpraat Siem: “Onze introgadgets zijn, pijnstillers, condooms en stiften” Tom: “Wat moet je met stiften?” Jeroen moet z’n collegekaart inleveren bij het STU: “Hmmm, nou mag ik de AOR niet meer binnen” Mark: “Ik heb geen principes” Rick: “Maar da’s een principekwestie”

Tom trekt bij het trashen in de Simonkamer een vuilniszak met bladeren open. Simone: “Nee, niet doen, dan wordt het hier zo’n zooi!” Siem tegen Natasja: “Ben je naar de Sligro geweest?” Natasja: “Nee naar de kapper, maar bedankt dat je het ziet!”

21

Afstuderen bij in... het ziekenhuis

Yvette Koeken Het was geen lastige keuze toen professor Van de Vosse mij een aantal afstudeeropdrachten voorlegde. Het onderzoek naar reanimatie sprak mij meteen aan en het grote klinische aspect paste ook precies in mijn master. Ik heb gekozen voor Medical Engineering omdat het onderzoeksgebied dicht bij de kliniek ligt; het resultaat kan eventueel direct in de praktijk worden toegepast. Mensen die bekend zijn met EHBO zullen vast wel eens opgemerkt hebben dat de protocollen voor reanimaties vaak veranderen, van 15:1 naar 30:2 naar zelfs enkel masseren en niet meer beademen. Veel van deze aanpassingen hebben geen duidelijke wetenschappelijke basis, er wordt wel wat onderzoek gedaan, maar vaak is het lastig te achterhalen wat er precies gebeurd is tijdens een reanimatie. Het slagingspercentage van reanimaties is niet zo heel hoog, slechts 5-10%. Het doel van mijn onderzoek is het leggen van een wetenschappelijke basis, met een model en metingen, voor het reanimatieprotocol in het ziekenhuis. Er is een aantal hypotheses over wat er gebeurt tijdens reanimeren. Eén van die hypotheses is dat er ‘sloshing’ optreedt; het bloed uit de vena cava wordt het rechter atrium in geperst tijdens een compressie, maar tijdens de relaxatie erna wordt het bloed weer terug de vena cava in gezogen, omdat een klep bij de ingang van het rechter atrium ontbreekt. Netto heb je dus heel erg je best gedaan om het bloed rond te duwen, maar niets bereikt met de compressies (die veel kracht kosten, kan ik je vertellen). Ik ben begonnen met een klein model van de circulatie. Dit heb ik uitgebreid met voornamelijk venen, dus de vena cava superior en interior, de venen in de buik en de venen in de benen. Dit zijn delen van het lichaam waar veel bloed opgeslagen kan worden en ze kunnen dus het bloed wegvangen wat je eigenlijk wilt gebruiken om belangrijke organen te perfuseren tijdens een reanimatie. Met dit uitgebreide model kan ik een hartstilstand nabootsen en dus bekijken waar al het bloed heen gaat als het 22

hart niet werkt. Daarnaast kan ik de compressies van reanimatie in allerlei protocollen nabootsen. Ik kan er voor kiezen om niet op de borst te duwen, maar enkel op het linker ventrikel, of alleen op de vena cava. Vroeger werd er namelijk ‘open’ gereanimeerd, er werd een hand de thorax in gestoken en zo werd enkel het hart samengeknepen. Toen de elektriciteit in opkomst was en veel arbeiders werkten aan hoogspanningsmasten ging er wel eens wat mis en moesten er mensen gereanimeerd worden. Een ingenieur heeft toen bedacht om op de borstkas te duwen, omdat er niets anders voor handen was. Naast het modelleerwerk zit er ook een behoorlijk uitgebreide praktische kant aan mijn afstudeeropdracht. Zo heb ik een reanimatiecursus gedaan, maar ook een speciale cursus die de arts-assistenten van het QRT-team (reanimatieteam) krijgen en heb ik geleerd om (hart)echo’s te maken. Dat laatste heb ik nodig voor de metingen die ik wil gaan doen. Het doel is om flow te meten in de vena cava tijdens het reanimeren. Dit is een erg lastige opgave; tijdens een reanimatie is het een drukte van belang om de patiënt heen; er zijn ongeveer vier arts-assistenten met de patiënt bezig (daarnaast zijn er nog een stuk of acht geïnteresseerden in de kamer aanwezig) en er zit iemand te masseren. Vooral dat laatste zorgt ervoor dat het meten lastig is. Met een heftig bewegende borstkas de vena cava vinden en ook nog een betrouwbare meting doen, pffff. Daarom heb ik een tweede optie, het meten van de flow in de hals. De meetdata ga ik vergelijken met de uitkomsten van mijn model om zo het model te verifiëren. Als het model goed overeenkomt met de werkelijkheid is het mogelijk om aan de hand van de andere simulaties een nieuw protocol op te stellen. Hierbij is natuurlijk het doel om de kans van slagen van een reanimatie te verhogen.

Protatype-enquête: De uitslag Alexander Colditz Voor de zomervakantie heeft de Protatype-enquête in de Protatype gestaan. Omdat er een borrelkaart mee te verdienen was hebben jullie lezers massaal gereageerd. Welgeteld zeventien inzendingen heb ik mogen ontvangen. Een opsomming van de meest opvallende antwoorden volgt hier.

Lievelingsdier Het meest genoemde liev elingsdier van Protagora sleden is de hond. In tegenste lling tot wat je zou verw achten: namelijk Bouzo de slang . Het meest rare lievelin gsdier dat werd genoemd, was de marmot. Deze groeit schijnbaar op het hoofd van ee n bepaalde Protagoriaan.

Generatie type lezen die de Prota De mensen uête in te men de enq e n ite e o m minimaal en de et algemeen h r ve o jn zi vullen vierdejaars.

Leeslocatie De Protatyp e wordt het meeste gele het Prothok zen in of op de wc.

Drank als hij r het algemeen een biertje De Protagoriaan bestelt ove altijd ook hij wat gaat eten moet er wat wil drinken en wanneer dan , telt tagoriaan een biertje bes een stuk vlees bij. Als de Pro d de twintig. bestelt hij er ook meteen ron

erpen onderw ild zijn in e ig t s Toekom rpen die gew pes zijn: erwe otaty De ond e volgende Pr nnen, d oie ma een van nslangen, mo n van Boure tte bier, ra ldwaze avontu ord vouch, o o d w , t o he porn n en estuur, b garnale e , 0 n 2 e d le zo, ie ommiss sport, c muziek. ke klassie

Rubrieken De lezer van de Protatype blijkt duidelijk een voorkeur te hebben voor serieuze stukjes, zoals de ‘Prot Goes Scie nce’, de ‘afstuderen bij’ en de ‘oh zit dat zo!’. De favoriet van alle stukjes blijft echter de protpraat. De ‘Oh zit dat zo!’ wordt echter daarna het vaak st gelezen.

23

Een terugblik op... Introductie 2008

Birgit Plantinga We hebben ons in Duitse sferen begeven tijdens de intro. Voor wie zich inmiddels zo hard op zijn studie heeft gestort of zo veel gedronken had dat hij zich alles niet meer helemaal kan herinneren, hebben we gelukkig de foto’s nog. Het was duidelijk een mooie week.

Teile n

met v

la en

gebre

k aan

beste

k...

...en gerups

apie... zigheidsther

Veel be

ets v

Ouderw

Stiek

em w

erd e

r ook

wel

gesl

.

ezang..

ier en g

met b ermaak

Hmmm

....

apen

.... En gelukkig ook nog eten...

25

Lieve Bouzo Bouzo

Lieve Bouzo, Na de langste zomervakantie van m’n leven en een geweldige intro, was het tijd om het ‘lang leve de lol’ vaarwel te zeggen en me te storten op mijn nieuwe studie, BMT op de TU/e. Vol goede moed begon ik, maar het was wel enorm wennen zeg! Mijn eerste dag zal ik niet snel vergeten. Rustig inkomen kennen ze in Eindhoven blijkbaar niet, want de eerste dag was er meteen een van kwart voor negen tot kwart over vijf. Dat is nog langer dan de dagen van mijn pa die van negen tot vijf op kantoor zit! Eenmaal thuis gekomen stond het avondeten al op tafel en was mijn vader ook al thuis. De volgende morgen kon ik gelukkig uitslapen, wat ook wel nodig was, want de week was nog maar net begonnen en ik was al weer toe aan weekend. Het moge duidelijk zijn. De eerste paar weken op de TU waren zwaar. Lang reizen en lange dagen maken was meer regel dan uitzondering, maar ik doe het nog steeds met plezier. De opleiding bevalt erg goed. Eigenlijk lijkt het alsof er geen wolkje aan de lucht is, maar nou komt mijn probleem: ik kom niet aan mijn zelfstudie toe. Als ik thuiskom is de avond zo voorbij. Bovendien sport ik op dinsdag en op donderdag komt er na de borrel ook niet veel meer van studeren terecht. In het weekend heb ik een bijbaantje en ga ik op stap, dus dan is er ook niet veel tijd om te studeren.I n het begin dacht ik dat het allemaal wel mee viel, want op het vwo hoefde ik ook zelden wat te doen. Af en toe wat leren voor proefwerken en dan haalde ik wel weer een 6 of een 7. Echter gaat dat dit jaar niet meer zo. De eerste tenta menweek is nu achter de rug en ik heb het aardig verkloot. Ik denk dat ik er geen één heb gehaald. Dus Bouzo, mijn vraag aan jou, waar moet ik de tijd vandaan halen om te kunnen studeren? Want als het zo doorgaat, kom ik nooit aan m’n studiepunten! Groetjes, een studiepuntloze eerstejaars 26

Lieve studiepuntloze eerstejaars, Geloof mij, je bent echt niet de eerste en ook vast niet de laatste die met dit probleem zit. Elk jaar weer zie ik aan het begin van het tweede blok veel studenten met een bedroefd gezicht het Prothok binnen lopen. De eerste vakken worden niet voor niets opgesplitst in een normaal tentamen en een deeltentamen, want elk jaar weer zijn er veel studenten die er pas tijdens de tentamens achter komen dat ze het eigenlijk toch niet zo goed kennen als ze gehoopt hadden. Zoals ik uit je brief kan opmaken, ligt het bij jou niet aan je motivatie. Daarmee is het zo te horen wel allemaal in orde. Wel is duidelijk, dat je je nog moet aanpassen aan de werkdruk die bij je nieuwe studie hoort. Wat voor jou belangrijk is, is dat je een goede planning voor jezelf maakt. Jouw dinsdag en donderdag zitten al vol gepland met ontspanning las ik. Hier moet je ook zeker mee doorgaan, want naast studie moet er ook tijd overblijven voor andere dingen. Wat me ook opvalt uit je brief, is dat op je vrije avonden de avond ‘zo voorbij is’. Ik heb zo’n vermoeden dat je dan op zich wel tijd hebt, maar je avond vooral vult met msn’en, tv kijken en dat soort zaken. Na het eten even wat ontspannen kan geen kwaad, maar je zult daarna toch af en toe aan de bak moeten. Al met al denk ik dat het met jou wel goed moet komen. Het is nog even afwachten of je eerste tentamenweek echt zo dramatisch is verlopen, wie weet valt het allemaal wel mee. Zo niet, dan weet je in ieder geval waar je aan toe bent. Ik hoop dat ik je een beetje op weg heb geholpen en wens je veel succes met de komende tentamens. Kom nog eens langs om te laten horen hoe het je af is gegaan. Liefs, Bouzo

Protlied

Protagenda

De maat aller dingen

De gapende kloof tussen mens en techniek Is voor ons echt niet meer dan een kier Eindhovens trots, ja de crème de la crème Die mensen die ziet u nu hier Niemand bereikt een verg’lijkbaar niveau Concurrenten bezwijken en masse Ja, de mens is de maat aller dingen Dat zei Protagoras Onze rots in de branding, de esculaap Is Bouzo, gevaarlijk en rood Zijn blikken vertolken de krachten van Prot Zijn macht is dus ongrijpbaar groot BioMedische ingenieurs zijn wij straks Dus vol trots heffen wij nu het glas Ja, de mens is de maat aller dingen Dat zei Protagoras Ja, de mens is de maat aller dingen Leve Protagoras!

20-11

ProZAc’s BBB

22-11

Oud-besturenetentje

25-11

Schaatsen

07-12

Dies natalis SvBMT Protagoras

08-12

Lustrumborrel

09-12

Lustrumfeest

10-12

BMT Onderwijsmiddag

10-12

Lustrumexcursie Dräger Medical

11-12

Lustrumgala

12-12

Lustrumstunt

16-12

ALV

17-12

Kerstfeest

18-12

ProZAc Kerstlunch

22-12 t/m 02-01

Kerstvakantie

27

Colofon Jaargang 11, nummer 2 “Protatype” is het verenigingsblad van Studievereniging der BioMedische Technologie “Protagoras”. Het heeft een oplage van 350 stuks. Redactie René Besseling Luc Broers Lieke van Bladel Alexander Colditz Daniël Eisink Marloes van Hoeven Yvette Koeken Geert Litjens Birgit Plantinga Remi Verhoeven Vormgeving Remi Verhoeven Hoofdredacteur Birgit Plantinga Kaft Birgit Plantinga Middenpagina Geert Litjens Achterkant kaft Birgit Plantinga Foto op de kaft Introkamp 2008

28

Winnaar puzzel Protatype 1 Sander Streng Winnaar Protatype-enquête Mark Bruurmijn Jullie kunnen je borrelkaart komen ophalen in het Prothok. Inleveradres kopij SvBMT Protagoras TU Eindhoven W-Hoog 1.14 (Prothok) Postbus 513 5600 MB Eindhoven Tel: (040)-(247)2758 E-Mail: [email protected] Internet: www.protagoras.tue.nl Volgende deadline: 5 december 2008 Adverteerdersindex Café Santé binnenkant kaft Medis pag. 10 Occam pag. 24 Drukkerij Drukkerij van Santvoort Tel: 040-2513701

Introkamp 2008